Aan fraaie laptops is natuurlijk geen gebrek, maar HP weet zich met de HP Elite Folio toch te onderscheiden. Deze convertible, die je zowel als laptop als tablet kunt gebruiken, is namelijk afgewerkt met kunstleer. En dat is niet het enige opvallende aan de Folio Elite want de processor is afkomstig van Qualcomm en maakt dus gebruik van de ARM-architectuur. Voor wie is de Elite Folio een goede keuze?

HP’s Elite Folio valt direct op nadat hij de doos is gehaald, want dit is geen doorsnee laptop. Dichtgeklapt oogt hij eerder als een luxe notitieblok met lederen kaft. HP heeft de Elite Folio namelijk omhuld met een kunstleer. Het oogt fraai en voelt prettig aan, maar ik ben wel bang dat je bij gebrek aan voetjes op de onderkant snel vale/beschadigde plekken zult zien. Slijtage zal bij dit kunstleer vermoedelijk met een minder fraai ‘patina’ zijn als bij echt leer. Opengeklapt heeft de laptop een moderne vormgeving met een magnesium afwerking. Met een gewicht van 1,32 kg is hij prima draagbaar.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Qua aansluitingen krijg je niet heel veel, maar voor wat het is voldoet het. Uitbreiden kan in de vorm van twee usb-c-poorten die beide op een Gen1-snelheid van 5 Gbit/s werken. Ze ondersteunen allebei zowel het opladen van de notebook als het aansluiten van een scherm. Handig is dat er zowel links als rechts een usb-c-poort geplaatst is. Aan de rechterkant vind je nog een 3,5mm-headsetaansluiting naast de usb-poort. Draadloze verbindingen zijn er in de vorm van wifi 6, bluetooth 5.2 en op de geteste uitvoering ook nog een 4G-modem.

©PXimport

©PXimport

Klapscharnier

De Elite Folio is een convertible laptop die zowel als laptop als tablet te gebruiken is. De scharnierconstructie is wel opvallend. In de normale stand open je het apparaat als een normale laptop en kun je hem op die manier gebruiken. Het scherm heeft echter een tweede scharnier in het midden dat je kunt gebruiken door aan de onderkant van het scherm te trekken. Het wordt als je dat niet doet door magneten bij elkaar gehouden. Die zijn sterk genoeg, waardoor de Elite Folio zonder nadelen als normale laptop is te gebruiken. Trek je wel aan de onderkant van het scherm, dan kun je het scherm omklappen waarna het apparaat een tablet is als je de laptop dichtvouwt. Je kunt het scherm echter ook schuin neerzetten waarna je handig kunt tekenen met de meegeleverde pen. Op de achterkant van het scherm zie je na het omklappen alle drie de posities die HP bij het ontwerpen in gedachte had, al is er stiekem nog een vierde mogelijkheid want het scherm ook schuin vanaf de achterkant gebruiken en dat lijkt net iets stabieler dan de variant waarbij je het scherm schuin vanaf de voorkant gebruikt. De constructie is stevig, in het scharnier wordt net als op het palmgedeelte magnesium gebruikt dat aan de achterkant van het scherm zichtbaar is.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

ARM-processor

Naast het bijzondere uiterlijk heeft de HP Elite Folio nog een opvallende eigenschap, de laptop bevat namelijk geen processor van Intel of AMD, maar een ARM-processor van Qualcomm. Het gaat om de voor pc-toepassingen ontworpen Snapdragon 8cx Gen 2. Dit is een chip voorzien van een ARM-processor met acht cores met een kloksnelheid tot 3,2 GHz. De SoC bevat uiteraard ook een ingebouwde gpu. De chip staat op de lijst met ondersteunde processors voor WIndows 11. De geteste uitvoering (3G2M1EA) is verder voorzien van wifi, bluetooth en een 4G-modem (Snapdragon X20 LTE-Advanced). Heb je geen 4G nodig, dan is er de goedkopere 3G2M0EA die net als het reviewmodel voorzien is van 8 GB Ram en een 256 GB ssd. Heb je meer RAM of opslag nodig, dan is er de 3G2M2EA die voorzien is van 16 GB RAM en een 512 GB ssd. Deze uitvoering is toch goedkoper dan het geteste model omdat een 4G-modem ontbreekt.

