Uitzonderingen als de vouwbare Galaxy Fold daargelaten, is de Galaxy S20 Ultra de grootste, beste en duurste smartphone die Samsung ooit gemaakt heeft. Dan is dat alvast duidelijk. In deze Samsung Galaxy S20 Ultra review zoeken we uit hoe de telefoon bevalt en of hij een betere koop is dan de normale Galaxy S20 en S20 Plus.

Samsung presenteerde de Galaxy S20, S20 Plus en S20 Ultra in februari en verkoopt de smartphones sinds maart in Nederland. De afgelopen weken liep ik rond met het Ultra-model, verkrijgbaar vanaf een duizelingwekkende 1349 euro. Hiermee is hij fors duurder dan de S20 (vanaf 899 euro) en S20 Plus (1099 euro). Hoe bevalt één van de duurste smartphones van dit moment?

Ontwerp

Leg de S20 Ultra naast een willekeurige andere Android-smartphone of iPhone en je ziet het direct: de S20 Ultra is enorm. Het toestel meet 166,9 bij 76 bij 8,8 millimeter en is hiermee een stuk groter dan de gemiddelde telefoon. De verklaring is eenvoudig: het 6,9-inch scherm van de S20 Ultra is groter dan elk ander smartphonescherm. En ja, 6,9-inch is echt groot. Ultragroot, om in de Samsung-sfeer te blijven.

Hoewel de telefoon nauwelijks randen rond het display heeft, is het onmogelijk om de S20 Ultra met één hand te bedienen. Dit toestel vraagt beide handen, niet in de laatste plaats omdat hij met 222 gram ook zwaarder is dan andere smartphones. Het hoge gewicht is natuurlijk deels te wijten aan het forse scherm, maar ook aan de grote accu – waarover later meer.

©PXimport

Los van zijn formaat komt het ontwerp van de smartphone vertrouwd over, zeker als je bekend bent met de Galaxy S10. De S20 Ultra is gemaakt van glas en aluminium, is water- en stofdicht en ligt prettig in de hand. Let er wel op dat het glas snel glad aanvoelt en vingerafdrukken aantrekt. Daarom, en met oog op krassen, is een hoesje geen overbodige luxe. Zo kom je ook van een ander probleem af: het gewiebel als de smartphone op zijn rug ligt. Achterop zit namelijk een grote cameramodule en die steekt uit. Onderop de telefoon zit een usb-c-poort, maar ten opzichte van de S10 is de 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting geschrapt. Dat is jammer.

©PXimport

Scherm: groots in alle opzichten

Terugkomend op het scherm: dat is groots in alle opzichten. Niet alleen in formaat, maar ook in beeldkwaliteit. Het oled-display, afkomstig van Samsung zelf, is adembenemend en de maximale helderheid is enorm hoog. Handig voor als het zomerzonnetje straks schijnt. De schermresolutie is standaard full-hd; scherp genoeg voor al je activiteiten. Wil je een echt kraakhelder scherm? Wijzig de resolutie in de instellingen naar qhd. Goed om te weten: dit heeft een nadelige invloed op de accuduur.

©PXimport

Standaard toont het scherm een ververssnelheid van 60Hz, wat betekent dat het display zich zestig keer per seconde ververst. Je kan echter ook overschakelen naar 120Hz, waardoor het beeld aanzienlijk soepeler oogt en de S20 Ultra veel sneller aanvoelt. Van animaties en de fotogalerij tot het lezen van artikelen in de browser; het verschil met 60Hz is duidelijk zichtbaar. App- en gameontwikkelaars moeten hun programma’s overigens optimaliseren voor 120Hz, anders merk je er niets van. Een geoptimaliseerde game speelt op 120Hz prettiger en dit merk je vooral bij snelle spellen als Call of Duty, PUBG en Fortnite.

Het 120Hz-scherm is een hele fijne functie die standaard uitgeschakeld is. Het instellingenscherm maakt duidelijk waarom: net als de hogere schermresolutie trekt de hogere ververssnelheid de accu sneller leeg. Daar kom ik zo meteen op terug.

In het midden van het scherm, bovenin, zit een klein gaatje voor de 40 megapixel selfiecamera. Ik heb mij geen moment aan dit gaatje gestoord. De telefoon maakt uitstekende selfies, indien gewenst met allerlei filters of – meer mijn smaak – een realistisch scherpte-diepte-effect. Achter het scherm, meer onderin, is een ultrasone vingerafdrukscanner geplaatst. Hiermee ontgrendel je de S20 Ultra. De scanner werkt sneller en accurater dan die van de S10, maar legt het af tegen de optische scanners van de OnePlus 7T Pro, Huawei P40 Pro en Oppo Find X2 Pro.

