Een nieuw smart tv-systeem en een nieuwe beeldprocessor: Panasonic heeft in 2024 flink wat aan zijn tv's veranderd. We zijn dan ook benieuwd of al die veranderingen een stap vooruit betekenen. In deze review bekijken we het nieuwste model: de TV-55Z85AEG.

Panasonic blijft ook bij deze televisie trouw aan zijn ontwerpfilosofie: eenvoudig, misschien zelfs wat ingetogen, maar zeer goed afgewerkt. Het strakke uiterlijk komt door de volledig zwarte afwerking en het ontbreken van designaccenten. Hoewel het oled-scherm slank oogt, is de behuizing aan de achterzijde met 7 cm relatief dik. De tv staat op een centrale voetplaat, jammer genoeg ontbreekt een draaivoet.

We hadden eigenlijk gehoopt om vier HDMI 2.1-poorten aan te treffen, maar net als vorig jaar blijft het helaas bij tweemaal HDMI 2.1 en tweemaal HDMI 2.0. De HDMI 2.1-poorten bieden overigens wel 48Gbps bandbreedte en ondersteunen 4K120, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync, en ARC/eARC. De nieuwe chipset kan Dolby Vision 4K120-gaming leveren voor X Box Series X-gamers. De input-lag van 5,8ms in 2K120 en 10,3 ms in 4K60 maakt van de Z85A een sterke keuze voor gamers, ook al ondersteunt de tv geen 4K144, wat bij veel concurrenten wel mogelijk is.

©Eric Beeckmans

Panasonic heeft zowel de analoge composietvideo-aansluiting als het dubbele CI+-slot achterwege gelaten, een logische keuze in onze ogen. Wat blijft, zijn drie usb-poorten, een optische digitale audio-uitgang en een hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste kan ook dienen voor het aansluiten van een subwoofer, waarbij je dit eenvoudig via het menu instelt. Daarnaast zijn ethernet, wifi en bluetooth aanwezig. Alle aansluitingen zijn zijwaarts gericht, zodat wandmontage zonder belemmering mogelijk is.

Prachtige schaduwnuances

Oled blijft een garantie voor perfect contrast: het echte zwart geeft beelden een knappe diepte die bijna tastbaar is. Met schaduwnuances heeft oled het soms moeilijker, maar dat is absoluut niet het geval op de Z85AEG. Die toonde perfect alle zwartdetails zodat donkere beelden enorm rijk en genuanceerd overkomen.

Wel kiezen we daarbij voor de Professioneel 1- of Filmmaker-modus, al is die laatste wel duidelijk gericht op kijken bij volledige verduistering. Beide beeldmodi leveren uitmuntende resultaten, met prachtige natuurlijke kleuren. Het oledscherm heeft een prima uniformiteit. De strepen in het donkere testbeeld verdwenen volledig nadat we eenmaal 'Schermonderhoud' hadden uitgevoerd.

©Panasonic

Dit paneel heeft geen microlens-laag, dus we verwachten geen top piekhelderheid. Op het 10%-venster meten we 783 nits, en op het volledig witte beeld houd je nog 144 nits over. Dat zijn eerder gemiddelde waardes voor een huidig oledmodel; de concurrenten doen het iets beter. Toch mag je rekenen op erg mooie HDR-beelden. De Z85AEG heeft een kleurbereik van 98% P3, ondersteunt Dolby Vision IQ en HDR10+ Adaptive, en natuurlijk ook HDR10 en HLG. We schakelen over naar de Filmmaker-modus en ook in HDR blijkt die van uitzonderlijke kwaliteit.

De dynamische tonemapping garandeert dat je geen enkel witdetail verliest, en dat kleuren zelfs in heel heldere tinten goed bewaard blijven. Alleen bij uitzonderlijk helder gemasterd materiaal kun je wat heldere nuances verliezen. Net als in SDR toont de tv zeer genuanceerde donkere beelden met erg veel detail. De donkere strandscène uit House of the Dragon die we daarvoor als test gebruiken, wordt zo goed als perfect weergegeven.

Beeldverwerking

Onder de motorkap zit een nieuwe processor: de HCX Pro AI MkII. Deze past Panasonic toe in de gehele oled-line-up, waaronder ook het topmodel. Je mag daarom rekenen op beeldverwerking van de bovenste plank. En inderdaad: we worden niet teleurgesteld. De nieuwe processor elimineert alvast een van de weinige zwakke punten van zijn voorganger. In zachte kleurovergangen is hij nu wel in staat om hinderlijke kleurstroken weg te werken. Dat doet hij relatief voorzichtig, maar je kunt de 'Vloeiende Schakering'-instellingen wat hoger zetten, mocht dat nodig zijn. Dit soort techniek leidt soms tot detailverlies, maar dat heeft Panasonic zo veel mogelijk weten te vermijden, en dat is een mooie prestatie.

©Eric Beeckmans

Bewegingsscherpte is erg goed op oledschermen, en dat is bij de Z85AEG niet anders. Wie de filmbeelden wat vloeiender wil maken, zonder die storende schokken als de camera beweegt, kan dat met Intelligent Frame Creation realiseren. Kies de stand die jou het best lijkt – Medium leek ons een goed compromis. Ruisonderdrukking, deinterlacing, upscaling – op al die vlakken scoort de tv erg goed. We herkennen wel de typerend zachte aanpak van Panasonic.

