Het heeft even geduurd, maar 2010 lijkt eindelijk het jaar van de e-bookreader te worden. Hoewel er al jaren wordt gespeculeerd over een definitieve doorbraak, lijkt het nu toch echt te gaan gebeuren. Wij hebben acht e-bookreaders getest en in dit artikel maken we de balans op.

Dit artikel bestaat uit twee pagina’s

Pagina 1: Inleiding test e-bookreaders; Werking van E Ink

Pagina 2: E-bookformaten; Conclusie test

Dat het geen pretje is om langdurig naar een verlicht notebookscherm te staren of een lange tekst te lezen op een notebook, mag als bekend worden verondersteld. Voor een e-bookreader geldt dit echter niet. De meeste e-bookreaders maken namelijk gebruik van de zogeheten E Ink-schermtechnologie. Een E Ink-scherm geeft zelf geen licht, u hebt dus een lichtbron nodig om van een e-bookreader te kunnen lezen. Net als bij gewoon papier is een E Ink-scherm beter af te lezen bij meer licht. U kunt een e-bookreader dus prima buiten in het zonnetje lezen. We hebben acht e-bookreaders getest, waarvan de besprekingen al eerder op onze website zijn gepubliceerd. In dit artikel geven we u achtergrondinformatie over de e-bookreaders en vertellen we u wat we de beste readers vinden. Wanneer u meer wilt weten over e-books zelf, dan leest u meer in onze cursus E-books beheren, maken en converteren.

Besprekingen e-bookreaders

- Amazon Kindle 2

- Foxit eSlick

- Aluratek Libre eBook Reader Pro

- Sony Reader Pocket Edition PRS-300

- Sony Reader Touch Edition PRS-600

- Hanvon WISEreader N526

- BeBook Mini

- BeBook Neo

Het schermformaat van de readers in onze test is 5 of 6 inch (12,7 of 15,24 cm). Beide schermformaten hebben dezelfde resolutie van 600 x 800. Een schermoppervlak van 6 inch is net iets kleiner dan een doorsnee pocketboek. Alle e-bookreaders worden door Windows als schijfstation herkend, waarna u boeken en andere ondersteunde bestanden naar de reader kunt kopiëren. De Sony Readers zijn daarnaast te beheren met eigen software van Sony. Wij hebben de e-bookreaders getest met het primaire doel in het achterhoofd: het lezen van boeken. Sommige readers kunnen bijvoorbeeld ook muziek afspelen, maar hier hebben we niet streng op gelet. In de praktijk verlaagt dit alleen maar de levensduur van de batterij.

Hoe werkt E Ink?

De meeste e-bookreaders maken gebruik van een E Ink-scherm. Een dergelijk scherm bestaat uit microcapsules, die gevuld zijn met een transparante vloeistof waarin witte en zwarte deeltjes zweven. De zwarte deeltjes zijn negatief geladen, de witte deeltjes positief geladen. Door een negatief elektrisch veld op te wekken, bewegen de witte deeltjes naar de bovenkant van de capsule terwijl de zwarte deeltjes naar de onderkant van de capsule worden getrokken. Het scherm kleurt nu wit. Door dit proces om te draaien, gebeurt precies het tegenovergestelde. Het bijzondere van E Ink is dat er alleen energie nodig is als het beeld op het scherm veranderd moet worden, er is dus geen constante spanning zoals bij een lcd-scherm. Hierdoor is een E Ink-scherm erg energiezuinig en produceert het een rustig beeld. Behalve E Ink zijn ook andere bedrijven bezig met soortgelijke schermen, maar E Ink is momenteel het populairst.

