Als je online surft, word je niet alleen getraceerd door allerlei cookies en andere trackers, maar geef je je op een nog veel fundamentelere manier bloot: elke website die je bezoekt, kent je ip-adres. Met Tor surf kun je anoniem surfen via een ketting van tussenliggende computers naar je bestemming, zodat de website door je omweg je ip-adres niet meer te zien krijgt. Handig als je even geen pottenkijkers wilt of een regiobeperking wilt omzeilen.

Elke keer dat je een website bezoekt, krijgt die webserver je ip-adres te zien. Daaruit kan die website in sommige gevallen je identiteit afleiden. Bijvoorbeeld als dat ip-adres gekoppeld is aan de domeinnaam van je werkgever omdat je momenteel op kantoor aan het surfen bent. Even anoniem de website van de concurrentie bezoeken zit er dan niet in. En zo zijn er nog allerlei situaties waarin je misschien liever niet hebt dat de webserver, je internetprovider of de overheid ziet welke websites je bezoekt.

Zelfs als je voorzichtig bent en voor al je communicatie encryptie gebruikt, bijvoorbeeld via https, beschermt dat nog niet je anonimiteit: je ip-adres dient immers altijd zichtbaar te zijn om überhaupt met netwerkdiensten te kunnen communiceren. Op het eerste gezicht lijkt ‘anoniem internetten’ dan ook onmogelijk.

01 Schillen van een ui

Het Tor-project heeft een mooie oplossing voor dit dilemma. Dit project maakt het mogelijk om anoniem een website te bezoeken, doordat je niet rechtstreeks die website bezoekt, maar via een aantal willekeurige tussenstappen. Zo krijgt de webserver die je bezoekt niet jouw ip-adres te zien, maar het ip-adres van een willekeurige computer in de hele wereld die tot het Tor-netwerk behoort.

Als je Tor gebruikt, bouwt je computer elke tien minuten een keten van versleutelde verbindingen op via willekeurige tussenstappen, die we ‘relais’ of ‘onion servers’ noemen. Elk relais in het Tor-netwerk ziet pakketjes van een relais binnenkomen en stuurt die door naar een ander relais, maar ziet dus niet dat die pakketjes oorspronkelijk van jou komen en uiteindelijk gaan naar de webserver die je bezoekt. Bovendien zijn de data zelf versleuteld: elk relais versleutelt zijn verbinding met het volgende relais, en zo krijg je ‘schillen’ van versleutelde tunnels die elkaar omvatten. Vandaar de ui als logo van Tor, dat overigens voluit The Onion Router heet.

Tor is dan ook handig om anoniem te internetten zonder dat je door advertentiebedrijven te traceren bent, of als je vreest dat er schimmige bedrijven of overheden over je schouder meekijken. Maar je kunt Tor ook gebruiken om regiobeperkingen te omzeilen en door je internetprovider geblokkeerde webpagina’s toch te bezoeken.

02 Hoe betrouwbaar is Tor?

Nu zou je kunnen denken: wie zijn die Tor-relais die mijn netwerkverkeer doorsturen? Zijn zij wel te vertrouwen? Maar dat is juist het mooie van hoe Tor werkt: je hoeft die relais helemaal niet te vertrouwen. Alleen het eerste relais van je verbinding ziet jouw ip-adres, maar heeft geen idee met welke webserver je uiteindelijk verbindt, omdat je pakketjes versleuteld door alle volgende relais gaat. Het laatste relais in de keten (de ‘exit node’) bezoekt de webserver, maar heeft om net dezelfde reden geen enkel idee van wie de pakketjes die hij naar de webserver stuurt komen. Uiteraard kan die wel het netwerkverkeer naar de webserver inzien, vandaar dat het belangrijk is dat je zelfs bij gebruik van Tor nog altijd websites via https bezoekt.

Kortom, zelfs als er onbetrouwbare relais in het Tor-netwerk zitten, blijf je anoniem, tenminste zolang niet alle relais in je keten onbetrouwbaar zijn en samenspannen. Om de tien minuten creëert de Tor-software op je computer bovendien een hele nieuwe keten. Zelfs in het onwaarschijnlijke geval dat je hele keten gecompromitteerd is, kunnen ze je na tien minuten niet meer traceren. Hoe meer relais er zijn en hoe meer verschillende partijen ze draaien (hoe diverser ze zijn dus), hoe veiliger het Tor-netwerk is.