Dat beperkt het risico op een overmatig bewerkt beeld, maar bij bronnen van lage kwaliteit met veel ruis moet je de ruisonderdrukking wel een stapje hoger zetten. We adviseren ook de functie 'Resolutie Remasteren' te activeren; dat geeft het beeld wat extra detail. Met de Auto AI-beeldmodus zou de tv zelf al die instellingen aanpassen zoals nodig, maar we vonden het resultaat niet altijd heel overtuigend, ook al kun je zelf de sterkte van het effect bepalen. De True Cinema- of Filmmaker-modus heeft dan ook onze voorkeur.

Geluidskwaliteit

De Z85AEG kreeg een behoorlijke 2.1-audioconfiguratie van in totaal 50 watt. Daar haal je degelijk luisterplezier uit, zolang je de volumeknop onder twee derde van het maximum houdt. Dat levert voldoende volume voor een doorsnee woonkamer, heeft een aangename klank en zelfs een hoorbare portie bas. De tv ondersteunt Dolby Atmos, maar het surroundeffect was matig. Helaas is er ook geen DTS-ondersteuning; op dat vlak heeft de nieuwe chipset geen soelaas gebracht.

©Panasonic

Vergeet niet dat je in dit geval ook geen DTS kunt doorgeven via eARC, en dat is vooral jammer voor wie een uitgebreide (Ultra HD) Blu-ray-collectie heeft. Opgelet wanneer je het volume echt hoog zet: in onze testfragmenten greep de processor dan hard in, waardoor de klank een soort van pompend effect kreeg. Je krijgt wel uitgebreide instellingen om de klank wat bij te sturen, en dat is zeker het proberen waard.

De optie om een subwoofer aan te sluiten is interessant als je er eentje in huis hebt. Dan kost het je niets om te zien of dat de zaak verbetert. Maar wie echt beter geluid wil, kijkt beter onmiddellijk naar een soundbar. Ben je een gamer met meerdere 4K120-bronnen, houd er dan rekening mee dat je een van de HDMI 2.1-poorten verliest omdat die de ARC/eARC-functie voor de soundbar levert.

Fire TV

Na wat bescheiden experimenten vorig jaar schakelt Panasonic dit jaar al zijn modellen over naar Fire TV, het smart-tv-systeem van Amazon. Wat lay-out betref sluit het aan bij de heersende trend. Je ziet zodoende een grote carrousel met gesponsorde content, een rij met pictogrammen voor apps en een aantal functies, en vervolgens talrijke rijen met aanbevelingen. Goed punt: de aanbevelingen komen uit verschillende diensten. En ook de zoekfunctie kan resultaten uit meerdere diensten tonen.

Lees ook: Review Amazon Fire TV - smart tv-systeem ook op Panasonic-televisies

©Panasonic

Opvallend: Prime Video, de eigen dienst van Amazon, krijgt wel erg veel prioriteit. Het app-aanbod is uitstekend als je grote streamingdiensten zoekt. Voor lokale apps is er nog wat werk te verrichten. De Nederlandse markt krijgt wel Videoland, Kijk, NLZiet, Ziggo Go en KPN iTV, maar de Belgische markt komt er bekaaid vanaf. Daar is momenteel geen enkele app beschikbaar. Panasonic belooft echter beterschap.

De Panasonic afstandsbediening blijft een erg traditioneel en opvallend groot apparaat. Hij is wat afgerond, maar de layout van de toetsen is niet veranderd. Die is echter prima, en met een uitstekende toetsaanslag is hij fijn in gebruik. Numerieke toetsen, afspeeltoetsen, een D-pad, sneltoetsen voor apps – het is er allemaal. De 'My App'-toets kun je koppelen aan een app naar keuze; gamers kunnen die bijvoorbeeld binden aan het Game Dashboard.

©Eric Beeckmans

Conclusie

Als we Panasonic wat betreft de TV-55Z85AEG ergens terecht op moeten wijzen, dan is het op het lokale app-aanbod in Fire TV. Het nieuwe smart-tv-systeem moet dat nog uitbreiden, vooral voor België, waar geen enkele lokale app beschikbaar is. Ook de privacy-opties kunnen beter. Die zijn nu rommelig en niet allemaal opgesteld in het Nederlands. Waar we wél bijzonder tevreden over zijn, is de beeldkwaliteit. De tv levert zeer goede beeldverwerking en een uitstekende kalibratie vanuit de fabriek, met een bijzondere pluim voor de prachtige hoeveelheid schaduwnuances.

Ook in HDR mag je rekenen op topbeeld. De audiokwaliteit volstaat, al vinden we het jammer dat Panasonic geen DTS ondersteunt op dit model. Fire TV is – ondanks de groeipijnen – wel vlot in gebruik en bevat in elk geval alle belangrijke internationale streaming-apps. Goede punten krijgt Fire TV voor de zoekfunctie. Gamers zullen blij zijn met de zeer lage input-lag en uitgebreide gamefeatures.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.