Met de Orbi RBK20 en RBK23 voegt Netgear wederom een nieuw lid aan de Orbi-familie van wifi-mesh-systemen toe. Netgear noemt de nieuwe producten ook wel Orbi Micro. Wij zijn benieuwd hoe het nieuwe wifi-mesh-systeem presteert.

Nadat Netgear eind 2016 wifi-mesh-systeem Orbi RBK50 introduceerde volgde in 2017 de goedkopere RBK40 en RBK30. Het verschil met de eerder geïntroduceerde Orbi RBK50 was dat er in plaats van AC3000-technologie gebruik wordt gemaakt van AC2200-technologie. Het verschil tussen beide technologieën is dat er voor de onderlinge draadloze verbinding tussen router en satellieten twee in plaats van vier datastromen gebruikt wordt. Ook de nieuwste toevoeging aan het Orbi-assortiment, de RBK20 en RBK23, maken gebruik van AC2200-technologie. Beide sets gebruiken dezelfde componenten waarbij de RBK20 bestaat uit één router en één satelliet terwijl je in de RBK23 één router en twee satellieten krijgt.

©PXimport

Een stuk kleiner

Wat direct opvalt, is de kleine doos van de RBK23 die voor dit artikel getest hebben. De nieuwe router met het typenummer RBR20 en nieuwe satellieten met typenummer RBS20 zijn dan ook een stuk kleiner dan de al bestaande Orbi-systemen. Waar de vorig jaar geïntroduceerde RBK40 de afmetingen al terugbracht van 22,6 x 17 x 6 cm naar 20,4 cm x 16,7 x 8,3 cm zijn de afmetingen van de nieuwste telg nog maar 16,8 x 14,2 x 6,1 cm. De nieuwe Orbi is dus lekker compact ent Netgear spreekt zelf ook wel van Orbi Micro. Hoewel klein natuurlijk altijd fijner is, lever je wel wat in. Zowel de nieuwe router als satelliet beschikken over nog maar twee netwerkaansluitingen waar de vorige varianten vier netwerkpoorten hebben. Dat betekent dat je op de router naast de wan-poort nog maar één netwerkaansluiting nodig hebt. Je zult dus al snel een switch nodig hebben als je Orbi als router wilt gebruiken. Wifi-mesh-systemen van andere fabrikanten als Linksys of TP-Link hadden overigens al twee netwerkaansluitingen.

©PXimport

Veel mogelijkheden

De webinterface is identiek aan die van eerdere Orbi-systemen en dat betekent dat uitgebreide routermogelijkheden krijgt die toegankelijk zijn via een klassieke webinterface. Je kunt Orbi ook via een app beheren die inmiddels een stuk beter is dan een jaar geleden en voldoet voor de dagelijkse handelingen als het activeren van het gastnetwerk of het blokkeren van apparaten. Voor de uitgebreide instellingen zoals de vpn-server, port forwarding of de uitgebreide draadloze instellingen moet je nog altijd in de webinterface zijn.

©PXimport

Voor geavanceerdere gebruikers is het prettig dat je Orbi ook kunt instellen als accesspointsysteem waardoor je het systeem als aanvulling op je eigen router kunt gebruiken. Overigens is dat bij vrijwel ieder concurrerend wifi-mesh-systeem ook mogelijk. Verder kun je de satellieten optioneel ook bedraad aansluiten op de router. Handig als je naar een verdieping toevallig wel een kabel hebt lopen, want zo wordt de draadloze link naar een eventuele andere satelliet minder belast.

©PXimport

Nieuw ten opzichte van eerdere tests is dat de Orbi met Disneys Circle een uitgebreide vorm van ouderlijk toezicht heeft. Circle werkt goed en is toegankelijk in te stellen. Met de gratis variant kun je filters instellen en de internettoegang handmatig pauzeren. Voor het automatisch instellen van de internettoegang gebaseerd op bijvoorbeeld tijdslimieten of bedtijd, moet je 5 euro per maand betalen. Circle werkt overigens alleen wanneer je Orbi instelt als router en is niet beschikbaar in accesspointmodus.

