Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Templatemaker - Doe-het-zelf

Geschikt voor: elk systeem

We herinneren ons van vroeger boeken met bouwplaten waar je onderdelen moest uitknippen, vouwen en op de juiste wijze aan elkaar lijmen om allerlei objecten te maken, variërend van eenvoudige meetkundige figuren tot replica’s van beroemde gebouwen.

Behalve dat het een leuk tijdverdrijf is, vormt het spelen met dit soort bouwplaten ook een leuk onderwerp voor creatieve en geld besparende doe-het-zelf-projecten. Het enige dat je nodig hebt is een printer die aan je pc of mobiele apparaat is gekoppeld, een schaar, een flinke stapel papier en wellicht etalagekarton om ontwerpen die stevigheid vereisen op over te trekken. En de ontwerpen zelf? Die vind je op www.templatemaker.nl.

Deze site biedt een imposante collectie sjablonen voor het zelf maken van allerlei (cadeau)verpakkingen in een veelheid aan leuke creatieve vormen, alledaags verpakkingsmateriaal zoals zelfgemaakte enveloppen of doosjes, geometrische vormen die zijn te gebruiken als decoratie en zelfs een beroemde 3D-puzzel in de vorm van de zogeheten Soma-kubus.

En … in tegenstelling tot de bouwplaten van vroeger kun je de maten van alle ontwerpen op deze leuke site helemaal aan je eigen behoefte aanpassen.

©PXimport

Tip 02: Spydish - Privé

Geschikt voor: Windows 10

We kunnen ons haast niet meer voorstellen dat er een tijd was waarin computers níet voortdurend met de buitenwereld waren verbonden. Het is dan ook handig om altijd allerlei informatie onder handbereik te hebben en om al je software zonder moeite bij te kunnen werken naar de laatste versie. Uiteraard zijn er ook schaduwzijden, zoals malware en het wakend oog van bedrijven die voortdurend over je schouder meekijken.

Met de komst van Windows 10 behoort ook Microsoft tot die bedrijven. Wat ze van je mogen bijhouden, kun je uitgebreid vastleggen in de privacyinstellingen. Het vervelende is dat deze niet alleen verspreid zijn over verschillende onderdelen van de vele beschikbare systeeminstellingen, maar ook dat er met nieuwe Windows-updates nog weleens het een en ander verandert.

Spydish biedt een centrale plek om al deze instellingen naar wens aan te passen. Elk van de vele instellingen biedt een pop-up waarin je kunt lezen wat het doel van die instelling is.

Omdat sommige instellingen van belang zijn voor het goed functioneren van Windows, raden we dit programma alleen aan voor mensen die thuis zijn in de materie.

©PXimport

Tip 03: Slitheris - Inhoudsopgave

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Een gemiddeld huishouden van vier personen heeft tegenwoordig al snel vele apparaten die gebruikmaken van het lokale netwerk: meerdere pc’s en/of laptops, de nodige smartphones en tablets, een netwerkprinter, een nas, een of meer mediaspelers, spelcomputers en in toenemende mate apparaten die ons huis ‘smart’ moeten maken door bijvoorbeeld via een app de cv, de verlichting of de gordijnen te kunnen bedienen. Hoe hou je daar in hemelsnaam zicht op?

Dat kan met een netwerkscanner. Slitheris Network Discovery is op dat gebied een hele fraaie. Na de start is het programma wel even zoet, want het moet alle mogelijke lokale netwerkadressen aan de tand voelen (pingen) en bovendien kent het wat foefjes voor wanneer apparaten zo’n ping opzettelijk niet beantwoorden. Om gevonden te worden, moet al die hardware uiteraard wel op dat moment op het netwerk zijn aangesloten en aan staan, maar van alles waarvoor dat geldt, geeft Slitheris u na enkele minuten een zeer gedetailleerd overzicht, inclusief informatie zoals fabrikant, besturingssysteem en netwerkadres.

