Als je genoeg hebt van het telkens moeten installeren van software, kun je ook portable programma’s gebruiken. Die hoef je niet te installeren. Ben je er klaar mee, dan sluit je ze gewoon af. Ze laten dus geen restjes achter op de computer. Steeds vaker wordt software portable aangeboden. Zelf kun je ook van je favoriete programma’s portable versies maken.

In de meeste gevallen installeer je een programma voordat je ermee aan de slag gaat. Tijdens de installatie vinden er verschillende bewerkingen plaats. Vaak worden bestanden uitgepakt en naar een locatie op de vaste schijf gekopieerd. Er worden snelkoppelingen gemaakt, op het bureaublad en in het startmenu. In het Windows-register worden aanpassingen gedaan en op de achtergrond worden processen geladen. Ben je na een tijdje het betreffende programma zat, dan kun je die de-installeren. De sporen van de software worden dan zo goed mogelijk verwijderd.

Maar zoals iedere Windows-gebruiker weet, gaat dat niet altijd zonder slag of stoot. Er blijven restjes achter en die hebben vaak een negatieve invloed op de systeemprestaties. Met portable apps (ofwel ‘draagbare’ apps) heb je hier geen last van. Hierbij gebruik je een programma zonder dat je het hoeft te installeren. Ben je er klaar mee? Dan klik je op het kruisje van het venster en het programma is er nooit geweest (als het ware). Portable apps lenen zich dus goed voor situaties waarin je je computer schoon wilt houden, maar ook wanneer je een programma eerst wilt uitproberen.

Portable apps komen ook van pas als je een computer tijdelijk gebruikt, bijvoorbeeld op een kantoor of bij een kennis. Bovendien kun je een portable app ook slim gebruiken als je achter een computer zit waarop je geen software mag installeren (bijvoorbeeld op een kantoor). Handig!

Lees ook: Windows aanpassen met Tweak UIX

Hoe kom je eraan?

Softwaremakers bieden steeds vaker een portable versie van het programma aan. Je vindt deze vaak op de downloadpagina van de aanbieder. De versies worden aangeduid met de termen ‘portable’, ‘without installation’ of ‘standalone’.

Probeer altijd eerst via deze weg een portable versie van het programma te krijgen en kom niet in de verleiding om aangepaste versies van de software via niet-officiële kanalen te downloaden. Van deze versies weet je immers niet of er (kwaadaardige) aanpassingen zijn gedaan aan de code. Wordt een portable variant niet aangeboden? Gelukkig bestaan er alternatieve methoden.

PortableApps.com Platform

Voor ons doel gaan we aan de slag met het PortableApps.com Platform. Deze tool fungeert als grote verzamelbak voor allerlei portable apps. PortableApps is een opensource-initiatief, dat je kosteloos mag gebruiken. De software is onder meer geschikt voor Windows 10 en 11, maar werkt ook op Linux. Je vindt de nieuwste versie via www.portableapps.com/download.

Tijdens de installatie geef je aan hoe het platform moet worden geïnstalleerd. Hierbij kun je kiezen tussen een portable installatie, maar ook voor een installatie in de cloud. Kies je voor een cloud-installatie, dan zet PortableApps alle bestanden in een online map, zoals Dropbox of Google Drive. Voordeel hiervan is dat je vanaf elke locatie met internetverbinding toegang hebt tot je programmaverzameling.

Je kunt de software ook ‘traditioneel’ installeren op de lokale computer. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen een installatie voor de huidige gebruikersaccount en een installatie voor alle gebruikers. Wij kiezen voor een portable installatie. Geef hierbij de map op, bijvoorbeeld op een usb-stick. Wil je dat het platform altijd wordt gestart als je Windows gebruikt? Je beschikt hiermee telkens automatisch over de gewenste programma’s en je hoeft PortableApps niet meer handmatig te starten. Kies in het laatste venster voor optie Het platform automatisch met Windows starten.

