ID.nl logo
Programma's samen installeren en up-to-date houden
Huis

Programma's samen installeren en up-to-date houden

Programma’s opsporen, downloaden, installeren en updaten … Het vergt allemaal de nodige tijd en zorgt vaak voor ergernis. In Linux is dit proces beter geregeld, maar Windows maakt gelukkig een aardige inhaalslag. Microsoft heeft daarvoor een eigen oplossing, maar er zijn ook goede externe tools.

Pakketbeheerders

In Linux installeer je programma’s via een pakketbeheerder, met tools als apt of rpm. Of je doet dat vanuit een grafische omgeving , zoals Software Centre in Ubuntu of Software store in Zorin OS. Handig, want je vindt nagenoeg alle gewenste software in één groot, doorzoekbaar archief. Bovendien kan zo’n pakketbeheerder ook de geïnstalleerde applicaties op de achtergrond bijwerken naar de nieuwste versie.

Windows doet dit ook wel voor de meegeleverde applicaties en apps uit de Microsoft Store, maar daar houdt het bij op. Wil je ook andere toepassingen geautomatiseerd installeren en updaten, dan moet je dus verder kijken. De kans is echter klein dat je bij één tool alle software vindt die je nodig hebt. Daarom stellen we je in dit artikel diverse tools voor.

Bestel je nieuwe Windows-laptop hier bij Bol.com.

De Software store van Zorin OS put uit diverse pakketbronnen.

Vertrouwen

Bijna elke Linux-distributie steunt op een of meerdere goed onderhouden softwarecatalogi, ook wel repository’s of pakketbronnen genoemd, waar ze de nodige applicaties en eventuele afhankelijkheden kunnen vinden. Bij Windows is er met WinGet een begin gemaakt met zulke pakketbronnen. Maar je moet nog altijd vertrouwen op de database(s) van een of meer pakketbeheerders. Vertrouwen is hier inderdaad nodig, want je moet er wel zeker van zijn dat van een programma de nieuwste versie wordt geïnstalleerd en ook in de juiste taal. Verder beschikken heel wat toepassingen vaak over diverse installatieparameters en is het de vraag welke parameters een pakketbeheerder tijdens de installatie gebruikt. Wordt de toepassing bijvoorbeeld alleen voor de huidige of voor alle gebruikers beschikbaar gesteld? Wordt eventueel meeliftende adware automatisch geweerd? Worden er snelkoppelingen gemaakt? Kortom, het is geen slecht idee geautomatiseerde installaties en updates van tevoren even te checken.

Ninite

We beginnen met een bekende naam voor het automatisch installeren en updaten van enkele tientallen bekende freeware-applicaties: Ninite. Op de website vink je de gewenste programma’s aan, waarna je op Get Your Ninite klikt. Dit levert een aangepaste installatietool op die je alleen maar uit hoeft te voeren om de gevraagde applicaties te installeren in de standaard installatielocaties. In de meeste gevallen gebeurt dit zonder verdere tussenkomst van de gebruiker, en waar mogelijk gebeurt het zelfs in dezelfde taal als je Windows-installatie.

Je moet deze gepersonaliseerde installer wel zelf bijhouden, want wanneer je hem later nogmaals uitvoert, worden alleen eventuele updates gedownload en geïnstalleerd. Wil je er nog een of meer programma’s aan toevoegen, dan klik je bij het downloaden van de installer op de link change apps (boven aan de downloadpagina) en bewaar je de url. Die laat je de originele selectie zien, waar je nu extra vinkjes kunt plaatsen. Vinkjes weghalen kan ook, maar weet wel dat hiermee de reeds geïnstalleerde toepassingen op je pc niet verdwijnen.

Ninite werkt handig en is betrouwbaar, maar het aantal ondersteunde applicaties is vrij beperkt.

Home Updater

Een programma als Ninite is vooral geschikt voor de installatie van nieuwe software. Andere pakketbeheerders richten zich vooral op het up-to-date houden van al geïnstalleerde programma’s. Dit geldt bijvoorbeeld voor het populaire Patch My PC Home Updater. Dit programma gaat op basis van je Windows-register na welke toepassingen er geïnstalleerd zijn en vergelijkt de versienummers vervolgens met een eigen database waarin zo’n driehonderd programma’s zijn opgenomen. Je vindt deze lijst op de website. De tool zelf heeft het overigens over ‘patch management’, omdat het updaten van toepassingen mogelijk bestaande kwetsbaarheden en bugs uitschakelt.

