Je ervaart misschien minder spam dan vroeger, maar toch is ongeveer 45 procent van alle verstuurde e-mails nog altijd ongewenst. Hoe zorg je ervoor dat spammers je e-mailadres niet ontdekken en wat doe je als er toch spam in je inbox belandt?

Tip 01: Spam versus ham

Spam, ook bekend onder de meer technische namen als UBE (Unsolicited Bulk Email) en UCE (Unsolicited Commercial Email) is meestal reclamemail waar je niet om gevraagd hebt en die massaal wordt verstuurd. Ontvang je veel spam, dan kan dat zeer hinderlijk zijn. Phishing-mails zijn ook een vorm van spam, maar deze zijn ook nog eens kwaadaardig en willen je via links naar malafide sites lokken om je zo gevoelige informatie te ontfutselen. In dit artikel gaan we niet specifiek in op phishing.

Reguliere (gewenste) mail wordt ook weleens 'ham' genoemd. Dit is niet eens zo vreemd, want spam is de merknaam van een goedkoop, populair vleesproduct in Amerika. Na een sketch van Monty Python, met als achterliggende boodschap dat niemand eigenlijk spam wil, maar dat je het overal tegenkomt, werd de naam al snel gebruikt om te verwijzen naar al even opdringerige e-mailberichten.

©Darren Baker

Een muur van Spam waar je moeilijk aan kunt ontsnappen.

Tip 02: Verbergen op eigen website

Om spam te voorkomen, is het belangrijk dat je je e-mailadres zo min mogelijk op publieke sites deelt. Heb je een eigen website waarop je je e-mailadres zet als contactmogelijkheid, bescherm je pagina dan met een captcha zoals Googles reCAPTCHA of maak gebruik van een online contactformulier.

Ook zijn er andere methodes om je adres te verbergen; dergelijke aanpassingen maak je in de broncode van je website. Denk aan het omzetten van het e-mailadres naar een eenvoudige afbeelding, het @-teken vervangen door [at], de tekens vervangen door html-codering of een eenvoudig Javascript-snippet in je html-broncode zetten, zoals in onderstaande afbeelding te zien is:

Of alle browsers je e-mailadres dan nog optimaal weergeven, en of spiders en spambots zulke trucs niet zullen doorzien, is nog maar de vraag. We wilde je de mogelijkheden niet onthouden, maar verwacht er niet te veel van.

Je kunt je e-mailadres in de broncode van je website met een simpel script verdoezelen.

Tip 03: Aliassen

Het is een uitdaging om je e-mailadres privé te houden als je je bij een dienst of webapplicatie registreert en je hiervoor een bevestigingscode of -link via e-mail moet ontvangen. Toch kun je soms prima een tijdelijk adres gebruiken dat je kunt opheffen zodra je ongewenste e-mails ontvangt of na een (vooraf ingestelde) bepaalde tijd.

Sommige e-mailproviders bieden dergelijke diensten aan, afhankelijk van het abonnement. Zo kun je bij Fastmail (jaarlijks 50 euro + 14 euro voor een eigen domeinnaam) talloze aliassen (@<je_eigendomein>) en gemaskeerde e-mailadressen (@fastmail.com) aanmaken en verwijderen. Het is slim om te onderzoeken welke mogelijkheden jouw e-mailprovider op dit vlak biedt.

Gmail heeft een soortgelijke functionaliteit. Met het plusteken kun je verschillende aliassen creëren, zoals mijnnaam+appY@gmail.com of mijnnaam+dienstZ@gmail.com. Als je op zo'n alias spam ontvangt, weet je meteen welke dienst je adres heeft gedeeld of doorverkocht. Bovendien kun je zulke binnenkomende e-mails gemakkelijker organiseren door ze te filteren, automatisch te labelen, naar mappen te verplaatsen of andere specifieke acties erop toe te passen.

