ID.nl logo
Review Samsung Galaxy Note 10 Plus - Goed alternatief voor S10 Plus?
© Reshift Digital
Huis

Review Samsung Galaxy Note 10 Plus - Goed alternatief voor S10 Plus?

Is de Galaxy Note 10 Plus de beste smartphone van 2019? En hoeveel beter is hij in vergelijking met de Galaxy S10 Plus? We namen het toestel uitgebreid onder handen. Onze ervaringen lees je in deze Samsung Galaxy Note 10 Plus review.

Samsung presenteerde de Galaxy Note 10 begin augustus, samen met de grotere, betere en duurdere Note 10 Plus. De adviesprijzen bedragen respectievelijk 950 en 1100 euro. Van de Note 10 hebben we een eerste indruk gepubliceerd en binnenkort volgt de uitgebreide review. Hier lees je onze bevindingen met de Note 10 Plus, Samsungs meest geavanceerde smartphone ooit.

Samsung Galaxy Note 10 Plus ontwerp

De Note-smartphones staan al sinds dag één bekend om hun grote scherm en dat is met de Note 10 Plus niet anders. Met zijn 6,8 inch display is het de grootste telefoon die je nu kan kopen. En dat merk je: het toestel is zwaar (196 gram) en fors qua afmetingen. Dit is geen smartphone die je gemakkelijk in je strakke broekzak stopt. De Note 10 Plus met één hand bedienen is al helemaal onmogelijk.

De Note 10 (6,3 inch) is kleiner en daarom wat handzamer. Op onderstaande foto zie je de Note 10 (roze en wit) naast de Plus-versie.

Het enorme scherm heeft natuurlijk ook voordelen. Typen gaat prettiger met twee handen, foto's en video's komen beter tot hun recht en er is meer ruimte voor je apps en games.

©PXimport

De behuizing van de Note 10 Plus heeft voor- en nadelen. Het toestel ziet er luxe en modern uit, voelt degelijk aan en het glas ziet er fraai uit, vooral in de Aura Glow-editie. Die reflecteert licht en oogt daarom soms wit en dan weer een regenboog. De smartphone is wel erg gevoelig voor vingerafdrukken. Glas is bovendien ook kwetsbaar voor krassen en valschade. Het toestel is ook erg glad, zeker als je wat nattige vingers hebt. Ik raad je van harte aan een hoesje te gebruiken.

Opvallend is de plaatsing van de knoppen. Zowel de aan- en uitknop als de volumeknoppen zitten op de linkerkant, vrij hoog ook. Voor een rechtshandige gebruiker, waaronder ondergetekende, zijn de knoppen vaak slecht bereikbaar. Je zal de smartphone een beetje moeten draaien of je andere hand moeten gebruiken om de toetsen in te drukken. Niet ideaal. Linkshandigen zullen juist wel tevreden zijn.

Dag koptelefoonpoort

De Note 10 en Note 10 Plus zijn de eerste dure Samsung-smartphones zonder 3,5mm-koptelefoonpoort. Volgens de fabrikant liet het ontwerp geen ruimte over voor de audioaansluiting. Jammer, want het is een feature die voor een deel van de gebruikers best wel tot erg belangrijk is. Anderen geven er weer niets om. Samsung levert usb-c-oordopjes mee en je kan een usb-c-naar-3,5mm-adapter aanschaffen om je bestaande hoofdtelefoon te gebruiken. Bluetooth-oordopjes gebruiken is natuurlijk ook mogelijk.

©PXimport

Note 10 Plus scherm: het beste van het beste

Zoals je van een peperdure smartphone mag verwachten, heeft de Note 10 Plus een uitmuntend display - dat overigens door Samsung zelf gemaakt is. Het oled-scherm toont prachtige kleuren, is goed afleesbaar in de zon en oogt scherp. Standaard toont het display een full-hd-resolutie, maar in de instellingen kan je wisselen naar qhd. Deze resolutie is nog scherper, maar verbruikt vanwege de extra pixels ook meer stroom.

De schermranden zijn over de verticale kant gekromd, waardoor vegen vanaf de zijkanten prettiger aanvoelt. Het is me wel meermaals overkomen dat ik een knop wilde indrukken, maar met mijn handpalm per ongeluk een gekromde schermrand raakte en zo een app opende.

Bovenin het display zit in het midden een klein gaatje. Hier gaat de selfiecamera achter schuil. Op de Galaxy S10 (Plus) zit het cameragaatje rechts in de hoek. Ik prefereer de symmetrische plaatsing in het midden, onder andere omdat alle meldingsicoontjes zo netjes aan de zijkanten getoond worden. Bij apps en games merk je nauwelijks iets van het cameragaatje.

