ID.nl logo
5G: wat is het, wat heb je eraan en wanneer komt het?
© Reshift Digital
Huis

5G: wat is het, wat heb je eraan en wanneer komt het?

Je hebt het misschien al een beetje rond horen zingen, maar we staan aan de vooravond van de uitrol van het 5G netwerk. Na 3G en 4G snappen we dat het over een beter en sneller netwerk gaat, maar wat houdt het nu precies in? Belangrijker nog: wat heb jij aan de uitrol van 5G en moet je je daarop voorbereiden? Wij leggen het je uit.

Wat is 5G?

Kort door de bocht staat 5G voor de vijfde generatie mobiele netwerken; logischerwijs is dit de opvolger van 4G. Wanneer we kijken naar de sprong van 3G naar 4G, dan had de vooruitgang vooral te maken met snelheid. Bij de overgang van 4G naar 5G zal dat ook zo zijn, maar de snelheid neemt zo exponentieel toe, dat er totaal andere mogelijkheden ontstaan, waarover verderop in dit artikel meer. 5G maakt gebruik van drie verschillende spectrumbanden (laag, midden, en hoog) en biedt naast hoge download- en uploadsnelheden ook een lagere latency. Dat wil zeggen: apparaten kunnen sneller met elkaar communiceren. Dit alles verklaart ook waarom de uitrol van 5G zo lang op zich laat wachten: er zijn veel aanpassingen voor nodig en in sommige landen, waaronder Nederland, zijn of waren bepaalde frequenties die bestemd zijn voor 5G al in gebruik door andere protocollen. Langzaam maar zeker worden deze problemen wereldwijd opgelost, en zal 5G z’n langverwachte debuut maken.

©CIDimport

Hoe snel is 5G?

We hadden het al even over een aanzienlijk hogere snelheid dan bij 4G. Toen we met z’n allen nog actief waren op het 3G-netwerk, konden we surfen en e-mailen met een snelheid van maximaal 2 Mbps. De maximale snelheid van 4G zou 1 Gbps moeten zijn, al liggen de werkelijke snelheden (in Nederland) ergens tussen de 50 en 100 Mbps. De maximale downloadsnelheid via 5G zou moeten liggen op 10 Gbps. Nu ligt het niet in de lijn der verwachting dat we deze snelheden ook echt zullen halen, maar het is duidelijk dat 5G een enorme sprong vooruit is. Dat maakt dingen mogelijk die we op dit moment niet eens voor mogelijk kunnen houden, waarover je zo meteen meer zult lezen. Maar eerst nog een stukje uitleg over een ander voordeel van 5G.

©CIDimport

De lagere latency van 5G is nog belangrijker dan de snelheid

-

Latency

De letterlijke vertaling van latency is wachttijd en dat slaat in dit geval op de tijd die twee apparaten nodig hebben om contact met elkaar te leggen voordat ze kunnen communiceren. Vergelijk het met een gewoon modem van een jaar of twintig geleden. Wanneer je verbinding had, kon je downloaden met een bepaalde snelheid. Maar voordat het downloaden kon beginnen, moest het modem eerst verbinding maken met internet. Zelfs als het bestand dat je moest downloaden binnen twee seconden gedownload kon worden (wat in die tijd overigens meestal niet realistisch was), kon het maken van de verbinding ervoor zorgen dat je in totaal meer dan een minuut bezig was. De latency van een technologie als 5G is niet helemaal hetzelfde, maar het principe wel: er kunnen pas gegevens uitgewisseld worden als apparaten met elkaar praten. De latency bij 2G was 0,5 seconde, bij 3G was dat met 0,1 seconde al een stuk beter. 4G bracht 0,05 seconde, en 5G doet dat nog eens vijf keer sneller en legt om precies te zijn verbinding in 0,01 seconde. Een wachttijd van 0,05 seconde is natuurlijk al niet heel lang. Waarom maakt de sprong naar 0,01 dan zo’n verschil?.

