Afgelopen september organiseerde Reshift samen met Intel een workshop waarin de kleine Intel NUC centraal stond. Vijf lezers configureerden zelf hun eigen NUC om deze vervolgens thuis te testen. "De tijd dat dat mini-computers niet serieus kunnen worden genomen, ligt ver achter ons."

Lezers Ettie Moed, Frans Jan Ferrari, Haddo Vervest, Ralph Spelten en Röbke Geenen kijken nieuwsgierig naar de verschillende componenten die voor hen op tafel liggen, wanneer hardware-specialist Jaap Veenstra van start gaat en uitlegt dat NUC voor 'Next Unit of Computing' staat. "Het is een Ultra-Compact Form Factor (UCFF)-computer die in 2012 voor het eerst verscheen. Destijds was hij klein, maar niet heel vlot en vooral leuk voor Linux. Klein is hij nog steeds, maar de hardware werd met de loop der jaren veel sneller, waardoor hij ook uitstekend geschikt is voor Windows en serieuze toepassingen."

©PXimport

Jaap vertelt hoe de NUCs al snel na hun introductie werden ingezet als werk-pc, mediacenter, voor domotica, als home-server of als hotspot. "Ze zijn ook op veel scholen en kantoren te vinden." Om een computer zo klein en tegelijk toch krachtig te maken, heeft Intel allerlei nieuwe technieken toegepast. Ook het bios waarin onder andere de hardware-instellingen worden vastgelegd, is anders. De NUC gebruikt Unified Extensible Firmware Interface (UEFI) dat veel meer mogelijkheden biedt en tegelijkertijd beter beschermt tegen rootkits en malware.

©PXimport

Bouwen

"Wie heeft er weleens zelf een pc gebouwd?" vraagt Jaap. De meeste deelnemers hebben zelf weleens een computer in elkaar gezet of zelf onderdelen vervangen. De NUC is een barebone waarbij de gebruiker eerst bepaalt welke combinatie van cpu en moederbord hij wil. Jaap: "Wanneer je moeite hebt met het kiezen van de juiste cpu, kun je op ark.intel.com kijken, daar zijn alle modellen terug te vinden."

©PXimport

Voor de deelnemers wordt het de NUC5i5MYHE, die voorzien is van een krachtige Intel Core i5. Geheugen, opslag en eventueel wifi moeten ze tijdens deze workshop zelf plaatsen. De nieuwe NUCs beschikken over M.2 sata waardoor een supersnelle ssd met het formaat van een klein printplaatje direct in het moederbord kan worden geprikt. Bij dit hogere model NUC (te herkennen aan de letter H in het typenummer) is daarnaast intern ook nog ruimte voor een extra 2,5 inch drive. Ettie Moed: "Dat is handig voor in de toekomst."
Met een paar schroeven is de behuizing van NUC open en het bordje zichtbaar. Zelfs voor wie over twee linkerhanden beschikt, is het niet moeilijk. Omdat de schroefjes allemaal wat kleiner zijn, is een magnetische schroevendraaier wel handig.

©PXimport

Elke deelnemers heeft twee reepjes van 8 GB die er maar op één manier in kunnen. Jaap: "Even opletten, in de NUC gaat ddr3-geheugen van een type dat met een laag voltage werkt. Gewoon ddr3-geheugen werkt dus niet."

En ook met het plaatsen van de kleine M.2 sata ssd heeft niemand moeite: even schuin insteken en vastschroeven. Daarna kan de behuizing alweer worden gesloten. Nu nog even muis en toetsenbord met behulp van een bluetooth-ontvanger erin prikken, de externe adapter aansluiten en verbinden met de monitor. Klaar.

