De meeste Chromebooks hebben een relatief krappe opslagruimte aan boord. 64 GB is heel behoorlijk en met 128 GB ben je in de wereld van Chrome OS al helemaal het heertje. Wil je ruimte vrijmaken op je Chromebook, dan kan dat bijvoorbeeld door de bestanden naar een NAS over te zetten. Zo werkt dat.

De praktijk leert dat je voor dagelijks gebruik van een Chromebook eigenlijk niet eens zoveel opslagruimte nodig hebt. Het idee is dat je met name progressive web apps (PWA’s) gebruikt, die in de browser draaien. Denk aan Google Docs, waar je meteen ook al je documenten in de cloud bewaart. 

Maar toch: ga je iets groters downloaden dan is het niet verstandig om zo’n download (denk aan bijvoorbeeld een gekocht muziek-album of zelfs een film) op de veelal bescheiden interne SSD van je Chromebook te laten staan. Daarom vertellen we je hoe een NAS uitkomst kan bieden.

Netwerkmap benaderen

Een NAS is en blijft momenteel het meest handige apparaat om thuis en in wat kleinere zakelijke omgevingen centraal je bestanden te bewaren. Het maakt ook uitwisselen tussen bijvoorbeeld mobiele apparaten, een traditionele pc of Mac en de Chromebook een eitje. We gaan dus als eerste eens een gedeelde netwerkmap benaderen vanaf de Chromebook.

Daarvoor start je de app Bestanden, te vinden op het dock (ofwel de Plank zoals ie in het Nederlands heet). Het pictogram ervan heeft de vorm van een blauwe cirkel met daarin een zeegroene archiefmap. Klik erop om de app te openen.

©PXimport

Je ziet nu een venster dat behoorlijk lijkt op de Windows Verkenner, of de Finder in macOS. Aan de linkerkant vind je verzamelmappen (‘bibliotheken’) en de map Mijn bestanden met daaronder tenminste de map Downloads en al naar gelang de configuratie en gebruik van je Chromebook mogelijk meer mappen. Daarbij is het goed om te weten dat de standaardmap die Chrome OS eigenlijk voor alles als standaard gebruikt Downloads is. 

In principe vind je hier niet alleen je downloads terug, maar bijvoorbeeld ook documenten. Niet heel gek, want als je een Word-document in de webomgeving van bijvoorbeeld Office 365 maakt, haal je dat bestand in de browser immers binnen via een downloadactie. Ook gemaakte screenshots belanden echter in de map Downloads, net als diverse andere zaken die je hier of daar genereert. 

Na een tijdje is er ongetwijfeld het een en ander in deze map te vinden. En het is dan ook de eerste locatie die je opent om op te schonen. Om als opslagdoel – want we gaan onze bestanden verplaatsen – een NAS-share te kiezen, klik je op de knop met de drie puntjes helemaal rechtsboven in het venster van Bestanden. Klik dan op Services en daarna op SMB-fileshare.

©PXimport

IP-adres en accountgegevens

Tik het IP-adres van je NAS in ’t veld onder URL voor fileshare, in de volgende vorm: \\192.168.1.139\share. Waarbij het daadwerkelijke IP-adres en de naam van share vanzelfsprekend vervangen dienen te worden met wat voor jou van toepassing is. Tik vervolgens de gebruikersnaam en het wachtwoord van de gewenste NAS-account die toegangsrechten tot de betreffende gedeelde map heeft. 

Laat je het selectievakje voor de optie Inloggegevens onthouden aangevinkt staan, dan hoef je bij de eerstvolgende keer verbinden geen accountgegevens in te voeren. Gebruik die optie uiteraard alleen als de Chromebook van jou is en door jou beheerd wordt. Klik tot slot op de knop Toevoegen. De gedeelde map verschijnt nu in de kolom links, onder Google Drive.

©PXimport

Klik op de net toegevoegde netwerkmap en je ziet de inhoud daarvan, inclusief eventueel onderliggende mappen enzovoort. De share op de NAS is nu gewoon via Bestanden toegankelijk. 

Klik in de kolom links op de map Downloads. Selecteer (bijvoorbeeld) alle bestanden via Control-A. Alt-klik (ofwel: houd de Alt-toets ingedrukt en klik op de trackpad, dit is de rechter muisklik-equivalent op de Chromebook) ergens in de selectie en dan in het geopende contextmenu op Knip.

