ACHTERGROND - Moeten XP gebruikers upgraden naar Windows 8? Microsoft vindt van wel. Hieronder leg ik Microsofts positie uit terwijl het zich voorbereidt op de beëindiging van de ondersteuning van Windows XP. Daarnaast geef ik een overzicht van de opties voor jou als Windows XP gebruiker.

Microsoft lijkt vastbesloten om de positie van Windows 8 te versterken. Zo bleek onlangs maar weer eens uit een blogpost waarin het bedrijf lezers aanspoort om hun vrienden te helpen upgraden van Windows XP naar Windows 8.1.

Na enkele argumenten over hoe niemand zo dom kan zijn om nog steeds XP te draaien, komen we bij de echte kwestie aan. Op 8 april gaat Microsoft de ondersteuning van Windows XP beëindigen, en deze pagina is bedoeld om de opties voor Windows XP gebruikers uit te leggen wanneer de deadline verstreken is. En wat zijn die opties volgens Microsoft?

Nou, laten we eens kijken: upgraden naar Windows 8 of een nieuwe pc aanschaffen. En als je een beetje cynisch bent, heb je misschien opgemerkt dat de twee opties van Microsoft met elkaar gemeen hebben dat ze allebei helpen om Microsofts Windows 8 aan de man te brengen. Het zal een aantal slimmeriken echter niet ontgaan zijn dat er een derde optie is: XP blijven gebruiken.

Windows 8 is in mijn ogen een prima besturingssysteem. Het is stabiel en snel, en de irritaties van het moderne startscherm worden meer dan goedgemaakt door de voordelen van Windows 8, zoals ingebakken antivirus. Vanwege die functie denk ik inderdaad dat de wereld er een stuk beter uit zou zien als iedereen die XP draait naar Windows 8 zou upgraden. En velen zouden dat kunnen, vanwege de lichte systeemvereisten van Microsoft's nieuwste desktop besturingssysteem.

Maar ik denk niet dat het per se hoeft.

Waarom stopt Microsoft met Windows XP?

Het is Microsofts eigen beslissing (en dat is niet onredelijk) om XP niet langer te ondersteunen. Het heeft het dertien jaar lang gratis ondersteund, en we zijn inmiddels drie versies verder. Het is redelijk om te zeggen dat Microsoft haar contract met gebruikers van XP is nagekomen. Tenslotte is Windows Vista zeven jaar geleden uitgekomen, dus het einde van XP kan niet echt als een verrassing komen.

©PXimport

Bovendien is het beëindigen van de ondersteuning niet hetzelfde als een doodssteek. XP zal op 9 april nog steeds prima functioneren. Het enige wat er gebeurt is dat Microsoft niet langer gratis patches voor XP zal verstrekken. Meer hierover hieronder.

Waarom gebruiken mensen nog steeds XP?

Er zijn goede en slechte redenen waarom mensen nog steeds XP gebruiken. Aan de ene kant heeft het verschrikkelijke Windows Vista waarschijnlijk mensen afgeschrikt om een nieuwe pc te kopen of het besturingssysteem te upgraden. Het economische klimaat van de afgelopen zes jaar zal hier ook invloed op hebben gehad.

Maar het is goed dat een pc van tenminste zeven jaar oud nog steeds zijn werk doet. Het is heel goed mogelijk dat het feit dat oudere pc's het nog prima doen één van de redenen voor de vertraging in de pc verkoop is. En dat is iets waar Microsoft positief over zou moeten zijn.

XP blijft een stabiel besturingssysteem boordevol functies. En voor veel XP gebruikers voldoet het nog prima.

Moeten Windows XP gebruikers upgraden naar Windows 8?

Upgraden naar Windows 8 is een goede zaak, als je pc het tenminste aankan. Je zult er geen spijt van krijgen - als je het wilt. Is het bittere noodzaak om over te stappen? Dat nou ook weer niet. Hier de feiten over de XP naar Windows 8 kwestie:

- Als jij, of je vrienden en familie, nu probleemloos XP draaien zal het de dag nadat Microsoft het niet langer ondersteunt nog steeds prima draaien. Maar na verloop van tijd zal hier verandering in komen. Dit heeft te maken met de beveiliging en de beschikbaarheid van software en hardware van derden. (Wat voor besturingssysteem je ook draait, het moet altijd up-to-date antivirus, antispyware en een firewall draaien, en je moet al je software zoveel mogelijk updaten.)

- Als je je XP-hardware kunt upgraden is het waarschijnlijk logisch om dit te doen, maar dat hangt af van hoe gemakkelijk het is om de 130 euro te vinden om een Windows 8-licentie te kopen. Als je krap bij kas zit hoed je niet te upgraden.

- Als je je pc simpelweg niet kunt upgraden, moet je afwegen hoe sterk je een nieuwe pc nodig hebt of wilt hebben.

©PXimport

Wat betekent het 'einde van de ondersteuning van Windows XP' voor XP gebruikers?

Het einde van de ondersteuning van Windows XP betekent niet dat Windows Update ineens niet meer zal werken. Het betekent gewoon dat er geen nieuwe Windows updates meer zullen verschijnen.

Dit heeft gevolgen voor de stabiliteit. Bovenal betekent dit dat kwetsbaarheden die in nieuwere versies van Windows gevonden worden getest zullen worden om te zien of je aangepast kunnen worden om XP aan te vallen, en als dat lukt hoef je niet op de hulp van Microsoft te rekenen om het probleem op te lossen.

Het is mogelijk dat individuen kwetsbaarheden die ze al gevonden hebben achterhouden zodat ze deze kunnen gebruiken zodra Microsoft geen updates meer produceert - zodat deze nog niet benutte kwetsbaarheden nooit aangepakt zullen worden. Dus net als het blijvende gebruik van IE6 in bedrijven, zal Windows XP steeds kwetsbaarder worden voor potentiële aanvallen dan nieuwere versies.

Microsoft heeft hier inderdaad behulpzaam haar eigen idee over aangegeven. Het bedrijf zegt dat infecties van Windows XP na 8 april met 66 procent zullen stijgen.

Zoals ik hierboven heb aangegeven, elk besturingssysteem moet altijd up-to-date antivirus, antispyware en een firewall draaien en alle software moet altijd zoveel mogelijk geüpdatet worden. Geen enkele pc met een internetverbinding is veilig voor aanvallen, dus de vraag is de mate van kwetsbaarheid. Een pc met XP is in principe minder veilig van een Windows 8-pc. Maar dat betekent niet dat je eerder een infectie krijgt of dat Windows 8 onkwetsbaar is.

Upgrade je besturingssysteem als dat kan en als je het je kunt veroorloven. Koop een nieuwe pc als je dat wilt. Maar weet ook dat je XP tot op zekere hoogte nog prima kunt gebruiken.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.