Afgelopen september organiseerde Reshift samen met Intel een workshop waarin de kleine Intel NUC centraal stond. Vijf lezers configureerden zelf hun eigen NUC om deze vervolgens thuis te testen. "De tijd dat dat mini-computers niet serieus kunnen worden genomen, ligt ver achter ons."

Lezers Ettie Moed, Frans Jan Ferrari, Haddo Vervest, Ralph Spelten en Röbke Geenen kijken nieuwsgierig naar de verschillende componenten die voor hen op tafel liggen, wanneer hardware-specialist Jaap Veenstra van start gaat en uitlegt dat NUC voor 'Next Unit of Computing' staat. "Het is een Ultra-Compact Form Factor (UCFF)-computer die in 2012 voor het eerst verscheen. Destijds was hij klein, maar niet heel vlot en vooral leuk voor Linux. Klein is hij nog steeds, maar de hardware werd met de loop der jaren veel sneller, waardoor hij ook uitstekend geschikt is voor Windows en serieuze toepassingen."

©PXimport

Jaap vertelt hoe de NUCs al snel na hun introductie werden ingezet als werk-pc, mediacenter, voor domotica, als home-server of als hotspot. "Ze zijn ook op veel scholen en kantoren te vinden." Om een computer zo klein en tegelijk toch krachtig te maken, heeft Intel allerlei nieuwe technieken toegepast. Ook het bios waarin onder andere de hardware-instellingen worden vastgelegd, is anders. De NUC gebruikt Unified Extensible Firmware Interface (UEFI) dat veel meer mogelijkheden biedt en tegelijkertijd beter beschermt tegen rootkits en malware.

©PXimport

Bouwen

"Wie heeft er weleens zelf een pc gebouwd?" vraagt Jaap. De meeste deelnemers hebben zelf weleens een computer in elkaar gezet of zelf onderdelen vervangen. De NUC is een barebone waarbij de gebruiker eerst bepaalt welke combinatie van cpu en moederbord hij wil. Jaap: "Wanneer je moeite hebt met het kiezen van de juiste cpu, kun je op ark.intel.com kijken, daar zijn alle modellen terug te vinden."

©PXimport

Voor de deelnemers wordt het de NUC5i5MYHE, die voorzien is van een krachtige Intel Core i5. Geheugen, opslag en eventueel wifi moeten ze tijdens deze workshop zelf plaatsen. De nieuwe NUCs beschikken over M.2 sata waardoor een supersnelle ssd met het formaat van een klein printplaatje direct in het moederbord kan worden geprikt. Bij dit hogere model NUC (te herkennen aan de letter H in het typenummer) is daarnaast intern ook nog ruimte voor een extra 2,5 inch drive. Ettie Moed: "Dat is handig voor in de toekomst."
Met een paar schroeven is de behuizing van NUC open en het bordje zichtbaar. Zelfs voor wie over twee linkerhanden beschikt, is het niet moeilijk. Omdat de schroefjes allemaal wat kleiner zijn, is een magnetische schroevendraaier wel handig.

©PXimport

Elke deelnemers heeft twee reepjes van 8 GB die er maar op één manier in kunnen. Jaap: "Even opletten, in de NUC gaat ddr3-geheugen van een type dat met een laag voltage werkt. Gewoon ddr3-geheugen werkt dus niet."

En ook met het plaatsen van de kleine M.2 sata ssd heeft niemand moeite: even schuin insteken en vastschroeven. Daarna kan de behuizing alweer worden gesloten. Nu nog even muis en toetsenbord met behulp van een bluetooth-ontvanger erin prikken, de externe adapter aansluiten en verbinden met de monitor. Klaar.

