Wie op zoek is naar een goede en betrouwbare browser verdwaalt al gauw in het enorme aanbod. Naast gevestigde namen als Chrome, Firefox, Edge en Safari bestaan er ook allerlei specialistische browsers. Heb je bijvoorbeeld weleens van privacyvriendelijke browsers als Brave of Tor Browser gehoord? We vergelijken de eigenschappen van maar liefst twaalf uiteenlopende browsers, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken. Ontdek welk programma het beste aansluit bij je persoonlijke wensen.

Een browser dient natuurlijk in de eerste plaats om websites te bezoeken. Vanzelfsprekend kan dat met ieder surfprogramma. Voor de snelheid scheelt het nogal of er wel of geen advertenties op webpagina’s zichtbaar zijn. Sommige browsers weren om die reden standaard alle online reclame. Maar er zijn meer interessante verschillen. Wens je bijvoorbeeld een minimalistisch design zonder allerlei toeters en bellen, of heb je juist behoefte aan een gebruiksomgeving boordevol opties? Er is voor ieder wat wils! We zetten de voornaamste verschillen tussen de besproken programma’s op een rij.

Meerdere platformen

Afhankelijk van het moment en de locatie gebruiken we tegenwoordig meerdere apparaten door elkaar. Het is daarom fijn wanneer een browser voor verschillende platformen beschikbaar is. Op die manier heb je altijd en overal toegang tot je favoriete websites, wachtwoorden en geschiedenis. Dankzij synchronisatie van openstaande tabbladen kun je zelfs onderweg in de trein verder surfen waar je eerder tijdens de werkuren op kantoor was gebleven.

De meeste browsers bieden tegenwoordig een brede platformondersteuning, al ontbreekt bij sommige namen compatibiliteit met iOS. Kijk daar met een schuin oog op de toekomst naar. Ook al heb je nu geen iPad of iPhone, wie weet wil je die in de toekomst wel een keer aanschaffen.

©PXimport

Uitbreidbare browser

Tegenwoordig draait vrijwel elke browser op de ‘motor’ van Chrome of Firefox. Die biedt prima prestaties, waardoor elke webpagina binnen mum van tijd op het scherm verschijnt. Een pluspunt is bovendien dat je binnen de meeste browsers plug-ins kunt installeren. Dergelijke mini-applicaties geven de gebruiker alle vrijheid om extra functies toe te voegen. Denk bijvoorbeeld aan uitbreidingen om advertenties te blokkeren, online video’s te downloaden en wachtwoorden op te bergen. Kijk voor het actuele aanbod op https://chrome.google.com/webstore of https://addons.mozilla.org.

Onlangs maakten de ontwikkelteams achter Chrome, Edge, Firefox en Safari bekend dat ze gaan samenwerken met betrekking tot de ondersteuning van plug-ins. De zogeheten WebExtension Community Group heeft als doelstelling dat er een universele standaard voor extensies komt die met alle genoemde browsers overweg kan. Makers van plug-ins kunnen hun toepassingen dan gemakkelijker aanbieden. Overigens komt er geen overkoepelend extensieplatform.

©PXimport

Privacy

Het is algemeen bekend dat de grote techreuzen maar al te graag data over hun gebruikers opslaan. Met name Google en in mindere mate Microsoft hebben last van dit imago. Allerlei alternatieve browsers spelen daar handig op in door te beweren dat ze geen gegevens over hun gebruikers bewaren. Dergelijke programma’s bevatten doorgaans diverse privacyfuncties, zoals een aangepaste zoekmachine (vaak DuckDuckGo) en een blokkeerder voor trackers. In deze massatest proberen we een eerlijk beeld te schetsen, zodat je weet met welk surfprogramma je op het gebied van privacy het beste af bent.

Einde trackingcookies?

Chrome is al jarenlang de populairste browser onder Nederlandse gebruikers. Volgens de laatste cijfers van StatCounter (mei 2021) heeft ruim 55 procent dit programma op een computer en/of mobiel apparaat geïnstalleerd. Begrijpelijk, want de voordelen zijn legio.

Toch stuit Googles natuurlijke hebzucht naar persoonlijke gegevens veel kritische gebruikers tegen de borst. Weliswaar probeert de zoekmachinegigant met zijn aankomende Privacy Sandbox-functie het Big Brother-imago enigszins weg te poetsen, maar de werking hiervan is omstreden. Google analyseert namelijk je surfgedrag en plaatst deze gegevens vervolgens in een gebruikersgroep met dezelfde interesses. Dat maakt het individueel monitoren van gebruikers via trackingcookies (volgbestanden) in de toekomst overbodig, terwijl marketingbedrijven evengoed persoonsgerichte advertenties kunnen voorschotelen.

Google bestempelt de Privacy Sandbox-functie als privacyvriendelijk. Toch is er van échte privacy geen sprake, want je gegevens worden nog altijd verzameld en geanalyseerd. Een verschil is wel dat advertentiebedrijven niet meer zien wie je bent. Google werkt momenteel volop aan de ontwikkeling van Privacy Sandbox. Het bedrijf wil in 2023 definitief stoppen met het gebruik van trackingcookies.

©PXimport

Brave Browser

Brave Browser presenteert zichzelf als privacyvriendelijk alternatief voor Chrome. Hoewel dit programma eveneens is gebaseerd op de Chromium-code, bevat de Nederlandstalige interface allerlei snufjes om de online identiteit van gebruikers te beschermen.

Zo blokkeert de geïntegreerde adblocker advertenties en de achterliggende trackingcookies. Op die manier kunnen online adverteerders je surfgedrag niet continu monitoren. Vanuit de instellingen verberg je eventueel social media-verwijzingen op websites. Opvallend is de aanwezigheid van Tor. Schakel deze functie in en haal websites via een reeks van servers op. Je blijft hierdoor anoniem, want webbeheerders kunnen je ip-adres niet achterhalen.

