De waarheid achter koken: de feiten en fabels ontrafeld
Over eten gaan allerlei beweringen rond op het internet, of iets wel of niet gezond is. Maar wat er wordt vergeten, is de manier waarop we koken. Is deze manier gezond, energiezuinig en veilig? In dit artikel rekenen we eens en voor altijd af met de feiten en fabels.
Ontdek de waarheid achter koken: van de vermeende gevaren over koken zonder afzuigkap tot de discussie over de gezondheidseffecten van verschillende kookmethoden. In dit artikel beantwoorden we deze vragen:
- Is koken op gas zonder afzuigkap gevaarlijk?
- Is koken in de magnetron ongezond?
- Is koken met de magnetron energiezuinig?
- Is koken in aluminiumpannen ongezond?
Dit vind je vast ook interessant: Is koken op inductie goedkoper dan op gas?
Feit of fabel: koken op gas zonder afzuigkap is gevaarlijk voor je gezondheid
Volgens een onderzoek dat door TNO is gedaan, is koken op gas zonder afzuigkap niet goed voor je gezondheid. Zo komen er tijdens het koken op gas schadelijke stoffen vrij, zoals stikstofdioxide, koolstofmonoxide en ultrafijnstof. Deze stoffen zijn slecht voor de gezondheid. Kinderen kunnen door de stoffen astmatische klachten krijgen en volwassenen die al longklachten hebben, kunnen hierdoor extra klachten ontwikkelen.
Maar ook als je elektrisch kookt, ontstaat er ultrafijnstof als je vlees braadt en groente wokt. Een goede afzuigkap zorgt dat de kookdampen direct worden afgezogen. Tijdens een experiment in het onderzoek blijkt dat de afzuiging minimaal een capaciteit van 300 kuub per uur moet hebben om de fijnstoffen weg te zuigen. De meeste huishoudens hebben een afzuigkap met een capaciteit van 40 kuub per uur, terwijl de bouwregelgeving uitgaat van 75 kuub per uur. Je kunt dus het best investeren in een goede afzuigkap, wil je een goede gezondheid voor jezelf en je gezin behouden. Heb je een recirculatiekap? Zo’n kap helpt vooral tegen geurtjes in huis, maar de fijnstof wordt weer het huis in geblazen, stelt het AD. Hoewel de kap een koolstoffilter heeft, zit deze na zo’n 20 dagen al vol. Deze moet je dus tijdig vervangen.
Als je nog geen goede afzuigkap hebt, zet je tijdens het koken het beste een raam op een kier open en zet je na het koken ramen tegen over elkaar open. Doe dit minstens een kwartier.
©francescoridolfi.com
Feit of fabel: koken in de magnetron is ongezond
Volgens het Voedingscentrum is koken met de magnetron niet gevaarlijk voor je gezondheid. Het verhitten gebeurt met elektromagnetische straling die niet radioactief is en die onschadelijk is. Door de straling komen de vochtdeeltjes in het eten in beweging en door de wrijving komt er warmte vrij.
Het Kennisplatform Elektromagnetische velden geeft aan dat er wetenschappelijk onderzoek is gedaan of deze straling de samenstelling van voedsel anders verandert dan bij traditioneel koken of bakken gebeurt. Dit blijkt niet het geval te zijn. Koken met een magnetron is dus even veilig als met een pan of in de oven, dezelfde veranderingen treden op.
Koken met de magnetron biedt zelfs voordelen. Je hoeft namelijk minder vocht te gebruiken, waardoor de wateroplosbare vitamines, denk aan vitamine C, minder snel verdwijnen tijdens het koken. Ook kook je makkelijk mager, omdat je geen vet of olie nodig hebt om te bakken. En je hebt minder zout nodig, omdat er minder kookvocht is dat het zout opneemt.
Er is een aantal voedingsmiddelen dat je beter niet in de magnetron doet:
- Druiven
- Eieren
- Luchtdicht afgesloten vloeistoffen, de bakjes of bekers kunnen namelijk ontploffen
Tomatensaus kun je wel opwarmen in de magnetron, maar het kan gaan spetteren. Om dit te voorkomen, verwarm je tomatensaus op een lager vermogen en roer je tussendoor de tomatensaus goed door.
Feit of fabel: koken met de magnetron is energiezuinig
Volgens Milieu Centraal is eten opwarmen met een magnetron energiezuiniger dan met een elektrische oven. En Nu.nl stelt dat de magnetron minder energie verbruikt dan koken op gas of inductie. Al is dit volgens de Consumentenbond verwaarloosbaar en bespaar je niet heel veel door de magnetron te gebruiken, omdat het gasverbruik voor koken maar 3 tot 5 procent van je totale gasverbruik per jaar beslaat.
Heb jij als motto: alle kleine beetjes helpen, maar weet je niet goed wat je met de magnetron kunt bereiden? Check dan ons artikel: Zo zet je een complete maaltijd (geen kant-en-klare) op tafel met de magnetron.
©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)
Tips om je magnetron zuinig te laten werken
- Onderbreek het ontdooien of opwarmen van de magnetron een paar keer om het gerecht door te roeren; hierdoor warmt het gehele gerecht beter op.
- Het ontdooien van gerechten doe je het best op een laag vermogen.
- Haal van oude magnetrons de stekker uit het stopcontact als je de magnetron niet gebruikt. Het scheelt je 25% tot 40% aan stroom. Het ingebouwde klokje van oude magnetrons vreet namelijk veel stroom. Nieuwe magnetrons hebben een energiezuinig ingebouwde klok, dus dan heb je dit probleem niet.
Feit of fabel: is koken in aluminiumpannen ongezond?
Het Voedingscentrum stelt dat aluminium van nature al veel voorkomt in producten, zoals in kraanwater, specerijen, kruiden, cacaobonen en theebladeren. Maar ook in bepaalde kleurstoffen en additieven. Er zijn in Nederland strenge eisen over de hoeveelheden van aluminium, dus er mag nooit te veel in eten zitten. Je lichaam neemt aluminium in kleine porties op en voert het via de nieren af. Als je gezond eet, is dit geen probleem. Dit geldt ook voor aluminiumpannen. Het aluminium kan in kleine hoeveelheden in je eten terechtkomen, doordat aluminium oplost door een combinatie van zout en zuur. De aluminiumpannen zijn niet ongezond, maar je kunt de pannen beter niet gebruiken om hele zure of zoute voedingsmiddelen te bereiden. En heb je geen goedwerkende nieren? Vermijd dan het koken met aluminiumpannen.
