Van de Samsung Galaxy S22-serie valt de Samsung Galaxy S22 Ultra het meest op. De smartphone brengt de eigenschappen van de Galaxy Note terug. Hoe de eenwoording tussen Galaxy S en Galaxy Note in praktijk werkt lees je in deze Samsung Galaxy S22 Ultra review.

Al enkele jaren bestaat de topserie van Samsung-smartphones uit drie toestellen, waarbij de Ultra-uitvoering alles uit de kast haalt wat Samsung te bieden heeft. Toch wist de Ultra-uitvoering zich nooit écht te onderscheiden van zijn minder uitgebreide evenknieën om zijn hoge prijs nog enigszins te verantwoorden. Op het formaat na, want de Ultra-uitvoering is altijd een uitdaging geweest voor vele broekzakken. Bij deze Galaxy S22 Ultra is dat onveranderd gebleven. 

Samsung laat de Ultra-uitvoering meer opvallen door de bekendste functie over te nemen van de Galaxy Note-serie, die al eerder het veld heeft moeten ruimen. De Galaxy S22 Ultra komt met een stylus, die je in de smartphone opbergt. Zo’n stylus is een opvallende feature, dat zeker. Toch is dat niet wat het meest in het oog springt. Het zijn de camera’s die de show stelen. Ook het uitmuntende forse scherm weet de camera-prestaties uitstekend tot zijn recht te laten komen, hierover lees je verderop meer.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Note-stijl

Het ontwerp van deze Galaxy S22 Ultra is behoorlijk anders dan de Galaxy S22 en Galaxy S22 Plus. Het benadrukt dat Samsung zelf deze smartphone ook als een Galaxy Note ziet, die meelift met de S22-lijn door de plek van de Ultra-uitvoering in te nemen. Dat is met name te zien aan de stylus, maar ook het ontwerp van de telefoon lijkt op de laatste Galaxy Note 10, dankzij het grote rechthoekige ontwerp dat in veel opzichten erg uitnodigend oogt voor je pennetje. Enig nadeel voor je pennetje zijn de gebogen schermranden aan de zijkant. Het formaat van de Galaxy S22 Ultra is nagenoeg gelijk aan die van de Note 10, alleen heeft eerstgenoemde iets dunnere schermranden.

Uiteraard gebruik je de stylus met name voor het maken van krabbels en tekeningen. Daarvoor heeft Samsung ook de bekende apps afgestoft. Wanneer je het pennetje uit de smartphone verwijdert krijg je hier een handig menuutje voor, waarin je bijvoorbeeld PenUP vindt; een app waarmee je tekeningen maakt. Ook kun je vanuit dit menuutje snel bij je (handgeschreven) notities komen.

De stylus beschikt over een klein accuutje, dat draadloos geladen wordt door de smartphone wanneer je deze erin steekt. De kans is klein dat je met een lege stylusaccu komt te zitten, maar mocht dat het geval zijn, dan kun je nog altijd het pennetje gebruiken op het scherm. Het accuvermogen wordt gebruikt voor andere functies, zoals het bedienen van de smartphone op afstand. Zo kun je bijvoorbeeld je smartphone ergens neerzetten en vervolgens een foto (van jezelf) maken door de stylusknop te gebruiken als sluiterknop.

Het pennetje zit bomvol kleine handigheden en functies. Maar in praktijk gebruikte ik hem tijdens het testen nauwelijks. Ga van tevoren daarom ook goed na of een stylus voor jou echt van toegevoegde waarde is, het is immers één van de grote opvallende eigenschappen van de Galaxy S22 Ultra.

©PXimport

Groot(s) scherm

Geen enkele andere smartphone is zo gebaat bij een groot scherm met indrukwekkende beeldkwaliteit als de Galaxy S22 Ultra. Je wilt je tekeningen gedetailleerd en hetzelfde geldt voor je foto’s. Nu weet je dat het bij Samsung op dat gebied wel goed zit, het bedrijf levert immers ook schermpanelen voor bijvoorbeeld de smartphones van Apple en OnePlus en houdt hierbij de beste panelen achter de hand voor de eigen smartphones. Zo ook voor deze Galaxy S22 Ultra. Het is standaard geworden bij Samsung-reviews, maar ook in dit geval beschikt de smartphone over een waanzinnig beeldscherm. Op papier, maar ook in gebruik. De kleurweergave en helderheid zijn bijzonder indrukwekkend, hoewel Samsung de kleuren wat meer leven inblaast dan het er in werkelijkheid uit ziet.

Het scherm is fors, met een diameter van 6,8 inch. Achter het scherm vind je een vingerafdrukscanner en bovenin een cameragat voor de frontcamera. Deze is niet verhuld achter een paarschermpixels zoals dat het geval was bij de Galaxy Z Fold3. Het amoledscherm beschikt over een resolutie van maximaal 3088 bij 1440 en een dynamische verversingssnelheid van maximaal 120 hertz, wat zorgt voor vloeiend beeldverloop.

