Het fijne van een smartphone is dat je veel papierwerk en elektronica thuis kunt laten en altijd in je broekzak bij de hand hebt: onder meer als muziekspeler, agenda, reader, calculator... of als camera. Een goede smartphone is de compactcamera intussen al lang en breed voorbijgestreefd, maar welke telefoon fungeert als beste vervanger van je verouderde camera? Ik testte de beste smartphone-camera's van dit moment.

Met uitzondering van Apple brengen grote fabrikanten in het voorjaar hun nieuwste toptoestellen uit, waarbij de één nog harder marketingteksten kraait dan de ander. Er is echter maar één manier om erachter te komen welke telefoon de camerarol het beste op zich neemt. Daarom ging ik op pad met de smartphones die in individuele tests het meeste indruk op me hebben gemaakt, te weten de iPhone 7 Plus van Apple, de LG G6, de Samsung Galaxy S8 en de Huawei P10.

Afvallers

Er zitten aardig wat afvallers in het lijstje. Sony en HTC bijvoorbeeld, die met hun laatste toptoestellen helaas niet meer in het spoor kunnen blijven van de concurrentie - alhoewel HTC binnenkort een nieuwe smartphone presenteert, die we helaas niet meer mee konden nemen met deze test. OnePlus en Motorola, die juist voor een veel betere prijs een smartphone bieden met een meer dan prima camera. De Google Pixel en Chinaphones, die alleen uiterst moeizaam tegen meerprijs geïmporteerd moeten worden omdat ze hier niet verkrijgbaar zijn. Of de toptoestellen van vorig jaar, waarbij de Galaxy S7 zonder moeite de beste plaatjes schoot, op ruime afstand gevolgd door de G5 van LG en de Huawei P9. Ondanks dat de genoemde toestellen allemaal een keurige camera hebben zou het toch wat scheve verhoudingen opleveren, terwijl ik juist op zoek ben naar het antwoord op de vraag wat de beste smartphonecamera van het moment is.

©PXimport

Testmethode

Om de camera’s van de toestellen goed te testen ben ik op pad gegaan en heb ik ze het vuur aan de schenen gelegd, door met ieder toestel dezelfde foto’s te schieten in verschillende lichtsituaties. In de zon, tegen de zon in, bewolkt, in de avond, met bewegende objecten... landschaps-, macro- en portetfotografie. Maar natuurlijk ook binnenshuis, overdag en ’s avonds. En vergeet de flits niet!

Om de foto’s zo eerlijk mogelijk te houden heb ik alle opsmuk in de camera-apps uitgezet alleen de HDR-functie in sommige situaties op alle toestellen aangezet. Natuurlijk kun je als gevorderde fotograaf flink met schuifjes spelen om de belichting en andere zaken helemaal te verfijnen voor de foto. Dat heb ik niet gedaan, om de situatie zo werkelijkheidsgetrouw en vergelijkbaar mogelijk te houden heb ik op ieder toestel de opnamefunctie op automatisch gezet, zodat het toestel zelf bepaalt wat het beste resultaat oplevert. Ook heb ik geen fotografie- of bewerkingsapps geïnstalleerd.

Dat geeft in ieder geval de garantie op een hele hoop plaatjes. Die op een goede monitor met elkaar vergeleken kunnen worden, op kleurweergave, contrast, dynamisch bereik, detail, bewegingsonscherpte, ruis, focus, enzovoort.

Frontcamera

©PXimport

Zoom-illusie

Apple iPhone 7 Plus

Sensor 12 megapixel dual-cam
Pixelgrootte 1,3 μm
Diafragma f/1,8 en f/2,8
Review
9Score90

Toen ik een jaar geleden voor eenzelfde test op pad ging met de beste smartphones van het moment, scoorde de iPhone opvallend matig. Minder dan de andere drie andere objectieven die ik dit jaar test. Met de iPhone 7 Plus heeft Apple in ieder geval een flinke inhaalslag gemaakt. Het toestel beschikt over een dubbele camera, die behoorlijk innovatief ingezet wordt. Deze dubbele camera is echter niet aanwezig op de gewone iPhone 7, voor de beste iPhone-camera moet je dus bij het plussize model wezen.

