Programma’s opsporen, downloaden, installeren en updaten … Het vergt allemaal de nodige tijd en zorgt vaak voor ergernis. In Linux is dit proces beter geregeld, maar Windows maakt gelukkig een aardige inhaalslag. Microsoft heeft daarvoor een eigen oplossing, maar er zijn ook goede externe tools.

Pakketbeheerders

In Linux installeer je programma’s via een pakketbeheerder, met tools als apt of rpm. Of je doet dat vanuit een grafische omgeving , zoals Software Centre in Ubuntu of Software store in Zorin OS. Handig, want je vindt nagenoeg alle gewenste software in één groot, doorzoekbaar archief. Bovendien kan zo’n pakketbeheerder ook de geïnstalleerde applicaties op de achtergrond bijwerken naar de nieuwste versie.

Windows doet dit ook wel voor de meegeleverde applicaties en apps uit de Microsoft Store, maar daar houdt het bij op. Wil je ook andere toepassingen geautomatiseerd installeren en updaten, dan moet je dus verder kijken. De kans is echter klein dat je bij één tool alle software vindt die je nodig hebt. Daarom stellen we je in dit artikel diverse tools voor.

Bestel je nieuwe Windows-laptop hier bij Bol.com.

Vertrouwen

Ninite

We beginnen met een bekende naam voor het automatisch installeren en updaten van enkele tientallen bekende freeware-applicaties: Ninite. Op de website vink je de gewenste programma’s aan, waarna je op Get Your Ninite klikt. Dit levert een aangepaste installatietool op die je alleen maar uit hoeft te voeren om de gevraagde applicaties te installeren in de standaard installatielocaties. In de meeste gevallen gebeurt dit zonder verdere tussenkomst van de gebruiker, en waar mogelijk gebeurt het zelfs in dezelfde taal als je Windows-installatie.

Je moet deze gepersonaliseerde installer wel zelf bijhouden, want wanneer je hem later nogmaals uitvoert, worden alleen eventuele updates gedownload en geïnstalleerd. Wil je er nog een of meer programma’s aan toevoegen, dan klik je bij het downloaden van de installer op de link change apps (boven aan de downloadpagina) en bewaar je de url. Die laat je de originele selectie zien, waar je nu extra vinkjes kunt plaatsen. Vinkjes weghalen kan ook, maar weet wel dat hiermee de reeds geïnstalleerde toepassingen op je pc niet verdwijnen.

Home Updater

Een programma als Ninite is vooral geschikt voor de installatie van nieuwe software. Andere pakketbeheerders richten zich vooral op het up-to-date houden van al geïnstalleerde programma’s. Dit geldt bijvoorbeeld voor het populaire Patch My PC Home Updater. Dit programma gaat op basis van je Windows-register na welke toepassingen er geïnstalleerd zijn en vergelijkt de versienummers vervolgens met een eigen database waarin zo’n driehonderd programma’s zijn opgenomen. Je vindt deze lijst op de website. De tool zelf heeft het overigens over ‘patch management’, omdat het updaten van toepassingen mogelijk bestaande kwetsbaarheden en bugs uitschakelt.

Meteen na het opstarten van de tool worden de gerubriceerde apps in drie mogelijke kleuren weergegeven: zwart (nog niet geïnstalleerd), rood (update is beschikbaar) en groen (geïnstalleerde versie is up-to-date). Standaard worden alleen de rode, verouderde apps geselecteerd. Klik op x/y Apps Up To Date! om te zien welke versie zal worden geïnstalleerd zodra je op de knop Perform x Updates drukt. Ook nog niet geïnstalleerde apps kun je aanvinken om te laten installeren.

Extra opties

Dankzij de ingebouwde Scheduler hoef je er niet eens aan te denken Home Updater geregeld uit te voeren om je toepassingen up-to-date te houden. Je bepaalt zelf of een gebruiker hiervoor moet ingelogd zijn bij Windows (Run Whether or Not Logged in). En vanuit de rubriek Uninstaller kun je meerdere geïnstalleerde programma’s de-installeren; je hoeft daarvoor tijdens je selectie slechts Ctrl ingedrukt te houden.

Home Updater is portable, wat het een handig programma maakt om het ook op andere pc’s uit te kunnen voeren. Vooral in combinatie met de optie IT pro caching mode, die je aantreft bij Options. Hiermee worden namelijk alle gedownloade installatiepakketten in de submap \PatchMyPCITProCache opgeslagen. Wanneer je in het contextmenu van de geselecteerde applicaties op Add as auto-installin PatchMyPC.ini hebt geklikt, volstaat het de complete map (inclusief submap) van Home Updater op een usb-stick te plaatsen om precies dezelfde applicaties ook snel op andere pc’s te zetten.