©PXimport

Installeren maar

Een NUC heeft geen dvd-speler, maar dat is anno 2015 geen gemis. In plaats hiervan wordt het OS overgezet op een opstartbare usb-stick waarvan vervolgens wordt geboot. Jaap: "Ik raad aan om hiervoor het gratis hulpje Rufus te gebruiken, te downloaden op rufus.akeo.ie. Hiermee is het in een handomdraai gepiept." Al snel gaat iedereen aan de slag. De één installeert Windows 7, iemand anders probeert Windows 10 en weer een ander Windows 8.1. Jaap: "Je moet wel even opletten in welke poort de usb-stick gaat: Windows 7 kan niet via een usb3-ingang geïnstalleerd worden, Windows 8.1 en Windows 10 wel." Er zijn weinig problemen en dankzij de supersnelle ssd is het binnen kwartiertje afgerond. Bij Windows 7 en 8 moeten de stuurprogramma’s voor de netwerkadapter los geïnstalleerd worden, maar ook dan draaien deze systemen als een zonnetje.

©PXimport

Inpakken

Als de deelnemers hun NUC inpakken, zijn we benieuwd naar hun reacties en naar wat ze thuis met de NUC gaan doen. Röbke Geenen: "Interessante workshop! Mijn vader heeft al een tijd een NUC en is erg tevreden. Zelf ga ik 'm met behulp van Kodi inzetten als mediacenter."

Docent informatica Frans Jan Ferrari neemt de NUC mee naar school zodat zijn leerlingen er kennis mee kunnen maken. "Dan kunnen ze zelf zien dat het ook anders kan." Haddo Vervest – in het dagelijks leven ICT-ondernemer – twijfelt nog: "Ik heb ervaring met de Raspberry Pi en die is vergelijkbaar wat betreft formaat, maar natuurlijk niet als het gaat om de prestaties. Misschien wordt deze NUC een kantoor-pc, maar het kan ook zijn dat ik 'm ga inzetten als development-server of vpn-server."

"Het in elkaar zetten was makkelijker dan ik dacht", zegt Ettie Moed, die de NUC wil gebruiken als ze bijles wiskunde geeft. "Daarnaast maak ik muziek en voor het maken van opnamen is een geluidloze computer echt een uitkomst." Ralph Spelten is van plan om op de NUC OpenELEC te installeren. "Ik ben heel benieuwd hoe goed de NUC overweg kan met HD-video."

De ervaringen van deze lezers met de NUC zullen in een volgende artikel worden gepubliceerd.

©PXimport

NUC en games, kan dat?

De stelling dat mini-computers en games niet samengaan, is inmiddels achterhaald. Zeker de snellere NUC-modellen zorgen er niet alleen voor dat u razendsnel uw werk kunt doen, maar staan ook zeker hun mannetje als het gaat om het spelen van games. Om dat te bewijzen, wordt aan het einde van de workshop een Oculus Rift ingeprikt. Hoewel de Intel NUC niet veel groter is dan deze VR-bril zien de interactieve demo’s er indrukwekkend uit. De nieuwste geïntegreerde grafische chips zijn in staat tot hoge prestaties, maar het is wel belangrijk om de juiste instellingen te gebruiken. Intel heeft een handige site ingericht waar de ideale settings per systeem en per spel terug zijn te vinden: gameplay.intel.com

©PXimport

Over de 5e generatie Intel NUC

De NUC is een volwaardige desktop-pc die met een formaat van ongeveer 10 x 10 centimeter in uw handpalm past. Bij de NUC wordt gekozen voor een moederbord-cpu-combinatie waarbij – afhankelijk van de specifieke wensen – uit een hele reeks 5e generatie Intel processoren (van Atom tot Core i5) kan worden gekozen. Hier worden vervolgens geheugen, opslag en wifi aan toegevoegd, zodat een systeem op maat ontstaat. NUCs zijn superstil, zuinig en worden geleverd met een speciale beugel waarmee ze – uit het zicht – aan de achterkant van een monitor kunnen worden geplaatst. Ze beschikken, afhankelijk van het gekozen model, over uitgebreide aansluitmogelijkheden en kunnen eventueel ook door een 12-volts bron, zoals een accu, worden gevoed.

