LG introduceerde onlangs officieel zijn laptops op de Nederlandse markt. Met de Gram-laptops richt LG zich sterk op het een gering gewicht. Wij hebben de LG Gram 16 getest om te achterhalen of LG hiermee echt iets toevoegt aan de laptopmarkt.

LG maakt al jarenlang laptops waarbij het bedrijf zich sterk richt op het gewicht van de laptops die het daarom de naam Gram meegeeft. Die waren tot nu toe echter niet (officieel) in Nederland te koop. Daar komt verandering in, want LG bracht onlangs zes modellen verdeeld over drie formaten op de markt. LG noemt zijn laptops Gram vanwege het geringe gewicht en na het uitpakken van de laptop valt het gewicht in positieve zin op. Hij weegt ook dan maar 1,19 kilogram en dat is voor het formaat echt heel licht. Het ontwerp is functioneel te noemen zonder enige opsmuk. Overigens is ons testexemplaar van de LG Gram 16 wit terwijl de varianten die je in Nederland kunt kopen zilver of zwart zijn.

©PXimport

©CIDimport

De Gram-laptops zijn gemaakt van een magnesiumlegering waardoor ze volgens LG zowel licht als sterk zijn. Licht zijn ze zeker, maar tegelijkertijd heeft LG de laptops wellicht net iets té licht gemaakt. Want uiteraard geldt dat hoe dunner het materiaal is, hoe minder het geheel weegt en de behuizing is naar mijn smaak net iets te dun. Je kunt de behuizing bijvoorbeeld sterk indrukken en zelfs bij normaal typen zie je het toetsenbord al veren. Dat is niet iets dat ik direct met stevigheid associeer. Ook de schermbehuizing is naar mijn smaak net iets te flexibel.

©CIDimport

©CIDimport

LG heeft Windows voorzien van een thema waarin dezelfde kleur roze als in het LG-logo een prominente rol speelt. Gelukkig pas je met drie klikken het standaard Windows-thema toe. Qua bloatware heeft LG naast eigen applicaties ook behoorlijk wat applicaties van derden geïnstalleerd waaronder McAfee, Spotify en diverse programma’s van Cyberlink. Opvallend is ook slimme assistent Alexa die regelmatig een pop-up toont om het programma alsjeblieft in te stellen. Voor Alexa is zelfs een sticker op de laptop geplakt.

Op het gebied van aansluitingen biedt de Gram 16 een heel bruikbaar pakket. Links krijg je tweemaal usb-c met ondersteuning voor Thunderbolt 4, een hdmi-aansluiting en een 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting. Aan de rechterkant heeft LG twee normale usb3.0-poorten en een microSD-kaartlezer geplaatst.

Uitvoeringen

LG brengt 14-, 16- en 17inch-laptops op de markt. Ik ontving een testexemplaar van het 16inch-model dat je in twee varianten kunt kopen met een Core i5- of Core i7-processor.  Helaas is de testuitvoering met Core i5 niet volledig identiek aan de Core i5-variant die je daadwerkelijk kunt kopen. Zo is de behuizing van het reviewexemplaar wit terwijl de winkelvariant zilver is. Ook qua specificaties is het reviewexemplaar niet volledig identiek aan de uitvoering die je daadwerkelijk kunt kopen. Want waar het reviewexemplaar is voorzien van 8 GB RAM en een SSD van 256 GB, vind je in de variant in de je kunt kopen 16 GB RAM en een 512 GB SSD. Doorgaans presteert een SSD van 512 GB beter dan een exemplaar van 256 GB, dus het testexemplaar zou net iets langzamer kunnen zijn dan de variant die je daadwerkelijk kunt kopen. Veel zal het echter niet schelen.

Extra M.2-slot

Bij het openmaken blijkt nog maar eens hoe dun het materiaal van de behuizing is, ik heb nog nooit een onderkant van een laptop gezien die zo dun en flexibel is als bij deze LG Gram. Openmaken is overigens een relatief lastig klusje omdat LG de acht schroefjes heeft verstopt onder gelijmde voetjes en dopjes. Een verrassingen dat de laptop een vrij M.2-slot blijkt te hebben, de opslag is dus eenvoudig uit te breiden. Dat is direct het enige, want het werkgeheugen en de wifi-kaart zijn op het bord gesoldeerd.