Ook in Outlook kun je aliassen creëren. Klik op het tandwielpictogram en kies E-mail / E-mail synchroniseren. Klik vervolgens op Primaire alias beheren of kiezen en vervolgens op E-mailadres toevoegen bij Accountaliassen. Vul een e-mailadres in en bevestig met Alias toevoegen. 

Bij sommige mailproviders, zoals hier Fastmail, kun je (onbeperkt) aliassen aanmaken.

Tip 04: Wegwerpadres

Aliassen zijn nuttig, maar dergelijke plusadressen, zoals van Gmail, bieden geen volledige bescherming. Spammers kunnen je hoofdadres hier tenslotte eenvoudig uit afleiden. Een echt wegwerpadres is daarom vaak een veiligere keuze. Naast providers als Fastmail zijn er ook gratis diensten beschikbaar.

Een voorbeeld is AdGuard Temp Mail. Je gebruikt het tijdelijke adres op de gewenste website en bekijkt de berichten op de AdGuard-site, die ze na 24 uur verwijdert. Als je zeven dagen lang geen berichten ontvangt en de site in tussentijd niet bezoekt, verdwijnt je mailbox. Een vergelijkbare dienst biedt IncognitoMail, hierbij worden je binnenkomende berichten standaard twee uur bewaard.

Een dienst als SpamGourmet werkt anders. Je maakt eerst een account aan met je echte e-mailadres. Na verificatie gebruik je een wegwerpadres als dienstZ.3.<gebruikersnaam>@spamgourmet.com. SpamGourmet stuurt binnenkomende berichten op dit adres automatisch door naar je achterliggende echte adres. Het getal in het wegwerpadres, 3 in ons voorbeeld, bepaalt hoeveel berichten je kunt ontvangen voordat het adres automatisch vervalt.

Wees je er wel bewust van dat sommige platforms weigeren berichten naar adressen te sturen als ze het domein van het adres herkennen als afkomstig van een dienst voor wegwerpadressen.

Je kunt binnenkomende mail (tijdelijk) op een wegwerpadres laten binnenkomen.

Het betreffende e-mailadres komt – inclusief gekraakte wachtwoorden – in zes gehackte databases voor.

Tip 05: Uitschrijven

Het is in elk geval geen goed idee om op spamberichten te reageren, want daarmee bevestig je aan de spammers dat je e-mailadres actief gebruikt wordt. Als het om commerciële e-mail van een legitiem Europees bedrijf gaat, vind je doorgaans een uitschrijflink of -knop, waarmee je je direct en definitief kunt afmelden, zoals wettelijk vereist. Dit geldt ook voor zogeheten 'grijze mail', zoals nieuwsbrieven waarvoor je je ooit hebt ingeschreven, promotionele aanbiedingen van bedrijven waar je eerder zaken mee hebt gedaan, of updates van sociale media. Wees extra voorzichtig met uitschrijven bij onbekende of dubieuze bedrijven of andere instanties, vooral buiten Europa. De uitschrijfknop en andere links kunnen misbruikt worden om de geldigheid van je mailbox te bevestigen of zelfs om je naar een phishing-site te leiden. In zulke situaties is het beter om de e-mail meteen als spam te markeren of een aangepast filter te maken op basis van bijvoorbeeld de afzender of het onderwerp (zie ook tip 7 t/m 10).

Een klik op de uitschrijfknop leidt je vaak naar een webpagina met extra opties. Check dan goed waarvoor je je wilt uitschrijven.

 Tip 06: Spamfilter

Als je e-mailadres toch in handen van spammers terecht is gekomen, kun je spamberichten verwachten. Gelukkig hebben de meeste (web)mailproviders een standaard geactiveerd spamfilter. Dit filter kun je vaak naar wens (de)activeren en instellen hoe om te gaan met verdachte berichten: blokkeren, verplaatsen naar een spammap of een label toevoegen in de onderwerpregel. Bij sommige providers, zoals Fastmail, kun je het beschermingsniveau aanpassen, zelfs tot een eigen gedefinieerd niveau met zelf ingestelde parameters. Fastmail verbetert bovendien continu zijn spamfilter op basis van jouw feedback over wat wel of geen spam is, met behulp van het populaire en opensource spamfilter Apache SpamAssassin. We raden je aan de instellingen en mogelijkheden op dit vlak bij je eigen mailprovider na te gaan.