De Snapdragon-SoC is in alle uitvoeringen hetzelfde en is een chip die verwant is aan de in smartphones gebruikte Snapdragon 855 en ook aan de door Microsoft zelf gebruikte Qualcomm SQ1 en SQ2. Het is wanneer er ARM-software wordt uitgevoerd een vlotte chip. Helaas is veel Windows-software niet als ARM-variant beschikbaar. Je kunt echter ook x86-programma’s uitvoeren. Wel is het op het moment van testen alleen mogelijk om 32 bit x86-programma’s uit te voeren, de ondersteuning voor 64 bit x86-64-programma’s is nog in bèta. Ook de speciale ARM-versie van Microsoft Office is nog in bèta, op het moment van testen is de gewone gebruiker nog aangewezen op de 32 bit x86-variant. Alle software van Microsoft zelf zal vermoedelijk wel in een ARM-variant beschikbaar komen, maar dat hoeft natuurlijk niet te gelden voor software van andere ontwikkelaars. Dit is dan ook geen laptop voor professionele gebruiker die bijvoorbeeld geavanceerdere 64bit-videobewerkingsprogramma’s wilt gebruiken. Dit is meer een laptop voor relatief simpele kantoorwerkzaamheden waarbij je hooguit af en toe een foto bijsnijdt. 

Prettige schermverhouding

Het scherm heeft een prettige 3:2-verhouding waardoor je in de hoogte meer werkruimte hebt als bij een 16:9- of zelfs 16:10-scherm. De helderheid van het scherm is erg goed. De schermresolutie is met 1920 x 1280 pixels niet zo bijzonder, maar voor het 13,3inch-formaat op zich een prima resolutie. Beelden ogen scherp terwijl je geen last hebt van de high-res-nukken die Windows af en toe nog heeft. Opvallend is wel dat er een patroontje over het scherm lijkt te liggen, misschien het gevolg van de aanraaklaag of het gebruik van valbestendig Gorilla Glass 5.

Boven het scherm is een webcam verwerkt. Die 720p-webcam heeft een matige beeldkwaliteit, de beelden ogen onscherp met wat ruis er doorheen en de camera heeft wat moeite met lastigere lichtomstandigheden. De webcam is wel heel handig voorzien van een schuifje. Dat is in tegenstelling tot op sommige andere HP-laptops geen elektronisch bediend schuifje, maar een handmatige variant die je bedient met een schuifknopje boven de webcam. Het schuifje zelf zit wel intern en is voorzien van een wit patroontje zodat je goed ziet dat het schuifje dichtstaat. De camera is geschikt voor Windows Hello waardoor je met gezichtsherkenning kunt inloggen.

©PXimport

Comfortabel werken

Het is prettig werken op de Folio, zeker als je veel aan tekstverwerking doet. Het toetsenbord laat zich alleen maar omschrijven als fantastisch, dit een van de comfortabelste laptoptoetsenborden die ik ooit gebruikt hebt. De aanslag heeft genoeg travel die wordt gecombineerd met een duidelijk voelbare klik. Het geheel voelt ook opvallend solide aan. De toetsverlichting is in twee helderheidsstanden in te stellen. Onder het toetsenbord heeft HP een touchpad geplaatst die ook bijzonder comfortabel is, de ingebouwde knop heeft een erg prettige klik. Je kunt de laptop ook bedienen met een aanraakscherm en dat scherm heeft ook ondersteuning voor een actieve stylus. Die stylus krijg je meegeleverd en HP heeft bovendien een handige opbergplek gevonden. De stylus ligt als je hem niet gebruikt in een vakje boven het toetsenbord en wordt daar ook direct opgeladen zodat je altijd een volle stylus hebt. Een uitsparing naast de pen zorgt ervoor dat je deze uit het vakje kunt halen. De pen plakt dankzij een magneet in het slot en de magneet is zo sterk dat de pen automatisch in de goede oriëntatie draait, zelfs als je hem ondersteboven in het vakje stop. Je hoeft dus niet bang te zijn dat de laadcontacten geen contact maken. Het is een oplossing die in gebruik superieur is aan het lusje dat je vaak ziet om een pen mee te nemen. In datzelfde vakje vind je overigens ook het uitschuifbare simkaartslot voor de mobiele internetverbinding dat je eenvoudig kunt openklikken als de pen verwijderd is.

