Sony brengt de afgelopen jaren elk half jaar een nieuw topmodel smartphone uit, en zet die trend op de IFA-elektronicabeurs voort met de Xperia XZ1. De 699 euro kostende telefoon heeft een herkenbaar ontwerp, high-end hardware en draait op Android 8.0 Oreo. We bekijken hem alvast van dichtbij, voor hij later deze maand uitkomt.

Na de Xperia XZ en XZs wordt de XZ1 het derde Sony-vlaggenschip in amper een jaar tijd, maar verwacht van de buitenkant geen grote verschillen. Net als zijn voorgangers heeft de XZ1 een rechthoekig ontwerp met vrij scherpe hoeken en grote randen boven en onder het beeldscherm. Van een randloos scherm, zoals de Samsung Galaxy S8 en LG V30 hebben, is bij dit Sony-toestel geen sprake. Het maakt de XZ1 groter dan nodig; hij is qua afmetingen vergelijkbaar met bijvoorbeeld de S8, die een scherm van maar liefst 5,8 inch heeft. Weliswaar is de XZ1 voorzien van stereospeakers aan de voorkant, de forse schermranden laten de telefoon wat gedateerd overkomen. Niet in de laatste plaats omdat hij grotendeels hetzelfde oogt als een Sony-telefoon van vier jaar geleden.

Gelukkig laat de van metaal gemaakte XZ1 wel een solide indruk achter, en zijn we te spreken over de water- en stofbestendigheid en (niet geheel onbelangrijk) gewoon een 3,5mm-koptelefoonaansluiting. De vingerafdrukscanner zit nog steeds aan de rechterzijkant, verwerkt in de aan- en uitknop. Dat kan onpraktisch zijn voor linkshandigen.

©PXimport

Hardware: top of the line

Een blik op het specificatielijstje van de Sony Xperia XZ1 toont veel overeenkomsten met die van concurrerende smartphones als de HTC U11, LG V30 en OnePlus 5. De XZ1 draait op dezelfde Snapdragon 835-processor en heeft 4GB werkgeheugen met 64GB uitbreidbare opslagruimte. Verder bevat de telefoon een usb-c-poort met snelladen-functie, een relatief kleine 2700 mAh accu en een 13 megapixel frontcamera. Die lijkt op het eerste gezicht goede selfies te maken.

Aan de achterkant van de XZ1 vind je een 19 megapixel camera met f/2.0-diafragma, super slow-motion-filmfunctie en voorspellende techniek die al een paar foto's maakt voor je op de sluiterknop drukt. Komt dit alles je bekend voor? Dat kan: het Xperia XZ Premium-smartphone, die in de zomer verscheen, heeft dezelfde camera. Omdat die uitstekende foto's en video's maakt, is het aannemelijk dat de XZ1 minimaal even goed scoort. Een paar testfoto's op de beursvloer zien er in ieder geval ruim voldoende uit.

Beeldscherm: nieuwe functies, oude resolutie

De Xperia XZ1 heeft een ips lcd-scherm met full-hd-resolutie, waar Sony-topmodellen al jaren gebruik van maken. Veel premium smartphones zijn overgestapt op een beter oled-paneel met hogere qhd-resolutie, maar Sony blijft de boot afhouden (behalve met de XZ Premium met 4K-display). Voor sommigen zal dat een minpunt zijn, terwijl anderen er blij mee zijn omdat full-hd een langere accuduur mogelijk maakt. De fabrikant kiest er wel voor om nieuwe technieken in het beeldscherm te verwerken; bij de XZ1 is dat hdr-ondersteuning. Netflix-video's met hdr-ondersteuning komen zo beter tot hun recht.

©PXimport

Android 8.0 Oreo

De nieuwste smartphone komt met de nieuwste software. Zo simpel klinkt het, maar Sony is de enige fabrikant die op de IFA telefoons presenteerde met het nieuwe Android 8.0 Oreo. Die software is net een paar weken uit en is geïnstalleerd op de Xperia XZ1 (en XZ1 Compact). Andere topmodellen, waaronder de LG V30, moeten het doen met het één jaar oude Android 7.1 Nougat. Sony heeft dus een streepje voor, en past de Android-versie daarnaast weinig aan. Wel worden er een aantal commerciële apps voorgeïnstalleerd, waaronder een antivirusscanner en social media-apps. Dat zien we liever niet op zo'n dure telefoon.

©PXimport

Voorlopige conclusie

Sony levert met de Xperia XZ1 zijn derde topmodel in iets meer dan een jaar tijd af, waarbij overduidelijk meer sprake is van evolutie dan revolutie. Het herkenbare ontwerp komt vandaag de dag wat saai en ouderwets over, het beeldscherm is nauwelijks gewijzigd en de camera kennen we van een andere Sony-telefoon. Aan de andere kant is de hardware nagenoeg identiek aan die van andere vlaggenschepen, en valt het te prijzen dat Sony - vooralsnog als enige - Android 8.0 Oreo installeert op zijn smartphones. De Xperia XZ1 lijkt op alle vlakken een goede smartphone, maar weet ons op de IFA niet het wow-gevoel te bezorgen dat de Samsung Galaxy S8 en LG V30 teweegbrachten. We vragen ons daarom ook af of de telefoon later wel weet te overtuigen, want de concurrentie is ongekend sterk dit jaar.

De Sony Xperia XZ1 verschijnt in september voor 699 euro.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.