Dubbele camera

Het probleem van camera’s in smartphones is dat toestellen te dun zijn om een zoomlens in de behuizing te laten passen. Alleen digitale zoom is mogelijk, wat in feite hetzelfde is als inzoomen in een foto. Apple heeft z’n dubbele camera vernuftig ingezet om een soort optische zoom te brengen: de dubbele camera bestaat namelijk uit een groothoeklens en een gewone lens. Standaard wordt de groothoek aangesproken, maar wanneer je op de zoomknop drukt, verspringt hij naar het gewone objectief. Overigens wordt bij het maken beeld van beide camera’s gebruikt voor het eindresultaat. Dit is bijvoorbeeld te zien bij de portretmodus, waarbij de diepte dankzij de twee lenzen voor het toestel waarneembaar is, wordt gebruikt om de achtergrond te vervagen. Mede dankzij de realistische kleurweergave en het vele detail is de iPhone 7 Plus de beste smartphone om mensen mee te fotograferen.

Mik en schiet

De camera-app van de iPhone is simpel, deze wil vooral voor jou bepalen wat de beste iso-waarden? Sluitertijd? Raw? Vergeet het maar. Je kunt de flits aan- of uitzetten, HDR inschakelen, een kleurfiltertje kiezen en een timer aanzetten, maar daar houdt het wel een beetje mee op. Zonde, want dat maakt de iPhone een point-and-click toestel, terwijl hij meer in z’n mars heeft. In het donker komen kleuren wat valer over. Desondanks is de iPhone 7 Plus altijd in staat een indrukwekkend goede foto af te leveren, waarbij weinig bewegingsonscherpte optreedt. Apple heeft een flinke inhaalslag gemaakt op cameragebied!

©PXimport

Nachtblind

Huawei P10

Sensor 20 en 12 megapixel dual-cam
Pixelgrootte 1,25 μm
Diafragma f/2,2
Review6Score60

Ook de Huawei P10 maakt gebruik van een dubbele camera, maar de techniek er achter verschilt behoorlijk ten opzichte van de andere twee dubbelziende smartphones. Een gewone lens en een monochrome lens werken samen om zo een foto op te leveren. Door de monochrome lens zou het toestel beter in staat zijn diepte te analyseren en het contrast en detail ten goede komen. Daar hoef je je bij de P10 ook absoluut geen zorgen om te maken. Het toestel is in staat om ontzettend snel mooie plaatjes te schieten, waarbij contrast, scherpte en kleurovergang inderdaad wel snor zit. Ook is het zeker de moeite waard om alleen de monochrome camera eens uit te proberen.

Lichtarm

De P10 scoort echter opvallend zwak wanneer het licht schaars wordt. Buitenshuis, maar vooral binnenshuis. Donkere vlakken, weinig detail en veel bewegingsonscherpte omdat de camera een langere sluitertijd moet hanteren om meer licht af te vangen. Om het nog even uit te testen ben ik met de P10 naar een concert geweest, waar al m’n foto’s mislukten. Ook wanneer ik de nachtmodus activeerde, die ervoor zorgde dat er meer te zien was, maar ook meer sluitervertraging optrad, met nog meer bewegingsonscherpte tot gevolg. De resultaten waren zelfs teleurstellender dan de foto’s van mijn eigen Nexus 6P, nota bene een andere (oudere) Huawei-smartphone. Dat zou te maken kunnen hebben met het hogere diafragma van de lenzen (hoe lager het diafragma, hoe meer licht de lens afvangt) van de P10. Maar ik vermoed dat Huawei met een software update wel het een en ander recht kan zetten.

Net als de iPhone 7 Plus kan de dubbele camera gebruik maken van diepte, waardoor je in de potretmodus de achtergrond kunt vervagen. Dit werkt leuk, maar is nog zeker niet zo goed als die van Apple. Alle instelmogelijkheden krijg je te zien wanneer je het camerabeeld naar rechts wegveegt. Het is echter jammer dat de HDR- en nachtmodus niet automatisch geactiveerd worden, maar handmatig moet gebeuren. Hierdoor heb je toch snel het idee dat je niet altijd de juiste modus voor je foto gebruikt. Wanneer je het camerabeeld juist omhoog veegt heb je razendsnel geavanceerde instellingen beschikbaar, voor het instellen van bijvoorbeeld de witbalans, lichtgevoeligheid en sluitertijd.

©PXimport

Twee ogen zien meer

LG G6

Sensor 13 megapixel dual-cam
Pixelgrootte 1,12 μm
Diafragma f/1,8 en f/2,4
Review8Score80

Het toestel van LG is de dikste van de vier. Qua design scoor je daar minder punten mee, maar wanneer je het toestel kantelt om foto’s te maken heb je wel veel betere grip. Het enige wat dit af zou maken is een sluiterknopje.

