De harde schijf of de ssd zijn misschien wel de meest kritische onderdelen in de pc. Niet alleen omdat de harde schijf nog bewegende delen bevat en daarmee bovengemiddeld gevoelig is voor een storing, maar meer nog omdat er waardevolle gegevens op bewaard worden. Je harde schijf controleren kan als volgt.

Voor de schijfanalyse gebruiken we de All-in One System Rescue Toolkit. Lees hier hoe je die vanaf een usb-stick kunt draaien.

Onder Windows biedt AiO-SRT gebruik je hiervoor het onderdeel Diagnose van harde schijven. Het programma dat zich hierachter verschuilt is GSmartControl. Selecteer een harde schijf of ssd en GSmartControl toont in de statusbalk direct al de belangrijkste schijfinformatie én de S.M.A.R.T.-status.

Wil je meer en meer specifieke informatie van een schijf, klik dan op Device / View Detail. Verspreid over meerdere tabs toont GSmartControl nu uitgebreide informatie. De voor de status van de disk meest relevante informatie vindt je op de tabbladen Attributes waar de S.M.A.R.T.-tellers staan en Error-log waar S.M.A.R.T. en ATA-errors staan opgesomd.

Op het tabblad Perform Test kun je per schijf een kortere of meer intensieve test van de schijf uitvoeren. Kies hiervoor Short Self-test of Extended Self-test. Voor technische ondersteuning kan het handig zijn deze statusinformatie te bewaren of delen. Dat kan via Save As en View Output onderaan het scherm.

Schijven testen onder Lubuntu

Ook in de Live-omgeving beschikt AiO-SRT over een mogelijkheid om schijven te analyseren en testen. Op het Bureaublad staat hiervoor het onderdeel Disks waarachter de Gnome Disk Utility schuilgaat, een grafische schil voor udisks-utility. Het programma toont de schijven in de computer. Het ondersteunt het uitlezen van S.M.A.R.T.-gegevens, monitoring, benchmarking en software raid-configuraties.

Selecteer in de linker kantlijn een schijf en je leest rechts de partities die op de schijf aanwezig zijn. Wil je van een disk de gezondheidsstatus weten, klik dan op het hamburgermenu rechtsboven in het scherm en kies SMART Data & Self-Tests. Wil je een schijf ook testen, klik dan op Start Self-Test en kies het type test dat je wilt uitvoeren op de disk.

©PXimport

Schijfruimte checken

Behalve bepalen of een schijf gezond is, kan het ook handig zijn te weten hoe vol de verschillende schijven zijn. Daarvoor start je Disk Usage Analyzer. Ook dit programma begint eenvoudig met een overzicht van alle harde schijven en ssd’s. Door op een ervan te klikken ga je een slag dieper. De Disk Usage Analyzer analyseert dan in razend tempo de bestanden en mappen op die schijf en geeft deze in een prachtige grafische voorstelling weer.

Daarna kun je zowel via de schijf- en mappenlijst als via de grafische voorstelling doorklikken, steeds dieper door de mappen en bestanden op de schijf. Je kunt zo zeer snel een goed inzicht krijgen en bijvoorbeeld grote bestanden opsporen die die de schijf onnodig belasten en mogelijk verwijderd of verplaatst kunnen worden.

Ontbreekt een schijf in het overzicht in de Disk Usage Analyzer, open dan Disks, selecteer de schijf en daarna de partitie. Klik dan op het pijltje dat eronder staat, Mount selected partition. Even later zie je onder de schijf de vermelding dat deze gemount is, het type schijfindeling en het mountpunt binnen Lubuntu.

Gebruik je liever de Windows-omgeving, kies dan Hardware / Gebruik harde schijf om met WinDirStat dezelfde analyse te maken als onder Lubuntu met de Disk Usage Analyzer. Ook binnen WinDirStat kun je met de muis doorklikken binnen de mappenstructuur van de schijf of de bestanden en mappen in de grafische weergave.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.