Meteen na het opstarten van de tool worden de gerubriceerde apps in drie mogelijke kleuren weergegeven: zwart (nog niet geïnstalleerd), rood (update is beschikbaar) en groen (geïnstalleerde versie is up-to-date). Standaard worden alleen de rode, verouderde apps geselecteerd. Klik op x/y Apps Up To Date! om te zien welke versie zal worden geïnstalleerd zodra je op de knop Perform x Updates drukt. Ook nog niet geïnstalleerde apps kun je aanvinken om te laten installeren.

In een flits detecteert Home Updater welke programma’s er zijn geïnstalleerd en welke aan een update toe zijn.

Extra opties

Dankzij de ingebouwde Scheduler hoef je er niet eens aan te denken Home Updater geregeld uit te voeren om je toepassingen up-to-date te houden. Je bepaalt zelf of een gebruiker hiervoor moet ingelogd zijn bij Windows (Run Whether or Not Logged in). En vanuit de rubriek Uninstaller kun je meerdere geïnstalleerde programma’s de-installeren; je hoeft daarvoor tijdens je selectie slechts Ctrl ingedrukt te houden.

Home Updater is portable, wat het een handig programma maakt om het ook op andere pc’s uit te kunnen voeren. Vooral in combinatie met de optie IT pro caching mode, die je aantreft bij Options. Hiermee worden namelijk alle gedownloade installatiepakketten in de submap \PatchMyPCITProCache opgeslagen. Wanneer je in het contextmenu van de geselecteerde applicaties op Add as auto-installin PatchMyPC.ini hebt geklikt, volstaat het de complete map (inclusief submap) van Home Updater op een usb-stick te plaatsen om precies dezelfde applicaties ook snel op andere pc’s te zetten.

Bij Options tref je ook nog enkele andere nuttige instellingen aan. We raden je in elk geval aan Create Restore Point Pre-update ingeschakeld te laten, evenals Auto Close Apps Before Update, want dit laatste verkleint het risico op problematische updates. Bij Download In The Following Language When Available wil je wellicht Dutch geselecteerd hebben.

Home Updater bevat enkele interessante functies en opties.

Software Update Monitor

Met veel van de genoemde tools zet je ook nog niet geïnstalleerde programma’s op je pc. SUMo, voluit Software Update Monitor is daarentegen een rasechte updatebeheerder. Na een snelle scanronde somt SUMo de gedetecteerde programma’s op, en dat gebeurt grondig. Zo vond SUMo er op ons testsysteem 97, tegenover 28 bij Home Updater. De maker claimt minimaal 30.000 softwaretitels in zijn database te hebben. Portable programma’s kun je zelf toevoegen door naar het exe-bestand te verwijzen. Herkent SUMo het programma, dan zal het voortaan ook dat programma op updates controleren. Handig is nog dat SUMo een (kleur)onderscheid maakt tussen grote en kleine updates.

Helaas is er geen sprake van automatische updates. Je moet met rechts op een verouderde app klikken en kiezen voor **Update ophalen**. Je hebt nu zo’n twintig seconden de tijd om op het **Web**-knopje bovenaan te drukken om naar de site van de appontwikkelaar te gaan, voor je naar de promotiepagina van SUMo Pro wordt gebracht. Deze Pro-variant kost je zo’n 20 euro en voert je rechtstreeks naar de downloadpagina. Maar ook dan moet je nog steeds handmatig downloaden en installeren.

SUMo werkt snel en grondig, maar het downloaden en installeren van de updates moet je wel zelf doen.

WinGet

Zo’n twee jaar geleden is Microsoft begonnen met het ontwikkelen van een pakketbeheerder, als onderdeel van het app-installatieprogramma dat vanaf Windows 10 20H2 standaard geïnstalleerd wordt. Je vindt die hier via Instellingen / Apps / Apps en onderdelen. Klik in dit geval op de app en kies Geavanceerde opties voor het versienummer. Dit moet minstens 1.11.11451.0 zijn om ook de eigenlijke pakketbeheerder aan boord te hebben.

