ID.nl logo
Dynamisch duo: beeldbewerken met Photoshop en Premiere Elements 2024
© ronstik
Huis

Dynamisch duo: beeldbewerken met Photoshop en Premiere Elements 2024

Het Adobe Elements-duo is ontworpen voor de thuisgebruiker die snel een leuk resultaat wilt zonder dat hij een opleiding moet volgen om een duur en complex pakket in de vingers te krijgen. Ieder jaar brengt Adobe een nieuwe versie uit van Photoshop Elements en Premiere Elements. Wij kijken waar editie 2024 mee uitpakt.

We nemen je in dit artikel mee in de nieuwe functies van Photoshop en Premiere Elements 2024:

  • Gemoderniseerde gebruikersomgeving
  • Toegang tot Adobe Stock-beelden
  • Verbeterde AI
  • Objecten verplaatsen en schalen
  • Kleurafstemming in foto's en video's
  • Reels maken
  • Nieuwe audio-effecten
  • Frames uit een video extraheren

Handig: Waar voor je geld: 5 krachtige laptops voor creatievelingen

Photoshop Elements en Premiere Elements zijn de meer gebruiksvriendelijke varianten van de professionele pakketten. Soms lees je weleens dat het gaat om een ‘uitgeklede’ versie van het professionele Photoshop of Premiere, maar daarmee doe je deze software tekort. Deze twee pakketten zijn bedoeld voor wie foto’s en video’s wil bewerken zonder al te veel technische poespas. De ontwerpers zich hebben uitgesloofd zodat de thuisgebruiker toch snel professionele resultaten kan realiseren. En dat heeft weinig te maken met functies strippen, maar vooral met taken toegankelijker te maken.

In tegenstelling tot de professionele Photoshop werkt Photoshop Elements niet met een maandelijks abonnement. Adobe Photoshop Elements 2024 in het Nederlands kost eenmalig 100,43 euro voor de volledige versie en 82,28 euro voor de update. De prijzen zijn hetzelfde voor zijn video-tegenhanger: Adobe Premiere Elements 2024. Een bundel met beide applicaties kost 151,25 euro en 124,63 euro voor de upgrade. Wie geen kat in een zak wilt kopen, kan 30 dagen aan de slag met de proefversie.

Donker of licht

Opmerkelijk in de update is de herwerkte gebruiksomgeving. De interface ziet er weer een beetje moderner uit en naast een overvloed aan nieuwe lettertypen en nieuwe menu’s kun je Elements instellen in een lichte of donkere weergave. Om te schakelen naar de andere weergave moet je het programma wel even herstarten. Bovenaan kies je de werkomgeving. Beginners raden we de modus Snel aan. De tweede modus heet Met instructies. Dan heb je de keuze uit 88 korte gidsen die je in de zijbalk begeleiden om tot een bepaald resultaat te komen. De derde modus heette vroeger Expert, nu spreken we over Geavanceerd.

Kies je voor de lichte of de donkere interface?

Verbeterde AI

Foto’s bewerken wordt weer een stuk gemakkelijker dankzij de verbeterde AI-engine. Je merkt dat bijvoorbeeld in de Snelle handelingen. Daar zit een nieuwe set AI-bewerkingen zoals JPEG-artefacten verwijderen, Blauwe lucht toevoegen, Huid egaliseren en Zwart-wit foto inkleuren. Ieder van deze vier opdrachten doet Elements op automatische piloot, maar je kunt telkens aan het einde het resultaat nog verder versterken of afzwakken door middel van enkele eenvoudige schuifjes.

Het is mogelijk om telkens het begin- naast het eindresultaat te vergelijken.

Corrigeren en optimaliseren

De beeldcorrecties zijn samengebracht in de Snelle handelingen zo kun je blauwere lucht toevoegen of artefacten verwijderen die ontstaan zijn door overmatige jpg-compressie. Ook kleurcorrectie of het verwijderen van een nevel lukt met een klik op de knop. Deze een-knops-oplossingen zorgen dat je sneller werkt, maar ook hier kun je bijvoorbeeld de nevelreductie en de gevoeligheid traploos regelen terwijl je het beeldmateriaal voor en na vergelijkt.