Achter het scherm zit een ultrasone vingerafdrukscanner. Die zie je dus niet, behalve wanneer je je vinger op de juiste plaats moet leggen. De Galaxy S10 (Plus) heeft ook een ultrasone scanner. Op de Note 10 Plus werkt hij iets sneller en nauwkeuriger, maar ik vind hem alsnog niet geweldig. Je moet je vinger erg nauwkeurig op het scherm leggen, anders doet hij het niet. De optische vingerafdrukscanner van de Huawei P30 Pro en OnePlus 7 Pro zijn gebruiksvriendelijker.

©PXimport

S-Pen kan nog meer

Zoals elke Galaxy Note-smartphone komt ook de Note 10 Plus met de kenmerkende S-Pen. Het styluspennetje zit rechts in de onderkant van de behuizing. Met een druk tover je de pen uit het toestel en kan je (aan)tekeningen maken en acties uitvoeren. Ten opzichte van de Note 9 is het nieuwe styluspennetje nauwkeuriger, onder andere omdat hij meer drukpunten heeft. De accuduur moet ook beter zijn: je kan de S-Pen een paar uur gebruiken voordat hij leeg is (en oplaadt in de Note 10 Plus). De pen doet wat hij belooft. Je kan prima tekenen en schrijven, en het is zelfs mogelijk om handgeschreven notities met één druk om te zetten naar een getypte tekst.

De nieuwe Air Actions weten minder te overtuigen. Door met het pennetje in de lucht te zwaaien, kan je onder andere foto's maken en een PowerPoint-presentatie bedienen. Dat ziet er in promotievideo's heel tof uit, maar werkt in de praktijk lang niet altijd even goed. Dan heb je nog AR Doodle. Richt de camera op iemands hoofd, start een video, teken met het pennetje live op of rond die persoon en sla je filmpje op. Grappig om eens uit te proberen op een feestje, maar ik vermoed dat het hierbij blijft.

Dat wil niet zeggen dat de S-Pen in het algemeen geen goede toevoeging is. De Note-serie is de enige smartphone met zo'n geavanceerd ingebouwd pennetje en sommige mensen zweren erbij. Dat kan ik begrijpen, al zie ik zelf weinig meerwaarde in het pennetje. Ik typ bijna altijd sneller dan dat ik schrijf met een pen en ik vind het Note 10 Plus-scherm te klein om serieus tekeningen te maken, een mogelijkheid die Samsung graag toont in reclamevideo's.

©PXimport

De beste hardware

Alle high-end smartphones hebben indrukwekkende specificaties en zijn - mede daarom - heel snel. Je voelt 'm aankomen: dit geldt ook voor de Note 10 Plus, Samsungs beste smartphone tot de Galaxy S11 komt. De Note 10 Plus heeft de nieuwste en krachtigste Exynos-processor, liefst 12GB werkgeheugen en minimaal 256GB opslaggeheugen. Beter krijg je het momenteel niet.

Het is daarom geen verrassing dat de smartphone erg rap is. Alle apps en games draaien zonder problemen op de hoogste instellingen, wisselen tussen recent gebruikte programma's is zo gebeurd en je vliegt door je internetapp.

Je kan het opslaggeheugen van de Note 10 Plus indien gewenst vergroten met een micro-sd-kaartje, iets dat niet kan op de normale Note 10. Het toestel ondersteunt verder twee simkaarten (dual-sim), nfc en 4G. In het buitenland wordt een 5G-versie van de Note 10 Plus verkocht maar omdat Nederland pas volgend jaar 5G krijgt, biedt Samsung hier de 4G-variant aan.

©PXimport

Camera's: helaas nauwelijks vooruitgang

De drie camera's achterop de Galaxy Note 10 Plus zijn identiek aan die van de Galaxy S10 Plus. Dat is jammer, want Samsung kan nog stappen maken op cameragebied. Vooral in het donker moet de Note 10 Plus het afleggen tegen de Huawei P30 Pro en Google Pixel 3. Die maken duidelijkere foto's met meer detail, minder ruis en een betere helderheid. Als dit najaar de Mate 30 Pro en Pixel 4 uitkomen, loopt de Note 10 Plus nog verder achter.

Zonde, al zijn de plaatjes 's in het donker nog steeds prima voor sociale media. Overdag schiet de Note 10 Plus sublieme beelden. De groothoeklens (die een breder blikveld heeft) is een handige toevoeging. De zoomcamera is met 2 keer zoom zonder kwaliteitsverlies ook nuttig, maar ietwat beperkt. Zeker in vergelijking met de Huawei P30 Pro en Oppo Reno 10X Zoom, die verder kunnen zoomen en nog steeds mooie plaatjes maken.