©PXimport

Waarom geen proxy of vpn?

03 Tor Browser installeren

In principe kun je gewoon je favoriete webbrowser blijven gebruiken en het Tor-netwerk als proxy instellen, maar dat is niet aan te raden, omdat er nog allerlei andere stiekeme manieren zijn om je ip-adres te weten te komen of je te traceren. Om anoniem te surfen, zou je immers ook cookies moeten blokkeren, en allerlei scripts en plug-ins moeten uitschakelen. Dat alles doet de Tor Browser, die je van de website van Tor kunt downloaden voor Windows, macOS, Linux en Android. Er is geen versie voor iOS; op dat platform kun je wel de gratis app Onion Browser van Mike Tigas gebruiken.

We tonen hier hoe je de Tor Browser in Windows gebruikt; in macOS en Linux verloopt het vergelijkbaar. Klik op de homepage van Tor op Download Tor Browser en klik dan op het pictogram van je besturingssysteem. Nadat de download voltooid is, start je het installatieprogramma en kies je je taal (Nederlands wordt ondersteund). Het installatieprogramma maakt standaard snelkoppelingen aan in het startmenu en op het bureaublad, en start de Tor Browser na de installatie.

©PXimport

04 Aan de slag met Tor

Klik in het venster van de Tor Browser op Connect om met het Tor-netwerk te verbinden. Daarna opent de Tor Browser een welkomstpagina. Je kunt nu anoniem surfen door een url in de adresbalk in te typen. Of je kunt anoniem zoeken via de op privacy gerichte zoekmachine DuckDuckGo waarvan de welkomstpagina een zoekveld toont.

Als je het venster van de Tor Browser gemaximaliseerd hebt, zul je merken dat de browser meldt dat dit niet aangeraden is. Websites kunnen je immers proberen te traceren aan de hand van allerlei parameters van je computer, zoals de resolutie van je monitor.

De Tor Browser is uitgerust met de extensies HTTPS Everywhere en NoScript, die je naar https-versies van websites doorstuurt en respectievelijk scripts op websites blokkeert. Standaard zijn ze actief, maar staan hun icoontjes niet in de werkbalk. Wil je ze toevoegen, klik dan met rechts op een lege plaats in de werkbalk, bijvoorbeeld tussen de adresbalk en het icoontje van de ui, kies Customize…, sleep beide icoontjes naar de werkbalk en klik op Done.

©PXimport

05 Naar elke website een ander pad

Tor verbergt dan wel je ip-adres, zodra je meerdere websites opent, bestaat de kans dat die onderliggend van hetzelfde advertentie- of trackingnetwerk gebruikmaken en zo je activiteiten op de verschillende websites aan elkaar kunnen linken.

Daarom creëert Tor voor elke website die je bezoekt een verschillend circuit: het circuit dat je voor een website gebruikt, krijg je te zien als je op het infoknopje links van de adresbalk klikt. Onder Tor Circuit zie je de ip-adressen en landen in de keten tussen jou en de bezochte website.

Dat circuit is hetzelfde voor alle pagina’s van die website, ook in andere tabs of vensters, zodat de website niet in de war raakt. Maar twee verschillende websites die je bezoekt, bereik je via een ander pad, zodat een third-party trackingdienst in beide websites niet ziet dat beide verbindingen van dezelfde browser komen.

©PXimport

06 Je identiteit beheren

Met een klik op New Circuit for this Site verander je de keten voor een website. Dat is handig als het laatste relais in de keten de website om een of andere reden niet kan bereiken. Merk op dat de Tor Browser het eerste relais, de ‘guard node’, slechts om de twee tot drie maanden verandert: uit onderzoek is gebleken dat dit veiliger is dan ze telkens te veranderen.