©PXimport

E-bookformaat

Was de markt van elektronische boeken tot voor kort nog verdeeld in verschillende concurrerende bestandsformaten, nu lijkt er toch een consensus gekomen te zijn in de vorm van ePub met Adobe DRM (digital rights management). Veel online winkels, waaronder Bol.com, verkopen boeken in dit formaat en bijna alle readers in deze test (met uitzondering van de Kindle 2 en Foxit eSlick) kunnen hiermee omgaan. Het programma Adobe Digital Editions is noodzakelijk om beveiligde boeken naar een reader te kopiëren. Bij Sony kan dit ook met de eigen software. Uiteraard wordt bij ePub-ondersteuning ook de variant zonder beveiliging ondersteund, net al diverse andere onbeveiligde bestandsformaten, die per reader verschillen. Voor onbeveiligde e-books maakt het bestandsformaat eigenlijk niet uit; onbeveiligde boeken zijn op iedere reader in deze test prima te lezen. U kunt onbeveiligde e-books probleemloos omzetten naar een ondersteund bestandsformaat. Zie de cursus E-bookbeheer op pagina 42 voor meer informatie over het zelf maken van een e-book.

Alle readers ondersteunen pdf, maar dit bestandsformaat is in beginsel eigenlijk niet erg geschikt voor e-books. Een pdf wordt namelijk gemaakt voor een bepaalde bladspiegel, bijvoorbeeld A4. Nu kunnen sommige e-bookreaders weliswaar aardig omgaan met pdf’s door ze te herstructureren, maar met wat meer complexe pdf’s gaat dit al snel mis en moet u onhandig gaan zoomen. Voor het bekijken van normale pdf’s op letter of A4-formaat is een 5 of 6 inch e-bookreader dan ook geen aanrader! Bij e-books die als pdf worden verkocht, is uiteraard wel rekening gehouden met de kleine schermformaten.

Conclusie

Of uw boekenkast de deur uit kan is nog maar de vraag. Hoewel de E Ink-schermen prettig lezen, is het contrast nog steeds lager dan dat van gewoon papier. Bovendien is een schermgrootte van 6 inch misschien net een maatje te klein. Er zijn weliswaar readers met een groter scherm, maar die zijn weer een stuk duurder. Leest u veel en neemt u regelmatig een stapel boeken mee voor onderweg, dan is een e-bookreader het overwegen waard. Voor de incidentele lezer vinden we ze te prijzig, zeker omdat e-books net zo duur zijn als normale boeken. De Amazon Kindle 2 is bijzonder gebruiksvriendelijk, handig ingedeeld en qua hardware erg indrukwekkend. Helaas is het apparaat niet op de Europese markt gericht en is niet mogelijk om Nederlandstalige boeken voor deze reader aan te schaffen. Als dit mogelijk was geweest, had de Kindle moeiteloos het Best Getest-predicaat in de wacht gesleept. Deze eer gaat nu naar de BeBook Neo. Dit apparaat biedt bijzonder veel opties en is lekker robuust. De toegang tot e-bookwinkels via wifi is veelbelovend, maar blijft vooralsnog steken in goede bedoelingen. Houdt u van compact, dan is de BeBook Mini een aanrader. Hij is lekker licht, heeft uitbreidbaar geheugen en speelt ook nog mp3-bestanden af. Hebt u geen behoefte aan extra’s en wilt u puur boeken lezen, dan is de Sony Reader Pocket Edition een goede keuze. Deze reader zonder poespas zit stevig in elkaar en is iets sneller dan de BeBook Mini.

Apple iPad

Het zal u niet ontgaan zijn: ook Apple zet met zijn iPad in op digitaal lezen. Toch is de iPad een heel ander apparaat dan de door ons geteste e-bookreaders. Die zijn ontworpen als vervanger voor een pocketboek, terwijl de iPad veeleer een internettablet is die toevallig ook e-books kan weergeven. Een uitvoerige besprekening vindt u op de volgende drie pagina’s!

©PXimport

Bij je zoektocht naar een vriezer zijn er verschillende zaken om op te letten. Denk bijvoorbeeld aan de ruimte waar je de vriezer wilt plaatsen – in de keuken of juist ergens anders, zoals de schuur of garage. Welk model past het beste? En wat zijn de technische verschillen tussen een inbouw- en een vrijstaand model?

Sta je op het punt een nieuwe vriezer te kopen? Dan kom je waarschijnlijk al snel voor een keuze te staan: ga je voor een inbouwvriezer of kies je toch liever voor een vrijstaand model? Op het eerste gezicht lijken ze misschien op elkaar, want ze doen in de basis hetzelfde: eten en drinken invriezen en koel bewaren. Toch zijn er flink wat verschillen tussen deze twee soorten, en het is handig om daar even goed naar te kijken voordat je beslist.

