Het ophangen van een koolmonoxidemelder is eigenlijk een koud kunstje. Toch kun je hem niet zomaar overal monteren. Voor een betrouwbare werking zijn de plek en de ophanghoogte namelijk cruciaal. Met dit artikel van ID.nl lukt het je zeker!

Koolmonoxide is een kleur- en geurloos gas dat menselijke zintuigen niet meteen waarnemen. Juist daarom is het zo gevaarlijk wanneer iemand het inademt. Mensen hebben in eerste instantie niets door.

Volgens de brandweer belanden er jaarlijks honderden mensen in het ziekenhuis vanwege een koolmonoxidevergiftiging. Symptomen zijn onder meer duizeligheid, misselijkheid, wazig zicht, pijn op de borst, benauwdheid en hartritmestoornissen. Ieder jaar overleven enkele personen zo’n vergiftiging niet. Met de juiste voorbereidingsmaatregelen voorkom je een koolmonoxidevergiftiging.

Koolmonoxide en verbrandingstoestellen

Koolmonoxide komt vrij bij een onjuiste werking van verbrandingstoestellen. Denk bijvoorbeeld aan een cv-ketel, geiser, gaskachel, gashaard, gasheater, hybride warmtepomp of rookgasafvoer. Dit kwaadaardige gas kan zowel bij oude als nieuwe verbrandingsapparaten vrijkomen. Slecht onderhoud van verwarmingsapparatuur is vaak de boosdoener. Nuttig om te weten is dat er bij elektrische verwarmingssystemen geen sprake is van vorming van koolmonoxide. Dat is namelijk alleen bij verbranding van organische brandstoffen het geval, zoals aardgas, olie, benzine en hout.

Koolmonoxidemelders (ook wel CO-melders genoemd) merken hoge concentraties op en waarschuwen bewoners vervolgens met een luid alarm. Slimme producten sturen daarnaast pushberichten naar gekoppelde smartphones. Kortom, de aanwezigheid van één of meerdere koolmonoxidemelders is letterlijk van levensbelang!

De beste ophanglocatie kiezen

Hang een koolmonoxidemelder niet lukraak ergens in huis op. Bij het kiezen van een geschikte montageplek zijn twee factoren belangrijk, namelijk de ophanghoogte en de mogelijke aanwezigheid van een verbrandingstoestel. Beide factoren houden ook nog eens nauw verband met elkaar.

Wanneer het verbrandingstoestel in een afgesloten ruimte is opgesteld, hang je de melder op een centrale plek aan het plafond. Ga hierbij uit van een afstand van één tot drie meter naar de verwarming. Het gas mengt zich met de warme lucht afkomstig van de verwarmingsapparatuur en stijgt op. Belangrijk is dat deze afgesloten ruimte niet kleiner is dan één vierkante meter. Is dat wel het geval? Bevestig de melder dan op zo’n dertig centimeter voor de toegangsdeur aan het plafond. In kamers zonder verbrandingstoestel plaats je een koolmonoxidemelder op ademhoogte. In de slaapkamer is dat dus ter hoogte van het bedkussen. Benieuwd naar hoeveel melders je in huis nodig hebt? Volg dan deze CO-wijzer.

Houd bij het plaatsen van een koolmonoxidemelder rekening met enkele aandachtspunten. Zo heeft ophangen in de badkamer geen zin, want het apparaatje kan niet tegen vocht. Bevestig de melder verder niet pal naast een aan- of afvoerkanaal van lucht. Daarnaast is het belangrijk dat er geen obstakels in de weg zitten, zoals een gordijn of kast. Heb je een caravan of camper met een gaskachel? Dan is het verstandig om daar ook een geschikte melder te monteren.

Welke koolmonoxidemelder kopen?

Er zijn allerlei koolmonoxidemelders verkrijgbaar. Koop in ieder geval een exemplaar dat aan de NEN-EN 50291-norm voldoet. Dergelijke producten zijn betrouwbaar. Verder verdient een zogeheten combimelder speciale aandacht. Zo’n apparaat waarschuwt zowel bij rook als koolmonoxide. Houd er rekening mee dat een combimelder alleen in een afgesloten ruimte met een verbrandingstoestel nut heeft. In andere kamers monteer je een rookmelder aan het plafond en een CO-melder aan de wand (op ademhoogte). Schaf dus niet blindelings een prijzige combimelder aan, maar check vooraf goed welke spullen je precies nodig hebt.

Duurdere koolmonoxidemelders verbind je rechtstreeks of via een basisstation aan het draadloze thuisnetwerk. Het voordeel daarvan is dat je bij gevaar naast een hoorbaar alarm ook pushberichten op een smartphone ontvangt. Dat gebeurt zelfs wanneer je niet thuis bent, zodat je zo nodig op afstand gezinsleden kunt waarschuwen. Sommige producten hebben een eenvoudig display. Lees daarop de huidige concentratie koolmonoxide af. Tot slot zijn slimme melders meestal onderling koppelbaar. Dat is veiliger, omdat na detectie van het levensgevaarlijke gas álle melders in huis een alarm laten horen.

Toch maar professioneel laten doen?

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!