Met een Chromecast kun je vrijwel overal je favoriete muziek, films en series streamen. De mogelijkheden van het streamingapparaatje gaan echter verder dan alleen het streamen van content. Wij geven 13 Chromecast-tips.

Chromecast is een verbinding van twee woorden: Chrome en cast. Chrome is afkomstig van het feit dat een Chromecast draait op een versimpelde versie van Chrome OS, het besturingssysteem van Google. Het woord cast is afgeleid van casting (in goed Nederlands ‘casten’), het streamen van inhoud van het ene naar het andere apparaat. Met een Chromecast is helemaal niet moeilijk om inhoud naar je tv te streamen en je hoeft ook geen grote bedragen uit te geven.

Een Chromecast is een klein apparaatje dat wordt gebruikt om materiaal van je smartphone, tablet of computer naar je hd-televisie te streamen. Stel, je hebt Netflix op je smartphone geïnstalleerd en je wilt op een groot scherm kijken naar een film of aflevering uit het aanbod. Het is vaak onmogelijk om een kabeltje aan te sluiten tussen je mobiele apparaat en je televisie. Bovendien is het veel makkelijker om dit draadloos te doen. Het enige wat je nodig hebt, is een wifi-netwerk en een apparaat dat het materiaal om kan zetten - een Chromecast in dit geval.

Google heeft met zijn Chromecast een succesnummer in handen. Wereldwijd zijn er al ruim dertig miljoen van deze compacte streamingapparaatjes verkocht. Begrijpelijk, want voor een paar tientjes maak je iedere televisie ‘smart’. Bekende apps die Chromecast-ondersteuning hebben ingebouwd, zijn bijvoorbeeld NPO Gemist, RTL XL, YouTube en Netflix. Tot zover het bekende verhaal, want je kunt nog veel meer met deze Google-telg doen dan je in eerste instantie zou denken. Lees dit artikel en laat je verrassen!

Chromecast instellen

01 Gastvrije Chromecast

Zodra je via de Google Home-app je Chromecast configureert, krijg je meteen al een interessante optie voorgeschoteld. Je schakelt namelijk eventueel de zogeheten gastmodus in. Overigens vind je deze functie ook terug door binnen de instellingen te navigeren naar Apparaten. Tik vervolgens op de knop met de drie puntjes en kies voor Gastmodus om deze functie te activeren. Alle visite kan nu probleemloos video’s naar jouw Chromecast casten, zonder er verbinding met het thuisnetwerk vereist is. Als een gast op het cast-pictogram (rechthoek met drie verbindingsstreepjes) tikt, verschijnt er een melding dat er een Chromecast in de buurt is. Bevestig met Connect. Via een onhoorbaar ultrasoon geluid koppelt de Chromecast zichzelf aan het mobiele toestel van je bezoeker, mits de afstand tussen beide apparaten maximaal zo’n zeven meter bedraagt. Wanneer de verbinding onverhoopt niet tot stand komt, dien je handmatig de juiste pincode op te geven. Vervolgens kan je visite via een rechtstreekse wifi-verbinding de videostream starten.

02 Android-scherm casten

Je stuurt een Chromecast moeiteloos aan vanaf een iOS- of Android-toestel. Dat werkt vanuit beide besturingssystemen prima, al heeft Android wel een leuk extraatje voor je in petto. Zo kun je het volledige scherm van het mobiele toestel naar je televisie casten. Handig voor het geval een bepaalde app geen Chromecast-ondersteuning heeft ingebouwd. Open de app Google Home en vouw linksboven het instellingenmenu open. Je kiest daarna tweemaal voor Scherm/audio casten. Bedenk goed of je het Android-scherm staand of liggend wilt delen, al kun je dat tijdens de weergave ook nog wijzigen. Tik tot slot de naam van je Chromecast aan. Ondervind je problemen om het Android-scherm te delen? Mogelijk zijn dan niet de juiste microfoonrechten ingeschakeld. Open de instellingen van Android en ga naar Apps / Google Play-services / Machtigingen. Activeer de schakelaar achter Microfoon.

