Sony brengt de afgelopen jaren elk half jaar een nieuw topmodel smartphone uit, en zet die trend op de IFA-elektronicabeurs voort met de Xperia XZ1. De 699 euro kostende telefoon heeft een herkenbaar ontwerp, high-end hardware en draait op Android 8.0 Oreo. We bekijken hem alvast van dichtbij, voor hij later deze maand uitkomt.

Na de Xperia XZ en XZs wordt de XZ1 het derde Sony-vlaggenschip in amper een jaar tijd, maar verwacht van de buitenkant geen grote verschillen. Net als zijn voorgangers heeft de XZ1 een rechthoekig ontwerp met vrij scherpe hoeken en grote randen boven en onder het beeldscherm. Van een randloos scherm, zoals de Samsung Galaxy S8 en LG V30 hebben, is bij dit Sony-toestel geen sprake. Het maakt de XZ1 groter dan nodig; hij is qua afmetingen vergelijkbaar met bijvoorbeeld de S8, die een scherm van maar liefst 5,8 inch heeft. Weliswaar is de XZ1 voorzien van stereospeakers aan de voorkant, de forse schermranden laten de telefoon wat gedateerd overkomen. Niet in de laatste plaats omdat hij grotendeels hetzelfde oogt als een Sony-telefoon van vier jaar geleden.

Gelukkig laat de van metaal gemaakte XZ1 wel een solide indruk achter, en zijn we te spreken over de water- en stofbestendigheid en (niet geheel onbelangrijk) gewoon een 3,5mm-koptelefoonaansluiting. De vingerafdrukscanner zit nog steeds aan de rechterzijkant, verwerkt in de aan- en uitknop. Dat kan onpraktisch zijn voor linkshandigen.

©PXimport

Hardware: top of the line

Een blik op het specificatielijstje van de Sony Xperia XZ1 toont veel overeenkomsten met die van concurrerende smartphones als de HTC U11, LG V30 en OnePlus 5. De XZ1 draait op dezelfde Snapdragon 835-processor en heeft 4GB werkgeheugen met 64GB uitbreidbare opslagruimte. Verder bevat de telefoon een usb-c-poort met snelladen-functie, een relatief kleine 2700 mAh accu en een 13 megapixel frontcamera. Die lijkt op het eerste gezicht goede selfies te maken.

Aan de achterkant van de XZ1 vind je een 19 megapixel camera met f/2.0-diafragma, super slow-motion-filmfunctie en voorspellende techniek die al een paar foto's maakt voor je op de sluiterknop drukt. Komt dit alles je bekend voor? Dat kan: het Xperia XZ Premium-smartphone, die in de zomer verscheen, heeft dezelfde camera. Omdat die uitstekende foto's en video's maakt, is het aannemelijk dat de XZ1 minimaal even goed scoort. Een paar testfoto's op de beursvloer zien er in ieder geval ruim voldoende uit.

Beeldscherm: nieuwe functies, oude resolutie

De Xperia XZ1 heeft een ips lcd-scherm met full-hd-resolutie, waar Sony-topmodellen al jaren gebruik van maken. Veel premium smartphones zijn overgestapt op een beter oled-paneel met hogere qhd-resolutie, maar Sony blijft de boot afhouden (behalve met de XZ Premium met 4K-display). Voor sommigen zal dat een minpunt zijn, terwijl anderen er blij mee zijn omdat full-hd een langere accuduur mogelijk maakt. De fabrikant kiest er wel voor om nieuwe technieken in het beeldscherm te verwerken; bij de XZ1 is dat hdr-ondersteuning. Netflix-video's met hdr-ondersteuning komen zo beter tot hun recht.