Prestaties

De prestaties hebben we in de praktijk getest door de Orbi in een huis met drie verdiepingen in gebruik te nemen. In een mesh-scenario zetten we de router op de begane grond en de satellieten op de andere verdiepingen terwijl we in het ster-scenario de router juist op de eerste verdieping plaatsen. Het mesh-scenario is het belangrijkst en komt overeen met hoe een wifi-mesh-systeem doorgaans gebruikt zal worden.

Wanneer we in het mesh-scenario de router op de begane grond zetten en vervolgens een satelliet op zowel de eerste als tweede verdieping dan halen we 503 Mbit/s op de begane grond. Op de eerste verdieping is daar nog een heel nette 353 Mbit/s van over terwijl we op zolder 154 Mbit/s halen. In het sterscenario halen we op de eerste verdieping waar de router staat 465 Mbit/s terwijl we op zolder 370 en op de begane grond 375 Mbit/s halen. Het sterscenario zorgt dus zoals verwacht voor betere prestaties, maar het meshscenario is zoals Orbi doorgaans gebruikt zal worden. De prestaties zijn al met al goed en vergelijkbaar (en zelfs wat hoger) dan we eerder met de RBK40 haalden.

©PXimport

Conclusie

Met de RBK20 en RBK23 breidt Netgear het Orbi-assortiment wederom uit waarbij je nu voor 338 euro een set hebt bestaande uit een router en twee satellieten terwijl je voor een router plus één satelliet nu 249 euro kwijt bent. Hiermee is vooral de set bestaande uit één router en twee satellieten (RBK23) goedkoper dan vergelijkbare AC2200-systemen van Linksys en ASUS. Wil je je hele huis van wifi voorzien, dan haal je met de nieuwe Orbi een prima systeem in huis met het geringe aantal netwerkaansluitingen als nadeel.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Woor wie graag en veel leest en dat ook op vakantie wil doen, loopt al snel tegen de beperkingen aan voor wat betreft het menemen van boeken. Een e-reader is dan een uitkomst: een enkel apparaat kan zo je hele boekencollectie opslaan. Dat scheelt kilo's en kostbare kofferruimte.

Ben je een boekenwurm die graag leest aan het zwembad, aan zee of in bad? Dan is een waterdichte e-reader een absolute uitkomst! We hebben vijf e-readers met een lekker groot scherm voor je gevonden.

Kobo Sage

Deze e-reader is ontworpen voor de serieuze lezer die meer wil dan alleen boeken verslinden. Het grote, haarscherpe E Ink Carta 1200-scherm zorgt ervoor dat tekst er fantastisch uitziet en pagina's vlot omslaan. Handig is ook de ondersteuning voor de Kobo Stylus. Hiermee kun je direct aantekeningen maken in boeken en pdf-bestanden. Daarnaast kun je via Bluetooth ook luisterboeken afspelen, waardoor je moeiteloos wisselt tussen lezen en luisteren. De behuizing is waterdicht, dus een boek lezen in bad of aan het zwembad is geen enkel probleem. Met 32 GB aan opslag heb je bovendien genoeg ruimte voor duizenden boeken en notities.

PocketBook InkPad 4

De PocketBook InkPad heeft een iets kleiner 7,8-inch scherm. Uniek is de ingebouwde luidspreker, waarmee je direct luisterboeken kunt afspelen zonder een koptelefoon te hoeven koppelen, al is die optie er via Bluetooth natuurlijk ook. De InkPad 4 is waterbestendig en het scherm heeft daarnaast ook een extra beschermlaag tegen krassen, dus prettig als je iets minder voorzichtig met je spullen omgaat. Met de SMARTlight-functie pas je niet alleen de helderheid aan, maar ook de kleurtemperatuur van het licht, zodat je op ieder moment van de dag comfortabel kunt lezen. Dankzij de ondersteuning voor een breed scala aan bestandsformaten, inclusief stripboekformaten, hoef je je zelden zorgen te maken over het converteren van bestanden.