Lensuitersten

De G6 beschikt net als zijn voorganger over een dubbele camera, een met een groothoeklens en een met een lens met een hele kleine kijkhoek. LG zet dit niet helemaal zoals Apple in om een optische zoom na te bootsen. Standaard wordt de groothoek ingezet en met een knopje bovenin de camera-app wissel je direct van lens. Overigens schakelt hij ook over bij het in- en uitzoomen.

LG maakt zijn goede reputatie met de G6 nog altijd waar (de G4 werd immers twee jaar terug als beste cameratelefoon uitgeroepen). Wanneer ik de camera testte kreeg ik toch een voorkeur voor de camera met de kleine kijkhoek, waarbij foto’s wat beter uit de verf kwamen. Bij groothoekfoto’s had ik vaak wat last van wat ruis en een wat minder dynamisch bereik. Maar vooral in situaties met weinig licht schiet de groothoek tekort. Bovendien treedt bij dit objectief ook (onvermijdelijk) wat bolling op: de foto lijkt een beetje rond te lopen. Het andere uiterste treed weer op met de gefocuste lens, waarbij je met je camera op dezelfde hoogte minder op de foto krijgt dan de andere toestellen. Ook kan deze kleine kijker in moeilijkere lichtomstandigheden betere foto’s maken met minder ruis.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Beste app

Net als voorgaande twee cameratests biedt de camera-app van LG de beste mogelijkheden voor gevorderde fotografen. HDR kan automatisch en veel geavanceerde instellingen zijn handmatig aan te passen. Sluitertijd, witbalans, focus: het allemaal instelbaar en individueel op automatisch te zetten. Bovendien heb je alles razendsnel ingesteld. Omdat je ook in raw kunt fotograferen, kun je dit zelfs naar wens nabewerken.

Nachtcycloop

Samsung Galaxy S8

Sensor 12 megapixel
Pixelgrootte 1,22 μm
Diafragma f/1,7
Review9Score90

Vorig jaar was het erg saai om de camera’s van smartphones te testen. De Galaxy S7 won namelijk op alle fronten met afstand de beste, vooral door het lage diafragma was de camera ontzettend goed in staat in omstandigheden met weinig licht prachtige foto’s te schieten. Ten opzichte van zijn voorganger is er aan de camera van de S8 niet heel veel veranderd en hier en daar ietsje verbeterd. Terwijl de concurrentie intussen met z’n dubbele camerageweld een flinke inhaalslag maakt. Het is niet voldoende om Samsung van de troon te stoten, maar vooral ten opzichte van de iPhone 7 Plus is het niet meer zo makkelijk om een absolute testwinnaar aan te wijzen.

Uilen

Het verschil in donkere omgevingen met de iPhone is wel opvallend. De Galaxy S8-foto’s zijn een stuk warmer en gedetailleerder, terwijl de foto’s van de iPhone wat witter ogen en minder ruis hebben. Ondanks dat de foto’s behoorlijk verschillend ogen, kun je niet echt zeggen welke foto het beste uit de verf komt. Wil je echter all-round de beste plaatjes schieten, dan kom je toch weer uit bij de Samsung Galaxy. Kleuren zijn ietsje verzadigd, maar daardoor spatten ze werkelijk van je scherm. Daarbij helpt het prachtige (gebogen) amoledscherm van het toestel natuurlijk ook mee. Maar ook qua detail en scherpte kunnen de dubbelziende concurrenten nog niet meekomen, dat verschil wordt duidelijk bij macrofotografie.

Automatisch maakt de Galaxy S8 goede foto’s, waarbij het toestel zelf al in staat is HDR toe te passen wanneer hij dat nodig acht. Maar ook gevorderde fotografen hebben binnen een veegje op het scherm alle geavanceerde camera-instellingen bij de hand. Ook op dat punt is deze smartphone geschikter voor fotografen dan de iPhone, die de fotograaf geen instelopties biedt. Suf is wel dat Samsung het ook nodig vond twee extra knoppen in de camera-app in te bouwen voor de tekortschietende virtuele assistent Bixby en wat kinderachtige snapchat-achtige filters. Prima om ze aan te bieden, maar als je ze niet nodig hebt en niet uit kunt zetten zitten ze storend in de weg.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Conclusie

Wanneer je een smartphone zoekt met de beste camera, dan kom je vandaag de dag uit bij de Galaxy S8 of de iPhone 7 Plus. Hierbij gaat een lichte voorkeur uit naar eerstgenoemde, omdat de camera net even wat levendigere foto’s maakt en meer instelmogelijkheden biedt. Mooi meegenomen is ook dat eerstgenoemde qua hardware en prijs wat beter uit de verf komt dan de iPhone. De iPhone is juist erg natuurgetrouw qua weergave en heeft de potretfotografie als sterke troef, maar helaas wat te beperkt.

