ID.nl logo
Review TCL 115X955 – Groot, groter, grootst
© TCL
Huis

Review TCL 115X955 – Groot, groter, grootst

Oké, je zult er een flink deel van je huiskamer voor moeten opofferen en je installeert hem niet zomaar even in je eentje, maar wauw: deze 115inch-tv van TCL belooft ongelooflijk veel spektakel. De miniled-achtergrondverlichting is onderverdeeld in 20.000 dimming zones en belooft tot 5000 nits piekhelderheid. We gingen naar TCL in Warschau om hem te testen.

Fantastisch
Conclusie

We snappen dat deze tv absoluut niet voor iedereen is weggelegd. Niet alleen omdat hij een bak geld kost, maar ook omdat je hem niet zomaar in elke (woon)kamer kunt plaatsen en voor veel doorsnee woonkamers domweg te groot is. Toch is de TCL 115X955 een opmerkelijke televsie. Hij toont immers aan waar de allerbeste miniledtechnologie toe in staat is. Fenomenale beelden en nieuwe records voor groot formaat, voor het aantal dimming zones en contrast, en voor de piekhelderheid. Met al die eigenschappen, nauwkeurige intense kleuren en ruime HDR-ondersteuning legt hij projectors het vuur na aan de schenen. Deze tv toont ook dat TCL alles in huis heeft om een hoogwaardige tv te maken, die moeiteloos de concurrentie aankan met andere merken. Wat ons betreft een indrukwekkende prestatie!

Plus- en minpunten
  • Bioscoopwaardig beeldformaat
  • Record piekhelderheid
  • Intens contrast met 20.000 zones
  • Knappe bewegingsscherpte en 240Hz-modus
  • Erg prijzig
  • Scherpte accentueert detail te sterk

TCL 115X955

  • Adviesprijs: 23.999 euro
  • Wat: Ultra HD LCD-tv (MiniLED FALD, 192x108 zones, Quantum Dot)
  • Schermformaat: 115 inch (291 cm), vlak
  • Aansluitingen: 4x HDMI (2x v2.0, 2x v2.1, eARC/ARC, ALLM, VRR, 4K120), 1x optisch digitaal uit, 2x USB, 2x antenne, Bluetooth (A2DP, HID), ethernet, WiFi (802.11b/g/n/ac/ax)
  • Extra’s: Dolby Vision IQ, HDR10+, HDR10, HLG, Google TV, USB/DLNA-mediaspeler, Airplay 2, DVB-T2/C/S2, CI+-slot
  • Afmetingen: 2566 x 1511 x 445 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 98,3 kg (incl. voet)
  • Verbruik: SDR 228 (G) / HDR 879 watt (G)

Hoe groter de tv, hoe onbelangrijker het design – althans, relatief gezien. Want zelfs bij een groot model wil je nog steeds een mooie tv, maar aan de andere kant heeft zo'n groot model net als zijn kleinere broertjes nauwelijks een rand, en op zo'n groot oppervlak valt dat helemaal niet meer op. De afwerking van dit 115 inch grote model is prima: het toestel heeft een perfect vlakke rug en een fraai afwerkte rand, dus daar valt niets op aan te merken. De tv wordt geleverd met twee poten, maar ook met twee verrassend kleine muurbeugels en een stel indrukwekkende schroeven. Met de eenvoudig te monteren muurbeugels hangt de tv strak tegen de muur.

©TCL

Toch nog even over de plaatsing van deze televisie. Hij weegt namelijk 98 kg, dus los van het feit dat je hem niet zomaar even verplaatst (zelfs niet met twee personen), is het verstandig om na te gaan of het beoogde tv-meubel dit gewicht wel kan dragen. Je kunt de tv echter ook gewoon met de bijgeleverde poten op de vloer zetten.

Houd er rekening mee dat de doos – onuitgepakt – bijzonder groot en zwaar is (zo'n 171 kg). De tv wordt normaal gesproken verkocht met inbegrip van een installatiedienst. Daarvoor zijn zes personen nodig.

Afschroefbare handvatten zijn voorzien, want uiteraard moet je tijdens het transport zien te vermijden dat je het scherm aanraakt: met zo veel gewicht zou je het lcd-paneel erg gemakkelijk kunnen beschadigen.

©TCL

Aansluitingen

TCL houdt het voor dit model bij de traditionele selectie aansluitingen. Dat betekent viermaal HDMI, met twee HDMI 2.1-poorten die 48 Gb/s bandbreedte bieden, 4K120, ALLM, VRR (met uiteraard Nvidia G-Sync en AMD FreeSync). ARC/eARC staat op een van de HDMI 2.0-poorten, zodat je zelfs met een externe audio-oplossing twee poorten beschikbaar hebt voor high-end gaming.