Overzicht

PortableApps toont een overzicht van de beschikbare apps. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Afbeeldingen en foto’s, Hulpprogramma’s en Muziek en video. Bij elk programma lees je hoeveel ruimte de download in beslag neemt. Neem de lijst door en plaats een vinkje voor de programma’s die je wilt gebruiken. Tevreden met de selectie? Klik op Volgende. De programma’s worden gedownload.

Let er tijdens de installatie op dat er soms extra vensters worden geopend, zoals gebruiksrechtvoorwaarden. Die vensters verschijnen soms op de achtergrond, maar deze dien je wel door te klikken. Alleen dan kun je de installatie afronden.

Aan de slag

Je vindt PortableApps als pictogram in het systeemvak van Windows (naast de klok op de taakbalk). Gebruik je het programma regelmatig, zorg er dan voor dat het pictogram continu wordt getoond (en niet is ondergebracht in het submenu van de Windows-taakbalk, zoals standaard het geval is). Open het submenu van de taakbalk en sleep het pictogram van PortableApps naar een leeg gedeelte naast de klok in de taakbalk. Klik eenmaal op het pictogram om het hoofdmenu van PortableApps te openen.

Links vind je een overzicht van de beschikbare programma’s, terwijl je rechts snelkoppelingen ziet naar standaardlocaties (zoals Documenten en Video) en naar programma-instellingen. Onderin het menu lees je hoeveel capaciteit er nog is. Dat is handig, bijvoorbeeld als je een usb-stick gebruikt en wilt weten of er nog voldoende vrije ruimte beschikbaar is.

Klik op een programma in de lijst om het te starten. Via de rechtermuisknop heb je toegang tot aanvullende opties voor het programma. Zo kun je het uitvoeren met beheerrechten (kies voor Als administrator uitvoeren). Ook kun je de naam veranderen (Naam wijzigen) en het programma uit de collectie halen wanneer je het niet meer gebruikt (Verwijderen).

Lees ook: Programma's samen installeren en up-to-date houden

Collectie uitbreiden

Heb je de smaak te pakken, dan kun je eenvoudig de collectie met portable apps uitbreiden. In het hoofdmenu van PortableApps kies je voor Apps, Meer apps verkrijgen. Je kunt de apps op verschillende manieren bekijken, bijvoorbeeld Op titel of Nieuwe releases. Je kunt de lijst met aangeboden apps verder aan je wensen aanpassen. Keer terug naar het hoofdmenu en kies voor Opties (rechts in het venster). Open vervolgens de tab App Store.

Wil je alleen opensource-programma’s gebruiken, dan plaats je een vinkje bij de optie Alleen opensource-apps weergeven. Via die appstore kun je ook vroege testversies binnenhalen: activeer hiervoor de optie Geavanceerde apps weergeven (bèta/test). In het vak ernaast bepaal je of er 64bit-versies moeten worden gebruikt of juist niet: kies tussen Automatisch, Altijd en Nooit.

Overzicht behouden

Na verloop van tijd kan de collectie aardig groeien. Zorg ervoor dat je het overzicht behoudt. Via het zoekvak bovenin kun je op zoek gaan naar een specifieke programma. Bovendien brengt PortableApps de programma’s onder in verschillende categorieën. Ben je niet tevreden over die categorie? Je kunt de app verplaatsen. Klik met de rechtermuisknop op de app en kies Categorie. Een overzicht van bestaande categorieën verschijnt. Je hoeft hiermee geen genoegen te nemen: maak een eigen categorie aan. Onderin het menu vind je de optie Categorie toevoegen. Geef een naam op en klik op OK.

Programma’s die je vaak gebruikt, kun je ook vastmaken aan het startmenu of aan de taakbalk van Windows. Je kunt de portable app vervolgens gebruiken zonder het menu van PortableApps te openen. Klik met de rechtermuisknop op de app die je eenvoudig toegankelijk wilt maken en kies Aan taakbalk vastmaken. Die naam is ietwat misleidend. In de praktijk wordt de app eerst aan het startmenu vastgemaakt. Open het startmenu en klik met rechts op de verschenen app. Kies dan zelf voor Aan de taakbalk vastmaken.