Deze heet officieel Windows Package Manager, maar wordt vaak WinGet genoemd. Mocht je een lagere versie hebben van het app-installatieprogramma, dan kun je dit alsnog bijwerken vanuit de Microsoft Store. In Windows 11 zoek je wellicht vergeefs naar App-installatieprogramma bij Apps en onderdelen, ook al beweert de Microsoft Store dat deze al is geïnstalleerd. Wel vind je hier de app Windows Package Manager Source (winget) terug.

Hoe dan ook, je kunt de recentste versie van WinGet altijd zelf downloaden en installeren vanaf de GitHub-site: www.kwikr.nl/mswpm. De recentste stabiele versie haal je op via de link onder Releases (aan de rechterkant van het hoofdvenster), maar hieronder tref je de link +x releases aan. Deze voert je naar een versieoverzicht waar je ook preview-versies kunt downloaden. Houd er rekening mee dat zo’n preview wellicht niet helemaal stabiel is.

Welke release je ook selecteert: download de software met de extensie .msixbundle en dubbelklik hierop om WinGet te installeren – die tijdens de installatie dan toch weer app-installatieprogramma blijkt te heten. Microsoft zorgt met de naamgeving wel voor flink wat verwarring …

Je vindt de nieuwste versie(s) van WinGet altijd op de website van GitHub.

Basiscommando’s

WinGet start je vanaf de Opdrachtprompt op, bij voorkeur als administrator. Klik met rechts op Opdrachtprompt in het startmenu van Windows en kies Als administrator uitvoeren.

Om te weten te komen over welke WinGet-versie je beschikt, voer je dit commando uit:

winget --version

Met het enkelvoudige commando winget (zonder toevoegingen) vraag je om een overzicht van de beschikbare parameters. Voor informatie over de afzonderlijke parameters gebruik je:

winget <parameter> -?

Onderaan vind je telkens een link naar online informatie en voorbeelden. Probeer deze twee voorbeelden maar eens:

winget install -?

winget upgrade -?

Met het commando winget upgrade (zonder verdere parameters) krijg je de geïnstalleerde programma’s opgesomd waarvoor WinGet een upgrade klaar heeft staan, inclusief kolommen als Name, Id, Version (geïnstalleerde versie), Available (beschikbare versie) en Source. Die laatste is doorgaans de (door een community onderhouden) WinGet-pakketbron, maar het kan ook msstore (Microsoft Store) zijn.

Met winget list krijg je een overzicht van alle geïnstalleerde toepassingen, waarbij je eveneens in de kolom Available ziet of er een upgrade beschikbaar is.

Om programma’s te upgraden, kun je een van de volgende commando’s gebruiken. Upgrade van programma met vermelde naam:

winget upgrade "<name>"

Upgrade van programma met vermelde ID:

winget upgrade --id <id>

Upgrade naar een specifiek versienummer:

winget upgrade "<name>" --version <versienummer>

Upgrade van alle programma’s die in aanmerking komen:

winget upgrade --all

Ga met WinGet snel na welke programma’s aan een upgrade toe zijn en haal de gewenste upgrades binnen.

Meer pakketbeheerders

WinGet en Chocolatey zijn de populairste, maar niet de enige gratis pakketbeheerders onder Windows. Zo is er ook nog het opensource Npackd (www.kwikr.nl/npackd, zowel in een grafische als een opdrachtregel-versie), dat momenteel zo’n 1330 pakketten beschikbaar heeft. In de grafische versie hoef je slechts Updateable te selecteren om de applicaties te zien die je kunt updaten: druk op Ctrl+A om deze te selecteren, klik met rechts op je selectie en kies Update.