Nieuw is de aanwezigheid van een Time of Flight-sensor (ToF) achterop de Note 10 Plus. Deze sensor helpt bij het bepalen van diepte en wordt onder andere gebruikt voor een bokeh-effect (scherpte-diepte) en augmented reality (AR). Leuk en aardig allemaal en het werkt prima, maar ik vind het verschil met andere toestellen zonder ToF klein. Ik had daarom liever gezien dat Samsung zich had gericht op nachtfotografie en zoomen, features die nuttiger zijn dan een ToF-sensor.

Hieronder zie je een tweetal voorbeelden van de Note 10 Plus-camera's met de normale lens, groothoekcamera en zoomcamera.

©PXimport

Accuduur en opladen

De accu van de Samsung Galaxy Note 10 Plus heeft een capaciteit van 4300 mAh. Dat is groot, maar gebruikelijk voor zo’n enorme smartphone. En dat merk je ook in de praktijk. De batterij gaat zonder problemen een lange dag mee, ook als je het toestel intensief gebruikt. Ik luister veel muziek via draadloze oordopjes, speel graag een zware game en kijk veel e-mail en social media. Als ik s’ avonds naar bed ga, heeft de Note 10 Plus doorgaans nog tussen de vijftien en dertig procent stroom over.

Omdat dat niet genoeg is voor een tweede dag gebruik, kan je de accu het beste ’s nachts of ’s ochtends vroeg opladen. Dat gaat lekker rap via de meegeleverde 25W-oplader. Na iets meer dan een uur is de accu weer volledig vol. Samsung verkoopt vanaf begin september ook een snellere 45W-lader en die gaat vijftig euro kosten. Wie zo snel mogelijk wil laden, kan die stekker aanschaffen. Voor de meeste mensen is de standaardlader snel genoeg.

Overigens kan de Note 10 Plus ook draadloos opladen. Dit gaat wat langzamer dan via de kabel, maar is een fijne extra, zeker als je niet over tien minuten zoveel mogelijk stroom nodig hebt.

©PXimport

De Samsung Galaxy Note 10 (links) en 10+ naast elkaar

Software

De Note 10 Plus draait op Android 9.0 (Pie), op moment van publicatie de nieuwste publiekelijke versie. Samsung legt hier zijn inmiddels bekende OneUI-softwareschil overheen. OneUI oogt strak en is gebruiksvriendelijk. Bovendien zijn er veel handige features, al moet je ze vaak wel eerst activeren. Denk aan de eenhandige modus, die na drie keer tikken op de startoets het scherm verkleint. En de nachtmodus die bijna het hele softwarethema van wit naar zwart wijzigt, is ’s avonds comfortabel en spaart de accu een beetje.

Ook prettig is dat Samsung niet meer – zoals een paar jaar geleden – allerlei eigen apps ongevraagd installeert op zijn toestellen. Je bepaalt bij het instellen van de Note 10 Plus zelf welke Samsung-apps je (niet) wilt. Helaas vind je op de smartphone wel de Facebook-app en wat apps van Microsoft, die je alleen kan uitschakelen.

Met Android 10 voor de deur, is het de vraag hoe snel Samsung deze grote software-update kan uitrollen naar zijn nieuwste vlaggenschip. De fabrikant belooft minimaal twee jaar softwareondersteuning in de vorm van systeemupdates en garandeert drie jaar beveiligingsupdates. Dat is netjes en in lijn met de concurrentie.

©PXimport

Conclusie: Samsung Galaxy Note 10 Plus kopen?

Het moge duidelijk zijn dat de Galaxy Note 10 Plus een uitstekende smartphone is. Hij ziet er fraai uit, heeft een fantastisch scherm en gebruikt de beste hardware van dit moment. De accuduur is goed, het opladen gaat rap en de software(ondersteuning) is in kannen en kruiken. Wie de beste Samsung-telefoon zoekt, moet de Note 10 Plus hebben.

Dat wil niet zeggen dat de Note 10 Plus voor iedereen de beste keuze is. Zeker niet. Het toestel is namelijk erg duur (1100 euro), heeft nu en zeker straks niet de beste camera's (let op de Pixel 4 en Huawei Mate 30 Pro) en biedt op sommige punten weinig vernieuwing ten opzichte van de S10 Plus. De accuduur is vergelijkbaar, de camera's zijn nagenoeg identiek, de S10 Plus ligt fijner in de hand en heeft bijvoorbeeld wel een hoofdtelefoonaansluiting.

Het scherm is iets kleiner en de hardware is wat minder imponerend, maar het grootste verschil is dat hij geen S-Pen heeft. Maakt dat je weinig uit, dan doe je met de Samsung Galaxy S10 Plus een betere koop. Hij presteert in de praktijk bijna hetzelfde als de Note 10 Plus en is momenteel verkrijgbaar vanaf 759 euro. Dat scheelt bijna 350 euro. De flinke meerprijs maakt de Note 10 Plus een smartphone voor de echte liefhebber.