©PXimport

Samsung Galaxy S20 Ultra specificaties: het beste van het beste

Zoals je van een peperdure smartphone mag verwachten, heeft de Samsung Galaxy S20 Ultra de beste hardware van dit moment. De Exynos 990-processor is een snelheidsduivel en vliegt door je apps en games, geholpen door het zeer grote werkgeheugen van 12GB. Met zijn 5G-ondersteuning is de telefoon klaar voor het nieuwe mobiele 5G-netwerk, dat naar verwachting in de zomer in Nederland start.

Verder slikt het toestel twee simkaarten (dual-sim) en heeft hij een micro-sd-slot (voor maximaal een 1TB-kaartje). De standaarduitvoering van de S20 Ultra heeft 128GB opslagruimte. Daarvan is zo’n 111GB beschikbaar voor je apps en andere media. Voor veel mensen zal het genoeg zijn, maar voor sommigen niet. Het micro-sd-slot is dan een uitkomst, of je moet doorsparen voor de S20 Ultra met 16GB werkgeheugen en 512GB opslagruimte. Deze versie verschijnt in mei voor 1549 euro.

©PXimport

Accuduur en opladen

De accu van de S20 Ultra heeft een capaciteit van 5000 mAh. Het is voor het eerst dat Samsung zo’n grote accu in een mainstream smartphone stopt, en de keuze is begrijpelijk. Het grote display van de S20 Ultra verbruikt veel stroom, waarbij de 120Hz-ververssnelheid de accuduur verder omlaag trekt. Een 5G-verbinding slurpt ook meer energie dan 4G en wifi, al was er tijdens mijn testperiode nog geen 5G-netwerk beschikbaar. Of de smartphone het een lange dag volhoudt als hij een deel van de dag via 5G werkt, kan ik dus niet zeggen.

Wat ik je wel kan vertellen: de accuduur via wifi en 4G is uitstekend zolang je het scherm op 60Hz gebruikt. Met die lagere ververssnelheid is het mij niet gelukt om de smartphone op één dag leeg te krijgen. Zelfs op lange dagen in het buitenland, waarop ik constant verbonden was via 4G en een scherm-aan-tijd van bijna vijf uur noteerde, had de S20 Ultra bij het slapengaan nog twintig procent stroom over. Dat is een hele respectabele score, al betekent het ook dat je de batterij ’s nachts of de volgende ochtend moet opladen.

Met het scherm op 120Hz ingeschakeld is de accuduur uiteraard minder goed. De veel hogere ververssnelheid verbruikt aanzienlijk meer stroom. Hoeveel precies is lastig te bepalen omdat elke dag anders is qua gebruik, maar het is geregeld voorgekomen dat de telefoon bijna leeg was voordat ik naar bed ging. De Engelstalige website Anandtech heeft de S20 Ultra allerlei tests laten uitvoeren met het scherm ingesteld op 60Hz, en die tests herhaald op 120Hz. De accuduur op 120Hz is twintig procent korter en dat is niet mis.

©PXimport

©PXimport

Bij de Samsung Galaxy S20 Ultra krijg je een 25W-usb-c-stekker. Hoe hoger het cijfer, hoe sneller de accu oplaadt. De 25W-stekker is een welkome upgrade ten opzichte van de Galaxy S10 en ouder, die gebruikmaakte van een 15W-stekker. De S20 Ultra volledig opladen duurt net geen anderhalf uur. Er zijn genoeg smartphones die sneller opladen, maar die hebben ook een kleinere accu.

De S20 Ultra kan ook draadloos opladen, al gaat dit met 15W langzamer dan via de usb-c-kabel. Leg je een product dat draadloos kan opladen op de achterkant van de S20 Ultra, dan geeft laatstgenoemde zijn stroom af. Zo kun je bijvoorbeeld je elektrische tandenborstel of iPhone opladen – al is de S20 Ultra tijdens het laden dus niet te gebruiken omdat hij met het scherm naar beneden ligt.

Een 108 megapixel camera

Op de achterkant van de S20 Ultra zit het forse camera-eiland dat ervoor zorgt dat de smartphone niet helemaal plat op tafel ligt. Deze cameramodule telt een flitser, een Time of Flight-sensor om diepte te meten, een primaire camera, een groothoeklens en een zoomcamera.

Als eerste de primaire camera, waar je dus de meeste foto’s en video’s mee zal schieten. Deze camera valt op door zijn zeer hoge resolutie van 108 megapixel. Standaard fotografeert de camera-app echter in 12 megapixel, waarbij negen pixels samensmelten tot één pixel (108 : 9 = 12). Deze zogeheten quad-bayer-techniek moet de fotokwaliteit ten goede komen. Je kan ook fotograferen in 108 megapixel, maar dit levert een hele, hele grote afbeelding op. Deze modus is alleen handig als je een uitsnede van een foto wil maken of je foto op een metersgroot canvasdoek wil afdrukken.