©PXimport

Plakken in een NAS-map

Klik in de kolom rechts op de net toegevoegde netwerkshare. Het is handig om per ‘opschoondatum’ een aparte submap aan te maken, zo krijg je geen conflicten met bestandsnamen. Wij hebben een map Chromebook aangemaakt, met daarin de map Map Downloads en vervolgens een map met als naam de huidige datum. 

Zorg dat die map geopend is en Alt-klik in deze lege map en kies in het geopende contextmenu deze keer voor de optie Plak. Alle geselecteerde bestanden worden nu overgeheveld. Heb je een flinke verzameling grote bestanden, dan is de overdrachtssnelheid (en de dus de kopieertijd) erg afhankelijk van een wifi-verbinding.

Duurt het je te lang, dan kun je een USB-C-naar-Gigabit-ethernet-dongle kopen. Bekabeld gaat dan op volle snelheid.

©PXimport

Bestanden verkleinen

Al onze bestanden uit de map Downloads zijn nu overgeheveld naar de NAS-share. Missie geslaagd. Wil je op de NAS of op een lokale map op de SSD van je Chromebook wat extra ruimte besparen, dan kun je bestanden ook zippen. Selecteer daarvoor een of meer bestanden in een map (meerdere bestanden selecteren kan op dezelfde manier als die je kent vanuit bijvoorbeeld Windows, gebruik makend van Control- of Shift-klikken). 

Alt-klik op de selectie en kies in het contextmenu voor de optie Geselecteerde bestanden toevoegen aan zip-bestand. Vervolgens wordt er een zip gemaakt met de standaardnaam Archive.zip.

Om deze wel érg universele bestandsnaam wat meer herkenbaar te maken, Alt-klik je op het zipje en vervolgens in het geopende contextmenu op Naam wijzigen. Tik een nieuwe naam en klaar. 

Een bestand verwijderen is een kwestie van het ongewenste bestand selecteren (of een selectie aan bestanden, wederom) en dan op de prullenbak helemaal rechtsboven in het Bestanden-venster klikken. Of Alt-klik en kies voor Verwijderen en nogmaals Verwijderen ter bevestiging.

Veilig uitwerpen

©PXimport

Belangrijke opmerking tot slot: trek om bestandsverlies- of beschadiging te voorkomen - net als bij welke andere computer ook - nooit zomaar een USB-stick of ander extern opslagmedium uit je Chromebook. Gebruik daarvoor het uitwerpsymbooltje achter dat apparaat in de kolom links of Alt-klik op het uit te werpen apparaat en dan op Apparaat uitwerpen in het geopende contextmenu. Wacht in beide gevallen tot het apparaat uit de lijst verdwijnt!

In geval het een opslagmedium betreft, vind je in datzelfde contextmenu trouwens ook een optie aan om de zaak te formatteren. Om de verbinding met een gedeelde netwerkmap te verbreken Alt-klik je op de share en dan op Sluiten.

Misschien heb je er wel een: een beveiligingscamera of videodeurbel waarmee je je woning via een online-verbinding in de gaten kunt houden. Dat kan handig zijn, maar er zijn ook privacyrisico's. Als je niet voorzichtig bent, kunnen onbevoegden namelijk toegang krijgen tot jouw camerabeelden. In dit artikel geven we wat tips om dat te voorkomen.

Kies een betrouwbaar merk

Er zijn natuurlijk heel veel soorten beveiligingscamera's voor consumenten, maar de privacyrisico's die wij bespreken spelen zich vooral af bij videodeurbellen en zogenoemde IP-camera's. Deze hebben als overeenkomst dat ze de opgenomen beelden online opslaan, zodat je via een website of app altijd toegang hebt tot de camerafeeds.

Mocht je op zoek zijn naar zo'n apparaat, zorg er dan voor dat het merk betrouwbaar en privacyvriendelijk is. Zo adviseren experts om op te passen met Chinese merken als Dahua en Hikvision, en Chinese smarthomeplatformen als Tuya (waar onder meer de camera's van Action, Woox en Marmitex gebruik van maken). Hoewel het niet is bewezen, is het goed mogelijk dat de software een achterdeurtje bevat waardoor de fabrikant met de beelden kan meekijken. De lokale wetgeving dwingt fabrikanten namelijk om data te verzamelen en af te staan aan de overheid.