Nagenoeg alle mailproviders zetten een spamfilter in, maar als gebruiker heb je hierin niet altijd evenveel inspraak.

Tip 07: Beheren in Gmail

Ook al heeft je mailprovider waarschijnlijk al een spamfilter aan de serverkant, je kunt in je eigen mail-app nog extra maatregelen treffen tegen spam. We lichten eerst toe hoe dit in Gmail werkt.

Log in en open een ongewenst bericht. Door rechts op de knop met drie puntjes te klikken, open je een menu met opties. Je kunt hier kiezen voor <afzendernaam> blokkeren, waarna toekomstige berichten van deze afzender direct naar de map Spam gaan, waar ze na dertig dagen worden verwijderd. Je kunt ook Spam melden of Phishing melden selecteren om een kopie van het bericht naar Google te sturen ter verdere analyse. Als een bericht ten onrechte als spam is gemarkeerd, klik je daar in de spammap met rechts op en selecteer je uit het contextmenu Geen spam.

Met de optie Berichten zoals deze filteren open je een dialoogvenster waarin je specifieke criteria kunt instellen voor het filteren van berichten, zoals Aan, Onderwerp, Met de woorden en Grootte. In een vervolgvenster bepaal je de acties voor deze berichten, zoals Inbox overslaan (archiveren) of Het label toepassen (bijvoorbeeld Ongewenste e-mail). Bevestig met Filter maken. Zowel geblokkeerde adressen als filters kun je beheren via het tandwielpictogram. Kies dan voor Alle instellingen bekijken en ga naar het tabblad Filters en geblokkeerde adressen.

Gmail bevat verschillende opties om ongewenste berichten af te handelen.

Tip 08: Webversie Outlook

Ook de webversie van Outlook biedt functies om ongewenste e-mails te beheren. Open een spambericht en klik op de drie puntjes voor opties als Ongewenste e-mail melden, Aanmerken als phishing en Probleem melden. Door een bericht als ongewenst te markeren, verplaats je het naar de map Ongewenste e-mail, waar het na tien dagen wordt verwijderd. De andere opties sturen een kopie naar Microsoft voor analyse. Bij Probleem melden moet je een specifieke reden aangeven, zoals Seksueel ongepast of Inbreuk op auteursrecht.

Naast de optie Melden is er ook Blokkeren, waarbij mails die afkomstig zijn van die afzender voortaan direct naar de map Verwijderde items gaan, waar ze na dertig dagen definitief verdwijnen. Met Herstellen verplaats je zo'n bericht voor die tijd alsnog naar je inbox.

Verder is er nog de optie Regel maken, waarmee je specifieke acties en voorwaarden voor e-mails van een afzender in kunt stellen. Met Meer opties kun je nog meer filtervoorwaarden en -acties eraan toevoegen. Je kunt deze regels en filters verder beheren via het tandwielpictogram onder E-mail / Regels. Bij E-mail / Ongewenste e-mail vind je de lijst van zowel geblokkeerde als veilig gemarkeerde afzenders en domeinen.

De webversie van Outlook heeft vergelijkbare spammaatregelen met Gmail.

Tip 09: Beheren in Outlook

Microsoft is volop bezig met het vervangen van de apps Mail en Agenda door 'het nieuwe Outlook', ook wel bekend als Outlook voor Windows in de Microsoft Store. Deze nieuwe app lijkt sterk op de webversie, maar biedt minder mogelijkheden voor spambeheer. Veel meer dan het melden van spam en het verplaatsen van zulke berichten naar de map Ongewenste e-mail zit er helaas niet bij.