Ik heb daar de afgelopen weken geen behoefte aan gehad, en gebruikte de 12 megapixel-stand. De camera maakt die stand erg mooie foto’s die – zoals we van Samsung gewend zijn – iets kleurrijker zijn dan de realiteit. De plaatjes hebben een groot dynamisch bereik, ogen erg scherp en zien er ook in het donker goed uit. Af en toe merkte ik dat de camera niet wilde focussen op een object binnen twee afstand, iets waar andere testers ook last van hebben. Kort na het retourneren van mijn S20 Ultra, stelde Samsung een software-update beschikbaar die de camera moet verbeteren. Ik kan niet zeggen of het autofocus-probleem hiermee tot het verleden behoort.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Wat heb je aan de camera met 100x zoom?

Een belangrijk verkoopargument van de S20 Ultra is zijn zoomcamera. Samsung is zo overtuigd van de Space Zoom-camera dat het de benaming zelfs op de cameramodule van de smartphone plaatst. Dat schept hoge verwachtingen. Dan de techniek: Samsung plaatst een geprezen 48 megapixel camera inclusief lens negentig graden gedraaid in de behuizing, met een prisma die het beeld vangt. Het resultaat is een zogeheten periscoopcamera die volgens Samsung vier keer optisch kan zoomen, oftewel het beeld dichterbij halen zonder kwaliteitsverlies.

De Huawei P40 Pro en Oppo Find X2 Pro bieden eenzelfde periscoopcamera met vijf keer optische zoom. In juni verschijnt de P40 Pro+ met tien keer optische zoom.

Samsung houdt het dus bij vier keer, maar de zoomknop in de camera-app van de S20 Ultra biedt vijf keer zoom, waarbij de camera dus ook deels digitale zoom gebruikt en de kwaliteit achteruitgaat. In de camera-app zitten ook knoppen voor twee, tien, dertig en honderd keer zoom. Hierbij wordt dus veel gebruikgemaakt van digitale zoom en dat merk je.

Foto’s met vier of vijf keer zoom zien er heel aardig uit, met inderdaad nauwelijks kwaliteitsverlies. En onderschat het niet: vijf keer zoom is al heel wat. Wil je het beeld nog dichterbij halen? Gebruik dan de tien keer zoom-functie, die nog steeds prima plaatjes aflevert. Ze zijn wat donkerder en de kleuren komen minder fraai over, maar de beeldkwaliteit is nog goed genoeg. Na tien keer zoom verandert dat. Het beeld dertig keer dichterbij halen is leuk maar levert geen plaatjes op voor je vakantiefotoboek. En die veelbesproken honderd keer zoom? Die is nauwelijks bruikbaar. Het beeld vliegt alle kanten op en als je het onderwerp eindelijk in beeld hebt, krijg je een plaatje dat zo onscherp is dat je er vrijwel niets mee kunt. Een statief helpt met het focussen maar verandert niets aan de beroerde beeldkwaliteit. En juist daarom snap ik niet dat Samsung zo groot inzet op dat vele zoomen, want door die hype zal iedereen – terecht – teleurgesteld zijn. Mijn advies: houd het bij vijf tot tien keer zoom, dan kun je hele mooie foto’s maken.

Hieronder een paar voorbeelden. Van links naar rechts zie je telkens 1x, 5x, 10x, 30x en 100x zoom.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Het nut van de nachtmodus

In de camera-app zit ook een nachtmodus, bedoeld om betere foto’s in het donker te schieten. De S20 Ultra neemt in een tijdbestek van zo’n vijf seconden meerdere plaatjes en combineert die tot één foto. De nachtmodus werkt wisselvallig: de ene keer is het een verbetering, de andere keer is er veel ruis zichtbaar en ogen objecten te geel. Samsung verspreidde onlangs een camera-update die de nachtmodus moet verbeteren, maar dit heb ik niet kunnen testen omdat mijn S20 Ultra-testexemplaar al retour was.

Hieronder zie je drie situaties waarin ik eerst een normale foto maakte (boven), gevolgd door een plaatje met de nachtmodus (onder).

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Software

De Samsung Galaxy S20 Ultra draait bij zijn release op Android 10 met de OneUI-schil van Samsung zelf. Die OneUI-software oogt en werkt anders dan de standaard Android-versie die je vindt op Android One-telefoons en toestellen van Motorola en OnePlus. Zo zien de menu’s er anders uit en voegt Samsung extra instellingen en functies toe. Een deel had wat mij betreft weggelaten kunnen worden, maar met functies als de eenhandige modus ben ik erg blij. Sowieso kan ik prima werken met OneUI, al vind ik dat Samsung zijn diensten en die van partners teveel opdringt.

Bij het installeren van de S20 Ultra word je doodgegooid met vriendelijke doch dringende verzoeken om Samsung-services te gebruiken, een Samsung-account aan te maken (of in te loggen) en Samsung-apps te installeren. Zelfs als je dit allemaal weigert omdat je er geen behoefte aan hebt, staan er na de installatie meer dan tien Samsung-apps op de telefoon. Ook apps van Microsoft, Facebook, Spotify en Netflix zijn standaard geïnstalleerd. Als je die niet wil gebruiken, moet je ze verwijderen. De wereld op zijn kop, enkel omdat Samsung flink verdient aan de samenwerkingen met de appontwikkelaars. Ik vind het niet netjes als je 1349 euro betaalt voor een smartphone.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Updatebeleid

Samsung garandeert twee jaar volledige Android-updates voor de Galaxy S20-serie, inclusief de Ultra. In deze twee jaar kun je elke maand rekenen op een beveiligingsupdate. In jaar drie krijg je ook maandelijks een beveiligingsupdate en in het vierde en laatste jaar gaat het om één update per drie maanden.

