ID.nl logo
De beste laptops (december 2019)
© PXimport
Zekerheid & gemak

De beste laptops (december 2019)

Zoek je een computer waarop je onderweg serieus kunt werken, dan kun je ondanks steeds betere tablets nog altijd niet om de laptop heen. Laptops zijn er tegenwoordig wel in allerlei soorten en maten, waardoor je goed moet weten wat je nodig hebt om de juiste keuze te maken. In dit artikel lees je wat de beste laptops zijn van het moment met een up-to-date top 10 en tips over het kopen van laptops.

Top 10 beste laptops

Tips voor je laptop

Veelgestelde vragen

©PXimport

Top 10 laptops (november 2019)

1. Dell XPS 15 7590

De meest veelzijdige laptop9Score90

+ Veelzijdigheid + Accuduur + Bouwkwaliteit + Toetsenbord en touchpad

De Dell XPS 15 heeft dit jaar een aantal belangrijke updates gekregen waardoor deze stijlvolle laptop nog veelzijdiger is geworden. De laptop beschikt, afhankelijk van het gekozen model, over een uiterst grote 97Wh-accu en gaat daardoor probleemloos een dag mee zonder oplader. De snelle Intel-processor is gecombineerd met een Nvidia GTX 1650, waardoor er ook een beetje op kan worden gegamed. De laptop beschikt over de nodige poorten waaronder HDMI en USB-C met Thunderbolt 3. Lees hier onze review.

2. Asus ZenBook 14 UX434

Een verrassende laptop9Score90

+ Beeldscherm in touchpad + Stijlvol ontwerp + Toetsenbord - Geen Thunderbolt 3

De Asus ZenBook 14 is een apart verschijnsel. Deze zeer compacte 14-inch laptop heeft een beeldscherm verstopt in het touchpad. Deze kan gebruikt worden als tweede scherm in Windows, maar kan ook dienen als numpad of als speciaal menu voor ondersteunende applicaties zoals Microsoft Office. Het toetsenbord is uitstekend en er is voldoende connectiviteit, maar helaas wordt Thunderbolt 3 niet ondersteund.

3. Apple MacBook Pro 13-inch

De beste Apple-laptop7Score70

+ Design + OSX - Connectiviteit - Toetsenbord

Hoewel Apple voor het 2019-model geen grote updates heeft doorgevoerd, blijft de MacBook Pro 13 de beste keus voor iedereen die fan is van OSX-besturingssysteem. De connectiviteit is met twee Thunderbolt 3-poorten zeer beperkt, maar dit kan eenvoudig worden opgelost met een dongle. Het scherm is uitstekend en True Tone is prettig voor dagelijks gebruik, al is het voor fotobewerkers belangrijk om het uit te schakelen. De prijs lijkt redelijk hoog, maar valt vergeleken met het 15-inch model reuze mee.

4. Asus ROG Zephyrus S

De beste gaming laptop8Score80

+ Krachtige videokaart + Relatief licht + Vernuftig koelsysteem - Plaatsing toetsenbord

De Asus ROG Zephyrus S is een zeer krachtige gaming laptop die kan worden uitgerust met een Nvidia RTX 2080. Ondanks de krachtige videokaart en processor, weegt de laptop slechts 2 kg. Het lage gewicht wordt mede mogelijk gemaakt door een vernuftig koelsysteem dat er voor zorgt dat de laptop makkelijk zijn warmte kwijt kan. Het toetsenbord aan de voorkant van de laptop is even wennen en ook de prijs is niet mals. Lees hier onze review.

5. Lenovo IdeaPad S540

De goedkoopste laptop met GTX 16508Score80

+ Specificaties + Accuduur + Bouwkwaliteit - Helderheid scherm

De Lenovo IdeaPad S540 is een van de goedkoopste laptops met een Nvidia GTX 1650, maar doet het ook op andere vlakken heel goed. De redelijk draagbare laptop heeft een mooie metalen behuizing en het gewicht van 1.9 kg valt reuze mee. De accuduur is door de 70 Wh-accu zeer goed en ook de SSD is lekker snel.