Wil je hier meer over weten? Kijk dan op: www.intel.nl

De laatste paar maanden verschijnen er steeds potentere midrange smartphones. Nu zit je met de Motorola Edge 60 Pro wel aan de bovenste kant van die markt, maar dat neemt niet weg dat je nog steeds veel waar voor je geld kunt krijgen.

De Motorola Edge 60 Pro ligt in de winkels voor een adviesprijs van 599,99 euro. Voor dat geld krijg je een royale 12 GB werkgeheugen en 512 GB opslagruimte – een uitstekende deal dus. De prijs is gelijk gebleven aan die van zijn voorganger, maar onder de motorkap is er wel het nodige veranderd. De nieuwe Edge heeft een snellere processor, een krachtiger accu, een volledig vernieuwd camerasysteem en – opvallend – een flinke upgrade van het oplaadvermogen.

Net als eerdere modellen is de Edge 60 Pro slank, licht en compact, met een luxe uitstraling dankzij de aflopende schermranden. Met een gewicht van 186 gram ligt het toestel prettig in de hand. De achterkant is bekleed met veganistisch leer, wat niet alleen zorgt voor extra grip, maar ook voorkomt dat je last hebt van vingerafdrukken. En met zowel een IP68- als IP69-certificering is de smartphone uitstekend bestand tegen water en stof.

©Wesley Akkerman

Duurzaam en prachtig display

Terwijl veel andere fabrikanten de gebogen schermranden inmiddels links laten liggen, gaat Motorola er juist vol voor. Het geeft de Edge 60 Pro een premium uitstraling, maar brengt ook een klein nadeel met zich mee: in fel licht kunnen de randen reflecteren, iets waar je bij een plat scherm geen last van hebt. Storend is het niet direct, maar het valt wel op. Gelukkig maakt het p-oledscherm veel goed. Kleuren spatten van het display, het contrast is uitstekend en content kijken is dan ook een genot.

De vingerafdrukscanner zit netjes in het scherm verwerkt en reageert snel. Het display zelf biedt een scherpe resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een verversingssnelheid tot 120 Hertz, wat zorgt voor soepele beelden. Ook de helderheid is dik in orde, zelfs op zonnige dagen. Mooi meegenomen is de keuze voor het stevige Gorilla Glass 7i aan de voorkant, een krasbestendige laag die tegen een stootje kan en het scherm goed beschermt bij dagelijks gebruik.

©Wesley Akkerman

Capabele processor voor gaming

De Motorola Edge 60 Pro draait op de Mediatek Dimensity 8350 Extreme, en dat is een flinke stap vooruit ten opzichte van de Edge 50 Pro. Vooral voor wie graag games op zijn smartphone speelt, is dit goed nieuws. Maar ook bij alledaags gebruik – van appen en mailen tot bellen, browsen en foto's maken – draait het toestel soepel. Tijdens het testen zijn we geen haperingen, vertragingen of andere storende zaken tegengekomen.

Ben je van plan om te gamen op de Edge 60 Pro, houd er dan wel rekening mee dat het toestel bij intensief gebruik warm kan worden. Dat gebeurt niet snel, maar bij grafisch zware 3D-games kan de temperatuur merkbaar oplopen, wat de prestaties wel iets kan beïnvloeden. De meeste casual games draaien probleemloos, maar bij zwaardere titels uit de Play Store speel je doorgaans op medium instellingen. Dat is niet ongebruikelijk in deze prijsklasse, en het toestel houdt zich daar prima staande.

©Wesley Akkerman

Meer energie, iets langere laadtijd

Een van de grootste veranderingen ten opzichte van het vorige model is de accu. Die heeft nu een indrukwekkende capaciteit van 6000 mAh, terwijl de voorganger met 4500 mAh al prima presteerde. Met de Edge 60 Pro haal je moeiteloos het einde van dag twee, zelfs als je af en toe een potje gamet. Die extra accuduur komt echter met een kleine keerzijde: de oplaadsnelheid is verlaagd van 125 naar 90 watt. Nog steeds snel, maar wel een stapje terug.