Nog drastischer is de optie New Identity, die je in het menu vindt (pictogram met de drie horizontale streepjes rechtsboven) of onder het icoontje van de ui in de werkbalk. Dit is de ‘nucleaire optie’ voor je anonimiteit, waarmee je voorkomt dat iets uit je browseractiviteit daarna nog te linken is aan je activiteiten ervoor. De Tor Browser sluit dan al je tabs en vensters, wist alle privé-informatie zoals cookies en browsergeschiedenis, en gebruikt nieuwe Tor-ketens voor alle verbindingen. Eventuele downloads die nog aan de gang zijn, worden ook afgebroken.

©PXimport

Tor als digitale onderwereld?

©PXimport

07 Beveiligingsinstellingen

De Tor Browser heeft verschillende beveiligingsniveaus. Klik je op het icoontje van het schild in de werkbalk rechts bovenaan, dan krijg je het huidige beveiligingsniveau te zien, Standard. Om het beveiligingsniveau aan te passen of gewoon om te zien wat het huidige niveau precies inhoudt, klik je op Advanced Security Settings.

Op het standaardniveau verloopt alle communicatie via het Tor-netwerk, maar legt de Tor Browser websites niets in de weg: zo blijft javascript gewoon werken. Je ip-adres is dan wel verborgen, maar je lekt waarschijnlijk nog heel wat informatie op de achtergrond. Kies je voor Safer, dan wordt javascript op websites zonder https uitgeschakeld, sommige lettertypes en wiskundige symbolen worden niet meer geladen, en op audio en video dien je te klikken voor ze beginnen te spelen. Safest gaat nog verder: dit beveiligingsniveau schakelt javascript overal uit, en laadt ook icoontjes en afbeeldingen niet meer.

Wil je meer flexibiliteit, plaats dan het icoontje van NoScript in de werkbalk, zodat je per website kunt instellen welke scripts je toelaat. Laat je niet verleiden om extra extensies te installeren die bedoeld zijn om je privacy of veiligheid te verbeteren. In principe kan het, want de Tor Browser is gewoon gebaseerd op Firefox. Maar in het beste geval werkt een extra extensie niet samen met de speciaal aangepaste configuratie van de Tor Browser en in het slechtste geval ondermijnt ze juist alle privacymaatregelen die de Tor Browser neemt.

©PXimport

08 Onion services

Onion services (vroeger bekend als ‘hidden services’) zijn diensten, vaak websites, die alleen op het Tor-netwerk toegankelijk zijn. Het ip-adres van een onion service is niet bekend, waardoor de uitbater ervan anoniem kan blijven. Bovendien is alle netwerkverkeer tussen Tor-gebruikers en de onion services die ze bezoeken end-to-end versleuteld: door een onion service te bezoeken, verlaat je immers op geen enkel moment het Tor-netwerk.

Je bezoekt een onion service net zoals elke andere website: door het adres in de adresbalk in te typen. Maar met dat adres is iets vreemds aan de hand: elk onion-adres bestaat uit een reeks van 16 willekeurige letters en cijfers, gevolgd door .onion. Als je dit adres in een normale webbrowser intypt, vindt die de server niet, omdat het top-level domain .onion niet geldig is. Maar als je hetzelfde adres in de Tor Browser intypt, kom je terecht op de website, omdat dit via het Tor-netwerk verloopt. Als je een onion service bezoekt, toont de Tor Browser vooraan in de adresbalk een groen icoontje van een ui.

Maar hoe vind je die onion services? Er bestaan diverse websites die links naar onion services verzamelen, zoals The Hidden Wiki (www.zqktlwi4fecvo6ri.onion). Ook de zoekmachine DuckDuckGo (http://3g2upl4pq6kufc4m.onion) draait een onion service. En zelfs Facebook (http://facebookcorewwwi.onion), waardoor mensen in landen waar het sociale netwerk geblokkeerd is nog altijd met hun familie en vrienden kunnen communiceren. Maar let op: er staan ook heel wat schimmige onion services online die bezoekers alleen maar proberen te misleiden. Bij sommige mensen haalt anonimiteit immers het slechtste naar boven …

©PXimport

Gebruik geen Tor-proxy

09 Tails

Als je meer op het Tor-netwerk wilt doen dan enkele websites bezoeken, is het aan te raden om al je netwerkverkeer via Tor om te leiden. Er bestaan trucs om dat te doen in Windows, maar om je privacy echt te beschermen, dien je met zoveel zaken rekening te houden dat een foutje snel gebeurd is. Voor wie serieus met Tor aan de slag wil, is het daarom eerder aan te raden om dat met een afzonderlijk besturingssysteem te doen: Tails.

