ID.nl logo
Review Panasonic TV-55Z85AEG - Extra vurig toestel
© Panasonic
Huis

Review Panasonic TV-55Z85AEG - Extra vurig toestel

Een nieuw smart tv-systeem en een nieuwe beeldprocessor: Panasonic heeft in 2024 flink wat aan zijn tv's veranderd. We zijn dan ook benieuwd of al die veranderingen een stap vooruit betekenen. In deze review bekijken we het nieuwste model: de TV-55Z85AEG.

Uitstekend
Conclusie

Als we Panasonic ergens terecht op moeten wijzen, dan is het op het aanbod van lokale apps in Fire TV. Het nieuwe smart tv-systeem moet dat nog uitbreiden, zeker voor België, waar geen enkele lokale app beschikbaar is. Waar we wél bijzonder tevreden over zijn, is de beeldkwaliteit. De tv biedt uitstekende beeldverwerking en een zeer goede kalibratie direct uit de doos. Vooral de prachtige hoeveelheid schaduwnuances verdient een compliment. Gamers zullen blij zijn met de zeer lage input-lag en uitgebreide gamefeatures.

Plus- en minpunten
  • Oledcontrast en degelijke helderheid
  • Zeer goed schaduwdetail
  • Support voor HDR10+ en Dolby Vision IQ
  • Goed gekalibreerd toestel
  • FireTV verdient nog wat aandacht
  • Gebrek aan apps in België
  • Geen DTS-ondersteuning

Panasonic TV-55Z85AEG

  • Adviesprijs: 1.899 euro
  • Wat: Ultra-HD 4K 120 Hz W-oled-tv
  • Schermformaat: 55 inch (139 cm)
  • Aansluitingen: 4x HDMI (2x v2.1 (48 Gbps), 2x v2.0 (18 GBps), ARC/eARC, ALLM, 4K120 HFR, VRR), 3x usb, 1x optisch digitaal uit, 1x hoofdtelefoon/subwoofer, 3x antenne, 1x ethernet, wifi 5, bluetooth
  • Extra's: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, HDR10+ Adaptive, Dolby Atmos, Fire TV, USB/DLNA-mediaspeler, dual DVB-T2/C/S2, CI+-slot, HCX Pro AI Mk II Processor
  • Afmetingen: 1227 x 765 x 303 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 19,0 kg (incl. voet)
  • Verbruik (per 1000 uur): SDR 84kWh (G) / HDR 104kWh (G)

Panasonic blijft ook bij deze televisie trouw aan zijn ontwerpfilosofie: eenvoudig, misschien zelfs wat ingetogen, maar zeer goed afgewerkt. Het strakke uiterlijk komt door de volledig zwarte afwerking en het ontbreken van designaccenten. Hoewel het oled-scherm slank oogt, is de behuizing aan de achterzijde met 7 cm relatief dik. De tv staat op een centrale voetplaat, jammer genoeg ontbreekt een draaivoet.

We hadden eigenlijk gehoopt om vier HDMI 2.1-poorten aan te treffen, maar net als vorig jaar blijft het helaas bij tweemaal HDMI 2.1 en tweemaal HDMI 2.0. De HDMI 2.1-poorten bieden overigens wel 48Gbps bandbreedte en ondersteunen 4K120, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync, en ARC/eARC. De nieuwe chipset kan Dolby Vision 4K120-gaming leveren voor X Box Series X-gamers. De input-lag van 5,8ms in 2K120 en 10,3 ms in 4K60 maakt van de Z85A een sterke keuze voor gamers, ook al ondersteunt de tv geen 4K144, wat bij veel concurrenten wel mogelijk is.

©Eric Beeckmans

Panasonic heeft zowel de analoge composietvideo-aansluiting als het dubbele CI+-slot achterwege gelaten, een logische keuze in onze ogen. Wat blijft, zijn drie usb-poorten, een optische digitale audio-uitgang en een hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste kan ook dienen voor het aansluiten van een subwoofer, waarbij je dit eenvoudig via het menu instelt. Daarnaast zijn ethernet, wifi en bluetooth aanwezig. Alle aansluitingen zijn zijwaarts gericht, zodat wandmontage zonder belemmering mogelijk is.