6. Xiaomi Mi Air

Goedkoop en licht7Score70

+ Prijs + Lichtgewicht - Accuduur - Scherm

Xiaomi neemt langzaam de Europese markt over en dat zien we ook bij de laptops. De betaalbare Xiaomi Mi Air lijkt erg veel op een Macbook Pro, maar is een stuk goedkoper. Het lichtgewicht apparaat heeft voor zijn prijs een goede bouwkwaliteit en nette specificaties. De accuduur en het scherm kunnen helaas niet meekomen met de duurdere concurrentie.

7. Acer Swift 5

Lichtgewicht 15-inch7Score70

+ Gewicht + Scherm + Accuduur - Bouwkwaliteit

De Acer Swift 5 is een opvallend lichte laptop met een gewicht van minder dan een kilogram. Om het gewicht zo laag te krijgen heeft Acer wel gebruik moeten maken van dunne materialen en dat zie je terug in de bouwkwaliteit. Toch zit er nog redelijke hardware in de laptop en vooral een lekker grote accu. Ook het beeldscherm is uitstekend met een goede calibratie en prettige helderheid. Lees hier onze hands-on.

8. HP Envy X360 15

De beste 15-inch convertible8Score80

+ Accuduur + Stille koeling + Kwaliteit behuizing - Prestaties

De HP Envy x360 15 is een convertible laptop met een zeer hoge kwaliteit behuizing. Het mooie scherm kan helemaal worden omgeklapt en heeft een goed touchscreen. De laptop is uitgerust met een krachtige AMD-processor en AMD-videokaart, maar helaas is de stille koeling niet in staat om deze goed op temperatuur te houden.

9. HP 14-cf

De beste budgetlaptop6Score60

+ Prijs + Specificaties - Veel plastic - Touchpad

De HP 14-cf is een budgetlaptop die zich duurder voor doet dan hij daadwerkelijk is. Voor amper 500 euro krijg je 8GB RAM en een SSD met 256GB opslagruimte. De Intel Core i3-processor heeft geen turbo, maar daardoor gaat de laptop wel lekker lang mee op de accu. Hoewel de laptop een aluminiumlook heeft, is hij eigenlijk gemaakt van plastic. Dat geldt helaas ook voor het matige touchpad.

10. Asus ZenBook Pro Duo

Twee schermen in een laptop9Score90

+ Twee schermen + Toetsenbord en touchpad + Krachtige hardware - Prijs

De ZenBook Pro Duo UX581 is een indrukwekkende laptop. Hij is met zeer krachtige hardware uitgerust en heeft maar liefst twee schermen: een 15.6-inch 4K UHD OLED-paneel en een 14-inch IPS-paneel, beide uitgerust met een touchscreen. Het toetsenbord en het touchpad zijn uitstekend waardoor je hier productief op kunt werken. De prijs is niet mals, maar daar krijg je wel een uniek product voor terug.Lees hier onze review.

©PXimport

Tips voor je laptop

Er zijn veel soorten en formaten laptops in allerlei prijsklassen te koop. Voordat je een laptop koopt, zul je dus goed moeten weten waar en waarvoor je een laptop wilt gebruiken. Een laptop voor onderweg moet zo compact en licht mogelijk zijn, terwijl het gewicht bij een laptop die je alleen thuis gebruikt minder uitmaakt. Daarnaast moet je ook goed bepalen wat je budget is.

Het scherm is één van de belangrijkste eigenschappen van een laptop want het schermformaat bepaalt grotendeels de afmeting van de laptop. Het schermformaat wordt uitgedrukt in diagonaal gemeten inches. Veelvoorkomende afmetingen zijn 13,3, 14 en 15,6 inch. Wil je een laptop vooral onderweg gebruiken, dan bieden 13,3 of 14 inch een goede balans tussen draagbaarheid en werkruimte. De populaire 15,6 inch laptop is prettiger om dagelijks op te werken, maar neemt uiteraard wel meer ruimte in. Ben je op zoek naar een laptop voor thuis, dan kun je eventueel een 17 inch-model overwegen. Een dergelijke ‘desktopvervanger’ heeft als voordeel een groot scherm, maar is echt ontworpen om op één plek te blijven staan.