Bij Options tref je ook nog enkele andere nuttige instellingen aan. We raden je in elk geval aan Create Restore Point Pre-update ingeschakeld te laten, evenals Auto Close Apps Before Update, want dit laatste verkleint het risico op problematische updates. Bij Download In The Following Language When Available wil je wellicht Dutch geselecteerd hebben.

Software Update Monitor

Met veel van de genoemde tools zet je ook nog niet geïnstalleerde programma’s op je pc. SUMo, voluit Software Update Monitor is daarentegen een rasechte updatebeheerder. Na een snelle scanronde somt SUMo de gedetecteerde programma’s op, en dat gebeurt grondig. Zo vond SUMo er op ons testsysteem 97, tegenover 28 bij Home Updater. De maker claimt minimaal 30.000 softwaretitels in zijn database te hebben. Portable programma’s kun je zelf toevoegen door naar het exe-bestand te verwijzen. Herkent SUMo het programma, dan zal het voortaan ook dat programma op updates controleren. Handig is nog dat SUMo een (kleur)onderscheid maakt tussen grote en kleine updates.

Helaas is er geen sprake van automatische updates. Je moet met rechts op een verouderde app klikken en kiezen voor **Update ophalen**. Je hebt nu zo’n twintig seconden de tijd om op het **Web**-knopje bovenaan te drukken om naar de site van de appontwikkelaar te gaan, voor je naar de promotiepagina van SUMo Pro wordt gebracht. Deze Pro-variant kost je zo’n 20 euro en voert je rechtstreeks naar de downloadpagina. Maar ook dan moet je nog steeds handmatig downloaden en installeren.

WinGet

Zo’n twee jaar geleden is Microsoft begonnen met het ontwikkelen van een pakketbeheerder, als onderdeel van het app-installatieprogramma dat vanaf Windows 10 20H2 standaard geïnstalleerd wordt. Je vindt die hier via Instellingen / Apps / Apps en onderdelen. Klik in dit geval op de app en kies Geavanceerde opties voor het versienummer. Dit moet minstens 1.11.11451.0 zijn om ook de eigenlijke pakketbeheerder aan boord te hebben.

Deze heet officieel Windows Package Manager, maar wordt vaak WinGet genoemd. Mocht je een lagere versie hebben van het app-installatieprogramma, dan kun je dit alsnog bijwerken vanuit de Microsoft Store. In Windows 11 zoek je wellicht vergeefs naar App-installatieprogramma bij Apps en onderdelen, ook al beweert de Microsoft Store dat deze al is geïnstalleerd. Wel vind je hier de app Windows Package Manager Source (winget) terug.

Hoe dan ook, je kunt de recentste versie van WinGet altijd zelf downloaden en installeren vanaf de GitHub-site: www.kwikr.nl/mswpm. De recentste stabiele versie haal je op via de link onder Releases (aan de rechterkant van het hoofdvenster), maar hieronder tref je de link +x releases aan. Deze voert je naar een versieoverzicht waar je ook preview-versies kunt downloaden. Houd er rekening mee dat zo’n preview wellicht niet helemaal stabiel is.

Welke release je ook selecteert: download de software met de extensie .msixbundle en dubbelklik hierop om WinGet te installeren – die tijdens de installatie dan toch weer app-installatieprogramma blijkt te heten. Microsoft zorgt met de naamgeving wel voor flink wat verwarring …

Basiscommando’s

WinGet start je vanaf de Opdrachtprompt op, bij voorkeur als administrator. Klik met rechts op Opdrachtprompt in het startmenu van Windows en kies Als administrator uitvoeren.

Om te weten te komen over welke WinGet-versie je beschikt, voer je dit commando uit:

winget --version

Met het enkelvoudige commando winget (zonder toevoegingen) vraag je om een overzicht van de beschikbare parameters. Voor informatie over de afzonderlijke parameters gebruik je:

winget <parameter> -?

Onderaan vind je telkens een link naar online informatie en voorbeelden. Probeer deze twee voorbeelden maar eens:

winget install -?

winget upgrade -?

