ID.nl logo
Een kijkje in het lab van Logitech: van foam naar muis
© Kristian Skeie
Huis

Een kijkje in het lab van Logitech: van foam naar muis

Logitech brengt regelmatig nieuwe producten zoals muizen en toetsenborden uit. Die producten verschijnen natuurlijk niet zomaar op de markt, daar gaat een heel ontwerpproces aan vooraf. Logitech bood ons een kijkje in de keuken op hun hoofdkantoor in Zwitserland waar de onderzoek- en ontwerpafdelingen gevestigd zijn.

Logitech ken je vast wel als fabrikant van muizen, toetsenborden en headsets en anders misschien van gamingproducten zoals controllers en stuurtjes. Al die producten beginnen bij een idee en worden vervolgens stap voor stap daadwerkelijk als concreet product op de markt gebracht. Logitech bood ons een kijkje in hoe dat ontwerpproces werkt door ons een van hun onderzoeks- en ontwerpafdelingen gevestigd in hun hoofdkantoor in Zwitserland te laten zien. dit kantoor is gevestigd op het EPFL Innovation Park, het terrein van de Technische Universiteit van Lausanne. Er wordt voor onderzoek ook samengewerkt met deze universiteit. Dit is niet de enige plek waar Logitech onderzoek doet en producten ontwerpt, het bedrijf heeft ook onderzoeks- en ontwerpafdelingen in Ierland, de Verenigde Staten en Taiwan. Die afdelingen werken uiteraard samen, maar hebben wel ieder hun eigen specialisatie. Op het hoofdkantoor in Zwitserland wordt voornamelijk aan muizen en toetsenborden gewerkt.

©Kristian Skeie

Het hoofkantoor van Logitech is gevestigd op het EPFL Innovation Park (Techische Universiteit) in Lausanne.

Gebruikersonderzoek

Het ontwerp van ieder Logitech-product begint bij gebruikersonderzoek waarbij de fabrikant constant onderzoekt of er voor gebruikers producten missen in het assortiment. Logitech heeft als doel om voor iedereen een product in het assortiment te hebben waarmee optimaal gewerkt kan worden. Hierbij gaat het uiteraard om technische mogelijkheden zoals een sensor met een hoge dpi voor gamers en grafische ontwerpers. Er wordt echter ook gekeken of een product bij een gebruiker past. Denk bijvoorbeeld aan de afmeting van een muis voor grote of juist kleine handen. Ook worden sommige muizen zoals de Logitech M650 behalve in een rechtshandige ook in een linkshandige variant ontworpen. Daarnaast brengt Logitech veel producten ook in verschillende kleuren uit om tegemoet te komen aan de persoonlijke smaak. Over al die verschillende eigenschappen wordt nagedacht bij de ontwerp- en onderzoeksafdeling van Logitech.

©PXimport

De Logitech Pop Keys en Mouse zijn na gebruikersonderzoek ontworpen nadat bleek dat een product voor de creatieve doelgroep ontbrak.

Boetseren met foam

Het ontwerpproces van ieder product begint met het maken van schetsen waarin de ideeën voor een nieuw product worden uitgewerkt. Met modeling foam worden de getekende ontwerpen omgezet in een mock-up. Dit is echt handwerk waarbij de vorm met handgereedschap zoals een vijl wordt gemodelleerd. Omdat veel van de producten waar de ontwerpafdeling aan werkt geheim zijn, wordt er veel feedback gevraagd van andere afdelingen van Logitech waarna het ontwerp steeds verder wordt verfijnd.

©Kristian Skeie

Het ontwerpproces begint met een tekening waarna het ontwerp met foam wordt gemodelleerd.

Voor het ontwerpen van bijvoorbeeld een muis worden zo al snel tientallen mock-ups gemaakt. Die vormen worden niet alleen subjectief beoordeeld, maar dankzij het ergonomielab kan er ook een  objectieve beoordeling van de vorm gemaakt worden. Zorgt zo’n ergonomisch ontworpen muis bijvoorbeeld wel echt voor minder spanning in de arm van een gebruiker? Op basis van feedback uit het ergonomielab wordt een ontwerp vaak nog verder verfijnd.