Positief is dat Samsung zijn vlaggenschip dus vier jaar veilig houdt, terwijl veel concurrerende smartphonemerken voor twee jaar kiezen. Google en OnePlus beloven drie jaar updates en Apple zegt niets, maar hanteert vier tot vijf jaar updates.

Minder positief is Samsungs keuze om de S20 Ultra twee jaar Android-updates te geven. Dat is kort voor zo’n dure smartphone en komt uit op updates naar Android 11 en 12. Google en OnePlus bieden drie jaar Android-updates. iPhones krijgen doorgaans vier of zelfs vijf versie-updates.

©PXimport

Conclusie: Samsung Galaxy S20 Ultra kopen?

De Galaxy S20 Ultra is zonder twijfel de beste Samsung-smartphone ooit, en ook één van de beste smartphones die je op dit moment kan kopen. Het toestel heeft een luxe ontwerp, fraai 120Hz-scherm en uitstekende hardware en is erg prettig in gebruik. Toch is ‘ie niet perfect. De camerasoftware bevatte tijdens mijn test nog wat foutjes, de honderd keer zoomfunctie is nutteloze marketingpraat en met het 120Hz-scherm ingeschakeld houdt de smartphone het niet altijd een lange dag vol. Ook op softwaregebied blijft er ruimte voor verbetering. Samsungs software komt op bepaalde punten opdringerig over en twee jaar Android-updates is echt te kort voor een peperduur toestel.

Want ja, met 1349 euro is de S20 Ultra één van de duurste smartphones die je nu kan kopen. Is ‘ie een betere koop dan de reguliere S20 of de S20 Plus? Het antwoord luidt ja als je waarde hecht aan het grotere scherm en de betere camera’s. In alle andere gevallen is het antwoord nee, omdat de Ultra-versie verder bijna identiek is aan de S20 en S20 Plus maar aanzienlijk duurder is.

Ik denk dat de meeste mensen het beste af zijn met de reguliere S20 en dan nog specifieker het 4G-model. Die kost zo’n 849 euro en doet weinig onder voor de Plus- en Ultra-varianten. Providers verkopen liever de duurdere S20 met 5G, maar de meerwaarde van 5G zal de eerste twee jaar dusdanig beperkt zijn dat de meerprijs lastig te verantwoorden is.

Alternatieven voor de Samsung Galaxy S20 Ultra zijn de Oppo Find X2 Pro, Huawei P40 Pro, iPhone 11 Pro Max en verwachte toppers als de OnePlus 8 Pro en Sony Xperia 1 II.

In 2050 moet het volledige energieverbruik van Nederland afkomstig zijn uit duurzame bronnen. Dat is een mooi streven, maar op dit moment is dat slechts het geval voor 17 procent van de gebruikte energie. Om het doel te halen, moeten we er met z'n allen de schouders onder zetten. Jij kunt daarbij helpen, en dat levert je onder de streep ook nog eens geld op!

Partnerbijdrage - In samenwerking met Zonneplan.

Vol elektriciteitsnet

Bedrijven en huishoudens stappen steeds vaker over op het gebruik van stroom in plaats van gas. Dat is natuurlijk goed, maar het heeft wel als gevolg dat het elektriciteitsnet snel volloopt. Dat is op dit moment al een probleem, en in de toekomst wordt dat probleem alleen maar groter. Er moet namelijk ontzettend veel extra duurzame opwekcapaciteit worden bijgebouwd om de vraag naar stroom met het aanbod te kunnen matchen.

Met de noodzakelijke toename van duurzame stroom op het ene moment (vooral overdag) en de toename van de vraag (vooral 's avonds) wordt een probleem gecreëerd, waarbij stroomopslag de enige manier is om die duurzame energie op een ander moment beschikbaar te stellen. Zonder opslagcapaciteit gaan we op steeds meer momenten duurzame energie 'weggooien', doordat windmolens en/of zonnepanelen uitgeschakeld moeten worden (en wordt het dus ook minder interessant om in dit soort projecten te investeren). Dat is natuurlijk zonde, maar gelukkig is er een oplossing.

Thuisbatterijen kunnen tijdelijk overtollige energie opslaan, energie die op een later moment weer kan worden ingezet. Deze opslagcapaciteit is de enige manier om wind- en zonnestroom over tijd te verplaatsen, waardoor het dus veel efficiënter kan worden gebruikt. Dat zorgt ervoor dat het stroomnet tijdens piekmomenten minder hoeft te worden belast. Op die manier hoeft er minder energie uit gascentrales te komen, en dat is weer goed voor het milieu.

