ID.nl logo
Gebeten door een teek? Dit moet je doen (en dit vooral niet!)
© 24K-Production
Gezond leven

Gebeten door een teek? Dit moet je doen (en dit vooral niet!)

Vooral in de zomer is de kans dat je een tekenbeet oploopt best groot. Weet jij wat je moet doen als dat gebeurt? In dit artikel lees je hoe je een tekenbeet herkent, hoe je een teek op de juiste manier verwijdert én hoe je tekenbeten kunt voorkomen.

In het kort: In Nederland worden jaarlijks zo'n anderhalf miljoen mensen gebeten door een teek. Teken kunnen verschillende ziekteverwekkers met zich meedragen, zoals de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Jaarlijks raken ongeveer 27.000 mensen na de beet van een teek met deze bacterie besmet. Daarom is het belangrijk om tekenbeten zoveel mogelijk te voorkomen. Mocht je toch gebeten worden, dan is het heel belangrijk dat je de teek op de juiste manier verwijdert. Hoe je dat doet en hoe je kunt voorkomen dat je überhaupt wordt gebeten, lees je in dit artikel.

Lees ook: Dit kun je doen tegen insectenbeten

Waar komen teken voor?

Teken leven in bossen, in heidegebieden en in tuinen met veel planten en struiken. Ze zitten vooral in hoog gras of in dode bladeren, bij voorkeur bij struiken of bomen. Hoewel ze overal in Nederland kunnen voorkomen, zijn er bepaalde gebieden waar ze in grotere aantallen aanwezig zijn. Dit zijn vaak natuurgebieden met veel ondergroei en met veel mogelijke gastheren voor de teken, zoals herten, muizen en vogels. Denk bijvoorbeeld aan de Veluwe, de Utrechtse Heuvelrug en de duingebieden langs de kust. Op Tekenradar.nl wordt het aantal meldingen van tekenbeten bijgehouden. Ook is er een overzicht van de tekenbeetdichtheid in Nederland: op een kaart zie je waar de meeste tekenbeten gemeld worden. Daarnaast wordt ook bijgehouden in welke gebieden de meeste mensen melden dat ze na een beet een rode ring of vlek op hun huid hebben zien verschijnen.

Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.

In welke maanden zijn teken het meest actief?

Het gemiddelde seizoen voor tekenbeten loopt van maart tot en met oktober, met een piek in de zomermaanden. Controleer dus vooral in deze maanden goed op teken na een boswandeling of wanneer je in de tuin hebt gewerkt. 

©Willem - stock.adobe.com

Hoe herken je een tekenbeet?

Teken zitten vooral in en op (hoog) gras, dode bladeren en struiken; vandaar stappen ze over naar mensen en dieren, waarna ze zich vastbijten in de huid. Dit gebeurt vaak op moeilijk zichtbare plekken zoals achter de oren, in de liezen, oksels, knieholtes of bilnaad. Een tekenbeet lijkt in eerste instantie op een klein zwart stipje, ongeveer zo groot als een speldenknop. Na verloop van tijd, als de teek zich vol heeft gezogen met bloed, kan hij opzwellen tot ongeveer 1 centimeter groot. Hij heeft dan wel iets weg van een erwtje.

Vallen teken uit bomen? Dat is inderdaad iets wat veel mensen denken, maar dat is niet waar. Teken leven op de grond. Ze vallen dus niet op je hoofd.

©shishiga

Een typisch kenmerk van een tekenbeet is een ring of vlek rondom de beet. Dit komt door het speeksel van de teek, wat een ontstekingsreactie veroorzaakt. Ook kan een tekenbeet jeuk, een branderig gevoel of zelfs pijn veroorzaken. Niet iedereen voelt de beet echter. Het is daarom erg belangrijk om je lichaam grondig te controleren op tekenbeten na een bezoek aan natuurgebieden. 

Hoe verwijder je een teek op de juiste manier?

