Als je een nieuwe SSD hebt gekocht, wil je deze natuurlijk zo snel mogelijk gebruiken. Voordat je dit doet, moet je wel nog even je oude data overzetten naar de nieuwe harde schijf. Dit doe je gemakkelijk door je oude schijf te klonen. In dit artikel leggen we uit hoe dit werkt. 

MiniTool Partition Wizard

We hebben al eerder aandacht besteed aan het klonen van een bestaande installatie. Tot nu toe gebruikten we daarvoor betaalde software omdat we nog geen goed gratis alternatief hadden gevonden. Inmiddels hebben we dat gratis alternatief wel gevonden in de vorm van MiniTool Partition Wizard Home Edition. De meest recente versie ten tijde van het schrijven van dit artikel is versie 12. Installeer het programma nadat je het hebt gedownload.

Overigens bestaat er ook een andere gratis manier om schijven te klonen, namelijk Clonezilla, een opensource Linux-distributie. Kennis van Linux is gelukkig helemaal niet vereist. Indien je de in dit artikel besproken MiniTool niet fijn vindt werken, dan kun je hier lezen hoe je een schijf kunt klonen met Clonezilla. 

Schijf direct klonen

MiniTool Partition Manager is alleen geschikt voor directe kopieën van de ene naar de andere schijf.

Voordat je het programma start, sluit je dus eerst je ssd aan op je pc of laptop. Doe dit via een usb-adapter of gebruik bij een pc een vrije sata-aansluiting. Start MiniTool Partition Wizard. Je ziet bovenaan in het hoofdvenster de schijven die zijn aangesloten op je systeem.

©PXimport

Schijven selecteren

Klik in de linkerkolom op Copy Disk Wizard en klik op Next. Selecteer de schijf die je wilt klonen. Als je slechts één schijf in je systeem hebt zitten is dit eenvoudig, het is de schijf met daarop de partities. Heb je meerdere harde schijven, kijk dan goed welke je moet hebben en klik op Next. Vervolgens kom je in een vrijwel identiek scherm als de vorige stap, maar nu moet je juist de doelschijf aangeven. Dat is uiteraard de lege SSD. Klik op Next.

©PXimport

Passend maken

De stap die je nu in beeld ziet is een heel belangrijke, want als je niet de juiste opties aanklikt kun je eindigen met een SSD die niet juist is uitgelijnd. Selecteer onder Copy Options de eerste optie: Fit partitions to entire disk. De partities worden nu netjes geschaald naar de omvang van je SSD. Zorg er tevens voor dat de optie Force to align partitions to 1 MB is aangevinkt. Klik vervolgens op Next. Je krijgt nu een waarschuwing waarin staat dat je de gekloonde schijf moet instellen als bootschijf. Klik op Finish.

©PXimport

Opdracht bevestigen

Je komt nu weer in het hoofdvenster van MiniTool Partition Wizard Home Edition terecht. Het lijkt nu alsof het programma niets gedaan heeft. Je zult echter zien dat MiniTool de opdrachten die je zojuist hebt gegeven wel heeft onthouden. Onderaan in de linkerkolom zie je onder Operations Pending als het goed is de zojuist gegeven kloonopdracht staan. Is dit het geval, klik dan op de knop Apply boven in beeld. Klik vervolgens op Yes om de procedure te starten.

©PXimport

Opnieuw opstarten

MiniTool Partition Wizard zal nu beginnen met het kopiëren van de partitie-indeling en de gegevens naar je lege SSD. Doorgaans geeft het programma na de eerste partitie een foutmelding omdat het programma geen partities kan kopiëren die actief in gebruik zijn. MiniTool geeft je twee opties: programma's sluiten en het opnieuw proberen of de pc opnieuw opstarten. Klik op Restart Now. De pc zal opnieuw opstarten en vanuit een hulpprogramma de opdracht afmaken. Als MiniTool klaar is, zet je je pc of laptop netjes uit en bouw je de SSD in of verwissel je de SATA-kabel zoals je in de stappenplannen voor pc of laptop ziet.