Ook andere bekende merken hebben in het verleden te maken gehad met beveiligingsproblemen. Zo belandden in 2019 duizenden inloggegevens van Ring-klanten op het darkweb en hadden Amazon-medewerkers jarenlang toegang tot de camerafeeds. Verder kwam Wyze vorig jaar in opspraak doordat sommige klanten ineens de camerabeelden van anderen in hun app te zien kregen.

De LSC Smart Connect-beveiligingscamera van de Action maakt gebruik van Chinese software.

Stel een eigen wachtwoord in

Het klinkt misschien als een open deur, maar het niet instellen van een eigen wachtwoord is de meest voorkomende oorzaak waardoor onbevoegden kunnen meekijken met camerabeelden. Veel fabrikanten leveren hun camera’s met een standaardgebruikersnaam en -wachtwoord, zoals 'admin' of '1234'. Er bestaan zelfs complete websites waarop lijsten circuleren met de standaardinloggegevens van tientallen cameramerken.

Hoewel het niet legaal is, kunnen pottenkijkers zo met wat trial-and-error relatief makkelijk toegang krijgen tot camerabeelden. Er zijn zelfs websites die deze onbeveiligde feeds verzamelen en openbaar op hun website plaatsen. Een bekend voorbeeld hiervan is Insecam, die hier in 2014 wereldwijd het nieuws mee haalde.

Na alle ophef heeft die website alle privacy-schendende streams van bijvoorbeeld deurbelcamera's of webcams in woningen verwijderd, maar er zijn nog andere plekken online waarop zulke beelden wél te zien zijn. Toegegeven, deze websites zijn niet makkelijk te vinden (het delen van deze beelden is immers illegaal), maar als je een beetje weet waar je moet zoeken, kom je ze zeker tegen.

Er zijn gelukkig steeds meer camerafabrikanten die klanten verplichten een uniek wachtwoord te gebruiken, waaronder Panasonic, maar als dat niet het geval is, is het dus ten zeerste aan te raden om meteen een nieuw wachtwoord te verzinnen en (mits die mogelijkheid er is) tweestapsverificatie te activeren.

Insecam stond tien jaar geleden vol met links naar onbeveiligde webcams.

Voorkom hacks

Hoewel het veel minder vaak voorkomt, is het mogelijk om beveiligingscamera's te 'hacken' en op die manier bij de beelden te komen. Voor sommige IP-camera's moet je namelijk bepaalde TCP-poorten op je router/modem openzetten, zoals 80 of 443, om van buitenaf met deze camera's te kunnen verbinden.

Als je dat handmatig (en zorgvuldig) doet, hoeft dat geen probleem te zijn. Het wordt pas echt gevaarlijk als je de camera deze poorten zelfstandig laat openzetten via uPnP (Universal Plug and Play). Deze functie vereist geen enkele vorm van authenticatie. Onbevoegden kunnen met malware daardoor eenvoudig allerlei poorten openen. Je kunt dus beter ver uit de buurt van uPNP blijven.

Zorg er tot slot ook voor dat je de firmware van de camera regelmatig bijwerkt, voor het geval er een kritieke kwetsbaarheid is gedicht. Malware als Mirai heeft in het verleden veel schade aangericht door kwetsbaarheden van slecht beveiligde camera's te misbruiken. Het is daarom ook een risico om je camera's en deurbellen met het internet te (laten) verbinden als de fabrikant geen updates meer uitbrengt.

Nederlanders besteden elke dag gemiddeld bijna 3,5 uur aan hun telefoon. Daarmee kun je gerust stellen dat smartphones een heel belangrijk onderdeel zijn van het dagelijks leven. Door meer taken te automatiseren kun je jezelf mogelijk wat tijd besparen.

Als je merkt dat je veel tijd op je telefoon doorbrengt en minder afhankelijk wilt zijn, kun je schermtijd beperken, pushmeldingen verminderen en bewust telefoonvrije momenten in je routine inplannen. Gratis apps als StayFree kunnen je hierbij ondersteunen. In dit artikel focussen we op een andere aanpak: het automatiseren van taken met ingebouwde functies en tools, zodat je daar minder tijd aan kwijt bent. We bekijken de belangrijkste mogelijkheden binnen Android en iOS (iPhone).

