Een wachtwoord zorgt voor veiligheid. Maar voordat u nu gerust achterover leunt: wat denkt u te doen als u uw wachtwoord vergeet? Of kwijtraakt?

Een wachtwoord zorgt voor veiligheid. Maar voordat u nu gerust achterover leunt: wat denkt u te doen als u uw wachtwoord vergeet? Of kwijtraakt? En wat te denken van kwaadwillende hackers? Tijd voor een lesje 'Werken met wachtwoorden'.

©CIDimport

Hacken, kraken, raden en weggeven

Meestal spreken we overigens niet alleen over een enkel wachtwoord, maar over een 'wachtwoordcombinatie': een toegangscode die samen met een wachtwoord een unieke verbinding vormt. Als u het uzelf gemakkelijk wilt maken, dan gebruikt u voor alles wat u doet dezelfde toegangscode en hetzelfde wachtwoord. Als die wachtwoordcombinatie echter wordt gehackt (van internet geplukt), gekraakt (systematisch geprobeerd), geraden (slim nagedacht) of weggegeven (dom), dan is de mogelijke ramp niet te overzien. Maar geen zorgen, want al zou een inlogcode bij een internetdienst in handen van derden komen, de e-mailberichten van die dienst blijven in uw eigen elektronische postbus terechtkomen. Dus dan bent u meteen gewaarschuwd. Bovendien zijn de meeste systemen beveiligd tegen het te vaak proberen van verkeerde wachtwoordcombinaties en worden ze preventief 'op slot' gezet.

Eén wachtwoord voor alles?

We hebben het nu over één wachtwoordcombinatie voor alle doeleinden. Dat is uiteraard minder veilig dan verschillende wachtwoordcombinaties voor verschillende doeleinden, maar het werkt natuurlijk een stuk prettiger. Hoe veilig kunt u die wachtwoordcombinatie maken? We nemen een willekeurig voorbeeld: Jan Peter Balkenende, geboren op 7 mei 1956 te Biezelinge, onder meer bekend vanwege zijn 'krokettenmotie' uit 1993. Met deze gegevens gaan we enkele toegangscodes en wachtwoorden samenstellen die eenvoudig zijn te onthouden; de e-mailadressen laten we even voor wat ze zijn.

Brutekrachtaanpak

We beginnen met de wachtwoordcombinatie 'JPB' en 'JPB'. Is dat eenvoudig of niet? Welnu, dat nemen we mee naar de hacker of de hackersoftware die het kraken voor z'n rekening gaat nemen. De meest gebruikte manier om codes te kraken is de zogeheten Brute Force Approach, waarbij we een-voor-een alle combinaties van het alfabet gaan proberen. Als we daarbij uitgaan van een toegangscode van drie hoofdletters en een wachtwoord van drie hoofdletters, dan zijn er 26 ('J') x 26 ('P') x 26 ('B') x 26 ('J') x 26 ('P') x 26 ('B') = 308.915.776 combinaties die we moeten onderzoeken als blijkt dat we - bij 'A' begonnen - uiteindelijk prijs hebben bij de toegangscode 'ZZZ' met het wachtwoord 'ZZZ'. Als dat proces kan worden geautomatiseerd, dan is een beetje computer daar vrij snel mee klaar!

Snel raak

En dan hebben we het nog niet over de slimme hacker(software) gehad, want als we bepaalde lettercombinaties - denk aan de gegevens van het doelwit - aanvankelijk voorrang geven en andere lettercombinaties - zoals dubbele letters - aanvankelijk weglaten, dan is het logisch dat we wat sneller raak schieten. Al moeten we er dan nog altijd rekening mee houden dat we tot het bittere einde moeten blijven proberen, want als het niet slim en snel lukt, dan moet het dom en langzaam. Voor wat betreft het inloggen bij een besturingssysteem kan het aantal nutteloze probeerpogingen worden ingeperkt door een login-stop van een bepaalde tijd, maar als er losse bestanden moeten worden ontsloten dan kunt u net zolang blijven proberen als nodig is.