Beeldkwaliteit

©PXimport

Hoewel het schermformaat een belangrijke eigenschap is, zegt het formaat niets over de beeldkwaliteit. De beeldkwaliteit van een scherm wordt bepaald door de resolutie en de gebruikte schermtechnologie. De resolutie van een scherm wordt uitgedrukt in pixels, bijvoorbeeld 1920 x 1080 pixels (full hd). Zorg ervoor dat de laptop die je koopt een minimale resolutie heeft van 1920 x 1080 pixels. Alleen op echt kleine schermformaten (11 inch of kleiner) kun je als de laptop echt goedkoop is een lagere resolutie als 1366 x 768 pixels overwegen. De resolutie van 1920 x 1080 pixels past perfect bij schermen met een afmeting van 13,3, 14 of 15 inch en zorgt dan voor een scherp beeld. Een hogere resolutie zoals een 4k uhd-scherm (3840 x 2160 pixels) geeft een iets scherper beeld, maar in de praktijk is het verschil alleen waar te nemen van heel dichtbij.

De gebruikte schermtechnologie is bij het uitzoeken van een laptop ook van belang.Bij laptops zien we doorgaans de keuze tussen tn-schermen (twisted nematic) of ips-schermen (in-plane switching). Heb je de keuze, kies dan voor een ips-scherm. Een dergelijk scherm biedt betere kleuren en een grotere inkijkhoek wat bij alle werkzaamheden die je op je laptop uitvoert voor een prettige werkervaring zorgt. Tegenwoordig zien we bij de duurste laptops ook OLED-opties. Dergelijke schermen hebben een perfect contrast en zijn daardoor ideaal voor het kijken van films en series.

De processor

©PXimport

Het uitzoeken van de ideale processor is door het grote aanbod erg lastig. Bij Intel is er keus uit Core i3-, i5-, i7-, en i9-processors waarvan de i3-processors het zuinigst zijn en de i9-processors het krachtigst. Het nummer dat de "ix" opvolgt geeft de generatie en processorkracht aan. De i7-9750H is bijvoorbeeld de opvolger van de i7-8750H. De i7-9850H is niet nieuwer dan de i7-9750H, maar wel een stukje sneller. Dan nog de letter op het eind; die maakt een groter verschil dan je misschien denkt. De 'standaard'-processor eindigt op een "H", terwijl de zeer zuinige processoren eindigen op een "U". Extra krachtige varianten eindigen op "HK" of "K".

Sinds kort is ook AMD weer flink actief in de markt voor mobiele processoren. Hun aanbod is gelukkig iets eenvoudiger. Op het moment zijn er alleen AMD Ryzen 3000-processoren te vinden in nieuwe laptops. De benaming is vergelijkbaar als die van Intel, met Ryzen 3 3200U als zuinigste en goedkoopste processor en Ryzen 7 3750H als krachtigste.

Videokaart

©PXimport

Ben je een fanatieke gamer, of maak je geregeld gebruik van GPU-acceleration, dan is het belangrijk om een laptop te kiezen met een krachtige videokaart. Nvidia is op het moment een alleenheerser in dit segment en dat maakt het kiezen een stuk makkelijker.

Nvidia's aanbod begint bij de GTX 1650, een capabele videokaart die de meeste games zal kunnen draaien, al moet geregeld de settings worden verlaagd. De eerstvolgende optie is de GTX 1660 Ti, die zet gelijk een flinke stap vooruit in grafische kracht. Mocht je een hogere framerate willen of zijn medium settings voor jou niet genoeg, dan wordt het een RTX 2060, 2070 of 2080. Deze zijn krachtiger dan de GTX-kaarten en ondersteunen daarnaast ook ray tracing. Zie je er "Max-Q" achter staan? Dat betekent dat het om een iets minder snelle variant gaat die tevens ook minder stroom verbruikt.