Uitstekend
Conclusie

**Adviesprijs** € 1100,- **Kleuren** Wit, zwart en Aura **OS** Android 9.0 (One UI) **Scherm** 6,8 inch oled (3040 x 1440) **Processor** 2,7 GHz octacore (Samsung Exynos 9825) **RAM** 12GB **Opslag** 256GB of 512GB (uitbreidbaar) **Batterij** 4.300 mAh **Camera** 12, 12 en 16 megapixel (achter), 12 megapixel (voor) **Connectiviteit** 4G (LTE), Bluetooth 5.0, wifi, gps, nfc **Formaat** 16,2 x 7,7 x 0,8 cm **Gewicht** 196 gram **Overig** vingerafdrukscanner onder scherm, S-Pen, ToF-sensor **Website** [www.samsung.com/nl](https://www.samsung.com/nl/smartphones/galaxy-note10/ target=)

Plus- en minpunten
  • Groots, prachtig scherm
  • S-Pen voor de liefhebber
  • Krachtigste hardware
  • Gebruiksvriendelijke software
  • Camera in het donker
  • Plaatsing knoppen voor rechtshandigen
  • Geen audiopoort
▼ Volgende artikel
Waarom je luchtreiniger in de herfst meer doet dan je denkt
© Leonid Iastremskyi
Energie

Waarom je luchtreiniger in de herfst meer doet dan je denkt

Veel mensen denken dat een luchtreiniger vooral nuttig is in het voorjaar en de zomer, als het pollenseizoen in …uhm volle bloei staat. Maar ook – of juist – in de herfst is zo’n apparaat een echte hulp voor een gezonder binnenklimaat in huis. Hoe dat precies zit, lees je in dit artikel.

Dit artikel in het kort

Een luchtreiniger doet meer dan alleen pollen, rook en huisstofmijt uit de lucht halen. Zeker in de herfst, als we minder ventileren, helpt hij de lucht in beweging te houden, allergenen te verminderen en de luchtkwaliteit op peil te houden. In dit artikel lees je wat er verandert zodra het kouder wordt, hoe je het effect van je luchtreiniger vergroot met slim ventileren en waar je op let bij gebruik en plaatsing voor een stabieler binnenklimaat.

Lees ook: Schimmel in je badkamer? Zo kom je er voor eens en altijd vanaf!

Open deur: minder ventilatie = minder frisse lucht

Waar in de zomer ramen en deuren openstaan, houden we in de herfst juist alles vaker dicht. Dat houdt de warmte binnen, maar doordat de lucht minder goed circuleert blijven vocht, stof en geuren langer hangen. In badkamers, keukens en woonkamers met goed sluitende kozijnen merk je dat direct: de lucht voelt wat bedompter aan en ruikt sneller muf. Een luchtreiniger helpt dat te voorkomen door fijnstof, pollen en andere kleine deeltjes actief uit de lucht te filteren. Zo blijft het binnenklimaat merkbaar frisser, ook wanneer de ramen dicht blijven.

Luchtfiltering uitgelegd

De meeste luchtreinigers gebruiken een HEPA-filter dat microscopisch kleine deeltjes opvangt. Sommige modellen combineren dat met een koolstoffilter dat geuren en vluchtige stoffen neutraliseert. Zo verdwijnt niet alleen stof, maar ook kookluchtjes en sigarettenrook sneller uit de ruimte. Een goed HEPA-filter verwijdert tot 99,97 procent van de deeltjes van 0,3 micrometer of groter, waaronder fijnstof, pollen en schimmelsporen.

Minder allergieklachten

Wie gevoelig is voor huisstofmijt of schimmelsporen, merkt dat klachten vaak toenemen in de herfst. Dat komt doordat vocht en temperatuur in huis precies de omstandigheden bieden waarin deze allergenen goed gedijen. Een luchtreiniger helpt door de lucht continu in beweging te houden en allergenen te vangen. Wat je wel moet weten: schimmelsporen worden door een filter grotendeels uit de lucht gehaald, maar de bron – vaak vochtige muren of slecht geventileerde ruimtes – moet je nog steeds aanpakken. Zonder die bronbestrijding blijft het probleem terugkomen. Een luchtreiniger helpt dus vooral bij de symptomen, niet bij de oorzaak.

De ideale stand

Laat de luchtreiniger liever langdurig op lage stand draaien dan af en toe kort op volle kracht. Zo blijft de luchtkwaliteit stabiel. Veel luchtreinigers meten zelf de luchtkwaliteit met sensoren en schakelen automatisch een tandje bij als dat nodig is. Op lage stand gebruiken ze meestal 20 tot 40 watt, vergelijkbaar met een ledlamp.