Hoofdletters en kleine letters

Nu een andere wachtwoordcombinatie: 'JanPeter' en 'Kroket'. Nog steeds eenvoudig, toch? Alleen zijn het nu niet enkel hoofdletters maar ook kleine letters. En er worden meer tekens gebruikt. Als we aannemen dat de juiste lengtes van de toegangscode en het wachtwoord bekend zijn, dan schieten we meteen door naar 52 ('J') x 52 ('a') x 52 ('n') x 52 ('P') x 52 ('e') x 52 ('t') x 52 ('e') x 52 ('r') x 52 ('K') x 52 ('r') x 52 ('o') x 52 ('k') x 52 ('e') x 52 ('t') = 1.056.931.425. 538.820.521.590.784 combinaties! Ja, daar is zelfs een zware computer wel even mee bezig. Slechts een kleine stap verder komen we bij de wachtwoordcombinatie 'J1P9B5B6' en '19Kroket93', waardoor de vermenigvuldigfactor sowieso meteen doorschiet naar de 62. Toch is deze combinatie nog steeds reuze gemakkelijk te onthouden! En als we ook de algemene lettertekens als het uitroepteken en het vraagteken erbij nemen, wordt de vermenigvuldigingsfactor - de spatie telt niet mee - zelfs 95!

Alléén het wachtwoord

In de meeste gevallen is alléén het wachtwoord interessant. Immers, net als in het loginscherm van Windows wordt de gebruikersnaam al getoond of is er slechts één toegangscode nodig. Welnu, dat is niet meer dan een klein voordeeltje voor de hacker(software), want de lengte van enerzijds het wachtwoord of de toegangscodes en anderzijds het aantal te gebruiken lettertekens blijft bepalend voor de hoeveelheid pogingen die mogelijk nodig zijn om te slagen. Conclusie: hoe gecompliceerder u het maakt, des te veiliger het wordt. De truc is echter om het voor anderen gecompliceerd maar voor ú eenvoudig te houden. Gebruik dan natuurlijk niet 1, maar 3 of 4 wachtwoordcombinaties of wachtwoorden, waarbij de gemakkelijke versies voor de minder riskante doeleinden zijn.

De praktijk

Het eerste wachtwoord waarmee u te maken krijgt, is het wachtwoord van Windows. Dat wachtwoord moet worden ingevoerd om te kunnen doorstarten naar het Bureaublad of om de Schermbeveiliging op te heffen. Het wachtwoord van Windows kunt u instellen als u de eigenschappen van uw eigen gebruikersaccount gaat aanpassen. In geval van Windows kan daar een geheugensteuntje worden bijgezet, maar wees voorzichtig, want iedereen krijgt dat geheugensteuntje te zien. Ook is het mogelijk een 'wachtwoordhersteldiskette' aan te maken, zodat inloggen altijd weer mogelijk is. Maar het nadeel is dat deze niet in verkeerde handen mag vallen.

Wachtwoord kwijt?

Mocht het inloggen bij Windows niet lukken, schakel dan om te beginnen de Caps Lock-status van het toetsenbord eens in of uit. Nog steeds niet gelukt? Probeer uw wachtwoord eens 'blind' in te typen, maar dan met een toets naar boven, beneden, links en rechts. Soms onthouden uw vingers beter dan uw hersens! Een ander paardenmiddel luistert naar de naam 'Offline NT Password & Registry Editor'. Deze vindt u op The Ultimate Boot cd (www.ultimatebootcd.com). U kunt uw pc starten vanaf cd en buiten Windows om de wachtwoorden schoonvegen; dat van de Administrator voorop. En eenmaal ingelogd als Administrator kunt u herstellen wat nodig is. Via het Computerbeheer zijn overigens alle wachtwoorden van alle gebruikersaccounts snel te wijzigen.