Aan de G6 van LG kun je je geen buil vallen, vooral de focuslens is erg sterk. De groothoek is leuk, maar schiet iets tekort. Toch, als je puur kijkt naar camera’s in de smartphone dan kun je beter die paar tientjes meer investeren in de testwinnaar. De enige camera die toch wat tegenvalt komt van Huawei. In goede lichtomstandigheden kan de dubbele camera zich meten met de concurrentie, maar wanneer het wat donkerder is, zijn de resultaten helaas beduidend minder.

Arlo is geen onbekende naam op de markt voor beveiligingscamera's. Met de Essential 3-lijn wil het bedrijf beveiligingscamera's uitbrengen die voldoen aan allerlei (kwaliteits)eisen, voor een zo laag mogelijk bedrag. Lukt dat met de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom?

De Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom-beveiligingscamera voor buiten en binnen heeft een prijskaartje van 199,99 euro voor een set van twee camera's. Een enkele camera kost 149,99 euro. Dat is 150 euro minder dan de uitstekende buitencamera die we onlangs van Eufy getest hebben. Op het eerste gezicht biedt het systeem twee slimme onderdelen aan, namelijk een Early Warning System (dat dreiging kan spotten voordat het uit de hand loopt) en een handig ontwerp dat privacy hoog in het vaandel heeft.

Handig ontwerp, onhandige kabel

Om met dat laatste te beginnen: de binnenlens draait automatisch omlaag als de camera uit staat. Een kleiner sluiter had ook gekund, maar dit past perfect bij het karakter. In de actieve modus volgt de camera beweging stil en accuraat. Maar als je wil, kun je alles ook handmatig volgen via een optie binnen de app. Verder is deze camera uitgerust met een handige led-lamp en een sirene.

©Wesley Akkerman

Het grootste nadeel aan het ontwerp is dat de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom altijd een stroomkabel nodig heeft. Er zit géén accu in de beveiligingscamera. Aangezien het de bedoeling is dat je dit model aan een plafond of muur bevestigt, moet je dus rekening houden met kabelmanagement. Bovendien is er geen lokale opslagmogelijkheden aanwezig. Als je beelden voor later wilt bewaren, dan moet je een abonnement bij Arlo afnemen.

Duidelijke app, soms feed met ruis

De Arlo-app hebben we al we vaker geprezen om zijn heldere interface en handige functies, zoals inloggen met je vingerafdruk – en daar is niets aan veranderd. De 2k-videofeed is scherp en kleurrijk, maar heeft soms ook last van wat ruis wanneer je de camera buiten ophangt. De app biedt verder veel instellingen: van objectdetectie en privacyzones tot routines en vaste pan/tilt-posities. Mocht dit je eerste pan/tilt-camera zijn, houd dan wel rekening met een (korte) leercurve.

©Wesley Akkerman

Heel fijn aan de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom is dat je nachtzicht in kleur hebt. Daardoor zie je duidelijker wat er in je directe omgeving gebeurt dan wanneer je alleen naar grijstinten kijkt. De twee-weg audio is duidelijk en goed verstaanbaar. Je voorkomt een audio-feedbackloop (een pieptoon) door je telefoon niet vlak naast de camera te houden terwijl je spreekt. In de praktijk merk je daar weinig van, omdat je deze functie meestal gebruikt wanneer je niet thuis bent.

Arlo Intelligence

Arlo verbetert zijn software met Arlo Intelligence (kortweg: AI), dat unieke features toevoegt die vaak nog in bèta zijn. Een voorbeeld is de ingebouwde herkenning van vlammen, die sneller kan reageren dan een traditionele rookmelder. Een andere AI-functie maakt gedetailleerde samenvattingen van gebeurtenissen. Deze (nog in bèta) beschrijven veel preciezer wat er gebeurt: bijvoorbeeld dat een pakket wordt verplaatst, in plaats van alleen een algemene bewegingsmelding.

