Kroegen, discotheken, concertzalen en festivals hebben één ding gemeen: de muziek staat nogal luid. Wie zich regelmatig en langdurig blootstelt aan versterkte muziek, heeft volgens de Gezondheidsraad een verhoogd risico op permanente gehoorschade. Gelukkig kun je toekomstige gehoorproblemen gerelateerd aan uitgaan eenvoudig voorkomen.

Uitgaan is leuk, maar heeft tegelijkertijd ook een keerzijde. Het volumeniveau van muziek staat vaak erg hoog. Volgens een recent rapport van de Gezondheidsraad leidt regelmatige en langdurige blootstelling op termijn mogelijk tot gehoorproblemen. Het gaat hierbij onder meer om gehoorverlies, tinnitus (oorsuizen) en hyperacusis (overgevoeligheid voor geluid). Bescherm daarom je gehoor zorgvuldig en neem het heft in eigen handen!

Bewaar voldoende afstand van luidsprekers

Om jezelf te behoeden voor gehoorschade, moet je rekening houden met een paar zaken. Ga allereerst nooit in de nabije omgeving van een luidspreker staan of zitten. Met name bij concerten en festivals is dat een valkuil. Je wilt namelijk vast jouw favoriete artiesten eens van dichtbij bewonderen. De speakers bij het podium staan zeer luid afgesteld, omdat ze de volledige concertzaal, feesttent of festivalweide dienen te bereiken. Ook in een kroeg kun je beter niet te dicht bij een luidspreker staan. Een paar meter verderop gaan staan, kan al flink wat decibellen schelen. Verder is het verstandig om regelmatig stiltemomenten in te lassen. Loop bijvoorbeeld wat vaker naar het toilet of (indien mogelijk) naar buiten.

©makedonski2015 - stock.adobe.com

Heb je het idee dat je niet meer goed hoort? Lees dan hier verder: Wanneer is het tijd voor een hoortoestel en waarop moet je letten bij aanschaf?

Draag altijd gehoorbescherming bij het uitgaan

Om permanente gehoorschade te voorkomen, is het dragen van gehoorbescherming een must. Gebruik hiervoor goede oordoppen die speciaal zijn ontwikkeld voor het luisteren naar muziek. Dergelijke producten brengen het geluid terug naar een veilig volumeniveau voor je oren. Muziekoordoppen hebben een speciaal filter zodat je evengoed geniet van een goed geluid. Het klinkt zachter zonder dat het afbreuk doet aan de muziekbeleving. Bovendien kun je gewoon nog met mensen in je omgeving kletsen. Gebruik liever niet de welbekende gele herriestoppers van de plaatselijke supermarkt of drogist. Die sluiten de gehoorgang namelijk volledig af, waardoor er sprake is van vervorming van muziek.

Fabrikanten van oordoppen leveren vaak een handig opbergdoosje mee. Bevestig dat bijvoorbeeld aan je sleutelbos of stop het in je portemonnee. Zo vergeet je nooit gehoorbescherming mee te nemen. Staat het geluid oorverdovend hard en heb je geen passende bescherming bij je? Vroegtijdig weggaan is natuurlijk altijd een optie. Daarnaast zijn bij de betere concertzalen ter plekke oordoppen verkrijgbaar. Vraag hiernaar bij de bar, servicebalie of garderobe. Zo verkopen bekende locaties als Ziggo Dome, AFAS Live en Ahoy universele oordoppen van Alpine. Die kosten in de regel slechts een paar euro.

Welke oordopppen kopen?

Van plan om nieuwe oordoppen voor het uitgaan te kopen? Je hebt keuze uit verschillende modellen. De beste oordoppen dempen het geluid met wel 15 tot 25 decibel. Je hebt grofweg keuze uit twee soorten: universele en op maat gemaakte oordoppen.

Type 1: Universele oordoppen met muziekfilter

Als je goedkope gehoorbescherming voor het uitgaan zoekt, kun je universele oordoppen met een muziekfilter overwegen. Die zijn al vanaf ongeveer vijftien euro verkrijgbaar. Ervaar hiermee een zachter geluid zonder vervorming. Een nadeel van universele oordoppen is dat ze op den duur wellicht gaan irriteren. Met name tijdens avondvullende concerten en lange festivaldagen ervaar je mogelijk een pijnlijke gehoorgang. De merken Pluggerz en Alpine hebben een goede reputatie op het gebied van universele oordopjes. Overigens is er ook gehoorbescherming speciaal voor kinderen verkrijgbaar.