In de praktijk merk je daar weinig van. Tenzij je de Edge 60 Pro direct naast zijn voorganger legt, zul je het verschil nauwelijks opmerken. Opladen van 0 naar 100 procent duurt minder dan 50 minuten, en met een halfuurtje zit je vaak al rond de 75 procent. Draadloos laden is wél flink afgeremd: dat gaat nu met maximaal 15 watt, terwijl dat bij het vorige model nog 50 watt was. Een duidelijke concessie, al zal het voor veel gebruikers geen breekpunt zijn.

©Wesley Akkerman

De software was altijd zo goed…

Op softwaregebied heeft Motorola een aantal veranderingen doorgevoerd die niet voor iedereen positief zullen uitpakken. Zo staan er nu meer vooraf geïnstalleerde apps op het toestel, en is er een nieuwe AI-omgeving toegevoegd, ontwikkeld in samenwerking met Perplexity AI. Net als bij de Nothing Phone 3a krijg je daar via een aparte knop snel toegang toe. Daarmee kun je bijvoorbeeld meldingen laten samenvatten of informatie opvragen.

Leuk in theorie, maar in de praktijk werkt dat nog niet met alle apps. Toch zitten er handige functies tussen: zo kun je de assistent vragen om iets voor je te onthouden, zoals een foto of screenshot, die je later eenvoudig kunt terugvinden. Een duidelijke beperking is echter dat deze AI-functies alleen in het Engels werken. En hoewel we in Nederland vaak prima overweg kunnen met die taal, gaat dat ongetwijfeld ten koste van de toegankelijkheid voor sommige gebruikers.

©Wesley Akkerman

50x

Veel AI-opties

Een andere nieuwe functie is Playlist Studio. Daarmee kun je een afspeellijst laten samenstellen op basis van je eigen prompt. Klinkt veelbelovend, maar er zit een flinke beperking aan: het werkt alleen met Amazon Music, en dan ook nog uitsluitend als je een actief abonnement hebt. Daardoor zal deze functie voor veel gebruikers nauwelijks bruikbaar zijn. Image Studio – eveneens in samenwerking met Perplexity – is wél geslaagd. Hiermee maak je eenvoudig achtergronden, stickers en andere visuals, precies zoals je zou verwachten.

Daarnaast kun je rekenen op de kracht van Google Gemini, die je activeert door de powerknop ingedrukt te houden. Daarmee stel je vragen of geef je opdrachten, net als bij Google Assistant. Ook Circle to Search is aanwezig, een handige manier om snel informatie op te vragen over elementen uit foto's of screenshots. De nieuwe Moto AI-knop aan de linkerkant van het toestel is speciaal bedoeld voor deze AI-functies, maar is helaas niet aanpasbaar. Zonde, vooral voor wie weinig gebruikmaakt van Motorola's eigen AI-platform.

3x

2x

Veel dataverzameling

Opvallend is dat Motorola twee verschillende nieuwsoverzichten in zijn software-omgeving aanbiedt. Veeg je op het thuisscherm naar rechts, dan verschijnt de vertrouwde Google-feed – al kun je die eventueel uitschakelen. Daarnaast is er binnen het app-overzicht nóg een nieuwsoverzicht, afkomstig van een andere aanbieder. Het maakt duidelijk dat er veel gebeurt op het gebied van dataverzameling en -verwerking. Dat is op zich niets nieuws, maar Motorola zet het nu opvallend zichtbaar neer.

De Edge 60 Pro draait op Android 15 en krijgt drie jaar lang software-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Daarmee loopt Motorola duidelijk achter op merken als Samsung en Google, die ruimere termijnen hanteren. Volgens Motorola sluit dit beleid echter aan op het werkelijke gebruik van hun toestellen. Intern onderzoek zou uitwijzen dat gebruikers hier tevreden mee zijn – reden genoeg voor het bedrijf om daar niets aan te veranderen. Toch voelt het als een gemiste kans: het drukt de langetermijnwaarde van een verder prima smartphone.