©PXimport

Prestaties

Omdat deze laptop een ARM-processor gebruikt, werken de benchmarks die we normaal gesproken in PCMark 10 gebruiken niet. PCMark biedt wel alternatieve benchmarks die enigszins op de door ons normaal gesproken gebruikte benchmarks lijken. Deze gebruiken Microsoft Office in plaats van opensource-programma’s voor het uitvoeren van de taken. In deze PCMark 10 Applications benchmark scoort deze laptop 5491 punten. Prettig is dat de laptop ook tijdens het draaien van benchmarks heerlijk stil blijft door het ontbreken van een ventilator. Ik heb als vergelijking dezelfde benchmark ook uitgevoerd op een laptop met een normale Intel-processor in de vorm van de Intel Core i5-8350U, een oudere quadcoreprocessor uit 2017. Deze laptop scoort in dezelfde test 6710 punten. Het geeft aan dat de Elite Folio geen echte krachtpatser is, maar voldoet voor normaal kantoorgebruik. De ssd scoort met een lees-en schijfsnelheid van 3109,32 en 1675,37 MB/s prima.

Ook de normale batterijbenchmark kan niet op deze laptop worden uitgevoerd, maar er is eveneens een alternatieve batterijbenchmark op basis van Microsoft Office en Edge in plaats van opensource-software. Deze benchmark is qua workload redelijk goed te vergelijken met de batterijbenchmark op basis van opensource kantoorsoftware. In deze benchmark scoort de Elite Folio een indrukwekkende werktijd van 15 uur en 32 minuten. Dit is dus echt een laptop is voor gebruikers die gedurende de werkdag langdurig geen stopcontact tegenkomen. De ARM-processor heeft dus belangrijke voordelen als een lange accuduur en een stille werking, maar is tegelijkertijd wel minder krachtig dan x86-64-processors. 

Conclusie

De HP Elite Folio is duidelijk een laptop voor een heel specifieke doelgroep, want voor een algemeen publiek zijn er gezien de hoge prijs toch wel belangrijke nadelen. Zoek je als consument vooral een laptop als primaire Windows-computer, dan is deze Elite Folio door de ARM-architectuur wellicht niet de meest ideale kandidaat. Ben je echter op zoek naar een laptop voor het uitvoeren van doorsnee (zakelijk) kantoortaken waarmee je overal kunt werken, dan is de Elite Folio een erg interessant apparaat. Niet alleen heeft de Elite Folio een echt uitstekende accuduur, ook is er een ingebouwd 4G-modem waardoor je overal een internetverbinding kunt hebben. De laptop is bovendien prettig licht en ziet er met zijn afwerking met kunstleer ook nog eens fraai uit. Daar betaal je dan ook flink voor, dus deze laptop is vooral geschikt voor zakelijke gebruikers die heel de dag onderweg zijn.

Nog geen jaar na de vorige uitvoering brengt Apple een nieuwe iPad Air uit. De veranderingen zijn dan ook niet heel groot, want het enige verschil is dat de tablet nu is voorzien van een M3-processor in plaats van een M2-processor. Blijft de iPad Air hiermee een aanrader? Wij hebben hem voor je getest.

De nieuwe iPad Air laat zich kort omschrijven: Apple heeft de M2-chip vervangen door een M3. Dat is geen groot probleem: Apple gaf de iPad Air vorig jaar een update waarmee deze qua functionaliteit vrijwel identiek was aan de iPad Pro van het jaar daarvoor en je net als bij de Pro kon kiezen uit twee formaten. Uiterlijk is er geen verschil met de vorige generatie iPad Air: de aluminium tablet is nog steeds verkrijgbaar in een 11- en 13inch-variant, waarbij je kunt kiezen uit dezelfde vier kleuren als vorig jaar. De bouwkwaliteit van de aluminium behuizing is uitstekend.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air ziet er hetzelfde uit als de variant van vorig jaar.

Er is overigens wel een heel een klein verschil waardoor je aan de buitenkant kunt zien dat je de nieuwste iPad Air van de M3-generatie in handen hebt. Apple heeft de aanduiding 'iPad Air' namelijk van de achterkant verwijderd. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het enige verschil is dat er geen 'iPad Air' meer op de achterkant staat.

Qua aansluitingen vind je onderop een usb-c-poort die je behalve voor opladen ook kunt gebruiken voor het aansluiten van een beeldscherm. De aan-uitschakelaar is voorzien van een goedwerkende vingerafdrukscanner. Dat is wel de enige manier van biometrische identificatie; in tegenstelling tot iPhones of de iPad Pro ontbreekt de soms nog wat sneller werkende gezichtsherkenning.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air heeft een usb-c-poort die je gebruikt om de tablet op te laden.