Met het commando winget upgrade (zonder verdere parameters) krijg je de geïnstalleerde programma’s opgesomd waarvoor WinGet een upgrade klaar heeft staan, inclusief kolommen als Name, Id, Version (geïnstalleerde versie), Available (beschikbare versie) en Source. Die laatste is doorgaans de (door een community onderhouden) WinGet-pakketbron, maar het kan ook msstore (Microsoft Store) zijn.

Met winget list krijg je een overzicht van alle geïnstalleerde toepassingen, waarbij je eveneens in de kolom Available ziet of er een upgrade beschikbaar is.

Om programma’s te upgraden, kun je een van de volgende commando’s gebruiken. Upgrade van programma met vermelde naam:

winget upgrade "<name>"

Upgrade van programma met vermelde ID:

winget upgrade --id <id>

Upgrade naar een specifiek versienummer:

winget upgrade "<name>" --version <versienummer>

Upgrade van alle programma’s die in aanmerking komen:

winget upgrade --all

Meer pakketbeheerders

Installaties

WinGet beperkt zich niet alleen tot upgrades, ook de installatie van nieuwe applicaties is mogelijk. Om naar programma’s te zoeken, gebruik je onderstaande opdracht (eventueel gevolgd door |sort voor een alfabetische sortering):

winget search "<zoekterm>"

In de resultatenlijst verschijnen dan de applicaties die je zoekterm bevatten in de tag of de beschrijving – dat kan ook slechts één letter zijn. Je kunt ook specifiek zoeken binnen de naam of de ID van applicaties met een van deze twee commando’s:

winget search --name "<naam>"

winget search --id <id>

Gebruik de parameter --source winget of --source msstore als je je zoektocht wilt beperken tot een van beide pakketbronnen.

Heb je een app gevonden die je wilt installeren, dan kan dat met:

winget install "<name>"

Of met de volgende opdracht, die vaak nauwkeuriger is:

winget install --id <id>

Net als bij een upgrade kun je ook hier een specifiek versienummer vermelden met de parameter --version <versienummer>.

Normaliter kun je de voortgang van de installatie volgen, maar ook dit proces valt aan te passen. Zo zorgt install --silent voor een installatie op de achtergrond, terwijl met install --interactive om de nodige gebruikersinvoer wordt gevraagd. Verder kun je met install --location "<volledig_installatiepad>" aangeven waar op de schijf je de app geïnstalleerd wilt hebben. De betreffende applicatie moet deze extra parameters dan wel ondersteunen.

Heb je de verkeerde app geïnstalleerd, dan kun je dit ongedaan maken met een van deze twee opdrachten (waarbij ook weer de parameters --silent en --interactive beschikbaar zijn):

winget uninstall "<name>"

winget uninstall --id <id>

Chocolatey

WinGet doet qua populariteit voorlopig nog onder voor pakketbeheerder Chocolatey, vooral bij de gevorderde gebruikers. Ook deze tool wordt onderhouden door een community en laat zich vanaf de opdrachtregel bedienen (al bestaat er ook een grafische versie van: zie tip 11).

Open de Opdrachtprompt als administrator en voer eenmalig de volgende installatieopdracht uit:

@"%SystemRoot%\System32\WindowsPowerShell\v1.0\powershell.exe" -NoProfile -InputFormat None -ExecutionPolicy Bypass -Command "[System.Net.ServicePointManager]::SecurityProtocol = 3072; iex ((New-Object System.Net.WebClient).DownloadString('https://community.chocolatey.org/install.ps1'))" && SET "PATH=%PATH%;%ALLUSERSPROFILE%\chocolatey\bin"

Je vindt deze complexe installatiestring overigens ook terug via www.kwikr.nl/chosetup. Je kunt hier eveneens lezen hoe je Chocolatey vanuit PowerShell kunt installeren.

Herstart de Opdrachtprompt en voer choco -? uit voor een uitgebreid overzicht van alle parameters en opties. Zoals vaker levert choco <commando> -? aanvullende informatie op over de gevraagde parameter, bijvoorbeeld choco install -?.

Installeren

Om de online pakketbron met momenteel zo’n 9500 apps te doorzoeken, gebruik je een van deze twee opdrachten:

choco find "<zoekterm>"

choco search "<zoekterm>"

Een concreet voorbeeld is:

choco search "chrome"

Overigens kun je ook rechtstreeks online zoeken via www.kwikr.nl/chopack, waarna je meteen het bijbehorende installatiecommando kunt overnemen. Met de extra parameter --verbose krijg je uitgebreidere informatie en met –limitoutput krijg je uitsluitend de programmanaam en versie te zien.