Verder hebben de makers van Brave een alternatief advertentiesysteem bedacht. Gebruikers bepalen zelf hoe vaak de zogeheten Brave Private Ads verschijnen. Door deze advertenties te bekijken, verdien je zogeheten tokens. Die kun je weer aan contentmakers op internet schenken. Dit ietwat complexe advertentiesysteem voelt nogal geforceerd aan. Bovendien hebben zich relatief weinig webbeheerders voor deze advertentiedienst aangemeld.

Na de installatie van Brave neemt de zogeheten welkomtour nieuwe gebruikers op sleeptouw. Importeer eventueel bladwijzers uit een andere browser en kies je favoriete zoekmachine. Zo kun je bijvoorbeeld DuckDuckGo, Startpage of de eigen zoekmachine van Brave gebruiken. Google is overigens ook beschikbaar. Websites openen erg rap en advertenties blijven achterwege. Open je een privéscherm met Tor, dan merk je vanwege de omleiding wel enige vertraging.

©PXimport

Brave Browser

Website
www.brave.com9Score90

Chrome

Google heeft zijn zaakjes met Chrome goed voor elkaar. De browser is snel, gebruiksvriendelijk en veelzijdig. Bovendien biedt de uitpuilende Chrome Web Store genoeg handige uitbreidingen.

De brede platformondersteuning in combinatie met de uitgebreide synchronisatiefunctie maakt dit programma erg interessant voor mensen die op verschillende apparaten surfen. Je logt gewoon in met je Google-account, waarna je overal toegang hebt tot dezelfde favorieten, zoekgeschiedenis, wachtwoorden, leeslijst en geopende tabbladen. Een geruststellende gedachte is dat Google hierbij gesynchroniseerde wachtwoorden versleutelt. Nuttig is dat je direct kunt zien of een van je wachtwoorden via een datalek is gehackt. Verder zet je allerlei zaken naar je hand. Kies bijvoorbeeld voor een groter lettertype of voeg een startknop aan de werkbalk toe.

Ondanks alle lof is een kritische kanttekening wel op zijn plaats. Google staat namelijk niet bekend als een bedrijf dat de privacy van zijn gebruikers respecteert. De zoekmachinegigant verdient een aanzienlijk deel van zijn geld namelijk met de verkoop van gepersonaliseerde advertenties. Google wil het liefst alles van zijn gebruikers weten en de vraag is natuurlijk in hoeverre Chrome daaraan bijdraagt. Gelukkig geven de uitgebreide instellingen wel ruimte om de privacyopties strenger af te stellen.

©PXimport

Chrome

Website
www.google.com/intl/nl_nl/chrome8Score80

Edge

Edge maakte in 2015 een ongelukkige start. De kale interface kende maar weinig functies, waardoor Windows-gebruikers het programma massaal links lieten liggen. Vorig jaar besloot Microsoft het roer drastisch om te gooien. Edge kreeg met Chromium een andere broncode en het programma werd volledig opnieuw opgebouwd. Een uitstekende keuze, want de browser kan nu prima wedijveren met concurrerende programma’s.

Een pluspunt is dat Edge nu duidelijkere privacyfuncties bevat. Bepaal aan de hand van de profielen Basis, Gebalanceerd en Strikt in hoeverre je (tracking)cookies wilt opslaan. Bovendien kun je websitebeheerders een vrijblijvend verzoek sturen om je niet te volgen.

Een ander pluspunt is de naadloze integratie met Windows 10. Als je met een Microsoft-account bij Windows bent aangemeld, neemt Edge deze inloggegevens over. Gebruik dit account om browsegegevens te synchroniseren en wachtwoorden op te slaan. De browser waarschuwt overigens zodra er wachtwoorden zijn gevonden in een online datalek.

Interessant is de mogelijkheid om een website als veredelde app aan Windows 10 toe te voegen. Deze app opent dan in een eigen interface, zodat er geen elementen van Edge zichtbaar zijn.

De keuze voor Chromium als broncode heeft trouwens een prettige bijkomstigheid. De uitbreidingen uit de Chrome Web Store kun je gewoon in Edge installeren. Nuttig om te weten is dat Microsoft momenteel werkt aan een versie voor Linux.

©PXimport

Edge

Website
www.microsoft.com/nl-nl/edge8Score80

Firefox

Ontwikkelaar Mozilla bracht vlak voor afgelopen zomer een grote update van Firefox uit. De vormgeving kreeg een flinke opfrisbeurt. Het zogeheten Proton-ontwerp bevat onder meer een gepimpte adresbalk, ‘zwevende’ tabbladen, nieuwe pictogrammen en een overzichtelijker menu. Een hele verbetering, want de browser oogt modern en is voor nieuwkomers eenvoudig te bedienen. Het surfprogramma bevalt in de praktijk prima. Websites openen redelijk vlot, al ervaren we wel iets langere verwerkingstijden bij online Office-documenten.

Firefox is al sinds jaar en dag een van de flexibelste browsers. Zo pas je de werkbalk geheel naar eigen wens aan, waarbij je bijvoorbeeld knoppen voor de privémodus, startpagina en geschiedenis toevoegt. Een ander pluspunt is de uitgebreide bibliotheek met plug-ins (add-ons genoemd).

In de privémodus is standaard de functie Total Cookie Protection actief. Dit maakt de werking van trackingcookies minder effectief. De volgbestanden worden namelijk geïsoleerd opgeslagen en niet meer met meerdere websites gedeeld. Het surfgedrag is hierdoor lastiger te traceren. Overigens blokkeert Firefox van zichzelf al een heleboel trackers.

Waar gebruikers van Chrome of Edge vaak al een account hebben, kun je als nieuwe Firefox-gebruiker ook een account aanmaken. Dat levert een aantal voordelen op. Zo kun je de bladwijzers, geschiedenis en wachtwoorden tussen verschillende apparaten synchroniseren. Verder sla je online artikelen in een offline leeslijst op en bewaar je inloggegevens in een uitgebreide wachtwoordmanager (Firefox Lockwise).