Hoge meerprijzen

De prijzen beginnen bij 719 euro voor het 11inch-model terwijl de 13inch-uitvoering bij 969 euro begint. Voor dat geld krijg je 128 GB opslag. Alle varianten hebben dezelfde M3-processor in combinatie met 8 GB RAM. Wil je 256 GB opslag, dan betaal je 130 euro meer, terwijl de volgende stappen naar 512 GB of 1 TB je ieder nog eens 250 euro kosten. Afhankelijk van je opslagwensen wordt de iPad dus al snel een heel stuk duurder. Daarnaast kun je nog kiezen voor een 5G-variant, waarvoor je 170 euro meer betaalt. Deze variant is voorzien van een ingebouwde e-sim; er is geen fysieke simkaartslot.

Scherm zonder ProMotion

De iPad Air heeft precies hetzelfde scherm als vorig jaar en dat betekent een 11- of 13inch-scherm dat gebruikmaakt van een IPS-paneel. Het scherm combineert goede kleuren met een prima contrast en een helderheid die hoog genoeg kan. Wat we wel jammer vinden, is dat Apple de toch best prijzige iPad Air niet voorziet van een scherm met een hogere verversingssnelheid dan 60 Hz. Zo'n hogere verversingssnelheid die Apple 'ProMotion' noemt zou zeker in combinatie met de stylus waarschijnlijk een vloeiender ervaring opleveren. 

Nog snellere processor

De snellere processor is het belangrijkste verschil met zijn voorganger, en de chip die we al kennen uit andere Apple-producten stelt niet teleur. De M3-processor is in benchmarks op single-coregebied ongeveer 18 procent sneller dan de M2, terwijl de multicore-prestaties zo'n 25 procent hoger liggen. In de benchmark Geekbench 6 zet de iPad een Single-Core Score van 3063 punten neer, terwijl de Multi-Core Score 11.914 punten bedraagt.

De vernieuwde iPad Air is in theorie dus nog iets soepeler in bijvoorbeeld grafische toepassingen, al is de M4-chip in de iPad Pro nog een stukje sneller. Het is gissen waarom Apple nog voor de in andere producten uitgefaseerde M3 koos; misschien hadden ze er nog veel van liggen of wil het bedrijf genoeg onderscheid met de iPad Pro houden. Uiteindelijk maakt het ook weer niet zo heel veel uit, want in de praktijk zijn zowel de vorige als de huidige variant van de iPad Air gewoon snel. De accuduur van de geteste 11inch-uitvoering is erg goed en komt bij normaal gebruik zoals browsen in de buurt van de door Apple geclaimde 10 uur.

Vernieuwd toetsenbord

De iPad Air is compatibel met Apples beste stylus: de Pencil Pro. Deze stylus (149 euro) is druk- en kantelgevoelig en detecteert bovendien of je de stylus draait. Hierdoor kun je in tekenapps als Procreate bijzonder realistisch tekenen. De stylus wordt gekoppeld en opgeladen door hem magnetisch aan de zijkant te plakken, waarmee dit in de praktijk een prettige accessoire is. De iPad Air is trouwens ook compatibel met de goedkopere Apple Pencil usb-c, die minder mogelijkheden heeft en opgeladen wordt met een usb-c-kabel. Als je wilt tekenen, dan raden we je de Pencil Pro aan.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Pencil Pro plak je magnetisch aan de zijkant om hem op te laden.

We kregen van Apple ook het vernieuwde Magic Keyboard voor de iPad Air, dat uiteraard ook compatibel is met de iPad Air met M2-processor. Ten opzichte van het vorige Magic Keyboard dat oorspronkelijk voor de oudere generatie iPad Pro was ontworpen, krijg je een rij functietoetsen. Hierdoor kun je de iPad nog beter als laptopvervanger gebruiken.

Ten opzichte van het Magic Keyboard voor de huidige iPad Pro ontbreekt helaas de achtergrondverlichting in de toetsen en de aluminium polssteun, terwijl de prijs van het toetsenbord met 329 euro niet veel lager is. Het is daarnaast jammer dat het toetsenbord er alleen nog in een witte variant is. Dat is toch vlekgevoeliger dan een zwarte uitvoering. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het vernieuwde Magic Keyboard heeft nu functietoetsen.