Google Assistent instellen

In afwachting van het moment waarop Google Gemini alle functies van Google Assistent overneemt, laten we zien hoe je met Google Assistent meerdere acties kunt koppelen en deze met een stemcommando of op een bepaald tijdstip activeert. Google Assistent is beschikbaar voor Android en iOS en apparaten als Google Nest (Hub).

Open de app (de eerste keer) en spreek Assistent instellingen in, of ga naar Instellingen / Apps / Assistent. Bij Voice Match kun je de app trainen op je stem en de functie Hey Google inschakelen, zodat de app reageert zodra je Hey Google zegt. Bij Languages kun je meerdere talen selecteren die assistent moet ondersteunen. Met Lock Screen zorg je dat de app ook bij een vergrendeld scherm reageert op je stem. Je kunt bij deze instellingen trouwens ook altijd schakelen tussen Gemini en Google Assistent. Test de werking met instructies als Welk weer wordt het morgen, Speel mijn afspeellijst op Spotify of Wat staat er op mijn agenda.

Ga na of alle opties van Google Assistent optimaal zijn ingesteld.

Krachtige routines

Een krachtige functie van Google Assistent zijn routines, waarmee je met één gesproken instructie meerdere acties achter elkaar kunt activeren. Open de app, ga naar Instellingen en kies Routines. Hier vind je suggesties om direct uit te proberen. Wil je een eigen routine maken, tik dan op +Nieuw en selecteer Persoonlijk (alleen jij kunt details beheren) of Huishouden (gezinsleden kunnen details bekijken en aanpassen). Kies Huishouden bijvoorbeeld voor acties waar ook huisgenoten mee te maken hebben, zoals het inschakelen van de lamp bij de voordeur bij beweging of het aanpassen van de helderheid en kleur van smartlampen wanneer de televisie aangaat. Geef daarna je routine een naam, bijvoorbeeld Thuiskomen.

Geef je nieuwe routine een zinvolle naam.

Start … en actie

Tik op +Starter toevoegen en kies uit vier opties: Als ik het de Google Assistent vraag, Op een specifieke tijd, Bij zonsopkomst of zonsondergang, of Als ik aankom op een locatie of deze verlaat. Voor dit voorbeeld selecteren we de laatste optie. Je moet hierbij de voorgestelde machtigingen aan de Google-app geven, zoals Locatie: Altijd toestaan en Exacte locatie gebruiken. We beantwoorden de vraag Wil je een Hele dag-routine plannen met Ja. Tik vervolgens op Selecteer een locatie en kies een bestaande locatie uit Mijn plaatsen of voeg er een toe via +Nieuwe plaats toevoegen. Stel de Straal in (in meters) en bevestig met Starter toevoegen.

Ga daarna naar het tweede deel: +Actie toevoegen. Kies uit opties zoals Informatie en herinneringen, Media afspelen en bedienen, Telefooninstellingen aanpassen, Smarthome-apparaten beheren (zoals lampen, stekkers, thermostaten of Google Chromecast) en Je eigen opdrachten uitvoeren. Voeg één of meerdere acties toe, bevestig met Klaar en vervolgens Opslaan. De routine verschijnt nu bij Je routines, waar je deze kunt (de)activeren en bewerken. Let op dat routines beperkt kunnen worden door Digitaal welzijn, bijvoorbeeld via filters of via de functie Time-out of Niet storen.

Je kunt ook slimme apparaten aansturen met een Google Assistent-routine.

Andere automatiseringen

Android biedt nog wel enkele standaardfuncties om taken te automatiseren of minstens te versnellen. Zo kun je via Instellingen / Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht (Android 15) specifieke apps blokkeren binnen bepaalde tijdstippen. Selecteer Focusmodus, kies de storende apps die je wilt verbergen en tik op +Een schema instellen om de modus automatisch te starten en te stoppen.

Via Snelle instellingen (veeg naar beneden en tik op het potloodicoon) kun je tegels voor specifieke acties toevoegen en positioneren voor directe toegang. Voorbeelden zijn Zaklamp, Niet storen, QR-code scannen, Batterijbesparing en andere circa vijftig opties.