Je kunt favoriete programma’s ook als zodanig markeren. Ze worden dan in een aparte categorie ondergebracht en zijn eenvoudig toegankelijk via de bovenkant van het menu. Klik met de rechtermuisknop op het programma en kies Favoriet. Wil je dat het programma altijd geladen wordt wanneer je de computer gebruikt, dan kies je voor de optie Automatisch opstarten. Als je het programma enige tijd niet gebruikt maar het niet wilt verwijderen, kies dan de optie Verbergen. Via de optie Verborgen pictogrammen weergeven kun je de programma’s alsnog openen.

Naar je hand zetten

Je kunt PortableApps verder naar je hand zetten. In het hoofdmenu kies je voor Opties. Open het tabblad Geavanceerd. Geen behoefte aan die onnodige titelschermen wanneer je een app opent? Plaats een vinkje bij Splash screens van apps uitschakelen (waar ondersteund). Ook kun je alle apps automatisch laten afsluiten zodra je PortableApps sluit: kies voor de optie Apps sluiten bij afsluiten van Platform. Verder vind je de nodige opties om het overzicht te bewaren. Zo kun je de apps in de verschillende categorieën in één keer tonen (via Categorieën standaard uitklappen) of niet-gebruikte categorieën juist laten inklappen (Andere categorieën inklappen als er een uitgeklapt wordt). Wil je dat de categorieën niet altijd zichtbaar zijn, dan kies je voor Categorieën inklappen bij minimaliseren.

Vooral bij een grote hoeveelheid programma’s is het niet altijd eenvoudig om het gewenste programma te vinden. Plaats een vinkje bij Zoeken binnen app-beschrijvingen tijdens zoeken. Hiermee wordt bij een zoekopdracht niet alleen gekeken naar de namen van de programma’s, maar neemt PortableApps ook de bijbehorende beschrijving mee.

Reservekopie

PortableApps biedt de mogelijkheid om een reservekopie te maken van je programmacollectie. Je kunt op een later moment altijd de back-up terugzetten. Bijvoorbeeld als je niet meer tevreden bent over de huidige programmacollectie en wilt terugkeren naar een eerdere samenstelling. In het hoofdmenu van PortableApps klik je op Back-up. Je vindt de optie rechts in het venster. Kies voor Back-up maken. En wizard wordt geopend. Klik op Volgende. Hierna geef je aan van welke onderdelen je een back-up wilt maken.

Voor een volledige back-up kies je Compleet, deze bestaat dan uit zowel de programma’s als de programma-instellingen. Wil je alleen de gegevens van de programma’s (zoals instellingen, profielen en favorieten) opslaan, dan kies je Opgeslagen data. Tot slot is er de optie Documenten, waarmee je alleen de map met documenten veiligstelt. Geef in het vak Back-up Opties de gewenste locatie en naam op. De andere instellingen hoef je niet aan te passen. Klik op Back-up. Je kunt de reservekopie op elk gewenst moment terugzetten: in het hoofdmenu van PortableApps kies je voor Back-up / Back-up herstellen.

Ben je al op zoek naar de ultieme Black Friday-deal? Check onze tips in de video hieronder!

Arlo is geen onbekende naam op de markt voor beveiligingscamera's. Met de Essential 3-lijn wil het bedrijf beveiligingscamera's uitbrengen die voldoen aan allerlei (kwaliteits)eisen, voor een zo laag mogelijk bedrag. Lukt dat met de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom?

De Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom-beveiligingscamera voor buiten en binnen heeft een prijskaartje van 199,99 euro voor een set van twee camera's. Een enkele camera kost 149,99 euro. Dat is 150 euro minder dan de uitstekende buitencamera die we onlangs van Eufy getest hebben. Op het eerste gezicht biedt het systeem twee slimme onderdelen aan, namelijk een Early Warning System (dat dreiging kan spotten voordat het uit de hand loopt) en een handig ontwerp dat privacy hoog in het vaandel heeft.

