Een ssd is veel sneller dan een conventionele harde schijf, dus het kan zeker lonen om van een hdd naar een ssd te upgraden. Wil je al je digitale gegevens meenemen? We leggen uit hoe eenharde schijf klonen naar ssd werkt met behulp van het gratis programma EaseUS Todo Backup.

Ssd's worden steeds goedkoper, waardoor de aanschaf ervan aantrekkelijker wordt. Zelfs als je een al wat oudere laptop hebt, kan het de moeite zijn om die voor zijn laatste werkbare jaren te voorzien van een ssd, want de kans dat je oude harde schijf het eerder begeeft dan de rest van de hardware is namelijk best groot.

Natuurlijk is het zaak om goed op te letten welke ssd je aanschaft. Hierbij kun je rekening houden met de lees- en schrijfsnelheid van een ssd, de hoeveelheid beschikbare gigabytes en het energieverbruik. Het laatste is meer van belang bij bijvoorbeeld laptops of een nas.

Als je een nieuwe ssdhebt aangeschaft en deze als vervanging van je bestaande 'ouderwetse' harde schijf wilt plaatsen in je computer, moet je natuurlijk wel eerst een back-up maken. In dit artikel gebruiken we daar de gratis tool EaseUS Todo Backup voor. Met deze software kun je afzonderlijke back-upsmaken, maar belangrijker, ook een sector-voor-sector kloon van je oude harde schijf. En dat is nodig als je de gegevens van de oude harde schijf direct naar de nieuwe wilt overzetten, compleet met bootpartitie en een werkende Windows 10-installatie.

Wil je meer leren over het maken van een backup? Bekijk dan onze Cursus: Back-up en Herstel (boek & online cursus).

Oude en nieuwe schijf aansluiten

Het maken van een kloon gaat het eenvoudigst als je pc of laptop een extra sleuf heeft voor het plaatsen van een tweede harde schijf. Bij het maken van een kloon werkt het namelijk het snelst als je deze direct kan overzetten naar je nieuwe ssd.

Er bestaan daarnaast ook usb-docking stations zoals in onderstaande afbeelding, of zelfs losse kabels waarmee je een (nieuwe) harde schijf of ssd extern kunt aansluiten op de usb-poort. Windows 10 herkent deze schijf gewoon als een extra harddisk en ook EaseUS Todo Backupkan daarmee overweg.

©PXimport

Gegevens overzetten

Nadat je je nieuwe ssd hebt aangesloten op je computer, kun je starten met het klonen van de oude harde schijf naar de nieuwe. Start EaseUS Todo Backup en wacht tot de software klaar is met de initialisatie.

Nadat het programma al je schijven heeft gevonden, klik je rechtsboven op de knop System Clone. Met deze optie maak je een exacte kopie (kloon) van je oude harde schijf direct naar de nieuwe. System Clone pakt hierbij automatisch de bootpartitie, de Windows-partitie en eventuele extra partities op de systeemschijf en zet deze dan direct over naar je nieuwe ssd.

©PXimport

Het overzetten van de data van de oude harde schijf naar de nieuwe kan even duren, afhankelijk van de omvang van de partities. In ons geval duurde het overzetten ongeveer een half uur.

Oude harde schijf eruit

Is de kloon succesvol uitgevoerd? Ontkoppel dan je nieuwe ssd van je computer. Let wel, doe dit wel op de 'nette' manier: klik met de rechtermuisknop op het usb-pictogram en kies voor Uitwerpen in het contextmenu. Zo weet je zeker dat er geen gegevens meer worden weggeschreven of dat de schijf op een andere manier nog in gebruik is.

Heb je je nieuwe ssd intern aangesloten? Sluit dan eerst de computer helemaal af , haal de stroomkabel uit de computer en maak je ssd weer los. Afhankelijk van hoe jouw systeem is geconfigureerd, kun je nu ook je oude harde schijf losmaken binnenin je computer. Voor dit artikel hebben we gebruik gemaakt van een laptop, waarin ruimte is voor één harde schijf, dus in ons geval vervangen we de oude interne harde schijf voor een nieuwe ssd, waarop we zojuist de kloon van de complete schijf naartoe hebben overgezet.