1x

0,5x

Solide camera’s, maar…

Het camerasysteem van de Motorola Edge 60 Pro levert over het algemeen degelijke fotoprestaties. De hoofdcamera heeft een resolutie van 50 megapixel, net als de ultragroothoeklens die ook dienstdoet als macrocamera. Daarnaast is er een telelens van 10 megapixel, goed voor 3x optische zoom en tot 50 keer digitale zoom. Aan de voorkant vind je een selfiecamera van eveneens 50 megapixel, met een lichtsensor die zorgt voor betere belichting en witbalans.

De lenzen produceren heldere, scherpe foto's, en dankzij de samenwerking met Pantone ogen kleuren meestal natuurlijk en accuraat, ook bij beweging of in lastige lichtomstandigheden. De HDR-prestaties zijn sterk, met veel detail in zowel lichte als donkere delen. Een minpunt is de neiging tot overbewerking: sommige foto's worden te sterk verscherpt, waardoor ze kunstmatig aanvoelen. Dat doet wat denken aan de beeldverwerking van sommige Samsung-toestellen.

0,5x

1x

Problemen in het donker

De hoofdcamera doet het prima bij daglicht, maar zodra het donker wordt, levert hij zichtbaar in op scherpte en detail. De ultragroothoeklens schiet bij goed licht acceptabele foto's, al vertaalt de sensor-upgrade zich niet altijd in betere beeldkwaliteit. In situaties met weinig licht vallen de prestaties flink tegen. De grootste tegenvaller is de telelens. Door de kleine sensor heeft die moeite met helderheid en dynamisch bereik, en de digitale zoom kun je sowieso beter links laten liggen.

De selfiecamera scoort daarentegen wél punten, met realistische huidtinten en scherpe beelden. Het bokeh-effect – waarbij de achtergrond onscherp wordt – is wisselend, en ook kun je kleurverschillen opmerken tussen de verschillende lenzen. Het zwakste punt van de Edge 60 Pro is echter de videokwaliteit. De beeldstabilisatie schiet tekort, waardoor video's al snel schokkerig aanvoelen. Onbruikbaar is het niet, maar op dit prijsniveau had Motorola meer mogen bieden.

2x

3x

Motorola Edge 60 Pro kopen?

De Motorola Edge 60 Pro scoort op hardwarevlak overtuigend, met een krachtige processor, een indrukwekkende accuduur en een helder, prettig scherm. Toch wordt de gebruikerservaring flink geremd door de software. Waar Motorola vroeger bekendstond om zijn schone Android-ervaring, oogt de Edge 60 Pro rommeliger dan ooit. De hoeveelheid voorgeïnstalleerde apps is toegenomen, en de AI-integratie voelt onaf – zeker omdat ondersteuning voor de Nederlandse taal ontbreekt.

De niet-aanpasbare AI-knop, de dubbele nieuwsfeeds met bijbehorende dataverzameling en het magere updatebeleid van drie jaar werpen een flinke schaduw over de solide hardwarebasis. Deze softwarematige concessies zorgen ervoor dat het toestel niet de verfijnde, toegankelijke ervaring biedt die je van Motorola zou verwachten. Zonder alle onvolwassen AI-toeters en bellen – en ondanks de wisselende camerakwaliteit – hadden we de Edge 60 Pro met gemak kunnen aanraden. Maar nu blijft er vooral een gevoel van gemiste kansen hangen.

Een oven wordt flink heet tijdens het gebruik, en ook in een magnetron met grill- of ovenfunctie kan de temperatuur behoorlijk oplopen. Daardoor verdampt vet of spettert eten sneller tegen de binnenkant van de deur. Zelfs bij een gewone magnetron kunnen spetters en condens zich ophopen op het ruitje. Na een tijdje is het glas zo vettig of bruin dat je nauwelijks nog naar binnen kunt kijken. Niet gevaarlijk, wél vervelend. Gelukkig is het schoonmaken van die ruit minder lastig dan je denkt!

Lees ook: Magnetron kopen? Dit is waar je op moet letten

Hoe ontstaat die vettige aanslag eigenlijk?