©PXimport

Een schijf klonen met Acronis True Image

De budgettopper SSD van dit moment, de Crucial MX100, wordt net als een aantal andere SSD's wordt geleverd inclusief Acronis True Image.

Je moet de software eerst downloaden en registeren via de fabrikant van de SSD.

In het geval van Crucial vind je een flyer in de verpakking met een downloadlink waar je het installatieprogramma kunt downloaden.

Wij gaan hierna in op de basisfunctionaliteit, alle overige mogelijkheden zoals klonen per partitie vind je in de handleiding.

©PXimport

Licentiesleutel verkrijgen

Je moet na de installatie een licentiesleutel van 64 tekens invullen, Crucial levert alleen een korte sleutel mee en mogelijk geldt dit ook voor andere fabrikanten.

Klik daarom op I have only short key. Je wordt nu omgeleid naar een website waar je je gegevens en de korte licentiesleutel kunt invullen. Je ontvangt vervolgens een bevestigingsmail met een link, als je daarop klikt krijg je de licentiesleutel voor Acronis.

Kopieer de sleutel en plak hem in het invoerveld en klik op Activate. Je kunt True Image nu starten.

©PXimport

Schijf direct klonen

Om je schijf direct naar een lege SSD te klonen, sluit je de SSD aan via USB of SATA en klik je op het tabblad Tools and Utilities op Clone disk, kies Automatic en klik op Next.

Selecteer je Windows-schijf en klik op Next. In de volgende stap selecteer je je lege SSD en klik je op Next. Klik vervolgens op Proceed waarna Acronis je schijf gaat klonen.

Acronis zal je PC opnieuw opstarten waarna het de opdracht afmaakt.

Interessanter is echter dat Acronis ook kan klonen met een externe harde schijf als tussenstap.

©PXimport

Uitlijning in orde?

Voor de prestaties en de levensduur is het belangrijk dat een SSD is uitgelijnd zodat de clusters van het bestandsysteem precies aansluiten op de fysieke sectoren van de SSD.

Zowel MiniTool Partiton Wizard als Acronis True Image houden bij het klonen rekening met de uitlijning.

Heb je al een SSD of harde schijf of vertrouw je het klonen niet, dan kun je controleren of je schijf correct is uitgelijnd.

Open de opdrachtprompt (Windows-toets+R en typ cmd.exe). Tik het commando wmic partition get Name, StartingOffset. Je ziet nu een lijst van je harde schijven en de bijbehorende partities. Deel het getal dat je ziet staan onder StartingOffset door 4096.

Komt hier een heel getal uit, dan is de partitie netjes uitgelijnd. Als het goed is, begint iedere eerste partitie op een schijf zelfs precies op 1048576 bytes uitgelijnd. Heb je een schijf die niet netjes op 1048576 bytes is uitgelijnd? Dan is het mogelijk om de uitlijning te repareren met MiniTool Partion Wizard Home Edition. Selecteer rechtsboven de schijf waarvan de partities niet correct zijn uitgelijnd.

Op onze PC hebben we in de opdrachtprompt achterhaald dat het om schijf 1 gaat. Omdat Windows begint met tellen vanaf 0, is dit in MiniTool Partion Manager schijf 2. We selecteren deze schijf en klikken op Align Partition. Druk op Apply om te beginnen. De PC wordt voor deze actie opnieuw opgestart.

Trek overigens genoeg tijd uit voor het uitlijnen, het zal zeker een paar uur tot een hele nacht duren. Uiteraard zorg je eerst voor een back-up van de data.

©PXimport

In onze PC zijn de schijven 0 (een SSD) en 2 (een harde schijf) netjes uitgelijnd, reken je het na dan is schijf 1 (een harde schijf) niet uitgelijnd.