Download het image van de downloadpagina van Tails en schrijf het img-bestand van 1,2 GB met balenaEtcher naar een usb-stick met een minimale capaciteit van 8 GB. Daarna kun je vanaf deze usb-stick je pc opstarten om met Tails te werken.

10 Aan de slag met Tails

Na het opstartmenu waar je voor de standaard Tails-sessie kiest, selecteer je je taal en toetsenbordindeling uit de lijst en klik je op Start Tails. Dit dien je overigens elke keer te doen, want Tails is een live-distributie die niets op je interne schijf opslaat. Daarna zie je het bureaublad van Tails. Bovenaan rechts in de statusbalk kun je je wifi-netwerk selecteren. Wacht daarna op de melding Tor is ready. In het menu Toepassingen vind je de Tor Browser. Hiermee kun je net zoals in Windows via het Tor-netwerk surfen, maar als extraatje bevat de webbrowser ook nog de extensie uBlock Origin om advertenties te blokkeren.

Tails bevat nog veel meer software die allemaal via het Tor-netwerk communiceert: niet alleen wat je in Tor Browser bezoekt, maar alle internetverkeer wordt via het Tor-netwerk omgeleid. En allerlei programma’s zijn net zoals de Tor Browser voorzien van een extra veilige configuratie. Zo bevat het e-mailprogramma Thunderbird de extensie Enigmail voor encryptie en digitale handtekeningen met OpenPGP. En het chatprogramma Pidgin voor irc en xmpp is geconfigureerd met encryptie via het protocol Off-the-Record.

Ook kun je rechtstreeks in de bestandsbeheerder bestanden anoniem uitwisselen met OnionShare. Open Bestanden in Toepassingen / Accessoires, klik met rechts op een bestand of map en kies in het contextmenu Share via OnionShare. Als je dan op Start server klikt, start je automatisch een onion service. Na een tijdje krijg je een willekeurig gegenereerd onion-domein te zien. Deel dit met de persoon waarmee je de bestanden wilt delen en die hoeft dit domein maar in de Tor Browser te bezoeken om je bestanden te downloaden. Volledig anoniem en end-to-end versleuteld.

©PXimport

11 Bestanden opslaan in Tails

Standaard slaat Tails geen bestanden op: de Linux-distributie wist zelfs je hele intern geheugen voordat het de computer uitschakelt, zodat er geen sporen van je anonieme surfsessies achterblijven. Maar wat als je op de usb-stick waarop je Tails geïnstalleerd hebt ook bestanden wilt opslaan die je tijdens meerdere surfsessies nodig hebt? Dat kan, met ‘persistent storage’ (blijvende opslag) maak je een versleuteld volume op het vrije gedeelte van je usb-stick, waarin je persoonlijke bestanden, instellingen, extra software en encryptiesleutels kunt opslaan.

Open in het toepassingenmenu Tails / Configure persistent volume. Vul nu een wachtwoord in en bevestig het. Voor de veiligheid kies je het best een wachtwoordzin van vijf tot zeven willekeurige woorden. Klik daarna op Aanmaken. Wanneer het versleutelde volume aangemaakt is, vraagt de persistentie-assistent je welke bestanden je erop wilt opslaan: alleen bestanden die je in de map Persistent opslaat, ook je browserbladwijzers, netwerk- en printerinstellingen, extra programma’s enzovoort. Bevestig gerust de standaardkeuze met Opslaan, de rest kun je later nog inschakelen door het configuratieprogramma opnieuw op te starten.

Als je daarna Tails herstart, krijg je in het venster waar je je taal kiest een onderdeel Versleutelde persistente opslag. Vul hier je wachtwoordzin in en klik op Ontgrendelen. Klik daarna op Start Tails, waarna je Tails-sessie toegang heeft tot je versleutelde volume. Alles wat je in de map Persistent plaatst, wordt op de achtergrond versleuteld.