De meest essentiële functies zitten echter achter een betaalmuur. Zonder Arlo-abonnement mis je veel. Voor belangrijke features zoals video-opnames (zelfs van incidenten), automatische noodhulp en het instellen van specifieke activiteitenzones moet je namelijk maandelijks betalen.
Ja, de camera is functioneel zonder abonnement - maar voelt zonder abonnement wel erg kaal aan. Zo mis je zelfs basale opnamemogelijkheden, vanwege het gebrek aan SD-kaartondersteuning.

©Wesley Akkerman

We willen best begrijpen dat je voor een aantal functies moet betalen, omdat Arlo ook zijn eigen systemen moet trainen en onderhouden. Maar beelden zelf kunnen opslaan, zonder maandelijkse of jaarlijkse kosten, zien we toch echt als een basisfunctie. Nu is 5,99 euro per maand of 59,90 euro per jaar nog te overzien voor een enkele camera. Maar als je meer Arlo-producten gebruikt, dan kunnen de kosten al snel hoog oplopen (respectievelijk 12,99 of 129,90 euro).

Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom kopen?

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

Na de telefoon en het horloge is nu het gehoorapparaat aan de beurt om te veranderen in een altijd-online slim apparaat. En daarbij gaat deze kleinste aller wearables, dankzij AI, neurale netwerken en de allernieuwste bluetoothvariant er meteen vol in. Van verguisd medisch hulpmiddel tot een soms noodzakelijke, maar ook steeds handiger gadget. Dat ook Apple zich nu in deze markt begeeft, zegt immers wel iets.

Een miljoen Nederlanders leven met slechthorendheid. Het hindert ze bij het luisteren naar muziek, het kijken naar de televisie en vooral bij de communicatie met anderen. Omdat slechthorendheid niet tot nauwelijks te herstellen is, blijft er weinig anders over dan het ondersteunen van het gehoor via een gehoorapparaat. Goed afgesteld dempt dit het omgevingsgeluid en versterkt belangrijke signalen zoals stemmen van andere mensen in een gesprek. Gehoorapparaten en draadloze oordopjes lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende producten: het een medisch hulpmiddel, het ander een gadget voor muziek, bellen en entertainment. Toch is deze scheidslijn de afgelopen jaren snel vervaagd. 

Een neuraal netwerk in het oor

Gehoorapparaten en draadloze oordopjes maken gebruik van vergelijkbare en vaak zelfs dezelfde technologieën: krachtige microfoons, digitale signaalverwerking, draadloze verbindingen en zelfs neurale netwerken en kunstmatige intelligentie. Moderne gehoorapparaten kunnen telefoongesprekken en muziek streamen, omgevingsgeluid filteren en zich automatisch aanpassen aan verschillende luisteromstandigheden: allemaal functies die ooit waren voorbehouden aan high-end audioapparatuur en premium headsets.

Tegelijkertijd hebben oordopjes functies gekregen als transparantiemodus, spraakversterking en gepersonaliseerd luisteren: technieken die rechtstreeks uit de gehoortechnologie komen. Volgens Apple zijn de AirPods Pro 2 daarom ook geschikt om als gehoorapparaat te worden gebruikt voor iedereen boven de 18 jaar met licht tot matig gehoorverlies. En ook Jabra, Sennheiser en Sony bieden soortgelijke oplossingen.

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid wil zeggen dat iemand minder hoort dan gemiddeld. Het menselijk gehoor bestrijkt het geluidsspectrum van grofweg 20 Hz tot 20 kHz (20.000 Hz). De hoge tonen (richting de 20 kHz) verliest ieder mens al op jonge leeftijd, zoals ook bij eigenlijk iedereen het gehoor over de rest van het spectrum bij stijgende leeftijd achteruitgaat. Slechthorenden hebben boven-standaard verlies van het hoorvermogen op het hele spectrum of, en dat komt vaker voor, delen van het spectrum. Dit verlies kan aan één of aan beide oren zijn, en is zelden aan beide oren gelijk. De mate waarin gehoorverlies moet worden gecompenseerd verschilt dus per oor en verandert ook nog eens met de tijd. 

