Zo kloon je je Windows-installatie en bouw je je ssd in

MiniTool Partition Wizard

We hebben al eerder aandacht besteed aan het klonen van een bestaande installatie. Tot nu toe gebruikten we daarvoor betaalde software omdat we nog geen goed gratis alternatief hadden gevonden. Inmiddels hebben we dat gratis alternatief wel gevonden in de vorm van MiniTool Partition Wizard Home Edition. De meest recente versie ten tijde van het schrijven van dit artikel is versie 12. Installeer het programma nadat je het hebt gedownload.

Overigens bestaat er ook een andere gratis manier om schijven te klonen, namelijk Clonezilla, een opensource Linux-distributie. Kennis van Linux is gelukkig helemaal niet vereist. Indien je de in dit artikel besproken MiniTool niet fijn vindt werken, dan kun je hier lezen hoe je een schijf kunt klonen met Clonezilla. 

Schijf direct klonen

MiniTool Partition Manager is alleen geschikt voor directe kopieën van de ene naar de andere schijf.

Voordat je het programma start, sluit je dus eerst je ssd aan op je pc of laptop. Doe dit via een usb-adapter of gebruik bij een pc een vrije sata-aansluiting. Start MiniTool Partition Wizard. Je ziet bovenaan in het hoofdvenster de schijven die zijn aangesloten op je systeem.

Schijven selecteren

Klik in de linkerkolom op Copy Disk Wizard en klik op Next. Selecteer de schijf die je wilt klonen. Als je slechts één schijf in je systeem hebt zitten is dit eenvoudig, het is de schijf met daarop de partities. Heb je meerdere harde schijven, kijk dan goed welke je moet hebben en klik op Next. Vervolgens kom je in een vrijwel identiek scherm als de vorige stap, maar nu moet je juist de doelschijf aangeven. Dat is uiteraard de lege SSD. Klik op Next.

Passend maken

De stap die je nu in beeld ziet is een heel belangrijke, want als je niet de juiste opties aanklikt kun je eindigen met een SSD die niet juist is uitgelijnd. Selecteer onder Copy Options de eerste optie: Fit partitions to entire disk. De partities worden nu netjes geschaald naar de omvang van je SSD. Zorg er tevens voor dat de optie Force to align partitions to 1 MB is aangevinkt. Klik vervolgens op Next. Je krijgt nu een waarschuwing waarin staat dat je de gekloonde schijf moet instellen als bootschijf. Klik op Finish.

Opdracht bevestigen

Je komt nu weer in het hoofdvenster van MiniTool Partition Wizard Home Edition terecht. Het lijkt nu alsof het programma niets gedaan heeft. Je zult echter zien dat MiniTool de opdrachten die je zojuist hebt gegeven wel heeft onthouden. Onderaan in de linkerkolom zie je onder Operations Pending als het goed is de zojuist gegeven kloonopdracht staan. Is dit het geval, klik dan op de knop Apply boven in beeld. Klik vervolgens op Yes om de procedure te starten.

Opnieuw opstarten

MiniTool Partition Wizard zal nu beginnen met het kopiëren van de partitie-indeling en de gegevens naar je lege SSD. Doorgaans geeft het programma na de eerste partitie een foutmelding omdat het programma geen partities kan kopiëren die actief in gebruik zijn. MiniTool geeft je twee opties: programma's sluiten en het opnieuw proberen of de pc opnieuw opstarten. Klik op Restart Now. De pc zal opnieuw opstarten en vanuit een hulpprogramma de opdracht afmaken. Als MiniTool klaar is, zet je je pc of laptop netjes uit en bouw je de SSD in of verwissel je de SATA-kabel zoals je in de stappenplannen voor pc of laptop ziet.

Een schijf klonen met Acronis True Image

De budgettopper SSD van dit moment, de Crucial MX100, wordt net als een aantal andere SSD's wordt geleverd inclusief Acronis True Image.

Je moet de software eerst downloaden en registeren via de fabrikant van de SSD.

In het geval van Crucial vind je een flyer in de verpakking met een downloadlink waar je het installatieprogramma kunt downloaden.

Wij gaan hierna in op de basisfunctionaliteit, alle overige mogelijkheden zoals klonen per partitie vind je in de handleiding.

Licentiesleutel verkrijgen

Je moet na de installatie een licentiesleutel van 64 tekens invullen, Crucial levert alleen een korte sleutel mee en mogelijk geldt dit ook voor andere fabrikanten.

Klik daarom op I have only short key. Je wordt nu omgeleid naar een website waar je je gegevens en de korte licentiesleutel kunt invullen. Je ontvangt vervolgens een bevestigingsmail met een link, als je daarop klikt krijg je de licentiesleutel voor Acronis.

Kopieer de sleutel en plak hem in het invoerveld en klik op Activate. Je kunt True Image nu starten.

Schijf direct klonen

Om je schijf direct naar een lege SSD te klonen, sluit je de SSD aan via USB of SATA en klik je op het tabblad Tools and Utilities op Clone disk, kies Automatic en klik op Next.

Selecteer je Windows-schijf en klik op Next. In de volgende stap selecteer je je lege SSD en klik je op Next. Klik vervolgens op Proceed waarna Acronis je schijf gaat klonen.

Acronis zal je PC opnieuw opstarten waarna het de opdracht afmaakt.