©PXimport

Opstartbare USB-stick

Om gebruik te maken van Acronis True Image met een externe harde schijf als tussenstap, moet je een opstartbare USB-stick maken die je nodig hebt om het gemaakte image op een geïnstalleerde SSD terug te zetten.

Zorg dat je een lege USB-stick van minstens 512 MB hebt en stop die in een USB-poort. Klik op het tabblad Backup and recovery en kies Create bootable media. Klik op Next en vink Acronis True Imageaan en klik op Next.

Klik vervolgens nogmaals op Next, selecteer je USB-stick en klik op Next / Proceed.

©PXimport

Backup maken

Zorg dat je een externe harde schijf hebt waarop meer ruimte vrij is dan de grootte van de schijf waar je een image van wilt maken en sluit deze aan op je systeem.

Klik in Acronis op het tabblad Backup and recovery en klik op Disk and partition backup. Klik in het venster dat nu opent eerst op Switch to disk mode. Controleer vervolgens of je bootschijf is aangevinkt en of Acronis een map heeft uitgekozen op je externe harde schijf.

Als de instellingen goed zijn, klik je op Back up now.

©PXimport

Schijf verwisselen

Als Acronis klaar is zet je je computer uit. Installeer je SSD op de plaats van je harde schijf.

In het geval van een desktop monteer je de SSD op SATA-aansluiting van je oude harde schijf. De harde schijf kun je eventueel op een andere SATA-aansluiting aansluiten. Start vervolgens de PC of laptop op met behulp van de USB-stick die je eerder hebt gemaakt.

Mogelijk moet je hiervoor in je BIOS de opstartvolgorde veranderen.

©PXimport

Back up controleren

Druk in het eerste scherm op Enter waarna Acronis zal laden. Als de interface geladen is, sluit je de externe harde schijf aan. Klik vervolgens op Recovery.

Zie je de back-up niet staan, klik dan op Browse for backups, navigeer naar het image en klik op OK. Klik met rechts op het image en selecteer Validate archive. Klik vervolgens op Proceed.

Wanneer het image correct is bevonden, kun je verder. Is het archief corrupt, dan zul je de SSD en de harde schijf weer moeten omwisselen om een nieuw image te maken.

©PXimport

Image kopiëren

Klik met rechts op het archief en kies Recover. Kies Recover whole disks and partitions en klik op Next. Selecteer de hele schijf door het vinkje naast Disk 1 aan te vinken en controleer of alle partities zijn aangevinkt. Nadat je op Next klikt, zal Acronis naar de SSD zoeken.

In het venster dat je nu in beeld ziet, selecteer je de SSD als doel. Laat de optie Recover disk signature uitgevinkt. Klik vervolgens op Next.

True Image laat een samenvatting van de ingevoerde acties zien, klik op Proceed om het klonen uit te voeren.

©PXimport

Afronden en opstarten

Acronis gaat nu het image kopiëren naar je SSD. Dit zal enige tijd duren. Vink terwijl Acronis bezig is, de optie Shut down the computer when the operation is completed aan. Wanneer Acronis klaar is, wordt je PC nu automatisch afgesloten.

Is het kopiëren van het image gelukt en is je systeem uitgeschakeld, verwijder dan de externe harde schijf en de USB-stick. Zet vervolgens je PC of laptop weer aan. Als het goed is, wordt Windows nu vanaf je SSD opgestart en is je systeem een stuk sneller dan voorheen!

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbare printer met navulbare inktreservoirs? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Epson EcoTank ET-2860

De scherp geprijsde Epson EcoTank ET-2860 is gegarandeerd een goede aankoop. Deze all-in-one-printer is op het moment van schrijven goedkoper dan ooit. Bovendien sleepte dit product onlangs het Beste Koop-predicaat van de Consumentenbond in de wacht. Volgens de Japanse fabrikant bespaar je met de EcoTank ET-2860 tot negentig procent op de inktkosten ten opzichte van een reguliere printer met cartridges. Er is een flessenset bijgesloten, zodat je meteen aan de slag kunt. Hiermee vul je de vier beschikbare kleuren zonder morsen na. Aan de voorzijde kun je het actuele inktniveau aflezen.

