Elke textielsoort heeft een eigen wasvoorschrift. Je kunt een wollen trui niet op dezelfde manier wassen als een spijkerbroek, want dan houd je een naveltruitje over. Daarom is alle textiel voorzien van waslabels met symbolen die aangeven op welke temperatuur en met welk wasprogramma je het moet wassen (of dat je het juist naar de stomerij moet brengen). Deze symbolen hebben allemaal een andere betekenis.

Sommige wassymbolen zijn zo gemaakt dat ze voor iedereen te begrijpen zijn. Een pictogram van een wastobbe met daarin een temperatuur geeft de maximale temperatuur aan waarop gewassen mag worden en een strijkijzer geeft aan dat het gestreken mag worden. Maar soms is de betekenis van het symbool minder logisch, vandaar deze uitleg.

Het wasvoorschrift kan je vertellen op welk wasprogramma en welke temperatuur je het kledingstuk kunt wassen, of het gebleekt mag worden, of het in de wasdroger gedroogd mag worden, op welke temperatuur je het kunt strijken en of het alleen chemisch gereinigd mag worden. De pictogrammen zijn dan ook ingedeeld in de categorieën wassen, bleken, trommeldrogen (in België: symbool droogkast), strijken en chemisch reinigen.

Niet alles wat je moet weten over de was is in een symbool terug te vinden. Zo bestaat er niet zoiets als een 'niet-centrifugeren'-symbool of een 'geen-wasverzachter'-symbool. Meestal wordt dat in tekst aangegeven op het waslabel. Tip: knip dus niet meteen na aankoop het labeltje uit je kleding, maar kijk goed wat er precies op staat!

Ook interessant: Help, mijn wasmachine stinkt!

Waslabels

Hieronder zullen we per categorie de belangrijkste symbolen, de betekenis ervan en de bijbehorende wasvoorschriften uit de doeken doen. We laten daarbij ongetwijfeld symbolen buiten beschouwing, maar voor de meest gangbare kledingstukken ben je gecoverd met de symbolen die wij hieronder bespreken.

©Иван Закалевич - stock.adobe.com

Wastobbe: De wastobbe betekent dat je textiel op een gewoon programma kunt wassen. Onder gewone programma’s vallen ook Eco-programma’s, spaarwasjes en halve wasjes-programma’s. De temperatuur in de wastobbe geeft de maximale temperatuur aan waarop je het textiel kun wassen. Kouder wassen mag altijd. Bij een wastobbe met een kruis mag het textiel niet gewassen worden (ook niet op de hand). Zulke kleding moet je naar de stomerij brengen.

Wastobbe met één streepje: Een wastobbe met één streepje eronder betekent wassen met een anti kreuk-programma. Anti-kreuk-programma's zijn bedoeld voor kleding met synthetische vezels of kreukherstellend vezels en is ook goed te gebruiken voor fijne was. Tijdens een antikreuk-programma wordt wasgoed voorzichtiger gewassen en/of gecentrifugeerd. Soms wordt stoom gebruikt om kreuk te verminderen. In dit geval mag je de machine maximaal tot de helft beladen. Ook hier geeft de temperatuur in de wastobbe de maximale temperatuur aan waarop je het textiel kun wassen. Kouder wassen kan natuurlijk wel.

Wastobbe met onderbroken streepje: Een wastobbe met een onderbroken streepje is het symbool voor het wolwasprogramma, dat mag op maximaal 30 of 40 graden. Dit symbool staat in wollen kleding en kleding die deels uit wol bestaat. Gebruik voor wol altijd een speciaal wolwasmiddel en belaad de trommel maximaal tot een kwart van het maximale gewicht.

Wastobbe met handje: Dit symbool staat voor de snelle handwas, dat wil zeggen dat je het textiel niet mag laten weken en dat je het met de hand moet wassen. Sommige wasautomaten hebben een speciaal handwasprogramma. Je vindt dit symbool in fijne was als lingerie, zijde en ook vaak in wollen kleding. Handwassen doe je zo: los wat fijn- of wolwasmiddel op in lauw water, dompel het kledingstuk onder en masseer het sop er zachtjes doorheen. Daarna spoel je het kledingstuk uit in schoon water. In geval van wol is het belangrijk om na te spoelen met water van dezelfde temperatuur als het waswater. Wol 'schrikt' namelijk van koud water en kan dan krimpen. Wikkel het kledingstuk in een badhanddoek en druk zo voorzichtig het vocht eruit. Laat wol liggend drogen om vervorming te voorkomen.

Symbolen voor bleken: Een driehoeksymbool zonder vulling geeft aan dat kleding bleken mogelijk is met elk bleekmiddel, bijvoorbeeld chloorbleekmiddel. Een driehoek met diagonale strepen geeft aan dat je dit kledingstuk kunt wassen met een zuurstofbleekmiddel. Vaak is zuurstofbleekmiddel toegevoegd aan witwasmiddelen, maar je kunt het ook extra doseren in de vorm van oxi poeder of gel. Staat er een kruis door de driehoek, dan mag het textiel niet gebleekt worden. Je moet het kledingstuk wassen met een wasmiddel voor witte of gekleurde was zonder (zuurstof)bleekmiddel.

Symbolen voor trommeldrogen: De wasdroger wordt weergegeven door een vierkant met een rondje erin. De stippen in het rondje geven aan op welke temperatuur de was gedroogd mag worden: één stip voor lage en twee stippen voor hoge temperatuur. Hittegevoelig textiel kan krimpen in de wasdroger en heeft daarom een symbool met één stip. Staat er een kruis door het symbool, dan mag het niet in de wasdroger.

Symbolen voor strijken: De puntjes in het strijkijzer verwijzen naar de punten op de regelknop van jouw strijkijzer. Drie puntjes voor heet strijken, twee puntjes voor warm strijken, één puntje voor lauw strijken en een kruis voor niet strijken.

Symbolen voor chemisch reinigen: Een rondje met een letter erin zie je altijd in combinatie met het symbool voor niet wassen. Dit betekent dat je het kledingstuk bij de stomerij moet laten reinigen. De letters zijn bestemd voor de stomerij, zij geven aan welk oplosmiddel gebruikt kan worden. Het enige belangrijke symbool voor jou is een rondje met een kruis er door. Dit betekent: niet chemisch reinigen (dus niet naar de stomerij brengen) en voorzichtig met vlekkenmiddelen.

©Piman Khrutmuang

Geen etiket, wat nu?

Zit er geen etiketje meer in je kleding, of is het dusdanig verwassen dat je het niet meer kunt lezen? Onthoud dan het volgende:

- Als je zeker weet dat het kledingstuk wel in de wasmachine mag, maar je weet niet op welke temperatuur, houd dan altijd de laagste temperatuur en het minst intensieve wasprogramma aan.

- Weet je niet zeker of een kledingstuk gewassen mag worden, vraag het dan aan een stomerij.

- Is je kledingstuk gemaakt van een mix van stoffen, bijvoorbeeld wol en polyester, kies dan voor een wolwasprogramma.

- Katoen, linnen en viscose stoffen kunnen krimpen.

- Spijkerbroeken en andere zwaardere stoffen hebben een schurend effect op gevoelige stoffen zoals viscose-acetaat en zijde. Stop die dus nooit samen in de was(machine).

Ook interessant: Je wasmachine onderhouden - zo doe je dat!

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.