Wat levert een thuisbatterij op?

Een thuisbatterij kan je op dit moment al aardig wat geld opleveren. Dat heeft te maken met de onbalansmarkt. Die zorgt ervoor dat de stroomprijs automatisch omhoog gaat als er een tekort is, en juist lager wordt op momenten van een stroomoverschot. Gedurende een gewone dag kunnen zo grote verschillen ontstaan.

Als particulier kun je in principe niet bij die onbalansmarkt, maar met een thuisbatterij en Powerplay van Zonneplan kan dat wel! Je thuisbatterij wordt opgeladen als er een stroomoverschot is en levert weer stroom terug als er een tekort op het landelijke stroomnet dreigt. Zou er niet op deze onbalans gereageerd worden, dan ontstaat er schade aan apparaten of kan de stroom zelfs volledig uitvallen. Jouw bijdrage aan een stabiel net is dus enorm belangrijk en levert daardoor ook flinke vergoedingen op.

Netcongestie oplossen

Los van het stabiliseren van het landelijke net kunnen batterijen ook worden ingezet voor het oplossen van lokale druk, ook wel netcongestie genoemd. Dat komt voor wanneer zonnepanelen in één wijk massaal tegelijk energie terugleveren, of als bijvoorbeeld elektrische auto's en warmtepompen allemaal op hetzelfde moment stroom proberen af te nemen. Thuisbatterijen kunnen op die momenten tegenwicht bieden om de druk van het net te halen.

Op dit moment is daar nog geen markt voor, maar Zonneplan is onlangs wel al een eerste pilot gestart met netbeheerder Liander die daar een oplossing voor kan zijn.

Zonneplan Nexus-thuisbatterij

Een van de populaire thuisbatterijen is de Zonneplan Nexus. Dat is niet zomaar een accu die even wordt opgeladen en weer wordt leeggetrokken. Nee, het is een van de meest geavanceerde batterijen die er op de markt zijn. De opslagcapaciteit van de Nexus ligt tussen de 10 en wel 20 kWh – dat is bijna drie keer het dagelijks verbruik van een gemiddeld gezin.

Ook gaat het opladen en ontladen van de accu razendsnel en op vol vermogen. Daardoor maak je maximaal gebruik van de fluctuerende energieprijzen en haal je zo veel mogelijk rendement uit het op- en ontladen van de accu.

De thuisbatterij wordt volledig voor je geïnstalleerd en updates met nieuwe functies en opties ontvang je gewoon over 4G. Tel daarbij de slimme AI-gestuurde software op en de Zonneplan Nexus is de ideale thuisbatterij, voor nu én voor de toekomst.

©Zonnneplan

Conclusie

De voordelen van een thuisbatterij zijn tweeledig. Enerzijds kun je nu al geld verdienen door een thuisbatterij aan te schaffen. Je voorkomt ermee dat je een duurdere aansluiting nodig hebt, en je kunt meehelpen om het stroomnet in balans te houden, waardoor je je energierekening flink verlaagt of zelfs geld terugkrijgt. Als het voordeel van saldering wegvalt, kun je met een thuisbatterij je eigen stroom opslaan en op een later moment weer gebruiken, bijvoorbeeld als de stroomprijs tijdelijk relatief hoog is.

Met de Nexus-thuisbatterij van Zonneplan en automatische Powerplay-aansturing help je nu al om het stroomnet in balans te houden, en voorzie je je volledige huishouden in de nabije toekomst van jouw zelf opgewekte stroom.

Kijk voor meer informatie over de Zonneplan Nexus op de website van Zonneplan.

Ga je weer werken na een vakantie, dan voelt dat vaak aan als een frisse start. Net zoals wanneer kinderen weer naar school gaan. Deze ‘back-to-school-periode’ is daarom voor veel gebruikers het moment om op zoek te gaan naar een nieuwe pc of laptop. Wij vertellen je in dit artikel waar je dan op moet letten.

Voor de meeste gebruikers is hun computer tegenwoordig een laptop. De desktop-pc raakt steeds meer in de vergetelheid en wordt vooral nog gebruikt door mensen die meer kracht nodig hebben dan een gemiddelde laptop kan bieden.

De klassieke laptop is echter niet het enige apparaat dat geschikt is om op te werken. Convertibles, oftewel tablets die je met een toetsenbord kunt gebruiken, hebben de traditionele laptop niet volledig vervangen zoals ooit werd voorspeld. Toch zijn ze vaak erg handig en kunnen ze een prima alternatief vormen, afhankelijk van je behoeften.

Oudere modellen

Na een opleving tijdens de coronaperiode is de verkoop van pc's en laptops sterker gedaald dan verwacht. Hierdoor hebben fabrikanten en winkels nog een flinke voorraad oudere modellen. Zo zijn er nog volop laptops te vinden met een Core-processor van de elfde generatie, chips die al in 2020 op de markt zijn gebracht. Bij AMD zijn er eveneens veel laptops met een Ryzen-processor uit de 5000-serie, uit 2021, beschikbaar.