©PXimport

Firefox

Website
www.mozilla.org/nl/firefox9Score90

Internet Explorer

Hoewel Edge momenteel als dé browser van Microsoft geldt, gebruikt nog altijd een klein deel van de Nederlandse bevolking Internet Explorer. Dat blijkt uit de laatste cijfers van StatCounter. Het programma is dan ook nog gewoon op de meeste Windows 10-systemen te vinden. Bovendien is Internet Explorer ook nog steeds op de Microsoft-website beschikbaar.

Hardnekkige gebruikers maken uiterlijk 15 juni 2022 noodgedwongen de overstap naar een andere browser. Vanaf die datum stopt Microsoft namelijk definitief met de ondersteuning van deze browsericoon en is het programma niet meer te gebruiken.

Erg rouwig hoef je daar niet om te zijn. Opvolger Edge bevat namelijk een Internet Explorer-modus. Bij het inladen van verouderde websites heb je dus niet te maken met compatibiliteitsproblemen. Voor de adresbalk verschijnt er in dat geval een Internet Explorer-pictogram.

Verder is de vormgeving van de populairste browser van weleer sterk verouderd en biedt het programma weinig functies. Tot slot bestaan er geen versies van Internet Explorer voor andere besturingssystemen en mobiele platformen.

©PXimport

Internet Explorer

Website
www.microsoft.com/nl-nl/download/internet-explorer.aspx2Score20

Maxthon

Volgens de laatste cijfers van StatCounter gebruikt 0,49 procent van de Nederlandse bevolking Maxthon als browser. Voor een relatief onbekende naam is dat nog een behoorlijk marktaandeel. Reden genoeg om dit programma eens nader te bespreken.

Maxthon is gebaseerd op de Chromium-code en vertoont om die reden overlap met Chrome en verwante browsers. Je gebruikt bijvoorbeeld zonder problemen Chrome-plug-ins.

Na de installatie krijg je de mogelijkheid om gegevens uit andere browsers te importeren en data tussen verschillende apparaten te synchroniseren. Voor laatstgenoemde optie dien je een Maxthon-account aan te maken.

Overigens is deze browser voor gebruikers van een Mac niet zo interessant, want het programma is al sinds 2018 niet meer bijgewerkt. De standaard ingestelde startpagina staat bomvol met links en advertenties, dus daar heb je weinig aan. Verder bestaan de menu’s uit een mengelmoes van Engels en Nederlands. Een lichtpuntje is de geïntegreerde nachtmodus.

Op het gebied van privacy liep Maxthon in 2016 reputatieschade op. Amerikaanse en Poolse onderzoekers ontdekten dat de browser onder meer surfgegevens en online zoekopdrachten ongevraagd naar een Chinese server doorsluisde. In de afgelopen jaren kwamen dergelijke achterdeurtjes gelukkig niet meer aan het licht, maar wees desondanks gewaarschuwd.

©PXimport

Maxthon

Website
www.maxthon.com4Score40

Opera

Opera hobbelt al jaren achter grote namen als Chrome, Edge, Firefox en Safari aan. Dat komt vermoedelijk door de geringe naamsbekendheid, want deze browser bevat allerlei snufjes die de moeite waard zijn.

Neem bijvoorbeeld de geïntegreerde VPN-functie. Hiermee herleid je het internetverkeer langs een andere server, zodat je publieke ip-adres voor webbeheerders geheim blijft. Geef hierbij zelf aan uit welk werelddeel je een ip-adres wilt aannemen, bijvoorbeeld Europa of Azië. Helaas kun je niet onder een online identiteit van een specifiek land surfen.

In tegenstelling tot andere browsers integreer je social media desgewenst in een zijbalk. Voer bijvoorbeeld WhatsApp- of Facebook Messenger-gesprekken terwijl je websites bezoekt. Voor het toevoegen van je WhatsApp-gesprekkenlijst dien je met een smartphone een QR-code in Opera te scannen. Je geeft zelf aan of je notificaties van inkomende gesprekken wilt ontvangen.

Maar Opera heeft nog veel meer te bieden. Zo weer je dankzij de effectieve adblocker alle advertenties en voeg je via Opera’s eigen extensiebibliotheek nieuwe gereedschappen toe. Gebruik het tooltje Install Chrome Extensions om plug-ins uit de Chrome Web Store te installeren. Via een Opera-account kun je bovendien gegevens tussen verschillende (mobiele) apparaten synchroniseren.

Buiten alle nuttige functies is Opera ook nog eens erg gebruiksvriendelijk. De browser start telkens met een snelkiezer waarmee je op Google (of een andere zoekmachine) kunt zoeken en rechtstreeks toegang hebt tot favoriete websites. Je past deze snelkiezer naar eigen smaak aan.

©PXimport

Opera

Website
www.opera.com10Score100

Safari

Zoals we inmiddels van Apple gewend zijn, richt de Amerikaanse grootmacht zich met zijn browser alleen op bezitters van Apple-apparatuur. Je gebruikt Safari dan ook louter op een Mac, iPad of iPhone. Een nadeel, want het is dus niet mogelijk om browsegegevens met pakweg een Android-toestel of Windows-pc te synchroniseren.

Besluit je desondanks om Safari evengoed als hoofdbrowser te gebruiken, dan valt er op het gebied van functionaliteit weinig te klagen. Importeer bladwijzers uit andere surfprogramma’s en laat in een privévenster geen sporen voor andere gebruikers achter. Nuttig is dat je bij iedere website een privacyrapport kunt opvragen.

Safari blokkeert de meeste trackingcookies, al zijn daarmee niet alle advertenties verleden tijd. Vanuit de App Store kun je wel een adblocker als extensie installeren. Bovendien zijn er allerlei andere hulpjes beschikbaar, al kosten sommige uitbreidingen wel geld.