Je mag deze app trouwens niet verwarren met de klassieke Outlook uit de Microsoft Office-suite, die uitgebreidere spambeheeropties heeft. Je kunt hier bijvoorbeeld vanuit het contextmenu van een bericht Ongewenste mail selecteren, met keuzes als Afzender (nooit) blokkeren, Domein van de afzender nooit blokkeren en Deze groep of mailinglijst nooit blokkeren. Je vindt hier ook Opties voor ongewenste e-mail, waarna je in het dialoogvenster het gewenste beveiligingsniveau tegen ongewenste e-mail kunt instellen, met opties als Geen automatisch filter, Laag en Hoog. Dit venster bevat bovendien tabbladen voor het beheren van Veilige afzenders en Veilige geadresseerden, Geblokkeerde afzenders en Internationaal (om mails van specifieke landen te blokkeren). Via het menu Bestand / Regels en waarschuwingen beheren kun je bovendien heel specifieke filters samenstellen.

De Outlook-app uit Office 365 bevat uitgebreide opties voor spambeheer.

Er zijn onlinetools waarmee je de implementatie van e-mailprotocollen als DMARC kunt checken.

Tip 10: Extra spamfilter

Het klopt dat veel mailproviders en mailapps al over ingebouwde spamfilters beschikken, waardoor een extra spamfilter minder noodzakelijk is dan enkele jaren geleden. Ontvang je toch nog steeds te veel spam of wil je meer controle over het beheer van de ongewenste e-mails, dan kun je overwegen een extern spamfilter te gebruiken. SpamFighter, Spamihilator en Mailwasher Free zijn mogelijke kandidaten voor Windows.

Laten we Mailwasher als voorbeeld nemen (ook beschikbaar voor Android en iOS). Als het goed is, detecteert de app zelf je bestaande e-mailaccounts, maar je kunt ook handmatig accounts toevoegen via Instellingen / Accounts. We raden aan de automatische mailcontrole in je mail-app uit te schakelen, zodat Mailwasher de binnenkomende berichten kan scannen op spam, door rechtstreeks met de mailserver te verbinden via POP3 of IMAP. Berichten verschijnen in Mailwasher zonder dat deze gedownload worden, zodat je ze veilig (in zuivere tekstmodus) kunt bekijken of verwijderen. Via Instellingen / Spam-gereedschap kun je niet alleen witte en zwarte lijsten opstellen, maar ook eigen filters met diverse criteria creëren. Je kunt ook externe zwarte lijsten gebruiken, zoals die van SpamCop en Spamhaus. Er is zelfs een 'profanity'-filter dat instelbare woorden automatisch door een asterisk vervangt. Via een (uitschakelbare) Bayesiaanse leermodus kan Mailwasher het spamfilter verfijnen op basis van berichten die je zelf als spam of ham hebt aangemerkt.

Mailwasher beschikt over verschillende tools voor een optimaal spambeheer.

Tip 11: Juridisch

Als je ondanks alle inspanningen nog steeds spam ontvangt, kun je actie ondernemen. Er is namelijk al jaren een Europese richtlijn die het versturen van ongewenste e-mails onder bepaalde voorwaarden verbiedt. Meer informatie hierover vind je onder meer via de website van de Europese Unie (pdf). In Nederland kun je vermoedelijke overtredingen melden bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM) via een online formulier. Dit geldt ook voor spam via socialemedia- of sms-berichten. Voor bepaalde vormen van phishing kun je terecht bij de politie.

In België hangt de instantie waar je terechtkunt af van de aard van de overtreding: de Gegevensbeschermingsautoriteit voor ongewenste e-mails, de Algemene Directie Economische Inspectie van de FOD Economie voor bedrieglijke of verboden reclame, en het Centrum voor Cybersecurity voor phishingberichten.