©CIDimport

Voertuigen

Eén van de redenen dat er zo vol verwachting wordt uitgekeken naar 5G is omdat we aan de vooravond staan van zelfrijdende auto’s. Om deze technologie veilig te maken, is het belangrijk dat zelfrijdende voertuigen goed met elkaar kunnen communiceren. Daarvoor hoeft het netwerk niet eens extreem snel te zijn: er worden immers geen loodzware bestanden uitgewisseld. De latency of wachttijd is echter wel van cruciaal belang in dit geval. Stel je voor dat een zelfrijdende auto over de snelweg raast met een snelheid van 110 kilometer per uur. De zelfrijdende auto die daarvoor rijdt moet plotseling vol op de rem, omdat hij een gevaar detecteert. Als auto’s met elkaar communiceren, kan dit signaal worden doorgegeven aan de auto daarachter, die dan automatisch ook remt. Zou deze communicatie plaatsvinden via het 4G-netwerk, dan heeft de auto twee meter afgelegd in de tijd die de twee auto’s nodig hebben om met elkaar te communiceren. In het geval van 5G zou dit slechts 40 centimeter zijn. Je begrijpt, de latency kan het verschil maken tussen leven en dood.

Gezondheidszorg

In de gezondheidszorg zal 5G ook gaan zorgen voor een revolutie. Het doorsturen van een patiëntendossier klinkt misschien niet als iets dat veel bandbreedte vereist, maar bestanden die worden gegenereerd door medische apparatuur, zoals bijvoorbeeld een MRI-scanner, nemen met gemak enkele gigabytes in beslag. Stel je voor dat er dagelijks honderden dan die bestanden moeten worden verstuurd, vaak ook nog eens tegelijkertijd. Dan is een razendsnelle verbinding absoluut geen overbodige luxe. Ook hier speelt latency weer een grote rol. 5G zal het uitvoeren van operaties op afstand namelijk een stuk veiliger maken, want je kunt je voorstellen dat wanneer een operatie op afstand wordt uitgevoerd, het verschil tussen 0,05 en 0,01 seconde wederom het verschil tussen leven en dood kan betekenen. 5G is ook essentieel voor Massive Machine-Type Communications, afgekort MMTC. Dit is een ontwikkeling waarbij apparaten onderling grote hoeveelheden gegevens uitwisselen, met zo weinig mogelijk menselijke tussenkomst, om zo zaken in de gaten te houden en problemen op te lossen. In een ziekenhuis zou MMTC bijvoorbeeld kunnen bijdragen aan een gigantisch sensornetwerk dat alle patiënten in de gaten houdt, maar ook medische gegevens met elkaar vergelijkt om tot diagnoses te komen of ziekteverloop bij te stellen.

De huidige generatie smartphones kan niet omgaan met 5G

-

Smartphones

Het is mooi om te zien wat voor revolutionaire mogelijkheden 5G heeft, maar laten we niet vergeten dat het er ook gewoon voor zorgt dat jij straks op je smartphone een stuk sneller kunt internetten. Helaas betekent dat wel dat je een nieuwe smartphone zult moeten aanschaffen. De huidige generatie smartphones is nog niet geschikt voor 5G. Dat betekent niet dat je het toestel straks helemaal niet meer kunt gebruiken, maar wel dat je niet zult profiteren van de hoge snelheden. Het goede nieuws is dat je niet een speciale 5G-smartphone zult hoeven kopen. De verwachting is dat vanaf 2020 vrijwel alle grote merken hun belangrijkste modellen uitgerust zullen hebben met ondersteuning voor 5G. Bepaalde grote merken, zoals Samsung en Sony, hebben al aangekondigd nog dit jaar met 5G-ondersteuning te komen. Van Apple verwachten we die ondersteuning eigenlijk ook, maar dat bedrijf houdt zoals altijd de kaken stijf op elkaar. De hogere snelheid van 5G zal op smartphones vooral ook zorgen voor ondersteuning van intensere augmented reality-toepassingen (AR), simpelweg omdat er veel meer data over de lijn kan worden gepompt.