De input-lag hebben we niet plekke kunnen meten – we hadden alleen toegang tot een model tijdens de presentatie van de nieuwe line-up – maar die is volgens het bedrijf in lijn met de vorige modellen. Dat zou betekenen dat de input-lag ongeveer 13 ms in 4K60 en 5 ms in 2K120 bedraagt. Een optisch digitale audio-uitgang, een usb-poort en twee antenne-aansluitingen (een voor DVB-T2/C, een voor DVB-S2), ethernet, wifi en bluetooth zijn de resterende aansluitingen.

Al die aansluitingen zijn overigens naar de zijkant gericht en staan dicht genoeg bij de rand om gemakkelijk bereikbaar te zijn. Bij wandmontage is dat uiteraard iets lastiger, maar nog steeds goed mogelijk. Een van de twee usb-poorten aan de zijkant van het tv-frame is altijd eenvoudig te bereiken.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Heel veel zones

De achtergrondverlichting van de X955 heeft meer dan 20.000 zones, die we uiteraard hebben geprobeerd te tellen. Na 15 seconden hebben we de handdoek maar in de ring gegooid – we geloven TCL op hun woord. Het zijn er 192 x 108 (20.736) om precies te zijn.

Ter referentie, voor dit 4K-beeld betekent dat amper 400 (20 x 20) pixels per zone. Dat je met dergelijke fijnmazige controle over de achtergrondverlichting erg knappe contrasten kunt realiseren, en tegelijkertijd zwart en heldere lichtaccenten op het scherm kunt zetten, is misschien evident. Maar daarvoor heb je wel goede controle nodig over de leds en het paneel.

En dat heeft TCL naar ons gevoel wel in de vingers, want het contrast op dit scherm is echt indrukwekkend. Het VA-paneel heeft een eigen contrast van ongeveer 7000:1 en met de dimming erbij stijgt dat naar net geen 50.000:1. We zagen op geen enkel moment halo’s of blooming, en al helemaal geen zonegrenzen. Iets lastiger is dat je op zo’n groot scherm sneller kijkhoekproblemen hebt. En ook al hebben VA-panelen van deze generatie een relatief goede kijkhoek, we konden we bij donkere scènes in de hoeken van het scherm wel zien dat het beeld daar wat lichter was. Ook de uniformiteit was niet perfect, maar wel voldoende om niet storend te zijn.

©TCL

Ongeëvenaard bioscoopbeeld

Naast heel mooi en gedetailleerd contrast levert de 115X955 ook een record aan piekhelderheid. In de goed gekalibreerde HDR Film-beeldmodus ging de meter op een 10%-venster tot 5.300 nits, al kan hij dat niet lang volhouden. Na enkele seconden valt hij terug naar 2.700 nits, al is dat nog steeds erg indrukwekkend.

Ook op een volledig wit scherm zijn de 850 nits die we konden meten een zeer goed resultaat. De HDR-weergave is erg goed, mede dankzij de Quantum Dot-achtergrondverlichting die 95% P3-kleurbereik haalt. Tonemapping zou de tv met zo veel helderheid niet hoeven te doen, maar is blijkbaar toch niet helemaal uitgeschakeld. We activeerden Dynamische Tonemapping, en dat leverde het beste resultaat in de ‘detail’-stand.

Die tophelderheid dankt de tv aan een boostmodus, maar die boost maakt metingen ook erg lastig. Tijdens onze langdurige kijksessie merkten we echter nooit problemen met de boostmodus.

TCL ondersteunt al geruime tijd alle HDR-formaten, maar dit jaar kreeg Dolby Vision IQ nog een upgrade naar Dolby Vision IQ Precision Detail. Die versie verbetert weergave van de donkere en heldere delen van het beeld. Je kunt het uitschakelen via de menu’s, maar dat maakte ook meteen duidelijk dat het heel veel extra diepte aan het beeld gaf. Kortom, HDR op zo’n groot scherm, met dit soort piekhelderheden, contrast en kleur is nog een niveau beter dan wat we gewend zijn. In sommige gevallen wil je het beeld echt proberen aan te raken.

©TCL

Goede beeldverwerking

De X955 draait op een Mediatek Pentonic 700-platform, dus zodoende zit de beeldverwerking in dezelfde categorie als vorig jaar. Volgens TCL zijn er een aantal algoritmische verbeteringen doorgevoerd, bijvoorbeeld aan upscaling en motion interpolation. De algemene resultaten liggen in elk geval in lijn met onze verwachtingen. Goede deinterlacing, degelijke ruisonderdrukking en prima upscaling.