Tijdens het verwarmen van eten verdampt vet. In een oven branden die vetdruppeltjes langzaam in op het glas, zeker bij temperaturen boven de 180 graden. Ook etensresten die over de rand borrelen of spetteren kunnen tegen het ruitje aankomen. In een magnetron gebeurt min of meer hetzelfde, al speelt condens daar ook een rol. Het resultaat is een doffe waas die met alleen een vaatdoekje niet meer weggaat.

Wat heb je nodig?

Met een paar alledaagse schoonmaakmiddelen kun je die bruine aanslag al te lijf gaan:

🞐 Warm water
🞐 Scheutje afwasmiddel
🞐 Zachte doek (liefst microvezel)
🞐 Oude tandenborstel
🞐 Klein beetje baking soda
🞐 Schoonmaakazijn of citroensap
🞐 Eventueel een plastic schrapertje (géén metaal)

Let op: laat de oven of magnetron altijd goed afkoelen voor je begint.

Stap voor stap schoonmaken

Begin met de buitenkant van de ruit. Maak een lauwwarm sopje met afwasmiddel en veeg het glas schoon met een microvezeldoek. Hardnekkige plekken? Maak een dik papje van baking soda en een beetje water. Smeer dit op de vlekken en laat het tien minuten zitten. Daarna veeg je het eenvoudig weg met een vochtige doek.

Voor de binnenkant helpt het om vet eerst los te weken. Maak een doek nat met heet water en een flinke scheut azijn of citroensap. Houd deze een paar minuten tegen de binnenkant van het ruitje aan – of leg de doek er voorzichtig op, als dat lukt. De warmte en het zuur helpen om het vet los te weken. Gebruik daarna een tandenborstel om voorzichtig langs de randjes te schrobben.

Sommige ovens hebben een dubbele glasplaat. In veel gevallen kun je die losmaken om ook daar tussen schoon te maken. Kijk hiervoor in de handleiding van je oven: vaak zitten er klemmetjes of schroeven aan de bovenrand van de ovendeur. Wees voorzichtig en zorg dat je alles stevig terugplaatst.

©Андрей Журавлев

Let op bij zelfreinigende ovens

Heb je een zelfreinigende oven? Dan werkt het schoonmaken net even anders. Sommige ovens hebben een pyrolysefunctie: hierbij wordt de oven verhit tot zo'n 500 graden, waardoor vet en vuil veranderen in as. Dat kun je daarna eenvoudig opvegen met een doek. Andere modellen gebruiken katalyse of stoomreiniging. In al deze gevallen geldt: gebruik géén agressieve middelen op de wanden of het glas, want daarmee kun je de speciale coating beschadigen.

Ook belangrijk: de ruit kan tijdens zo'n reinigingsprogramma flink heet worden. Wacht dus altijd tot de oven volledig is afgekoeld voor je eraan begint. En poets het glas alleen met zachte doeken en neutrale middelen, zoals lauw water met een druppeltje afwasmiddel. Baking soda of citroen kun je in dit geval beter vermijden, tenzij je zeker weet dat jouw oven geen speciale coating heeft.

Wat moet je níet doen?

Gebruik geen schuursponsjes of staalwol. Ook ovenreiniger en agressieve sprays zijn geen goed idee op glas: ze kunnen het ruitje beschadigen of dof maken. Gebruik bij voorkeur ook geen mesjes of metalen schrapers – hoe verleidelijk dat soms ook is. Krassen zijn snel gemaakt en vrijwel niet meer weg te werken.

En daarna? Zo houd je het ruitje schoon

Veeg de ruit na elk gebruik even kort na met een vochtige doek, vooral als je ziet dat er gespetterd is. Dat kost je amper tijd en voorkomt dat vuil zich opbouwt. Gebruik je ovenschalen die kunnen overkoken? Zet er een lekbak onder. En voor magnetrons werkt een eenvoudig spatdekseltje echt verrassend goed – die vangt het meeste op.