©Philips

Ventileren en luchtvochtigheid

Een luchtreiniger is geen vervanger voor ventilatie. Ventileren blijft nodig om koolstofdioxide, vocht en geur af te voeren. Wie de ramen regelmatig openzet en daarnaast een luchtreiniger laat draaien, houdt de lucht zowel vers als schoon. De luchtreiniger pakt de fijne stofdeeltjes aan, terwijl ventilatie zorgt dat nieuwe zuurstof binnenkomt.

In de herfst speelt ook de luchtvochtigheid een rol. Door de verwarming kan de lucht binnen te droog worden, en daar doet een luchtreiniger weinig aan. Wil je het binnenklimaat prettig houden, combineer hem dan met een luchtbevochtiger.

De beste plek om je luchtreiniger neer te zetten

Zet de luchtreiniger niet in een hoek, maar vrij in de kamer zodat lucht rondom het apparaat kan circuleren. In de buurt van een deur of raam werkt vaak het best. Zet hem niet op de grond, maar juist wat hoger – bijvoorbeeld op een kast of bijzettafel. Zo zuivert hij de lucht op borsthoogte (dus de hoogte waarop je lucht inademt) beter en verdeelt hij de schone lucht gelijkmatig door de ruimte.

Betere lucht, beter binnenklimaat

Een luchtreiniger is geen wondermiddel, maar wel een apparaat dat in de herfst meer doet dan veel mensen denken. Hij haalt stof, pollen en schimmelsporen uit de lucht, helpt muffe geur te voorkomen en ondersteunt de ventilatie in huis. Zeker in goed geïsoleerde woningen, waar de lucht snel stil komt te staan, merk je het verschil. De lucht voelt frisser aan, je ademt prettiger en het binnenklimaat blijft in balans – precies wat je nodig hebt in het seizoen waarin we het liefst binnen blijven.



Minder stof = een beter binnenklimaat

Heb jij al een plumeau in huis?
▼ Volgende artikel
Privacygevoelige gegevens verwijderen uit foto's en bestanden
© ID.nl
Huis

Privacygevoelige gegevens verwijderen uit foto's en bestanden

Mediabestanden, zoals foto’s, audio en diverse documenten, bevatten vaak extra informatie over het bestand zelf, de zogeheten metadata. Niet al die gegevens hoeven natuurlijk voor iedereen leesbaar te zijn. Hoe pas je die gegevens aan, en kun je ze ook helemaal verwijderen?

Wat gaan we doen?

We laten je zien hoeveel informatie er in je foto’s, muziek en documenten verstopt zit. Je ontdekt hoe je die metadata zelf kunt bekijken, wissen of juist aanvullen – met slimme tools en praktische ingrepen.

Metadata betekent letterlijk gegevens over gegevens. Het gaat namelijk om informatie die iets over het bestand zelf zegt, maar geen deel uitmaakt van de hoofdinhoud. Bij foto’s kan dit bijvoorbeeld de opnamedatum zijn, maar ook de locatie, cameramodel en instellingen. Muziekbestanden bevatten dan weer gegevens zoals titel, artiest, album, jaartal, albumhoes en songteksten. In video’s vind je informatie terug zoals gebruikte software, resolutie en lengte. Ook in pdf’s en Office-documenten als pdf zitten vaak extra data, zoals auteursnaam, aanmaakdatum en revisies.

Metadata zijn vaak erg handig. Je kunt je vakantiefoto’s bijvoorbeeld automatisch sorteren op locatie of datum, en als fotoliefhebber kun je instellingen zoals iso of sluitertijd analyseren. In muziekbestanden toont je mediaspeler alle informatie in de afspeellijst (inclusief gesynchroniseerde lyrics) en kun je snel tracks per genre of jaar terugvinden. Bij documenten zie je naast de auteur onder meer ook wanneer het bestand is aangemaakt en welke revisies zijn doorgevoerd.

Metadata bevatten vaak interessante informatie over een bestand.

Waarom bewerken?

Metadata zijn dus zeker handig, maar soms bevatten ze informatie die je liever niet deelt of die simpelweg niet klopt. Denk aan foto’s die je online plaatst: je wilt dan meestal geen locatiegegevens meegeven zoals je thuisadres. En misschien ook liever niet welk toestel je gebruikt of dat je bewerkingen hebt uitgevoerd. Anderzijds wil je voor archiveringsdoelen misschien nog trefwoorden toevoegen of locatiegegevens invoeren bij foto’s die je binnenshuis nam.

In veel muziekbestanden zitten onjuiste tags, zoals verkeerd gespelde album- of artiestnamen. Of je wilt ontbrekende albumhoezen of lyrics aanvullen, of extra tags toevoegen om je collectie beter te structureren per jaar, genre of tracknummer.Bij documenten kan het juist gaan om het verbergen van de auteur of doorgevoerde aanpassingen, of om het wissen van revisies met gevoelige inhoud. Soms wil je ook bepaalde metadata eenduidiger gebruiken in meerdere bestanden, bijvoorbeeld voor professionele doeleinden.