Bij een test op verplaatsing is er relatief weinig tijd; we konden geen opvallende verschillen ontdekken. Wat wel in het oog sprong, zijn een paar plaatsen waar TCL nog kan verbeteren. Zo bleek de anti-bandingoplossing die een aparte instelling heeft alleen goed te werken met erg fijne en zwakke kleurstroken. Grovere, duidelijkere kleurstroken kon het systeem niet wegfilteren.

In sommige gevallen verdwijnt er ook duidelijk wat detail, meestal als het voorwerp of probleem in kwestie zich ergens op de achtergrond bevond en dus al wat vaag was. Echt detail in de voorgrond blijft goed bewaard. De motion interpolation leverde mooie resultaten en hield beeldartefacten goed onder controle, maar kon bij heel snelle camerabewegingen niet vermijden dat er nog wat licht gestotter achterblijft. De software liet ook wat steekjes vallen bij heel fijn kleurdetail, maar dat was alleen zichtbaar op testpatronen. We hebben ook vrij veel 'gewone' filmfragmenten kunnen bekijken en die zagen er echt uitstekend uit.

Google TV

TCL gebruikt ook voor dit toestel weer Google TV. Een volledig overzicht van de mogelijkheden vind je in het artikel over Google TV of in de review van de TCL 65C845.

De interface werkt vlot en biedt heel wat aanbevelingen, handig gesorteerd per genre. Google TV heeft het ruimste aanbod aan apps en ondersteunt Chromecast, hoewel de tv ook over AirPlay 2 van Apple beschikt. TCL zet na een druk op de knop zowel de ingangen als een reeks belangrijke instellingen in een lint onderaan in beeld.

De 115X955 heeft een nieuwe afstandsbediening gekregen. De zilverkleurige remote is nu een stuk compacter, het numerieke toetsenbord is verdwenen. Wie dat nodig heeft, kan het op het scherm oproepen. De volumetoetsen zijn naar de zijkant van de afstandsbediening verhuisd, zoals bij een smartphone. Dat lijkt ons een ietwat twijfelachtige beslissing, maar mogelijk went het. Verder is er een ingebouwde microfoon en zitten er vier app-toetsen onderaan. De eenvoudige lay-out belooft prima gebruiksgemak.

©TCL

Flinke audio, maar met een kanttekening

We hebben de audio niet uitvoerig kunnen testen; dat is lastig in een zaal waar veel ander lawaai is en de akoestiek vreemd klinkt. De 115X955 gebruikt een 6.2.2-configuratie met in totaal 120 watt vermogen. Toch denken we dat je deze televisie wilt aanvullen met een externe oplossing. Niet omdat de audio uitgesproken slecht is, maar juist omdat het beeld zo goed is. Het beeld is immens en daar wil je dan misschien wel een 'echte' surround-oplossing bij.

Conclusie

We snappen dat deze tv absoluut niet voor iedereen is weggelegd. Niet alleen omdat hij een bak geld kost, maar ook omdat je hem niet zomaar in elke (woon)kamer kunt plaatsen en voor veel doorsnee woonkamers domweg te groot is. Toch is de TCL 115X955 een opmerkelijke televsie. Hij toont immers aan waar de allerbeste miniledtechnologie toe in staat is.

Fenomenale beelden en nieuwe records voor groot formaat, voor het aantal dimming zones en contrast, en voor de piekhelderheid. Met al die eigenschappen, nauwkeurige intense kleuren en ruime HDR-ondersteuning legt hij projectors het vuur na aan de schenen. Deze tv toont ook dat TCL alles in huis heeft om een hoogwaardige tv te maken, die moeiteloos de concurrentie aankan met andere merken. Wat ons betreft een indrukwekkende prestatie!

▼ Volgende artikel
Negen manieren om je cyberhygiëne op orde te brengen
© Serhii_Akhtemiichuk | Ахтем - stock.adobe.com
Huis

Negen manieren om je cyberhygiëne op orde te brengen

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Dit gaan we doen

In dit artikel laten we negen manieren zien om je digitale weerbaarheid op te bouwen. Bij elke manier zie je wat je kunt instellen én welk gedrag daarbij helpt. Ze vormen samen een stevige basis voor een digitale routine die vooral voorkomt dat problemen ontstaan. Want voorkomen is... juist!

Lees ook: Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Urgentie en vreemde url's: dat moet je aan het denken zetten.