Veilige modus

Over de account Administrator gesproken: binnen Windows XP kunt u als Administrator in de Veilige Modus (tijdens het booten op F8 drukken) inloggen en meestal is er dan niet eens een wachtwoord nodig (probeer ook 'blank' of 'empty'). Binnen Windows Vista moet het Administrator-account mogelijk nog worden geactiveerd - beslist een aanrader. U regelt dat via het Computerbeheer. Het vermeende veiligheidsprobleem is overigens eenvoudig op te lossen door op het Administrator-account gewoon een goed wachtwoord te zetten. En dat iemand met behulp van een cd altijd uw pc kan hacken, moet u voor lief nemen, want met een pistool tegen uw hoofd lukt het namelijk ook!

Wachtwoord onzichtbaar

Lastig aan wachtwoorden is dat u ze niet te zien krijgt; in plaats van letters ziet u bolletjes of sterretjes. Maar achter die bolletjes staan wel degelijk letters! Stel, u bent het wachtwoord kwijt waarmee u inlogt bij uw internetaanbieder. Het geluk bij dit ongeluk is dat dit wachtwoord identiek is aan het wachtwoord waarmee u uw POP3-postbus benadert. En dat betekent dat dit wachtwoord ook - mits u het laat 'onthouden' - bestaat binnen de e-mailclient. Met de tool Asterisk Password Reveal van www.paqtool.com maakt u het wachtwoord eenvoudig zichtbaar: sleep het lampje naar het wachtwoordveld. Staan er wachtwoorden in velden van Internet Explorer? Ook die kan Asterisk Password Reveal terugvinden. Handig als u bijvoorbeeld de wep-sleutel - inloggen is wel gelukt - van het wifi-basisstation bent kwijtgeraakt.

Wachtwoord kraken

 Tot slot nog enkele opmerkingen over het kraken van een wachtwoord door 'te blijven proberen'. Met de Free Word Excel Password Wizard (www.freewordexcelpassword.com) vindt u alle wachtwoorden van alle Word- en Excel-documenten terug, al is daar - afhankelijk van de eerder genoemde factoren - veel rekentijd voor nodig. Een andere tool is de ZIP Password Finder (www.astonsoft.com) waarmee u zip-bestanden kunt ontcijferen. Ook nu geldt dat u net zolang blijft proberen totdat het juiste wachtwoord is gevonden. Overigens hoeft een wachtwoordkraakprogramma niet per se het 'originele wachtwoord' te vinden. Het is namelijk ook mogelijk dat een onverwachte lettercombinatie het juiste effect weet te sorteren.

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 20, jaargang 2009.

Denk je alle ins en outs van Windows 11 te kennen? Dan dagen we je uit om onderstaande toptips eens door te nemen. Daarmee ontdek je onder meer hoe je vliegensvlug nieuwe apparaten aan het wifi-netwerk toevoegt, webdiensten aan de taakbalk vastmaakt en gesproken woorden omzet in tekst. Lees je mee? Want je weet (misschien) toch nog niet alles.

We gaan er in dit uitgebreide artikel van uit dat je de laatste grote Windows-update (24H2) hebt geïnstalleerd. Is dat nog niet het geval, dan kun je het besturingssysteem eenvoudig bijwerken. Ga vanuit het startmenu naar Instellingen / Windows Update. Bevestig vervolgens met Downloaden & installeren / Nu opnieuw opstarten. Nadat je even hebt gewacht, kun je met de nieuwste versie van Windows 11 aan de slag. Zie je de 24H2-update nergens staan? Activeer dan het schuifje achter Krijg de nieuwste updates zodra ze beschikbaar zijn en klik vervolgens op Naar updates zoeken.

1 QR-code wifi

Wil je een nieuwe tablet of smartphone aan je wifi-netwerk toevoegen, maar heb je het benodigde wachtwoord niet paraat? Geen probleem, want je deelt de inloggegevens eenvoudig met een QR-code. Ga hiervoor naar Instellingen / Netwerk en internet en klik achter Wi-Fi-netwerkwachtwoord op Weergeven. Er verschijnt een klein venster met het wachtwoord van het draadloze netwerk. Je kunt eventueel de weergegeven QR-code scannen, waarna het mobiele apparaat automatisch verbinding maakt. Zeker bij ingewikkelde wachtwoorden voorkom je zo tikfouten.