Iedere correctie kun je traploos instellen.

Object verplaatsen en schalen

Photoshop Elements is heel knap geworden in het zelfstandig selecteren van objecten. Bij Bewerken met instructies begeleidt de optie Object verplaatsen en schalen je stap voor stap terwijl je een object uit de achtergrond haalt om dit te verplaatsen in de foto. Het begint al met de selectie van het object. In dit voorbeeld hebben we simpelweg een rechthoekig selectiekader gesleept rond de man die springt. Hierdoor weet het programma dat we de figuur bedoelen en dan zal het programma zelf de man haarfijn selecteren. Daarna kun je deze losgemaakte figuur naar een andere positie slepen en eventueel schalen zodat die persoon dichterbij lijkt te komen. Het gat in de achtergrond dat ontstaat doordat je de figuur weghaalt, zal Elements automatisch opvullen op basis van de huidige achtergrond.

Je kunt moeiteloos een object uit de achtergrond halen en verplaatsen.

Adobe Stock-foto’s

Gebruikers van Photoshop Elements hebben voortaan gratis toegang tot de duizenden Adobe Stock-foto’s. In plaats van een foto te openen die ergens op de harde schijf staat, kun je Zoeken in Adobe Stock selecteren. Aan de hand van trefwoorden vind je dan wat je nodig hebt en daarna kun je de afbeelding met gratis licentie downloaden. Het gaat telkens om doto's met een hoge resolutie en achtergronden van professionele fotografen. Meer nog, je kunt deze stockfoto’s combineren met persoonlijke kiekjes voor collages, je kunt ze gebruiken als achtergrond of bijvoorbeeld inladen als nieuwe luchtpartij. Dankzij de functies van selecteren en vervangen zet je de stockfoto’s dus in voor creatieve projecten.

De Adobe Stock-foto’s zijn telkens professionele foto’s in hoge resolutie.

Kleurafstemming

Nog een belangrijke nieuwkomer is de functie Kleurafstemming. Hiermee draag je de kleurtoon van een bepaalde foto over op een andere foto. Op die manier breng je dezelfde sfeer en uitstraling over bij andere foto’s. Het principe is eenvoudig. Je opent een foto op het werkvlak in de Geavanceerde modus. Daarna open je Effecten in de zijbalk en daar kies je Kleurafstemming. Elements toont om te beginnen 24 kleursferen, zoals woestijn, goud, anjer, vorst, … Telkens blijft het mogelijk om de verzadiging, kleurtoon en helderheid met enkele schuifregelaars af te stellen. Je kunt als bron voor Kleurafstemming ook eigen foto’s of Adobe Stock-materiaal gebruiken.

Linksboven de oorspronkelijke foto, de andere zijn varianten op basis van Kleurafstemming.

Reels

Reels zijn korte video’s die je deelt op sociale media. In Photoshop Elements maak je zo’n snelle diashow waarbij de afmetingen afgestemd zijn op het sociale platform waarvoor hij bedoeld is. Zorg eerst dat de foto’s geopend zijn en daarna kies je bij Maken de optie Reel met foto’s. Onderaan in de fotobalk zie je de verschillende miniatuurtjes van de foto’s en hoelang ze in beeld zijn. Door te slepen kun je de volgorde van de foto’s in de mini-diashow aanpassen. Bovendien kun je op dezelfde plaats de tijd wijzigen hoelang de foto in beeld blijft. In de rechterbalk selecteer je de sociale website waarvoor de reel bedoeld is en dan kies je een van de formaten die voor dit medium klaar staat. Snapchat, Facebook, YouTube, TikTok en X hebben allemaal hun eigen presets.