©PXimport

Installeren maar

Een NUC heeft geen dvd-speler, maar dat is anno 2015 geen gemis. In plaats hiervan wordt het OS overgezet op een opstartbare usb-stick waarvan vervolgens wordt geboot. Jaap: "Ik raad aan om hiervoor het gratis hulpje Rufus te gebruiken, te downloaden op rufus.akeo.ie. Hiermee is het in een handomdraai gepiept." Al snel gaat iedereen aan de slag. De één installeert Windows 7, iemand anders probeert Windows 10 en weer een ander Windows 8.1. Jaap: "Je moet wel even opletten in welke poort de usb-stick gaat: Windows 7 kan niet via een usb3-ingang geïnstalleerd worden, Windows 8.1 en Windows 10 wel." Er zijn weinig problemen en dankzij de supersnelle ssd is het binnen kwartiertje afgerond. Bij Windows 7 en 8 moeten de stuurprogramma’s voor de netwerkadapter los geïnstalleerd worden, maar ook dan draaien deze systemen als een zonnetje.

©PXimport

Inpakken

Als de deelnemers hun NUC inpakken, zijn we benieuwd naar hun reacties en naar wat ze thuis met de NUC gaan doen. Röbke Geenen: "Interessante workshop! Mijn vader heeft al een tijd een NUC en is erg tevreden. Zelf ga ik 'm met behulp van Kodi inzetten als mediacenter."

Docent informatica Frans Jan Ferrari neemt de NUC mee naar school zodat zijn leerlingen er kennis mee kunnen maken. "Dan kunnen ze zelf zien dat het ook anders kan." Haddo Vervest – in het dagelijks leven ICT-ondernemer – twijfelt nog: "Ik heb ervaring met de Raspberry Pi en die is vergelijkbaar wat betreft formaat, maar natuurlijk niet als het gaat om de prestaties. Misschien wordt deze NUC een kantoor-pc, maar het kan ook zijn dat ik 'm ga inzetten als development-server of vpn-server."

"Het in elkaar zetten was makkelijker dan ik dacht", zegt Ettie Moed, die de NUC wil gebruiken als ze bijles wiskunde geeft. "Daarnaast maak ik muziek en voor het maken van opnamen is een geluidloze computer echt een uitkomst." Ralph Spelten is van plan om op de NUC OpenELEC te installeren. "Ik ben heel benieuwd hoe goed de NUC overweg kan met HD-video."

De ervaringen van deze lezers met de NUC zullen in een volgende artikel worden gepubliceerd.

©PXimport

NUC en games, kan dat?

De stelling dat mini-computers en games niet samengaan, is inmiddels achterhaald. Zeker de snellere NUC-modellen zorgen er niet alleen voor dat u razendsnel uw werk kunt doen, maar staan ook zeker hun mannetje als het gaat om het spelen van games. Om dat te bewijzen, wordt aan het einde van de workshop een Oculus Rift ingeprikt. Hoewel de Intel NUC niet veel groter is dan deze VR-bril zien de interactieve demo’s er indrukwekkend uit. De nieuwste geïntegreerde grafische chips zijn in staat tot hoge prestaties, maar het is wel belangrijk om de juiste instellingen te gebruiken. Intel heeft een handige site ingericht waar de ideale settings per systeem en per spel terug zijn te vinden: gameplay.intel.com

©PXimport

Over de 5e generatie Intel NUC

De NUC is een volwaardige desktop-pc die met een formaat van ongeveer 10 x 10 centimeter in uw handpalm past. Bij de NUC wordt gekozen voor een moederbord-cpu-combinatie waarbij – afhankelijk van de specifieke wensen – uit een hele reeks 5e generatie Intel processoren (van Atom tot Core i5) kan worden gekozen. Hier worden vervolgens geheugen, opslag en wifi aan toegevoegd, zodat een systeem op maat ontstaat. NUCs zijn superstil, zuinig en worden geleverd met een speciale beugel waarmee ze – uit het zicht – aan de achterkant van een monitor kunnen worden geplaatst. Ze beschikken, afhankelijk van het gekozen model, over uitgebreide aansluitmogelijkheden en kunnen eventueel ook door een 12-volts bron, zoals een accu, worden gevoed.

Wil je hier meer over weten? Kijk dan op: www.intel.nl

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.