©CIDimport

IoT

Als je dacht dat de wereld van Internet of Things, oftewel slimme apparaten, nu al ontploft was, wacht dan nog maar een jaartje of twee, drie. Zodra 5G is uitgerold, zullen we een gigantische verandering zien in de manier waarop deze apparaten werken. Ten eerste, en dat spijt ons, is de kans aanwezig dat je de helft van je apparaten kunt vervangen. Van slimme deurbellen tot slimme verlichting, als ze direct verbinding maken met internet via het mobiele netwerk, zullen ze moeten worden vervangen voor 5G-modellen. Gelukkig is dat voor de meeste apparaten niet aan de orde, omdat ze lopen via het draadloze netwerk. Voor Philips Hue-lampen zul je dan bijvoorbeeld alleen de bridge hoeven te vervangen. Dankzij 5G zal het aantal slimme apparaten in huis aanzienlijk toenemen, omdat communicatie geen probleem meer hoeft te vormen. Ook nu kun je weer denken aan een heel sensornetwerk in je huis, zodat je je gezondheid, je fitheid, je slaapritme en noem maar op, altijd in de gaten kunt houden. Dat vinden we zowel superspannend als doodeng.

Wanneer?

Er komen dus volgend jaar al smartphones die 5G ondersteunen. Betekent dit dan ook dat we volgend jaar 5G kunnen verwachten? In Nederland in ieder geval nog niet. In een aantal Aziatische landen en de Verenigde Staten wordt dit jaar al begonnen met de uitrol van 5G-netwerken, maar in ons land zijn op het moment van schrijven de frequentieveilingen nog niet eens ingepland. Dat kan pas gebeuren nadat de politiek een besluit neemt over de beschikbare frequenties voor 5G. Pas wanneer de frequenties zijn geveild, kan er vaart worden gemaakt met de implementatie van 5G. De Europese Commissie wil graag dat er in 2020 een werkend 5G-netwerk in Europa is. Het is de grote vraag of dit wat Nederland betreft gaat lukken. Maar of dit nu zo is of niet, binnen drie tot vier jaar is 5G (hopelijk eindelijk) een feit en kunnen we profiteren van alles dat je in dit artikel gelezen hebt.

©CIDimport

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 sfeervolle slimme verlichtingssets
© Signify
Zekerheid & gemak

Waar voor je geld: 5 sfeervolle slimme verlichtingssets

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar betaalbare slimme verlichting voor jouw woonkamer of tuin? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Philips Hue White and Color Ambiance Festavia

Met dit slimme lichtsnoer van twintig meter kun je een tuin of kamer sfeervol verlichten. Vanuit de Philips Hue-app stuur je de 250 leds aan. Bepaal welke kleuren en scènes je wilt weergeven, waarbij je fraaie tinten in elkaar laat overlopen. Pas verder het dimniveau en de helderheid aan. Dankzij de lengte creëer je opvallende effecten op de gevel of binnenmuur. Daarnaast hang je het snoer net zo makkelijk in een flinke kerstboom. De zwarte kabel valt in dat geval niet op. De configuratie is niet moeilijk, want het verlichtingssysteem communiceert via bluetooth rechtstreeks met een smartphone.

Je kunt de Philips Hue White and Color Ambiance Festavia ook op een geschikte bridge aansluiten. Dat heeft als voordeel dat je de lampjes overal op afstand kunt bedienen. Bovendien laat je de lampjes eventueel met andere slimme apparaten samenwerken. Je gebruikt de lichtslinger zowel binnen als buiten, want de leds zijn weerbestendig. Naast deze uitvoering van twintig meter is er tegen een meerprijs ook een lichtslinger van veertig meter (500 leds) te koop.

Philips Hue White GU10 (2-pack)

Deze slimme spotjes zijn een goed alternatief voor 'domme' ledspots of energieslurpende halogeenlampjes. Ze passen in een standaard GU10-fitting, waardoor je alle oude ledspots een-op-een kunt vervangen. Zeker wanneer je meerdere lampjes combineert, is de opbrengst van 400 lumen per stuk behoorlijk fel. De kleurtemperatuur voor wittinten loopt tot 2700 kelvin. Deze lamp ondersteunt geen kleurenweergave.

De Philips Hue White GU10 communiceert via bluetooth met de Philips Hue-app op je smartphone. Selecteer vervolgens de gewenste helderheid of kies een mooie lichtscène. Zo bevat de app schema's die je helpen om je beter te concentreren of te relaxen. Houd er wel rekening mee dat het bereik van bluetooth beperkt is. Als je de slimme ledspots alsnog vanaf elke plek wilt bedienen, kun je de Philips Hue Bridge overwegen. Hierop sluit je tot vijftig geschikte lampen aan. Je hebt dan ook toegang tot meer functies, zoals geofencing. Kom je 's avonds bijvoorbeeld laat thuis, dan springen de ledspots vanzelf aan.