Handig ontwerp, onhandige kabel

Om met dat laatste te beginnen: de binnenlens draait automatisch omlaag als de camera uit staat. Een kleiner sluiter had ook gekund, maar dit past perfect bij het karakter. In de actieve modus volgt de camera beweging stil en accuraat. Maar als je wil, kun je alles ook handmatig volgen via een optie binnen de app. Verder is deze camera uitgerust met een handige led-lamp en een sirene.

©Wesley Akkerman

Het grootste nadeel aan het ontwerp is dat de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom altijd een stroomkabel nodig heeft. Er zit géén accu in de beveiligingscamera. Aangezien het de bedoeling is dat je dit model aan een plafond of muur bevestigt, moet je dus rekening houden met kabelmanagement. Bovendien is er geen lokale opslagmogelijkheden aanwezig. Als je beelden voor later wilt bewaren, dan moet je een abonnement bij Arlo afnemen.

Duidelijke app, soms feed met ruis

De Arlo-app hebben we al we vaker geprezen om zijn heldere interface en handige functies, zoals inloggen met je vingerafdruk – en daar is niets aan veranderd. De 2k-videofeed is scherp en kleurrijk, maar heeft soms ook last van wat ruis wanneer je de camera buiten ophangt. De app biedt verder veel instellingen: van objectdetectie en privacyzones tot routines en vaste pan/tilt-posities. Mocht dit je eerste pan/tilt-camera zijn, houd dan wel rekening met een (korte) leercurve.

©Wesley Akkerman

Heel fijn aan de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom is dat je nachtzicht in kleur hebt. Daardoor zie je duidelijker wat er in je directe omgeving gebeurt dan wanneer je alleen naar grijstinten kijkt. De twee-weg audio is duidelijk en goed verstaanbaar. Je voorkomt een audio-feedbackloop (een pieptoon) door je telefoon niet vlak naast de camera te houden terwijl je spreekt. In de praktijk merk je daar weinig van, omdat je deze functie meestal gebruikt wanneer je niet thuis bent.

Arlo Intelligence

Arlo verbetert zijn software met Arlo Intelligence (kortweg: AI), dat unieke features toevoegt die vaak nog in bèta zijn. Een voorbeeld is de ingebouwde herkenning van vlammen, die sneller kan reageren dan een traditionele rookmelder. Een andere AI-functie maakt gedetailleerde samenvattingen van gebeurtenissen. Deze (nog in bèta) beschrijven veel preciezer wat er gebeurt: bijvoorbeeld dat een pakket wordt verplaatst, in plaats van alleen een algemene bewegingsmelding.

De meest essentiële functies zitten echter achter een betaalmuur. Zonder Arlo-abonnement mis je veel. Voor belangrijke features zoals video-opnames (zelfs van incidenten), automatische noodhulp en het instellen van specifieke activiteitenzones moet je namelijk maandelijks betalen.
Ja, de camera is functioneel zonder abonnement - maar voelt zonder abonnement wel erg kaal aan. Zo mis je zelfs basale opnamemogelijkheden, vanwege het gebrek aan SD-kaartondersteuning.

©Wesley Akkerman

We willen best begrijpen dat je voor een aantal functies moet betalen, omdat Arlo ook zijn eigen systemen moet trainen en onderhouden. Maar beelden zelf kunnen opslaan, zonder maandelijkse of jaarlijkse kosten, zien we toch echt als een basisfunctie. Nu is 5,99 euro per maand of 59,90 euro per jaar nog te overzien voor een enkele camera. Maar als je meer Arlo-producten gebruikt, dan kunnen de kosten al snel hoog oplopen (respectievelijk 12,99 of 129,90 euro).

Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom kopen?

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

Na de telefoon en het horloge is nu het gehoorapparaat aan de beurt om te veranderen in een altijd-online slim apparaat. En daarbij gaat deze kleinste aller wearables, dankzij AI, neurale netwerken en de allernieuwste bluetoothvariant er meteen vol in. Van verguisd medisch hulpmiddel tot een soms noodzakelijke, maar ook steeds handiger gadget. Dat ook Apple zich nu in deze markt begeeft, zegt immers wel iets.