©PXimport

12 Tor Browser in Android

Sinds mei van dit jaar is de Tor Browser ook in een stabiele versie beschikbaar voor Android. Je downloadt Tor Browser voor Android op Google Play, F-Droid of als een apk-bestand op de website van Tor. Nadat je de Tor-app geopend hebt, klik je op Verbinden om een verbinding met het Tor-netwerk op te zetten.

De mobiele app biedt ruwweg dezelfde mogelijkheden als de Tor Browser voor pc’s. In de beveiligingsinstellingen kun je dezelfde beveiligingsniveaus kiezen: Standaard, Veiliger en Veiligste. En ook de extensies HTTPS Everywhere en NoScript zijn geïnstalleerd.

13 Draai zelf een Tor-relais

Het Tor-netwerk werkt alleen als er voldoende mensen Tor-relais draaien. Door een relais in het midden van de Tor-keten te draaien, loop je geen risico. Maar als je een exit-node draait, komt jouw ip-adres in de logs van servers te staan die door anderen via je exit-node bezocht worden.

Nu ben je misschien wat huiverig om het Tor-netwerk met een exit-node te ondersteunen, omdat Tor ook voor criminele activiteiten gebruikt wordt. Je hebt immers geen zin om voor dag en dauw uit je bed gelicht te worden door de politie, omdat iemand via je exit-node aangekondigd heeft een aanslag te plegen.

Bits of Freedom, een Nederlandse stichting die opkomt voor digitale burgerrechten, bespreekt op zijn website de juridische risico’s van het draaien van een Tor-exit-node en geeft ook wat tips om de risico’s te beperken. Op die manier kun je mensen die Tor echt nodig hebben voor hun veiligheid helpen zonder dat je jezelf in de nesten werkt.

©PXimport

Privévensters met Tor in Brave

©PXimport

Nog niet zo heel lang geleden was een elektrische deken vooral iets voor omaatjes. Maar sinds de gasprijzen eind 2021 enorm opliepen, hebben we allemaal de warmtekussen en -dekens omarmd. Welk deel van je lichaam je ook wilt verwarmen: het aanbod is enorm. Tijd voor een uitgebreide test dus. Zaten we er warmpjes bij?

Het van oorsprong Duitse bedrijf Beurer richt zich vooral op producten die te maken hebben met beauty, medical en wellbeing. Dat loopt van haardrogers tot weegschalen en bloeddrukmeters. Maar van oorsprong – en we hebben het dan over 1919(!) – hield Beurer zich bezig met de productie van warmtekussens. Het is dan ook niet vreemd dat het bedrijf een aanzienlijk aantal warmteproducten in het assortiment heeft. Voor deze test probeerden we vier producten uit: een verzwaarde warmtemat (HK 145), een oplaadbaar warmtekussen (Heaty HK 77), een voetenwarmer met massagefunctie (FWM 45) en tot slot een elektrische bovendeken (HD 82 Stockholm). 

Voor gerichte warmte: HK 145 Cosy Weight Green Planet

We beginnen met de HK 145. Hoewel de HK 145 Cosy Weight door Beurer zelf als verwarmingskussen wordt aangeduid, zouden wij het toch eerder een warmtemat noemen. Dat komt door de langwerpige vorm (60x30 centimeter) en de geringe dikte (iets minder dan 9 centimeter). Heel geschikt dus om op specifieke delen van je lichaam te leggen – denk aan een stijve schouder of pijnlijke knieën. Ook als je bijvoorbeeld menstruatiekrampen hebt, kan de HK 145 helpen.

Bij het uit de doos halen viel meteen het gewicht van de mat op: ongeveer anderhalve kilo. Door de vulling van glaskralen is hij een stuk zwaarder dan traditionele warmtekussens. Wie wel eens onder een verzwaringsdeken heeft geslapen, weet hoe rustgevend dat werkt. Bovendien zorgen de kralen ervoor dat de warmte langer wordt afgegeven. Fijn is dat de mat gemaakt is van superzachte materiaal (100% gerecycled – de HK 145 maakt deel uit van de duurzame Green Planet-lijn).