Pocketbook InkPad Color 3

Voor wie zijn leeservaring letterlijk meer kleur wil geven, is er de PocketBook InkPad Color 3. De IkPad Color 3 heeft - zoals de naam al doet vermoeden - een 7,8-inch kleurenscherm van de nieuwste generatie dat 4096 kleuren kan weergeven. Dit maakt het apparaat perfect voor het lezen van tijdschriften, graphic novels, en kinderboeken, waarbij illustraties echt tot leven komen. De kleuren zijn weliswaar subtieler dan op een tablet, maar het grote voordeel blijft het rustige, niet-reflecterende e-ink scherm. Net als zijn zwart-wit broertje hierboven heeft dit model een ingebouwde luidspreker, Bluetooth, waterbestendigheid en de aanpasbare SMARTlight-verlichting. Een goede keuze als je vaak content met beeldmateriaal leest.

Kobo Libra Colour

Deze Kobo Libra Colour met zijn 7-inch kleurenscherm biedt een prachtige middenweg als je een iets kleinere e-reader zoekt. Dit model brengt de voordelen van een kleurenscherm naar een compacter en betaalbaarder niveau. Je kunt er niet alleen boekomslagen in kleur op zien, maar ook direct in je boeken arceren en notities maken met de los verkrijgbare Kobo Stylus 2. Het ergonomische ontwerp met fysieke bladerknoppen wordt als zeer prettig ervaren, omdat je de e-reader stevig kunt vasthouden zonder het scherm aan te raken. Uiteraard is ook dit model waterdicht. Hij is ook voorzien van ComfortLight PRO dat blauw licht filtert zodat het prettiger is voor je ogen.

PocketBook Era

De PocketBook Era is een andere goede kandidaat in de 7-inch categorie. Het model is robuust en strak vormgegeven, met een dunne rand en fysieke bladerknoppen aan de zijkant voor de bediening. Dit model leest vrijwel alle bestandsformaten die je maar kunt bedenken, heeft een ingebouwde luidspreker voor audioboeken en is waterdicht. Hoewel het een zwart-wit scherm heeft, is de schermkwaliteit uitstekend dankzij de E Ink Carta 1200-technologie, wat zorgt voor een hoog contrast en snelle reactietijden. Als je geen behoefte hebt aan een kleurenscherm of stylus-ondersteuning, dan is de PocketBook Era een prima keuze.

De Fairphone 6 is de meest duurzame smartphone die je kunt kopen, maar ook de meest toegankelijke telefoon van het - Nederlandse! - merk tot dusver. De Fairphone 6 is een smartphone die voor iedereen boeiend is, vertelt de fabrikant vol trots. Is dat echt zo? Je leest het in deze Fairphone 6-review.

Het verhaal van Fairphone is nobel: het maakt smartphones (en audioproducten) met respect voor mens en milieu, onder andere door zoveel mogelijk duurzaam gewonnen grondstoffen te gebruiken en Chinese fabrieksarbeiders goed te behandelen en te betalen. De telefoons zelf zijn deels door jou als gebruiker te repareren en krijgen vele jaren software-updates. Alles voor een zo duurzaam mogelijke smartphone die jij zo lang mogelijk kunt gebruiken. Een streven waar niemand op tegen kan zijn, maar een groot verkoopsucces zijn Fairphones nooit geworden. Wij denken dat dat onder andere komt omdat Fairphone vaak koos voor technisch wat minder goede onderdelen, waardoor een Fairphone op papier en in de praktijk minder goed presteerde dan even dure – maar veel minder duurzame – smartphones van andere merken. 

©Rens Blom

De batterij kun je zelf uit de smartphone halen.

©Rens Blom

De batterij uit de behuizing.

©Rens Blom

Een nieuwe batterij is zo in de smartphone te stoppen.

De Fairphone 6 moet dat verhaal veranderen. Het 193 gram wegende toestel is net als zijn voorgangers erg duurzaam, krijgt updates tot 2033 en is grotendeels zelf te repareren. Fairphone belooft die reserve-onderdelen ook te blijven verkopen tot 2033. Bovendien krijg je vijf jaar garantie op de hardware van de smartphone, tegenover twee jaar die de meeste andere merken bieden. Tot zover de aspecten die Fairphone interessant maken voor de bekende doelgroep. 

