De zomervakantie is het ideale moment om eindelijk eens een boek te lezen. Tegenwoordig ga je natuurlijk niet met boeken sjouwen en neem je een e-reader mee. Amazon heeftn et een nieuwe versie van de Kindle Paperwhite uitgebracht. Valt er eigenlijk nog iets te verbeteren aan een e-reader?

Amazon lanceerde onlangs de derde versie van zijn Kindle Paperwhite e-reader. Uiterlijk is er geen verschil met de vorige generatie die op zijn beurt weer weinig afweek van de eerste uitvoering. Het verschil zie je pas als je hem aanzet: Amazon heeft net als op topmodel Kindle Voyage gekozen voor een 6inch-scherm met een resolutie van 1072 x 1448 pixels. Hiermee kom je op 300 ppi, dezelfde scherpte als drukwerk. Toegegeven: Amazon moest de Paperwhite wel voorzien van deze hogere resolutie om een antwoord te bieden op Kobo's Glo HD die qua prijs vergelijkbaar is met de Paperwhite. Lees ook: Kobo Glo HD - Je nieuwe vakantieliefde?

©PXimport

We raden je aan om het bijbehorende hoesje aan te schaffen.

De minimalistisch vormgegeven behuizing voelt stevig aan en is aan de achterkant rubberachtig afgewerkt waardoor de e-reader niet snel uit je hand glijdt. Ik zou je overigens aanraden om de bijbehorende lederen hoes (ongeveer 30 euro) aan te schaffen. Een E Ink-scherm is namelijk een stuk kwetsbaarder dan een bijvoorbeeld een tabletscherm.

Lekkerder lezen

Het scherm maakt gebruik van E Inks Carta-technologie en heeft een goed contrast waardoor het scherm goed te lezen is. De verhoogde resolutie is in vergelijking met het vorige model zichtbaar scherper, maar niet wereldschokkend. Koop je nu een e-reader, kies dan zeker voor een 300ppi-scherm. Heb je al een e-reader, dan hoef je niet direct naar de winkel te rennen. Zoals zo'n beetje iedere moderne e-reader heeft Amazon verlichting ingebouwd waardoor je ook in het donker kunt lezen of het 'papier' overdag juist witter kan doen tonen. Een andere grote verbetering op leescomfort zou moeten komen van de verbeterde typografie-engine in combinatie met het nieuwe door Amazon ontworpen lettertype Bookerly. Dit lettertype is door Amazon speciaal ontworpen voor weergave op schermen. Bookerly is prima leesbaar, maar een groot verschil met andere lettertypes merk ik zelf niet.

©PXimport

Het verlichte scherm is prima afleesbaar.

Aanraakscherm

De Kindle Paperwhite heeft nog steeds enkel een aan/uit-knop en je bedient hem dan ook via het aanraakscherm. Dit werkt gelukkig erg goed: het aanraakscherm is een capacitief exemplaar dat uitstekend reageert en net wat beter werkt dan het op infrarood gebaseerde scherm van de vergelijkbare Kobo Glo HD. Daarbij is het apparaat ook nog eens heel vlot. Tijdens het lezen kun je rechts tikken om de pagina om te slaan en links tikken om een pagina terug te bladeren. Daarnaast kun je ook veegbewegingen maken. Als je tijdens het lezen ergens in de bovenste helft van het scherm tikt, dan opent het optiemenu waarmee je onder andere het lettertype en de verlichting kunt instellen. Deze verlichting werkt goed, een verschil met Amazons duurdere Kindle Voyage is dat het helderheidsniveau van de verlichting niet automatisch wordt aangepast.

©PXimport

De achterkant is rubberachtig afgewerkt.

Nu ook Nederlandstalig

Niet alleen de e-reader zelf zit prima in elkaar, ook het ecosysteem voelt goed aan. Amazons Kindle-platform maakt het erg eenvoudig om boeken op de e-reader aan te schaffen. Schaf je de 3G-variant van de Kindle aan, dan heb je overal via 3G gratis toegang tot Amazons boekwinkel. Sinds eind 2014 biedt Amazon via Amazon.nl ook Nederlandstalige boeken aan, voor die tijd was het grootste nadeel van een Kindle dat je geen Nederlandstalige boeken kon kopen. Nog steeds is er geen ondersteuning voor ePub en je kunt dus geen boeken aanschaffen bij andere aanbieders. Wel is het met bijvoorbeeld Calibre mogelijk om ePub-bestanden om te zetten naar het mobi-formaat dat je op de Kindle kunt lezen.