Sinds kort deel je in Windows 11 wifi-wachtwoorden via een QR-code.

2 Bestanden inpakken

Windows ondersteunt al héél lang het in- en uitpakken van zip-archieven. Dat is nuttig voor als je bijvoorbeeld meerdere foto’s naar iemand wilt versturen. Sinds enige tijd kun je in plaats van zip ook voor andere inpakformaten kiezen. Selecteer in de verkenner een aantal bestanden en klik erop met de rechtermuisknop. Kies via Comprimeren naar voor ZIP-bestand, 7z-bestand óf TAR-bestand. Na enkele tellen verschijnt het archief in je verkenner.

3 Snelle instellingen aanpassen

Rechtsonder vind je het menu met de snelle instellingen. Klik maar eens op het volumepictogram (de speaker) om dat te openen. Je krijgt hiermee vlot toegang tot diverse opties zonder dat je in de reguliere instellingen hoeft te graven. Denk aan onderdelen als Nachtlamp, Toegankelijkheid en bluetooth. Bij de snelle instellingen is er plek voor zes onderdelen. Draai aan het scrolwiel om meer opties te tonen. Wil je een bepaalde instelling bovenaan weergeven? Klik dan op dit pictogram en sleep het met ingedrukte muisknop naar de gewenste plek.

Wijzig in de snelle instellingen naar eigen inzicht de volgorde van de beschikbare onderdelen.

4 Taak beëindigen

Elke Windows-gebruiker heeft weleens te maken met een vastloper. Een programma bevriest, waarna je niks meer kunt doen. Meestal zit er niets anders op dan de taak te beëindigen. Dat gebeurt normaal gesproken via Taakbeheer, maar eigenlijk is dat een omslachtige route. Je kunt deze functie namelijk ook aan je taakbalk toevoegen. Ga naar Instellingen / Systeem / Voor ontwikkelaars en activeer het schuifje achter Taak beëindigen. Klik nu in de Taakbalk met de rechtermuisknop op een app. Via Taak beëindigen sluit je de applicatie direct af als dat nodig is.

Voeg de optie Taak beëindigen aan het contextmenu van de taakbalk toe.

5 Scrolsnelheid wijzigen

Wil je sneller of juist langzamer door (web)documenten scrollen? Pas dan de scrolsnelheid aan. Open de Instellingen en navigeer naar Bluetooth en apparaten / Muis. Je beweegt de schuifknop achter Regels om tegelijk te schuiven naar rechts of links, om respectievelijk een hogere of lagere snelheid in te stellen. Draai in een document nu eens aan het scrolwiel om de nieuwe waarde te testen. Overigens kun je in hetzelfde instellingenvenster ook de snelheid van de muisaanwijzer wijzigen.

Wie graag vlot door documenten navigeert, stelt een hoge scrolsnelheid in.

6 Website op taakbalk

Veel computergebruikers openen in de browser altijd dezelfde diensten, zoals NU.nl, Facebook of ID.nl. Een handige optie is dat je zo’n website aan de taakbalk kunt vastmaken. Start je browser (wij laten zien hoe het bij Chrome werkt) en surf naar de beoogde website. Je klikt nu rechtsboven op de knop met de drie puntjes om het instellingenmenu te openen. Via Casten, opslaan en delen kies je Pagina installeren als app. Wijzig eventueel de naam en bevestig met Installeren. De ‘app’ bevindt zich nu in het startmenu. Gebruik de zoekfunctie van het startmenu om de zojuist geïnstalleerde website te tonen. Klik in de zoekresultaten met de rechtermuisknop op de webdienst en kies Aan de taakbalk vastmaken.

Voeg het pictogram van ID.nl of een andere webdienst aan de taakbalk toe.