OTC of conventioneel

Wie via de conventionele route een gehoorapparaat koopt, doet dat veelal via een audicien of audioloog. De gehoorspecialist meet het gehoorverlies en stelt een oplossing op maat voor. Vaak zal dit een gehoorapparaat zijn, specifiek afgestemd op de persoonlijke situatie. Voor iedereen met licht tot matig gehoorverlies is er een alternatief: het OTC-gehoorapparaat. OTC staat voor over-the-counter, oftewel: vrij verkrijgbaar, zonder tussenkomst van een specialist. Vergelijk het met een leesbril die je bij de drogist koopt. Deze apparaten zijn doorgaans goedkoper en direct aan te schaffen: snel, simpel en zonder afspraak. Maar er zijn ook nadelen. OTC-apparaten bieden geen maatwerk, hebben minder instelmogelijkheden en de geluidskwaliteit is doorgaans minder dan bij een professioneel afgesteld apparaat. Ook zijn ze meestal niet medisch gecertificeerd en worden ze niet vergoed door de zorgverzekering.

Cross-over van headsets en oordoppen

Is voor consumenten een gehoorapparaat iets totaal anders dan een set draadloze oordopjes, fabrikanten zien al heel lang hoe nauw deze productgroepen met elkaar verbonden zijn. Merken als Sony, Apple, Sennheiser en Jabra gebruiken hun kennis van headsets en oordoppen om een positie op de markt voor gehoorapparaten te krijgen. Andere merken, zoals Sonova, WS Audiologie, Dermant, GN, Starkey en Amplifon zijn daarin al decennia actief. Ze zijn door hun specialistische producten minder bekend, maar soms toch dichterbij dan menigeen denkt. Jabra en de SteelSeries-gamingproducten, waaronder headsets, zijn eigendom van GN. Sennheiser is eigendom van Sonova, de wereldmarktleider bij gehoorapparaten. En ondanks dat het zelf veel geluidskennis in huis heeft, werkt Sony nauw samen met WS Audiologie.

Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat

Wie op de Apple-site de AirPods Pro 2 bekijkt, leest als snel van alles over gebruik van de oordopjes als gehoorapparaat. De basis hiervoor is de ruisonderdrukking van de AirPods Pro 2 en de mogelijkheid om met die oortjes zelf een gehoortest uit te voeren. Zo’n test bepaalt de mate van gehoorverlies en is de basis voor de afstelling van een gehoorapparaat. Doorgaans gebeurt dit door een audicien of in een audiologisch centrum, maar de AirPods Pro 2 kunnen het dus ook.

De manier van testen is ook niet heel anders. In combinatie met iPhone of iPad laat de AirPods Pro 2 een reeks tonen horen op verschillende frequenties en volumes. Door telkens wanneer je een geluid hoort op het scherm van de telefoon of tablet te klikken, leert de app welke geluiden wel en niet worden waargenomen en op welk volume.

De test wordt voor het linker- en rechteroor apart doorlopen om de gehoorschade per oor te meten. Vervolgens wordt een persoonlijk profiel gemaakt, waarbij toonhoogtes die niet of minder goed gehoord worden, voortaan versterkt worden afgespeeld. Volgens Apple is de meting goed genoeg, maar komt een audiogram van een hoorzorgprofessional mogelijk beter overeen met het actuele gehoorvermogen. Heb je zo’n audiogram, dan is het ook mogelijk die in te laden en te gebruiken voor het persoonlijk profiel.

Een audiogram lezen

Een audiogram is de grafische weergave van iemands gehoor. Het wordt gebruikt om de mate van gehoorverlies weer te geven. Een audiogram heeft twee assen, op de verticale staat de toonsterkte in decibel (dB), op de horizontale de toonfreguentie/toonhoogte in hertz (Hz). De punten in de audiogram laten zien wat iemand nog hoort (de gehoordrempel). Een audiogram bestaat altijd uit een curve voor het rechter- en een voor het linkeroor. In het algemeen geldt dat hoe hoger de lijnen in het audiogram zijn, hoe beter het is.

Luister je wel?

Met de ruisbeheersing (zoals Apple het noemt) ingesteld op Transparantie, functioneren de AirPods Pro 2-oordopjes als gehoorapparaat. Ze filteren wat zij denken dat ongewenst geluid is en versterken wat op basis van de meting versterkt moet worden. Gesprekken een-op-een en in kleine groepen zijn duidelijk beter verstaanbaar, in grote groepen en lawaaiige omgevingen zoals een restaurant schieten de AirPods Pro 2 nog tekort.

Volume, balans en toon van het geluid kunnen via de app worden aangepast en ook zijn er instellingen om het volume van media aan te passen aan het omgevingsgeluid of wanneer een gesprek wordt gestart. Een echte fijnmazige equalizer ontbreekt en het lukt ook niet het geluid van de Microsoft Natural Keyboard Pro (het favoriete toetsenbord van de auteur van dit artikel) dat door de AirPods Pro 2 onwerkbaar hard versterkt wordt, te temmen zonder de werking als gehoorapparaat teniet te doen.