Dat hoeft echter geen probleem te zijn. Ook iets oudere processors van Intel en AMD zijn nog altijd snel genoeg om comfortabel op te werken. Met een beetje geluk kun je voor een aantrekkelijke prijs een laptop op de kop tikken die nog prima aan je wensen voldoet.

©Maanas - iStock

Schermformaat

Het scherm bepaalt in grote mate het formaat van je laptop. Een 13- tot 14inch-scherm biedt wat ons betreft de beste verhouding tussen formaat en draagbaarheid. Toch zijn juist laptops met een 15- tot 16inch-scherm de populairste modellen, wellicht omdat veel gebruikers een laptop vooral thuis gebruiken en draagbaarheid in dat geval geen issue is. Laptops met een 17inch-scherm scharen we onder desktopvervangers. Zo’n groot scherm kan natuurlijk prettig zijn om langer op te werken, maar pas dan wel op dat je niet langdurig in een verkeerde houding zit.

Steeds meer laptops zijn voorzien van een scherm met een beeldverhouding van 16:10 in plaats van 16:9. Hiermee heb je verticaal meer werkruimte, en dat is bij vrijwel alle werkzaamheden prettig.

Een Full-HD-schermresolutie van 1920 × 1080 pixels (of bij een beeldverhouding van 16:10 1920 × 1200 pixels) is tegenwoordig standaard, ook in laptops van zo’n 500 euro vind je een Full-HD-scherm. In duurdere laptops hebben de schermen een hogere resolutie, zoals 2560 × 1440, 2560 × 1600, 2880 × 1800 of 4K.

Windows 11 is geschikt voor aanraakbediening en sommige laptops zijn daarom voorzien van een aanraakscherm. Zo’n aanraakscherm is in de praktijk vooral handig als je het scherm ook kunt omklappen om je laptop op schoot als tablet te gebruiken. Aanraakschermen zijn vrijwel altijd glanzend afgewerkt, iets dat ook voor veel normale schermen geldt. Wil je dat niet, zoek dan specifiek naar een mat afgewerkt scherm.

Schermtechnologie

Er wordt weleens gezegd dat echt slechte schermen niet meer bestaan, maar bij de goedkoopste laptops vind je soms uitzonderingen die deze regel bevestigen. Dit komt deels door het gebruik van tn (twisted nematic) schermtechnologie. Het voordeel van tn-panelen is de lage prijs en snelle reactietijd, maar de nadelen zijn de relatief beperkte kijkhoeken en minder goede kleurweergave. Toch betekent dat niet dat alle tn-panelen onbruikbaar zijn; sommige laptops met tn-schermen zijn zeker goed genoeg voor alledaags gebruik. Omdat tn-panelen tegenwoordig vooral in goedkopere laptops worden toegepast, zijn het automatisch ook de simpelste schermen op de markt.

Gelukkig zijn steeds meer laptops voorzien van een ips-scherm (in-plane switching), dat goede kleurweergave combineert met brede kijkhoeken. Hoewel er kwaliteitsverschillen bestaan, is een ips-scherm in de meeste gevallen ruim voldoende voor normaal gebruik. De betere (en vaak duurdere) ips-panelen hebben een groter kleurbereik, waardoor ze geschikter zijn voor beeldbewerking.

Een derde schermtechnologie die snel aan populariteit wint, is oled (organic light-emitting diode). Een oledscherm bestaat uit individueel aangestuurde pixels die ook volledig uitgeschakeld kunnen worden. Hierdoor is zwart ook echt zwart, wat zorgt voor een uitstekend contrast en een indrukwekkende beeldkwaliteit.

Besturingssysteem

Misschien ben je simpelweg op zoek naar een laptop voorzien van Windows. Andere opties zijn macOS en Chrome OS. MacOS werkt in de basis vergelijkbaar met Windows en veel populaire software is ook voor Apples besturingssysteem beschikbaar.

Wanneer je een laptop alleen gebruikt voor taken die je in een browser kunt uitvoeren, dan kan Chrome OS een interessante keuze zijn. Chrome OS is ontworpen voor online gebruik, maar documenten kun je ook offline bewerken. Daarnaast kun je Android-apps en Linux-software installeren. Een voordeel van Chrome OS is dat het relatief licht is, waardoor het ook op minder krachtige laptops acceptabel presteert. Chromebooks zijn over het algemeen dan ook goedkoper dan laptops waar Windows op draait. Toch geldt dat niet voor iedere Chromebook; er zijn varianten te koop met krachtige hardware vergelijkbaar met luxere Windows-laptops.

Processorreeksen

Met tientallen opties op de markt kan het kiezen van de juiste processor behoorlijk lastig zijn. Zowel Intel als AMD bieden chips aan voor vrijwel elk prijspunt, en daarnaast zijn er nog laptops beschikbaar met processors uit drie verschillende generaties.