Conclusie

Kindles tweede generatie Paperwhite was al een prima e-reader, maar met de derde generatie brengt Amazon hem weer helemaal bij de tijd. In vergelijking met zijn voorganger krijg je een beter scherm en meer opslaggeheugen. Het verbeterde scherm is zeker zichtbaar en wat mij betreft een bonus voor nieuwe kopers. Heb je al een e-reader, dan is het verschil niet wereldschokkend. Zeker als je al een exemplaar met verlichting hebt, is de toename in gebruikscomfort klein. Ga je een e-reader aanschaffen, dan gaat de keuze al snel tussen Kindle of Kobo. Vergelijk je de Kindle Paperwhite met de Kobo Glo HD, dan is de Kindle net iets vlotter en werkt het aanraakscherm beter. Het enige dat je bij Amazon moet missen is de ondersteuning voor ePub-bestanden zoals die in de meeste online boekwinkels te koop zijn.

Nog geen jaar na de vorige uitvoering brengt Apple een nieuwe iPad Air uit. De veranderingen zijn dan ook niet heel groot, want het enige verschil is dat de tablet nu is voorzien van een M3-processor in plaats van een M2-processor. Blijft de iPad Air hiermee een aanrader? Wij hebben hem voor je getest.

De nieuwe iPad Air laat zich kort omschrijven: Apple heeft de M2-chip vervangen door een M3. Dat is geen groot probleem: Apple gaf de iPad Air vorig jaar een update waarmee deze qua functionaliteit vrijwel identiek was aan de iPad Pro van het jaar daarvoor en je net als bij de Pro kon kiezen uit twee formaten. Uiterlijk is er geen verschil met de vorige generatie iPad Air: de aluminium tablet is nog steeds verkrijgbaar in een 11- en 13inch-variant, waarbij je kunt kiezen uit dezelfde vier kleuren als vorig jaar. De bouwkwaliteit van de aluminium behuizing is uitstekend.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air ziet er hetzelfde uit als de variant van vorig jaar.

Er is overigens wel een heel een klein verschil waardoor je aan de buitenkant kunt zien dat je de nieuwste iPad Air van de M3-generatie in handen hebt. Apple heeft de aanduiding 'iPad Air' namelijk van de achterkant verwijderd. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het enige verschil is dat er geen 'iPad Air' meer op de achterkant staat.

Qua aansluitingen vind je onderop een usb-c-poort die je behalve voor opladen ook kunt gebruiken voor het aansluiten van een beeldscherm. De aan-uitschakelaar is voorzien van een goedwerkende vingerafdrukscanner. Dat is wel de enige manier van biometrische identificatie; in tegenstelling tot iPhones of de iPad Pro ontbreekt de soms nog wat sneller werkende gezichtsherkenning.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air heeft een usb-c-poort die je gebruikt om de tablet op te laden.

Hoge meerprijzen

De prijzen beginnen bij 719 euro voor het 11inch-model terwijl de 13inch-uitvoering bij 969 euro begint. Voor dat geld krijg je 128 GB opslag. Alle varianten hebben dezelfde M3-processor in combinatie met 8 GB RAM. Wil je 256 GB opslag, dan betaal je 130 euro meer, terwijl de volgende stappen naar 512 GB of 1 TB je ieder nog eens 250 euro kosten. Afhankelijk van je opslagwensen wordt de iPad dus al snel een heel stuk duurder. Daarnaast kun je nog kiezen voor een 5G-variant, waarvoor je 170 euro meer betaalt. Deze variant is voorzien van een ingebouwde e-sim; er is geen fysieke simkaartslot.