©Rens Blom

Prima specificaties

Fairphone heeft echter ook stappen gezet om zijn nieuwste smartphone interessanter te maken voor een grotere doelgroep. In de Fairphone 6 zitten meer gangbare specificaties, zoals een prima Qualcomm-processor en — net als in de Fairphone 5 – 8 GB werkgeheugen en 256 GB opslagcapaciteit. De Fairphone 6 heeft een beter oledscherm gekregen. Dat scherm is met 6,3 inch redelijk goed met één hand te bedienen, oogt soepel dankzij de 120Hz-verversingssnelheid en kan ook op andere vlakken aardig meekomen met de concurrentie. 

©Rens Blom

De camera's zijn ook vernieuwd en bevallen ons heel aardig. Met de 50megapixel-hoofdcamera schiet je in veel omstandigheden realistische foto's en de 13megapixel-groothoekcamera doet ook keurig zijn werk. Er zijn in dit prijssegment wel smartphones met nog betere camera's. Voor de batterij geldt hetzelfde. De Fairphone 6 beschikt over een 4415mAh-accu die probleemloos een dag meegaat, maar daar houdt het op. Veel concurrerende toestellen hebben grotere accu's en gaan langer mee. Opladen doet de Fairphone 6 met maximaal 30 watt via usb-c, waardoor de accu snel genoeg vol zit. 

Rustgevende modus

Om een bredere doelgroep aan te spreken, heeft Fairphone meer gedaan dan een technisch fijne smartphone maken. De Fairphone 6 heeft echt een eigen smoel, komt – ondanks dat je hem grotendeels uit elkaar kunt schroeven – degelijk over en houdt prettig vast. Een speciale knop laat je overschakelen naar een rustgevende modus met slechts vijf apps, zonder meldingen. Helaas ervaren wij nogal wat bugs in deze modus.

©Rens Blom

De rustgevende modus.

©Rens Blom

Met deze gele knop schakel je de rustgevende modus in en uit.

We vinden het ook leuk en slim bedacht dat je officiële accessoires kunt kopen om op de achterkant te schroeven. Denk aan een kaarthouder, nekkoord en verticaal rubber handvat voor meer grip. De accessoires bevestigen en verwijderen gaat erg eenvoudig en doet ons veel denken aan de aanpak van de concurrerende CMF Phone 1 die begin 2024 uitkwam. 

©Rens Blom

©Rens Blom

©Rens Blom

Wat CMF niet doet en andere merken vrijwel ook niet, is jou de telefoon laten openschroeven om onderdelen als het scherm, de batterij en luidspreker te vervangen bij schade of een defect. Fairphone doet dit wel en profileert zich zo niet alleen als een duurzaam merk, maar ook als een merk dat jou als gebruiker verder helpt bij problemen. Die filosofie waarderen we.

Software nog met bugs

Fairphone belooft zijn nieuwste smartphone tot 2033 software-updates te geven, een belofte die bij oude toestellen is waargemaakt. Het merk heeft langer nodig dan andere fabrikanten om updates uit te rollen, maar heeft wel een lange adem. Opmerkelijk is dat wij en veel andere vroege gebruikers nogal wat softwareprobleempjes ervaren met de Fairphone 6. Een topman van Fairphone (h)erkent de bugs en belooft deze zomer updates met oplossingen. Fijn, maar als vroege koper kunnen de eerste weken tot maanden met je nieuwe Fairphone 6 dus ook frustrerend zijn.  

©Rens Blom

Dan blijft alleen nog de prijs over. De eerste Fairphones waren niet heel duur, maar technisch ook niet zo geavanceerd. De Fairphone 5 uit 2023 was technisch een stuk beter, maar kostte een serieuze 699 euro. We vinden het dan ook een goede stap dat de Fairphone 6 verschijnt voor 599 euro – een prijs die in potentie meer mensen aanspreekt. Zeker omdat de smartphone technisch echt prima bevalt.

Conclusie: Fairphone 6 kopen?

De Fairphone 6 is de meest duurzame smartphone die je kunt kopen, wat een goed gevoel geeft. Je profiteert er zelf ook van, want het toestel is eenvoudig te repareren en krijgt liefst acht jaar software-updates. Tel daar een prima gebruikservaring bij op en je kunt voor 599 euro een erg interessante smartphone kopen. Een smartphone die wij om de combinatie van genoemde redenen veel mensen kunnen aanraden, al moeten vroege kopers dus rekening houden met bugs in de software.