Wie op zoek is naar een goede en betrouwbare browser verdwaalt al gauw in het enorme aanbod. Naast gevestigde namen als Chrome, Firefox, Edge en Safari bestaan er ook allerlei specialistische browsers. Heb je bijvoorbeeld weleens van privacyvriendelijke browsers als Brave of Tor Browser gehoord? We vergelijken de eigenschappen van maar liefst twaalf uiteenlopende browsers, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken. Ontdek welk programma het beste aansluit bij je persoonlijke wensen.

Een browser dient natuurlijk in de eerste plaats om websites te bezoeken. Vanzelfsprekend kan dat met ieder surfprogramma. Voor de snelheid scheelt het nogal of er wel of geen advertenties op webpagina’s zichtbaar zijn. Sommige browsers weren om die reden standaard alle online reclame. Maar er zijn meer interessante verschillen. Wens je bijvoorbeeld een minimalistisch design zonder allerlei toeters en bellen, of heb je juist behoefte aan een gebruiksomgeving boordevol opties? Er is voor ieder wat wils! We zetten de voornaamste verschillen tussen de besproken programma’s op een rij.

Meerdere platformen

Afhankelijk van het moment en de locatie gebruiken we tegenwoordig meerdere apparaten door elkaar. Het is daarom fijn wanneer een browser voor verschillende platformen beschikbaar is. Op die manier heb je altijd en overal toegang tot je favoriete websites, wachtwoorden en geschiedenis. Dankzij synchronisatie van openstaande tabbladen kun je zelfs onderweg in de trein verder surfen waar je eerder tijdens de werkuren op kantoor was gebleven.

De meeste browsers bieden tegenwoordig een brede platformondersteuning, al ontbreekt bij sommige namen compatibiliteit met iOS. Kijk daar met een schuin oog op de toekomst naar. Ook al heb je nu geen iPad of iPhone, wie weet wil je die in de toekomst wel een keer aanschaffen.

©PXimport

Uitbreidbare browser

Tegenwoordig draait vrijwel elke browser op de ‘motor’ van Chrome of Firefox. Die biedt prima prestaties, waardoor elke webpagina binnen mum van tijd op het scherm verschijnt. Een pluspunt is bovendien dat je binnen de meeste browsers plug-ins kunt installeren. Dergelijke mini-applicaties geven de gebruiker alle vrijheid om extra functies toe te voegen. Denk bijvoorbeeld aan uitbreidingen om advertenties te blokkeren, online video’s te downloaden en wachtwoorden op te bergen. Kijk voor het actuele aanbod op https://chrome.google.com/webstore of https://addons.mozilla.org.

Onlangs maakten de ontwikkelteams achter Chrome, Edge, Firefox en Safari bekend dat ze gaan samenwerken met betrekking tot de ondersteuning van plug-ins. De zogeheten WebExtension Community Group heeft als doelstelling dat er een universele standaard voor extensies komt die met alle genoemde browsers overweg kan. Makers van plug-ins kunnen hun toepassingen dan gemakkelijker aanbieden. Overigens komt er geen overkoepelend extensieplatform.

©PXimport

Privacy

Het is algemeen bekend dat de grote techreuzen maar al te graag data over hun gebruikers opslaan. Met name Google en in mindere mate Microsoft hebben last van dit imago. Allerlei alternatieve browsers spelen daar handig op in door te beweren dat ze geen gegevens over hun gebruikers bewaren. Dergelijke programma’s bevatten doorgaans diverse privacyfuncties, zoals een aangepaste zoekmachine (vaak DuckDuckGo) en een blokkeerder voor trackers. In deze massatest proberen we een eerlijk beeld te schetsen, zodat je weet met welk surfprogramma je op het gebied van privacy het beste af bent.

Einde trackingcookies?

Chrome is al jarenlang de populairste browser onder Nederlandse gebruikers. Volgens de laatste cijfers van StatCounter (mei 2021) heeft ruim 55 procent dit programma op een computer en/of mobiel apparaat geïnstalleerd. Begrijpelijk, want de voordelen zijn legio.