WiZ A60 (2-pack)

Gebruik deze betaalbare verlichtingsset voor bestaande lampen. Je draait de E27-fitting gewoon in de armatuur van bijvoorbeeld een vloer-, bureau- of tafellamp. Via de WiZ Connected-app verbind je beide peertjes rechtstreeks met jouw wifi-netwerk. Het gebruik van een bridge is dus niet nodig, terwijl je de lampen vanaf overal ter wereld kunt bedienen. Is er geen draadloos netwerk beschikbaar? Geen probleem, want als alternatief stuur je ze via een bluetooth-verbinding aan.

In de app kies je tussen zo'n zestien miljoen kleuren, al kun je ook een warme wittint selecteren. Ook kun je effecten en routines instellen. De lichtsterkte van 806 lumen is voor een doorsnee (woon)kamer ruimschoots voldoende. Nuttig om te weten is dat dit WiZ-product met verschillende smarthomeplatformen overweg kan, waaronder Google Home en Apple HomeKit. Je schaft de twee E27-lampen tegen een kleine meerprijs eventueel inclusief afstandsbediening aan. Hiermee switch je eenvoudig tussen vier vooraf geprogrammeerde scènes en dim de verlichting.

Lees ook: 10 vragen over slimme verlichting

Twinkly Light Tree 3D

Deze lichtgevende kerstboom maakt van jouw tuin een heuse bezienswaardigheid. Met een mast en haringen zet je de slinger met 750(!) ledlampjes stevig vast. Prik vervolgens de bijgesloten stekker in het stopcontact om deze vier meter hoge kerstboom te verlichten. Je kunt als alternatief ook een uitvoering van drie meter of zelfs zes meter kopen. Het product voldoet aan de eisen van de IP44-norm en kan een spatje regen dus prima verdragen.

Zodra de mast eenmaal staat, gebruik je de Twinkly-app op je smartphone om de verlichting te configureren. Dat werkt via een rechtstreekse bluetooth- of wifiverbinding. Je hebt hierbij keuze tussen alle kleuren van de regenboog, maar je kunt desgewenst ook voor warm wit licht kiezen. In de app staan er tientallen fraaie (knipperende) lichteffecten voor je klaar. Bovendien creëer je eventueel ook eigen effecten. Vind je de lampjes te fel, dan verlaag je de helderheid ervan. Stel verder een tijdschema in. Een leuke optie is dat de Light Tree 3D optioneel met andere Twinkly-verlichtingssystemen samenwerkt.

TP-Link Tapo L630 (4-pack)

Voeg met dit prijsvriendelijke 4-pack in één klap kleurenverlichting toe aan bijvoorbeeld je plafond of keuken. Wie niet zoveel lampjes nodig heeft, kan ook een 2-pack overwegen. De TP-Link Tapo L630 heeft een gangbare GU10-fitting, waardoor je oude spotjes in huis eenvoudig kunt vervangen. In de behuizing bevindt zich een wifi-adapter. Hierdoor verbind je de lampen rechtstreeks met het draadloze thuisnetwerk. In tegenstelling tot veel andere slimme verlichtingssystemen heb je dus geen bridge of basisstation nodig.

De kleurtemperatuur loopt van 2200 tot 6500 kelvin, zodat je volop kunt variëren tussen koele en warme wittinten. Verder stel je net zo makkelijk een vrolijk kleurtje in, want je hebt keuze tussen zestien miljoen kleuren. De GU10-spotjes ondersteunen een behoorlijke lichtsterkte van maximaal 350 lumen, maar je kunt ze naar behoefte dimmen. Handig is dat je in de TP-Link Tapo-app desgewenst diverse schema's instelt. Op die manier springt de verlichting 's avonds vanzelf aan. Het is zelfs mogelijk om de lampen af te stemmen op de zonsopgang en -ondergang. Even geen smartphone bij de hand? Geen probleem, want je bedient de Tapo L630 net zo makkelijk met je stem. Dat werkt via Amazon Alexa of Google Assistent.