©PXimport

03 Backdrop-venster aanpassen

Indien je niets cast naar je Chromecast, verschijnt er normaliter een diavoorstelling op je televisie met kiekjes die je bij Google Foto’s hebt opgeslagen. Vind je dat maar niets? Je bepaalt zelf welke gegevens je in dit zogeheten Backdrop-venster weergeeft. Open de app Google Home op je iPhone, iPad of Android-toestel. Kies via het instellingenmenu voor het onderdeel Apparaten. Je tikt daarna op Backdropbewerken. Er verschijnt een uitgebreide lijst met informatie die je op het Backdrop-venster kunt tonen. Standaard zijn de opties Google Foto’s en Weer al ingeschakeld. Als alternatief kun je ook kiekjes van Facebook en Flickr toevoegen, al dien je hiervoor wel inloggegevens op te geven. Fijn is dat je zelf bepaalt welke fotoalbums je op televisie laat zien. Overigens hoef je niet per se persoonlijke zaken te delen. Zo geeft je Chromecast via Play Kiosk bijvoorbeeld belangrijke nieuwskoppen weer. Verder kun je ook algemene foto’s vanaf het web in beeld brengen. Maak een keuze en pas via Aangepastesnelheid eventueel de verversingssnelheid van de diavoorstelling aan.

Welke Chromecast?

©PXimport

04 Pc-aansturing

Je Chromecast werkt niet uitsluitend samen met je smartphone of tablet, want je kunt het apparaatje ook vanaf je computer aansturen. Allerlei websites hebben zelfs Chromecast-ondersteuning ingebouwd, zodat je rechtstreeks webvideo’s kunt casten. Hiervoor heb je wel Chrome nodig. Open Netflix of YouTube in deze browser en zoek een leuke video, film of serie op. Klik tijdens het afspelen op het cast-pictogram, waarna je de naam van de Chromecast aanklikt. Merk op dat er rechtsboven binnen Chrome een nieuw pictogram opduikt. Klik daarop om het volume aan te passen of de videoweergave te beëindigen. Andere websites met Chromecast-ondersteuning zijn onder meer Dailymotion, Google Play Movies en Facebook.

©PXimport

05 Tabblad casten

Als een website geen Chromecast-ondersteuning biedt, is er nog geen man overboord. Je kunt namelijk een volledig Chrome-tabblad casten. Op die manier geef je de Chromecast vanaf de pc bijvoorbeeld het verzoek om een aflevering van NPO Gemist op te halen.  

Het is echter minder geschikt voor het streamen van video. Diensten die ondersteuning voor Chromecast bieden omzeilen namelijk deze tabblad-castingsessie en maken direct verbinding met de Chromecast. Je tabblad wordt dan gewoon een afstandsbediening voor YouTube op je tv in plaats van dat het content naar je tv cast. Content die geen ondersteuning voor Chromecast heeft, wordt direct vanuit de browser naar je tv gestreamd, wat zelden goed gaat. Meestal is het beeld niet vloeiend.

Om een tabblad te casten, surf je naar de webpagina die je wilt casten en open rechtsboven het Chrome-menu. Via Casten klik je op de naam van je Chromecast. Er verschijnt nu binnen enkele seconden beeld op de televisie. Gebruik rechtsboven in Chrome het cast-pictogram om het volumeniveau te regelen of de video te pauzeren. Wanneer een website ingebouwde Chromecast-ondersteuning bevat, geniet deze optie dus altijd de voorkeur (zie voorgaande paragraaf). De beeld- en geluidskwaliteit is dan namelijk beter. Bovendien vergt deze optie minder rekenkracht van het systeem.

©PXimport

06 Bureaublad delen

Je geeft eenvoudig het bureaublad van je computer op de televisie weer. Dat is nuttig wanneer je bijvoorbeeld een presentatie moet geven of zelfgemaakte foto’s wilt laten zien. Je hebt hiervoor de browser Chrome nodig. Open rechtsboven het menu en klik op Casten. Achter Castennaar zie je een klein pijltje staan. Zodra je daarop klikt, kies je voor Bureaubladcasten. Je klikt daarna op de naam van je Chromecast, waarna je bevestigt met Delen. In het laatste venster besluit je desgewenst om ook het geluid van de pc op je televisie af te spelen. Houd er rekening mee dat je audio alleen vanaf Windows-machines kunt doorgeven. Op een Mac of Chromebook werkt dat namelijk niet.