Toch stuit Googles natuurlijke hebzucht naar persoonlijke gegevens veel kritische gebruikers tegen de borst. Weliswaar probeert de zoekmachinegigant met zijn aankomende Privacy Sandbox-functie het Big Brother-imago enigszins weg te poetsen, maar de werking hiervan is omstreden. Google analyseert namelijk je surfgedrag en plaatst deze gegevens vervolgens in een gebruikersgroep met dezelfde interesses. Dat maakt het individueel monitoren van gebruikers via trackingcookies (volgbestanden) in de toekomst overbodig, terwijl marketingbedrijven evengoed persoonsgerichte advertenties kunnen voorschotelen.

Google bestempelt de Privacy Sandbox-functie als privacyvriendelijk. Toch is er van échte privacy geen sprake, want je gegevens worden nog altijd verzameld en geanalyseerd. Een verschil is wel dat advertentiebedrijven niet meer zien wie je bent. Google werkt momenteel volop aan de ontwikkeling van Privacy Sandbox. Het bedrijf wil in 2023 definitief stoppen met het gebruik van trackingcookies.

©PXimport

Brave Browser

Brave Browser presenteert zichzelf als privacyvriendelijk alternatief voor Chrome. Hoewel dit programma eveneens is gebaseerd op de Chromium-code, bevat de Nederlandstalige interface allerlei snufjes om de online identiteit van gebruikers te beschermen.

Zo blokkeert de geïntegreerde adblocker advertenties en de achterliggende trackingcookies. Op die manier kunnen online adverteerders je surfgedrag niet continu monitoren. Vanuit de instellingen verberg je eventueel social media-verwijzingen op websites. Opvallend is de aanwezigheid van Tor. Schakel deze functie in en haal websites via een reeks van servers op. Je blijft hierdoor anoniem, want webbeheerders kunnen je ip-adres niet achterhalen.

Verder hebben de makers van Brave een alternatief advertentiesysteem bedacht. Gebruikers bepalen zelf hoe vaak de zogeheten Brave Private Ads verschijnen. Door deze advertenties te bekijken, verdien je zogeheten tokens. Die kun je weer aan contentmakers op internet schenken. Dit ietwat complexe advertentiesysteem voelt nogal geforceerd aan. Bovendien hebben zich relatief weinig webbeheerders voor deze advertentiedienst aangemeld.

Na de installatie van Brave neemt de zogeheten welkomtour nieuwe gebruikers op sleeptouw. Importeer eventueel bladwijzers uit een andere browser en kies je favoriete zoekmachine. Zo kun je bijvoorbeeld DuckDuckGo, Startpage of de eigen zoekmachine van Brave gebruiken. Google is overigens ook beschikbaar. Websites openen erg rap en advertenties blijven achterwege. Open je een privéscherm met Tor, dan merk je vanwege de omleiding wel enige vertraging.

©PXimport

Brave Browser

Website
www.brave.com9Score90

Chrome

Google heeft zijn zaakjes met Chrome goed voor elkaar. De browser is snel, gebruiksvriendelijk en veelzijdig. Bovendien biedt de uitpuilende Chrome Web Store genoeg handige uitbreidingen.

De brede platformondersteuning in combinatie met de uitgebreide synchronisatiefunctie maakt dit programma erg interessant voor mensen die op verschillende apparaten surfen. Je logt gewoon in met je Google-account, waarna je overal toegang hebt tot dezelfde favorieten, zoekgeschiedenis, wachtwoorden, leeslijst en geopende tabbladen. Een geruststellende gedachte is dat Google hierbij gesynchroniseerde wachtwoorden versleutelt. Nuttig is dat je direct kunt zien of een van je wachtwoorden via een datalek is gehackt. Verder zet je allerlei zaken naar je hand. Kies bijvoorbeeld voor een groter lettertype of voeg een startknop aan de werkbalk toe.

Ondanks alle lof is een kritische kanttekening wel op zijn plaats. Google staat namelijk niet bekend als een bedrijf dat de privacy van zijn gebruikers respecteert. De zoekmachinegigant verdient een aanzienlijk deel van zijn geld namelijk met de verkoop van gepersonaliseerde advertenties. Google wil het liefst alles van zijn gebruikers weten en de vraag is natuurlijk in hoeverre Chrome daaraan bijdraagt. Gelukkig geven de uitgebreide instellingen wel ruimte om de privacyopties strenger af te stellen.