Als je ontdekt dat je gebeten bent door een teek, is het van groot belang dat je deze zo snel mogelijk verwijdert. Hoe langer de teek in je huid zit, hoe groter de kans dat ziekteverwekkers worden overgedragen. Probeer de teek er met een pincet, speciale tekentang of tekenkaart uit te trekken door de teek zo dicht mogelijk bij de huid beet te pakken. Trek de teek er vervolgens rustig uit in een continue, recht omhoog gaande beweging. Draai of wrik niet heen en weer: dan kan de kop van de teek afbreken en in de huid achterblijven. Dit kan infecties veroorzaken.

©Carola Vahldiek

Smeer vooral geen olie, alcohol, nagellakremover of andere middelen op de teek voordat je deze verwijdert. Hierdoor kan de teek juist zijn maaginhoud terugspugen in het wondje, wat de kans op infectie vergroot. Na het verwijderen kun je het wondje wel ontsmetten met jodium, alcohol of een antiseptisch middel. Noteer daarnaast de datum van de beet, zodat je bij eventuele latere klachten weet wanneer besmetting kan hebben plaatsgevonden. 

Bewaar de teek eventueel in een potje met alcohol. Mochten er later toch klachten optreden, dan kan de teek onderzocht worden op de aanwezigheid van ziekteverwekkers. Op deze manier is te achterhalen om welke ziekte het gaat. 

Wat moet je doen als er een deel van de teek in je huid achterblijft? Als eerste is het belangrijk dat je niet in paniek raakt. Natuurlijk is het niet fijn als er een stukje teek achterblijft, maar dat is niet per se gevaarlijk en zal niet noodzakelijkerwijs leiden tot de ziekte van Lyme of andere tekenoverdraagbare ziekten. Het lichaam zal het vreemde materiaal meestal na verloop van tijd uitstoten, net zoals het zou doen met een splinter. Je kunt proberen om de resterende delen van de teek te verwijderen met een pincet, op dezelfde manier als je een splinter zou verwijderen. Zorg ervoor dat je de huid daarna goed schoonmaakt met zeep en water, en breng een antiseptisch middel aan. Als je het niet kunt verwijderen, of als je tekenen van infectie ziet, zoals roodheid, zwelling, pijn of pus, moet je een arts raadplegen.

Waarmee kun je teken verwijderen?

Er zijn verschillende producten die je kunt gebruiken om een teek veilig te verwijderen:

Tekentang

Een speciaal ontworpen instrument om teken veilig en effectief te verwijderen. Er zijn verschillende soorten tekentangen, waaronder pincet-achtige tangen en tangen die werken als een soort lepel. Ze zijn meestal gemaakt van metaal of plastic.

Tekenkaart

Een klein, plat plastic kaartje met een inkeping die je onder de teek kunt schuiven om hem te verwijderen. Handig om in je portemonnee te bewaren voor noodgevallen.

Tekenlepel

Een klein plastic hulpmiddel met een inkeping waar je de teek in kunt haken om hem te verwijderen.

Pincet

Als je geen speciaal tekenverwijderingshulpmiddel bij de hand hebt, kun je een fijn pincet gebruiken. Het is belangrijk om de teek zo dicht mogelijk bij de huid te grijpen om te voorkomen dat de kop afbreekt en in de huid achterblijft.

Naaigaren

Heb je geen van de bovenstaande hulpmiddelen bij de hand, dan kun je proberen met naaigaren de teek te verwijderen. Maak een kleine lus, schuif deze over de teek en trek hem voorzichtig omhoog. 

Mogelijke infecties door een tekenbeet

Er zijn verschillende ziekten die via teken overgedragen kunnen worden op mensen. De meest voorkomende zijn de ziekte van Lyme en tekenencefalitis.

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de Borrelia-bacterie. Kenmerkende symptomen zijn grieperigheid, koorts, hoofdpijn, vermoeidheid en een rode ringvormige uitslag rondom de tekenbeet. Ook gewrichtsklachten en zenuwpijnen kunnen optreden. Zonder behandeling kan Lyme chronisch worden en tot ernstige klachten leiden. Als de ziekte van Lyme vroeg wordt ontdekt, is deze meestal goed te behandelen met antibiotica. Als de ziekte van Lyme later wordt ontdekt of als er complicaties zijn, kan een langere kuur met antibiotica nodig zijn.