Op de website van de ACM vind je een online klachtenformulier voor ontvangen spam.

Tip 12: Headeranalyse

Mogelijk wil je zelf ontdekken wie verantwoordelijk is voor bepaalde spamberichten. Dit is niet eenvoudig en vergt bijna altijd een diepgaande analyse van de zogenaamde e-mailheaders. Die bevatten namelijk essentiële technische details, zoals de route van het bericht, inclusief de ip-adressen van de servers en tijdstempels. Deze gegevens zijn cruciaal om een bericht te traceren.

In vrijwel alle e-mailprogramma's kun je deze headers inzien. Instructies voor diverse apps vind je hier. We kunnen hier niet in detail treden over hoe je deze gegevens precies moet interpreteren, wel kun je via hier er het een en ander over lezen. Goed om weten is dat de headers Received: door de mailservers zijn toegevoegd en in omgekeerd chronologische volgorde staan. De eerst aangesproken mailserver vind je dus bij de onderste Received:-header.

Verder zijn er online tools zoals MXToolbox, DNSChecker en Gaijin's E-Mail Header Analyzer die headers analyseren en feedback geven. Je hoeft de (complete) header alleen maar in een venster te plakken. DNSChecker voert bovendien een whois-query uit op het ip-adres, wat soms direct bruikbare contactinformatie oplevert. Door je bij Spamcop te registreren, kun je na een headeranalyse direct een spamrapport verzenden naar de betrokken servers vanwaar de ip-adressen worden misbruikt.

DNSChecker analyseert de e-mailheaders en probeert je via een whois-query de juiste contactinformatie te bezorgen.

O nee! Heb je net de vaatwasser met veel pijn en moeite ingeruimd, blijkt dat het vaatwasmiddel op is. Een blik op je horloge vertelt je dat de supermarkt ook net dicht is. Net nu je morgen een feestje hebt en de schone vaat dus meer dan nodig is! Geen zorgen, je hoeft niet alles eruit te halen en met de hand af te wassen. Er zijn alternatieven die jouw vaat net zo blinkend schoonmaken als vaatwasmiddel.

Afwasmiddel

Heb je nog wel een fles afwasmiddel op het aanrecht staan? Doe een drupje (of een paar druppels) in het doseerbakje van de vaatwasser. Opgepast: gebruik absoluut niet te veel, anders heb je binnen de kortste keren een schuimparty in de keuken. Te veel afwasmiddel zorgt voor een enorme hoeveelheid schuim dat uit de vaatwasmachine lekt. Met slechts een paar druppels tot maximaal een theelepeltje krijg je de vaat weer stralend schoon. Doe het niet te vaak; het is slechts een tijdelijke oplossing. Het middel kan op lange termijn schade aanbrengen aan je vaatwasser.

Baking soda en azijn

Een andere manier om je vuile vaat toch schoon te krijgen, is door baking soda en azijn te gebruiken. Beide middeltjes hebben de meeste mensen wel in huis. Je hebt een half kopje bakpoeder nodig. Vul hiermee het doseerbakje. Het reservoir voor glansspoelmiddel vul je met azijn. Deze middelen breken het vet af en verwijderen viezigheid. De azijn zorgt bovendien voor een mooie glans van je vaat.

©africa-studio.com

Boorzuurpoeder (Borax)

We schreven al eerder een artikel wat je allemaal met boorzuurpoeder kunt doen. Wist je dat je het ook als vaatwasmiddel kunt gebruiken? Het mineraal breekt niet alleen het vuil af, maar maakt het kalkrijke water ook nog eens zachter. Gooi een kwart kopje boorzuurpoeder in het doseerbakje, samen met een kwart kopje bakpoeder. Vaatwasser aan en de middeltjes doen de rest.