Scherm zonder ProMotion

De iPad Air heeft precies hetzelfde scherm als vorig jaar en dat betekent een 11- of 13inch-scherm dat gebruikmaakt van een IPS-paneel. Het scherm combineert goede kleuren met een prima contrast en een helderheid die hoog genoeg kan. Wat we wel jammer vinden, is dat Apple de toch best prijzige iPad Air niet voorziet van een scherm met een hogere verversingssnelheid dan 60 Hz. Zo'n hogere verversingssnelheid die Apple 'ProMotion' noemt zou zeker in combinatie met de stylus waarschijnlijk een vloeiender ervaring opleveren. 

Nog snellere processor

De snellere processor is het belangrijkste verschil met zijn voorganger, en de chip die we al kennen uit andere Apple-producten stelt niet teleur. De M3-processor is in benchmarks op single-coregebied ongeveer 18 procent sneller dan de M2, terwijl de multicore-prestaties zo'n 25 procent hoger liggen. In de benchmark Geekbench 6 zet de iPad een Single-Core Score van 3063 punten neer, terwijl de Multi-Core Score 11.914 punten bedraagt.

De vernieuwde iPad Air is in theorie dus nog iets soepeler in bijvoorbeeld grafische toepassingen, al is de M4-chip in de iPad Pro nog een stukje sneller. Het is gissen waarom Apple nog voor de in andere producten uitgefaseerde M3 koos; misschien hadden ze er nog veel van liggen of wil het bedrijf genoeg onderscheid met de iPad Pro houden. Uiteindelijk maakt het ook weer niet zo heel veel uit, want in de praktijk zijn zowel de vorige als de huidige variant van de iPad Air gewoon snel. De accuduur van de geteste 11inch-uitvoering is erg goed en komt bij normaal gebruik zoals browsen in de buurt van de door Apple geclaimde 10 uur.

Vernieuwd toetsenbord

De iPad Air is compatibel met Apples beste stylus: de Pencil Pro. Deze stylus (149 euro) is druk- en kantelgevoelig en detecteert bovendien of je de stylus draait. Hierdoor kun je in tekenapps als Procreate bijzonder realistisch tekenen. De stylus wordt gekoppeld en opgeladen door hem magnetisch aan de zijkant te plakken, waarmee dit in de praktijk een prettige accessoire is. De iPad Air is trouwens ook compatibel met de goedkopere Apple Pencil usb-c, die minder mogelijkheden heeft en opgeladen wordt met een usb-c-kabel. Als je wilt tekenen, dan raden we je de Pencil Pro aan.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Pencil Pro plak je magnetisch aan de zijkant om hem op te laden.

We kregen van Apple ook het vernieuwde Magic Keyboard voor de iPad Air, dat uiteraard ook compatibel is met de iPad Air met M2-processor. Ten opzichte van het vorige Magic Keyboard dat oorspronkelijk voor de oudere generatie iPad Pro was ontworpen, krijg je een rij functietoetsen. Hierdoor kun je de iPad nog beter als laptopvervanger gebruiken.

Ten opzichte van het Magic Keyboard voor de huidige iPad Pro ontbreekt helaas de achtergrondverlichting in de toetsen en de aluminium polssteun, terwijl de prijs van het toetsenbord met 329 euro niet veel lager is. Het is daarnaast jammer dat het toetsenbord er alleen nog in een witte variant is. Dat is toch vlekgevoeliger dan een zwarte uitvoering. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het vernieuwde Magic Keyboard heeft nu functietoetsen.

Conclusie

De iPad Air met M2-processor was een prima tablet, en dat geldt ook voor deze opvolger met een nog snellere chip. Je krijgt met deze iPad Air veel kracht in handen en je kunt dezelfde geavanceerde Pencil Pro gebruiken als op de iPad Pro. Ten opzichte van die iPad Pro zit het belangrijkste verschil 'm in het scherm, want de nog duurdere iPad Pro heeft een oledscherm met hoge verversingssnelheid. Daar moet je wel een paar honderd euro meer voor neertellen, waardoor deze iPad Air een interessante optie blijft voor wie een iPad met lekker veel kracht zoekt.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer hebben we vijf DAB+-radio's voor je gevonden die je ook nog eens heel makkelijk meeneemt, op vakantie bijvoorbeeld.

