Oké, je zult er een flink deel van je huiskamer voor moeten opofferen en je installeert hem niet zomaar even in je eentje, maar wauw: deze 115inch-tv van TCL belooft ongelooflijk veel spektakel. De miniled-achtergrondverlichting is onderverdeeld in 20.000 dimming zones en belooft tot 5000 nits piekhelderheid. We gingen naar TCL in Warschau om hem te testen.

Hoe groter de tv, hoe onbelangrijker het design – althans, relatief gezien. Want zelfs bij een groot model wil je nog steeds een mooie tv, maar aan de andere kant heeft zo'n groot model net als zijn kleinere broertjes nauwelijks een rand, en op zo'n groot oppervlak valt dat helemaal niet meer op. De afwerking van dit 115 inch grote model is prima: het toestel heeft een perfect vlakke rug en een fraai afwerkte rand, dus daar valt niets op aan te merken. De tv wordt geleverd met twee poten, maar ook met twee verrassend kleine muurbeugels en een stel indrukwekkende schroeven. Met de eenvoudig te monteren muurbeugels hangt de tv strak tegen de muur.

©TCL

Toch nog even over de plaatsing van deze televisie. Hij weegt namelijk 98 kg, dus los van het feit dat je hem niet zomaar even verplaatst (zelfs niet met twee personen), is het verstandig om na te gaan of het beoogde tv-meubel dit gewicht wel kan dragen. Je kunt de tv echter ook gewoon met de bijgeleverde poten op de vloer zetten.

Houd er rekening mee dat de doos – onuitgepakt – bijzonder groot en zwaar is (zo'n 171 kg). De tv wordt normaal gesproken verkocht met inbegrip van een installatiedienst. Daarvoor zijn zes personen nodig.

Afschroefbare handvatten zijn voorzien, want uiteraard moet je tijdens het transport zien te vermijden dat je het scherm aanraakt: met zo veel gewicht zou je het lcd-paneel erg gemakkelijk kunnen beschadigen.

©TCL

Aansluitingen

TCL houdt het voor dit model bij de traditionele selectie aansluitingen. Dat betekent viermaal HDMI, met twee HDMI 2.1-poorten die 48 Gb/s bandbreedte bieden, 4K120, ALLM, VRR (met uiteraard Nvidia G-Sync en AMD FreeSync). ARC/eARC staat op een van de HDMI 2.0-poorten, zodat je zelfs met een externe audio-oplossing twee poorten beschikbaar hebt voor high-end gaming.

De input-lag hebben we niet plekke kunnen meten – we hadden alleen toegang tot een model tijdens de presentatie van de nieuwe line-up – maar die is volgens het bedrijf in lijn met de vorige modellen. Dat zou betekenen dat de input-lag ongeveer 13 ms in 4K60 en 5 ms in 2K120 bedraagt. Een optisch digitale audio-uitgang, een usb-poort en twee antenne-aansluitingen (een voor DVB-T2/C, een voor DVB-S2), ethernet, wifi en bluetooth zijn de resterende aansluitingen.

Al die aansluitingen zijn overigens naar de zijkant gericht en staan dicht genoeg bij de rand om gemakkelijk bereikbaar te zijn. Bij wandmontage is dat uiteraard iets lastiger, maar nog steeds goed mogelijk. Een van de twee usb-poorten aan de zijkant van het tv-frame is altijd eenvoudig te bereiken.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Heel veel zones

De achtergrondverlichting van de X955 heeft meer dan 20.000 zones, die we uiteraard hebben geprobeerd te tellen. Na 15 seconden hebben we de handdoek maar in de ring gegooid – we geloven TCL op hun woord. Het zijn er 192 x 108 (20.736) om precies te zijn.

Ter referentie, voor dit 4K-beeld betekent dat amper 400 (20 x 20) pixels per zone. Dat je met dergelijke fijnmazige controle over de achtergrondverlichting erg knappe contrasten kunt realiseren, en tegelijkertijd zwart en heldere lichtaccenten op het scherm kunt zetten, is misschien evident. Maar daarvoor heb je wel goede controle nodig over de leds en het paneel.

En dat heeft TCL naar ons gevoel wel in de vingers, want het contrast op dit scherm is echt indrukwekkend. Het VA-paneel heeft een eigen contrast van ongeveer 7000:1 en met de dimming erbij stijgt dat naar net geen 50.000:1. We zagen op geen enkel moment halo’s of blooming, en al helemaal geen zonegrenzen. Iets lastiger is dat je op zo’n groot scherm sneller kijkhoekproblemen hebt. En ook al hebben VA-panelen van deze generatie een relatief goede kijkhoek, we konden we bij donkere scènes in de hoeken van het scherm wel zien dat het beeld daar wat lichter was. Ook de uniformiteit was niet perfect, maar wel voldoende om niet storend te zijn.

©TCL

Ongeëvenaard bioscoopbeeld

Naast heel mooi en gedetailleerd contrast levert de 115X955 ook een record aan piekhelderheid. In de goed gekalibreerde HDR Film-beeldmodus ging de meter op een 10%-venster tot 5.300 nits, al kan hij dat niet lang volhouden. Na enkele seconden valt hij terug naar 2.700 nits, al is dat nog steeds erg indrukwekkend.