©PXimport

Chrome

Website
www.google.com/intl/nl_nl/chrome8Score80

Edge

Edge maakte in 2015 een ongelukkige start. De kale interface kende maar weinig functies, waardoor Windows-gebruikers het programma massaal links lieten liggen. Vorig jaar besloot Microsoft het roer drastisch om te gooien. Edge kreeg met Chromium een andere broncode en het programma werd volledig opnieuw opgebouwd. Een uitstekende keuze, want de browser kan nu prima wedijveren met concurrerende programma’s.

Een pluspunt is dat Edge nu duidelijkere privacyfuncties bevat. Bepaal aan de hand van de profielen Basis, Gebalanceerd en Strikt in hoeverre je (tracking)cookies wilt opslaan. Bovendien kun je websitebeheerders een vrijblijvend verzoek sturen om je niet te volgen.

Een ander pluspunt is de naadloze integratie met Windows 10. Als je met een Microsoft-account bij Windows bent aangemeld, neemt Edge deze inloggegevens over. Gebruik dit account om browsegegevens te synchroniseren en wachtwoorden op te slaan. De browser waarschuwt overigens zodra er wachtwoorden zijn gevonden in een online datalek.

Interessant is de mogelijkheid om een website als veredelde app aan Windows 10 toe te voegen. Deze app opent dan in een eigen interface, zodat er geen elementen van Edge zichtbaar zijn.

De keuze voor Chromium als broncode heeft trouwens een prettige bijkomstigheid. De uitbreidingen uit de Chrome Web Store kun je gewoon in Edge installeren. Nuttig om te weten is dat Microsoft momenteel werkt aan een versie voor Linux.

©PXimport

Edge

Website
www.microsoft.com/nl-nl/edge8Score80

Firefox

Ontwikkelaar Mozilla bracht vlak voor afgelopen zomer een grote update van Firefox uit. De vormgeving kreeg een flinke opfrisbeurt. Het zogeheten Proton-ontwerp bevat onder meer een gepimpte adresbalk, ‘zwevende’ tabbladen, nieuwe pictogrammen en een overzichtelijker menu. Een hele verbetering, want de browser oogt modern en is voor nieuwkomers eenvoudig te bedienen. Het surfprogramma bevalt in de praktijk prima. Websites openen redelijk vlot, al ervaren we wel iets langere verwerkingstijden bij online Office-documenten.

Firefox is al sinds jaar en dag een van de flexibelste browsers. Zo pas je de werkbalk geheel naar eigen wens aan, waarbij je bijvoorbeeld knoppen voor de privémodus, startpagina en geschiedenis toevoegt. Een ander pluspunt is de uitgebreide bibliotheek met plug-ins (add-ons genoemd).

In de privémodus is standaard de functie Total Cookie Protection actief. Dit maakt de werking van trackingcookies minder effectief. De volgbestanden worden namelijk geïsoleerd opgeslagen en niet meer met meerdere websites gedeeld. Het surfgedrag is hierdoor lastiger te traceren. Overigens blokkeert Firefox van zichzelf al een heleboel trackers.

Waar gebruikers van Chrome of Edge vaak al een account hebben, kun je als nieuwe Firefox-gebruiker ook een account aanmaken. Dat levert een aantal voordelen op. Zo kun je de bladwijzers, geschiedenis en wachtwoorden tussen verschillende apparaten synchroniseren. Verder sla je online artikelen in een offline leeslijst op en bewaar je inloggegevens in een uitgebreide wachtwoordmanager (Firefox Lockwise).

©PXimport

Firefox

Website
www.mozilla.org/nl/firefox9Score90

Internet Explorer

Hoewel Edge momenteel als dé browser van Microsoft geldt, gebruikt nog altijd een klein deel van de Nederlandse bevolking Internet Explorer. Dat blijkt uit de laatste cijfers van StatCounter. Het programma is dan ook nog gewoon op de meeste Windows 10-systemen te vinden. Bovendien is Internet Explorer ook nog steeds op de Microsoft-website beschikbaar.

Hardnekkige gebruikers maken uiterlijk 15 juni 2022 noodgedwongen de overstap naar een andere browser. Vanaf die datum stopt Microsoft namelijk definitief met de ondersteuning van deze browsericoon en is het programma niet meer te gebruiken.

Erg rouwig hoef je daar niet om te zijn. Opvolger Edge bevat namelijk een Internet Explorer-modus. Bij het inladen van verouderde websites heb je dus niet te maken met compatibiliteitsproblemen. Voor de adresbalk verschijnt er in dat geval een Internet Explorer-pictogram.