Moderne dreigingen

Hedendaagse cyberdreigingen zijn vaak uiteenlopend en complex. Beveiliging vraagt niet alleen om een technische aanpak, maar ook om enig inzicht in hoe zulke aanvallen verlopen. Zo worden met deepfakes (en cheapfakes) geloofwaardige audio- of videobestanden gemaakt, meestal via generatieve AI, waarin bijvoorbeeld leidinggevenden of kennissen worden nagebootst. Deze technieken worden ook gebruikt voor identiteitsfraude bij financiële transacties en social-mediaprofielen. Op onder meer www.mediawijsheid.nl/deepfake/ vind je hierover extra informatie. MFA-bypasses zijn juist gericht op het omzeilen van tweestapsverificatie, bijvoorbeeld via 'MFA fatigue' (slachtoffers overspoelen met pushmeldingen tot ze er uit frustratie toch één goedkeuren) of 'session hijacking' (met gestolen cookies nemen aanvallers een actieve surfsessie over zonder herauthenticatie). Daarnaast bestaan er sluwe phishingtechnieken, zoals vishing (voice-phishing met AI-spraaksynthese) en spear-phishing (hypergepersonaliseerde en daardoor geloofwaardige mails op basis van social-media-informatie). Bij zero-click-exploits hoeven slachtoffers zelfs niets te doen: vaak met behulp van AI worden onbekende kwetsbaarheden in besturingssystemen of apps opgespoord, zoals WhatsApp, waarna één malafide bericht al toegang of malware-installatie mogelijk maakt.

View post on TikTok

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Microsoft Authenticator: TOTP-verificatie voor 2FA.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Voor dagelijks gebruik meld je je het beste als standaardgebruiker aan.

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Je kunt de toegang beperken, zowel op lokaal als op shareniveau.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

UniGetUI maakt batch-updates met één muisklik mogelijk.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Windows Home heeft op moderne computers een optie voor apparaatversleuteling.

Ook goed voor je privacy:

Een anti-meekijk-screenfilter voor je laptop of monitor

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Duplicati is een veelzijdige back-uptool met een overzichtelijke webinterface.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Routerfuncties als UPnP zijn handig, maar niet veilig.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.

Poorten 22 (ftp) en 80 (http) geven thuis, maar zijn wel gesloten.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 robuuste sporthorloges voor een mooie prijs
© www.peopleimages.com
Gezond leven

Waar voor je geld: 5 robuuste sporthorloges voor een mooie prijs

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbaar sporthorloge? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Xiaomi Smart Band 9

De onlangs verschenen Xiaomi Smart Band 9 is goedkoop en kent ook nog eens verrassend veel functies. Dit langwerpige sporthorloge is in de kleurstellingen zilver-wit, zwart en roze verkrijgbaar. Het amoledscherm van 1,62 inch biedt voldoende ruimte om diverse gegevens te tonen. Dankzij een respectabele resolutie van 192 × 490 pixels verschijnt alle informatie scherp in beeld – denk daarbij aan stappen, verbrande calorieën, weersverwachting en natuurlijk de tijd. Alle functies zijn via het aanraakscherm bereikbaar, want de Smart Band 9 heeft geen fysieke knoppen. De waterdichte behuizing weegt maar 15,8 gram (zonder bandje).

Kies in het menu tussen ruim 150 sportmodi en start vervolgens de training. Tijdens de inspanning kun je jouw hartslag in de gaten houden. Je koppelt de Smart Band 9 via bluetooth eenvoudig aan een smartphone. Laat het mobiele toestel vervolgens in je broek- of jaszak zitten, want inkomende notificaties verschijnen rechtstreeks op je pols. Een prettige eigenschap is dat je het scherm ook op zonovergoten plekken nog prima kunt lezen. Aan de hand van een lichtsensor kiest deze smartwatch automatisch de juiste helderheid. Ten slotte is de beschikbaarheid van meer dan tweehonderd wijzerplaten een leuk extraatje.

Garmin Instinct 2

Met deze relatief goedkope smartwatch van Garmin houd je nauwlettend jouw sportieve prestaties in de gaten. Je kunt de Instinct 2 zowel binnen als buiten dragen, want de robuuste behuizing is waterdicht tot een diepte van honderd meter. Op het ronde display van 176 × 176 pixels zie je onder meer de actuele hartslag, het aantal gezette stappen en de huidige snelheid. Er zijn ook een hoogtemeter en elektrisch kompas geïntegreerd. Onder leiding van diverse sport-apps doe je uiteenlopende trainingen. Je kunt bovendien na elke nacht de uitgebreide slaapmonitor bekijken.