©PXimport

Permanent cast-icoon

07 Videoschokjes verhelpen

De hdmi-connector van de Chromecast is geoptimaliseerd om video’s op een verversingssnelheid van zestig beelden per seconde af te spelen. Als een bepaalde videostream een andere verversingssnelheid bevat, zie je mogelijk schokjes in beeld. Dit is onder meer afhankelijk van hoe de televisie de videostream verwerkt. Vooral mensen die sportwedstrijden casten hebben hier nog weleens last van. Goed nieuws, want je Chromecast kan na een aanpassing ook videomateriaal met een verversingssnelheid van vijftig beelden per seconde vloeiend afspelen. Je hebt hiervoor de app Google Home op je smartphone of tablet nodig. Open linksboven het instellingenmenu en ga naar Apparaten. Tik het pictogram met de drie puntjes aan en kies voor Instellingen. Indien je de verversingssnelheid van de hdmi-uitgang wilt verlagen naar vijftig beelden per seconde, zet je een vinkje voor HDMI-modus voor 50 Hz.

08 Gamen

Je Chromecast fungeert prima als veredelde spelconsole voor eenvoudige games. Sinds anderhalf jaar kunnen gameontwikkelaars namelijk een cast-pictogram toevoegen. De beelden verschijnen op televisie en de smartphone dient als controller. Op die manier ben je prima in staat om videospelletjes in groot formaat te spelen. Zowel voor Android als iOS zijn er allerlei leuke titels te vinden. Probeer bijvoorbeeld het vermakelijke videospelletje Angry Birds Friends maar eens uit. Zodra je deze game voor de eerste keer opent, detecteert de app binnen je thuisnetwerk automatisch de Chromecast. Er verschijnt namelijk een melding met de vraag of je Angry Birds Friends op een televisie wilt spelen. Tik op OK en tik vervolgens op de naam van je Chromecast. Druk op je smartphone-scherm op Play en geniet van de game. In dit voorbeeld maak je op de smartphone een veegbeweging om de katapult te lanceren. Het resultaat zie je vervolgens terug op televisie. Tik tweemaal kort achter elkaar om het menu te openen. Je kunt nu de televisieweergave zo nodig afsluiten.

©PXimport

Samen spelen

09 Plex-mediaserver

Een Chromecast heeft geen vrije usb-poort om een usb-stick of externe schijf met mediabestanden te koppelen. Wil je evengoed eigen mediabestanden via de Chromecast afspelen, bijvoorbeeld gedownloade films en series? De handigste methode is om op je pc of nas een Plex-mediaserver in te richten. 

Plex ondersteunt veel bestandsformaten; voor video bijvoorbeeld populaire formaten als mkv, mp4, mov en avi. Ook video’s in 4K (3840 x 2160 pixels) met de H.264 (avc) of H.265 (hevc) codec worden ondersteund, mits je computer krachtig genoeg is om ze te decoderen. 

Via een mobiele app stuur je de mediabestanden rechtstreeks door naar de Chromecast. Download het programma Plex Media Server naar je pc. Naast Windows zijn er ook versies voor onder meer macOS en Linux beschikbaar. Bovendien kun je de mediaserver op een nas installeren. Zo is er onder meer ondersteuning voor de merken Synology, QNAP en Netgear. Na de installatie opent Plex in je browser. Maak een account aan en log vervolgens in.

De goedkope en energiezuinige Raspberry Pi is ook ideaal om een mediaserver op te draaien. Een Raspberry Pi 3 of 4 met besturingssysteem Raspbian voorgeïnstalleerd is aanbevolen.

10 Eigen media streamen

Je laat eerst aan Plex weten op welke locaties je mediabestanden staan opgeslagen. Klik op de optie Voegbibliotheek toe en maak een keuze tussen Films, TV Series, Muziek, Foto’s en Andere video’s. Je bedenkt voor de locatie een naam en stelt de gewenste taal in. In de volgende stap geef je aan in welke map de mediabestanden staan opgeslagen. Je bevestigt als laatste met Voeg bibliotheek toe. Gun Plex even de tijd om de mediacatalogus op te bouwen. Wanneer je bijvoorbeeld een map met filmbestanden hebt toegevoegd, zie je hiervan alle hoesjes verschijnen. Vanuit de Plex-mediaserver cast je nu rechtstreeks mediabestanden naar de Chromecast. Klik rechtsboven op het cast-pictogram. Vervolgens kies je voor Cast en selecteer je de naam van het Google-apparaatje. Je hoeft binnen Plex alleen nog maar een film af te spelen om de videostream op je televisie te starten.