Opslagruimte

©PXimport

Vroeger was het verhaal rondom de opslagcapaciteit heel simpel: meer is beter. Met de komst van SSD's is dat niet altijd meer het geval. SSD's zijn namelijk veel sneller dan de traditionele harde schijven en zijn tegenwoordig onmisbaar in een laptop. Ze zijn wel nog altijd duurder dan een harde schijf, waardoor lagere capaciteiten veel voor komen. We raden af om een laptop te kopen met een SSD van 128GB of minder, vooral omdat de stap naar 256GB kosten-technisch erg klein is. Daarna geldt weer de regel: meer is meestal beter. Een harde schijf als extra opslag zorgt in een laptop voor een kortere accuduur en een hoger gewicht, maar kan voor bulk-data nog altijd een goedkope oplossing zijn.

©PXimport

Veelgestelde vragen

Heb je op een laptop een SSD nodig?

Het antwoord op deze vraag is een overtuigende ja. Deze vorm van opslag is veel sneller dan een traditionele harde schijf.

Kun je gamen op een laptop?

Serieus gamen kan alleen als de laptop, naast een krachtige processor, ook een krachtige videokaart bevat.

Hoeveel opslagruimte heb ik nodig?

We raden bij een Windows-laptop minimaal een opslagcapaciteit van 256 GB aan, een kleinere SSD van bijvoorbeeld 128 GB kan in de praktijk tot problemen leiden. Wil je de laptop gebruiken om een uitgebreide foto- of filmverzameling op te slaan, dan heb je meer opslagcapaciteit nodig. Deze extra opslag kan eventueel in de vorm van een HDD.

Kun je een laptop upgraden?

Dat verschilt enorm per laptop. Een processor of grafische kaart niet, maar het geheugen en opslag vaak wel. Toch zijn er tegenwoordig ook laptops waarbij er helemaal niks aangepast kan worden, met name bij de extra dunne en lichte laptops.

Kun je de accu in een laptop verwisselen?

Tegenwoordig is een accu volledig in de laptop geïntegreerd. Onderweg de accu verwisselen voor een vol exemplaar is hierdoor niet mogelijk. Soms is het wel mogelijk de accu te vervangen als hij is versleten, maar het kan moeilijk zijn om een vervangende accu te vinden.

Kun je op een laptop foto’s bewerken?

Voor foto- of videobewerking heb je een relatief krachtige laptop nodig met als richtlijn een Core i5-processor, 8 GB ram en een SSD. Bewerk je regelmatig video’s, dan kan zelfs 16 GB ram handig zijn. Naast kracht is bij beeldbewerking ook de schermkwaliteit belangrijk. Zorg voor een laptop met een ips-paneel voor goede inkijkhoeken en kleurweergave. Uiteraard kun je ook een los beeldscherm aansluiten.

Wat is een usb-c-aansluiting?

Usb-c is de nieuwste standaard op het gebied van usb. De aansluiting is handig omdat het niet uitmaakt hoe je de stekker in de poort steekt. Steeds meer laptops zijn voorzien van een usb-c-aansluiting. Handig is dat deze aansluiting vaak net als op smartphones ook gebruikt wordt om de laptop op te laden. Helaas is usb-c slechts een aansluiting en kunnen er verschillende protocollen zoals usb 2.0, usb 3.1 Gen 1, usb 3.1 Gen 2, DisplayPort en Thunderbolt ondersteund worden. De meest complete vorm van usb-c is een Thunderbolt 3-aansluiting. Deze biedt naast usb 3.1 Gen 2 en DisplayPort ook het razendsnelle Thunderbolt.

Is een mat of glanzend scherm beter?

Beide afwerkingen hebben hun eigen voor- en nadelen. Zo zien kleuren er op een glanzend scherm beter uit, terwijl kleuren op een mat scherm juist wat doffer ogen. Daar staat tegenover dat je bij een glanzend scherm logischerwijs eerder last hebt van spiegelingen in het beeld.