Tekenencefalitis is een zeldzamere, maar ernstige virale hersenontsteking door een virus. Symptomen zijn koorts, hoofdpijn, misselijkheid en verwardheid. Er bestaat geen medicijn tegen het virus, de behandeling is gericht op het bestrijden van de klachten. Er is wel een vaccin beschikbaar dat 95 procent bescherming biedt tegen tekenencefalitis. Dit vaccin wordt vooral aanbevolen voor mensen die langere tijd verblijven in gebieden waar tekenencefalitis veel voorkomt, zoals bepaalde delen van Midden- en Oost-Europa. Hoewel het TBE-virus (dat tekenencefalitis veroorzaakt) ook in Nederland is aangetroffen, is er volgens het RIVM vooralsnog geen reden om in Nederland te vaccineren.

⚠️ Het is dus erg belangrijk dat je een tekenbeet serieus neemt. Raadpleeg altijd je huisarts bij klachten na een tekenbeet, zodat eventuele infectieziekten op tijd opgespoord en behandeld kunnen worden.

©encierro

Hoe kun je tekenbeten voorkomen?

Om te voorkomen dat je überhaupt gebeten wordt door een teek, kun je een aantal dingen doen.

• Ga je de natuur in? Draag kleding met lange mouwen en broekspijpen. Stop ook je broekspijpen in je sokken. Hoe lichter van kleur je kleding is, des te makkelijker kun je een eventuele teek spotten.
• Gebruik insectenwerende middelen, zowel op niet-bedekte huid als op je kleding.  op zowel blootgestelde huid als op kleding. Middelen met DEET (minimaal 30 procent) zijn effectief. Spray vooral schoenen, sokken en broekspijpen goed in. Zoals je eerder al hebt gelezen leven teken in principe op de grond of in gras, niet zozeer in bomen; hun 'reis' begint dus altijd van onder af aan. Door je schoenen, sokken en broekspijpen in te sprayen, verhoog je de kans dat ze hun reis vroegtijdig afbreken.
• Blijf zoveel mogelijk op de paden en vermijd hoger begroeiing en struiken. Omdat je daar 'doorheen duwt', geef je ze meer kans om op jou over te stappen.
• Controleer je lichaam direct nadat je weer thuis bent. Teken kruipen vaak eerst uren rond voor ze een plek uitzoeken om te bijten. Een snelle controle voorkomt beten.
• Verwijder opgehoopte bladeren, maai het gras en snoei planten in je tuin. Dit beperkt het aantal schuilplaatsen voor teken.
• Heb je een hond? Controleer hem dan op teken na een wandeling in het bos of park. Teken kunnen van huisdieren 'overstappen' op mensen.
• Was kleding na een bezoek aan natuur op minstens 60 graden Celsius. Teken die nog vastzitten worden hiermee gedood. 

Voorkomen is ... inderdaad!

Door deze preventieve maatregelen kun je de kans op een tekenbeet aanzienlijk verkleinen. Mocht je toch gebeten zijn, verwijder de teek dan direct op de juiste manier. Neem bij ziekteverschijnselen na een beet contact op met je huisarts. Een snelle diagnose en behandeling voorkomt ernstige gevolgen. Een tekenbeet is simpel te voorkomen en te behandelen, mits je weet hoe het moet!

▼ Volgende artikel
Zo ontdek je snel of je online wordt opgelicht
Zekerheid & gemak

Zo ontdek je snel of je online wordt opgelicht

Je hoort het steeds vaker: iemand klikt op een link en belandt op een nepwebsite van de bank, waar intussen persoonlijke gegevens worden ingevuld. Of er komt ineens een WhatsApp-bericht van een ‘bekende’ met het verzoek om snel geld over te maken voor een ticket of een nieuwe telefoon. Natuurlijk trap jij daar niet zomaar in. Maar hoe herken je dit soort berichten nu het makkelijkst?

Online oplichting is een van de grootste zorgenkindjes van banken en de politie. Er wordt jaarlijks voor miljoenen gefraudeerd met valse links en nepberichten die via sms, e-mail of WhatsApp worden verstuurd. En met de komst van AI wordt het voor criminelen steeds makkelijk om zulke berichten zo echt mogelijk te laten lijken.