7 Tabbladen in verkenner

Van oudsher zijn Windows-gebruikers gewend om meerdere mappen in verschillende vensters van de verkenner te openen. In Windows 11 is dat niet langer nodig, want je kunt de mappen ook in tabbladen openen. Dat werkt hetzelfde als je wellicht van je browser gewend bent. Klik bovenaan de verkenner op het pictogram Nieuw tabblad toevoegen (plusteken) en blader naar de gewenste bestandslocatie. Je gebruikt als alternatief de toetscombinatie Ctrl+T. Tot slot kun je nog met de rechtermuisknop op een map klikken, waarna je In nieuw tabblad openen kiest.

8 Vensterindeling

In Windows kun je tegelijkertijd in meerdere vensters werken. Sleep maar eens (de bovenkant van) een programma naar de linkerkant om het venster precies tot de helft van het scherm uit te lijnen. Voor de rechterkant selecteer je dan een andere app. Windows 11 heeft nog veel meer mogelijkheden om geopende vensters over het scherm te verdelen. Zweef maar eens met de muisaanwijzer in een willekeurig programma rechtsboven op het pictogram Maximaliseren (naast het kruisje). Kies nu een van de zes opties. Splits het scherm bijvoorbeeld in drieën of vieren en werk vervolgens gemakkelijk in meerdere apps.

Bepaal zelf hoeveel vensters je op het scherm wilt zien.

9 Mappen in startmenu

Links naast de Aan/uitknop van het startmenu biedt Windows 11 plek aan diverse veelgebruikte mappen. Je moet deze functie wel even inschakelen. Klik met de rechtermuisknop op een lege plek van het bureaublad en kies Aan persoonlijke voorkeur aanpassen. Ga nu naar Startmenu / Mappen en zet de schuifjes achter de gewenste mappen aan. De bijbehorende mappictogrammen duiken meteen op in het startmenu.

Plaats onder andere de mappen Documenten, Downloads en Afbeeldingen in het startmenu.

10 Vers bureaublad

Houd je werk en privé graag gescheiden? Switch dan eenvoudig tussen meerdere virtuele bureaubladen. Druk hiervoor op de toetscombinatie Windows-toets+Tab. Zodra je onderaan op Nieuw bureaublad klikt, begin je met een schone lei. Voeg op deze wijze zoveel virtuele bureaubladen toe als je maar wilt. Je gebruikt de toetscombinatie Windows-toets+Ctrl+PijltjeLinks/Rechts om tussen de verschillende omgevingen te schakelen.

11 Klembordgeschiedenis

Met kopiëren en plakken plaats je eenvoudig mappen, afbeeldingen of documenten op de gewenste plek. Zodra je een item kopieert, bewaart Windows dat tijdelijk op het zogeheten klembord. Dat werkt normaal gesproken alleen voor het laatst gekopieerde item. Sinds Windows 10 is het mogelijk om meerdere bestanden of mappen op het klembord te bewaren. Standaard staat deze functie uit. Ga naar Instellingen / Systeem / Klembord en zet het schuifje achter Klembordgeschiedenis aan. Open met de toetscombinatie Windows-toets+V de klembordgeschiedenis en bepaal welk eerder gekopieerd item je wilt plakken.

12 Focussessie

De zogeheten Focussessie helpt je om geconcentreerd te werken. Deze modus blokkeert onder andere inkomende meldingen en badges van apps. Hierdoor kom je niet in de verleiding om tussendoor tóch even iets anders te doen. Navigeer naar Instellingen / Systeem / Focus. Bij Sessieduur staat er een standaardtijd ingesteld van dertig minuten, maar dat pas je met de plus- en minknoppen naar eigen wens aan. Neem ook de overige opties door. Hoe meer onderdelen je aanvinkt, hoe minder je wordt afgeleid. Bevestig ten slotte met Focussessie starten.

Geef aan hoelang je ongestoord wilt werken.