Een miljoen Nederlanders leven met slechthorendheid. Het hindert ze bij het luisteren naar muziek, het kijken naar de televisie en vooral bij de communicatie met anderen. Omdat slechthorendheid niet tot nauwelijks te herstellen is, blijft er weinig anders over dan het ondersteunen van het gehoor via een gehoorapparaat. Goed afgesteld dempt dit het omgevingsgeluid en versterkt belangrijke signalen zoals stemmen van andere mensen in een gesprek. Gehoorapparaten en draadloze oordopjes lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende producten: het een medisch hulpmiddel, het ander een gadget voor muziek, bellen en entertainment. Toch is deze scheidslijn de afgelopen jaren snel vervaagd. 

Een neuraal netwerk in het oor

Gehoorapparaten en draadloze oordopjes maken gebruik van vergelijkbare en vaak zelfs dezelfde technologieën: krachtige microfoons, digitale signaalverwerking, draadloze verbindingen en zelfs neurale netwerken en kunstmatige intelligentie. Moderne gehoorapparaten kunnen telefoongesprekken en muziek streamen, omgevingsgeluid filteren en zich automatisch aanpassen aan verschillende luisteromstandigheden: allemaal functies die ooit waren voorbehouden aan high-end audioapparatuur en premium headsets.

Tegelijkertijd hebben oordopjes functies gekregen als transparantiemodus, spraakversterking en gepersonaliseerd luisteren: technieken die rechtstreeks uit de gehoortechnologie komen. Volgens Apple zijn de AirPods Pro 2 daarom ook geschikt om als gehoorapparaat te worden gebruikt voor iedereen boven de 18 jaar met licht tot matig gehoorverlies. En ook Jabra, Sennheiser en Sony bieden soortgelijke oplossingen.

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid wil zeggen dat iemand minder hoort dan gemiddeld. Het menselijk gehoor bestrijkt het geluidsspectrum van grofweg 20 Hz tot 20 kHz (20.000 Hz). De hoge tonen (richting de 20 kHz) verliest ieder mens al op jonge leeftijd, zoals ook bij eigenlijk iedereen het gehoor over de rest van het spectrum bij stijgende leeftijd achteruitgaat. Slechthorenden hebben boven-standaard verlies van het hoorvermogen op het hele spectrum of, en dat komt vaker voor, delen van het spectrum. Dit verlies kan aan één of aan beide oren zijn, en is zelden aan beide oren gelijk. De mate waarin gehoorverlies moet worden gecompenseerd verschilt dus per oor en verandert ook nog eens met de tijd. 

OTC of conventioneel

Wie via de conventionele route een gehoorapparaat koopt, doet dat veelal via een audicien of audioloog. De gehoorspecialist meet het gehoorverlies en stelt een oplossing op maat voor. Vaak zal dit een gehoorapparaat zijn, specifiek afgestemd op de persoonlijke situatie. Voor iedereen met licht tot matig gehoorverlies is er een alternatief: het OTC-gehoorapparaat. OTC staat voor over-the-counter, oftewel: vrij verkrijgbaar, zonder tussenkomst van een specialist. Vergelijk het met een leesbril die je bij de drogist koopt. Deze apparaten zijn doorgaans goedkoper en direct aan te schaffen: snel, simpel en zonder afspraak. Maar er zijn ook nadelen. OTC-apparaten bieden geen maatwerk, hebben minder instelmogelijkheden en de geluidskwaliteit is doorgaans minder dan bij een professioneel afgesteld apparaat. Ook zijn ze meestal niet medisch gecertificeerd en worden ze niet vergoed door de zorgverzekering.

Cross-over van headsets en oordoppen

Is voor consumenten een gehoorapparaat iets totaal anders dan een set draadloze oordopjes, fabrikanten zien al heel lang hoe nauw deze productgroepen met elkaar verbonden zijn. Merken als Sony, Apple, Sennheiser en Jabra gebruiken hun kennis van headsets en oordoppen om een positie op de markt voor gehoorapparaten te krijgen. Andere merken, zoals Sonova, WS Audiologie, Dermant, GN, Starkey en Amplifon zijn daarin al decennia actief. Ze zijn door hun specialistische producten minder bekend, maar soms toch dichterbij dan menigeen denkt. Jabra en de SteelSeries-gamingproducten, waaronder headsets, zijn eigendom van GN. Sennheiser is eigendom van Sonova, de wereldmarktleider bij gehoorapparaten. En ondanks dat het zelf veel geluidskennis in huis heeft, werkt Sony nauw samen met WS Audiologie.

Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat

Wie op de Apple-site de AirPods Pro 2 bekijkt, leest als snel van alles over gebruik van de oordopjes als gehoorapparaat. De basis hiervoor is de ruisonderdrukking van de AirPods Pro 2 en de mogelijkheid om met die oortjes zelf een gehoortest uit te voeren. Zo’n test bepaalt de mate van gehoorverlies en is de basis voor de afstelling van een gehoorapparaat. Doorgaans gebeurt dit door een audicien of in een audiologisch centrum, maar de AirPods Pro 2 kunnen het dus ook.

De manier van testen is ook niet heel anders. In combinatie met iPhone of iPad laat de AirPods Pro 2 een reeks tonen horen op verschillende frequenties en volumes. Door telkens wanneer je een geluid hoort op het scherm van de telefoon of tablet te klikken, leert de app welke geluiden wel en niet worden waargenomen en op welk volume.

De test wordt voor het linker- en rechteroor apart doorlopen om de gehoorschade per oor te meten. Vervolgens wordt een persoonlijk profiel gemaakt, waarbij toonhoogtes die niet of minder goed gehoord worden, voortaan versterkt worden afgespeeld. Volgens Apple is de meting goed genoeg, maar komt een audiogram van een hoorzorgprofessional mogelijk beter overeen met het actuele gehoorvermogen. Heb je zo’n audiogram, dan is het ook mogelijk die in te laden en te gebruiken voor het persoonlijk profiel.

Een audiogram lezen

Een audiogram is de grafische weergave van iemands gehoor. Het wordt gebruikt om de mate van gehoorverlies weer te geven. Een audiogram heeft twee assen, op de verticale staat de toonsterkte in decibel (dB), op de horizontale de toonfreguentie/toonhoogte in hertz (Hz). De punten in de audiogram laten zien wat iemand nog hoort (de gehoordrempel). Een audiogram bestaat altijd uit een curve voor het rechter- en een voor het linkeroor. In het algemeen geldt dat hoe hoger de lijnen in het audiogram zijn, hoe beter het is.

Luister je wel?

Met de ruisbeheersing (zoals Apple het noemt) ingesteld op Transparantie, functioneren de AirPods Pro 2-oordopjes als gehoorapparaat. Ze filteren wat zij denken dat ongewenst geluid is en versterken wat op basis van de meting versterkt moet worden. Gesprekken een-op-een en in kleine groepen zijn duidelijk beter verstaanbaar, in grote groepen en lawaaiige omgevingen zoals een restaurant schieten de AirPods Pro 2 nog tekort.

Volume, balans en toon van het geluid kunnen via de app worden aangepast en ook zijn er instellingen om het volume van media aan te passen aan het omgevingsgeluid of wanneer een gesprek wordt gestart. Een echte fijnmazige equalizer ontbreekt en het lukt ook niet het geluid van de Microsoft Natural Keyboard Pro (het favoriete toetsenbord van de auteur van dit artikel) dat door de AirPods Pro 2 onwerkbaar hard versterkt wordt, te temmen zonder de werking als gehoorapparaat teniet te doen.

Zichtbaarheid

Een beperking om de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat te gebruiken is de accuduur. Met zes uur bij onafgebroken gebruik kom je een werkdag niet door. De grootste drempel is de vormgeving. De AirPods Pro 2 zijn relatief groot, opvallend wit en zeer zichtbaar. Iedereen weet bovendien dat ze gemaakt zijn om naar muziek of andere media te luisteren en mensen vermoeden dan ook dat je dat doet. Iedereen met wie je praat, zal vermoeden of denken dat je juist geen contact wilt. Men wil je niet storen bij wat men denkt dat je doet. Uitleggen dat je de oortjes gebruikt om deel te nemen aan het gesprek helpt, maar is niet altijd voldoende.