Goed lezen

Het herkennen van spamberichten of nepverzoeken om geld over te maken is niet altijd eenvoudig. Belangrijkste vuistregel: gaat het om geld, zeker om grote bedragen, controleer het bericht dan extra goed. Bij e-mail is dat meestal goed te doen. Twijfel je of een bericht een phishingmail is, beweeg dan met de muis over een link zonder erop te klikken. Onderaan in je browser verschijnt de url waar de link naartoe leidt.

Door met je muis over een linkje te zweven, zie je onderin waar de link naartoe gaat. Een goede controle voordat je de link ook daadwerkelijk aanklikt.

Soms zijn die adressen zo onduidelijk dat je er weinig uit kunt opmaken. Klik in dat geval met de rechtermuisknop op de link en kies Koppeling kopiëren. Plak het adres vervolgens in Kladblok, zodat je het kunt bekijken zonder de site daadwerkelijk te openen. Dat is de veiligste manier om te controleren waar de link naartoe verwijst. Vaak zie je dan vreemde of onbekende domeinnamen, een duidelijke aanwijzing dat de mail niet van je bank afkomstig is.

Twijfel? Bellen!

Krijg je een vreemd WhatsApp- of sms-bericht waarin het lijkt alsof een bekende je vraagt om geld over te maken, bijvoorbeeld omdat hij een ticket is kwijtgeraakt of omdat haar telefoon gestolen zou zijn? Dat kán natuurlijk echt zijn, maar vaak is het helaas nep. Zelfs als details in het bericht kloppen, zoals het land waar die persoon verblijft. Slimme oplichters halen dit soort informatie namelijk gewoon van sociale media. Nog een reden dus om niet zomaar online te delen dat je op vakantie gaat en waarheen.

Ga je op vakantie? dan zet je dat natuurlijk niet op social media.

Twijfel je aan de echtheid van het bericht? Bel de persoon zelf om het te controleren. Heb je daar ook geen goed gevoel bij en is diegene met anderen op reis, bijvoorbeeld met partner of kinderen, neem dan contact op met hen om te checken of het verhaal klopt. Dan heb je de waarheid meestal snel boven tafel.

Bankcontrole

Sommige banken helpen klanten bij het tegengaan van fraude. Bij de ING kun je bijvoorbeeld controleren of de bank jou ook echt belt op het moment dat je iemand aan de lijn hebt die zegt dat hij of zij van de ING is. Daarvoor hoef je alleen maar de ING-app te openen en te klikken op de knop 'Check het gesprek'.

Andere banken gebruiken andere methoden, maar in het algemeen kun je ervan uitgaan dat jouw bank je nooit belt. En als ze dat wel doen, zullen ze je nooit vragen om je geld (tijdelijk) over te boeken naar een andere rekening, je opdracht geven om je bankpas af te geven aan een koerier of vragen om je gebruikersnaam en wachtwoord.

Gebeurt dat wel, hang dan direct op en bel vervolgens je eigen bank. Al is het maar om te melden dat er scammers actief zijn.

Extra beveiliging

Wil je zelf niet constant controleren of een e-mailtje of berichtje echt is, maar kun je daar wat extra hulp bij gebruiken? Kies dan voor een goed beveiligingspakket. Vrijwel alle beveiligingssuites vissen dergelijke mailtjes er zo voor je uit en markeren deze als zijnde spam, of verplaatsen deze dan automatisch naar een aparte folder in je mailbox.

Bitdefender Premium Security is een allround beveiligingspakket die je mailboxen in de gaten houdt en automatisch controleert op spamberichten en scam-mails. Mailtjes die veilig zijn worden indien gewenst aangeduid met een groen 'Bitdefender Safe'-labeltje. Prettig daarbij is dat je die aanduiding ook op andere apparaten ziet waar je je mail leest, omdat Bitdefender op serverniveau controleert en niet alleen je lokale mailbox. Alles wordt dus online al voor je in de gaten gehouden.