Waar moet je op letten bij het toetsenbord van een laptop?

Waar het bij een toetsenbord om draait is uiteraard typecomfort. In het algemeen geldt dat het comfort bij goedkopere laptops doorgaans minder goed is dan bij duurdere exemplaren. Helaas is het steeds vaak zo, dat je ook op de duurdere en dunnere laptops een toetsenbord ziet dat veel mensen niet fijn vinden tikken. Apples MacBook Pro is bijvoorbeeld een laptop waarvan het toetsenbord duidelijk minder travel heeft als de vorige generatie. Eigenlijk zou je het toetsenbord van een laptop eerst even in het echt moeten uitproberen voordat je de laptop aanschaft. Een eigenschap die in de praktijk echt handig is, ook als je blind kunt typen, is een verlicht toetsenbord.

Hoe herken ik een goede wifi-adapter?

Doorgaans is het uit de specificaties niet direct duidelijk wat de specificaties van de gebruikte wifi-adapter precies zijn. Vaak geeft een fabrikant enkel aan welke wifi-standaarden ondersteunt worden, doorgaans in de vorm van 802.11a/b/g/n/ac. Let er in ieder geval op dat ac in de specificaties vermeldt wordt, dan weet je zeker dat zowel de 2,4- als de 5GHz-band ondersteunt wordt.

Waar moet ik op letten bij de accu van een laptop?

Fabrikanten geven in hun specificaties de capaciteit van de accu op. Je herkent de capaciteit van de accu aan de hoeveelheid wattuur, doorgaans uitgedrukt als Wh. Dat zegt op zich nog niet zo heel veel, maar bij vergelijkbare specificaties is een hogere accucapaciteit natuurlijk beter. Fabrikanten geven vaak ook een gebruiksduur in uren op, maar vaak is dit wel een beetje aan de optimistische kant. Je kunt daarom het beste zoeken naar reviews waarin de accuduur getest is. Let op dat het vaak voor komt dat binnen dezelfde serie, verschillende uitvoeringen ook verschillende accucapaciteiten kunnen hebben. Daarnaast is krachtigere hardwaar doorgaans ook minder zuinig, waardoor je sneller door een volle accu heen bent. Het zelfde geldt voor beeldschermen met hogere resoluties.

Conclusie

Plus- en minpunten
      ▼ Volgende artikel
      Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?
      © ryanking999 - stock.adobe.com
      Zekerheid & gemak

      Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?

      Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

      In dit artikel vertellen we je over de online dreigingen anno 2025: • Ransomware • Phishing • Deepfakes • IoT-aanvallen Lees hierna zeker ook: Veilig downloaden: hier moet je op letten

      In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

      Dreiging en risico

      Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

      Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

      Lekken van persoonlijke gegevens

      De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

      Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

      Cybersecurity Woordenboek

      Cybersecurity is net als de hele tech-sector, gek op afkortingen en moeilijke woorden. Op www.cyberveilignederland.nl/woordenboek vind je het Cybersecurity Woordenboek dat zo’n 650 cybersecurity-termen in begrijpelijke taal uitlegt. Het woordenboek is een samenwerking van ruim 70 organisaties en Nederlandse cybersecurity-professionals in samenwerking met de Cybersecurity Alliantie. De actuele online versie is de derde druk en behalve online te raadplegen ook als pdf te downloaden.

      Het Cybersecurity Woordenboek verduidelijkt cybersecuritytermen en -begrippen.

      Ransomware blijft schadelijk

      Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

      Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

      Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

      Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

      Bronnen van besmetting

      Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

      Nederland bedreigd

      Ook landen denken na over dreigingen en risico’s. Voor Nederland doen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) dit. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), dat onderdeel is van het NCTV, richt zich specifiek op digitale dreigingen. Zij publiceert bijvoorbeeld het Cybersecuritybeeld Nederland. CSBN 2023 is de meest recente versie. De overheid voorziet burgers niet specifiek van digitale dreigingsinformatie, wel kun je op sites als Alert Online en Veiliginternetten.nl algemene tips voor digitale veiligheid lezen.

