Je hebt het misschien al een beetje rond horen zingen, maar we staan aan de vooravond van de uitrol van het 5G netwerk. Na 3G en 4G snappen we dat het over een beter en sneller netwerk gaat, maar wat houdt het nu precies in? Belangrijker nog: wat heb jij aan de uitrol van 5G en moet je je daarop voorbereiden? Wij leggen het je uit.

Wat is 5G?

Kort door de bocht staat 5G voor de vijfde generatie mobiele netwerken; logischerwijs is dit de opvolger van 4G. Wanneer we kijken naar de sprong van 3G naar 4G, dan had de vooruitgang vooral te maken met snelheid. Bij de overgang van 4G naar 5G zal dat ook zo zijn, maar de snelheid neemt zo exponentieel toe, dat er totaal andere mogelijkheden ontstaan, waarover verderop in dit artikel meer. 5G maakt gebruik van drie verschillende spectrumbanden (laag, midden, en hoog) en biedt naast hoge download- en uploadsnelheden ook een lagere latency. Dat wil zeggen: apparaten kunnen sneller met elkaar communiceren. Dit alles verklaart ook waarom de uitrol van 5G zo lang op zich laat wachten: er zijn veel aanpassingen voor nodig en in sommige landen, waaronder Nederland, zijn of waren bepaalde frequenties die bestemd zijn voor 5G al in gebruik door andere protocollen. Langzaam maar zeker worden deze problemen wereldwijd opgelost, en zal 5G z’n langverwachte debuut maken.

©CIDimport

Hoe snel is 5G?

We hadden het al even over een aanzienlijk hogere snelheid dan bij 4G. Toen we met z’n allen nog actief waren op het 3G-netwerk, konden we surfen en e-mailen met een snelheid van maximaal 2 Mbps. De maximale snelheid van 4G zou 1 Gbps moeten zijn, al liggen de werkelijke snelheden (in Nederland) ergens tussen de 50 en 100 Mbps. De maximale downloadsnelheid via 5G zou moeten liggen op 10 Gbps. Nu ligt het niet in de lijn der verwachting dat we deze snelheden ook echt zullen halen, maar het is duidelijk dat 5G een enorme sprong vooruit is. Dat maakt dingen mogelijk die we op dit moment niet eens voor mogelijk kunnen houden, waarover je zo meteen meer zult lezen. Maar eerst nog een stukje uitleg over een ander voordeel van 5G.

©CIDimport

Latency

De letterlijke vertaling van latency is wachttijd en dat slaat in dit geval op de tijd die twee apparaten nodig hebben om contact met elkaar te leggen voordat ze kunnen communiceren. Vergelijk het met een gewoon modem van een jaar of twintig geleden. Wanneer je verbinding had, kon je downloaden met een bepaalde snelheid. Maar voordat het downloaden kon beginnen, moest het modem eerst verbinding maken met internet. Zelfs als het bestand dat je moest downloaden binnen twee seconden gedownload kon worden (wat in die tijd overigens meestal niet realistisch was), kon het maken van de verbinding ervoor zorgen dat je in totaal meer dan een minuut bezig was. De latency van een technologie als 5G is niet helemaal hetzelfde, maar het principe wel: er kunnen pas gegevens uitgewisseld worden als apparaten met elkaar praten. De latency bij 2G was 0,5 seconde, bij 3G was dat met 0,1 seconde al een stuk beter. 4G bracht 0,05 seconde, en 5G doet dat nog eens vijf keer sneller en legt om precies te zijn verbinding in 0,01 seconde. Een wachttijd van 0,05 seconde is natuurlijk al niet heel lang. Waarom maakt de sprong naar 0,01 dan zo’n verschil?.

©CIDimport

Voertuigen

Eén van de redenen dat er zo vol verwachting wordt uitgekeken naar 5G is omdat we aan de vooravond staan van zelfrijdende auto’s. Om deze technologie veilig te maken, is het belangrijk dat zelfrijdende voertuigen goed met elkaar kunnen communiceren. Daarvoor hoeft het netwerk niet eens extreem snel te zijn: er worden immers geen loodzware bestanden uitgewisseld. De latency of wachttijd is echter wel van cruciaal belang in dit geval. Stel je voor dat een zelfrijdende auto over de snelweg raast met een snelheid van 110 kilometer per uur. De zelfrijdende auto die daarvoor rijdt moet plotseling vol op de rem, omdat hij een gevaar detecteert. Als auto’s met elkaar communiceren, kan dit signaal worden doorgegeven aan de auto daarachter, die dan automatisch ook remt. Zou deze communicatie plaatsvinden via het 4G-netwerk, dan heeft de auto twee meter afgelegd in de tijd die de twee auto’s nodig hebben om met elkaar te communiceren. In het geval van 5G zou dit slechts 40 centimeter zijn. Je begrijpt, de latency kan het verschil maken tussen leven en dood.

