Vrijwel elke pc is uitgerust met een cd- of dvd-brander. Daar is veel meer mee te doen dan alleen af en toe een data-cd of -dvd te branden. Met de juiste brandsoftware krijgt u veel meer mogelijkheden en wordt schijfjes bakken een stuk leuker.Schijfjes nog niet afgeschreven. De beschrijfbare cd en dvd worden er niet populairder op.

Vrijwel elke pc is uitgerust met een cd- of dvd-brander. Daar is veel meer mee te doen dan alleen af en toe een data-cd of -dvd te branden. Met de juiste brandsoftware krijgt u veel meer mogelijkheden en wordt schijfjes bakken een stuk leuker.

Schijfjes nog niet afgeschreven

De beschrijfbare cd en dvd worden er niet populairder op. Vanwege hun 'beperkte' opslagcapaciteit van tussen de 650 MB (cdr) en 8,5 GB (dvd dual layer) hebben ze op dit moment last van twee concurrenten die niet alleen sneller maar ook prijstechnisch zeer gunstig zijn: de usb-stick (tot zo'n 32 GB) en de externe harde schijf (tot 1500 GB). Toch zijn branders nog lang niet afgeschreven. Met de juiste software bakt u er bijvoorbeeld een schijfje met foto's of films mee die met de dvd-speler op de tv zijn te bekijken.

Branden met Windows

Waarom zou u een brandprogramma kopen als Windows XP en Vista zelf al de mogelijkheid bieden om cd's en dvd's te branden? Wel, Windows XP kent zijn beperkingen.

Wanneer u geen extra software installeert kunt u met XP namelijk alleen cdr's en cdrw's beschrijven; geen dvd's. Vista weet daarentegen wel raad met dvd-schijfjes. Windows Vista Home Premium of Ultimate bevat de Windows DVD Maker, waarmee u zelfs een video-dvd kunt maken die in elke dvd-speler is af te spelen.

Naast het branden via Windows Verkenner beschikt Windows over nog meer programma's die een ingebouwde brandfunctie hebben. De duurdere Vista-versies hebben het Backupcentrum, waarmee u direct kopieën van belangrijke bestanden op een schijfje kunt branden.

Muziek-cd's kunt u in alle Windowsversies maken via Windows Media Player.

Commerciële software

In de winkel treft u doorgaans twee zeer populaire titels: Roxio Creator 2009 en Nero 9. Dit zijn echter allang geen programma's meer, maar complete softwarebundels, of suites, die veel meer kunnen dan alleen schijfjes bakken. Zo kunt u hiermee muziek-cd's rippen en branden, audio en video bewerken, foto-cd's maken en materiaal online plaatsen, film-dvd's inclusief menu's produceren, backups organiseren en nog heel veel meer. Kortom: alle toeters en bellen voor een prijs van rond de 75 euro.

Nieuwe brander? Inclusief software!

©CIDimport

LightScribe en Labelflash

Veel branders zijn voorzien van de aanduiding LightScribe of Labelflash. Dit zijn twee technieken waarmee u - in plaats van met een viltstift of een etiket - de laser van het apparaat gebruikt om uw schijfjes van een label te voorzien. U moet dan wel speciale LightScribe/Labelflash-schijfjes aanschaffen. Deze hebben een coating aan de bovenzijde. Nadat u de data hebt gebrand, gaat het schijfje omgekeerd terug in de brander. Als uw brandsoftware LightScribe of Labelflash ondersteunt, kunt u vervolgens gemakkelijk een opdrukje ontwerpen en als label op uw schijfje branden. Kijk voor meer informatie op www.lightscribe.com of labelflash.jp.

Koopt u een nieuwe brander, dan wordt daarbij in veel gevallen een zogeheten OEM-, LE- of Essentials-versie van één van deze programma's meegeleverd. Dat zijn altijd versies met minder mogelijkheden dan de volledige pakketten. Bovendien werken die vaak alleen samen met de gekochte speler.

Direct branden

Veel programma's voor het organiseren of bewerken van muziek, foto's of video's – denk aan programma's als Adobe Premiere Elements (videobewerking), Magix MP3 Maker (muziek) of ACDSee Photo Manager (foto's) - hebben zelf een onderdeel waarmee het resultaat direct kan worden gebrand.

Gratis sofware

En dan zijn er nog gratis programma's, die ook door een grote groep mensen wordt gebruikt. Vaak hebben deze programma's voldoende mogelijkheden in huis voor de doorsnee gebruiker; bovendien zijn ze een stuk 'lichter' dan de commerciële suites. Aardig om te weten in dit licht is dat Nero ooit populair werd als lichtgewicht alternatief voor Easy CD Creator en WinOnCD, maar inmiddels zijn populariteit verliest aan andere - gratis - programma's die deze positie van het tot reus uitgegroeide Nero hebben overgenomen.

Ook Nederlandstalig

Een mooi voorbeeld hiervan is CDBurnerXP. Dit Nederlandstalige programma is handig voor mensen die hoofdzakelijk audio- en data-cd's/dvd's branden. Ook Burn4Free is Nederlandstalig en met name geschikt voor audiofielen, omdat het veel audioformaten herkent. Jammer dat er ook een 'toolbar' wordt geïnstalleerd. Van het programma DeepBurner is ook een speciale Free-versie waarin de meest voorkomende brandtaken gratis zijn te gebruiken. Tot slot nog twee andere aanraders: InfraRecorder en DVD Flick.

Heel belangrijk: de codecs

Overigens vormen de meegeleverde codecs een belangrijk aspect bij het branden van audio en video. Een codec is nodig voor het afspelen van audio- en videobestanden. Gratis programma's gebruiken ook gratis codecs en deze blijven over het algemeen wat betreft prestaties en kwaliteit achter bij de commerciële codecs die zijn inbegrepen bij brandsoftware waarvoor u moet betalen. Zeker bij het maken van video-dvd's is dit iets om rekening mee te houden.

Moet ik op de formaten letten?

Schijfjes branden is soms best verwarrend. Wat betreft cd's en dvd's zijn er nogal wat typen in omloop zoals cd-r, cd-rw, dvd+r, dvd+rw, dvd+r DL, dvd-r, dvd-rw, dvd-ram, etc. Het is verstandig om eerst te kijken welk formaten uw brander ondersteunt, bijvoorbeeld met Nero InfoTool, daarna voor het meest populaire formaat te kiezen (meestal cd-r of dvd+r) en deze schijfjes te kopen. Deze worden door alle brandprogramma's ondersteund.

Denk om iso en cue!

Anders wordt het als het gaat om de manier waarop de schijfjes beschreven moeten worden. De meest bekende formaten als svcd, vcd, data-cd/dvd kunnen alle programmas wel bakken. Maar wat dacht u van avchd-dvd (gebruikt door Sony handycams), een opstart-cd/dvd of het branden van een imagebestand (iso of cue)? Controleer of het brandprogramma dat u wenst te gebruiken met deze wat minder bekende formaten overweg kan.

Blu-Ray of hd-dvd

Vrijwel alle commerciële programma's en ook een aantal gratis programma's ondersteunen het beschrijven van blu-ray- en hd-dvdschijfjes. Het laatstgenoemde formaat kunt u echter net zo goed vergeten, want dat is in de strijd om denieuwe standaard ten onder gegaan. Blu-ray-schijfjes zijn relatief duur. Dit geldt ook voor de blu-ray-branders. Beschikt u echter over zo'n brander of overweegt u er eentje aan te schaffen, controleer dan van te voren of de brandsoftware die u wilt gaan gebruiken ook met deze opvolger van de dvd overweg kan.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.