Prachtige schaduwnuances

Oled blijft een garantie voor perfect contrast: het echte zwart geeft beelden een knappe diepte die bijna tastbaar is. Met schaduwnuances heeft oled het soms moeilijker, maar dat is absoluut niet het geval op de Z85AEG. Die toonde perfect alle zwartdetails zodat donkere beelden enorm rijk en genuanceerd overkomen.

Wel kiezen we daarbij voor de Professioneel 1- of Filmmaker-modus, al is die laatste wel duidelijk gericht op kijken bij volledige verduistering. Beide beeldmodi leveren uitmuntende resultaten, met prachtige natuurlijke kleuren. Het oledscherm heeft een prima uniformiteit. De strepen in het donkere testbeeld verdwenen volledig nadat we eenmaal 'Schermonderhoud' hadden uitgevoerd.

©Panasonic

Dit paneel heeft geen microlens-laag, dus we verwachten geen top piekhelderheid. Op het 10%-venster meten we 783 nits, en op het volledig witte beeld houd je nog 144 nits over. Dat zijn eerder gemiddelde waardes voor een huidig oledmodel; de concurrenten doen het iets beter. Toch mag je rekenen op erg mooie HDR-beelden. De Z85AEG heeft een kleurbereik van 98% P3, ondersteunt Dolby Vision IQ en HDR10+ Adaptive, en natuurlijk ook HDR10 en HLG. We schakelen over naar de Filmmaker-modus en ook in HDR blijkt die van uitzonderlijke kwaliteit.

De dynamische tonemapping garandeert dat je geen enkel witdetail verliest, en dat kleuren zelfs in heel heldere tinten goed bewaard blijven. Alleen bij uitzonderlijk helder gemasterd materiaal kun je wat heldere nuances verliezen. Net als in SDR toont de tv zeer genuanceerde donkere beelden met erg veel detail. De donkere strandscène uit House of the Dragon die we daarvoor als test gebruiken, wordt zo goed als perfect weergegeven.

Beeldverwerking

Onder de motorkap zit een nieuwe processor: de HCX Pro AI MkII. Deze past Panasonic toe in de gehele oled-line-up, waaronder ook het topmodel. Je mag daarom rekenen op beeldverwerking van de bovenste plank. En inderdaad: we worden niet teleurgesteld. De nieuwe processor elimineert alvast een van de weinige zwakke punten van zijn voorganger. In zachte kleurovergangen is hij nu wel in staat om hinderlijke kleurstroken weg te werken. Dat doet hij relatief voorzichtig, maar je kunt de 'Vloeiende Schakering'-instellingen wat hoger zetten, mocht dat nodig zijn. Dit soort techniek leidt soms tot detailverlies, maar dat heeft Panasonic zo veel mogelijk weten te vermijden, en dat is een mooie prestatie.

©Eric Beeckmans

Bewegingsscherpte is erg goed op oledschermen, en dat is bij de Z85AEG niet anders. Wie de filmbeelden wat vloeiender wil maken, zonder die storende schokken als de camera beweegt, kan dat met Intelligent Frame Creation realiseren. Kies de stand die jou het best lijkt – Medium leek ons een goed compromis. Ruisonderdrukking, deinterlacing, upscaling – op al die vlakken scoort de tv erg goed. We herkennen wel de typerend zachte aanpak van Panasonic.

Dat beperkt het risico op een overmatig bewerkt beeld, maar bij bronnen van lage kwaliteit met veel ruis moet je de ruisonderdrukking wel een stapje hoger zetten. We adviseren ook de functie 'Resolutie Remasteren' te activeren; dat geeft het beeld wat extra detail. Met de Auto AI-beeldmodus zou de tv zelf al die instellingen aanpassen zoals nodig, maar we vonden het resultaat niet altijd heel overtuigend, ook al kun je zelf de sterkte van het effect bepalen. De True Cinema- of Filmmaker-modus heeft dan ook onze voorkeur.