©PXimport

11 Plex-app

Vind je het lastig om de Chromecast vanuit de Plex-mediaserver aan te sturen? Begrijpelijk, want een computer is nu eenmaal niet zo’n handzaam apparaat om videostreams voor je televisie te selecteren. Gelukkig koppel je de mediaserver eenvoudig aan de Plex-app, waarna je een tablet of smartphone als afstandsbediening gebruikt. Belangrijk is dat het mobiele toestel met hetzelfde thuisnetwerk is verbonden als de Plex-mediaserver. Nadat je de app hebt geopend, log je in met de juiste gebruikersnaam en het wachtwoord. Zoek een leuke film op en druk bovenaan op het cast-pictogram. Er verschijnt een menu in beeld waarin je de juiste speler selecteert. Vanzelfsprekend is dat jouw Chromecast. De videostream start direct. Het mobiele toestel fungeert nu als afstandsbediening. Zo kun je de weergave pauzeren en scènes overslaan. Je maakt eventueel ook een wachtrij aan, zodat de Chromecast alle gewenste videobestanden achter elkaar afspeelt.

©PXimport

Fabrieksinstellingen

©PXimport

12 Tv-afstandsbediening

Wie tijdens het gebruik van de Chromecast per ongeluk op de tv-afstandsbediening drukt, kijkt wellicht vreemd op. Het apparaatje ondersteunt namelijk het hdmi-cec-protocol, waardoor het bepaalde opdrachten van een geschikte afstandsbediening kan verwerken. Zo lukt het in bepaalde apps om de videostream te openen of te pauzeren. Dankzij deze functie is het dus niet meer nodig om eerst de smartphone te ontgrendelen, voordat je kunt pauzeren. Gunstig, want pauzeren via de tv-afstandsbediening is een stuk sneller. Het werkt bijvoorbeeld in de apps van YouTube en Google Play Music. Overigens is het wel een vereiste dat de betreffende televisie met het hdmi-cec-protocol overweg kan. Fabrikanten gebruiken daar overigens verschillende benamingen voor. Zo noemt LG het protocol Simplink en Samsung Anynet+. Philips gebruikt de naam EasyLink.

13 5GHz-ondersteuning

In tegenstelling tot de eerste generatie Chromecasts ondersteunen alle huidige modellen de 5GHz-frequentieband. Zeker in stedelijke gebieden waar veel mensen dichtbij elkaar wonen, is de 2,4GHz-frequentieband in veel gevallen te druk. Het gevolg is dat er vanwege allerlei overlappende kanalen nogal sprake is van interferentie. Wanneer de wifi-verbinding van de Chromecast onstabiel is, loont het in veel gevallen de moeite om een 5GHz-signaal uit te zenden. Je hebt hiermee minder last van naburige netwerken, waardoor je Chromecast wellicht soepeler videostreams verwerkt. Houd er wel rekening mee dat andere draadloze apparaten ook compatibel moeten zijn met 5 GHz, zoals laptops, smartphones, tablets, gameconsoles en e-readers. Gelukkig zijn er ook zogeheten dualband-routers die het wifi-signaal zowel in 2,4 GHz als 5 GHz kunnen uitzenden.

©PXimport

Je smartphone is tegenwoordig veel meer dan een telefoon; het is de kluis van je digitale leven. Bankzaken, privéfoto's, e-mails en locatiegegevens: het staat er allemaal op. Het goed beveiligen van die toegang is dus geen overbodige luxe. Maar kies je voor het ouderwetse wachtwoord, je vingerafdruk of toch je gezicht? Wij leggen de voor- en nadelen van elke methode naast elkaar.

De klassieker: pincode of wachtwoord

Elke telefoon vraagt erom bij het opstarten: een code. Dit is de basisbeveiliging. Zonder code kun je vaak geen gezichtsherkenning of vingerafdruk instellen. Maar is het ook de beste methode voor dagelijks gebruik?

©ID.nl

Pincode of wachtwoord: de voordelen

• Veiligheid in eigen hand

Het sterke aan een code is dat het in je hoofd zit. Maar een code als 1234 of 0000 is zo gekraakt. Maar kies je voor een langere cijferreeks? Dan is het voor iemand die je smartphone in handen krijgt digitaal gezien nagenoeg onmogelijk om de code te kraken. Voeg je ook letters toe, (zie kader), dan is dit digitaal gezien de moeilijkste methode om te kraken.

• Juridisch sterker

Een interessant weetje: in veel rechtsgebieden val je met een toegangscode onder het zwijgrecht. De politie mag je vaak niet dwingen je code af te staan. Je vinger op een scanner leggen kan in sommige situaties wel als dwangmiddel worden ingezet.