▼ Volgende artikel
Sinterklaasje, kom maar binnen met je… airfryer! Snelle feesthapjes voor pakjesavond en kerst
© ID.nl
Huis

Sinterklaasje, kom maar binnen met je… airfryer! Snelle feesthapjes voor pakjesavond en kerst

In de drukke decembermaand wil je iets lekkers op tafel zetten, maar liever niet de hele middag in de keuken staan. De airfryer is dan je beste hulp: één apparaat waarmee je supersnel allerlei snacks en lekkernijen maakt, zonder dat de keuken ontploft. Van kruidnoten tot bladerdeegsterren en mini-kaaskroketjes: fijne feestdagen!

Dit gaan we doen:

In dit artikel vind je ideeën voor zoete en hartige tussendoortjes uit de airfryer, perfect voor pakjesavond, kerst of oud en nieuw. We laten zien hoe je hapjes snel bereidt, hoe je zorgt dat alles krokant wordt en hoe je met een beetje creativiteit een complete feesttafel vult.

Lees ook: Nou dát is handig: ontdek de verborgen talenten van je airfryer!

Kleine hapjes, groot gemak

Wie denkt dat de airfryer alleen geschikt is voor friet en kroketten, heeft het mis. Met bladerdeeg, een beetje creativiteit en wat basis-­ingrediënten maak je in korte tijd verrassend veel verschillende gerechtjes. Denk aan mini-saucijzenbroodjes, bladerdeeghapjes met brie en cranberry of kleine pizzarondjes met tomaat en mozzarella.

Extra krokant

De meeste hapjes worden vanzelf krokant door de hete lucht. Is iets te droog, spray dan een klein beetje olie met een verstuiver over het eten. Daarmee gebruik je minder olie dan wanneer je het eten zou bestrijken – terwijl je wel hetzelfde knapperige resultaat hebt.

Recept: kruidnoten uit de airfryer

Zelf kruidnoten maken is leuk en makkelijk. Extra bonus: heel je huis ruikt meteen naar Sinterklaas! Meng 250 gram zelfrijzend bakmeel met 125 gram bruine basterdsuiker, twee theelepels speculaaskruiden, een snuf zout, 150 gram roomboter(ongezouten) in blokjes en vier eetlepels melk. Kneed tot een soepel deeg, rol er kleine bolletjes van en leg die met wat tussenruimte in het mandje van de airfryer. Bak ze in circa 10 tot 12 minuten op 180 graden goudbruin. Schud halverwege even met de mand zodat ze rondom gelijk kleuren. Laat de kruidnoten daarna volledig afkoelen; dan worden ze knapperig.

Wil je er chocoladekruidnoten van maken, smelt dan pure, melk- of witte chocolade au bain-marie. Haal de afgekoelde kruidnoten door de gesmolten chocolade, leg ze op bakpapier en laat ze uitharden. Een uurtje in de koelkast is voldoende.

©ID.nl

Nog meer lekkers voor wie (van) zoet is

Nog meer zoete trek?De airfryer is je beste vriend. Je kunt er mini-appelflappen in bakken, kleine kaneelbroodjes of plakjes appel met kaneel en een beetje honing. Het bakt snel en de suiker karamelliseert mooi zonder dat je extra boter nodig hebt. Voor een feestelijke touch kun je wat poedersuiker of gesmolten chocolade toevoegen zodra deze zoete hapjes uit de mand komen.

Wie het makkelijk wil houden, gebruikt kant-en-klaar deeg of koekjesdeeg: rol kleine balletjes, leg ze in de airfryer en bak ze een paar minuten tot ze goudbruin zijn. Ideaal als snelle zoete traktatie bij de koffie of als dessertje na het eten.

Recept: bladerdeegsterren met kerstige vullingen

Bladerdeegsterren zien er feestelijk uit en zijn eenvoudig te maken. Snijd vierkante plakjes bladerdeeg diagonaal in om de punten te vormen, vouw de hoeken om en druk het midden iets in met een lepel zodat er na het bakken een klein 'bakje' ontstaat. Bak de sterren in de airfryer op 180 graden gedurende 8 tot 10 minuten tot ze goudbruin en luchtig zijn. Laat ze even afkoelen voordat je ze vult.