Zoals je van een moderne browser mag verwachten, zijn er een wachtwoordmanager en cookiebeheerder geïntegreerd. Ook kun je webartikelen in een leeslijst bewaren, zodat je er in het vervolg offline bij kunt. Net als Firefox heeft ook Safari een functie om de knoppenbalk naar eigen smaak in te richten. Verder is er weliswaar een functie om internationale webpagina’s te vertalen, maar die werkt vooralsnog niet in het Nederlands. Apples browser kent een minimalistische vormgeving en heeft verder weinig om het lijf. Nieuwe gebruikers kunnen er vermoedelijk snel mee uit de voeten.

©PXimport

Safari

Website
www.apple.com/safari7Score70

SeaMonkey

Toen de ontwikkelaar zo’n vijftien jaar geleden stopte met Mozilla Application Suite, werd het project onder de naam SeaMonkey door vrijwilligers voortgezet. Er verschijnen nog altijd nieuwe updates van deze gratis software.

Naast een browser bevat het pakket een nieuwslezer, e-mailclient en chattool. Na de installatie verschijnt er een relatief drukke gebruikersomgeving op het scherm. De meeste ontwikkelaars prefereren tegenwoordig een minimalistische interface voor hun browsers, maar daar denken de makers van SeaMonkey kennelijk anders over. Meerdere werkbalken zijn namelijk boven elkaar gestapeld. De vormgeving oogt bovendien ietwat gedateerd.

Linksonder bevat de browser piepkleine pictogrammen waarmee gebruikers toegang hebben tot e-mail, nieuwsgroepen en de IRC-chatfunctie. Dit programma is met name weggelegd voor geavanceerdere computergebruikers die bijvoorbeeld via IRC-kanalen overleg voeren.

Voor de gemiddelde consument is SeaMonkey minder interessant. Er ontbreken daarvoor ook te veel functies, zoals synchronisatie van browsegegevens en fatsoenlijke ondersteuning voor plug-ins. Tot slot is het nadelig dat de ontwikkelaar geen mobiele versies uitbrengt.

©PXimport

SeaMonkey

Website
www.seamonkey-project.org5Score50

SRWare Iron

SRWare Iron is eigenlijk een privacyvriendelijke versie van Chrome. Zo op het eerste oog ziet deze browser er namelijk exact hetzelfde uit als het surfprogramma van Google. Logischerwijs komen alle bekende functies overeen, zoals de ondersteuning voor Chrome-plug-ins.

Voor de synchronisatie van browsegegevens vraagt SRWare Iron naar inloggegevens van Google. Helaas loopt deze functie al snel spaak. We proberen twee verschillende Google-accounts uit, maar het lukt niet om browsegegevens tussen verschillende apparaten uit te wisselen. Overigens bestaat er voor iOS geen app, dus bezitters van een iPhone of iPad kunnen beter even verder kijken.

De Duitse maker richt zich met deze browser op gebruikers die veel waarde aan hun online privacy hechten. Alle achterdeurtjes naar Google zijn dichtgetimmerd, zodat er geen gebruikersgegevens op de servers van de zoekmachinegigant terechtkomen. Dat meldt de ontwikkelaar in ieder geval trots op zijn website. Overigens wil de aversie tegen Google nog niet zeggen dat SRWare zelf niet commercieel is ingesteld. Zo bevatten de werkbalk en startpagina advertenties.

©PXimport

SRWare Iron

Website
www.srware.net4Score40

Tor Browser

Als je graag anoniem het web betreedt, is Tor Browser een interessant programma. Het versleutelde internetverkeer belandt via een geavanceerd netwerk van servers op jouw computer, tablet of smartphone. Vanwege deze omweg is het ip-adres van de daadwerkelijke aanvrager voor overheidsinstanties en online advertentiebureaus niet te traceren.

De werking is eenvoudig. Klik na het opstarten op Connect om verbinding met het zogeheten Tor-netwerk te maken. Vanwege langere routes op de digitale snelweg duurt het laden van omvangrijke websites wel iets langer. Voor dagelijks pc-gebruik is Tor Browser om die reden minder interessant.

De browser blokkeert standaard trackingcookies, maar dat wil nog niet zeggen dat daarmee ook alle advertenties zijn verdwenen. Als je een bekende Nederlandse nieuwssite bezoekt, zijn er meestal nog enkele advertenties te zien. Een andere privacymaatregel is dat DuckDuckGo de zoekfunctie verzorgt. Die slaat in tegenstelling tot Google geen gebruikersgegevens op.

Tor Browser is gebaseerd op dezelfde broncode als Firefox. Logischerwijs voelen de navigatiestructuur en menu’s hierdoor bekend aan. Fijn is dat je Firefox-add-ons kunt installeren. Daarentegen ontbreekt er een functie om browsegegevens te synchroniseren.

Standaard is de voertaal Engels, maar dat wijzig je in de instellingen desgewenst naar het Nederlands. Overigens adviseert Tor Browser wel om deze wijziging weer terug te draaien. Volgens de ontwikkelaar zijn gebruikers van de Engelstalige versie namelijk lastiger te traceren. Een minpunt is dat er geen versie voor iOS is uitgebracht.

©PXimport

Tor Browser

Website
www.torproject.org7Score70

Vivaldi

Vivaldi is een ideale browser voor veeleisende internetgebruikers. Zo’n beetje alles aan het programma is aanpasbaar en er zijn opvallend veel functies.

Nieuwe gebruikers krijgen tijdens de configuratie de keuze tussen drie modi, namelijk Basis, Klassiek of Op volle sterkte. Met laatstgenoemde optie heb je toegang tot alle gereedschappen. Bepaal verder in hoeverre je trackingcookies en advertenties wilt blokkeren. Deze functie is erg effectief, want we komen op geen enkele website reclame tegen.

Daarnaast selecteer je het gewenste thema, configureer je de ingebakken e-mailclient en geef je de tabbalk een geschikt plekje. Handig zijn de opties om tabbladen te groeperen, notities te maken en buitenlandse webpagina’s naar het Nederlands te vertalen. De vertaalfunctie is trouwens wel behoorlijk traag. Opvallend is de pauzeknop onderaan, die het programma tijdelijk alle webinhoud laat verbergen. Helaas heeft het forse aantal snufjes ook een keerzijde. De gebruikersomgeving oogt erg druk en daardoor kost het even tijd om aan Vivaldi te wennen.