Met het commando ncl krijg je een overzicht van de beschikbare parameters, zoals: ncl search -q "<zoekterm>" ncl add -p "<pakketnaam>" ncl update -p "<pakketnaam>" ncl remove -p "<pakketnaam>" Een ander alternatief is RuckZuck (https://ruckzuck.tools), dat eveneens opensource is en ook beschikbaar is in zowel een grafische als een opdrachtregelversie. De minimalistische interface bevat onder meer de knoppen Install new Software en There are currently (x) updates available. Deze laatste kun je dan met Update All in één keer bij de tijd brengen. Wij telden circa zeshonderd pakketten in de repository.

Liefhebbers van PowerShell kunnen terecht bij Scoop (www.scoop.sh) dat zich vanuit een PowerShell-terminal met de volgende twee commando’s laat installeren: set-ExecutionPolicy RemoteSigned -Scope CurrentUser irm get.scoo.sh | iex Tik scoop in voor een lijst met parameters, waaronder het bekende search, install, update en uninstall. In deze repository bevinden zich meer dan 4200 toepassingen.

De grafische gebruikersinterface van Npackd oogt best overzichtelijk.

Installaties

WinGet beperkt zich niet alleen tot upgrades, ook de installatie van nieuwe applicaties is mogelijk. Om naar programma’s te zoeken, gebruik je onderstaande opdracht (eventueel gevolgd door |sort voor een alfabetische sortering):

winget search "<zoekterm>"

In de resultatenlijst verschijnen dan de applicaties die je zoekterm bevatten in de tag of de beschrijving – dat kan ook slechts één letter zijn. Je kunt ook specifiek zoeken binnen de naam of de ID van applicaties met een van deze twee commando’s:

winget search --name "<naam>"

winget search --id <id>

Gebruik de parameter --source winget of --source msstore als je je zoektocht wilt beperken tot een van beide pakketbronnen.

Heb je een app gevonden die je wilt installeren, dan kan dat met:

winget install "<name>"

Of met de volgende opdracht, die vaak nauwkeuriger is:

winget install --id <id>

Net als bij een upgrade kun je ook hier een specifiek versienummer vermelden met de parameter --version <versienummer>.

Normaliter kun je de voortgang van de installatie volgen, maar ook dit proces valt aan te passen. Zo zorgt install --silent voor een installatie op de achtergrond, terwijl met install --interactive om de nodige gebruikersinvoer wordt gevraagd. Verder kun je met install --location "<volledig_installatiepad>" aangeven waar op de schijf je de app geïnstalleerd wilt hebben. De betreffende applicatie moet deze extra parameters dan wel ondersteunen.

Heb je de verkeerde app geïnstalleerd, dan kun je dit ongedaan maken met een van deze twee opdrachten (waarbij ook weer de parameters --silent en --interactive beschikbaar zijn):

winget uninstall "<name>"

winget uninstall --id <id>

Sommige applicaties bevinden zich in meerdere pakketbronnen (niet zelden in een andere versie).

Chocolatey

WinGet doet qua populariteit voorlopig nog onder voor pakketbeheerder Chocolatey, vooral bij de gevorderde gebruikers. Ook deze tool wordt onderhouden door een community en laat zich vanaf de opdrachtregel bedienen (al bestaat er ook een grafische versie van: zie tip 11).

Open de Opdrachtprompt als administrator en voer eenmalig de volgende installatieopdracht uit:

@"%SystemRoot%\System32\WindowsPowerShell\v1.0\powershell.exe" -NoProfile -InputFormat None -ExecutionPolicy Bypass -Command "[System.Net.ServicePointManager]::SecurityProtocol = 3072; iex ((New-Object System.Net.WebClient).DownloadString('https://community.chocolatey.org/install.ps1'))" && SET "PATH=%PATH%;%ALLUSERSPROFILE%\chocolatey\bin"

Je vindt deze complexe installatiestring overigens ook terug via www.kwikr.nl/chosetup. Je kunt hier eveneens lezen hoe je Chocolatey vanuit PowerShell kunt installeren.

Herstart de Opdrachtprompt en voer choco -? uit voor een uitgebreid overzicht van alle parameters en opties. Zoals vaker levert choco <commando> -? aanvullende informatie op over de gevraagde parameter, bijvoorbeeld choco install -?.

Een complex commando zorgt voor een pijnloze en snelle installatie van Chocolatey.