Wanneer het sporthorloge met een smartphone is verbonden, zie je inkomende pushnotificaties voorbijkomen. De Instinct 2 bevat een energiezuinig zwart-witscherm. Dat komt de accuduur ten goede! De fabrikant claimt dan ook een batterijduur van zo'n 28 dagen in de smartwatchmodus. Het hier besproken model heeft een horlogekast van 45 millimeter. Als alternatief kun je een vergelijkbaar sporthorloge met een horlogekast van 40 millimeter kopen, de Garmin Instinct 2S.

Garmin Forerunner 255 Music

Ren, wandel of fiets je met een lekker muziekje nét wat steviger door? De Garmin Forerunner 255 Music is hiervoor bij uitstek geschikt. Je kunt namelijk nummers van Spotify, Deezer of YouTube Music downloaden en in het geheugen van deze smartwatch opslaan. Laat dus tijdens trainingen voortaan je smartphone thuisliggen en bedien de muziek vanaf je pols. Je hebt voor deze functie trouwens wel een betaald abonnement bij een van de genoemde muziekdiensten nodig. De Forerunner 255 Music heeft een horlogekast van 46 millimeter. Kies tussen een zwarte en witte uitvoering.

Op het ruime 1,3inch-kleurenscherm van 260 × 260 pixels zijn er een heleboel functies toegankelijk. Denk onder andere aan een calorieënteller, hartslagmeter, bloedzuurstofmeter, slaapmonitor, snelheidsmeter, stappenteller en stopwatch. De Forerunner 255 Music toont ook meldingen van een verbonden smartphone. Krijg je bijvoorbeeld een WhatsApp-bericht, dan gaat de weerbestendige behuizing kortstondig trillen. Tot slot gebruik je deze veelzijdige smartwatch ook om contactloos te betalen.

Lees ook: Dit zijn de 9 sporten waarmee je het makkelijkst afvalt

Polar Pacer Pro

Zoek je een licht sporthorloge met zéér veel functies? Kijk dan eens naar de Polar Pacer Pro. Wegens het gewicht van 41 gram voel je dit apparaatje amper zitten. In de horlogekast van 45 millimeter is er een 1,2inch-kleurenscherm van 240 × 240 pixels verwerkt. Het display is voorzien van Gorilla Glass en gaat dus niet zomaar stuk. Verder is de behuizing waterdicht tot een diepte van vijftig meter. In het menu staan er ruim 150 sportprofielen voor je klaar. Fijn is dat deze smartwatch ook allerlei 'exotische' sporten ondersteunt, zoals (kite)surfen, rolschaatsen en skiën. Zodra je een keuze hebt gemaakt, monitort de Pacer Pro diverse sportieve prestaties.

Onder de motorkap bevindt zich een gps-chip, zodat deze smartwatch overal ter wereld je locatie kan bepalen. Handig is dat je routes van de bekende app Komoot kunt synchroniseren. Kijk voor routeaanwijzingen voortaan op je pols. Verder werkt de Pacer Pro ook naadloos met de veelgebruikte sport-app Strava samen. Hoewel Polar in zijn eigen webwinkel een tarief van 349,90 euro hanteert, vragen diverse andere bekende webshops minder dan tweehonderd euro. Kies tussen de kleurstellingen zwart, wit en goud.

Samsung Galaxy Fit3

De Samsung Galaxy Fit3 schaf je voor minder dan zes tientjes aan! Dit goedkope sporthorloge is te koop in de kleurstellingen zwart, zilver-wit en roze. Ondanks zijn lage prijskaartje toont het langwerpige 1,6inch-amoledscherm van 256 × 402 pixels diverse gegevens. Zo zie je hoeveel stappen je hebt gezet. De achterzijde van de horlogekast heeft ook nog sensoren om je bloedzuurstof en hartslag te meten. Druk aan de zijkant op de homeknop en kies uit ruim honderd sportoefeningen. De Galaxy Fit3 analyseert desgewenst ook je slaapgedrag. Maak je onverhoopt een lelijke uitglijder? Dankzij valdetectie schakelt de polsassistent jouw SOS-contactpersonen in.

Dit lichtgewicht sporthorloge van 18,5 gram neem je overal mee naartoe. De IP68-gecertificeerde behuizing is namelijk volledig waterdicht. Verbind de Galaxy Fit3 via bluetooth met een smartphone voor nog meer functies. Je kunt dan bijvoorbeeld de muziekweergave bedienen en zien wie er belt. De smartwatch toont ook inkomende berichten. De oplaadbare batterij van 208 mAh gaat op een enkele acculading volgens Samsung tot dertien dagen mee.