©PXimport

Android 8.0 Oreo

De nieuwste smartphone komt met de nieuwste software. Zo simpel klinkt het, maar Sony is de enige fabrikant die op de IFA telefoons presenteerde met het nieuwe Android 8.0 Oreo. Die software is net een paar weken uit en is geïnstalleerd op de Xperia XZ1 (en XZ1 Compact). Andere topmodellen, waaronder de LG V30, moeten het doen met het één jaar oude Android 7.1 Nougat. Sony heeft dus een streepje voor, en past de Android-versie daarnaast weinig aan. Wel worden er een aantal commerciële apps voorgeïnstalleerd, waaronder een antivirusscanner en social media-apps. Dat zien we liever niet op zo'n dure telefoon.

©PXimport

Voorlopige conclusie

Sony levert met de Xperia XZ1 zijn derde topmodel in iets meer dan een jaar tijd af, waarbij overduidelijk meer sprake is van evolutie dan revolutie. Het herkenbare ontwerp komt vandaag de dag wat saai en ouderwets over, het beeldscherm is nauwelijks gewijzigd en de camera kennen we van een andere Sony-telefoon. Aan de andere kant is de hardware nagenoeg identiek aan die van andere vlaggenschepen, en valt het te prijzen dat Sony - vooralsnog als enige - Android 8.0 Oreo installeert op zijn smartphones. De Xperia XZ1 lijkt op alle vlakken een goede smartphone, maar weet ons op de IFA niet het wow-gevoel te bezorgen dat de Samsung Galaxy S8 en LG V30 teweegbrachten. We vragen ons daarom ook af of de telefoon later wel weet te overtuigen, want de concurrentie is ongekend sterk dit jaar.

De Sony Xperia XZ1 verschijnt in september voor 699 euro.

Verzendlijsten in Microsoft Word zijn handig om brieven, documenten en zelfs etiketten te personaliseren. Er is wel een probleem wanneer het gaat om datums, daar zal Word automatisch de Amerikaanse datumnotatie gebruiken en niet de Nederlandse. Op deze manier los je dat op.

Schakelopties

Wanneer je in Word een gegevenslijst uit Excel gebruikt om brieven samen te voegen via Afdruk samenvoegen, dan gebeurt er iets vreemds. Alle datums die in Excel correct staan genoteerd (bijvoorbeeld 7 september 2025) worden dan omgedraaid met een slash (bijvoorbeeld 9/7/2025). In de Amerikaanse datumnotatie staat de maand namelijk altijd vooraan. Het gaat om een bug in Word, maar gelukkig kun je dit oplossen met zogenaamde schakelopties. Schakelopties zijn codes die je aan een samenvoegveld toevoegt om de weergave van de gegevens aan te passen. Voor datumnotaties gebruik je de schakeloptie: \@ (de datum/tijd-weergave).

Veldweergave aanpassen

Nadat je de samenvoegvelden in het Word-document hebt geplaatst, klik je met de rechtermuisknop op het samenvoegveld van de datum. In het contextueel menu kies je de opdracht Andere veldweergave. Je kunt ook dit veld ook selecteren met de sneltoets Alt+F9. Hierdoor wordt het datumveld op een andere manier weergegeven. Veronderstel dat het veld de naam «datum» heeft, dan zal het nu verschijnen als {MERGEFIELD “Datum”}. Plaats de cursor achter de naam van het samenvoegveld, maar vóór de accolade } en plak of typ dan de onderstaande code afhankelijk van hoe je de datum wilt zien.

Het eindresultaat ziet er dan bijvoorbeeld als volgt uit: {MERGEFIELD datum \@ “dd-MM-yyyy”}. Voor maanden gebruik je de hoofdletter M, de kleine letter m staat voor minuten.

Voorbeeld bekijken

Daarna klik je opnieuw met de rechtermuisknop op het samenvoegveld en weer selecteer je de opdracht Andere veldweergave. Klik dan nogmaals met de rechtermuisknop op het samenvoegveld en kies de optie Veld bijwerken. In het Lint bij het tabblad Verzendlijsten klik je op de knop Voorbeeld van het resultaat, en nu zul je zien dat de datum correct wordt weergegeven.