©PXimport

Tip 04: VSDC Free Video Editor - Geluid, camera, actie!

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Waar we voor fotobewerking naast commercieel aanbod kunnen kiezen uit een breed scala aan gratis producten, hebben we voor videobewerking aanmerkelijk minder keus. Toch zijn er wel enkele uitstekende producten die je niets kosten en VSDC Free Video Editor valt daar zeker onder.

VSDC is een zogeheten niet-lineaire editor, wat inhoudt dat je niet afhankelijk bent van de volgorde van het opgenomen materiaal. Je kunt simpelweg fragmenten uit een of meer video’s – desgewenst samen met foto’s – op een willekeurige plek op de tijdlijn plaatsen en tussen deze fragmenten overgangen aanbrengen.

Om een uniforme kwaliteit te garanderen, kun je alle gebruikte fragmenten uitgebreid te lijf met de correctiegereedschappen die we ook in fotobewerkers vinden. Ook kun je er de nodige filters op loslaten.

Om de productie verder te verfraaien, kun je beelden op allerlei manieren met elkaar combineren (bijvoorbeeld door middel van ‘green screen’) en teksten en andere grafische elementen toevoegen. Deze kunnen zelfs automatisch meebewegen met bijvoorbeeld personen in de video.

Uiteraard zijn er ook de nodige hulpmiddelen om met geluid te werken en er zijn zelfs functies die je helpen om beelden te synchroniseren met de beat van muziek.

©PXimport

Tip 05: MediaMonkey - Georganiseerd

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Er zijn programma’s om muziekverzamelingen mee te beheren, er zijn programma’s om videocollecties mee te beheren en … er is MediaMonkey dat het allebei doet.

MediaMonkey is al jaren van de partij en gooide van meet af aan hoge ogen als het ging om de hoeveelheid functies en de degelijkheid van het programma, maar zelfs na al die tijd weten de makers nog altijd nuttige nieuwe functies toe te voegen.

Het programma is er in twee versies (die allebei ook portable beschikbaar zijn). Naast de betaalde Gold-versie met alle functies is er een gratis versie met enkele beperkingen, maar die zijn voor de meeste gebruikers niet van belang (zoals een lagere brandsnelheid voor wie cd’s of dvd’s wil branden – wie doet dat nog?).

Met de gratis versie beheer je moeiteloos mappen met honderdduizenden titels muziek, films, series en podcasts. Voor wat betreft muziek kan MediaMonkey je helpen deze automatisch te taggen en van hoesjes te voorzien.

Als het gaat om afspelen is er onder andere een speciale feest-modus, waarin je je pc afspeellijsten kunt laten spelen zonder dat feestgangers de pc kunnen beïnvloeden.

©PXimport

Tip 06: GeoHack - Aardig

Geschikt voor: elk systeem

We kennen natuurlijk allemaal Google Maps om snel een plattegrondje mee op te vragen van een bepaalde locatie en ook de namen Bing en OpenStreetmap zullen bij menigeen een belletje doen rinkelen. Deze kaartdiensten vormen nog maar het topje van de ijsberg als het gaat om het aanbod van geografische data. Wie nieuwsgierig is naar de wereld en écht het naadje van de kous wil weten, kan terecht bij het handige GeoHack.

Aangekomen op de site van deze dienst zie je slechts een paar kale invulvakken waar je coördinaten moet invoeren in klassieke notatie (graden, minuten, seconden) of in decimale vorm. Deze kun je desgewenst vinden via Google Maps. Eenmaal ingevoerd leiden ze je naar een overzichtspagina waar je links vindt naar zo’n beetje alle op internet beschikbare kaarten en satellietbeelden van die locatie, waarbij uiteraard niet elke dienst de hele wereld dekt.

En dat alles is nog maar het begin. In de lijst vind je ook links naar pagina’s met foto’s die nabij de opgegeven locatie zijn gemaakt, Wikipedia-artikelen over nabijgelegen plaatsen, sites met weergegevens en meer.