Digitale radio via DAB+ (Digital Audio Broadcasting) biedt een helder en storingsvrij radiosignaal, met een steeds groter zenderaanbod. Dat maakt het luisteren een stuk aangenamer. Dankzij modellen met ingebouwde accu of batterijen ben je niet gebonden aan een stopcontact. Voeg daar een netstroomaansluiting aan toe en je hebt een toestel dat net zo makkelijk op de camping als op het aanrecht in de keuken dienst kan doen.

Denver DAB-18 Radio DAB+

De Denver DAB-18 is een compacte DAB+/FM-radio die een retro uiterlijk combineert met moderne functionaliteit. De geïntegreerde Bluetooth-functie maakt het mogelijk om draadloos muziek te streamen vanaf je smartphone of tablet. Daarnaast beschikt de radio over een AUX-ingang voor het aansluiten van externe apparaten. Met de dubbele alarmfunctie en snoozefunctie is de DAB-18 ook geschikt als wekkerradio. Het dimbare lcd-display toont duidelijk informatie over zenders en instellingen. De radio werkt zowel op netstroom als op 4 C-batterijen. Met 20 voorkeuzezenders (10 DAB+ en 10 FM) heb je snel toegang tot je favoriete stations.

Audizio Milan

De Audizio Milan is een compacte draagbare DAB+/FM-radio. De Milan biedt zowel DAB+ als FM-ontvangst, waardoor je kunt genieten van een breed scala aan radiostations met heldere geluidskwaliteit. Dankzij de Bluetooth-functionaliteit kun je draadloos muziek streamen vanaf je smartphone of tablet. Met de ingebouwde 2000mAh-accu heb je genoeg stroom voor zo'n 10 uur luisterplezier, en kan de radio via usb worden opgeladen. Het 2,4-inch kleurendisplay toont duidelijk informatie over zenders en instellingen.

Grundig DTR 4500 BT DAB

De Grundig DTR 4500 BT DAB heeft Bluetooth 5.0-functionaliteit en kun je naast het luisteren naar DAB-stations ook gebruiken om te streamen vanaf je smartphone of tablet. De radio beschikt over een 2.0 stereo luidsprekersysteem met een totaal vermogen van 10 watt RMS. Het 2,4-inch kleurendisplay biedt duidelijke informatie over zenders en instellingen, en de helderheid is in drie stappen aan te passen. Hoewel de DTR 4500 BT DAB geen ingebouwde accu heeft, kan hij natuurlijk wel gewoon op netstroom worden aangesloten.

Lenco PDR-040EF Bambus

De Lenco PDR-040EF Bambus is gemaakt van echt bamboe en gerecycled ABS met tarwevezel, wat niet alleen een mooie uitstraling geeft, maar ook bijdraagt aan duurzaamheid. Met Bluetooth 5.0-functionaliteit kun je eenvoudig muziek streamen vanaf je smartphone of tablet. De radio beschikt over een 3 watt RMS luidspreker en een passieve basradiator. De ingebouwde 2000mAh accu biedt tot 16 uur afspeeltijd via Bluetooth en tot 12 uur via FM of DAB+, waardoor je de hele dag kunt genieten van je favoriete muziek, zowel thuis als onderweg. Daarnaast is de radio uitgerust met een klok- en alarmfunctie, een 3,5 mm hoofdtelefoonaansluiting en een telescoopantenne.

Kenwood CR-M30DAB-R

Deze compacte Kenwood kan overweg met FM-radio en DAB+. De radio beschikt over Bluetooth-functionaliteit, waardoor je draadloos muziek kunt streamen vanaf je smartphone of tablet. Dankzij de geïntegreerde oplaadbare batterij kun je tot 7 uur genieten van je favoriete muziek zonder dat je een stopcontact nodig hebt. Daarnaast is de radio voorzien van een helder LCD-scherm dat informatie over zenders en instellingen duidelijk weergeeft. Met de mogelijkheid om zowel op netstroom als op de interne accu te werken, kun je de CR-M30DAB op verschillende manieren gebruiken.