Locatie: keuken of ergens anders

Eén van de eerste dingen om over na te denken is waar je de vriezer wil plaatsen. Een inbouwvriezer is bedoeld om netjes weggewerkt te worden in een keukenkast. Je ziet ‘m dus bijna niet, omdat de deur van de vriezer schuilgaat achter een kastdeur. Dat ziet er strak uit, vooral als je keuken een rustige en moderne uitstraling heeft. Wel heb je dan dus een keuken nodig die daar op is voorbereid, met de juiste maten en ruimte om de vriezer in te bouwen.

Een vrijstaande vriezer kun je neerzetten waar je maar wilt, zolang er een stopcontact in de buurt is en het niet te warm of te koud wordt in de ruimte. Denk aan de bijkeuken, schuur of garage. Dit maakt een vrijstaande vriezer wat flexibeler in gebruik.

©ID.nl

De keuken is voor de meesten de meest logische plek voor een vriezer, maar hij kan ook ergens anders staan.

Is er op de plek waar de vrijstaande vriezer komt te staan genoeg ruimte? Dan kun je ook een ander model overwegen, zoals een liggende vriezer. Dat zijn vrieskisten die je van boven opent. Het voordeel van dergelijke vriezers is dat er vaak meer inpast, omdat de opslagruimte groter is en je meerdere lagen kunt vullen.

Installatie

Als je kiest voor een vrijstaande vriezer, is het installeren meestal een fluitje van een cent. Je zet ‘m neer, zorgt dat hij waterpas staat en steekt de stekker in het stopcontact. Bij een inbouwvriezer komt er wat meer bij kijken. Je moet namelijk zorgen dat alles goed past en dat het keukenfront netjes aan de vriezerdeur wordt bevestigd. Soms zijn er ook speciale scharnieren nodig. Wanneer je een keuken laat ontwerpen, kan er alvast rekening worden gehouden met een inbouwvriezer en kunnen de juiste deurelementen daar alvast op worden aangepast.

Hoe zit het met het stroomverbruik?

Vriezers staan dag en nacht aan, dus het stroomverbruik telt flink mee in je energierekening. Zowel inbouw- als vrijstaande modellen zijn tegenwoordig verkrijgbaar met een zuinige energieklasse, maar vrijstaande vriezers zijn over het algemeen net iets efficiënter. Dat komt doordat ze beter hun warmte kunnen afvoeren, omdat ze immers niet 'opgesloten' zitten. Als je de vriezer vaak gebruikt en er veel in bewaart, kan het op de lange termijn dus schelen in je energiekosten. Bij een inbouwvriezer moet je sowieso goed opletten dat er voldoende koele lucht in de inbouwnis komt en dat de warmte goed kan worden afgevoerd. De achterzijde van een nis waar een inbouwvriezer in wordt gezet is standaard altijd open, maar zorg ook voor voldoende ruimte tussen de muur en de inbouwvriezer, zodat de afgegeven warmte niet blijft hangen en goed kan worden afgevoerd.

©ID.nl

Geluidsproductie

Een vriezer maakt geluid, dat hoort erbij. Dat geluid is niet constant, maar meestal vooral hoorbaar als de compressor aanslaat. Toch kan het verschil maken waar hij staat en welk type je hebt of het geluid dat een vriezer produceert, storend is. Een inbouwvriezer hoor je doorgaans iets minder, omdat het geluid wordt gedempt door de keukenkast eromheen. Een vrijstaande vriezer kan net iets meer opvallen qua geluid, vooral als hij in de keuken staat en niet ergens apart. Benieuwd hoeveel geluid de vriezer naar keuze eigenlijk maakt? Van tevoren kun je op de site van het Europees productregister voor energie-etikettering zien wat de geluidsproductie van de gekozen vriezer in Decibel is.

Op het energielabel dat verplicht is voor alle vriezers en koelkasten, zie je direct wat de geluidsproductie is van het gekozen apparaat.