Op het eerste gezicht lijkt de keuze overzichtelijk, aangezien zowel Intel als AMD hun processors indelen in verschillende duidelijke reeksen. Intel biedt bijvoorbeeld de Core i3-, i5-, i7- en i9-processors aan, terwijl AMD Ryzen 3, 5, 7 en 9 in het assortiment heeft. Over het algemeen geldt: hoe hoger het getal, des te beter de prestaties van de processor, met meer cores en een hogere kloksnelheid. Intel zal overigens vanaf de volgende generatie (die nog niet te koop is) overstappen op Core 3, 5 en 7 voor reguliere processors, en Core Ultra 5, 7 en 9 voor de snellere varianten.

Bij desktopprocessors is deze indeling vaak al een goede leidraad, maar bij laptopprocessors ligt het wat ingewikkelder. Zowel Intel als AMD delen hun laptopprocessors namelijk verder in op basis van energieverbruik, waardoor het vergelijken van verschillende modellen iets complexer kan zijn.

©Intel Corporation

Lees ook: Kies de juiste processor voor je laptop

Energieverbruik

Het energieverbruik van processors verschilt voornamelijk door het aantal cores en de kloksnelheid, maar bij Intels twaalfde en dertiende generatie Core-processors ook door het type cores. Deze generaties gebruiken een hybride architectuur met twee soorten cores: performance-cores voor hoge prestaties en efficiency-cores die zuiniger zijn.

Bij Intel zijn de chips die speciaal ontworpen zijn voor energiezuinige toepassingen voorzien van een 'U' in het typenummer, zoals de Core i5-1235U. Deze processors hebben een standaard energieverbruik (thermal design power, tdp) van maximaal 15 watt, waarbij een hoger verbruik voor betere prestaties slechts kortstondig mogelijk is. Een stap hoger zijn de chips met een 'P' in het typenummer, die een tdp van 28 watt hebben en meer performance-cores bevatten dan de U-varianten.

In de elfde generatie Core-processors worden de energiezuinige varianten aangeduid met een 'G' in de typenaam. Deze generatie gebruikt geen hybride architectuur, maar de tdp kan wel worden ingesteld tussen 15 en 28 watt, wat tot prestatieverschillen leidt.

De krachtigste processors hebben een 'H' in het typenummer (bijvoorbeeld Core i7-13700H) en zijn ontworpen voor een tdp van 45 of 55 watt.

Bij AMD is er een vergelijkbaar systeem. Processors met een 'U' in het typenummer, zoals de Ryzen 5 6600U, zijn afhankelijk van het model ontworpen voor een tdp tussen de 15 en 28 watt, met soms instelbare tdp-opties. De chips met een 'H' in het typenummer (bijvoorbeeld Ryzen 7 7735HS) hebben een configureerbare tdp van 35 tot 45 watt, of zelfs 55 watt voor de krachtigere modellen.

©Intel Corporation

Normaal of meer kracht

In de meeste laptops die voor thuisgebruik interessant zijn, zul je een processor terugvinden die voorzien is van een U in het typenummer (of een G in het geval van een processor uit de elfde generatie Core-processors). Deze vereisen de minste koeling en maken dunne laptops mogelijk. De processors met een wat hoger energieverbruik (bij Intel met een G of P in het typenummer) vind je in de duurdere en luxere dunne laptops waarin een betere koeling mogelijk is.

De snelste chips met een H in het typenummer zul je niet terugvinden in normale laptops, maar worden gebruikt voor doelgroepen die meer kracht nodig hebben, zoals grafische professionals of gamers. Dergelijke laptops of workstations zijn over het algemeen dikker, luidruchtiger en hebben een kortere accuduur dan dunne laptops.

Werkgeheugen

Er zijn laptops met 4 GB RAM te koop. Die voldoen weliswaar aan de minimumeisen van Windows 11, maar toch raden we je ten minste 8 GB aan. Wil je ook langere tijd prettig werken, dan is 16 GB vermoedelijk de beste keuze. Twijfel je tussen 8 en 16 GB, ga dan voor 16 GB, omdat het geheugen op steeds meer laptops een vast gegeven is; de geheugenchips zijn immers direct op het moederbord gesoldeerd.

Sommige laptops bieden een combinatie van gesoldeerd geheugen en een geheugenslot, waardoor uitbreiding wél mogelijk is. Al loop je dan al snel tegen de situatie aan dat je moet werken met ongelijke modules, en dat is minder optimaal dan twee gelijke modules. Uiteraard zijn er ook laptops met losse geheugenmodules; dat zijn over het algemeen de duurdere of krachtigere modellen, zoals gamelaptops.