Een audiogram maken zonder Apple

Benieuwd naar de kwaliteit van het eigen gehoor, maar niet in het bezit van een stel AirPods Pro 2? Met een iPhone en de Mimi-app is het mogelijk ook met andere oortjes de gehoorkwaliteit te meten. De app werkt het best met oortjes van Beats, Bose, JBL, Nothing, Samsung, Skullcandy en Sony. Met een andere headset of oordoppen werkt de test ook, maar is de meting minder betrouwbaar.

Ook voor Android zijn er apps om een gehoormeting te doen, zoals Gehoortest en Hearing Test. Samsung heeft geen eigen gehoortest-app en ook geen roadmap voor draadloze oortjes die als gehoorapparaat te gebruiken zijn, zo laat het bedrijf ons weten.

Conventionele gehoorapparaten

Gehoorapparaten zijn er in verschillende modellen, maar bijna allemaal klein en niet of nauwelijks zichtbaar. Ze hinderen hierdoor ook niet in de communicatie zoals de AirPods Pro 2 dat wel doen. Gehoorapparaten worden bijna uitsluitend via een audicien of audiologisch centrum gekocht waarbij de professional de hoortest doet en adviseert bij de productkeuze. Gehoorapparaten zijn echt fors duurder dan bijvoorbeeld een set AirPods Pro 2.

In 2013 introduceerde GN met de ReSound LiNX een gehoorapparaat dat met een iPhone verbonden kon worden en waarmee bijvoorbeeld het volume kon worden aangepast en ook streaming mogelijk werd. De basis hiervoor was de Apple-implementatie van Bluetooth Low Energie (BLE) bekend als Made for iPhone (MFi). Het door Google ontwikkelde MFi-alternatief ASHA (Audi Streaming or Hearing Aids) werd nooit een succes. Het maakte vooral duidelijk dat er behoefte was aan een platformonafhankelijk communicatieprotocol met ondersteuning voor zowel iOS als Android zoals Sonova dat met zijn universele bluetooth-ondersteuning altijd al bood.

BLE Audio en Auracast

De toekomst van connectiviteit voor gehoorapparaten én oordopjes heten Bluetooth LE Audio en Auracast. Twee open standaarden die de efficiënte LC3-codec gebruiken voor betere geluidskwaliteit bij lager energieverbruik. Bovenop BLE Audio komt Auracast. Dit is een vorm van multi-stream audio die goed te vergelijken is met wifi. Met Auracast kunnen meerdere mensen tegelijk naar dezelfde audio luisteren, bijvoorbeeld in theaters, op vliegvelden maar ook tijdens vergaderingen. Had MFi de mogelijkheid een smartphone als remote-microfoon te gebruiken voor één persoon met gehoorverlies, met Auracast kan het dan voor meerdere gebruikers. Auracast kent nog wel enkele uitdagingen zoals een vertraging van enkele milliseconden waardoor het nu nog minder geschikt is voor scenario’s waarin beeld en geluid synchroon moeten lopen. Een aparte ontvanger die de gehoorapparaten verbindt met de tv heeft dan nog altijd voordelen.

Op dit moment is het aantal gehoorapparaten dat Bluetooth LE Audio en Auracast ondersteunt nog beperkt. GN biedt het op enkele modellen en heeft een Auracast Assistant in de smartphone-app geïntegreerd. Bij de nieuwste gehoorapparaten van Sonova is de hardware geschikt, maar is een firmware-update nodig die te activeren. Apple ondersteunt momenteel noch BLE Audio noch Auracast. Volgens PR-manager Martijn Kroonstuiver van Apple is Auracast wel een geweldige volgende stap. Onbekend is of en wanneer Apple het gaat ondersteunen.