Conclusie

De iPad Air met M2-processor was een prima tablet, en dat geldt ook voor deze opvolger met een nog snellere chip. Je krijgt met deze iPad Air veel kracht in handen en je kunt dezelfde geavanceerde Pencil Pro gebruiken als op de iPad Pro. Ten opzichte van die iPad Pro zit het belangrijkste verschil 'm in het scherm, want de nog duurdere iPad Pro heeft een oledscherm met hoge verversingssnelheid. Daar moet je wel een paar honderd euro meer voor neertellen, waardoor deze iPad Air een interessante optie blijft voor wie een iPad met lekker veel kracht zoekt.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer hebben we vijf DAB+-radio's voor je gevonden die je ook nog eens heel makkelijk meeneemt, op vakantie bijvoorbeeld.

Digitale radio via DAB+ (Digital Audio Broadcasting) biedt een helder en storingsvrij radiosignaal, met een steeds groter zenderaanbod. Dat maakt het luisteren een stuk aangenamer. Dankzij modellen met ingebouwde accu of batterijen ben je niet gebonden aan een stopcontact. Voeg daar een netstroomaansluiting aan toe en je hebt een toestel dat net zo makkelijk op de camping als op het aanrecht in de keuken dienst kan doen.

Denver DAB-18 Radio DAB+

De Denver DAB-18 is een compacte DAB+/FM-radio die een retro uiterlijk combineert met moderne functionaliteit. De geïntegreerde Bluetooth-functie maakt het mogelijk om draadloos muziek te streamen vanaf je smartphone of tablet. Daarnaast beschikt de radio over een AUX-ingang voor het aansluiten van externe apparaten. Met de dubbele alarmfunctie en snoozefunctie is de DAB-18 ook geschikt als wekkerradio. Het dimbare lcd-display toont duidelijk informatie over zenders en instellingen. De radio werkt zowel op netstroom als op 4 C-batterijen. Met 20 voorkeuzezenders (10 DAB+ en 10 FM) heb je snel toegang tot je favoriete stations.

Audizio Milan

De Audizio Milan is een compacte draagbare DAB+/FM-radio. De Milan biedt zowel DAB+ als FM-ontvangst, waardoor je kunt genieten van een breed scala aan radiostations met heldere geluidskwaliteit. Dankzij de Bluetooth-functionaliteit kun je draadloos muziek streamen vanaf je smartphone of tablet. Met de ingebouwde 2000mAh-accu heb je genoeg stroom voor zo'n 10 uur luisterplezier, en kan de radio via usb worden opgeladen. Het 2,4-inch kleurendisplay toont duidelijk informatie over zenders en instellingen.

Grundig DTR 4500 BT DAB

De Grundig DTR 4500 BT DAB heeft Bluetooth 5.0-functionaliteit en kun je naast het luisteren naar DAB-stations ook gebruiken om te streamen vanaf je smartphone of tablet. De radio beschikt over een 2.0 stereo luidsprekersysteem met een totaal vermogen van 10 watt RMS. Het 2,4-inch kleurendisplay biedt duidelijke informatie over zenders en instellingen, en de helderheid is in drie stappen aan te passen. Hoewel de DTR 4500 BT DAB geen ingebouwde accu heeft, kan hij natuurlijk wel gewoon op netstroom worden aangesloten.

Lenco PDR-040EF Bambus

De Lenco PDR-040EF Bambus is gemaakt van echt bamboe en gerecycled ABS met tarwevezel, wat niet alleen een mooie uitstraling geeft, maar ook bijdraagt aan duurzaamheid. Met Bluetooth 5.0-functionaliteit kun je eenvoudig muziek streamen vanaf je smartphone of tablet. De radio beschikt over een 3 watt RMS luidspreker en een passieve basradiator. De ingebouwde 2000mAh accu biedt tot 16 uur afspeeltijd via Bluetooth en tot 12 uur via FM of DAB+, waardoor je de hele dag kunt genieten van je favoriete muziek, zowel thuis als onderweg. Daarnaast is de radio uitgerust met een klok- en alarmfunctie, een 3,5 mm hoofdtelefoonaansluiting en een telescoopantenne.

Kenwood CR-M30DAB-R

Deze compacte Kenwood kan overweg met FM-radio en DAB+. De radio beschikt over Bluetooth-functionaliteit, waardoor je draadloos muziek kunt streamen vanaf je smartphone of tablet. Dankzij de geïntegreerde oplaadbare batterij kun je tot 7 uur genieten van je favoriete muziek zonder dat je een stopcontact nodig hebt. Daarnaast is de radio voorzien van een helder LCD-scherm dat informatie over zenders en instellingen duidelijk weergeeft. Met de mogelijkheid om zowel op netstroom als op de interne accu te werken, kun je de CR-M30DAB op verschillende manieren gebruiken.