Desondanks bevalt deze browser in de praktijk prima. Op het gebied van functionaliteit en flexibiliteit laat het programma de meeste concurrenten achter zich. Wie een Vivaldi-account aanmaakt, heeft op alle apparaten toegang tot dezelfde favorieten, wachtwoorden en geschiedenis. Hierbij komt er dan toch een minpuntje om de hoek kijken. Vivaldi blijkt namelijk niet voor iOS beschikbaar.

©PXimport

Vivaldi

Website
www.vivaldi.com9Score90

Conclusie

Zoek je een gebruiksvriendelijke browser met veel comfort, dan is Opera het programma dat je moet hebben. De Noorse ontwikkelaar heeft met de integratie van social media en een VPN-functie twee sterke troeven in handen. Wie bijvoorbeeld tijdens het werk regelmatig via WhatsApp overlegt, hoeft hiervoor niet meer naar de smartphone of een apart desktopprogramma uit te wijken. Voer rechtstreeks chatgesprekken via het zijpaneel.

Verder is het internetverkeer via de VPN-modus niet naar jou te herleiden. Dat is gunstig als je niet op pottenkijkers zit te wachten. Tel daar nog de uitstekende synchronisatiefunctie met een brede platformondersteuning bij op en Opera is de terechte winnaar van het Best getest-keurmerk.

Tor Browser verdient ondertussen het keurmerk Redactietip. Dit programma biedt vergeleken met Opera nog wat meer zekerheid dat er geen luistervinken op de lijn zitten. Het internetverkeer bereikt via een circuit van drie gedecentraliseerde servers jouw computer of mobiele toestel. Dat duurt weliswaar iets langer, maar bij uitwisseling van (bedrijfs)gevoelige informatie is Tor Browser uiterst nuttig.

Verschillende Opera-browsers

©PXimport

Op een smartphone met Android wordt standaard alles aan je Google-account gekoppeld. Daardoor weet het bedrijf heel wat over jou en niet iedereen voelt zich daar goed bij. Gelukkig zijn er ook manieren om Android te gebruiken zonder dat je Google volledige inzicht in je digitale leven geeft, bijvoorbeeld met de alternatieve firmware LineageOS met microG.

Wanneer je een Android-smartphone of -tablet installeert, is aanmelden met een Google-account een van de eerste dingen die je doet. Vanaf dat moment zijn alle Google-apps zoals Gmail, Google Maps, Chrome, Google Calendar en Google Play op je apparaat aan je account gekoppeld. Handig … maar zo krijgt Google wel heel veel controle over je digitale leven.

In principe kun je op je Android-apparaat gewoon geen Google-account aanmaken en alternatieve apps installeren. Maar omdat het hele besturingssysteem rond Google-componenten is gebouwd, is dat knap lastig. Dan installeer je beter een alternatieve Android-firmware die geen koppeling met het Google-ecosysteem heeft ingebouwd. In dit artikel doen we dat met LineageOS en microG, en hebben we het ook over enkele andere mogelijkheden.

1 Android Open Source Project

Voordat we naar die alternatieven kijken, moeten we het even hebben over hoe die mogelijk zijn als Google-diensten zo nauw met Android verweven zijn. De basis van Android bestaat uit het Android Open Source Project (AOSP). Dit is een volwaardig mobiel besturingssysteem waarvan de broncode beschikbaar is onder een opensource-licentie. Fabrikanten van Android-apparaten voegen hier drivers aan toe om Android op hun hardware te laten werken, en vaak nog eigen aanpassingen. Andere belangrijke componenten die we in een Android-systeem verwachten, zoals Google Play Services, zijn niet opensource. Wanneer je een Android-telefoon koopt, staat daarop dus een besturingssysteem dat door de fabrikant is gecreëerd op basis van AOSP, Google Play Services en eigen aanpassingen.

LineageOS is een project dat de broncode van AOSP neemt en daar extra functionaliteit aan toevoegt, vaak met de focus op aanpasbaarheid, beveiliging en privacy. De nieuwste versie is LineageOS 21, gebaseerd op Android 14. Het biedt voor zo’n tweehonderd apparaten installeerbare images met de drivers van de fabrikanten ingebouwd. Staat je toestel niet in de lijst met apparaten, dan kun je LineageOS helaas niet installeren. De apps van Google zijn (net zoals Google Play Services) hierin niet opgenomen, omdat de licentie dat niet toestaat. Die kun je wel achteraf installeren, waarna je je met een Google-account kunt aanmelden en LineageOS zoals de standaard Android-versie op je telefoon is te gebruiken.

LineageOS ondersteunt zo’n tweehonderd apparaten.

2 MicroG

Nu zou je denken dat je zonder de apps van Google wel verder kunt, maar dat is helaas niet het geval. Google heeft gaandeweg meer en meer functionaliteit van AOSP naar Google Play Services en andere propriëtaire componenten verplaatst. Die vereisen een Google-account of tracken je op een andere manier. En heel wat Android-apps maken van deze propriëtaire componenten gebruik. Als je die apps op LineageOS zonder Google-apps installeert, dan zouden die in het beste geval maar deels werken en in het slechtste geval starten ze niet eens op.

Het project microG biedt hier een oplossing voor. Dit is een opensource-project dat allerlei propriëtaire Android-componenten van Google her-implementeert. Zo biedt GmsCore een alternatieve implementatie voor Google Play Services. Ook Google Cloud Messaging (voor pushnotificaties) en geolocalisatie zijn op deze manier mogelijk. De versies van microG kun je dan op bijvoorbeeld LineageOS gebruiken, waardoor allerlei Android-apps toch weer werken zonder dat je een Google-account of Google-apps nodig hebt.

Het microG-project her-implementeert een deel van Google Play Services.