Verder is de vormgeving van de populairste browser van weleer sterk verouderd en biedt het programma weinig functies. Tot slot bestaan er geen versies van Internet Explorer voor andere besturingssystemen en mobiele platformen.

©PXimport

Internet Explorer

Website
www.microsoft.com/nl-nl/download/internet-explorer.aspx2Score20

Maxthon

Volgens de laatste cijfers van StatCounter gebruikt 0,49 procent van de Nederlandse bevolking Maxthon als browser. Voor een relatief onbekende naam is dat nog een behoorlijk marktaandeel. Reden genoeg om dit programma eens nader te bespreken.

Maxthon is gebaseerd op de Chromium-code en vertoont om die reden overlap met Chrome en verwante browsers. Je gebruikt bijvoorbeeld zonder problemen Chrome-plug-ins.

Na de installatie krijg je de mogelijkheid om gegevens uit andere browsers te importeren en data tussen verschillende apparaten te synchroniseren. Voor laatstgenoemde optie dien je een Maxthon-account aan te maken.

Overigens is deze browser voor gebruikers van een Mac niet zo interessant, want het programma is al sinds 2018 niet meer bijgewerkt. De standaard ingestelde startpagina staat bomvol met links en advertenties, dus daar heb je weinig aan. Verder bestaan de menu’s uit een mengelmoes van Engels en Nederlands. Een lichtpuntje is de geïntegreerde nachtmodus.

Op het gebied van privacy liep Maxthon in 2016 reputatieschade op. Amerikaanse en Poolse onderzoekers ontdekten dat de browser onder meer surfgegevens en online zoekopdrachten ongevraagd naar een Chinese server doorsluisde. In de afgelopen jaren kwamen dergelijke achterdeurtjes gelukkig niet meer aan het licht, maar wees desondanks gewaarschuwd.

©PXimport

Maxthon

Website
www.maxthon.com4Score40

Opera

Opera hobbelt al jaren achter grote namen als Chrome, Edge, Firefox en Safari aan. Dat komt vermoedelijk door de geringe naamsbekendheid, want deze browser bevat allerlei snufjes die de moeite waard zijn.

Neem bijvoorbeeld de geïntegreerde VPN-functie. Hiermee herleid je het internetverkeer langs een andere server, zodat je publieke ip-adres voor webbeheerders geheim blijft. Geef hierbij zelf aan uit welk werelddeel je een ip-adres wilt aannemen, bijvoorbeeld Europa of Azië. Helaas kun je niet onder een online identiteit van een specifiek land surfen.

In tegenstelling tot andere browsers integreer je social media desgewenst in een zijbalk. Voer bijvoorbeeld WhatsApp- of Facebook Messenger-gesprekken terwijl je websites bezoekt. Voor het toevoegen van je WhatsApp-gesprekkenlijst dien je met een smartphone een QR-code in Opera te scannen. Je geeft zelf aan of je notificaties van inkomende gesprekken wilt ontvangen.

Maar Opera heeft nog veel meer te bieden. Zo weer je dankzij de effectieve adblocker alle advertenties en voeg je via Opera’s eigen extensiebibliotheek nieuwe gereedschappen toe. Gebruik het tooltje Install Chrome Extensions om plug-ins uit de Chrome Web Store te installeren. Via een Opera-account kun je bovendien gegevens tussen verschillende (mobiele) apparaten synchroniseren.

Buiten alle nuttige functies is Opera ook nog eens erg gebruiksvriendelijk. De browser start telkens met een snelkiezer waarmee je op Google (of een andere zoekmachine) kunt zoeken en rechtstreeks toegang hebt tot favoriete websites. Je past deze snelkiezer naar eigen smaak aan.

©PXimport

Opera

Website
www.opera.com10Score100

Safari

Zoals we inmiddels van Apple gewend zijn, richt de Amerikaanse grootmacht zich met zijn browser alleen op bezitters van Apple-apparatuur. Je gebruikt Safari dan ook louter op een Mac, iPad of iPhone. Een nadeel, want het is dus niet mogelijk om browsegegevens met pakweg een Android-toestel of Windows-pc te synchroniseren.

Besluit je desondanks om Safari evengoed als hoofdbrowser te gebruiken, dan valt er op het gebied van functionaliteit weinig te klagen. Importeer bladwijzers uit andere surfprogramma’s en laat in een privévenster geen sporen voor andere gebruikers achter. Nuttig is dat je bij iedere website een privacyrapport kunt opvragen.