©AK | ID.nl

De werking is heel simpel: stekker in het stopcontact en de gewenste stand kiezen. In totaal zijn er zes warmtestanden. Omdat wij enorme koukleumen zijn, vonden we de hoogste stand het lekkerst, maar dat is een persoonlijk iets. We hebben het kussen eerst uitgeprobeerd op onze de buik. Dat voelde door het verzwarende effect vooral heel ontspannend. Daarna was onze schouder aan de beurt (de combinatie een zekere leeftijd + 40 uur per week achter de laptop zitten is daar niet al te best voor). De warmte werkte snel en gericht: na een minuut of vijftien voelde de schouder duidelijk soepeler. Langer doorgaan was minder prettig, vooral door het gewicht en de harde rand van de mat, die in onze nek begon te drukken.

Om mee te knuffelen: HK 77 Heaty warmtekussen

Zeg je cosy warmte, dan zeg je al snel: warmtekussen. Maar dan wel eentje die in je interieur past. Dat hebben ze bij Beurer goed begrepen: het HK 77 Heaty kussen is verkrijgbaar met een corduroy hoes (in crème, oudroze, blauwgroen) of een velvet hoes (in taupe, roze. blauw). De hoes is wasbaar.

Net als bij de andere producten in deze test wordt ook de Heaty (wij probeerden de velvetblauwe versie) geleverd met een handleiding met een duidelijke schematische tekening waarop alle onderdelen en functies staan uitgelegd. Het enige wat we in de handleiding niet helemaal duidelijk vonden, was of je de accu kunt opladen terwijl hij nog in het zakje van het binnenkussen zat, of dat je hem eerst moet verwijderen. Voor de veiligheid hebben wij hem eruit gehaald. Het opladen zelf wijst zich vanzelf. Drie witte ledjes op het bedieningspaneel (het bruine label aan de buitenzijde) geven de voortgang van het opladen aan. Is de accu helemaal opgeladen, dan regel je via de drukknop op het paneel de hoogte van de warmte. Als het kussen aan staat, zie je zowel de ingestelde temperatuur-indicator als de ledjes van het batterijniveau.

©AK | ID.nl

Om met die warmte te beginnen: we kunnen niet anders concluderen dan dat het ultiem comfort is, snuggelen met een warm kussen. Wij als koukleumen opteerden natuurlijk voor de hoogste stand, maar ook na terugschakelen naar een lagere stand gaf het kussen nog steeds behaaglijke warmte af.

Wel vonden we dat de accu redelijk snel leegliep.Na ongeveer een uur op de hoogste warmtestand waren al twee van de drie witte ledlampjes uit. Volgens Beurer heeft de accu een maximale gebruiksduur van vier uur, maar dat geldt alleen voor de laagste stand. Op de hoogste stand haal je dus waarschijnlijk nét het einde van een romantische kerstfilm niet.

Warmte en ontspanning voor je voeten: FWM 45 voetenwarmer

Wie vaak koude voeten heeft, heeft niets aan een warmtekussen. Speciaal voor die mensen is er de FWM 45: een voetenwarmer met een teddyvoering, die twee verschillende warmtestanden heeft én twee verschillende massagestanden. Je kunt zowel de warmte als de massage afzonderlijk of tegelijkertijd gebruiken. Variatie genoeg dus.

Op een thuiswerkdag waarop het buiten behoorlijk koud was hebben wij de voetenzak onder het bureau gezet. Stekker in het stopcontact, even laten opwarmen en voeten erin. Aanvankelijk hielden we daarbij onze sokken aan. Dat voelde oké, maar echt warm: nee. Met blote voeten ging dat wat beter, hoewel het van ons nog wel wat warmer had gemogen. Jammer is dat de warmte alleen van een verwarmingselement aan de onderkant komt en dat de bovenkant niet elastisch sluit, waardoor er een opening blijft waardoor koude lucht naar binnen glipt. Kleine tip: vouw de teddyvoering uit in plaats van die over de zak te laten hangen, zodat je onderbenen beter bedekt zijn. Doen, wat ons betreft.