Installeren

Om de online pakketbron met momenteel zo’n 9500 apps te doorzoeken, gebruik je een van deze twee opdrachten:

choco find "<zoekterm>"

choco search "<zoekterm>"

Een concreet voorbeeld is:

choco search "chrome"

Overigens kun je ook rechtstreeks online zoeken via www.kwikr.nl/chopack, waarna je meteen het bijbehorende installatiecommando kunt overnemen. Met de extra parameter --verbose krijg je uitgebreidere informatie en met –limitoutput krijg je uitsluitend de programmanaam en versie te zien.

Om te achterhalen welke programma’s je met Chocolatey op je systeem hebt geïnstalleerd, voer je deze opdracht uit:

choco search –local

Merk op dat Chocolatey standaard geen applicaties detecteert die je buiten de tool om hebt geïnstalleerd.

Een applicatie installeren is niet zo moeilijk. In principe kun je volstaan met:

choco install <exacte-programmanaam>

Twee concrete voorbeelden:

choco install lastpass-chrome

choco install vivaldi.portable

Na zo’n commando moet je de installatie nog bevestigen, tenzij je de parameter --confirm of --yes al aan het commando had toegevoegd.

Het is ook mogelijk meerdere applicaties in één keer te installeren door de programmanamen achter elkaar met een tussenliggende spatie in te voeren, bijvoorbeeld:

choco install inkscape krita --confirm

Als je geen voortgangsbalk van de download hoeft te zien, voeg dan de parameter --no-progress toe.

Wil je weten wat er precies zou gebeuren als je een bepaalde applicatie laat installeren, tik dan het gebruikelijke install-commando in, gevolgd door de parameter --whatif. Dit is vooral interessant voor wie zich thuis voelt in PowerShell-scripting. Vind je zo’n simulatie wat overdreven, maar wil je wel vooraf gedetailleerde informatie over een pakket hebben, dan volstaat:

choco info <programmanaam>

Een programma zoeken, eventueel eerst analyseren en dan installeren.

Updaten en wissen

wil je ze natuurlijk ook up-to-date houden. Om Chocolatey zichzelf te laten updaten, volstaat:

choco update chocolatey

Dit voorbeeld geeft ook meteen aan hoe de commando-syntax voor andere applicaties eruitziet:

choco update <exacte-programmanaam>

Meerdere programma’s tegelijk updaten kan ook: tik de diverse namen na elkaar in, gescheiden door een komma. Het kan zelfs nog eenvoudiger, want met choco upgrade all werk je in één keer alle reeds (met Chocolatey) geïnstalleerde programma’s bij. Uitzonderingen kun je toevoegen door ze achter de parameter --except te zetten, met de volgende syntax:

choco upgrade all --except="<programma1>,<programma2>"

Erg handig is trouwens ook het commando choco outdated: dit vertelt je welke pakketten verouderd zijn en welke nieuwere versie er beschikbaar is, zodat je gerichter kunt updaten.

Programma’s die je met Chocolatey hebt geïnstalleerd, kun je hiermee ook weer verwijderen. Het commando, evenals de syntax, spreekt eigenlijk voor zich:

choco uninstall <exacte-programmanaam>

Of voor als je met een schone lei wilt beginnen:

choco uninstall all

Een uitgebreid logboek van alles wat Chocolatey precies voor je heeft uitgevoerd, vind je standaard terug in C:\ProgramData\chocolatey\logs\chocolatey.log.

Je kunt alle programma’s in één keer laten upgraden (behalve de programma’s die je in de uitzonderingslijst plaatst).

Chocolatey GUI

Vind je Chocolatey met zijn indrukwekkende repository best handig, maar ligt de opdrachtregel je niet zo goed, dan kun je de installatie van Chocolatey GUI overwegen. Zoals de naam al aangeeft (GUI staat voor Graphical User Interface), is deze tool een grafische schil rondom de opdrachtregelversie van Chocolatey. Je installeert het programma via de Opdrachtprompt met:

choco install chocolateygui

En upgraden kan met:

choco upgrade chocolateygui

Na de installatie vind je de app netjes terug in het startmenu van Windows. Start je het programma op, dan krijg je direct een overzicht van de geïnstalleerde pakketten te zien, inclusief logo, naam en versienummer. Tenminste, als je aan de linkerkant Deze PC hebt geopend. Open je hier chocolatey, dan krijg je meteen een overzicht van de online softwarecatalogus.