Witte azijn

Witte azijn ontkalkt en maakt schoon. Daarom kun je het ook gebruiken als vervanger voor je vaatwastabletten of vaatwaspoeder. Je doet één kopje in het doseerbakje en zet de vaatwasser op het gewone programma aan. De truc met dit middel is wel dat de vaat niet zwaar vervuild is. Witte azijn maakt namelijk wel schoon, maar met hardnekkige vlekken heb je sterker geschut nodig. Baking soda bijvoorbeeld.

©Sabrina

Zelf vaatwasmiddel maken

Überhaupt geen zin om nieuwe vaatwastabletten in de supermarkt te kopen? Maak dan zelf vaatwastabletten of -poeder. De vaatwastabletten maak je door een kwart kopje zout, één kopje bakpoeder en maximaal twee eetlepels citroenzuur te mengen. Doe er nog een kwart kopje water bij en meng goed. Doe het mengsel in ijsblokvormpjes en laat het een hele dag en nacht drogen. Daarna is het middel klaar voor gebruik!

Of maak zelf vaatwaspoeder door een kopje baking soda en een kopje citroenzuur te mixen. Daarna bewaar je het mengsel in een luchtdichte weckpot, buiten bereik van kinderen. Voor een schone vaat heb je maar een paar eetlepels nodig.

Wie regelmatig reist of naar zijn werk pendelt, vertrouwt waarschijnlijk op Google Maps. Niet voor niets hebben veel mensen het navigatiesysteem van hun auto verruild voor deze gratis app. De app beschikt over een set tools om je trip vlot te laten verlopen. Zo kun je bijvoorbeeld heel eenvoudig de verkeersdrukte volgen.

De laag Verkeer

Open Google Maps op je smartphone en geef het vertrekpunt en de bestemming in. Daarna tik je onderaan op Route. Boven de kaart kies je de manier hoe je je verplaatst: auto, tram, metro, te voet of per fiets. Onderaan de kaart lees je alvast de afstand en de reistijd. Tik daarna op het pictogram Lagen in de rechterbovenhoek van het scherm. In de groep Kaartgegevens selecteer je Verkeer. Hierdoor wordt de verkeerslaag over de Google Maps-kaart gelegd. Verlaat het gedeelte Lagen door op het kruisje in de rechterbovenhoek te tikken.

Op de kaart worden de wegen ingekleurd op basis van de actuele verkeersdichtheid. Groen betekent dat je op een normaal tempo kunt rijden. Oranje staat voor langzaam rijdend verkeer en rood betekent dat het verkeer stilstaat. Niet tevreden met de route die Google Maps heeft geselecteerd? Bekijk dan alle alternatieve routes die als grijze lijnen op het scherm worden weergegeven. Tik op een van de opties om een ​​alternatieve route te selecteren.

De verkeersdrukte wordt met kleuren weergegeven.

Live verkeer

Op de computer open je de webbrowser en surf je naar Google Maps. Weer zoek je de bestemming, zodat Maps de route tevoorschijn kan halen. Daarna beweeg je de muisaanwijzer over het pictogram Lagen linksonder. Klik op de laag met het label Verkeer. Opnieuw zal Google de wegen inkleuren volgens verkeersdrukte. Je kunt de weergave Live verkeer in- en uitschakelen door op de schakelaar in het onderste deel van het scherm te klikken.

Op de computer kun je de weergave Live verkeer in- en uitschakelen.

Meldingen ontvangen

Het is mogelijk om van Google Maps meldingen te ontvangen wanneer er drukte ontstaat in de buurt van een locatie die je in Maps hebt opgeslagen. Hiervoor tik je rechtsboven op het pictogram van je Google-account. Daarna kies je Instellingen en dan Meldingen. Op de iPhone controleer je of het schuifje bij Plaatsen en evenementen aanstaat. Op een Android-apparaat tik je bij Navigeren / Verkeer bij nabije evenementen op Aan of Alleen in de app.

Wil je verkeersupdates ontvangen over plaatsen die je hebt opgeslagen?