Pincode of wachtwoord: de nadelen

• Afkijken

Iemand die in de trein over je schouder meekijkt, heeft je pincode zo gezien. Ook vette vingers op het scherm kunnen je patroon verraden.

• Gemak

Tachtig keer per dag een lange code intikken gaat vervelen. Mensen kiezen daardoor vaak voor een te simpele code, en dat maakt het juist onveilig.

©ID.nl

2. Lekker snel (maar niet altijd even veilig): vingerafdrukscanner

De vingerafdrukscanner is mateloos populair vanwege het enorme gebruiksgemak: in één soepele beweging pak je je telefoon en ben je vrijwel direct binnen. Toch is het belangrijk om te weten dat de ene scanner de andere niet is en dat dit systeem zowel sterke als zwakke punten heeft.

Vingerafdrukscanner: de voordelen

• Snelheid

Het is vaak de snelste manier om je telefoon te openen, zeker als de scanner in de aan-knop verwerkt zit.

• Betrouwbaarheid (bij de juiste techniek)

Heb je een toestel met een fysieke scanner (achterop/zijkant) of een moderne ultrasone scanner (zoals in de Samsung S-serie)? Dan is de beveiliging uitstekend. Ultrasone scanners maken een 3D-map van je vinger en zijn zeer moeilijk te foppen.

Vingerafdrukscanner: de nadelen

• Natte vingers en pleisters

Heb je natte handen? Dan weigeren veel scanners dienst. Ook met een pleister om je vinger herkent de telefoon je niet. Tip: zorg daarom dat je vingerafdrukken van allebei je handen opslaat.

• Ongewenste toegang

Een klein (maar reëel) risico is dat iemand toegang krijgt terwijl je slaapt of bewusteloos bent, door voorzichtig je vinger op de scanner te leggen.

• Onveilige optische scanners

Veel budget-telefoons hebben een 'optische scanner' onder het scherm. Deze maakt een 2D-foto van je vinger. Dit is minder veilig en makkelijker te foppen dan de ultrasone varianten.

©ID.nl

Gezichtsherkenning: gemak of schijnveiligheid?

Telefoon ontgrendelen door ernaar te kijken voelt als magie. Maar pas op: hier zit de grootste valkuil voor consumenten.

Gezichtsherkenning: de voordelen

• Ultiem gemak

Je hoeft niets aan te raken. Kijken is openen. Ideaal als je bijvoorbeeld handschoenen draagt in de winter.

• Extreem veilig (alleen bij 3D)

Heb je een iPhone (FaceID) of een dure Android met 3D-sensoren? Dan worden er duizenden onzichtbare puntjes op je gezicht geprojecteerd om diepte te meten. Dit is amper te misleiden.

Gezichtsherkenning: de nadelen

• Schijnveiligheid (bij 2D)

Veel goedkopere Android-telefoons gebruiken simpelweg de selfiecamera (2D-herkenning). Dit is niet veilig. Soms is een foto van jou (van Facebook of Instagram) al genoeg om in te breken. Gebruik dit type gezichtsherkenning zeker nooit voor je bank-app.

• Toegang tijdens slaap

Als je niet oplet, kan iemand je telefoon voor je gezicht houden terwijl je slaapt om hem te ontgrendelen. Tip: Zet in de instellingen altijd de optie "Aandacht vereist" of "Ogen open" aan. Dan werkt het alleen als je echt naar het scherm kijkt.

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het best?

Wat de slimste keuze is, hangt volledig af van je toestel. Heb je een iPhone of een high-end Android-telefoon met 3D-scan? Dan kun je gerust gebruikmaken van gezichtsherkenning; dat is niet alleen snel en makkelijk, maar ook veilig. Bezit je echter een middenklasse- of budgettoestel, kies dan liever voor de vingerafdrukscanner. De gezichtsherkenning op deze modellen is namelijk vaak onveilig.

Vergeet ook de basis niet: zorg altijd voor een sterke toegangscode (liefst alfanumeriek of langer dan vier cijfers) als back-up. Start je telefoon bovendien af en toe opnieuw op. Hierdoor wordt de biometrische beveiliging tijdelijk uitgeschakeld, waardoor je telefoon op zijn veiligst is.

📱Ook interessant: Help! Ik ben het wachtwoord van mijn Apple ID vergeten

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké. 

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.