Mailtjes met het groene Bitdefender Safe-labeltje zijn veilig.

Dat geldt natuurlijk ook voor alle software die je downloadt, ook dat wordt gecontroleerd op de aanwezigheid van malware. En wie het zekere voor het onzekere neemt, maakt in Bitdefender ook nog eens gebruik van de extra AI-hulp Scam Copilot. Dankzij de ingebouwde chatfunctie kun je bijvoorbeeld een vraag stellen over scamming, maar ook een screenshot sturen van een sms- of WhatsApp-bericht. Scam Copilot scant het bericht en kan aangeven of het om een scambericht gaat.

Blijf alert

Een compleet beveiligingspakket is tegenwoordig toch echt wel een must. Zulke software neemt je aardig wat werk uit handen wat betreft de controle op fishing- en scammingmailtjes en de continu beveiliging van je apparaten als het op virussen en malware aankomt. De ontwikkelingen gaan echter snel en AI wordt meer en meer gebruikt om mensen te misleiden. Dat betekent dat je zelf ook constant alert moet blijven en je jezelf eigenlijk moet trainen om valse berichten te herkennen. Met een extra hulp als Scam Copilot van Bitdefender kun je dergelijke berichten al veel sneller onderscheppen, maar vereist het nog wel een extra stap aan jouw zijde, zoals het opsturen van een verdachte screenshot van een nep-WhatsApp-bericht. Blijf dus altijd opletten, hoe echt een bericht ook lijkt.

▼ Volgende artikel
Review Google Pixel 10 Pro XL – iPhone-uitdager met kortere accuduur
© Rens Blom
Huis

Review Google Pixel 10 Pro XL – iPhone-uitdager met kortere accuduur

De Google Pixel 10 Pro XL is de nieuwste en duurste reguliere smartphone van het merk. In deze review nemen we het toestel met een adviesprijs van 1299 euro onder de loep.

Uitstekend
Conclusie

De Google Pixel 10 Pro XL is een fraaie en complete smartphone met erg goede camera's en zeven jaar software-updates. De ondersteuning voor magnetische (oplaad)accessoires is een mooie vernieuwing en we zien ook potentieel voor de AI-functies. De accuduur is echter een zwakker punt en de adviesprijs vinden we aan de hoge kant.

Plus- en minpunten
  • Geschikt voor magnetische accessoires
  • Uitstekende camera's
  • Frisse software vol AI en 7 jaar updates
  • Zwaar
  • Processor minder krachtig
  • Kortere accuduur
  • Veel AI-functies nog niet in Nederland te gebruiken

Herkenbaar ontwerp met nieuwtje

Leg je de Pixel 10 Pro XL naast de 9 Pro XL, dan moet je wel heel goed kijken om verschillen te ontdekken. De toestellen ogen praktisch identiek. Maar er zijn wel degelijk verschillen. De Pixel 10 Pro XL is bijvoorbeeld nog zwaarder geworden en is met zijn 232 gram een van de zwaarste telefoons van het moment.

©Rens Blom

Daarnaast ondersteunt de Pixel 10 Pro XL als eerste bekende Android-smartphone magnetische accessoires aan de achterzijde (via Qi2). Je kunt bestaande Apple MagSafe-accessoires van je iPhone daardoor met de Pixel 10 Pro XL gebruiken, wat tof is en goed werkt.

©Rens Blom

De Pixel 10 Pro XL hangt keurig aan een MagSafe-oplader van Zens.

Goed om te weten: naast de Pixel 10 Pro XL zijn er ook een kleinere Pixel 10 en 10 Pro, die uiteraard andere specificaties én prijzen hebben. De Pixel 10 Pro XL heeft een prachtig 6,8-inch oledscherm dat bij de beste schermen hoort. Meer hoeven we er niet over te zeggen. De vingerafdrukscanner achter het scherm functioneert bovendien erg goed.