3 LineageOS met microG

Helaas kun je microG niet zomaar op LineageOS installeren. MicroG werkt namelijk alleen op een Android-versie met ‘signature spoofing’. Die truc zorgt ervoor dat de componenten van microG zich als Google Play Services kunnen voordoen, waardoor apps er mee samenwerken zonder dat ze weten dat het niet om een officiële Google-dienst gaat. Maar de ontwikkelaars van LineageOS hebben om diverse redenen besloten om signature spoofing niet op te nemen.

Er zijn manieren om een al geïnstalleerd Android-systeem te patchen zodat het signature spoofing ondersteunt. MicroG biedt ook zijn eigen versie van LineageOS aan: LineageOS for microG. Die versie heeft een minimale vorm van signature spoofing ingebouwd die alleen geprivilegieerde systeem-apps toelaat om de spoofing-permissie te gebruiken en alleen na toestemming van de gebruiker. LineageOS for microG ondersteunt exact dezelfde apparaten als LineageOS en verspreidt twee keer per maand over-the-air-updates.

LineageOS for microG biedt een opensource Android-versie zonder Google-apps.

4 Installeren

De installatie van LineageOS for microG gebeurt exact hetzelfde als bij LineageOS: zoek je toestel op in de lijst met ondersteunde apparaten van de LineageOS Wiki en volg daar de installatiegids. Het enige verschil is dat je de installatiebestanden voor je apparaat niet van de website van LineageOS downloadt, maar van de downloadpagina voor LineageOS for microG. Voor de Fairphone 5 vind je die bijvoorbeeld in de map FP5.

Installeer eerst Android Debug Bridge en fastboot en volg op die pagina ook de instructies om de usb-foutopsporingsmodus op je Android-apparaat in te stellen. Daarna dien je op sommige apparaten de bootloader te ontgrendelen, zodat je alternatieve firmware kunt installeren. De instructies hangen van je apparaat af. Op sommige apparaten moet je ook nog extra partities flashen met fastboot. Let op dat je de downloadbestanden van LineageOS for microG flasht en niet degene waarnaar in de installatie-instructies van LineageOS wordt verwezen.

Daarna flash je het herstelbestand van LineageOS for microG en start je het apparaat in herstelmodus. Voer dan een factory reset uit. Nu kun je eindelijk het zip-bestand met het rootbestandssysteem van LineageOS for microG naar je telefoon flashen met de opdracht adb vanaf je computer. De stap om een Google Apps-add-on te installeren sla je over, want we willen Google juist vermijden. Herstart daarna je telefoon, waarna je in LineageOS for microG opstart.

Volg heel nauwgezet alle waarschuwingen en tips in de installatie-instructies van LineageOS.

5 Configureren

Na de eerste keer opstarten, word je verwelkomd door de configuratiewizard, waarin je onder andere je wifi-netwerk instelt. Maar in tegenstelling tot een normale Android-installatie krijg je nu niet de vraag om een Google-account in te voeren. Wanneer de initiële configuratie van LineageOS is voltooid, open je de app microG Settings. Klik dan op Self-Check. Uiteindelijk moet de hele lijst met controles aangevinkt zijn. Je moet hiervoor diverse permissies aan de app toekennen, zodat microG zijn werk kan doen.

Keer terug naar het hoofdvenster van microG Settings. Hier staan allerlei functies standaard uitgeschakeld en het is aan jou om te kiezen welke je inschakelt. Zo kun je hier een Google-account toevoegen, maar dat doen we in het kader van dit artikel juist niet. Exposure Notifications kun je niet hier inschakelen; daarvoor dien je een app te installeren die deze API gebruikt. Google SafetyNet kun je hier wel inschakelen. Sommige apps vereisen deze functie om te controleren of je Android-apparaat wel veilig is. Mocht je zo’n app gebruiken, schakel die functie dan hier in.

Geef microG alle permissies die het nodig heeft om zijn taken uit te voeren.

6 Pushnotificaties

Als je nu apps zou installeren, zou je merken dat je geen pushnotificaties krijgt. Veel apps, onder meer WhatsApp en Slack, maken hiervoor immers gebruik van Google Cloud Messaging. MicroG implementeert dit ook, maar heeft dit standaard uitgeschakeld. Om pushnotificaties naar je apparaat te kunnen sturen, moet Google je apparaat ook kunnen identificeren aan de hand van een uniek apparaat-ID. Ga daarvoor in microG Settings naar Google device registration en schakel Register device in. Standaard (in het profiel Native) genereert microG nu een ID waaruit Google je apparaattype en softwareversie kan afleiden, maar niet het serienummer. Het profiel Real geeft ook het eigenlijke serienummer aan Google door. Er zijn ook profielen om je voor een Google Nexus 5X of Motorola Moto G uit te geven, voor als je zo weinig mogelijk informatie wilt prijsgeven. Als je een Google-account hebt toegevoegd, wordt dit overigens ook bij je apparaatregistratie aan Google doorgegeven.

Nadat je apparaat bij Google is geregistreerd, tik je op Cloud Messaging en vink je Receive push notifications aan. Zodra je apps installeert die van Google Cloud Messaging gebruikmaken, komen ze hier in de lijst te staan. Als je merkt dat je notificaties met vertraging aankomen, tik dan op de drie puntjes bovenaan rechts, dan op Advanced en pas de instellingen voor pushnotificaties per netwerk aan. Zet ze bijvoorbeeld op Ping interval: 60 seconds. Maar dit is alleen nodig als de netwerkkwaliteit laag is, de standaardwaarde Automatic zou op de meeste netwerken voldoende moeten zijn.

Dankzij microG kunnen je apps ook pushnotificaties ontvangen.

7 Locatiemodules

Diverse apps vragen je locatie op, bijvoorbeeld om een relevante selectie van nabije winkels of laadpalen te tonen. Maar als ze daarvoor altijd je gps gebruiken, belast dat de batterij van je telefoon te veel. Bovendien hoeft die locatie niet altijd zo precies te zijn als van je gps. Google heeft daarvoor de component Network Location Provider, die communiceert met servers van Google om bijvoorbeeld op basis van de zichtbare wifi-netwerken te bepalen waar je apparaat zich bevindt.

