Bulten, vlekken, roodheid, jeuk of zelfs pijn: insectenbeten zijn bloedirritant. Dit kun je doen om ze te voorkomen – en dit helpt wanneer je toch te pakken bent genomen!

Lees ook: Deze planten helpen bij het bestrijden van muggen en andere insecten

Welke insectenbeten kun je oplopen?

Een nadeel aan de zomer zijn de vele bijtende en stekende insecten. Die kun je verdelen in giftige en niet-giftige insecten.

☣️ Giftig

Bijen
Wespen
Hommels
Horzels en steekvliegen
Sommige mieren

🩹 Niet giftig

Muggen
Vlooien
Luizen en mijten
Teken*

Giftige stekers en bijters zijn bijen, wespen, hommels, horzels en steekvliegen, en sommige mieren. Hierbij ontstaan de verschijnselen op de huid door een toxische reactie op het gif.

Niet-giftig zijn muggen, vlooien, luizen en mijten en teken (*hoewel je van een tekenbeet wel ziek kunt worden, daarover verderop meer). Deze insecten voeden zich aan je bloed. Ze veroorzaken ook een huidreactie, maar minder erg. Dat neemt niet weg dat steken en beten van deze beestjes stuk voor stuk geen pretje zijn. Sterker nog: in sommige gevallen kunnen ze zelfs gevaarlijk zijn!

©Pierre Aden

Welke beten en steken zijn gevaarlijk?

Gevaarlijk? Ja, bijvoorbeeld als je in je mond, tong of keel bent gestoken of als je overgevoelig of allergisch bent voor insectenbeten. Bel in die gevallen meteen de huisarts. Verder kunnen teken je besmetten met een gevaarlijke ziekte, zoals de ziekte van Lyme of tekencefalitis. In het uitgebreide artikel Tekenbeet? Dit moet je doen (en dit vooral niet!) lees je daar meer over. Ga ook naar de dokter als je het benauwd krijgt. Op deze website lees je precies wanneer je de dokter moet inschakelen.

Handigheidjes en middeltjes vóór de beet...

Wil je insectenbeten voorkomen? Gebruik een hor, slaap onder een klamboe (er zijn handige reisklamboes) en houd de vliegenmepper binnen handbereik. Muggen houden niet van tocht. Zet ramen tegen elkaar open of richt de ventilator op je lijf in de nacht en ze blijven op afstand. Verder kun je je insmeren met DEET. Of gebruik de meer natuurlijke eucalyptusolie. De geur vinden ze smerig en de olie verzacht ook nog eens de bult (mocht het toch zover komen). Ook een verdampingsapparaat in het stopcontact kan heel goed helpen.

Tegen bijen en wespen kun je een insectenwerende crème of spray gebruiken. Het beste kom je niet in de buurt van afvalbakken op straat, bloeiende bloemen en (over-)rijp fruit. Draag geen kleding met een bloempatroon en vermijd parfums en haarspray. Zit er een nest bij je huis of in de tuin? Laat dit altijd weghalen door een professionele imker (bijen) of insectenverdelger (wespen).

Dazen of steekvliegen houden van zweet. Dus probeer zweet zoveel mogelijk te voorkomen. Ook houden ze van donkere kleuren. Draag dus liever lichte kleding. Er zijn verschillende sprays of smeersels die ze op afstand houden.

Tekenbeten voorkomen kan door bedekkende kleding te dragen en een middel op de huid te gebruiken dat insecten weert.

©Jaromir Chalabala

...En na de beet

Eigenlijk is het enige dat echt helpt antihistaminecrèmes en koelen. Antihistaminica werken tegen de jeuk en koelen zorgt ervoor dat de zwelling minder wordt. Antihistaminica zijn anti-allergie-medicijnen. Meestal kun je ze zonder recept krijgen bij de drogist, zoals de antihistamine cetirizine (waarvoor je trouwens ook bij Bol terecht kunt). Tegen bijen- en wespensteken helpen ijskoude coldpacks. Breng deze niet direct aan op de huid, maar wikkel ze eerst in bijvoorbeeld een theedoek.

Gevaarlijke insecten op vakantie

In tropische gebieden komen muggen voor die gevaarlijke ziektes bij zich kunnen dragen zoals malaria of zikakoorts. Ook al gebruik je medicijnen tegen malaria, dan nog is het belangrijk om je goed te beschermen. Bijvoorbeeld door te slapen onder een klamboe, kleding met lange mouwen en pijpen te dragen en onbedekte huid goed in te smeren met DEET (speciaal voor het gebied waar je heen reist). Meer informatie over malaria vind je op thuisarts.nl, bij het RIVM of het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR).

©auremar

Op reis? Laat je adviseren

Je kunt je het beste goed laten adviseren voordat je op reis gaat naar een gebied waar malariamuggen en teken voorkomen. Op Informatie voor de reiziger (LCR) vind je advies per land. Uiteraard kun je ook informatie inwinnen bij je huisarts of de GGD.

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