Door op de afspeelknop te klikken start de animatie en zo kun je de reel al in Photoshop Elements beoordelen. Soms merk je dat een bepaalde foto ongelukkig is uitgesneden. In dat geval kun je naar de foto gaan om de inhoud te verslepen. Eventueel kun je de Effecten openen om nog een special effect op een of op alle foto’s toe te passen. Het is bovendien mogelijk om een van de extra graphics van de zijbalk aan een foto in de reel toe te voegen. Ben je klaar, dan gebruik je de knop Exporteren om de reel in het mp4-formaat op te slaan op de harde schijf of op de sociale media.

Selecteer het sociale medium en het type reel dat je op het oog hebt.

Tekst

Ook de tool waarmee je tekst toevoegt aan foto’s heeft een groeispurt ondergaan. Uiteraard kun je tekst horizontaal of verticaal plaatsen. Maar het is ook mogelijk om tekst een bepaald pad of vorm zoals een cirkel te laten volgen. Er is zelfs speciaal tekstgereedschap voor vormen en paden. Eenmaal op de vorm kun je het lettertype, de kleuren en de ruimte tussen de lettertekens aanpassen. Bovendien kun je tekst buigen, laten opbollen of knijpen met het gereedschap Tekst verdraaien.

Nog nooit was tekst in een cirkel aanbrengen zo gemakkelijk.

Tekststijlen

Heel leuk zijn ook de verschillende nieuwe Tekststijlen. Je opent daarvoor eerst de foto in de modus Geavanceerd en voegt de tekst toe. Daarna bevestig je met Vastleggen. Vervolgens selecteer je het pictogram Stijlen in het paneel onderaan. Hierdoor wordt een deelvenster Effecten geopend waar je een van de vooraf ingestelde effecten selecteert uit het vervolgkeuzemenu.

Er is een nieuwe groep Stijlen die je ook kunt toepassen op tekst.

Selecteer onderwerp, achtergrond of lucht

Een van de meest arbeidsintensieve onderdelen van fotobewerking blijft het maken van een haarfijne selectie. In Photoshop Elements vind je in het menu Selecteren de opdrachten Onderwerp, Achtergrond en Lucht. Heel vaak hoef je behalve Selecteren / Onderwerp eigenlijk niets meer te doen. Een halve seconde later is het onderwerp geselecteerd. Als het programma toch een uitglijer maakt, dan zijn er nog altijd onderaan enkele selectiepenselen waarmee je de automatische selectie kunt aanpassen.

Met één muisklik maken we een complexe selectie.

Video met Kleurafstemming

De belangrijkste verbeteringen van Adobe Photoshop Elements worden doorgetrokken in Premiere Elements, te beginnen bij de gebruikersinterface. Het programma start iets sneller op dan zijn voorganger. En ook hier kun je in de voorkeuren de weergave instellen op licht en donker. Dezelfde functie Kleurafstemming is beschikbaar om de kleurtoon en sfeer van een foto of video over te brengen op de video waaraan je werkt. In Premiere Elements zit de opdracht Kleurafstemming in het menu Gereedschappen. Premiere Elements toont net als Photoshop Elements een aantal presets die je kunt lenen voor jouw eigen project. De kleuraanpassing gebeurt trouwens op de volledige clip en niet op het geselecteerde frame.

Hier dragen we door middel van Kleurafstemming de stijl Goud over op de videoclip.

Automatische Highlight Reels

Ook het Reels-thema is beschikbaar in Premiere Elements. Weer selecteer je eerst de clips en foto’s die deel zullen uitmaken van de reel. Daarna selecteert de software het beeldmateriaal op basis van de inhoud. Deze functie geeft de voorkeur aan fragmenten waar gezichten of groepen op te zien zijn en gebruikt liefst scenes met acties. Opnieuw bepaal je een lay-out naar gelang het socialmedia-platform waarvoor de reel bestemd is. Daarna combineert het programma de hoogtepunten tot een mini-show waarbij je zelf de audio uit verschillende genre-thema’s kiest. Ben je niet tevreden, dan kun je de look nog steeds aanpassen. Vanuit Premiere Elements kun je de afgewerkte reel trouwens rechtstreeks exporteren naar de gangbare sociale media.

Selecteer eerst de videoclips en kies een geschikt formaat voor het medium waarop je de reel wilt delen.