©NIKITA SOBOLKOV

Opslag

Als je weinig lokale opslagruimte nodig hebt, kun je mogelijk uit de voeten met een ssd van 128 GB. Maar zelfs met slechts een paar geïnstalleerde programma's raakt deze capaciteit snel vol, vooral omdat updates ook tijdelijk extra ruimte in beslag nemen. Daarom raden we aan om in de prijsklasse tot ongeveer 500 euro minimaal te kiezen voor 256 GB opslag. Bij duurdere laptops is het verstandig om te gaan voor minimaal 512 GB opslag.

Gelukkig kun je bij de meeste laptops de ssd vervangen, omdat ze vaak zijn uitgerust met een M.2-ssd. Dit maakt het eenvoudig om de opslagruimte te upgraden als dat nodig is.

Let er wel op dat ook de goedkoopste laptops tegenwoordig voorzien zijn van op flashgeheugen gebaseerde opslag. Soms wordt er echter geen echte ssd gebruikt, maar eMMC-opslag. Dit type opslag is meer vergelijkbaar met een snelle geheugenkaart en is merkbaar trager dan een echte ssd, vooral bij gebruik van een volledig pc-besturingssysteem zoals Windows.

Grafische kaart

Elke laptopprocessor heeft tegenwoordig een geïntegreerde gpu, die voor de meeste dagelijkse werkzaamheden prima voldoet. Hoewel er prestatieverschillen zijn tussen deze geïntegreerde gpu's, is dat voor normaal gebruik meestal niet zo belangrijk. Wanneer je echter grafisch intensieve taken wilt uitvoeren, zoals het spelen van games of het bewerken van video's, heb je al snel een extra (dedicated) gpu nodig.

Mobiele gpu's worden geproduceerd door zowel Nvidia als AMD, maar in de meeste laptops zie je toch voornamelijk Nvidia-gpu's terug.

Voor een gaming-laptop is de minimale aanbevolen gpu de Nvidia GeForce RTX 4050. Hiermee kun je de meeste games spelen in Full HD-resolutie met gemiddelde kwaliteitsinstellingen. De oudere Nvidia RTX 3060 biedt vergelijkbare prestaties als de RTX 4050.

Een RTX 4060 is een goede keuze als je games op hogere instellingen wilt spelen. Voor oudere laptops kun je dan naar een RTX 3070 kijken. De krachtigere RTX 4070 (of de RTX 3080) maakt het mogelijk om vrijwel alle games op de hoogste instellingen te spelen, terwijl een RTX 4080 zelfs gaming in 4K ondersteunt.

Let op de aansluitingen

Uiteraard let je er bij de keuze van een laptop op of het apparaat is voorzien van de door jou gewenste aansluitingen als usb-poorten, HDMI en een kaartlezer. Vrijwel alle moderne laptops zijn tegenwoordig voorzien van in ieder geval één usb-c-aansluiting. Helaas is de ene usb-c-poort de andere niet, want usb-c ondersteunt diverse standaarden.

Het trage usb 2.0 is zeldzaam, maar bij gebruik van usb 3.2 (dat soms nog 3.1 genoemd wordt) kan het om gen 1 of gen 2 gaan met een maximale snelheid van 5 of 10 Gbit/s. De meeste laptops met usb-c laten zich via usb-c opladen, maar dat is niet altijd het geval. Hetzelfde geldt voor een DisplayPort-beeldsignaal. Controleer dit dus goed in de specificaties, want een usb-c-poort die zowel laden, dataoverdracht als een beeldsignaal ondersteunt, is in de praktijk erg handig. Hiermee is het mogelijk om je laptop met één kabel op een keur aan dockingstations aan te sluiten die je al voor enkele tientjes in huis hebt.

Vind je thunderbolt 3 of 4 of usb 4.0 in de specificaties van je laptop, dan heb je automatisch een aansluiting die voorzien is van alle mogelijkheden.

©cronislaw@gmail.com

Prijsklassen

Je haalt al vanaf zo’n 300 euro een nieuwe laptop in huis, maar op dat prijsniveau kun je niet heel veel verwachten. Zo zal de processor een relatief langzame Intel Pentium zijn en zul je 4 GB RAM krijgen in combinatie met een krappe ssd. We raden je daarom aan om minimaal 500 euro voor je nieuwe laptop te reserveren. Voor dat bedrag kun je een laptop kopen die is voorzien van een Intel Core i3- of AMD Ryzen 3-processo in combinatie met 8 GB RAM en 256 GB opslag.

Ben je op zoek naar meer kracht en luxe, dan vind je in de prijscategorie tussen 700 en 800 euro interessante modellen. Voor dit geld is het mogelijk om een laptop met 16 GB RAM in huis te halen in combinatie met een ssd van 512 GB. De processors zullen doorgaans nog een Core i5 of Ryzen 5 van de wat oudere generaties zijn.

Ben je op zoek naar een snelle, moderne en lichte laptop, dan heb je voor zo’n 1000 euro een prima exemplaar in huis voorzien van een moderne processor, 16 GB RAM en 512 GB opslag. Ook een scherm met een resolutie hoger dan Full HD vind je in deze prijsklasse terug.