Ook op een volledig wit scherm zijn de 850 nits die we konden meten een zeer goed resultaat. De HDR-weergave is erg goed, mede dankzij de Quantum Dot-achtergrondverlichting die 95% P3-kleurbereik haalt. Tonemapping zou de tv met zo veel helderheid niet hoeven te doen, maar is blijkbaar toch niet helemaal uitgeschakeld. We activeerden Dynamische Tonemapping, en dat leverde het beste resultaat in de ‘detail’-stand.

Die tophelderheid dankt de tv aan een boostmodus, maar die boost maakt metingen ook erg lastig. Tijdens onze langdurige kijksessie merkten we echter nooit problemen met de boostmodus.

TCL ondersteunt al geruime tijd alle HDR-formaten, maar dit jaar kreeg Dolby Vision IQ nog een upgrade naar Dolby Vision IQ Precision Detail. Die versie verbetert weergave van de donkere en heldere delen van het beeld. Je kunt het uitschakelen via de menu’s, maar dat maakte ook meteen duidelijk dat het heel veel extra diepte aan het beeld gaf. Kortom, HDR op zo’n groot scherm, met dit soort piekhelderheden, contrast en kleur is nog een niveau beter dan wat we gewend zijn. In sommige gevallen wil je het beeld echt proberen aan te raken.

©TCL

Goede beeldverwerking

De X955 draait op een Mediatek Pentonic 700-platform, dus zodoende zit de beeldverwerking in dezelfde categorie als vorig jaar. Volgens TCL zijn er een aantal algoritmische verbeteringen doorgevoerd, bijvoorbeeld aan upscaling en motion interpolation. De algemene resultaten liggen in elk geval in lijn met onze verwachtingen. Goede deinterlacing, degelijke ruisonderdrukking en prima upscaling.

Bij een test op verplaatsing is er relatief weinig tijd; we konden geen opvallende verschillen ontdekken. Wat wel in het oog sprong, zijn een paar plaatsen waar TCL nog kan verbeteren. Zo bleek de anti-bandingoplossing die een aparte instelling heeft alleen goed te werken met erg fijne en zwakke kleurstroken. Grovere, duidelijkere kleurstroken kon het systeem niet wegfilteren.

In sommige gevallen verdwijnt er ook duidelijk wat detail, meestal als het voorwerp of probleem in kwestie zich ergens op de achtergrond bevond en dus al wat vaag was. Echt detail in de voorgrond blijft goed bewaard. De motion interpolation leverde mooie resultaten en hield beeldartefacten goed onder controle, maar kon bij heel snelle camerabewegingen niet vermijden dat er nog wat licht gestotter achterblijft. De software liet ook wat steekjes vallen bij heel fijn kleurdetail, maar dat was alleen zichtbaar op testpatronen. We hebben ook vrij veel 'gewone' filmfragmenten kunnen bekijken en die zagen er echt uitstekend uit.

Google TV

TCL gebruikt ook voor dit toestel weer Google TV. Een volledig overzicht van de mogelijkheden vind je in het artikel over Google TV of in de review van de TCL 65C845.

De interface werkt vlot en biedt heel wat aanbevelingen, handig gesorteerd per genre. Google TV heeft het ruimste aanbod aan apps en ondersteunt Chromecast, hoewel de tv ook over AirPlay 2 van Apple beschikt. TCL zet na een druk op de knop zowel de ingangen als een reeks belangrijke instellingen in een lint onderaan in beeld.

De 115X955 heeft een nieuwe afstandsbediening gekregen. De zilverkleurige remote is nu een stuk compacter, het numerieke toetsenbord is verdwenen. Wie dat nodig heeft, kan het op het scherm oproepen. De volumetoetsen zijn naar de zijkant van de afstandsbediening verhuisd, zoals bij een smartphone. Dat lijkt ons een ietwat twijfelachtige beslissing, maar mogelijk went het. Verder is er een ingebouwde microfoon en zitten er vier app-toetsen onderaan. De eenvoudige lay-out belooft prima gebruiksgemak.

©TCL

Flinke audio, maar met een kanttekening

We hebben de audio niet uitvoerig kunnen testen; dat is lastig in een zaal waar veel ander lawaai is en de akoestiek vreemd klinkt. De 115X955 gebruikt een 6.2.2-configuratie met in totaal 120 watt vermogen. Toch denken we dat je deze televisie wilt aanvullen met een externe oplossing. Niet omdat de audio uitgesproken slecht is, maar juist omdat het beeld zo goed is. Het beeld is immens en daar wil je dan misschien wel een 'echte' surround-oplossing bij.

Conclusie

We snappen dat deze tv absoluut niet voor iedereen is weggelegd. Niet alleen omdat hij een bak geld kost, maar ook omdat je hem niet zomaar in elke (woon)kamer kunt plaatsen en voor veel doorsnee woonkamers domweg te groot is. Toch is de TCL 115X955 een opmerkelijke televsie. Hij toont immers aan waar de allerbeste miniledtechnologie toe in staat is.

Fenomenale beelden en nieuwe records voor groot formaat, voor het aantal dimming zones en contrast, en voor de piekhelderheid. Met al die eigenschappen, nauwkeurige intense kleuren en ruime HDR-ondersteuning legt hij projectors het vuur na aan de schenen. Deze tv toont ook dat TCL alles in huis heeft om een hoogwaardige tv te maken, die moeiteloos de concurrentie aankan met andere merken. Wat ons betreft een indrukwekkende prestatie!

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.