      De overheid publiceert regelmatig rapporten over de digitale bedreigingen voor Nederland.

      Broddelwerk met desastreuze uitkomst

      De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

      De top 10 van Peter Stelzhammer

      Wij vroegen Peter Stelzhammer, oprichter en malware-onderzoeker bij antivirus-lab AV-Comparatives, naar zijn top 10 van verwachte bedreigingen voor 2025.

      • Phishing: mensen verleiden gevoelige informatie te verstrekken.
      • Deepfakes en desinformatie: mensen manipuleren en oplichten met AI-nep-video’s en audio.
      • Ransomware: bestanden versleutelen en alleen tegen betaling ontsleutelen.
      • Malvertising: malware verspreiden via besmette advertenties.
      • Identiteitsdiefstal: gestolen persoonsgegevens misbruiken voor fraude.
      • Fakeshops: frauduleuze webshops die persoonlijke en betalingsgegevens verzamelen of namaakgoederen verkopen.
      • IoT-aanvallen: IoT-apparatuur hacken voor toegang tot diensten, of gecoördineerde criminele aanvallen.
      • Man-in-the-Middle (MitM)-aanvallen: (bank)communicatie onderscheppen en misbruiken.
      • Cryptojacking: ongeautoriseerd gebruik van computers maken om crypto te minen.
      • Zero-day-exploits: kwetsbaarheden in software misbruiken voordat er een patch is.

      Overige malware

      Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

      AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

      Gehackt

      In 2021 was het Brabantse bedrijf Hoppenbrouwers slachtoffer van een ransomwareaanval door de beruchte REvil-cybercrimegroep. Het bedrijf wil graag dat anderen ervan leren en heeft een e-book gepubliceerd van de gebeurtenissen voor, tijdens en na de hack. Het e-book is gratis te downloaden.

      Het ransomware-verhaal van het Brabantse Hoppenbrouwers maakt de impact van een ransomware-incident invoelbaar.

      Jij bent geld waard

      Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

      De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

      Oplichting even gevaarlijk

      Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

      De top 10 van Marc Vos

      Ook Marc Vos, senior PR-manager bij McAfee, leverde zijn belangrijkste bedreigingen voor 2025:

      • Dating-fraude (pig butchering): iemand verleiden en het vertrouwen misbruiken voor crypto-scams.
      • Beleggingsfraude: advertenties met bekende personen voor malafide investeringen.
      • WhatsApp-fraude (“Hoi mam”) nep-gezinslid in nood vraagt via WhatsApp om geld.
      • Recovery-fraude: slachtoffer van fraude wordt door nep bank-/helpdeskmedewerker nogmaals oplicht.
      • E-mail-/sms-phishing: nep-mail lokt je naar site die gegevens steelt.
      • Nepberichten van pakketbezorgers: mail of app over invoerkosten om gegevens te stelen.
      • Nepwebshop of ticketsites: site verkoopt goederen of tickets maar levert niet en steelt betalingsgegevens.
      • Deepfakes: met AI gemaakte video’s/foto’s ingezet voor misinformatie, cyberpesten, oplichting.
      • Vishing/voicephishing: via de telefoon inlog- of betaalgegevens bemachtigen. AI maakt deze voiceberichten superrealistisch.
      • Quishing: QR-code aanbieden die naar phishingwebsite leidt.

      Hackers en IoT

      Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

      Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

      Social media

      Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

      Mobiele dreigingen

      Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

      Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

      “Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

      De top 10 van Peter Hendriks

      Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET is duidelijk. “Awareness is altijd belangrijk, maar goed nadenken over risico’s ook.”