Schoonmaak en onderhoud

Kijken we naar de schoonmaak en het onderhoud van de vriezer, dan is er eigenlijk weinig verschil in hoe een inbouwvriezer of een gewone vriezer wordt schoongemaakt. Intern zijn beide kasten op dezelfde manier opgebouwd, maar aan de buitenzijde is dat toch anders. Een vrijstaande vriezer kun je bijvoorbeeld aan de achterzijde veel beter schoonmaken omdat je de vriezer makkelijker kunt verplaatsen. Bij een inbouwvriezer kan er na verloop van tijd wel veel meer stofophoping plaatsvinden en is het lastiger om de achterkant schoon te maken: daarvoor zul je toch echt de vriezer uit de nis moeten halen.

©ID.nl

Kostenplaatje

Als je kijkt naar de prijs, zijn vrijstaande vriezers meestal wat goedkoper dan inbouwmodellen met vergelijkbare eigenschappen. Bij een inbouwvriezer betaal je namelijk ook voor het inbouwsysteem en het strakkere ontwerp. Bovendien moet je bij vervanging vaak een model kiezen dat precies in je keukenkast past. Dat maakt de keuze beperkter en soms ook duurder. Verder hangt het ook af van het deursysteem dat je kiest voor een inbouwvriezer. Bij een deur-op-deursysteem waar de deur van de keukenkast direct op de deur van de vriezer wordt gemonteerd, zijn ook andere scharnieren nodig die het extra gewicht van de keukendeur kunnen dragen. Bij een glijsysteem is dat niet het geval, omdat in dat geval de deur van de keukenkast een eigen scharniersysteem heeft.

Staat je vriezer op een koude plek?

Niet elke vriezer werkt goed bij lage temperaturen. Als je van plan bent om je vriezer in een onverwarmde ruimte te zetten, zoals een schuur of garage, is het belangrijk om eerst na te gaan of het apparaat daar wel tegen kan. Vaak wordt gedacht dat een vriezer het juist beter doet als het buiten koud is, maar dat klopt niet altijd. Een vriezer moet voldoende warmte kunnen afvoeren, en bij te lage omgevingstemperaturen kan de thermostaat in de war raken, waardoor het apparaat minder goed of zelfs helemaal niet meer werkt. De meeste vriezers kunnen tot zo'n 10 graden Celsius als minimum temperatuur aan.

Sommige vriezers kunnen ook prima in een schuur of garage staan, maar alleen als de temperatuurspecificaties dit toelaten.

Om te bepalen of een vriezer geschikt is voor een koude ruimte, kijk je naar de klimaatklasse. Die vind je op het energielabel of in de productspecificaties. Klimaatklassen geven aan binnen welk temperatuurbereik een vriezer goed kan functioneren. De meest voorkomende klassen zijn SN, N, ST en T. Een vriezer met klimaatklasse SN (Subnormal) werkt bijvoorbeeld nog bij temperaturen vanaf 10 graden, terwijl sommige modellen die speciaal ontworpen zijn voor gebruik in onverwarmde ruimtes al functioneren vanaf 5 graden of zelfs lager. Fabrikanten geven dit meestal duidelijk aan.

Op het Europees productregister voor energie-etikettering kun je van alle producten zien wat de klimaatklasse en de minimale en maximale temperatuur is waardoor het apparaat geschikt is.

Vrijstaande vriezers zijn soms speciaal ontworpen voor dit soort omstandigheden, met aanpassingen aan de techniek en isolatie. Er zijn bijvoorbeeld modellen met zogeheten Freezer Guard- of Frost Protect-technologie, die juist wel goed blijven werken in koude omgevingen. Die zijn ideaal als je de vriezer bijvoorbeeld op zolder of in een onverwarmde bijkeuken wilt zetten.

Inbouwvriezers daarentegen zijn vrijwel altijd bedoeld voor gebruik binnenshuis, op plekken waar de temperatuur redelijk constant is, zoals in de keuken. Ze zijn meestal niet getest of ontworpen voor gebruik bij lage omgevingstemperaturen. Zet je zo’n vriezer toch in een koude ruimte, dan is de kans groot dat hij niet goed werkt of dat de levensduur wordt verkort.

©ID.nl

Een vriezer op zolder zetten kan een oplossing zijn bij ruimtegebrek in de keuken, maar vergeet ook niet dat hij ook helemaal naar boven moet worden gezet.