In de instellingen van microG kun je ook hiervoor een alternatief instellen. Tik daarvoor op Location modules. Standaard bood microG één geolocalisatiemodule die op basis van gsm-netwerken en wifi-toegangspunten in de buurt je locatie bepaalt: Mozilla Location Service. Helaas is die dienst inmiddels stopgezet. Je kunt wel de app Local GSM Location installeren en de locatiedienst die ze aanbiedt daarna hier inschakelen.

MicroG kan ook je locatie bepalen zonder servers van Google.

8 OpenCelliD gebruiken

Tik daarna op de module en dan op Configure. Geef de app toestemming om altijd toegang tot je locatie te krijgen en daarna om bestanden op te slaan. Maak nu een gratis OpenCelliD-account door op www.opencellid.org op Sign Up te klikken. Klik op de verificatielink en dan in het dashboard op Access Tokens. Je ziet daar één toegangstoken. Klik op Show Token en kopieer die.

Open dan op je telefoon weer de configuratie van de locatiemodule, tik linksboven op het menu en dan op Advanced Settings. Vul bij OpenCellID Access Token je token in. Keer terug, open Settings en vink bij Sources de optie OpenCellID aan. Keer weer terug, tik op Database / Create Database. De module downloadt nu de locatiedatabase naar je telefoon. Op een later moment kun je altijd op Update Database tikken om de database bij te werken.

Haal locatiedata uit de database van OpenCelliD.

9 Apps installeren met F-Droid

LineageOS for microG komt standaard met F-Droid, een appwinkel voor opensource-apps. Zo kun je hiermee de app Local GSM Location installeren, maar ook apps als Aegis Authenticator voor tweefactorauthenticatie, Joplin voor todo-lijstjes, Organic Maps voor offline navigatie, Syncthing voor synchronisatie van je bestanden, apps voor Home Assistant en openHAB, en nog veel meer. Voor veel propriëtaire Android-apps bestaan er opensource-alternatieven die je in F-Droid vindt. Ook apps updaten gebeurt in F-Droid. In de instellingen kun je zelfs automatische updates instellen.

Opvallend is dat F-Droid per app de zogenoemde anti-functies toont, bijvoorbeeld of de app gebruikmaakt van een propriëtaire back-end of je activiteiten aan de makers rapporteert. Ook de door de app gevraagde machtigingen toont F-Droid bij elke app. Zo kun je op basis van de anti-functies en machtigingen beslissen of je de app wel met deze functies wilt gebruiken of voldoende vertrouwt.

F-Droid toont bij elke app de ‘anti-functies’, functies die je misschien minder leuk vindt.

10 Apps installeren met Aurora Store

Op F-Droid vind je alleen opensource-apps. Voor apps als WhatsApp, Slack, Snapchat, Instagram, TikTok, Spotify en meer heb je een andere bron nodig. Maar zonder een Google-account kan dat niet met Google Play Store. Gelukkig bestaat er een alternatief: Aurora Store. Dit is een onofficiële opensource-client voor de Google Play Store. Je kunt hiermee dus apps op de Google Play Store zoeken, downloaden en updaten. Dat kan met een Google-account, maar ook anoniem. Aurora Store koppelt je dan aan een van de vele anonieme gebruikersaccounts. Soms lukt het aanmelden niet. Probeer het dan opnieuw, dan word je aan een willekeurig ander account gekoppeld.

Net zoals in Google Play Store krijg je in Aurora Store apps te zien per categorie, inclusief lijstjes met de populairste apps of apps die voor jou zijn aangeraden. De mogelijkheden zijn minder uitgebreid dan met Google Play Store. Zo kun je geen betaalde apps downloaden of updaten. Bovendien werken heel wat in-app-functies van allerlei apps niet wanneer je Aurora Store anoniem gebruikt. Soms krijg je bepaalde apps ook niet te zien, omdat het anonieme account dat je op dat moment gebruikt van een bepaald land is waar de app niet is toegelaten. Tik in dat geval bovenaan rechts op het tandwiel, dan op Manage your account / Log uit en log weer in als Anoniem. Je krijgt dan een willekeurig ander anoniem account en kunt opnieuw proberen of je de gewenste app vindt.

Met Aurora Store download en update je anoniem apps uit de Google Play Store.

11 Alternatieven voor Google-apps

Nu je een Android-systeem zonder Google-account hebt, moet je uiteraard voor alle Google-apps nog alternatieven zoeken. Wil je onmiddellijk een heel ecosysteem, dan loont het de moeite om naar Proton te kijken. Je kunt gratis een account maken bij deze dienstenprovider die zich focust op privacy en geen toegang heeft tot je gegevens dankzij end-to-end encryptie. Voor wie meer opslag en mogelijkheden wil, biedt Proton ook betaalde abonnementen aan. De apps Proton Mail, Proton Calendar, Proton Drive, Proton VPN en Proton Pass zijn te vinden in F-Droid en Aurora Store.

Maar je hoeft jezelf niet aan één ecosysteem te verbinden. Je kunt perfect losse apps installeren (zoals de mail-app K-9 Mail) of met DAVx5 in combinatie met een CalDAV/CardDAV-server je agenda en contacten in de standaard-apps van LineageOS integreren. Als wachtwoordbeheerder kun je bijvoorbeeld de app van Bitwarden installeren, in combinatie met de server van Bitwarden of je eigen Vaultwarden-server. Voor tweefactorauthenticatie is Aegis Authenticator een goede keuze.

Als je gewend bent om je browsergeschiedenis en -tabs tussen verschillende apparaten te synchroniseren met Google Chrome, dan is er ook daarvoor een alternatief zonder Google-account. Mozilla biedt een vergelijkbare functie voor Firefox aan met Firefox Sync. Als je de Firefox-app op LineageOS installeert en een gratis Mozilla-account aanmaakt, kun je dus ook je tabs synchroniseren. Interessant om te weten is dat dit met end-to-end encryptie werkt. Mozilla krijgt dus niet te zien welke webpagina’s je bezoekt.