Drie combinaties die goed werken: 🧀 brie met cranberry en walnoot, 🐟 zalm met roomkaas en dille, of 🐐 geitenkaas met honing en tijm. Schep de vulling in het midden, garneer eventueel met wat rucola of peterselie en serveer ze warm of lauw. Op een rooster blijven ze het langst krokant. Tip: je kunt de brie of geitenkaas ook een paar minuten voor het einde van de baktijd toevoegen. De kaas smelt dan een beetje, wat extra lekker is.

©ID.nl

Hapjes warmhouden in de airfryer

De airfryer houdt hapjes goed warm als je de temperatuur laag zet. Kies 80 graden zodat ze niet verder bruin worden of uitdrogen. Laat de hapjes in één laag in het mandje liggen, dan blijft de luchtstroom gelijkmatig. Beperk de tijd tot ongeveer twintig minuten, want daarna worden ze merkbaar minder knapperig. Werk je in rondes, warm dan de volgende portie pas op wanneer de vorige bijna geserveerd wordt. Hierdoor blijft alles zo vers mogelijk.

Recept: mini-kaaskroketjes voor oud en nieuw

Ook voor oudejaarsavond is de airfryer een uitkomst. Mini-kaaskroketjes worden er precies goed in: knapperig van buiten en romig van binnen. Je kunt een kant-en-klare diepvriesvariant gebruiken, maar zelf maken kan ook. Dat kost wel wat meer tijd. Begin een dag van tevoren. Maak een dikke kaassaus door boter te smelten op matig vuur, bloem erdoor te roeren en geleidelijk melk toe te voegen terwijl je blijft roeren. Laat de saus binden, roer er geraspte oude kaas doorheen tot die gesmolten is en breng op smaak. Laat de massa volledig afkoelen en zet minimaal 4 uur (of een nacht) in de koelkast. Rol de volgende dag kleine balletjes of rolletjes van het afgekoelde mengsel, haal ze achtereenvolgens door bloem, eigeel en paneermeel en bak ze in de airfryer op 200 graden in ongeveer 7 minuten goudbruin. Serveer ze met mosterd of een pittige dipsaus.

©ID.nl

Je ideale keukenhulp voor de feestdagen

De airfryer bewijst in december zijn waarde. Je maakt er zonder moeite hapjes mee voor elk moment, van sinterklaasavond tot oud en nieuw. Of het nu gaat om kruidnoten, bladerdeegsterren of kaaskroketjes: met de airfryer is het zo gepiept. Zo blijft er genoeg tijd over voor wat écht belangrijk is: gezelligheid aan tafel.

🎯 Populairste merken airfryer in NL

Philips
Aanrader: Philips 3000 Series NA352/00 Airfryer 9 L Dual Basket. Dubbele mand en ruime inhoud, geschikt voor gezinnen of grotere porties. Reviewscore op Kieskeurig: 8,2.

Tefal
Aanrader: Tefal Dual Easy Fry & Grill EY905D 8.3L XXL Airfryer. Ruim model met twee lades, geschikt voor grotere porties of volledige maaltijden. Reviewscore op Kieskeurig: 8,8.

Inventum
Aanrader: Inventum GF500HLD Airfryer. Betaalbare instapper; handig voor kleinere huishoudens. Reviewscore op Kieskeurig: 9,2.

Princess
Aanrader: Princess Double Basket Airfryer - 8L - 2400W. Dubbele airfryer met twee manden van 4 liter. Meer dan genoeg capaciteit voor een gezin. Reviewscore op Kieskeurig: 8,5.

Ninja
Aanrader: Ninja Airfryer XXL Max Pro. Geschikt voor 3-4 personen. Gelijkmatige resultaten bij friet, groenten en vlees. Dankzij de hogere stand wordt alles extra knapperig. Reviewscore op Kieskeurig: 9,6.

🔟 Over de reviewscores op Kieskeurig.nl
Op Kieskeurig.nl schrijven consumenten reviews over producten. Bij de beoordeling zie je niet alleen het gemiddelde cijfer, maar ook hoeveel reviews er zijn geschreven. Zo krijg je meteen een indruk of de score op basis van één enkele review is of op basis van veel gebruikerservaringen.

🎄 Maak het extra feestelijk

Het mooiste kerstservies