©AK | ID.nl

Bijzonder aan deze voetenwarmer (geschikt voor voeten tot en met maat 47) is dat er een massagefunctie op zit. Je kunt daarbij kiezen uit twee standen: rustgevend en verkwikkend. De rustgevende modus (stand 1) doet precies wat hij belooft. Je voelt de trilling in je voeten en kuiten. Het is niet hinderlijk en vooral ontspannend. We kunnen ons voorstellen dat dit een prettige stand is bij het tv-kijken na een dag hard werken. Tv-kijken terwijl de verkwikkende modus (stand 2) aan staat, zouden we zelf niet zo snel doen. Het masseren gaat in deze stand namelijk een stuk harder (en maakt ook wat meer geluid). Voelt het vervelend? Nee, dat niet. Maar het voelt ook niet heel lekker – je bent je vooral heel de tijd bewust van het getril onder je voeten. Wij vonden het lastig om ons tijdens deze stand te focussen op ons werk.

Om nooit meer onderuit te kruipen: HD 82 Stockholm warmtedeken

Reviewen is soms hard werken, maar soms is het een feestje. Het uitproberen van de HD 82 warmtedeken was zo'n feestje. Dankzij zijn afmetingen (130x180 centimeter) kun je er helemaal in wegkruipen. Op de handig verlichte bedieningseenheid kun je kiezen uit zes warmtestanden, waarbij koukleumen zoals wij ook bij een lagere stand dan de hoogste nog heerlijk warm blijven.

©AK | ID.nl

De deken is heel zacht (fleece) en ziet er luxueus uit. Geen deken die je na gebruik opbergt omdat hij lelijk staat in je interieur, maar echt een deken om standaard op de bank te hebben liggen. Een fijn idee daarbij is dat er een veiligheidssysteem is ingebouwd: bij een storing schakelt de deken automatisch uit. Ook wanneer hij drie uur heeft aangestaan, schakelt hij automatisch uit. Dat voorkomt dat je hem zelf vergeet uit te zetten. Scheelt weer op je energierekening! Niet veel, want een gemiddelde warmtedeken verbruikt ongeveer 100 watt per uur. Na drie uur is dat dus ongeveer 0,3 kWh. Bij een gemiddelde elektriciteitsprijs van 0,28 euro per kWh (niveau november 2025; bron: ANWB) kom je uit op net iets meer dan 9 cent. Dat is veel goedkoper dan drie uur de kachel aan… 

FRITZ! heeft de Mesh Set 1700 uitgebracht, een nieuwe wifi 7-oplossing die je gewoon in het stopcontact prikt. De compacte set bestaat uit kleine repeaters die samen één groot draadloos netwerk vormen, bedoeld om in elke hoek van het huis snel en stabiel internet te bieden.

De set draait om de vernieuwde FRITZ!Repeater 1200 AX, nu uitgerust met wifi 7 en goed voor snelheden tot 3.600 Mbit/s op de 2,4- en 5GHz-banden – een toename van ongeveer 600 Mbit/s ten opzichte van het vorige model. Dankzij multigigabit-wifi kunnen meer apparaten tegelijk verbonden zijn zonder dat de snelheid merkbaar daalt. De nieuwe wifi 7-functie Multi-Link Operation maakt het mogelijk om data gelijktijdig via beide frequentiebanden te versturen, wat de stabiliteit verder verbetert. Voor vaste apparaten is er bovendien een gigabitpoort aanwezig.

Omdat de repeaters direct in het stopcontact worden gestoken, nemen ze nauwelijks ruimte in en zijn ze eenvoudig te installeren. Gebruikers kunnen kiezen voor een set met twee of drie repeaters, afhankelijk van de grootte van de woning. De FRITZ!Mesh Set 1700 werkt het best samen met een FRITZ!Box, maar kan ook worden gekoppeld aan routers van andere merken. In dat geval fungeert de eerste repeater als centrale wifi-regelaar.

Goed om te weten: alle FRITZ!Box-routers en repeaters worden in Europa geproduceerd, krijgen vijf jaar garantie krijgen en ontvangen gratis beveiligings- en functie-updates.

Beschikbaarheid

De FRITZ!Mesh Set 1700 is per direct verkrijgbaar als set van twee of drie repeaters. De afzonderlijke repeater is ook los te koop onder de naam FRITZ!Repeater 1700.