©Kristian Skeie

Het ontwerp van een muis wordt steeds verder verfijnd.

Gerecycled plastic

Logitech gebruikt steeds meer gerecycled plastic. Drie jaar geleden werden er nog vrijwel geen gerecyclede materialen gebruikt, maar inmiddels bestaat een Logitech-product gemiddeld voor 65 procent uit post-consumer recycled plastic (pcr). Dat brengt nieuwe uitdagingen met zich mee omdat Logitech nog wel de vrijheid wil hebben om producten voor verschillende doelgroepen en gebruikers te maken. In de praktijk betekent dat verschillende kleuren en dat is bij het gebruik van pcr een uitdaging. Het is volgens Logitech niet zo moeilijk om grijze of zwarte producten van pcr te maken, maar voor lichtere kleuren is dat wel een grote uitdaging.

©CHRISTIAN STUCKI

Logitech ontwerpt veel van hun producten in verschillende kleuren.

In samenwerking met plasticleveranciers heeft Logitech daarom gewerkt aan kunststoffen in een groot aantal verschillende kleuren die voor een groot gedeelte bestaan uit pcr. Van al die kleuren zijn er stalen op de ontwerpafdeling aanwezig zodat de ontwerpers precies weten welke kleuren er mogelijk zijn. Momenteel heeft Logitech de beschikking over dertig verschillende kleuren die voor een groot deel uit pcr bestaan. Die lichtere kleuren zijn overigens niet volstrekt homogeen, zo kun je in de lichtere kleuren zoals roze spikkels van donkere kleuren zien.

©Kristian Skeie

Logitech heeft een collectie stalen van verschillende kleuren pcr.

Ergonomie

Bij het ontwerp probeert Logitech voor ieder product al een vorm te vinden die zo comfortabel mogelijk te gebruiken is. Meten is echter weten en daarom wordt ieder product zoals eerder aan is aangestipt ook getest in Logitechs ergonomielab. Hier meten sensoren die op de arm en hand van een gebruiker geplakt worden de positie van de arm en hoeveel spanning er op een spier staat. Zo wordt gemeten hoeveel kracht het kost om een muis te gebruiken. Aan de hand van deze test is in het laboratorium aangetoond dat Logitechs ergonomische producten zoals de niet heel lang geleden geïntroduceerde Logitech Lift ergonomische muis daadwerkelijk minder belastend zijn tijdens het gebruik.

©Kristian Skeie

In het ergonomielab wordt onderzocht of een product echt ergonomisch is.

Storing testen

Muizen, toetsenborden en headsets zijn steeds vaker draadloos en moeten daarom voldoen aan strenge eisen wat betreft limieten voor radiostraling. Ieder product dat Logitech ontwerpt, wordt daarom getest in een eigen EMC-laboratorium (elektromagnetische comptabiliteit).

Het product wordt opgesteld in een ruimte die geïsoleerd is tegen elektromagnetische straling. Met een gevoelige antenne wordt vervolgens het stralingspatroon in kaart gebracht. Hierbij wordt ook onderzocht wat de ideale plek voor de antenne in een muis is. In de nieuwste MX Master 3S is de antenne bijvoorbeeld onder de duim van de gebruiker gepositioneerd. Dat lijkt misschien een vreemde plek, maar uit Logitechs testen bleek dat dit toch de meest ideale plek voor de antenne is.

©Kristian Skeie

In het EMC-laboratorium worden de stralingskarakteristieken van een product in beeld gebracht, onder andere om te voldoen aan wet- en regelgeving.

Werkt ook naast je router

Daarnaast wordt ook getest in hoeverre het product zelf om kan gaan met verstoring van andere apparaten en jezelf. Voor jou als gebruiker een belangrijke test, want je hebt natuurlijk niks aan een muis die niet werkt omdat je dicht bij je router zit. Of een afstandsbediening die niks doet als je hem vasthoudt. Hiervoor heeft Logitech diverse verstoring van bijvoorbeeld wifi-routers ‘opgenomen’ en deze worden vervolgens afgespeeld via een antenne vlak naast het product zelf.