De meeste smartphones en camera’s leggen standaard ook de gps-coördinaten van je foto’s vast.

Locatiegegevens in foto's

Laten we starten met foto’s en in het bijzonder met locatiegegevens, want deze kunnen voor veel gebruikers belangrijk zijn. De kans is groot dat je smartphone deze informatie standaard bewaart bij elke foto. Je kunt dit controleren en aanpassen. Op Android open je de camera-app, tik je op het tandwielpictogram voor Instellingen, zoek je naar Locatie opslaan, GPS-tags of Geotagging en schakel je de functie uit. Op sommige toestellen kun je ook instellen dat telkens eerst om je toestemming wordt gevraagd.

Op een iPhone open je Instellingen en ga je naar Privacy en beveiliging. Tik op Locatievoorzieningen, scrol naar Camera en kies Nooit of Vraag volgende keer of wanneer ik deel, om telkens zelf te beslissen.

Bij de meeste digitale fotocamera’s werkt het net zo. Ze gebruiken een gps-module of bluetooth met je smartphone om locatiegegevens toe te voegen. Via het menu kun je deze functie ook hier uitschakelen.

Je kunt in Android via de camera-app aangeven dat je de locatie (niet) wilt opslaan.

Metadata foto’s

Om de vaak talrijke metadata van foto’s gestructureerd te bewaren en weer te geven, zijn er in de loop der jaren verschillende metadata-frameworks ontstaan. Het eerste dat echt als standaard doorbrak, was EXIF (EXchangeable Image File format). Vrijwel alle digitale camera’s en smartphones voegen dit automatisch toe, met informatie zoals datum, tijd, gps-coördinaten, cameramerk en diafragma. Om gebruikers ook zelf metadata te laten toevoegen, werd eind vorige eeuw het IPTC-IIM-formaat ontwikkeld (International Press Telecommunications Council - Information Interchange Model), voor gegevens zoals copyright en beschrijvende tags. Hierop volgden nog diverse uitbreidingen.

Begin deze eeuw lanceerde Adobe XMP (eXtensible Metadata Platform), vooral bedoeld voor metadata tijdens fotobewerking. Deze worden ook opgeslagen in het fotobestand zelf of in een apart xmp-bestand (een sidecar genoemd). Alles bij elkaar is dit dus behoorlijk complex, vooral omdat er in één foto metadata van deze drie frameworks tegelijk kunnen voorkomen.

Locatie aanpassen

Sommige apps en diensten verwijderen locatiegegevens automatisch uit foto’s. WhatsApp bijvoorbeeld stript standaard alle metadata. Toch is het veiliger om gevoelige informatie vooraf zelf te wissen. Op een iPhone doe je dat vanuit de Foto’s-app: selecteer de foto, tik op het info-icoon of veeg omhoog. Je ziet een kaart met locatie, en via Pas aan kun je de locatie wijzigen of instellen op Geen locatie. Met Voeg een locatie toe kun je ook zelf gegevens toevoegen. Op Android is dit wat lastiger. Google Foto’s biedt geen optie om locatiegegevens te verwijderen of aan te passen als die al in de EXIF-metadata zitten. Zelf locatiegegevens toevoegen kan wel, maar slechts beperkt. Externe apps bieden dan meer mogelijkheden.

Photo Metadata Remover geeft je de mogelijkheid om een of meerdere foto’s tegelijk te strippen van locatie en andere metadata. Je kiest de bronmap en de doellocatie voor de opgeschoonde bestanden. Wil je metadata wijzigen in plaats van verwijderen, dan gebruik je een gratis app als Photo EXIF Editor - Metadata. Open een fotomap, selecteer een foto en je ziet een reeks EXIF-tags, zoals Geolocation, Captured time, Aperture en Exposure time. Tik op een tag om deze aan te passen. Bij Geolocation krijg je een kaart te zien waarop je een nieuwe locatie aanduidt, die je bevestigt met het vinkje en het diskette-icoontje.

Losse bestanden in XnView

Het is prettiger om de metadata van je foto’s op je pc te bewerken. In beperkte mate kan dat via Verkenner: klik met rechts op een foto, kies Eigenschappen, open het tabblad Details en beweeg je muis over de kolom Waarde om te zien welke items je kunt aanpassen. Voor meer mogelijkheden zijn er gratis externe tools beschikbaar. We denken bijvoorbeeld aan de uitgebreide opdrachtregeltool ExifTool, de flexibele fotobeheerder XnView MP of het Adobe Lightroom-alternatief darktable.Hier focussen we op de handigste functies binnen XnView MP. Start de tool (ook als portable versie beschikbaar) en open een foto via het menu Bestand of de ingebouwde bestandsbrowser. Icoontjes op de miniatuur tonen welke metadata aanwezig zijn (xmp, ipct-iim en exif). Helemaal onderaan vind je het tabblad Info met de metadata op aparte tabbladen. Op het tabblad Kaart bekijk je de locatie. Controleer in het menu Beeld of alle gewenste opties bij Info panelen zijn aangevinkt.