Gezondheidszorg

In de gezondheidszorg zal 5G ook gaan zorgen voor een revolutie. Het doorsturen van een patiëntendossier klinkt misschien niet als iets dat veel bandbreedte vereist, maar bestanden die worden gegenereerd door medische apparatuur, zoals bijvoorbeeld een MRI-scanner, nemen met gemak enkele gigabytes in beslag. Stel je voor dat er dagelijks honderden dan die bestanden moeten worden verstuurd, vaak ook nog eens tegelijkertijd. Dan is een razendsnelle verbinding absoluut geen overbodige luxe. Ook hier speelt latency weer een grote rol. 5G zal het uitvoeren van operaties op afstand namelijk een stuk veiliger maken, want je kunt je voorstellen dat wanneer een operatie op afstand wordt uitgevoerd, het verschil tussen 0,05 en 0,01 seconde wederom het verschil tussen leven en dood kan betekenen. 5G is ook essentieel voor Massive Machine-Type Communications, afgekort MMTC. Dit is een ontwikkeling waarbij apparaten onderling grote hoeveelheden gegevens uitwisselen, met zo weinig mogelijk menselijke tussenkomst, om zo zaken in de gaten te houden en problemen op te lossen. In een ziekenhuis zou MMTC bijvoorbeeld kunnen bijdragen aan een gigantisch sensornetwerk dat alle patiënten in de gaten houdt, maar ook medische gegevens met elkaar vergelijkt om tot diagnoses te komen of ziekteverloop bij te stellen.

Smartphones

Het is mooi om te zien wat voor revolutionaire mogelijkheden 5G heeft, maar laten we niet vergeten dat het er ook gewoon voor zorgt dat jij straks op je smartphone een stuk sneller kunt internetten. Helaas betekent dat wel dat je een nieuwe smartphone zult moeten aanschaffen. De huidige generatie smartphones is nog niet geschikt voor 5G. Dat betekent niet dat je het toestel straks helemaal niet meer kunt gebruiken, maar wel dat je niet zult profiteren van de hoge snelheden. Het goede nieuws is dat je niet een speciale 5G-smartphone zult hoeven kopen. De verwachting is dat vanaf 2020 vrijwel alle grote merken hun belangrijkste modellen uitgerust zullen hebben met ondersteuning voor 5G. Bepaalde grote merken, zoals Samsung en Sony, hebben al aangekondigd nog dit jaar met 5G-ondersteuning te komen. Van Apple verwachten we die ondersteuning eigenlijk ook, maar dat bedrijf houdt zoals altijd de kaken stijf op elkaar. De hogere snelheid van 5G zal op smartphones vooral ook zorgen voor ondersteuning van intensere augmented reality-toepassingen (AR), simpelweg omdat er veel meer data over de lijn kan worden gepompt.

©CIDimport

IoT

Als je dacht dat de wereld van Internet of Things, oftewel slimme apparaten, nu al ontploft was, wacht dan nog maar een jaartje of twee, drie. Zodra 5G is uitgerold, zullen we een gigantische verandering zien in de manier waarop deze apparaten werken. Ten eerste, en dat spijt ons, is de kans aanwezig dat je de helft van je apparaten kunt vervangen. Van slimme deurbellen tot slimme verlichting, als ze direct verbinding maken met internet via het mobiele netwerk, zullen ze moeten worden vervangen voor 5G-modellen. Gelukkig is dat voor de meeste apparaten niet aan de orde, omdat ze lopen via het draadloze netwerk. Voor Philips Hue-lampen zul je dan bijvoorbeeld alleen de bridge hoeven te vervangen. Dankzij 5G zal het aantal slimme apparaten in huis aanzienlijk toenemen, omdat communicatie geen probleem meer hoeft te vormen. Ook nu kun je weer denken aan een heel sensornetwerk in je huis, zodat je je gezondheid, je fitheid, je slaapritme en noem maar op, altijd in de gaten kunt houden. Dat vinden we zowel superspannend als doodeng.

Wanneer?

Er komen dus volgend jaar al smartphones die 5G ondersteunen. Betekent dit dan ook dat we volgend jaar 5G kunnen verwachten? In Nederland in ieder geval nog niet. In een aantal Aziatische landen en de Verenigde Staten wordt dit jaar al begonnen met de uitrol van 5G-netwerken, maar in ons land zijn op het moment van schrijven de frequentieveilingen nog niet eens ingepland. Dat kan pas gebeuren nadat de politiek een besluit neemt over de beschikbare frequenties voor 5G. Pas wanneer de frequenties zijn geveild, kan er vaart worden gemaakt met de implementatie van 5G. De Europese Commissie wil graag dat er in 2020 een werkend 5G-netwerk in Europa is. Het is de grote vraag of dit wat Nederland betreft gaat lukken. Maar of dit nu zo is of niet, binnen drie tot vier jaar is 5G (hopelijk eindelijk) een feit en kunnen we profiteren van alles dat je in dit artikel gelezen hebt.

©CIDimport

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.