Teleurstellende accu

Standaard staat de resolutie van het toestel wat lager afgesteld, wellicht om de accu nog enigszins te ontzien. Want vooral in combinatie met de hoge verversingssnelheid (die desgewenst ook teruggeschroefd kan worden naar 60 hertz) wordt een zware tol geëist van de accu. Op papier beschikt de Galaxy S22 Ultra over een grote capaciteit van 5.000 mAh, evenveel als zijn voorganger. Wat netjes is, aangezien er intern ook ruimte is gemaakt voor het pennetje. Ook stelt Samsung dat de gebruikte nieuwe Exynos-chipset zuiniger is dan zijn voorganger.

In praktijk valt dat wat tegen. De chipset lijkt niet heel zuinig en ook 5G is een (mogelijke) batterijvreter. Maar vooral het scherm vreet energie en dat merk je wanneer je het toestel langere tijd gebruikt. Door je gebruik goed te doseren en de instellingen wat energiebesparender af te stellen, kun je lang met een volle accu mee. Wel tot twee dagen. Maar bij regelmatig gebruik heb je de accu teleurstellend snel leeggetrokken.

Deze accu kun je draadloos opladen of snelladen via de usb-c-poort, maar daarvoor moet je weer flink in de buidel tasten of een andere snellader gebruiken. Een adapter is niet in de doos aanwezig en de snellader van Samsung kost vijftig euro.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Rekenkracht

Als het aankomt op prestaties, dan heb je bij de S22 Ultra geen klagen. De smartphone beschikt over meer dan genoeg rekenkracht om werkelijk alles zonder enige stotteringen te draaien. Daarvoor wordt de 5G-chipset (in ons reviewmodel) bijgestaan door 12GB werkgeheugen, de minder dure uitvoeringen beschikken over 8GB. Daarbij kun je kiezen uit varianten van 128GB, 256GB, 512GB of 1TB.

Helaas houdt Samsung nog altijd vast aan de verwijdering van het vertrouwde geheugenkaartslot. Niet echt een gebruiksvriendelijke beslissing, vooral omdat 128GB opslag wel een beetje karig is voor een smartphone van 1249 euro, waarbij foto’s en 4K-video’s met de 108 megapixelcamera best wel wat ruimte in beslag nemen. Over gebruiksonvriendelijke beslissingen gesproken: ook de audiopoort ontbreekt. Vooral voor een toestel dat ook ideaal is voor gamers blijft het een onbegrijpelijke keuze.

Camera’s

Ondanks de stylus en het beeldige scherm, wordt de show pas écht gestolen door de camera’s. Op papier zou je denk aan een teleurstelling, omdat eigenlijk dezelfde sensoren worden gebruikt als op de Galaxy S21 Ultra. Maar verkijk je niet op de specs, want het verschil wordt tegenwoordig vooral gemaakt met de softwarematige afstelling van de camera’s en de enorme rekenkracht van het toestel om beelden te herkennen en verwerken. Dit zie je ook bij concurrentie, Google’s Pixel-smartphones hebben jarenlang dezelfde sensor gebruikt en voorop gelopen op cameragebied en ook de iPhone 13 cameraspecificaties verschillen weinig van die van de iPhone 12, terwijl er wel enorm verschil gemaakt wordt.

Het is nu Samsung dat weer vooraan weet te lopen als het aankomt op cameragebied. Zowel in beeldkwaliteit als in mogelijkheden. De achterzijde zit bomvol sensoren, de gehele bovenhoek is gebruikt om naast de hoofdcamera een dieptesensor, groothoekcamera, macrolens en persicoop-zoomlens kwijt te kunnen. Er is kwaliteitsverschil merkbaar bij iedere gebruikte camera, vooral de periscooplens. Toch zijn ze erg goed afgesteld, waardoor je (ongeacht de lens) een goede foto maakt.

Logischerwijs is de 108 megapixel hoofdcamera in staat de mooiste foto’s te schieten. Toch heeft Samsung deze een (voor mijn smaak) net even te grote kijkhoek meegegeven, waardoor ik vaak terugviel op de zoomlens. Zonder daarbij teleurgesteld te raken. De groothoeklens zelf heeft bij close-ups vaak een wat vertekend beeld, omdat de kromming softwarematig wordt rechtgezet.

De zoomniveau's in beeld (0,6x, 1x, 3x, 10x):

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

In alle omstandigheden maak je een goede foto. Zelfs als het donker is, de Samsung Galaxy S22 Ultra is zo’n smartphone die meer ziet dan het oog. Hoewel de smartphone hierbij automatisch terugvalt op de nachtmodus, die wat onscherpte veroorzaakt bij het fotografen van bewegende objecten. Maar zelfs als je inzoomt op de gemaakte foto is deze nog altijd haarscherp en vrij van ruis in zowel donkere als lichte omgevingen. Ook schaduwvlakken en fel tegenlicht kan de hoofdcamera uitstekend verwerken, wat de camera kroont tot de meest indrukwekkende smartphonecamera tot op heden.