In het menu Metagegevens kies je bij Opschonen welke soorten metadata je wilt verwijderen. Andere opties, die geen verdere toelichting behoeven, zijn GPS-gegevens bewerken en Tijdstempel wijzigen. Met IPTC bewerken en XMP bewerken pas je metadata aan via meerdere tabbladen. Klik hier op Schrijven om je wijzigingen toe te passen. In het Info-paneel zul je merken dat veel aanpassingen tegelijk op zowel ITPC-IIM- als XMP-niveau doorgevoerd worden.

Je kunt metadata verwijderen, maar ook zelf bewerken in XnView MP.

Batch-aanpassingen in XnView

Met XnView MP kun je metadata ook in meerdere foto’s tegelijk aanpassen of verwijderen. Open Hulpmiddelen / Reeks converteren (Ctrl+U) en voeg bestanden of een hele map toe met Bestanden toevoegen of Map toevoegen. Ga daarna naar het tabblad Acties, klik op Actie toevoegen, kies Metagegevens en selecteer een optie als IPTC-IMM/XMP, Metagegevens wissen of XMP. We gaan even uit van deze laatste. Vul de tagvelden die verschijnen naar wens in.

Op het tabblad Uitvoer bepaal je waar de gewijzigde bestanden terechtkomen (dit hoeft zeker niet de bronmap te zijn). Bevestig met Converteren om de aangepaste metadata op te slaan in de geselecteerde foto’s. Je controleert dit via het Info-paneel op het tabblad XMP (onder meer bij het onderdeel dc). Op vergelijkbare manier kun je ook IPTC-IIM-metadata aan meerdere foto’s toevoegen of aanpassen.

Je kunt metadata in één keer ook in meerdere fotobestanden toevoegen.

Metadata in audio

Net als bij foto’s kunnen ook audiobestanden metadata opslaan, in verschillende headers en op uiteenlopende manieren. Het bekendste formaat is ID3 (voornamelijk bij mp3), met informatie als titel, artiest, album, genre en jaar. De latere versie, ID3v2, ondersteunt ook songteksten, albumhoezen en eigen velden. Andere populaire formaten zijn APE en Vorbis Comments, onder meer gebruikt bij FLAC- en OGG-bestanden.

Zoals eerder genoemd zijn er verschillende praktische redenen om metadata in audiobestanden aan te passen of toe te voegen. Twee uitstekende en gratis tools hiervoor zijn TagScanner en Mp3tag. We nemen deze laatste als voorbeeld. Laat je niet afschrikken door de naam: de tool ondersteunt verschillende audio- en metadataformaten, waaronder de drie hierboven genoemde.

De metadata van een mp3-bestand kan onder andere de albumhoes bevatten die getoond wordt als je het bestand afspeelt.

Losse bestanden in Mp3tag

Download en installeer Mp3tag onder Windows (eventueel als portable versie) en start de app. Sleep een audiobestand naar het hoofdvenster en selecteer het. In het linkerdeelvenster zie je de metadata zoals Titel, Artiest, Album en Jaar. In de kolom Tag verneem je het type metadata, bijvoorbeeld Vorbis Comment, ID3v2.4 of APE. Je past de metadata aan door in een tagveld te klikken en de inhoud te wijzigen of aan te vullen. Klik met rechts op het veld met het cd-icoon, kies Cover toevoegen en verwijs naar een geschikte afbeelding. Gebruik Bestand / Tag opslaan (Ctrl+S) om je wijzigingen te bewaren.

Je kunt ook metadata ophalen via online databases. Mp3tag ondersteunt standaard drie bronnen: freedb (of beter: opvolger gnudb, aangezien freedb niet langer operationeel is), Discogs en MusicBrainz. Deze opties vind je in het menu Tagbronnen. Bij het eerste gebruik van Discogs meld je je aan met een gratis account en autoriseer je Mp3tag met een code. Voor MusicBrainz en freedb is dat niet nodig, al vul je voor freedb wel bij voorkeur een (willekeurig) e-mailadres in via Bestand / Opties bij Tagbronnen / Freedb (de overige gegevens kun je ongewijzigd laten). Je kunt nu allerlei metadata, inclusief coverart, opvragen via deze bronnen.

Je kunt metadata handmatig aanpassen, maar ook online bronnen ter hulp roepen.