13 Privacy aanscherpen

Op de achtergrond verzamelt Microsoft mogelijk allerlei gebruikersgegevens. Zo speelt de softwaregigant bijvoorbeeld graag data door naar apps, waarna er mogelijk gepersonaliseerde advertenties verschijnen. Je kunt daar een stokje voor steken. Ga naar Instellingen / Privacy en beveiliging / Algemeen. Deactiveer in elk geval het schuifje achter Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken. Bekijk ook de overige onderdelen en schakel ze desgewenst uit.

14 Scrollen in volume

Luister je een podcast of kijk je naar een video? Je kunt op verschillende manieren het volume wijzigen. Zo hebben de meeste toetsenborden hiervoor aparte knoppen. Bovendien bevindt zich rechts in de taakbalk een volumepictogram (speaker). Klik hierop en beweeg de schuifregelaar naar rechts of links. Het kan zelfs nog sneller. Zweef met de muisaanwijzer boven het volumepictogram en draai aan het scrolwiel van de muis.

Verhoog of verlaag met scrollen het volumepercentage.

15 Spraakgestuurd typen

Even geen zin om te typen? Laat dan je uitgesproken zinnen omzetten in tekst. Druk eerst op de sneltoets Windows-toets+H en klik daarna op het microfoontje. De uitgesproken woorden verschijnen meteen op het scherm. Vanzelfsprekend is het wel een voorwaarde dat er op de computer een microfoon is aangesloten. Dat is bij vrijwel elke laptop het geval.

Voor extra mogelijkheden klik je op het tandwielpictogram. Activeer bijvoorbeeld de optie Automatische interpunctie om leestekens toe te voegen. Als je spraakgestuurd typen vaak gebruikt, loont het de moeite om het schuifje achter Startprogramma voor typen via stem in te schakelen. Zodra je in een tekstveld zit, komt de spraakfunctie in het vervolg vanzelf tevoorschijn.

Gebruik spraakinvoer, bijvoorbeeld in Word, om vlotter teksten te verwerken.

16 Verborgen instellingen

Windows 11 bevat een heleboel instellingen die in de reguliere gebruikersomgeving achterwege blijven. Wil je toegang tot alle functies van het besturingssysteem? Dat regel je met de volgende truc. Klik met de rechtermuisknop op een lege plek van het bureaublad en kies Nieuw / Map. Noem deze map: GodMode.{ED7BA470-8E54-465E-825C-99712043E01C}. Wanneer je met Enter bevestigt, wijzigt het pictogram van de snelkoppeling. Dubbelklik daarop om een zeer uitgebreid overzicht met opties te tonen. Als je tweemaal op een onderdeel klikt, opent het bijbehorende instellingenvenster.

Bekijk een ellenlange lijst met verborgen instellingen.

17 Smileys toevoegen

Voeg voortaan kinderlijk eenvoudig emoticons aan een e-mail of chatbericht toe. Druk gewoon op de sneltoets Windows-toets +. (punt) om een klein keuzemenu met emoji te tonen. Je tikt in de zoekbalk eventueel Nederlandse trefwoorden om specifieke emoticons te vinden. Typ je bijvoorbeeld Huisdier, dan kun je een plaatje van een hond, kat of konijn selecteren. Verder bevat de bibliotheek ook bewegende gif-plaatjes. Dubbelklik op een item om het toe te voegen.

In Windows is er een uitgebreide catalogus met emoji’s verstopt.

18 Apps automatisch starten

Als je een bepaalde app dagelijks gebruikt, kun je die gelijktijdig met Windows opstarten. Wie weet luister je bijvoorbeeld altijd muziek met Spotify of surf je op internet met Edge. Ga naar Instellingen / Apps / Opstarten. Zet het schuifje bij de gewenste programma’s op Aan. Zodra het bureaublad verschijnt, starten de gekozen programma’s automatisch op. Andersom kan trouwens ook. Wellicht opent Windows op eigen houtje toepassingen die je niet of nauwelijks gebruikt. Schakel deze applicaties dan uit. Weet wel wat je doet. Zo is het verstandig om een eventuele virusscanner altijd gelijktijdig met Windows op te starten.

