Sony brengt de afgelopen jaren elk half jaar een nieuw topmodel smartphone uit, en zet die trend op de IFA-elektronicabeurs voort met de Xperia XZ1. De 699 euro kostende telefoon heeft een herkenbaar ontwerp, high-end hardware en draait op Android 8.0 Oreo. We bekijken hem alvast van dichtbij, voor hij later deze maand uitkomt.

Na de Xperia XZ en XZs wordt de XZ1 het derde Sony-vlaggenschip in amper een jaar tijd, maar verwacht van de buitenkant geen grote verschillen. Net als zijn voorgangers heeft de XZ1 een rechthoekig ontwerp met vrij scherpe hoeken en grote randen boven en onder het beeldscherm. Van een randloos scherm, zoals de Samsung Galaxy S8 en LG V30 hebben, is bij dit Sony-toestel geen sprake. Het maakt de XZ1 groter dan nodig; hij is qua afmetingen vergelijkbaar met bijvoorbeeld de S8, die een scherm van maar liefst 5,8 inch heeft. Weliswaar is de XZ1 voorzien van stereospeakers aan de voorkant, de forse schermranden laten de telefoon wat gedateerd overkomen. Niet in de laatste plaats omdat hij grotendeels hetzelfde oogt als een Sony-telefoon van vier jaar geleden.

Gelukkig laat de van metaal gemaakte XZ1 wel een solide indruk achter, en zijn we te spreken over de water- en stofbestendigheid en (niet geheel onbelangrijk) gewoon een 3,5mm-koptelefoonaansluiting. De vingerafdrukscanner zit nog steeds aan de rechterzijkant, verwerkt in de aan- en uitknop. Dat kan onpraktisch zijn voor linkshandigen.

©PXimport

Hardware: top of the line

Een blik op het specificatielijstje van de Sony Xperia XZ1 toont veel overeenkomsten met die van concurrerende smartphones als de HTC U11, LG V30 en OnePlus 5. De XZ1 draait op dezelfde Snapdragon 835-processor en heeft 4GB werkgeheugen met 64GB uitbreidbare opslagruimte. Verder bevat de telefoon een usb-c-poort met snelladen-functie, een relatief kleine 2700 mAh accu en een 13 megapixel frontcamera. Die lijkt op het eerste gezicht goede selfies te maken.

Aan de achterkant van de XZ1 vind je een 19 megapixel camera met f/2.0-diafragma, super slow-motion-filmfunctie en voorspellende techniek die al een paar foto's maakt voor je op de sluiterknop drukt. Komt dit alles je bekend voor? Dat kan: het Xperia XZ Premium-smartphone, die in de zomer verscheen, heeft dezelfde camera. Omdat die uitstekende foto's en video's maakt, is het aannemelijk dat de XZ1 minimaal even goed scoort. Een paar testfoto's op de beursvloer zien er in ieder geval ruim voldoende uit.

Beeldscherm: nieuwe functies, oude resolutie

De Xperia XZ1 heeft een ips lcd-scherm met full-hd-resolutie, waar Sony-topmodellen al jaren gebruik van maken. Veel premium smartphones zijn overgestapt op een beter oled-paneel met hogere qhd-resolutie, maar Sony blijft de boot afhouden (behalve met de XZ Premium met 4K-display). Voor sommigen zal dat een minpunt zijn, terwijl anderen er blij mee zijn omdat full-hd een langere accuduur mogelijk maakt. De fabrikant kiest er wel voor om nieuwe technieken in het beeldscherm te verwerken; bij de XZ1 is dat hdr-ondersteuning. Netflix-video's met hdr-ondersteuning komen zo beter tot hun recht.

©PXimport

Android 8.0 Oreo

De nieuwste smartphone komt met de nieuwste software. Zo simpel klinkt het, maar Sony is de enige fabrikant die op de IFA telefoons presenteerde met het nieuwe Android 8.0 Oreo. Die software is net een paar weken uit en is geïnstalleerd op de Xperia XZ1 (en XZ1 Compact). Andere topmodellen, waaronder de LG V30, moeten het doen met het één jaar oude Android 7.1 Nougat. Sony heeft dus een streepje voor, en past de Android-versie daarnaast weinig aan. Wel worden er een aantal commerciële apps voorgeïnstalleerd, waaronder een antivirusscanner en social media-apps. Dat zien we liever niet op zo'n dure telefoon.

©PXimport

Voorlopige conclusie

Sony levert met de Xperia XZ1 zijn derde topmodel in iets meer dan een jaar tijd af, waarbij overduidelijk meer sprake is van evolutie dan revolutie. Het herkenbare ontwerp komt vandaag de dag wat saai en ouderwets over, het beeldscherm is nauwelijks gewijzigd en de camera kennen we van een andere Sony-telefoon. Aan de andere kant is de hardware nagenoeg identiek aan die van andere vlaggenschepen, en valt het te prijzen dat Sony - vooralsnog als enige - Android 8.0 Oreo installeert op zijn smartphones. De Xperia XZ1 lijkt op alle vlakken een goede smartphone, maar weet ons op de IFA niet het wow-gevoel te bezorgen dat de Samsung Galaxy S8 en LG V30 teweegbrachten. We vragen ons daarom ook af of de telefoon later wel weet te overtuigen, want de concurrentie is ongekend sterk dit jaar.

De Sony Xperia XZ1 verschijnt in september voor 699 euro.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.