Type 2: Op maat gemaakte oordoppen met muziekfilter

Wanneer jij je oren vaak aan luide muziek blootstelt, investeer je het beste in speciale oordoppen op maat. Dergelijke doppen heten ook wel otoplastieken. Je kunt hiervoor terecht bij een audicien. Een specialist maakt een afdruk van je oren, waarna een producent een perfect passend oordoppensetje ontwikkelt. Die zitten als gegoten, zodat je ze lang achtereen kunt dragen. Bovendien zien omstanders ze nauwelijks zitten. De (transparante) dopjes vallen namelijk niet op. De aanschafprijs van op maat gemaakte oordoppen is wel een stuk hoger. Ga uit van minimaal honderd euro. Gelukkig gaan ze doorgaans lang mee.

Veilig gebruik van hoofdtelefoons

Ook bij onverantwoord gebruik van hoofdtelefoons en in-ears bestaat er een verhoogd risico op gehoorschade. Gebruik deze luisterapparaten dan ook veilig. Producten met actieve ruisonderdrukking (noise cancelling) verdienen de voorkeur. Je hoeft hierbij het volume niet zo luid te zetten om een nummer, video, podcast of luisterboek duidelijk te verstaan. Activeer verder de volumebegrenzer op jouw smartphone of tablet. Met de standaardinstellingen komt het volume dan niet boven de 85 decibel uit.

Geef je zelf een feestje? Lees dan ook: Zo laat je je slimme assistent daarbij helpen!

Je kon de klok er bijna op gelijk zetten, ongeveer een jaar na de MacBook Pro met M3 brengt Apple de M4-variant op de markt. Grote veranderingen op het gebied van de vormgeving krijgen we dit jaar niet, toch heeft Apple genoeg verbeterd waardoor de MacBook Pro weer wat fijner is geworden.

De vormgeving van de MacBook Pro is ten opzichte van vorig jaar vrijwel niet veranderd. Wel heb je bij alle varianten nu de keuze tussen spacezwart of zilver, waar de M3-variant vorig jaar nog spacegrijs of zilver was. Ook krijg je nu altijd alle aansluitingen. Want waar de variant met de normale M3 vorig jaar nog twee Thunderbolt-poorten had, krijg je er ook bij de M4-variant dit jaar netjes drie. Het enige verschil ten opzichte van de de duurdere varianten met een M4 Pro of Max is dat je bij de M4-variant Thunderbolt 4 krijgt terwijl de Pro en Max voorzien zijn van Thunderbolt 5. Dat maakt in de praktijk niet heel veel uit: zowel versie 4 als 5 zijn razendsnelle universele aansluitingen voor dataoverdracht, beeldscherm en opladen.

©Jeroen Boer - ID.nl

Je kunt op zowel de M4 als M4 Pro maximaal twee extra beeldschermen aansluiten terwijl een variant met M4 Max maximaal vier extra beeldschermen ondersteunt. Daarnaast is de MacBook Pro voorzien van een HDMI-aansluiting, kaartlezer en 3,5mm-headsetaansluiting. Opladen kan via usb-c en is handig voor dockingstations, maar doe je normaal gesproken via de MagSafe 3-aansluiting waarvoor een laadkabel wordt meegeleverd. De oplader zelf is voorzien van een usb-c-aansluiting. 

©Jeroen Boer - ID.nl

De aansluitingen zijn kortom modern en zelfs vooruitstrevend. Het is daarom opvallend dat wifi 7 ontbreekt, al ondersteunt ook het wel aanwezige wifi 6E natuurlijk wel de 6GHz-band. Omdat de behuizing vrijwel identiek is, zijn het toetsenbord en touchpad onveranderd. Dat is alleen maar positief: het tikcomfort is hoog en de touchpad is nog altijd de beste op de markt. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Iets goedkoper, prijzige upgrades

De MacBook Pro is nu voorzien van minimaal 16 GB geheugen in plaats van de karige 8 GB die je vorig jaar kreeg, maar is met een vanafprijs van 1929 euro nu 100 euro goedkoper. Je krijgt dit jaar dus beduidend meer Mac voor je geld. De prijzen van upgrades zijn nog wel hoog, al hoef je de hoeveelheid RAM nu waarschijnlijk niet te verhogen. Wil je dat wel, dan betaal je bijvoorbeeld 230 euro om het werkgeheugen uit te breiden naar 24 GB terwijl het verdubbelen van de opslagcapaciteit naar 1 TB je ook 230 euro kost. Met een paar klikken kost de MacBook Pro dus aanzienlijk meer dan 1929 euro, maar daar staat tegenover dat die instapper meer dan prima is als je genoeg hebt aan 512 GB opslag.