Maximale marktwerking, minimale inspraak

“Nergens heeft marktwerking in de zorg zulke negatieve effecten als bij hoortoestellen,” aldus de landelijke KNO-artsenvereniging. Stichting Hoormij, de belangenvereniging van mensen met gehoorproblemen, de Consumentenbond en het Zorginstituut Nederland delen deze kritiek: de koper heeft nauwelijks keuzevrijheid, ziet niet wat er beschikbaar is en krijgt zelden het hoortoestel dat hij nodig heeft. De keuze wordt vergaand bepaald door de audicien en de verzekeraar. De eerste is lang niet altijd onafhankelijk, de tweede bepaalt welke toestellen worden vergoed: maximaal 75 procent voor categorie 1 t/m 5. De beste (categorie 6) worden helemaal niet vergoed, ook niet als een specialist ze nodig vindt bijvoorbeeld vanwege werk of andere omstandigheden. De kosten die kunnen oplopen tot 6000 euro zijn dan geheel voor eigen rekening. 

AI en neurale netwerken

In de nieuwste premium modellen van bijna alle fabrikanten zit eigen hard- en software voor kunstmatige intelligentie. Neurale netwerken zijn uitermate geschikt om patronen te herkennen en worden ingezet om nog beter te begrijpen welk geluid relevant is en ook welke stemmen. Dus niet de harde prater van twee tafels verderop, maar de personen aan de eigen tafel. Het resultaat in een restaurant was met de Phonak Audéo Sphere Infinio gehoorapparaten duidelijk beter dan met de AirPods Pro 2. Ook werd het geluid van het Microsoft-toetsenbord niet versterkt.

Het gebruik van AI kost veel rekenkracht en betekent dat de maximale gebruiksduur van dit specifieke model bijvoorbeeld teruggaat van zeventien uur zonder AI naar zes uur bij maximaal gebruik van AI. De AI afhankelijk van het omgevingsgeluid automatisch te laten in- en uitschakelen levert genoeg tijdswinst op om een werkdag door te komen. Dat kan ook met tussentijds even kort opladen. Fabrikanten wachten met smart op innovaties in batterijtechniek om behalve voor het geluid, AI ook te kunnen gebruiken voor andere innovaties zoals spraakassistenten of live-vertaling.

App en data

Belangrijk bij al deze functionaliteit is de app. Apple gebruikt voor de AirPods Pro 2 vooral de Gezondheidsapp in iOS, maar voegt slimmigheidjes toe. Zo krijgen de AirPods Pro 2 een prominente plek in het instellingenmenu van iOS zodra de iPhone met de oortjes is verbonden. Apps van de traditionele gehoorapparatenfabrikanten hebben snel bijgeleerd. Phonak, dat nooit MFi heeft omarmd maar altijd de volledige klassieke bluetooth heeft ondersteund, heeft een uitgebreide app met identieke functionaliteit binnen iOS en Android.

Een gehoortest ontbreekt, maar wel kunnen eigen profielen worden gemaakt voor verschillende situaties, zoals in een restaurant of theater, en is eenvoudig hiertussen te wisselen. Ook zijn eerste Health-functies aanwezig. De gehoorapparaten tellen nu al stappen en calorieën, maar dit gaat ongetwijfeld in de toekomst nog verder uitgebreid worden.

Zoals we in een eerder artikel over de waarde van gezondheidsdata van smartwatches zagen, is in het oor een zeer betrouwbare plek om bijvoorbeeld veranderingen in de temperatuur te meten. Ook ligt vanwege de toch vaak iets hogere leeftijd van de gebruikers zoiets als valdetectie en automatische alarmering erg voor de hand.

Conclusie

De technologische kruisbestuiving tussen gehoorapparaten en draadloze oordoppen zorgt ervoor dat beide apparaten slimmer, compacter en beter afgestemd zijn op persoonlijke audiobehoeften. Mediagebruik en gebruiksgemak verbeteren razendsnel en beloven met de komst van Bluetooth LE Audio en Auracast nog veel beter te worden. Vooral gehoorapparaten hebben een enorme sprong gemaakt en combineren de kwaliteit van oordoppen met de geluidskwaliteit van gehoorapparaten. Het is spijtig dat de Nederlandse zorgverzekeraars deze innovaties niet belonen maar juist ontmoedigen.