19 Titelbalk schudden

Staat je scherm vol met geopende vensters? In eerdere Windows-versies kon je alle apps razendsnel minimaliseren. Je hoefde hiervoor alleen de titelbalk van een programma te schudden. Windows 11 beschikt ook over deze functie, maar die staat standaard uit. Ga via Instellingen / Systeem naar Multitasking en activeer het schuifje achter Titelbalk venster schudden. Klik nu op de titelbalk van een programma en houd de muisknop ingedrukt. Beweeg de muis vervolgens snel heen en weer. Hiermee minimaliseer je alle andere geopende programma’s naar de taakbalk, behalve het huidige venster.

Met deze kleine aanpassing kun je geopende vensters snel minimaliseren.

20 Taakbalk-items

Op de taakbalk bevinden zich diverse pictogrammen, zoals Zoeken, Taakweergave, Widgets en misschien ook Copilot. Wie deze onderdelen nooit gebruikt, kan ze net zo goed verbergen. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. Je kunt de zoekfunctie op verschillende manieren weergeven. Klik bij Zoeken op het uitrolmenu en kies Alleen zoekpictogram, Pictogram en label zoeken of Zoekvak. Je kunt ze ook allemaal even uitproberen, want elke wijziging is direct zichtbaar. Via Verbergen verdwijnt de zoekfunctie helemaal uit beeld. Bepaal met de schuifjes achter Taakweergave, Widgets en eventueel Copilot in hoeverre je deze onderdelen wilt weergeven.

Beslis op welke wijze je de zoekfunctie in de taakbalk wilt tonen.

21 Schaalgrootte aanpassen

Je kunt teksten, afbeeldingen en overige items in Windows vergroten door de schaalgrootte te verruimen. Klik met de rechtermuisknop ergens op een lege plek van het bureaublad en kies Beeldscherminstellingen. In het uitrolmenu achter Schaal staat de waarde standaard op 100%, maar je kunt als alternatief ook 125%, 150% of 175% selecteren. Je merkt direct verschil, want alles oogt een stuk groter. Er is ook een optie om een aangepaste schaalgrootte in te stellen, maar volgens Microsoft resulteert dat mogelijk in onleesbare tekst en apps.

Met een schaalgrootte van 175 procent verschijnen teksten en menu-onderdelen nogal groot in beeld.

22 Grote (koeien)letters

Wie de letters in Windows te klein vindt, kan daar iets aan doen. Ga naar Instellingen / Toegankelijkheid / Tekengrootte. Beweeg de schuifregelaar een stukje naar rechts. De voorbeeldtekst wijzigt meteen. Als je deze voorbeeldtekst comfortabel kunt lezen, bevestig je met Toepassen. Windows 11 past de lettergrootte in het besturingssysteem en ondersteunde apps aan. Kies je té grote letters, dan leidt dat wellicht tot onduidelijke menu’s. Gelukkig kun je die koeienletters altijd weer verkleinen.

Verhoog met grotere letters de leesbaarheid in Windows 11.

23 Oude rechtermuisknopmenu

Ten opzichte van Windows 10 is het contextmenu van Windows 11 flink op de schop gegaan. Het bevat minder opties. Goed om te weten is dat je het oude vertrouwde rechtermuisknopmenu alsnog kunt oproepen. Klik maar eens met rechts op een bestand of map. Via Meer opties weergeven komt het klassieke contextmenu tevoorschijn.

24 Donkere modus

De meeste mensen vinden overdag een gebruiksomgeving met lichte kleuren prettig. Kruip je ook weleens ’s avonds achter de computer, dan is juist een donkere gebruiksomgeving comfortabeler voor de ogen. Pas de weergave in Windows 11 hier eenvoudig op aan. Klik met de rechtermuisknop ergens op het bureaublad en kies Aan persoonlijke voorkeur aanpassen. Via Kleuren beland je in het juiste menu. Je selecteert in het uitrolmenu achter Kies de modus de optie Licht of Donker. De wijziging is direct actief.