Wij ontvingen van Apple een configuratie met M4-processor voorzien van 16 GB RAM, 1 TB ssd en de optionele nanotextuur op het scherm waarmee de prijs op 2329 komt. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Nog beter scherm

Het 14inch-scherm van de vorige MacBook Pro met M3-processor was al erg goed, maar Apple heeft toch nog wat verbeteringen aangebracht. De resolutie en technologie zijn hetzelfde gebleven. Het gaat om een ips-paneel in combinatie met in zones verdeelde mini-led-verlichting. Dat zorgt voor heldere en contrastrijke beelden die de eigenschappen van een oled-scherm vrijwel benaderen. Die helderheid is wat verbeterd, want in heel felle omstandigheden kan ook in de normale SDR-modus een helderheid van 1000 nits gebruikt worden. Hierdoor kun je de laptop ook buiten prima gebruiken. De belangrijkste wijziging aan het scherm is helaas optioneel, want je kunt nu voor een meerprijs van 170 euro kiezen voor een scherm met nanotextuur. Ons testexemplaar is voorzien van nanotextuur en in de praktijk betekent dit dat je een mat afgewerkt scherm krijgt waarbij je veel minder last van reflecties hebt. Werk je vaak buitenshuis of in ruimtes met minder optimale verlichting, dan is dit een optie die je zeker moet overwegen. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Camera met trucjes

MacBooks hadden altijd al een bovengemiddeld goede webcam, maar dit jaar heeft Apple een echt indrukwekkend 12megapixel-exemplaar ingebouwd. Die levert dankzij de hoge resolutie en brede kijkhoeken niet alleen heel fraaie beelden, maar heeft ook extra mogelijkheden. Zo kan de camera je nu volgen en je in het midden van het beeld houden. Dat werkt prima en het lijkt net of je een camera hebt die met je mee beweegt. Je schakelt deze functie centraal in via de menubalk van macOS, dus het werkt in alle programma's. Ook achtergrondvervaging en het vervangen van je achtergrond kun je centraal instellen. Een ander trucje is Bureauweergave waarbij de camera een gedeelte op je bureau voor je laptop apart in beeld brengt terwijl je tegelijkertijd ook het gewone beeld kunt gebruiken. Zo kun je iets laten zien aan mensen waar je een gesprek mee hebt. Het is grappig en werkt boven verwachting goed, want twee beelden op hetzelfde moment is toch best speciaal. Tegelijkertijd zijn de beelden van je bureau wel heel korrelig. Het gaat immers om een uitsnede van de normale camera. Leuke functionaliteit, maar hopelijk zit hier in toekomstige generaties nog verbetering in. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Uitstekende prestaties

Met de M4 zet Apple een flinke stap ten opzichte van de M3-variant die we vorig jaar getest hebben. Afhankelijk van de benchmark zien we de single-core-prestaties rond de 10 procent toenemen terwijl multicore-prestaties tussen de 22 en 31 procent verbeteren. Waar de M3 in Geekbench 5 een single-core-score van  2377 en een multi-core-score van 10796 punten neerzet, levert deze MacBook pro met M4-processor in dezelfde benchmark maar liefst 2609 en 13268 punten. En bij de belangrijke benchmark Cinebench R23 is er een nog groter verschil. Want waar de variant met een M3-processor respectievelijk 1943 en 10470 punten scoort, gaat de M4 daar met 2202 en 13733 punten duidelijk overheen. Daarmee kom je op het niveau van een M1 Max of M2 Pro. De M4 is dus echt een prima chip. Het verval is bovendien bijzonder laag, de koeling is duidelijk toereikend om de prestaties op orde te houden. Wel slaat de koeling hoorbaar aan als een zware taak langer dan twee minuten duurt. Daar heb je bij normaal gebruik geen last van, maar als je bijvoorbeeld meerdere foto's gaat exporteren of video gaat renderen maakt de MacBook Pro best wel wat geluid.