Het product zelf wordt aangesloten op een computer waarbij een apparaat de gebruikersinput simuleert. Bij een toetsenbord drukt een actuator hiervoor bijvoorbeeld heel de tijd op een toets. Zo wordt getest of bijvoorbeeld een muis en ontvanger ook in de moeilijkste omstandigheden nog met elkaar kunnen communiceren. Een model van een hand wordt gebruikt om te testen of een product ook werkt als je het vastpakt.

©Kristian Skeie

Logitech meet of producten ook werken bij storing door je router of eigen hand.

Klik- en tracktests

Ook de technische eigenschappen worden ontworpen, getest en gefinetuned. Denk bijvoorbeeld aan de optische sensor in een muis of de schakelaars in een toetsenbord. Zo heeft Logitech hun eerste optische sensor die op glas werkte in dit laboratorium ontworpen en wordt er constant gewerkt aan betere versies die je terugvindt in de bekende MX-producten.

Omdat niemand voor dergelijke tests heel de dag met een muis wil slepen en het bovendien heel erg last is om constant dezelfde beweging te maken, heeft Logitech zelf diverse apparaten gemaakt waarmee de levensduur en het gedrag van knoppen en sensoren getest worden. In het laboratorium liggen verpakking van bijvoorbeeld platenspelers die vermoedelijk als basis dienen voor sommige van de ontworpen apparaten.

©Kristian Skeie

Logitech heeft in hun lab diverse apparaten om de tracing van muizen te testen.

Een van de testapparaten doet in ieder geval aan een platenspeler denken en simuleert een bewegend oppervlak onder de muissensor. Hiermee wordt getest onder welke omstandigheden de sensor het oppervlak nog nauwkeurig kan volgen. Er zijn platen met verschillende ondergronden waaronder glas. Voor de glazen plaat heeft Logitech bij mensen thuis scans van glazen bureaus gemaakt en een patroon in het testglas geëtst dat het gemiddelde glazen bureau benadert.

©Kristian Skeie

Logitech test of hun muizen op diverse oppervlakken zoals glas werken.

Een andere machine die ook wordt gebruikt voor het testen van de tracking is voorzien van een arm die de muis na een muisbeweging optilt en weer neerzet. Hiermee wordt gesimuleerd wat een gebruiker doet als hij het einde van zijn bewegingsvrijheid heeft bereikt, maar de cursor nog een stukje verder wil bewegen.

©Kristian Skeie

Een machine met een arm tilt en muis op na een sleepbeweging.

Andere machines testen de degelijkheid van de knoppen en wieltjes door ze langdurig achter elkaar te gebruiken. Al deze gegevens worden met software geanalyseerd zodat de designers indien nodig hun producten verder kunnen verfijnen.

©Kristian Skeie

Ook muiswieltjes en knoppen worden langdurig getest.

Tot slot

Uiteindelijk doorloopt ieder product dat Logitech ontwerpt een vergelijkbaar ontwerpproces zoals hierboven beschreven. Met het gebruik van pcr probeert Logitech de milieu-impact van hun producten te verminderen. Ook wordt aluminium met groene stroom geproduceerd en wordt geprobeerd om bij het ontwerp van producten ook andere milieubelastende materialen te beperken. Zo bevat het MX Mechanical toetsenbord in tegenstelling tot veel andere mechanische toetsenborden geen zware stalen plaat voor stabiliteit.

Levensduur is uiteraard ook belangrijk voor de milieu-impact van een product. Hiervoor wordt constant gezocht naar materialen die minder snel slijten onder invloed van gebruikers, denk aan rubberachtige materialen die na een aantal jaar plakkerig worden of verkleuren. Een belangrijke volgende stap waar over nagedacht wordt, is een betere repareerbaarheid door gebruikers. Wellicht kun je over een paar jaar de accu in je muis vervangen als deze niet meer genoeg lading vasthoudt.

▼ Volgende artikel
Zo deel je je keuken handig en logisch in
© Andy Dean Photography
Huis

Zo deel je je keuken handig en logisch in

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Je keuken slim indelen? Wij hebben tips voor:
  • Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak
  • Werkblad en kookplaat
  • Koelkast
  • Neem de keuken-driehoek als uitgangspunt
  • Kies de optimale werkhoogte
  • Opbergruimte

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!