Interessanter is echter dat Acronis ook kan klonen met een externe harde schijf als tussenstap.

Uitlijning in orde?

Voor de prestaties en de levensduur is het belangrijk dat een SSD is uitgelijnd zodat de clusters van het bestandsysteem precies aansluiten op de fysieke sectoren van de SSD.

Zowel MiniTool Partiton Wizard als Acronis True Image houden bij het klonen rekening met de uitlijning.

Heb je al een SSD of harde schijf of vertrouw je het klonen niet, dan kun je controleren of je schijf correct is uitgelijnd.

Open de opdrachtprompt (Windows-toets+R en typ cmd.exe). Tik het commando wmic partition get Name, StartingOffset. Je ziet nu een lijst van je harde schijven en de bijbehorende partities. Deel het getal dat je ziet staan onder StartingOffset door 4096.

Komt hier een heel getal uit, dan is de partitie netjes uitgelijnd. Als het goed is, begint iedere eerste partitie op een schijf zelfs precies op 1048576 bytes uitgelijnd. Heb je een schijf die niet netjes op 1048576 bytes is uitgelijnd? Dan is het mogelijk om de uitlijning te repareren met MiniTool Partion Wizard Home Edition. Selecteer rechtsboven de schijf waarvan de partities niet correct zijn uitgelijnd.

Op onze PC hebben we in de opdrachtprompt achterhaald dat het om schijf 1 gaat. Omdat Windows begint met tellen vanaf 0, is dit in MiniTool Partion Manager schijf 2. We selecteren deze schijf en klikken op Align Partition. Druk op Apply om te beginnen. De PC wordt voor deze actie opnieuw opgestart.

Trek overigens genoeg tijd uit voor het uitlijnen, het zal zeker een paar uur tot een hele nacht duren. Uiteraard zorg je eerst voor een back-up van de data.

In onze PC zijn de schijven 0 (een SSD) en 2 (een harde schijf) netjes uitgelijnd, reken je het na dan is schijf 1 (een harde schijf) niet uitgelijnd.

Opstartbare USB-stick

Om gebruik te maken van Acronis True Image met een externe harde schijf als tussenstap, moet je een opstartbare USB-stick maken die je nodig hebt om het gemaakte image op een geïnstalleerde SSD terug te zetten.

Zorg dat je een lege USB-stick van minstens 512 MB hebt en stop die in een USB-poort. Klik op het tabblad Backup and recovery en kies Create bootable media. Klik op Next en vink Acronis True Imageaan en klik op Next.

Klik vervolgens nogmaals op Next, selecteer je USB-stick en klik op Next / Proceed.

Backup maken

Zorg dat je een externe harde schijf hebt waarop meer ruimte vrij is dan de grootte van de schijf waar je een image van wilt maken en sluit deze aan op je systeem.

Klik in Acronis op het tabblad Backup and recovery en klik op Disk and partition backup. Klik in het venster dat nu opent eerst op Switch to disk mode. Controleer vervolgens of je bootschijf is aangevinkt en of Acronis een map heeft uitgekozen op je externe harde schijf.

Als de instellingen goed zijn, klik je op Back up now.

Schijf verwisselen

Als Acronis klaar is zet je je computer uit. Installeer je SSD op de plaats van je harde schijf.

In het geval van een desktop monteer je de SSD op SATA-aansluiting van je oude harde schijf. De harde schijf kun je eventueel op een andere SATA-aansluiting aansluiten. Start vervolgens de PC of laptop op met behulp van de USB-stick die je eerder hebt gemaakt.

Mogelijk moet je hiervoor in je BIOS de opstartvolgorde veranderen.

Back up controleren

Druk in het eerste scherm op Enter waarna Acronis zal laden. Als de interface geladen is, sluit je de externe harde schijf aan. Klik vervolgens op Recovery.

Zie je de back-up niet staan, klik dan op Browse for backups, navigeer naar het image en klik op OK. Klik met rechts op het image en selecteer Validate archive. Klik vervolgens op Proceed.

Wanneer het image correct is bevonden, kun je verder. Is het archief corrupt, dan zul je de SSD en de harde schijf weer moeten omwisselen om een nieuw image te maken.

Image kopiëren

Klik met rechts op het archief en kies Recover. Kies Recover whole disks and partitions en klik op Next. Selecteer de hele schijf door het vinkje naast Disk 1 aan te vinken en controleer of alle partities zijn aangevinkt. Nadat je op Next klikt, zal Acronis naar de SSD zoeken.

In het venster dat je nu in beeld ziet, selecteer je de SSD als doel. Laat de optie Recover disk signature uitgevinkt. Klik vervolgens op Next.

True Image laat een samenvatting van de ingevoerde acties zien, klik op Proceed om het klonen uit te voeren.

Afronden en opstarten

Acronis gaat nu het image kopiëren naar je SSD. Dit zal enige tijd duren. Vink terwijl Acronis bezig is, de optie Shut down the computer when the operation is completed aan. Wanneer Acronis klaar is, wordt je PC nu automatisch afgesloten.

Is het kopiëren van het image gelukt en is je systeem uitgeschakeld, verwijder dan de externe harde schijf en de USB-stick. Zet vervolgens je PC of laptop weer aan. Als het goed is, wordt Windows nu vanaf je SSD opgestart en is je systeem een stuk sneller dan voorheen!