Zichtbaarheid

Een beperking om de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat te gebruiken is de accuduur. Met zes uur bij onafgebroken gebruik kom je een werkdag niet door. De grootste drempel is de vormgeving. De AirPods Pro 2 zijn relatief groot, opvallend wit en zeer zichtbaar. Iedereen weet bovendien dat ze gemaakt zijn om naar muziek of andere media te luisteren en mensen vermoeden dan ook dat je dat doet. Iedereen met wie je praat, zal vermoeden of denken dat je juist geen contact wilt. Men wil je niet storen bij wat men denkt dat je doet. Uitleggen dat je de oortjes gebruikt om deel te nemen aan het gesprek helpt, maar is niet altijd voldoende.

Een audiogram maken zonder Apple

Benieuwd naar de kwaliteit van het eigen gehoor, maar niet in het bezit van een stel AirPods Pro 2? Met een iPhone en de Mimi-app is het mogelijk ook met andere oortjes de gehoorkwaliteit te meten. De app werkt het best met oortjes van Beats, Bose, JBL, Nothing, Samsung, Skullcandy en Sony. Met een andere headset of oordoppen werkt de test ook, maar is de meting minder betrouwbaar.

Ook voor Android zijn er apps om een gehoormeting te doen, zoals Gehoortest en Hearing Test. Samsung heeft geen eigen gehoortest-app en ook geen roadmap voor draadloze oortjes die als gehoorapparaat te gebruiken zijn, zo laat het bedrijf ons weten.

Conventionele gehoorapparaten

Gehoorapparaten zijn er in verschillende modellen, maar bijna allemaal klein en niet of nauwelijks zichtbaar. Ze hinderen hierdoor ook niet in de communicatie zoals de AirPods Pro 2 dat wel doen. Gehoorapparaten worden bijna uitsluitend via een audicien of audiologisch centrum gekocht waarbij de professional de hoortest doet en adviseert bij de productkeuze. Gehoorapparaten zijn echt fors duurder dan bijvoorbeeld een set AirPods Pro 2.

In 2013 introduceerde GN met de ReSound LiNX een gehoorapparaat dat met een iPhone verbonden kon worden en waarmee bijvoorbeeld het volume kon worden aangepast en ook streaming mogelijk werd. De basis hiervoor was de Apple-implementatie van Bluetooth Low Energie (BLE) bekend als Made for iPhone (MFi). Het door Google ontwikkelde MFi-alternatief ASHA (Audi Streaming or Hearing Aids) werd nooit een succes. Het maakte vooral duidelijk dat er behoefte was aan een platformonafhankelijk communicatieprotocol met ondersteuning voor zowel iOS als Android zoals Sonova dat met zijn universele bluetooth-ondersteuning altijd al bood.

BLE Audio en Auracast

De toekomst van connectiviteit voor gehoorapparaten én oordopjes heten Bluetooth LE Audio en Auracast. Twee open standaarden die de efficiënte LC3-codec gebruiken voor betere geluidskwaliteit bij lager energieverbruik. Bovenop BLE Audio komt Auracast. Dit is een vorm van multi-stream audio die goed te vergelijken is met wifi. Met Auracast kunnen meerdere mensen tegelijk naar dezelfde audio luisteren, bijvoorbeeld in theaters, op vliegvelden maar ook tijdens vergaderingen. Had MFi de mogelijkheid een smartphone als remote-microfoon te gebruiken voor één persoon met gehoorverlies, met Auracast kan het dan voor meerdere gebruikers. Auracast kent nog wel enkele uitdagingen zoals een vertraging van enkele milliseconden waardoor het nu nog minder geschikt is voor scenario’s waarin beeld en geluid synchroon moeten lopen. Een aparte ontvanger die de gehoorapparaten verbindt met de tv heeft dan nog altijd voordelen.

Op dit moment is het aantal gehoorapparaten dat Bluetooth LE Audio en Auracast ondersteunt nog beperkt. GN biedt het op enkele modellen en heeft een Auracast Assistant in de smartphone-app geïntegreerd. Bij de nieuwste gehoorapparaten van Sonova is de hardware geschikt, maar is een firmware-update nodig die te activeren. Apple ondersteunt momenteel noch BLE Audio noch Auracast. Volgens PR-manager Martijn Kroonstuiver van Apple is Auracast wel een geweldige volgende stap. Onbekend is of en wanneer Apple het gaat ondersteunen.