Geluidskwaliteit

De Z85AEG kreeg een behoorlijke 2.1-audioconfiguratie van in totaal 50 watt. Daar haal je degelijk luisterplezier uit, zolang je de volumeknop onder twee derde van het maximum houdt. Dat levert voldoende volume voor een doorsnee woonkamer, heeft een aangename klank en zelfs een hoorbare portie bas. De tv ondersteunt Dolby Atmos, maar het surroundeffect was matig. Helaas is er ook geen DTS-ondersteuning; op dat vlak heeft de nieuwe chipset geen soelaas gebracht.

©Panasonic

Vergeet niet dat je in dit geval ook geen DTS kunt doorgeven via eARC, en dat is vooral jammer voor wie een uitgebreide (Ultra HD) Blu-ray-collectie heeft. Opgelet wanneer je het volume echt hoog zet: in onze testfragmenten greep de processor dan hard in, waardoor de klank een soort van pompend effect kreeg. Je krijgt wel uitgebreide instellingen om de klank wat bij te sturen, en dat is zeker het proberen waard.

De optie om een subwoofer aan te sluiten is interessant als je er eentje in huis hebt. Dan kost het je niets om te zien of dat de zaak verbetert. Maar wie echt beter geluid wil, kijkt beter onmiddellijk naar een soundbar. Ben je een gamer met meerdere 4K120-bronnen, houd er dan rekening mee dat je een van de HDMI 2.1-poorten verliest omdat die de ARC/eARC-functie voor de soundbar levert.

Fire TV

Na wat bescheiden experimenten vorig jaar schakelt Panasonic dit jaar al zijn modellen over naar Fire TV, het smart-tv-systeem van Amazon. Wat lay-out betref sluit het aan bij de heersende trend. Je ziet zodoende een grote carrousel met gesponsorde content, een rij met pictogrammen voor apps en een aantal functies, en vervolgens talrijke rijen met aanbevelingen. Goed punt: de aanbevelingen komen uit verschillende diensten. En ook de zoekfunctie kan resultaten uit meerdere diensten tonen.

Lees ook: Review Amazon Fire TV - smart tv-systeem ook op Panasonic-televisies

©Panasonic

Opvallend: Prime Video, de eigen dienst van Amazon, krijgt wel erg veel prioriteit. Het app-aanbod is uitstekend als je grote streamingdiensten zoekt. Voor lokale apps is er nog wat werk te verrichten. De Nederlandse markt krijgt wel Videoland, Kijk, NLZiet, Ziggo Go en KPN iTV, maar de Belgische markt komt er bekaaid vanaf. Daar is momenteel geen enkele app beschikbaar. Panasonic belooft echter beterschap.

De Panasonic afstandsbediening blijft een erg traditioneel en opvallend groot apparaat. Hij is wat afgerond, maar de layout van de toetsen is niet veranderd. Die is echter prima, en met een uitstekende toetsaanslag is hij fijn in gebruik. Numerieke toetsen, afspeeltoetsen, een D-pad, sneltoetsen voor apps – het is er allemaal. De 'My App'-toets kun je koppelen aan een app naar keuze; gamers kunnen die bijvoorbeeld binden aan het Game Dashboard.

©Eric Beeckmans

Conclusie

Als we Panasonic wat betreft de TV-55Z85AEG ergens terecht op moeten wijzen, dan is het op het lokale app-aanbod in Fire TV. Het nieuwe smart-tv-systeem moet dat nog uitbreiden, vooral voor België, waar geen enkele lokale app beschikbaar is. Ook de privacy-opties kunnen beter. Die zijn nu rommelig en niet allemaal opgesteld in het Nederlands. Waar we wél bijzonder tevreden over zijn, is de beeldkwaliteit. De tv levert zeer goede beeldverwerking en een uitstekende kalibratie vanuit de fabriek, met een bijzondere pluim voor de prachtige hoeveelheid schaduwnuances.

Ook in HDR mag je rekenen op topbeeld. De audiokwaliteit volstaat, al vinden we het jammer dat Panasonic geen DTS ondersteunt op dit model. Fire TV is – ondanks de groeipijnen – wel vlot in gebruik en bevat in elk geval alle belangrijke internationale streaming-apps. Goede punten krijgt Fire TV voor de zoekfunctie. Gamers zullen blij zijn met de zeer lage input-lag en uitgebreide gamefeatures.

▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!