Een kleine greep uit het beschikbare arsenaal aan snelle tegels in Android.

Voorbeelden van opdrachten

Vanaf iOS 12, iPadOS 13, macOS Monterey en watchOS 7 is de app Opdrachten (Shortcuts) beschikbaar. Hiermee kun je meerdere stappen in één taak automatiseren, vergelijkbaar met Google Assistent Routines. De app is standaard geïnstalleerd, maar indien nodig te downloaden via de App Store.

Bij het opstarten vind je al enkele voorbeeldopdrachten. Tik op de drie puntjes bij een voorbeeld om de onderliggende taakopbouw te bekijken. Elke opdracht bestaat namelijk uit een of meer taken. Zo bestaat de opdracht Stuur laatste afbeelding als tekstbericht uit: Haal nieuwste [1 foto] op, Inclusief schermafbeeldingen, Stuur [Laatste foto] naar [Ontvangers] en Toon bij Uitvoeren (om de ontvangers direct in te voeren).

De opdracht Neem een pauze is complexer. Deze vraagt invoer van een getal voor de minuten dat de niet-storen-functie actief moet blijven. Een als-dan-regel controleert of het getal kleiner is dan één. In dat geval vraagt de app opnieuw om invoer. Deze kennis komt wellicht goed van pas bij het maken van je eigen opdrachten.

De logica achter de standaardopdracht ‘Neem een pauze’, inclusief een voorwaardelijke actie.

Nieuwe opdrachten

Stel, je wilt een ingegeven tekst opslaan als herinnering en tevens naar jezelf sturen als bericht, bijvoorbeeld om een taak of idee niet te vergeten. Open de app Opdrachten en tik op het plusteken bij Starteropdrachten. Typ Vraag om invoer in de zoekbalk Zoek taken en selecteer deze actie. Tik op instructie en typ een tekst als Wat wil je opslaan en versturen? Het onderdeel Tekst kun je laten staan, omdat je geen specifiek type invoer nodig hebt, zoals getal, url, datum of tijd.

Zoek vervolgens Herinneringen in Zoek taken en kies Voeg nieuwe herinnering toe. Tik op Herinnering en veeg de optiebalk boven het toetsenbord naar links tot je Vraag om invoer ziet. Selecteer deze en tik op Gereed. Via het pijlknopje bij de taak kun je nog extra opties instellen, zoals de Prioriteit of een Vlag.

Typ daarna Berichten in de zoekbalk Zoek taken en kies Verstuur bericht. Pas indien nodig de inhoud aan door Vraag om invoer te selecteren. Tik op Ontvangers en zoek naar je eigen telefoonnummer of een andere gewenste ontvanger. Tik op Gereed en vervolgens op het pijlknopje bij deze taak. Schakel desgewenst Toon bij uitvoeren uit.

Tik op Gereed om de opdracht af te ronden. Wil je de taak hernoemen, tik dan op de drie puntjes, gevolgd door het pijlknopje naast de opdrachtnaam. Kies in het menu Wijzig naam of selecteer (ook) andere opties, zoals Kies symbool of Zet op beginscherm. Je kunt de opdracht ook starten via Siri door de naam uit te spreken, bijvoorbeeld: Hé Siri, onthoud dit!

Controleer de logica achter je opdrachten.

Focus-modi

Net als Android biedt Apple een flexibele focusfunctie. Ga naar Instellingen en open Focus. Kies een bestaande focus, zoals Werk, of tik op de plusknop om een eigen modus te maken. Bij een aangepaste focus kun je aangeven waarop je wilt focussen, zoals Lezen of Gamen, en deze een naam en kleur geven.

Stel vervolgens de focus naar wens in. Bepaal bijvoorbeeld van welke personen of apps je geen meldingen wilt ontvangen, hoe je toegangsscherm of beginscherm eruit moet zien en hoe specifieke apps of je systeem zich moeten gedragen. Zo kun je instellen welke inkomende mails je wilt zien in Mail, of je de energiebesparingsmodus wilt activeren enzovoort. Tot slot kun je een tijdsschema instellen voor automatische activering van de focusmodus.

Je kunt diverse focusfilters inschakelen.