Proton biedt een heel ecosysteem aan van diensten met end-to-end encryptie.

Goede koptelefoons voor gaming kun je overal vinden, maar voor een fijn stel gaming-oordopjes moet je wat verder zoeken. Of moest, want met de SteelSeries Arctis Gamebuds is er een nieuwe ster aan het firmament. Met noise cancelling van de bovenste plank, een razendsnelle draadloze verbinding, een superhandige dongel én een lange batterijduur zijn de Arctis Gamebuds alles wat je nodig hebt voor je volgende gamesessie.

In samenwerking met SteelSeries

De Steelseries Arctis Gamebuds zijn oordopjes die speciaal gemaakt zijn voor gamers. Dat heeft vooral te maken met de snelle 2,4GHz-verbinding die wordt gelegd met je gaming device, maar er zijn meer handige functies en extra's die van de Gamebuds de ideale audio-metgezel maken tijdens het gamen. We duiken wat dieper in die verschillende opties en functies.

2,4GHz-verbinding

Draadloze oordopjes verbind je via bluetooth aan je andere apparaten. Althans, dat deed je vroeger. Het probleem met bluetooth is dat het niet altijd de meest stabiele verbinding biedt, en dat het bereik niet bijzonder groot is. Die problemen zijn met de Arctis Gamebuds voorgoed verleden tijd.

De Gamebuds verbind je namelijk via een 2,4GHz-verbinding met je gaming device. De 2,4GHz-band wordt gebruikt voor wifi en heeft een aantal voordelen ten opzichte van bluetooth. Ten eerste is het bereik veel groter, zodat je niet per se binnen een paar meter van je PlayStation, Xbox of pc hoeft te zitten. Ook gaat het signaal veel makkelijker door muren heen, dus even naar het toilet of de keuken lopen zonder de verbinding te verliezen is ook geen enkel probleem.

Daarnaast is een verbinding via de 2,4Hz-band tot wel zeven keer sneller dan een gewone bluetoothverbinding – onmisbaar tijdens het gamen.

©SteelSeries

Usb-c-nanodongel

Die verbinding leg je met de bijgeleverde usb-c-nanodongel. Dat is een kleine usb-c-stick die je in je gameconsole of computer steekt. De oortjes leggen meteen verbinding met de dongel, zonder dat je eerst een uitgebreide installatie hoeft te doorlopen.

De dongel ondersteunt alle bekende apparaten: of je nu gaat gamen op een PlayStation 5, Xbox, pc, Switch of tablet, binnen een paar tellen zijn je oortjes aangesloten. Gebruik je liever een 'gewone' usb-a-poort? Dat kan ook: er wordt een handige adapter meegeleverd.

Dat betekent overigens niet dat je altijd je dongel bij je moet hebben: de SteelSeries Arctis Gamebuds werken ook met een bluetoothverbinding. Als je even de deur uit moet, tik je simpelweg tegen de zijkant van je oordopjes en je maakt automatisch een bluetooth-verbinding met bijvoorbeeld je telefoon.

Accu en opladen

Bang dat je binnen de kortste keren met een lege batterij komt te zitten, hoef je ook niet te zijn. De accu in de Artcis Gamebuds gaan bij normaal gebruik tot wel tien uur achter elkaar mee voordat je ze weer moet opladen. Met de bijgeleverde case kun je ze bovendien nog drie keer opladen, zodat je ze in totaal veertig uur kunt gebruiken zonder dat je in de buurt van een stopcontact hoeft te zijn.

Het opladen zelf gaat bovendien razendsnel en gemakkelijk. Als je de usb-c-oplaadkabel gebruikt, heb je binnen een kwartier weer genoeg juice om drie uur verder te gamen. De oordopjes ondersteunen ook de meeste populaire draadloze laders, dus je hebt in principe helemaal geen kabel meer nodig.

©SteelSeries

Extra's

En dat is nog lang niet alles. De SteelSeries Arctis Gamebuds bieden een aantal extra opties die het gebruik nóg prettiger maken.

Zo is er actieve noise cancelling, die ervoor zorgt dat je geluiden van buitenaf bijna niet meer hoort. Je kunt er ook voor kiezen om die geluiden juist extra door te laten, zodat je precies weet wat zich in je omgeving afspeelt.

Je hoeft je ook niet druk te maken om de pasvorm. Voor de Gamebuds zijn maar liefst 62.000 oren geanalyseerd. Daar is de ideale pasvorm uitgekomen, die werkt voor praktisch elk oor. Bovendien worden er drie opzetstukjes meegeleverd: een voor kleine, een voor middelgrote, en een voor grotere gehoorgangen. Zo weet je zeker dat de oordopjes altijd goed passen. Een testperiode met de wereldberoemde gamer T1 heeft ervoor gezorgd dat de oortjes ook na lange tijd nog comfortabel blijven zitten.

Tel daarbij op de ingebouwde microfoon, zodat je zonder extra gear kunt audiobellen met je vrienden of tegenstanders, en IP55-waterbestendigheid, waardoor je zonder problemen door een regenbuitje kunt wandelen of jezelf in de gym in het zweet kunt werken, en je kunt gerust stellen dat de SteelSeries Arctis Gamebuds tot de meest complete oordopjes behoren die te vinden zijn.

Conclusie

Wie op zoek is naar high-end gaming oordopjes hoeft eindelijk niet ver meer te zoeken. De SteelSeries Arctis Gamebuds bieden zowel comfort als kwaliteit. De draadloze 2,4GHz-verbinding is tot wel zeven keer sneller dan bluetooth, en met de bijgeleverde dongel verbind je ze in no-time met je gameconsole, pc of tablet. De accu die tot wel 10 uur meegaat (of 40 uur met de oplaadcase), de perfecte pasvorm en de uitgebreide noise cancelling maken van de SteelSeries Arctis Gamebuds de ideale gaming-oordopjes, op welk apparaat je ook speelt!