      • Phishing/smishing: oplichting via mail en WhatsApp.
      • Vishing/Voicephishing: criminelen die zich via AI voordoen als iemand anders om gegevens of geld los te maken.
      • Malware: vooral infostealers en andere malware, onverminderd een groot probleem.
      • Social engineering: alles van een “Hoi mama” tot deepfake-video bedoeld om je om de tuin te leiden. Kan zeker bij offline stalking veel impact hebben op een slachtoffer.
      • Identiteitsfraude via datalekken: criminelen die gelekte data met accountgegevens kopen en misbruiken.
      • IoT-apparaten: slecht beveiligde slimme apparaten die verbonden met het internet je aanvalsoppervlak enorm vergroten.
      • Nepwebshop: een shop beginnen is steeds makkelijker, ook als die malafide is.
      • Sextortion: chantage met naaktbeelden van het slachtoffer. Soms met gemanipuleerde beelden.
      • Ransomware: onverminderd een groot probleem.
      • Besmette downloads: onofficiële software die malware bevat.

      Conclusie

      Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.

      De wereld achter ransomware

      Bij Project Melissa werken enkele overheden en security-organisaties, onder wie het NCSC, Fox IT en de politie, samen tegen ransomware. De samenwerking heeft enkele succesvolle acties tegen ransomwarebendes opgeleverd, maar ook twee lezenswaardige whitepapers. Eén geeft inzicht in de werking van ransomware en de criminelen erachter, de tweede gaat dieper in op de afpersingsmethode van data-exfiltratie. Beide documenten zijn te downloaden via deze webpagina van het Nationaal Cyber Security Centrum.

      De ransomware-whitepapers van Project Melissa geven veel inzicht in de werking van ransomware en de criminele groepen erachter.

      ▼ Volgende artikel
      Waar voor je geld: 5 beveiligingscamera's met een hoge videoresolutie
      © Reshoot
      Zekerheid & gemak

      Waar voor je geld: 5 beveiligingscamera's met een hoge videoresolutie

      Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een bewakingscamera met een hoge beeldkwaliteit? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

      TP-Link Tapo C325WB

      De TP-Link Tapo C325WB is goedkoop en levert ook nog eens een scherp beeld. Met een resolutie van 2688 × 1520 pixels identificeer je moeiteloos personen en huisdieren. Aan weerszijden van de lens bevinden zich twee felle ledlampen. Die gaan na bewegingsdetectie in het donker vanzelf branden, zodat je nachtelijke opnames in kleur kunt maken. Overigens herkent de Tapo C325WB op eigen houtje mensen, voertuigen, honden en katten. Je ontvangt daarvan desgewenst pushberichten op je smartphone, waarna je in de TP-Link Tapo-app livebeelden opvraagt. Uiteraard kijk je net zo makkelijk eerdere opnames terug.

      Voor het opslaan van beeldmateriaal kun je kiezen tussen verschillende opties. De eenvoudigste methode is om een microSD-kaart van maximaal 512 GB in het apparaat te plaatsen. Als alternatief kun je de video's op een geschikte NAS of (tegen betaling) in de cloud bewaren. Je verbindt de Tapo C325WB via een ethernetkabel of wifi met het (draadloze) thuisnetwerk. De IP66-gecerificeerde behuizing is weerbestendig, waardoor je hem ook buiten kunt ophangen.

      TP-Link Tapo C225

      Als je alleen binnenshuis wilt opnemen, is deze goedkope pan- en tilt-camera een goede keuze. Het camerahoofd van de TP-Link Tapo C225 kan op eigen houtje horizontaal (340 graden) en verticaal (60 graden) bewegen. Je hebt in een kamer dus geen last van dode hoeken. Bepaal bijvoorbeeld dat de camera een huisdier of (klein)kind automatisch moet volgen. Vervolgens neem je in de TP-Link Tapo-app live een kijkje. Dankzij een respectabele resolutie van 2560 × 1440 pixels ogen de beelden scherp. Bepaal in de app in hoeverre je meldingen wilt ontvangen van bewegende objecten, personen, huisdieren en geluiden.

      Een opvallende functie is de privacyknop. Wanneer je daarop drukt, stopt de Tapo C225 meteen met filmen. Verder voer je op afstand een gesprek, want de behuizing bevat een speaker en microfoon. Voor de opslag van video's plaats je een microSD-kaart van maximaal 512 GB in de behuizing. Een andere mogelijkheid is om de beelden naar een geschikte NAS door te sluizen. Lees hier een uitgebreide review over deze veelzijdige camera.