De verkiezingen lijken nog ver weg, maar voor je het weet is het 29 oktober. Om te bepalen welke partij het best bij je past, bestaan er al jaren hulpmiddelen als StemWijzer en Kieskompas. Bij de juiste partij uitkomen is misschien niet zo lastig, maar: op welke persoon ga je stemmen? Een nieuwe AI-tool helpt je daarbij door het werk van Kamerleden zelf naast elkaar te zetten.

BeleidsRadar bundelt meer dan een miljoen parlementaire documenten in één omgeving. Denk aan Kamervragen, moties, stemmingen en debatbijdragen. Je kunt daar op twee manieren mee aan de slag: via gestructureerde overzichten per thema, zoals klimaat, zorg of onderwijs, of via een open gesprek met de assistent waarin je je vraag gewoon in het Nederlands stelt. Bij elk antwoord krijg je verwijzingen naar de brondocumenten, zodat je kunt doorklikken en zelf controleren.

De tool richt zich primair op zittende Kamerleden, omdat daarover de meeste concrete parlementaire data beschikbaar is. Voor nieuwe kandidaten zoekt de AI-assistent in andere bronnen, zoals gemeenteraden, Provinciale Staten of verkiezingsprogramma's.

Zo werkt het in de praktijk

Je start op https://beleidsradar.nl/kamerleden. Kies een thema of een Kamerlid, of stel een vraag in natuurlijke taal. Vraag je bijvoorbeeld: "Welke Kamerleden zijn voor verhoging of koppeling van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting?", dan vat de assistent samen welke partijen en Kamerleden zich daar in het verleden voor uitspraken, met links naar wetsvoorstellen, moties en stemmingen. Het gaat dus om wat er daadwerkelijk is ingediend of gesteund, niet om losse uitspraken in de media.

Wil je juist inzoomen op een persoon, dan zie je per Kamerlid waar hij of zij veel aan werkt en hoe er in de afgelopen periode is gestemd. Dat geeft snel gevoel bij iemands dossierkennis en prioriteiten.

Geen kant-en-klaar stemadvies

Verwacht geen pasklare steminstructie als "Ben je voor een lagere pensioenleeftijd, kies dan kandidaat X". De assistent helpt je vooral om relevante stukken te vinden en verbanden te zien. Bij heel specifieke vragen kan het systeem soms nog geen direct antwoord geven. Op een vraag als "Wie stemde vóór de motie van Soepboer en Grinwis over subsidies voor verduurzaming van veerdiensten?" kwam er geen kant-en-klaar overzicht. Je kunt dan wel meteen doorklikken naar de motie zelf, waarna je de stemming handmatig kunt nalopen. Zie de dienst dus als hulpmiddel om je te verdiepen, niet als adviesmachine die vertelt waar je op moet stemmen.

Voor wie is deze tool interessant?

BeleidsRadar is vooral iets voor kiezers die verder willen kijken dan partijprogramma's of campagnebeloftes. Wil je weten wat een Kamerlid in de afgelopen periode concreet heeft gedaan, dan helpt dit systeem om feiten boven tafel te krijgen. Zo kun je je beter oriënteren op de persoon achter de partij.

Transparantie en controle

Kunstmatige intelligentie maakt fouten en is nooit volledig neutraal. Daarom toont BeleidsRadar bij elke reactie de gebruikte bronnen. Dat helpt bij controle en maakt duidelijk waar conclusies vandaan komen. Blijf zelf scherp: vergelijk meerdere documenten, kijk naar de context van een stemverklaring en weeg recente ontwikkelingen mee.

Toegang en periode

De dienst is gratis te gebruiken tot en met 29 oktober. Je kunt dagelijks vijf gesprekken voeren met de assistent en daarnaast door de thematische overzichten bladeren. Beginpunt: https://beleidsradar.nl/kamerleden.