De ssd presteert met een lees- en schrijfsnelheid van 2893,5 en 3331,3 MB/s prima, maar het zou kunnen dat de 512GB-variant wat langzamer is.

De accutijd van een MacBook Pro was al goed, maar is dit jaar echt uitstekend. In dezelfde browsertest die we vorig jaar hebben uitgevoerd halen we nu een accuduur van 19 uur en 6 minuten waar dat bij de M3-variant nog 17 uur en 31 minuten was. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Conclusie

Apple heeft zijn al erg goede 14 inch MacBook Pro toch weer weten te verbeteren. De M4-processor is indrukwekkend snel, je krijgt nu altijd 16 GB RAM en de prijs is ook nog eens lager. De bouwkwaliteit is uitstekend en prettig is dat je maar liefst drie Thunderbolt-aansluitingen krijgt. Ook de lange accuduur zal goed van pas komen als je onderweg bent, net als de extra hoge schermhelderheid. Waar de variant met een M3 vorig jaar nog een beetje tussen consument en professional inhing omdat je niet alle (aansluit)mogelijkheden kreeg, zul je bij de variant met M4 vermoedelijk niks missen. Kortom een prima laptop, al blijven de upgradeprijzen wel onveranderd hoog.

Een dag niet geleerd, is een dag niet geleefd. StudiGPT test je kennis over alle mogelijke onderwerpen. En het gaat niet alleen om onderwerpen die in het keuzemenu staan. De AI stelt net zo gemakkelijk een quiz samen over ieder onderwerp dat je zelf bedenkt.

Stap 1: Criteria bepalen

StudiGPT is een platform dat gemaakt is met GPT (Generative Pre-trained Transformer) een taalmodel van OpenAI. Op www.studigpt.com kom je bij een naar eigen zeggen revolutionaire app om dingen te leren en om jezelf te testen. Eigenlijk gaat het om een slimme generator van quizzen. Je selecteert een onderwerp zoals Science & Nature, Maths, Sports en ga maar door … Vervolgens selecteer je het aantal vragen dat je voorgeschoteld zult krijgen: 5, 10, 15 of 25. Daarna bepaal je de moeilijkheidsgraad. Je hebt de keuze tussen Easy, Medium en Hard. En dan klik je op de knop Start Quiz.

Over welk onderwerp wil je je kennis testen?

Stap 2: Quiz afnemen

De interface van de quiz is heel simpel. Hij bestaat telkens uit meerkeuzevragen met vier alternatieven. Er zijn dus nooit open vragen. Aan de rechterkant verschijnt een plaatje dat je op het goede spoor kan brengen. Vind je dat die tips het net iets te gemakkelijk maken, dan schakel je de optie Show images uit. Wanneer de vragenronde is afgewerkt krijg je een link om naar vrienden te sturen. Zo kun je zien wat zij ervan bakken. Je lees je score en ten slotte krijg je het aantal onjuiste antwoorden. Wanneer je op de knop Check Answers klikt, ontvang je de lijst van de vragen met daarbij de juiste antwoorden. Bovendien legt de StudiGPT telkens uit waarom dit de juiste antwoorden zijn. Na elke reeks verschijnt er ook nog een door AI gegeneerde afbeelding of filmpje.

Bij onze foute antwoorden lezen we ook een verklaring.

Stap 3: Geen onderwerp is te gek

Erg knap aan StudiGPT is dat je zelf onderwerpen kunt aanbrengen die niet in de lijst staan. Op die manier kun je een quiz laten samenstellen over een gespecialiseerd onderwerp waarvan je je kennis wilt testen. Je typt een wetenschappelijk onderwerp, een historische figuur of wat dan ook. We probeerden het met verschillende onderwerpen als ‘De slag bij Groeninge in 1302’ en ‘De warmtepomp met als koelmiddel propaan’. Telkens kregen we interessante en relevante vragen. Natuurlijk moet je op je hoede zijn met alle AI-gegenereerde antwoorden, maar in dit geval waren we iedere keer onder de indruk.

Je kunt een quiz over ieder denkbaar onderwerp laten samenstellen.