▼ Volgende artikel
Cool artikel: zelf ijskoffie en ijsthee maken
© xMarshall
Huis

Cool artikel: zelf ijskoffie en ijsthee maken

Warm! Dorst! Hoog tijd dus voor ijskoffie en ijsthee. Je hoeft er niet eens voor naar de winkel: je kunt het binnen een paar minuten zelf maken, vaak gewoon met wat je al in huis hebt. Lekker verfrissend, en meestal ook gezonder én goedkoper dan wat je in de supermarkt vindt. In dit artikel lees je precies hoe je dat doet. Proost!

🧊 ➕ ☕ 🟰 😋
  • Zelf ijskoffie maken
    • Koud zetten
    • Met warme koffie
  • Extra luxe: affogato
  • Zelf ijsthee maken
  • 5x varieertips voor ijskoffie
  • 5x varieertips voor ijsthee

Lees ook: Geen ijsmachine, toch zelf ijs maken? Natuurlijk kan dat! 

Wie van koffie houdt, kan met ijskoffie alle kanten op. Je kunt koffie koud zetten (cold brew), of juist warme koffie gebruiken en die laten afkoelen.

In beide gevallen begint het met sterke koffie. Hoe sterker, hoe beter, want ijsblokjes verdunnen de smaak. Zet bijvoorbeeld een dubbele espresso of gebruik een koffiemachine op de hoogste intensiteit. Laat de koffie afkoelen, giet 'm over een glas vol ijsblokjes en voeg melk of plantaardige drink (haver, amandel of soja) toe als je dat lekker vindt.

Liever iets milders? Dan is cold brew een goed alternatief. Meng grofgemalen koffie met koud water in een kan of fles. Je moet er wel de tijd voor nemen, want je moet het daarna zo'n twaalf uur in de koelkast laten trekken. Daarna filter je het koffiedik eruit met een zeef of koffiefilter. Het resultaat is een zachte, cafeïnerijke drank die minder bitter is dan je zou verwachten – ideaal voor wie gewone zwarte koffie te scherp vindt. Verdun het naar smaak met melk, water of siroop, bijvoorbeeld vanillesiroop of hazelnootsiroop. Tip: je kunt ook wat meer maken dan je nodig hebt en dat in de koelkast bewaren (maximaal drie dagen). Heb je op een later tijdstip dan trek in ijskoffie, dan hoef je niet eerst twaalf uur te wachten.

Gebruik je een espressomachine, dan heb je meer controle over de smaak. Voor een krachtige ijskoffie kies een Arabica/Robusta-blend. Door de Robusta-bonen in deze melanges krijg je een pittige smaak en een stevige crèmelaag – ook lekker in ijskoffie.

Liever iets zachters of fruitigers? Ga dan voor 100% Arabica-bonen. Die zijn milder en hebben vaak meer nuance. Zulke bonen geven je ijskoffie een verfijnde smaak, soms met citrus- of bloemtonen.

Ook decafé werkt prima, bijvoorbeeld als je 's avonds nog iets kouds wilt drinken zonder daarna klaarwakker te liggen.

©annapustynnikova

IJskoffie of dessert? Wat maakt het uit: affogato ☝🏼is altijd lekker!

Traditionele ijskoffie maak je met ijsblokjes. Heb je zin in een luxe update? Dan is affogato echt iets voor jou. Schenk hiervoor een warme espresso over een bolletje vanille-ijs. Het ijs smelt deels, de koffie wordt iets zachter van smaak en samen vormen ze een combinatie om je vingers bij af te likken. Je serveert affogato in een glas of klein schaaltje, eventueel met wat geraspte pure chocolade, amandelschaafsel of een scheutje likeur erbij.

IJsthee: verkoelende dorstlesser

Ook ijsthee maak je in een paar simpele stappen. Gebruik losse thee of gewone theezakjes, maar zet het sterker dan je normaal zou doen. De thee wordt namelijk verdund zodra je er ijs aan toevoegt. Zwarte thee is een klassieker, maar groene thee, kruidenmengsels of gearomatiseerde soorten werken net zo goed. Let wel op: groene thee en kruideninfusies zijn gevoeliger voor een bittere nasmaak als je ze te lang laat trekken. Hou de trektijd dus korter dan bij zwarte thee. Hieronder lees je welke watertemperatuur je moet gebruiken en hoe lang je het mengsel moet laten trekken.