©Rens Blom

Niet de beste specificaties

Van een smartphone die maar liefst 1299 euro kost verwachten we heel goede specificaties. Google snapt dat en stopt daarom een royale 16 GB werkgeheugen in de Pixel 10 Pro XL, aangevuld met minimaal 256 GB opslagcapaciteit. Maar nu komt het: de Tensor G5-processor van Google zelf haalt het niet bij de chips in andere topsmartphones. Googles Pixel 10 Pro XL is in benchmarks minder snel en beperkt de chip sneller bij gamen om niet te warm te worden. Op papier jammer, in de praktijk merk je hier echter minder van. De smartphone is dan ook snel zat.

Waar je méér van merkt, is de accuduur. De Pixel 10 Pro XL heeft een 5200mAh-accu, wat een redelijk gangbare accucapaciteit is voor een 6,8inch-smartphone. Het lijkt er echter op dat de Tensor G5-chip en het modem minder energiezuinig zijn, want de accuduur maakt weinig indruk. Net als voorgaande Pixel-telefoons moeten we de Pixel 10 Pro XL steevast aan de oplader leggen als we gaan slapen. Op zo'n dag lezen we best wat nieuws op de telefoon, gebruiken we sociale media, plegen we wat belletjes, maken we foto's en gebruiken we een halfuur tot uur de hotspot-functie om in de trein te internetten op onze laptop. Veel andere telefoons hebben aan het eind van zo'n dag meer accu over dan de Pixel 10 Pro XL.

Opladen kan de smartphone via usb-c en draadloos. Bekabeld is de snelste methode; het duurt dan anderhalf uur om de accu volledig op te laden.

©Rens Blom

Uitstekende camera's

Pixel-smartphones staan al jaren bekend om hun uitstekende camera's. De Pixel 10 Pro XL houdt die reputatie hoog en biedt je drie geavanceerde camera's op de achterkant. Het gaat om een primaire camera, een groothoekcamera en een zoomcamera. Met alle camera's kun je overdag én in het donker echt hele goede foto's en video's schieten. Het verschil met de Pixel 9 Pro XL, die we hiervoor regelmatig gebruikten, vinden we echter niet groot. Gek is dat niet, want de 10 Pro XL heeft dezelfde camera's als zijn voorganger. Google zegt wel dat de optische beeldstabilisatie verbeterd is en voegt een zoommodus (tot 100x) toe, die sterk leunt op kunstmatige intelligentie (AI). En ja, tientallen keren zoomen is grappig, maar de resultaten zijn veel minder mooi dan een 'echte foto'. Wij adviseren je daarom om maximaal 10x te zoomen. Dan krijg je echt nog prima foto's.

Hieronder zie je twee fotoseries met telkens van boven naar beneden de hoofdcamera, de groothoekcamera en verschillende zoomstanden.

©Rens Blom

©Rens Blom

Opfrisbeurt voor software

Op de Pixel 10 Pro XL is Android 16 geïnstalleerd, de nieuwste software. Versie 16 oogt visueel anders dan versie 15 en is met name kleurrijker en vrolijker. Je kunt ook wat meer visuele zaken personaliseren. Wij zijn wel fan van deze opfrisbeurt.

Google stopt de software vol met AI-functies. Wat direct opvalt, is dat de Pixel 10 Pro XL in bijvoorbeeld de Verenigde Staten veel meer AI-functies heeft dan in Nederland. De AI werkt sowieso beter in het Engels. De functies die je hier wél kunt gebruiken, zijn overwegend nuttig en zeker het proberen waard. Nu maar hopen dat er meer (aangekondigde) functies naar Nederland komen.

Het updatebeleid van Google blijft erg goed: zeven jaar Android- en beveiligingsupdates. Wij vinden zeven jaar heel netjes, want we kunnen ons goed voorstellen dat het toestel na zeven jaar gebruik naar het einde van zijn (technische) levensduur kruipt.

Conclusie: Google Pixel 10 Pro XL kopen?

De Google Pixel 10 Pro XL is een fraaie en complete smartphone met erg goede camera's en zeven jaar software-updates. De ondersteuning voor magnetische (oplaad)accessoires is een mooie vernieuwing en we zien ook potentieel voor de AI-functies. De accuduur is echter een zwakker punt en de adviesprijs vinden we ook aan de hoge kant.