Dankzij de hoeveelheid aan lenzen kun je je foto’s in groothoek maken (0,6 x), van dichtbij (3x zoom-effect) en dankzij de periscooplens tot 10x zoom, waarbij het eindresultaat zichtbaar softwarematig is opgepoetst - maar wel goed is. De smartphone laat het zelfs toe om tot 100x in te zoomen dankzij de periscoopcamera. Hierbij moet de software nog meer aan de bak voor het oppoetswerk, omdat er eigenlijk gewoon digitaal gezoomd wordt. Maar dat het überhaupt kan is best indrukwekkend te noemen, hoewel een statief of stevige hand wel een vereiste zijn.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Ook voor gevorderde fotografen en -bewerkers is de smartphone interessant. De Expert Raw-app van Samsung biedt veel mogelijkheden om de RAW-bestanden van foto’s om te verfijnen tot het perfecte eindresultaat. Deze app gebruik je om foto’s te maken op jouw manier, met talloze schuifjes om de foto te maken zoals jij het wilt. Suf is wel dat je hiervoor naar Samsung's (wat overbodige) applicatiewinkel moet, terwijl het toestel bomvol staat met voorgeïnstalleerde apps van Samsung en derden.

OneUI: vol met opties, lange ondersteuning en rotzooi

Voor een telefoon met een premium prijs geeft de software nog niet helemaal de premium-ervaring. Natuurlijk vind je op een Android-smartphone van Samsung veel apps en diensten van Google en Samsung, waaronder veel ingebakken functies. Met die ervaring is niets mis en ook de wat overbodige applicatiewinkel en andere apps valt mee te leven. Samsung’s spraakassistent Bixby is niet van meerwaarde, maar zit gelukkig minder opdringerig in de weg dan voorheen.

De hoeveelheid voorgeïnstalleerde is ronduit ongepast. Het gehele arsenaal aan Microsoft-apps, Facebook en als dieptepunt de volkomen overbodige McAfee virusscanner, die verscholen zit in een ‘apparaatonderhoud’-app, die in tegenstelling tot de andere bloatware onverwijderbaar is.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De hoeveelheid onnodige voorgeïnstalleerde apps passen niet bij de ervaring die een smartphone in deze prijsklasse zou moeten bieden.

Op een andere manier weet Samsung wél een premium-ervaring te bieden: de update-ondersteuning. Gelijktijdig met de aankondiging maakte Samsung bekend zijn smartphones betere ondersteuning te bieden: minimaal vier Android versie-updates en vijf jaar veiligheidsupdates. Niet alleen voor deze serie, maar ook met terugwerkende kracht voor de Samsung Galaxy S21, Galaxy Z Fold3 en Galaxy Z Flip3. 

Dat is uitstekend nieuws, waarmee met name Chinese fabrikanten in hun hemd gezet worden. Merken als Motorola, OnePlus, Oppo en Xiaomi bieden veel kortere ondersteuning en soms zelfs niet eens de recentste Androidversie. Deze Galaxy S22 Ultra draait op Android 12 en kan dus updates krijgen tot en met versie 16.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De stylus-ondersteuning in OneUI en de Expert Raw-app van Samsung zitten uitstekend in elkaar.

Alternatieven voor de Samsung Galaxy S22 Ultra

De Galaxy S22 Ultra van Samsung is misschien wel de beste smartphone van het moment. Waar Samsung’s opvouwbare toestellen nog een beetje experimenteel zijn, heeft Samsung al zijn smartphone-kennis (inclusief die van de Note-serie) gebruikt voor deze Galaxy S22 Ultra. De smartphone is all-round gewoonweg uitstekend. Dus als de stylus je koud laat, heb je nog altijd de beste camera achter de hand. Ook het prachtige scherm, lange ondersteuningsduur en rekenkracht maken de Galaxy S22 Ultra een waardig alternatief voor de iPhone 13 Pro Max.

Ten opzichte van vorige generaties is de Ultra-variant weer een stapje vooruit. Beschik je echter over een Galaxy S20 Ultra of een Galaxy S21 Ultra, dan biedt een upgrade niet heel veel extra behalve een stylus. Zoek je een vervanging voor je oudere Galaxy Note-smartphone, dan is de keuze helder in het voordeel van de Galaxy S22 Ultra.

Conclusie: Samsung Galaxy S22 Ultra kopen?

De Samsung Galaxy S22 Ultra is gewoon een vermomde Note. Maar dan wel gecombineerd met de eigenschappen van de Galaxy S-serie, zoals een geweldige camera - met veel mogelijkheden. Tel daarbij ook het fraaie scherm en verbeterde update-ondersteuning op en je hebt gewoon onder de streep een van de beste smartphones van dit moment. Ondanks de wat teleurstellende accuduur, absurde prijs en het ontbreken van zaken als een adapter en geheugenkaartslot.

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.