Zwarte thee: 95–100 °C, 4–5 minuten
Groene thee: 70–80 °C, 2–3 minuten
Kruideninfusies/rooibos: 95–100 °C, 5–6 minuten

©shersor

Laat de thee eerst een beetje afkoelen, of gebruik niet te veel ijs in één keer. Zo blijft de smaak in balans en voorkom je dat je thee bitter of waterig wordt. Je kunt de thee ook helemaal laten afkoelen op het aanrecht en daarna in de koelkast zetten – dan krijg je een heldere, frisse ijsthee zonder smaakverlies.

Voeg daarna eventueel smaakmakers toe zoals schijfjes citroen, munt of een beetje honing. Suiker los je het best op in de thee als die nog warm is, anders blijft het onder in je glas liggen. Houd je liever van minder zoet, dan kun je het ook bij een paar druppels citroen of een scheutje appelsap houden. Gebruik je verse vruchten zoals perzik of sinaasappel, snijd die dan in dunne plakjes en laat ze even meetrekken.

Gooi je ijsthee niet direct vol ijs, zeker niet als je hem lang wilt bewaren. Door de ijsklontjes vlak voor het serveren toe te voegen, blijft de smaak beter behouden. En als je slim bent, vries je wat van de thee zelf in als ijsklontjes. Zo wordt je drankje koud, zonder dat het verwatert.

Tot slot: experimenteren en bewaren

Het fijne aan zelf ijskoffie of ijsthee maken, is dat je eindeloos kunt variëren. Wissel af met kruiden, citrus, melksoorten of zoetmakers. Probeer eens een koude espresso met gecondenseerde melk of een groene ijsthee met gember en limoen. Hieronder hebben we zowel voor ijskoffie als ijsthee vijf smaakvariaties voor je verzameld.

Maak in één keer een grotere hoeveelheid en bewaar die in een afsluitbare fles in de koelkast. Zo heb je altijd iets klaarstaan als je behoefte hebt aan iets verfrissends én lekkers te drinken. Let er wel op dat vers gemaakte ijsthee en cold brew koffie maar een paar dagen houdbaar zijn. Drink het binnen drie dagen op, dan is de smaak op z'n best.  

©vikakurylo81 - stock.adobe.com

5 bijzondere ijskoffievariaties

Kokos-kardemom: kokosmelk, gemalen kardemom, honing
Sinaasappel-kaneel: geraspte sinaasappelschil, kaneelpoeder, ahornsiroop
Hazelnoot-salted caramel: hazelnotenmelk, karamelsiroop, snufje zeezout
Chocolade-chili: cacaopoeder, cayennepeper, bruine suiker
Rozemarijn-citroen: verse rozemarijn, citroensap, agavesiroop

5 bijzondere ijstheevariaties

Watermeloen-munt: watermeloensap, verse munt, limoen
Perzik-basilicum: verse perzik, basilicumblaadjes, honing
Hibiscus-granaatappel: hibiscusbloemen, granaatappelsap, stevia
Komkommer-dille: komkommer, verse dille, snufje zeezout
Ananas-tijm: ananasblokjes, tijmblaadjes, kokoswater

Smaakvariaties: hoe & wat

Tijdens het trekken (in de hete koffie/thee):

• Kruiden zoals kardemom, kaneel, rozemarijn, basilicum, dille, tijm
• Citrusschil (sinaasappel)
• Hibiscusbloemen

Na het afkoelen toevoegen:

• Verse sappen (watermeloen, granaatappel, citroensap)
• Verse stukjes fruit (perzik, ananas, komkommer)
• Melksoorten (kokosmelk, hazelnotenmelk, amandelmelk)
• Zoetmakers (honing, stroop, stevia)
• Verse kruiden die snel bitter worden (munt)

Extra smaakmakers:

• Cacaopoeder: eerst mengen met beetje heet water, dan toevoegen
• Zeezout: altijd op het laatst, naar smaak

Maak je ijskoffie

nóg lekkerder met een scheutje koffiesiroop