Switch vanuit de kleureninstellingen tussen de lichte en donkere modus.

25 Positie startknop

Standaard staan de startknop en vastgepinde apps in het midden van de taakbalk. Je kunt de boel ook naar links opschuiven. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. Je klikt daarna op Gedrag van taakbalk om de onderliggende opties te tonen. Kies in het uitrolmenu achter Uitlijning van taakbalk de optie Links uitlijnen. De startknop en apps verplaatsen zich direct naar links.

Na een stevige sportsessie voel je je voldaan. Je bent trots op jezelf dat je het 'weer geflikt' hebt. Maar je sportkleding? Die ruikt allesbehalve fris. Wassen helpt natuurlijk, maar wat doe je als die geur hardnekkig blijft hangen?

Lees ook: Schoenen wassen in de wasmachine, zo doe je dat

Sterke zweetlucht? Natuurazijn!

Om ervoor te zorgen dat de sterke zweetlucht niet in de kleding blijft, gooi je de kleding 15 tot 20 minuten voor het wassen in een bak met koud water en een flinke scheut natuurazijn. De azijn haalt de penetrante geur eruit en verwijdert al wat vuil, maar tast het textiel niet aan. Dit helpt ook bij sportkleding met een oude zweetgeur. Daarna was je de kleding met de wasmachine of met de hand.

Heb je een flinke training gehad en echt geen tijd om je sportkleding voor de volgende wedstrijd te wassen? Je frist je sportkleding tijdelijk op door een plantenspuit te vullen met water en azijn, verhouding: 50/50. Spray het mengsel op het kledingstuk en de zweetgeur is weg. Was de kleding na de wedstrijd wel gelijk.

Was je sportkleding niet te heet!

Waarschijnlijk denk je: hup, wasmachine aan op 60 graden. Maar doe dit liever niet. Sportkleding is meestal gemaakt van speciaal materiaal dat sneller droogt, een ademende eigenschap heeft en vocht afdrijft. Deze stof is vaak delicater dan bij gewone kleding. Daarom is het belangrijk dat je de kleding voorzichtig wast, op maximaal 30 graden. Zet de wasmachine op een sportprogramma of een programma voor synthetische kleding. Een heter programma kan ervoor zorgen dat de sportkleding krimpt en het elastiek aangetast raakt. Check altijd voor het wassen het waslabel voor de specifieke wasinstructies van de kleding.

Keer de kledingstukken binnenstebuiten voordat je ze in de wastrommel gooit. Hiermee bescherm je de opdrukken en kleuren aan de buitenkant van je kleding. Bovendien zitten de bacteriën en dode huidcellen toch aan de binnenkant van je kleding. Prop de wasmachine niet te vol, want dan wordt je sportkleding niet goed gespoeld.

©Oriol Roca

Wel: vloeibaar wasmiddel. Niet: wasverzachter

Voordat je uit gewoonte een flinke scheut wasmiddel in de machine giet omdat je sportkleding zo vies ruikt: even wachten. Te veel wasmiddel zorgt er juist voor dat er zeepresten in de stof achterblijven. En dit zorgt ervoor dat de kleding je dode huidcellen nog beter blijft vasthouden. Het gevolg: nare geurtjes waar niemand blij van wordt. Gebruik het liefst vloeibaar wasmiddel, want de resten van waspoeder blijven vaak achter in kleding. Je mag wel een beetje baking soda in de wasmachine doen, dit neutraliseert de zweetlucht.

Veel mensen gooien het liefst ook nog wat wasverzachter met een geurtje bij de was, maar voor sportkleding is dit niet aan te raden. Wasverzachter legt namelijk een laagje over de vezels en verstopt hierdoor de vezels, waardoor de kleding niet meer goed schoon wordt. Hierdoor ruikt je kleding na een sportsessie juist erger naar zweet. En wasverzachter kan de stof en de elasticiteit ervan aantasten, waardoor de kleding gaat lubberen.

©anetlanda