Batch-aanpassingen in Mp3tag

Soms wil je metadata van meerdere muziekbestanden tegelijk aanpassen of toevoegen, bijvoorbeeld nummers van dezelfde cd. Dat kan ook in Mp3tag: sleep een map met nummers naar het hoofdvenster of open die via Bestand / Map toevoegen. Selecteer de bestanden die je tegelijk wilt aanpassen; met Ctrl+A selecteer je alles. In het linkerdeelvenster verschijnt dan standaard <houden> bij tagvelden die al ingevuld zijn. Laat je <houden> staan, dan wijzigt Mp3tag dat veld niet. Klik je op het pijlknopje, dan kun je <wissen> kiezen om het veld te legen, een bestaande tag selecteren of zelf iets invoeren. Bevestig ook hier met Ctrl+S om je wijzigingen op te slaan.

Je kunt metadata ook automatisch laten invullen op basis van bestandsnamen. Die bevatten soms bruikbare informatie terwijl de metatags zelf leeg zijn. Selecteer de juiste bestanden en kies Converteren / Bestandsnaam - Tag. Pas het veld Formattering aan zodat het overeenkomt met de structuur van je bestandsnamen, bijvoorbeeld %track% - %artist% - %title%. Onderaan zie je de overeenkomende tags. Klik op Voorbeeld en bevestig met OK. Het omgekeerde kan trouwens ook, via Tag - Bestandsnaam.

Stel je metadata samen op basis van de bestandsnamen (of omgekeerd).

Metadata in documenten

Niet alleen mediabestanden bevatten metadata, dit geldt net zo goed voor ‘gewone’ documenten. Deze informatie kan bijvoorbeeld handig zijn bij het ordenen, zoals op auteur of trefwoorden, en bij het archiveren en zoeken. We beperken ons hier tot twee populaire formaten: pdf en docx. Om de metadata van een pdf te bekijken, open je die in een gratis applicatie als Adobe Acrobat Reader. Klik met rechts op het document en kies Document properties (Ctrl+D). Op het tabblad Description kun je tags invullen zoals Title, Author, Subject en Keywords.

Voor docx-bestanden kun je Verkenner gebruiken: klik met rechts op het bestand, kies Eigenschappen en blader op het tabblad Details door de metadata. Je kunt dit uiteraard ook rechtstreeks in Microsoft Word doen: open het document, ga naar Bestand, kies Info en klik op Alle eigenschappen weergeven.

Ook vanuit Verkenner kun je allerlei metadata van (bijvoorbeeld) docx-bestanden bekijken.

Documenten bewerken

Bij docx-bestanden kun je metadata niet alleen bekijken, maar vaak ook aanpassen, zowel via Verkenner als in Word. Beweeg je muiscursor over een veld en verschijnt er een kader, dan kun je de inhoud wijzigen of wissen. Wil je meerdere metadata tegelijk verwijderen, dan kies je beter een andere aanpak. Dit kan via het tabblad

Details in het eigenschappenvenster van het bestand. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. In het dialoogvenster staat standaard ingesteld dat er een kopie wordt gemaakt zonder eigenschappen, maar je kunt ook de optie De volgende eigenschappen uit dit bestand verwijderen kiezen. Vink dan de gewenste metadata aan of klik op Alles selecteren, en bevestig met OK.

Je kunt ook bewerken vanuit Word: ga naar Bestand, kies Info en klik op Controleren op problemen / Document controleren. Laat alle onderdelen aangevinkt en klik op Controleren. Vervolgens kies je Alles verwijderen bij de onderdelen die je uit het document wilt halen. Rond af met Sluiten.

Vanuit Word kun je aangeven welke extra elementen, waaronder metadata, je uit het document wilt verwijderen.

PDF-bestanden bewerken

Voor het gratis bewerken van metadata in een pdf-bestand gebruik je bijvoorbeeld PDF24 Creator. Start de tool na installatie. In de toolbox onderaan zie je onder meer de knoppen Remove PDFMetadata en Edit PDF metadata. Sleep een of meerdere pdf’s naar het venster. Met de eerste knop verwijder je alle metadata in één keer, met de tweede pas je velden aan zoals Title, Author, Subject en Keywords. Je kunt hiermee helaas geen eigen metadata toevoegen.

Dat kan wel met een zeldzame gratis (online-)tool zoals Sejda. Klik op Change metadata (ook Remove all metadata is hier beschikbaar), vul de gewenste velden in of klik op + Add new field, en geef een naam en waarde op. Bevestig met Add Field en Update PDF Metadata, en download de aangepaste pdf. Je kunt deze eigen velden bekijken met Acrobat Reader, via Document properties op het tabblad Custom.

PDF24 bevat een indrukwekkende toolbox voor pdf-bewerkingen, waaronder verwijderen en aanpassen van metadata.