Safari blokkeert de meeste trackingcookies, al zijn daarmee niet alle advertenties verleden tijd. Vanuit de App Store kun je wel een adblocker als extensie installeren. Bovendien zijn er allerlei andere hulpjes beschikbaar, al kosten sommige uitbreidingen wel geld.

Zoals je van een moderne browser mag verwachten, zijn er een wachtwoordmanager en cookiebeheerder geïntegreerd. Ook kun je webartikelen in een leeslijst bewaren, zodat je er in het vervolg offline bij kunt. Net als Firefox heeft ook Safari een functie om de knoppenbalk naar eigen smaak in te richten. Verder is er weliswaar een functie om internationale webpagina’s te vertalen, maar die werkt vooralsnog niet in het Nederlands. Apples browser kent een minimalistische vormgeving en heeft verder weinig om het lijf. Nieuwe gebruikers kunnen er vermoedelijk snel mee uit de voeten.

©PXimport

Safari

Website
www.apple.com/safari7Score70

SeaMonkey

Toen de ontwikkelaar zo’n vijftien jaar geleden stopte met Mozilla Application Suite, werd het project onder de naam SeaMonkey door vrijwilligers voortgezet. Er verschijnen nog altijd nieuwe updates van deze gratis software.

Naast een browser bevat het pakket een nieuwslezer, e-mailclient en chattool. Na de installatie verschijnt er een relatief drukke gebruikersomgeving op het scherm. De meeste ontwikkelaars prefereren tegenwoordig een minimalistische interface voor hun browsers, maar daar denken de makers van SeaMonkey kennelijk anders over. Meerdere werkbalken zijn namelijk boven elkaar gestapeld. De vormgeving oogt bovendien ietwat gedateerd.

Linksonder bevat de browser piepkleine pictogrammen waarmee gebruikers toegang hebben tot e-mail, nieuwsgroepen en de IRC-chatfunctie. Dit programma is met name weggelegd voor geavanceerdere computergebruikers die bijvoorbeeld via IRC-kanalen overleg voeren.

Voor de gemiddelde consument is SeaMonkey minder interessant. Er ontbreken daarvoor ook te veel functies, zoals synchronisatie van browsegegevens en fatsoenlijke ondersteuning voor plug-ins. Tot slot is het nadelig dat de ontwikkelaar geen mobiele versies uitbrengt.

©PXimport

SeaMonkey

Website
www.seamonkey-project.org5Score50

SRWare Iron

SRWare Iron is eigenlijk een privacyvriendelijke versie van Chrome. Zo op het eerste oog ziet deze browser er namelijk exact hetzelfde uit als het surfprogramma van Google. Logischerwijs komen alle bekende functies overeen, zoals de ondersteuning voor Chrome-plug-ins.

Voor de synchronisatie van browsegegevens vraagt SRWare Iron naar inloggegevens van Google. Helaas loopt deze functie al snel spaak. We proberen twee verschillende Google-accounts uit, maar het lukt niet om browsegegevens tussen verschillende apparaten uit te wisselen. Overigens bestaat er voor iOS geen app, dus bezitters van een iPhone of iPad kunnen beter even verder kijken.

De Duitse maker richt zich met deze browser op gebruikers die veel waarde aan hun online privacy hechten. Alle achterdeurtjes naar Google zijn dichtgetimmerd, zodat er geen gebruikersgegevens op de servers van de zoekmachinegigant terechtkomen. Dat meldt de ontwikkelaar in ieder geval trots op zijn website. Overigens wil de aversie tegen Google nog niet zeggen dat SRWare zelf niet commercieel is ingesteld. Zo bevatten de werkbalk en startpagina advertenties.

©PXimport

SRWare Iron

Website
www.srware.net4Score40

Tor Browser

Als je graag anoniem het web betreedt, is Tor Browser een interessant programma. Het versleutelde internetverkeer belandt via een geavanceerd netwerk van servers op jouw computer, tablet of smartphone. Vanwege deze omweg is het ip-adres van de daadwerkelijke aanvrager voor overheidsinstanties en online advertentiebureaus niet te traceren.