©PXimport

Tip 07: Multi Commander - Op commando

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

We kunnen het niet vaak genoeg herhalen: het blijft vreemd dat Windows Verkenner, nadat het product al meer dan 25 jaar bestaat, nog steeds geen modus voor een dubbel venster biedt met alle voordelen die dat met zich meebrengt. Het werken met bestanden is ten slotte een van de meest essentiële taken van een besturingssysteem. Maar goed, het is wat het is en er zijn alternatieven bij de vleet, zoals Multi Commander.

Multi Commander biedt uiteraard alle gebruikelijke mogelijkheden om bestanden te hernoemen, kopiëren en verplaatsen, waarbij dat laatste natuurlijk makkelijker gaat dan in Verkenner vanwege de twee naast elkaar gelegen vensters en de optie om hierin meerdere tabbladen te openen. Dat is nog maar het begin van de lange lijst met functies.

Een hele fijne is bijvoorbeeld de mogelijkheid om met archiefbestanden te werken als waren het gewone mappen. Ook biedt Multi Commander speciale ingebouwde functies voor foto’s, video’s en audio, zoals het roteren van afbeeldingen, het exporteren van mp3-tags of het opvragen van informatie over een videobestand. Daarnaast is het programma uit te breiden via zelfgemaakte scripts en downloadbare plug-ins.

©PXimport

Tip 08: QTranslate - Grenzeloos

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Zelfs wie meer talen dan alleen het Nederlands beheerst, zal regelmatig op websites stuiten in een taal die hij niet kent. En heb je al een redelijke kennis van een vreemde taal, dan nog zal die zelden het niveau halen van iemand wiens moedertaal het is en dus stuit je soms op uitdrukkingen die je niet thuis kunt brengen.

Nu kun je online hele webpagina’s laten vertalen, bijvoorbeeld door Google, maar daaraan kleeft het nadeel dat dan ook alles wordt vertaald wat je wél begrijpt en dat gebeurt niet altijd optimaal. Nee, dan pakt QTranslate het handiger aan. Wie dit programma op de achtergrond draait, hoeft slechts een tekst te markeren en tweemaal op de Ctrl-toets te tikken om een vertaling te krijgen in een pop-upvenster. Daarbij is het meestal zo dat QTranslate zelf de brontaal herkent.

Een bijkomend voordeel is dat dit programma niet alleen gebruikmaakt van de vertaaldienst van Google, maar bijvoorbeeld ook van Microsoft, Babylon en het uitstekende op AI gebaseerde DeepL, dat voor de talen die het ondersteunt vaak meer natuurlijke vertalingen levert. Welkom in een grenzeloze (taal)wereld!

©PXimport

Tip 09: Remembr - Geheugensteun

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Lange tijd was Windows buitengewoon vergeetachtig. Wanneer je met Ctrl+C iets naar het Klembord kopieerde, werd dat bij een volgende kopieeropdracht spontaan vergeten, omdat het besturingssysteem slechts één item tegelijk kon onthouden. Niet verwonderlijk daarom dat er allerlei programmaatjes werden gemaakt door derden om dit probleem te ondervangen. Met de komst van Windows 10 kwam ook eindelijk het langverwachte Klembord dat eerdere kopieeropdrachten kon onthouden en dat je oproept met Windows-toets+V. Alhoewel dat producten voor derden enigszins overbodig maakte, zijn er toch nog wel redenen te bedenken om voor een alternatief te kiezen. Remembr is zo’n alternatief.

Het programma nestelt zich in je Systeemvak en handelt op de gebruikelijke wijze knip- en plak-opdrachten af. Open je het venster, dan zie je een geschiedenis van eerder gekopieerde items waaruit je de gewenste eenvoudig kunt aanklikken.

Behalve voor mensen die nog niet met Windows 10 werken (en dus een onthoud-functie missen), biedt Remembr ook een voordeeltje voor wie wel met het nieuwste besturingssysteem werkt. In Remembr kun je namelijk teksten in je kopieergeschiedenis doorzoeken.