      Eufy Eufycam E330 (2-pack + basisstation)

      Met dit starterspakket van Eufy bewaak je de voor- en achterkant van je woning. En hoe, want de twee bijgesloten camera's ondersteunen een 4K-resolutie van 3840 × 2160 pixels. Hierdoor herken je zelfs na digitaal inzoomen moeiteloos personen. Zodra de bewakingscamera's met netstroom zijn verbonden, bewaar je opnames op het inbegrepen basisstation. Standaard is er een opslagcapaciteit van 16 GB beschikbaar, maar dat breid je met een eigen interne schijf optioneel uit naar maximaal 16 TB. Zeker wanneer je continu wilt opnemen, is extra opslagruimte een vereiste. Je kunt als alternatief ook alleen filmpjes van gebeurtenissen opslaan.

      Naast een hoge resolutie biedt de Eufycam E330 ook nog eens nachtzicht in kleur. Er zijn namelijk een lichtgevoelige sensor en ledlamp geïntegreerd. Verder is de functie gezichtsherkenning de moeite waard. Je ontvangt desgewenst pushmeldingen zodra er familie of vrienden bij je op de stoep staan. Woon je groot? Overweeg dan een bewakingssysteem met vier camera's. Daarnaast is de Eufy Eufycam E330 ter uitbreiding los te koop.

      Lees ook: 5 fouten met je beveiligingscamera die je hierna nooit meer maakt

      EZVIZ BC1c 4K

      Deze oplaadbare 4K-bewakingscamera van Ezviz is momenteel goedkoper dan ooit. Zodra je de BC1c 4K met wifi verbindt, kijk je naar opnames en livebeelden in een resolutie van 3840 × 2160 pixels. Je hangt de IP65-gecertificeerde behuizing zo'n beetje overal op. In de behuizing bevindt zich namelijk een accu met een riante capaciteit van 10.400 mAh. Dat scheelt weer stroomdraden trekken! Ben je van plan om de beveiligingscamera op een locatie met veel zonlicht te monteren? Koop de BC1c 4K dan inclusief zonnepaneel, zodat je de batterij niet of nauwelijks via netstroom hoeft op te laden.

      De behuizing heeft plek voor een microSD-kaart tot maximaal 512 GB. Verder is de behoorlijke diagonale kijkhoek van 135 graden een pluspunt. Hierdoor vangt de lens een groot deel van de kamer, tuin of oprit in beeld. Zodra de camera een persoon of voertuig detecteert, ontvang je hiervan een melding op je smartphone. Bovendien begint de BC1c 4K automatisch met opnemen. Overige voordelen zijn de ondersteuning voor tweewegaudio en nachtzicht in kleur.

      Foscam G4P-B

      De Foscam G4P-B heeft een stevige behuizing, waardoor je hem gerust op een drukke of risicovolle plek kunt ophangen, zoals aan de straatzijde waar kinderen spelen. Het apparaat werkt op netstroom, waardoor je 24/7 kunt opnemen. Kies voor het opslaan van videomateriaal tussen drie mogelijkheden, namelijk een microSD-kaart (max 256 GB), een geschikte NAS of cloudopslag. Voor laatstgenoemde optie moet je wel een betaald abonnement afsluiten.

      De G4P-B heeft een ethernetaansluiting, zodat je het apparaat op een bekabeld netwerk kunt aansluiten. Dat verhoogt de betrouwbaarheid van de beeldoverdracht. Is er geen bekabelde netwerkaansluiting beschikbaar, dan verbind je deze beveiligingscamera net zo makkelijk met wifi. Gunstig is verder de ruime videoresolutie van 2560 × 1440 pixels. Daarnaast reikt de nachtzichtfunctie tot ongeveer twintig meter. Onder de productnaam G4P-W is er ook een witte uitvoering verkrijgbaar.