De werking is eenvoudig. Klik na het opstarten op Connect om verbinding met het zogeheten Tor-netwerk te maken. Vanwege langere routes op de digitale snelweg duurt het laden van omvangrijke websites wel iets langer. Voor dagelijks pc-gebruik is Tor Browser om die reden minder interessant.

De browser blokkeert standaard trackingcookies, maar dat wil nog niet zeggen dat daarmee ook alle advertenties zijn verdwenen. Als je een bekende Nederlandse nieuwssite bezoekt, zijn er meestal nog enkele advertenties te zien. Een andere privacymaatregel is dat DuckDuckGo de zoekfunctie verzorgt. Die slaat in tegenstelling tot Google geen gebruikersgegevens op.

Tor Browser is gebaseerd op dezelfde broncode als Firefox. Logischerwijs voelen de navigatiestructuur en menu’s hierdoor bekend aan. Fijn is dat je Firefox-add-ons kunt installeren. Daarentegen ontbreekt er een functie om browsegegevens te synchroniseren.

Standaard is de voertaal Engels, maar dat wijzig je in de instellingen desgewenst naar het Nederlands. Overigens adviseert Tor Browser wel om deze wijziging weer terug te draaien. Volgens de ontwikkelaar zijn gebruikers van de Engelstalige versie namelijk lastiger te traceren. Een minpunt is dat er geen versie voor iOS is uitgebracht.

©PXimport

Tor Browser

Website
www.torproject.org7Score70

Vivaldi

Vivaldi is een ideale browser voor veeleisende internetgebruikers. Zo’n beetje alles aan het programma is aanpasbaar en er zijn opvallend veel functies.

Nieuwe gebruikers krijgen tijdens de configuratie de keuze tussen drie modi, namelijk Basis, Klassiek of Op volle sterkte. Met laatstgenoemde optie heb je toegang tot alle gereedschappen. Bepaal verder in hoeverre je trackingcookies en advertenties wilt blokkeren. Deze functie is erg effectief, want we komen op geen enkele website reclame tegen.

Daarnaast selecteer je het gewenste thema, configureer je de ingebakken e-mailclient en geef je de tabbalk een geschikt plekje. Handig zijn de opties om tabbladen te groeperen, notities te maken en buitenlandse webpagina’s naar het Nederlands te vertalen. De vertaalfunctie is trouwens wel behoorlijk traag. Opvallend is de pauzeknop onderaan, die het programma tijdelijk alle webinhoud laat verbergen. Helaas heeft het forse aantal snufjes ook een keerzijde. De gebruikersomgeving oogt erg druk en daardoor kost het even tijd om aan Vivaldi te wennen.

Desondanks bevalt deze browser in de praktijk prima. Op het gebied van functionaliteit en flexibiliteit laat het programma de meeste concurrenten achter zich. Wie een Vivaldi-account aanmaakt, heeft op alle apparaten toegang tot dezelfde favorieten, wachtwoorden en geschiedenis. Hierbij komt er dan toch een minpuntje om de hoek kijken. Vivaldi blijkt namelijk niet voor iOS beschikbaar.

©PXimport

Vivaldi

Website
www.vivaldi.com9Score90

Conclusie

Zoek je een gebruiksvriendelijke browser met veel comfort, dan is Opera het programma dat je moet hebben. De Noorse ontwikkelaar heeft met de integratie van social media en een VPN-functie twee sterke troeven in handen. Wie bijvoorbeeld tijdens het werk regelmatig via WhatsApp overlegt, hoeft hiervoor niet meer naar de smartphone of een apart desktopprogramma uit te wijken. Voer rechtstreeks chatgesprekken via het zijpaneel.

Verder is het internetverkeer via de VPN-modus niet naar jou te herleiden. Dat is gunstig als je niet op pottenkijkers zit te wachten. Tel daar nog de uitstekende synchronisatiefunctie met een brede platformondersteuning bij op en Opera is de terechte winnaar van het Best getest-keurmerk.

Tor Browser verdient ondertussen het keurmerk Redactietip. Dit programma biedt vergeleken met Opera nog wat meer zekerheid dat er geen luistervinken op de lijn zitten. Het internetverkeer bereikt via een circuit van drie gedecentraliseerde servers jouw computer of mobiele toestel. Dat duurt weliswaar iets langer, maar bij uitwisseling van (bedrijfs)gevoelige informatie is Tor Browser uiterst nuttig.

Verschillende Opera-browsers

©PXimport

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.