Vanwege de onthoud-functie van Windows 10 wordt Remembr niet meer bijgewerkt, maar in zijn huidige vorm voldoet het prima.

©PXimport

Tip 10: DVD Flick - Op schijf

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Alhoewel veel mensen tegenwoordig van alles en nog wat streamen, is de dvd nog niet uitgespeeld. Veel mensen maken (eventueel naast het streamen) nog gebruik van een dvd-speler en voor het streamen van videobestanden in lagere resoluties is een dvd in de vorm van een iso-bestand ook nog altijd interessant, al was het alleen maar vanwege de mogelijkheid om verschillende videobestanden samen te voegen en van menu’s te voorzien.

Dergelijke bestanden maak je eenvoudig met het al wat oudere maar nog altijd goed werkende DVD Flick.

Het programma leest bewegend beeld in een veelheid aan formaten, zoals divx, avi en mkv, en converteert deze bestanden naar het voor dvd vereiste mpeg-formaat. Het resultaat van deze conversie kun je wegschrijven als iso-bestand of rechtstreeks branden op een schijfje.

Zeker wanneer je meerdere korte filmpjes op een dvd wilt zetten, dan is het prettig om die bij het afspelen eenvoudig te kunnen selecteren. Voor dat doel kun je uit verschillende menustijlen kiezen, de volgorde van de te converteren video’s naar wens aanpassen en aan deze menu’s koppelen.

©PXimport

Tip 11: Instabee - Plaatjes graaien

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

We herinneren ons de tijd waarin je foto’s maakte op een fotorolletje. Dat moest vervolgens worden afgedrukt en wanneer vrienden tussen die afdrukken plaatjes zagen die ze ook graag wilden hebben, dan moesten die worden bijbesteld, een handeling waarvan de uitkomst zomaar een week op zich liet wachten. Nu delen we voortdurend afbeeldingen via allerlei platforms en Instagram is daarvan een van de populairste.

Nu is het mooi dat je afbeeldingen op iemands Instagram-account kunt bekijken zodra ze erop zijn gezet, maar wat als je ze op je eigen schijf wilt hebben staan? Dan is er het handige Instabee.

Met Instabee kun je met één muisklik razendsnel álle beeldmateriaal van een volledige account downloaden. Dit wordt vervolgens weggeschreven in een map met de naam van dat account. Voor wat betreft Instagram-gebruikers waarvan de inhoud openbaar is, kan dat zelfs wanneer je zelf geen gebruiker van het platform bent en dat ondanks de oproepen van Instagram om in te loggen. Wil je materiaal downloaden dat alleen voor vrienden toegankelijk is, dan moet je uiteraard wel inloggen.

©PXimport

Tip 12: SMPlayer - Speels

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, Linux

Wie audio- en videobestanden wil afspelen, heeft de keus uit heel wat programma’s, waaronder Windows’ eigen mediaspeler. Naast bekende namen zoals VLC zijn er ook minder bekende titels die daar zeker niet voor onderdoen. Een mooi voorbeeld is SMPlayer. Deze mediaspeler ondersteunt niet alleen een enorm aantal bestandsformaten, maar heeft ook een keur aan handige functies.

SMPlayer biedt allerlei filters om de beeldkwaliteit in realtime aan te passen en kent de mogelijkheid om video’s in stapjes sneller of langzamer af te spelen. Zijn die video’s in een taal die je niet kent, dan kun je vanuit het programma ondertitels zoeken. Als die niet lekker synchroon lopen, dan kun je dat eenvoudig aanpassen.

Ook is er de mogelijkheid om video en audio via een url af te spelen en is er een plug-in om YouTube-video’s te downloaden.

Behalve de installatieversie is er ook een portable-editie, zodat je alles wat je maar wilt kunt afspelen zonder codecs te hoeven installeren.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.