Meer geanimeerde overlays

Het aanbod geanimeerde overlays is ook uitgebreid. Dit zijn animaties die je bovenop je clips aanbrengt en vaak geeft dat toch een bijzonder effect. In dit voorbeeld hebben we bovenop de clip waarop een vader met zijn dochtertje bellen blaast, een overlay van zeepbellen toegevoegd. Het is wel even uitkijken hoe je dat doet. Eerst selecteer je in de modus Geavanceerd de clip op de tijdlijn waarover de overlay moet komen. Daarna gebruik je de knop rechts onderaan: Voeg afbeeldingen toe aan uw clips. Hierdoor kun je in het deelvenster bij een ruim aanbod aan geanimeerde overlays. Bij de meeste staat een download-pictogram in de bovenhoek. Dat betekent dat Premiere Elements de overlay nog moet binnenhalen. Sleep de geanimeerde overlay op een nieuwe track in de tijdlijn. Omdat zo’n onbewerkte animatie op een zwarte achtergrond staat, klik je op de knop Toegepaste effecten en daar zet je de Overvloeimodus op Lichter. Op die manier zullen de zeepbellen levensecht over het beeld zweven.

Je moet Overvloeimodus van de geanimeerde overlay op Lichter instellen.

Nieuwe graphics

Als je de techniek kent om geanimeerde overlays te plaatsen, dan kun je ook overweg met de nieuwe graphics. Weer moet je in de modus Geavanceerd de knop gebruiken om afbeeldingen aan de clips toe te voegen. En dan kun je in de bibliotheek van afbeeldingen de nieuwe graphics vinden. Download en sleep de afbeelding op een nieuwe track boven de clip waar je de tekening wilt laten verschijnen. Daarna open je het panel Toegepaste effecten en dan wijzig je de Overvloeimodus van de graphic in Lichter. Op die manier verdwijnt de zwarte achtergrond en verschijnt de afbeelding boven de clip.

Premiere Elements heeft ook een set nieuwe graphics.

Audio-effecten

Adobe Premiere Elements is voorzien van een tiental nieuwe audio-effecten waarmee je audioclips corrigeert. Zo vonden we bijvoorbeeld het effect DeEsser waarmee de sisgeluiden onderdrukt van iemand die een beetje lispelt bij de letters s en t. Er is ook een DeHummer om het irritante hm weg te halen van een spreker. Je kunt de vocalen versterken of de audiokanalen omwisselen en meer …

Haal het lispelen van een spreker weg met een audio-effect.

Verander video’s in kunst

Net zoals je met sommige apps een bepaalde kunstzinnige stijl op foto’s kunt toepassen, is het in Adobe Premiere Elements mogelijk om verschillende artistieke stijlen toe te passen op een clip of op de volledige film. Klik in de modus Geavanceerd op de Fx-knop om de Effecten te openen en ga in dit zijpaneel naar het tabblad Video. Onder de rubriek Artistiek staan verschillende stijlen die je in de tijdlijn op een clip kunt slepen. De miniaturen die hier staan, verwijzen naar kunststromingen en zo geef je de clip of de volledige film iets post-impressionistisch, een vleugje post-conceptueels, iets jazzy enzovoort … Alweer kun je het effect aanpassen via het panel Toegepaste effecten waar je de intensiteit van het gekozen effect verhoogt of afzwakt.

Het is mogelijk om een artistiek filter op de clip toe te passen. 

Foto’s extraheren

Waarschijnlijk is het je ook al overkomen dat je een filmpje hebt gemaakt van een gebeurtenis waarvan je eigenlijk ook foto’s zou willen hebben. Onder de gereedschapsknop van Premiere Elements zit de functie Frame stilzetten. Je kunt hiermee een bepaalde frame als jpg opslaan of je kunt het programma opdragen om een reeks foto’s te extraheren uit de clip. De knop Automatisch extraheren selecteert dan zelf de spontane momenten.

Premiere selecteert automatisch de spontane momenten om die op te slaan als jpg.
Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!