Bovenaan tref je een handige zoekbalk aan, met als filteropties Alle versies, Ook bètaversies en Moet exact overeenkomen en twee mogelijke sorteeropties: A-Z of volgens Populariteit. Klik met rechts op een pakket en kies Installeren of, beter nog, kies eerst Details voor meer informatie. Vanuit dit infovenster zijn er twee knoppen beschikbaar: Installeren en Geavanceerde installatie. Bij deze laatste optie verschijnt er een dialoogvenster met diverse installatieopties, zoals de gewenste versie, eventuele parameters enzovoort.

In het contextmenu van reeds geïnstalleerde programma’s tref je opties aan als Vastzetten (zodat updates worden genegeerd), Deïnstalleren en (geforceerd) Herinstalleren. Via de knop Instellingen kun je nog van alles aanpassen, zowel voor Chocolatey GUI zelf als voor het onderliggende Chocolatey.

De grafische versie van Chocolatey maakt het wel gebruiksvriendelijker, maar niet (noodzakelijk) sneller.

▼ Volgende artikel
Baas over bladzijdes: plaats paginanummers waar je wilt
© Anders Beier
Huis

Baas over bladzijdes: plaats paginanummers waar je wilt

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Plaats een sectie-einde voor de pagina waar de nummering moet beginnen.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Zorg dat de optie 'Aan vorige koppelen' is uitgeschakeld voordat je nummers toevoegt.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vanaf nu krijgt de vierde pagina het nummer 1.

▼ Volgende artikel
Slim en veilig delen: zo voorkom je dat vertrouwelijke bestanden uitlekken
© ID.nl
Huis

Slim en veilig delen: zo voorkom je dat vertrouwelijke bestanden uitlekken

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Wat gaan we doen

In deze workshop leer je stap voor stap hoe je gevoelige informatie digitaal kunt delen zonder risico. We laten zien hoe je metadata verwijdert, bestanden versleutelt met 7-Zip en toegang beperkt via OneDrive. Ook ontdek je hoe je e-mails extra beveiligt met Outlook, Gmail of Proton Mail. Zo weet je precies welke methode het beste past bij jouw situatie en houd je vertrouwelijke documenten echt vertrouwelijk.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

Je kunt ook selectief de metadata selecteren die je wilt verwijderen.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Installeer 7-Zip via de Opdrachtprompt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Voer een wachtwoord in om de container te beveiligen.

Uitpakken

Op het eerste gezicht lijkt het misschien alsof het bestand niet aan een programma is gekoppeld, maar 7-Zip herkent het formaat en pakt het zonder problemen uit. Houd er rekening mee dat de ontvanger ook over 7-Zip moet beschikken om het versleutelde archief te openen.

Deze opent het bestand in 7-Zip, selecteert het en klikt op de knop Uitpakken. Daarna vraagt 7-Zip waar het uitgepakte bestand moet worden opgeslagen en voert de ontvanger het juiste wachtwoord in. Stuur het wachtwoord nooit samen met het bestand. Verstuur het wachtwoord via sms, telefoon of een ander chatplatform.

Geef aan waar de container wordt uitgepakt en voer het wachtwoord in.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

Op deze manier wordt het bestand opgesplitst in pakketten van maximaal 10 MB.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

Mag de ontvanger het bestand alleen lezen of mag hij het ook wijzigen?

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Gebruik de knop Versleutelen in het tabblad Opties.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

Gebruikt de ontvanger geen Outlook, dan wordt hij verwezen naar de Microsoft 365 Portal.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.


Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Terwijl je de vervaltijd instelt, zie je ook de exacte einddatum.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Voer het gsm-nummer in van de ontvanger.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

View post on TikTok

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).

Bij Proton Mail geniet je van end-to-end-versleuteling, wachtwoordbeveiliging en automatische verwijdering.


Zeg je Zwitsers en handig, dan zeg je …

Zakmessen!