Maximale marktwerking, minimale inspraak

“Nergens heeft marktwerking in de zorg zulke negatieve effecten als bij hoortoestellen,” aldus de landelijke KNO-artsenvereniging. Stichting Hoormij, de belangenvereniging van mensen met gehoorproblemen, de Consumentenbond en het Zorginstituut Nederland delen deze kritiek: de koper heeft nauwelijks keuzevrijheid, ziet niet wat er beschikbaar is en krijgt zelden het hoortoestel dat hij nodig heeft. De keuze wordt vergaand bepaald door de audicien en de verzekeraar. De eerste is lang niet altijd onafhankelijk, de tweede bepaalt welke toestellen worden vergoed: maximaal 75 procent voor categorie 1 t/m 5. De beste (categorie 6) worden helemaal niet vergoed, ook niet als een specialist ze nodig vindt bijvoorbeeld vanwege werk of andere omstandigheden. De kosten die kunnen oplopen tot 6000 euro zijn dan geheel voor eigen rekening. 

AI en neurale netwerken

In de nieuwste premium modellen van bijna alle fabrikanten zit eigen hard- en software voor kunstmatige intelligentie. Neurale netwerken zijn uitermate geschikt om patronen te herkennen en worden ingezet om nog beter te begrijpen welk geluid relevant is en ook welke stemmen. Dus niet de harde prater van twee tafels verderop, maar de personen aan de eigen tafel. Het resultaat in een restaurant was met de Phonak Audéo Sphere Infinio gehoorapparaten duidelijk beter dan met de AirPods Pro 2. Ook werd het geluid van het Microsoft-toetsenbord niet versterkt.

Het gebruik van AI kost veel rekenkracht en betekent dat de maximale gebruiksduur van dit specifieke model bijvoorbeeld teruggaat van zeventien uur zonder AI naar zes uur bij maximaal gebruik van AI. De AI afhankelijk van het omgevingsgeluid automatisch te laten in- en uitschakelen levert genoeg tijdswinst op om een werkdag door te komen. Dat kan ook met tussentijds even kort opladen. Fabrikanten wachten met smart op innovaties in batterijtechniek om behalve voor het geluid, AI ook te kunnen gebruiken voor andere innovaties zoals spraakassistenten of live-vertaling.

App en data

Belangrijk bij al deze functionaliteit is de app. Apple gebruikt voor de AirPods Pro 2 vooral de Gezondheidsapp in iOS, maar voegt slimmigheidjes toe. Zo krijgen de AirPods Pro 2 een prominente plek in het instellingenmenu van iOS zodra de iPhone met de oortjes is verbonden. Apps van de traditionele gehoorapparatenfabrikanten hebben snel bijgeleerd. Phonak, dat nooit MFi heeft omarmd maar altijd de volledige klassieke bluetooth heeft ondersteund, heeft een uitgebreide app met identieke functionaliteit binnen iOS en Android.

Een gehoortest ontbreekt, maar wel kunnen eigen profielen worden gemaakt voor verschillende situaties, zoals in een restaurant of theater, en is eenvoudig hiertussen te wisselen. Ook zijn eerste Health-functies aanwezig. De gehoorapparaten tellen nu al stappen en calorieën, maar dit gaat ongetwijfeld in de toekomst nog verder uitgebreid worden.

Zoals we in een eerder artikel over de waarde van gezondheidsdata van smartwatches zagen, is in het oor een zeer betrouwbare plek om bijvoorbeeld veranderingen in de temperatuur te meten. Ook ligt vanwege de toch vaak iets hogere leeftijd van de gebruikers zoiets als valdetectie en automatische alarmering erg voor de hand.

Conclusie

De technologische kruisbestuiving tussen gehoorapparaten en draadloze oordoppen zorgt ervoor dat beide apparaten slimmer, compacter en beter afgestemd zijn op persoonlijke audiobehoeften. Mediagebruik en gebruiksgemak verbeteren razendsnel en beloven met de komst van Bluetooth LE Audio en Auracast nog veel beter te worden. Vooral gehoorapparaten hebben een enorme sprong gemaakt en combineren de kwaliteit van oordoppen met de geluidskwaliteit van gehoorapparaten. Het is spijtig dat de Nederlandse zorgverzekeraars deze innovaties niet belonen maar juist ontmoedigen.