Om te achterhalen welke programma’s je met Chocolatey op je systeem hebt geïnstalleerd, voer je deze opdracht uit:

choco search –local

Merk op dat Chocolatey standaard geen applicaties detecteert die je buiten de tool om hebt geïnstalleerd.

Een applicatie installeren is niet zo moeilijk. In principe kun je volstaan met:

choco install <exacte-programmanaam>

Twee concrete voorbeelden:

choco install lastpass-chrome

choco install vivaldi.portable

Na zo’n commando moet je de installatie nog bevestigen, tenzij je de parameter --confirm of --yes al aan het commando had toegevoegd.

Het is ook mogelijk meerdere applicaties in één keer te installeren door de programmanamen achter elkaar met een tussenliggende spatie in te voeren, bijvoorbeeld:

choco install inkscape krita --confirm

Als je geen voortgangsbalk van de download hoeft te zien, voeg dan de parameter --no-progress toe.

Wil je weten wat er precies zou gebeuren als je een bepaalde applicatie laat installeren, tik dan het gebruikelijke install-commando in, gevolgd door de parameter --whatif. Dit is vooral interessant voor wie zich thuis voelt in PowerShell-scripting. Vind je zo’n simulatie wat overdreven, maar wil je wel vooraf gedetailleerde informatie over een pakket hebben, dan volstaat:

choco info <programmanaam>

Updaten en wissen

wil je ze natuurlijk ook up-to-date houden. Om Chocolatey zichzelf te laten updaten, volstaat:

choco update chocolatey

Dit voorbeeld geeft ook meteen aan hoe de commando-syntax voor andere applicaties eruitziet:

choco update <exacte-programmanaam>

Meerdere programma’s tegelijk updaten kan ook: tik de diverse namen na elkaar in, gescheiden door een komma. Het kan zelfs nog eenvoudiger, want met choco upgrade all werk je in één keer alle reeds (met Chocolatey) geïnstalleerde programma’s bij. Uitzonderingen kun je toevoegen door ze achter de parameter --except te zetten, met de volgende syntax:

choco upgrade all --except="<programma1>,<programma2>"

Erg handig is trouwens ook het commando choco outdated: dit vertelt je welke pakketten verouderd zijn en welke nieuwere versie er beschikbaar is, zodat je gerichter kunt updaten.

Programma’s die je met Chocolatey hebt geïnstalleerd, kun je hiermee ook weer verwijderen. Het commando, evenals de syntax, spreekt eigenlijk voor zich:

choco uninstall <exacte-programmanaam>

Of voor als je met een schone lei wilt beginnen:

choco uninstall all

Een uitgebreid logboek van alles wat Chocolatey precies voor je heeft uitgevoerd, vind je standaard terug in C:\ProgramData\chocolatey\logs\chocolatey.log.

Chocolatey GUI

Vind je Chocolatey met zijn indrukwekkende repository best handig, maar ligt de opdrachtregel je niet zo goed, dan kun je de installatie van Chocolatey GUI overwegen. Zoals de naam al aangeeft (GUI staat voor Graphical User Interface), is deze tool een grafische schil rondom de opdrachtregelversie van Chocolatey. Je installeert het programma via de Opdrachtprompt met:

choco install chocolateygui

En upgraden kan met:

choco upgrade chocolateygui

Na de installatie vind je de app netjes terug in het startmenu van Windows. Start je het programma op, dan krijg je direct een overzicht van de geïnstalleerde pakketten te zien, inclusief logo, naam en versienummer. Tenminste, als je aan de linkerkant Deze PC hebt geopend. Open je hier chocolatey, dan krijg je meteen een overzicht van de online softwarecatalogus.

Bovenaan tref je een handige zoekbalk aan, met als filteropties Alle versies, Ook bètaversies en Moet exact overeenkomen en twee mogelijke sorteeropties: A-Z of volgens Populariteit. Klik met rechts op een pakket en kies Installeren of, beter nog, kies eerst Details voor meer informatie. Vanuit dit infovenster zijn er twee knoppen beschikbaar: Installeren en Geavanceerde installatie. Bij deze laatste optie verschijnt er een dialoogvenster met diverse installatieopties, zoals de gewenste versie, eventuele parameters enzovoort.

In het contextmenu van reeds geïnstalleerde programma’s tref je opties aan als Vastzetten (zodat updates worden genegeerd), Deïnstalleren en (geforceerd) Herinstalleren. Via de knop Instellingen kun je nog van alles aanpassen, zowel voor Chocolatey GUI zelf als voor het onderliggende Chocolatey.

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.