©CIDimport

Groot scherm

Het scherm heeft een 16:10-beeldverhouding en biedt in combinatie met de resolutie van 2560 x 1200 pixels lekker veel werkruimte. Windows is standaard op 150 procent schaling ingesteld, mar daar kun je best comfortabel 125 procent van maken om nog net even wat meer werkruimte te krijgen. Het scherm is ondanks dat het geen aanraakscherm is toch glanzend afgewerkt. Dat kan een nadeel zin als je werkt met lichtbronnen achter je, maar het voordeel van een glanzende afwerking is dat kleuren er beter uitzien. De beeldkwaliteit van het scherm is prima.

In de schermrand is een webcam verwerkt. Dat is zoals vaak het geval is een 720p-camera waarvan je kunt zeggen dat het voldoet. Opvallend in negatieve zin is dat de camera redelijk wat ruis in beeld laat zien en niet heel goed met lichtcontrasten kan omgaan.

Toetsenbord en touchpad

Het gedeelte waar het toetsenbord in is verwerkt is helemaal vlak is. Opvallend, want op de meeste laptops is het toetsenbord in een kuil geplaatst. Het toetsenbord zelf is voorzien van verlichting die je in twee standen kunt instellen. De toetsen hebben genoeg travel en je kunt comfortabel typen op de Gram. Wel veert de bovenkant van de laptop mee als je aan het tikken bent, een gevolg van het dunne materiaal waar de behuizing van gemaakt is.

De aan-uit-schakelaar is voorzien van een vingerafdrukscanner en is helemaal rechts op de bovenste rij geplaatst. Dat is vaak een nadeel voor mensen die blind tikken en de delete-toets willen gebruiken. Bij de Gram speelt dit nadeel minder omdat de laptop is voorzien van een numeriek veld en de delete-toets als laatste toets van het alfanumerieke veld geplaatst is. Een apart numeriek veld is handig voor wie bijvoorbeeld vaak met Excel werkt. Wel heeft het numerieke veld smallere toetsen dan het alfanumerieke veld en voelt het daardoor erg krapjes aan. Op de F4-toets staat een schildje. Die blijkt de Secure Mode in te schakelen waarmee de webcam en microfoon worden uitgeschakeld. Die verdwijnen dan netjes uit apparaatbeheer. Op zich handig, maar er is verder geen feedback of de Secure Mode aan of uit staat. Iets van een lampje had handig geweest.

Onder het toetsenbord heeft LG een opvallend ruime glazen touchpad met een afmeting van 13,2 x 8,3 cm geplaatst. Die touchpad is vanwege het numerieke veld iets meer naar links gepositioneerd, maar is weer niet precies uitgelijnd met het midden van het alfanumerieke veld. De touchpad heeft een prettige klik en werkt goed. 

Prestaties

De Gram is voorzien van de Intel Core i5-1135G7, een quadcoreprocessor met een maximale kloksnelheid van 4,2 GHz. De prestaties van processor zijn gezien de score van 4842 punten in PCMark 10 prima. De SSD is een NVME-exemplaar van SK Hynix die qua schrijfprestaties niet heel indrukwekkend is. De maximale leessnelheid bedraagt 3114,06 MB/s terwijl de maximale schrijfsnelheid 1114,15 MB/s bedraagt. In de praktijk maakt dat echter niet zo heel veel uit.

Waar het bij de Gram 16 echt om gaat is de werkduur en die is in één woord uitstekend. LG heeft een accu geplaatst met een capaciteit van maar liefst 80 Wh. Hiermee presteert de laptop echt uitstekend. In de PCMark 10 Modern Office accutest zet de laptop een score neer van maar liefst 17 uur en 43 minuten. En in de praktijk is een werktijd van zo’n 14 uur bij kantoorwerkzaamheden prima haalbaar. 

Conclusie

Ben je op zoek naar een laptop met een relatief groot scherm, maar wel een laag gewicht? Dan is de LG Gram zeker een interessante laptop. Wel doet de net iets te flexibele behuizing voor mij een beetje af aan de kwaliteitsbeleving. Het is een compromis dat je moet maken voor dit lage gewicht. Daar krijg je wel een heel bruikbaar apparaat voor terug, want de accuduur is echt uitstekend. 

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.