Tot slot is het goed om te bedenken dat ook vocht en vorst in onverwarmde ruimtes een rol kunnen spelen. Als de omgeving te vochtig is of als er bevriezingsgevaar ontstaat, kan dat schade veroorzaken aan de elektronica of het rubber van de deurafdichting. Het is dus altijd slim om niet alleen naar de temperatuur, maar ook naar de algemene omstandigheden van de ruimte te kijken voordat je besluit waar je de vriezer neerzet.

Verhuizing of herinrichting?

Als je nog niet zo lang op één plek woont of van plan bent te verhuizen, is het handig om te bedenken hoe flexibel je wilt zijn. Een vrijstaande vriezer kun je gemakkelijk meenemen of op een andere plek zetten. Een inbouwmodel zit vast in je keuken en is lastiger te verplaatsen of te vervangen. Dat maakt een vrijstaand model soms praktischer, en is een betere keuze als je je (keuken)inrichting regelmatig verandert.

Tot slot

Of je nu kiest voor een inbouw- of een vrijstaande vriezer, het belangrijkste is dat hij goed past bij jouw huishouden en wensen. Denk goed na over waar je hem wilt neerzetten, hoeveel ruimte je nodig hebt en hoe belangrijk je dingen als energieverbruik of uitstraling vindt. Door even de tijd te nemen en je goed te laten informeren, voorkom je dat je achteraf spijt krijgt van je aankoop. Zo weet je zeker dat je een vriezer kiest waar je jarenlang plezier van hebt.

De vakanties zijn begonnen en als je op weg gaat naar het zuiden, sta je al gauw vast, bijvoorbeeld op de Autoroute du Soleil.De gratis app Google Map sbeschikt over een set tools om je trip vlot te laten verlopen. Zo kun je bijvoorbeeld heel eenvoudig de verkeersdrukte volgen.

De laag Verkeer

Open Google Maps op je smartphone en geef het vertrekpunt en de bestemming in. Daarna tik je onderaan op Route. Boven de kaart kies je de manier hoe je je verplaatst: auto, tram, metro, te voet of per fiets. Onderaan de kaart lees je alvast de afstand en de reistijd. Tik daarna op het pictogram Lagen in de rechterbovenhoek van het scherm. In de groep Kaartgegevens selecteer je Verkeer. Hierdoor wordt de verkeerslaag over de Google Maps-kaart gelegd. Verlaat het gedeelte Lagen door op het kruisje in de rechterbovenhoek te tikken.

Op de kaart worden de wegen ingekleurd op basis van de actuele verkeersdichtheid. Groen betekent dat je op een normaal tempo kunt rijden. Oranje staat voor langzaam rijdend verkeer en rood betekent dat het verkeer stilstaat. Niet tevreden met de route die Google Maps heeft geselecteerd? Bekijk dan alle alternatieve routes die als grijze lijnen op het scherm worden weergegeven. Tik op een van de opties om een ​​alternatieve route te selecteren.

De verkeersdrukte wordt met kleuren weergegeven.

Live verkeer

Op de computer open je de webbrowser en surf je naar Google Maps. Weer zoek je de bestemming, zodat Maps de route tevoorschijn kan halen. Daarna beweeg je de muisaanwijzer over het pictogram Lagen linksonder. Klik op de laag met het label Verkeer. Opnieuw zal Google de wegen inkleuren volgens verkeersdrukte. Je kunt de weergave Live verkeer in- en uitschakelen door op de schakelaar in het onderste deel van het scherm te klikken.

Op de computer kun je de weergave Live verkeer in- en uitschakelen.

Meldingen ontvangen

Het is mogelijk om van Google Maps meldingen te ontvangen wanneer er drukte ontstaat in de buurt van een locatie die je in Maps hebt opgeslagen. Hiervoor tik je rechtsboven op het pictogram van je Google-account. Daarna kies je Instellingen en dan Meldingen. Op de iPhone controleer je of het schuifje bij Plaatsen en evenementen aanstaat. Op een Android-apparaat tik je bij Navigeren / Verkeer bij nabije evenementen op Aan of Alleen in de app.

Wil je verkeersupdates ontvangen over plaatsen die je hebt opgeslagen?