©PXimport

Ssd plaatsen

Het plaatsen van de ssd gaat eenvoudig en eigenlijk in omgekeerde volgorde dat je de oude schijf eruit hebt gehaald. Let op: vervang je een harde schijf uit een desktop-pc, dan past een ssd doorgaans niet direct in de schijfbaai van je systeem. Dat komt omdat conventionele desktop harddisk 3,5 inch breed zijn, terwijl ssd's altijd 2,5 inch breed zijn.

Om het verschil in breedte te overbruggen, heb je een zogeheten bracket nodig: een metalen of kunststof frame waarin je de ssd vastschroeft, en vervolgens in je 3,5 inch schijfbay van de desktop-pc plaatst. Laptops hebben doorgaans altijd een 2,5 inch drive bay, dus een nieuwe ssd past zonder aanpassing direct in het slot.

Computer opnieuw starten

Als je met EaseUS Todo Backup de kloon hebt gemaakt van je oude harde schijf naar je nieuwe ssd, dan is het een kwestie van de nieuwe ssd plaatsen, de klepjes weer dicht te schroeven en je computer of laptop weer op te starten. Zolang je de nieuwe ssd op dezelfde poort hebt aangesloten als de oude harde schijf, start je computer direct op vanaf die nieuwe schijf, zonder dat je verder nog iets hoeft te doen.

©PXimport

Prestaties

Het grootste voordeel van een ssd ten opzichte van een conventionele harde schijf is de snelheid. Een ssd heeft geen bewegende onderdelen en bestaat uit snel flashgeheugen, terwijl een conventionele harddisk lees- en schrijfkoppen heeft, die de data moet uitlezen en wegschrijven van ronddraaiende magnetische schijven.

Dat lezen en schrijven kost veel tijd, omdat de lees- en schrijfkoppen die informatie van meerdere plekken verspreid over die schijven moet ophalen. Dat is ook de reden dat je een conventionele harde schijf regelmatig moet defragmenteren en opschonen.

Na het plaatsen van een ssd merk je eigenlijk meteen verschil ten opzicht van een oude conventionele harde schijf. Dat zie je bijvoorbeeld aan de opstarttijd van Windows, deze is dan meteen een fractie drie of vier sneller dan bij een gewone harde schijf. Je zult het ook merken in het starten van programma's, deze zullen dan veel sneller op je beeldscherm verschijnen.

Ook bij het kopiëren en verplaatsen van bestanden - zeker als deze groot zijn - merk je direct verschil na het plaatsen ven een ssd. Zelfs het upgraden van een harde schijf in een al wat oudere laptop kan veel voordelen bieden, waardoor je weer een paar jaar langer met je oude apparaat vooruit kunt, zeker als je ook nog een paar tientjes investeert in wat extra werkgeheugen.

We hebben zelf ook wat eenvoudige benchmarks uitgevoerd om het verschil in prestaties te meten tussen de oude situatie (met een conventionele harde schijf van Samsung) en de nieuwe (met een Patriot Burst 240 GB sata III ssd) op een oude Compaq Presario CQ70-200EED uit 2009.

BENCHMARKSSAMSUNG 250GB HDDPATRIOT BURST 240GB SSDOpstarten laptop koud:1:08.200:33.68Opnieuw opstarten:2:32.671:02.55Gem. leessnelheid:51,40 MB/s239,79 MB/sGem. schrijfsnelheid:47,18 MB/s154,06 MB/sGem. toegangstijd lezen:19,555 ms0,240 msGem. toegangstijd schrijven:24,074 ms1,667 ms

Tot slot

Een ssd kan een goede investering zijn om zelfs je oude laptop van een snelheidsupgrade te voorzien, maar zeker als je al een redelijk moderne computer hebt zorgt een ssd voor een enorme boost in de prestaties van je computer.

Ook als je in de markt bent voor een externe schijf, kun je voor een ssd kiezen. Niet alleen is een externe ssd een stuk sneller in de gegevensoverdracht, ook zijn ze een stuk minder kwetsbaar dan traditionele harde schijven omdat er geen bewegende onderdelen in zitten. Dit heeft als groot voordeel dat je je externe ssd zorgeloos in je tas steekt als je op pad gaat.

Weet je nog niet welke ssd je wilt kopen, dan verwijzen we je graag door naar onze collega's van Computer!Totaal diemaar liefst 45 ssd's hebben getest  en leggen uit waar je bij aanschaf op moet letten.

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).