Dankzij een hoge printresolutie van 5760 × 1440 dpi leent de EcoTank ET-2860 zich goed voor het afdrukken van foto's. Dat kan in verschillende formaten, bijvoorbeeld 15 × 10 (randloos) en 20 × 13 centimeter. De geïntegreerde scanner ondersteunt een respectabele resolutie van 2400 × 1200 dpi. Daarnaast maak je met dit apparaat eventueel kopietjes. Als je de printer op wifi aanmeldt, voer je vanaf elke computer, tablet en smartphone afdruktaken uit. Voor een bekabelde aansluiting gebruik je als alternatief de usb-poort.

Epson EcoTank ET-4800

Als je geregeld meerdere paperassen scant of kopieert, is de Epson EcoTank ET-4800 een goede keuze. Bovenop bevindt zich namelijk een houder voor automatische documentinvoer. Leg hierin maximaal dertig A4'tjes van pakweg een verslag of rapport. De vellen worden vervolgens een voor een gescand of gekopieerd. Hierdoor hoef je niet elk A4'tje eigenhandig op de glasplaat te leggen. Een pluspunt is dat je de EcoTank ET-4800 zowel draadloos als bekabeld op jouw (thuis)netwerk kunt aansluiten. Op die manier kun je vanaf elk (mobiel) apparaat afdruktaken starten.

Met de bijgesloten flessenset kun je wel een tijdje vooruit. De fabrikant claimt dat de inhoud hiervan overeenkomt met maximaal 72 cartridges. Ga uit van ongeveer 4500 pagina's in kleur. Net zoals de meeste Epson-printers ondersteunt ook dit exemplaar een maximale resolutie van 5760 × 1440 dpi. Je kunt dus foto's scherp uitprinten. Gebruik je fotopapier van 15 × 10 centimeter, dan hebben de uitgeprinte kiekjes geen witranden. Tot slot is er ook nog een fax ingebakken.

HP Smart Tank 5107

Deze prijsvriendelijke inkttankprinter van HP neemt nauwelijks ruimte in beslag, want de Smart Tank 5107 meet slechts 43,5 × 15,7 × 36,2 centimeter. Plaats hem bijvoorbeeld in een kast of op het hoekje van je bureau. Ondanks het compacte formaat hebben de vier navulbare inktreservoirs een gezamenlijke capaciteit van duizenden pagina's. Verder kun je tot zo'n honderd vellen in de papierlade kwijt. De maximale afdrukresolutie bedraagt 4800 × 1200 dpi. Je print foto's in een formaat van maximaal 29,7 × 21 centimeter zonder witranden.

De Smart Tank 5107 heeft een wifi-adapter. Zodra je het apparaat met het thuisnetwerk verbindt, kun je vanaf een willekeurige computer, tablet of smartphone afdrukken. Je hoeft hiervoor niet per se de print-app van HP te installeren. Deze all-in-one-printer kan namelijk overweg met Apple AirPrint en Mopria. Hierdoor benader je de Smart Tank 5107 rechtstreeks vanuit het menu van jouw mobiele toestel. Voor een rechtstreekse verbinding met een pc of laptop is er ook nog een usb-poort beschikbaar.

Lees ook: Mobiel printen vanaf je smartphone of tablet: zo werkt het

HP Smart Tank 7605

De HP Smart Tank 7605 heeft erg veel te bieden. Zo ondersteunt deze all-in-one-printer automatisch dubbelzijdig afdrukken. Zeker wanneer je regelmatig lange documenten uitprint, bespaar je op het papierverbruik. Kopieer of scan je weleens een stapeltje documenten? In dat geval komt de automatische documentinvoer voor maximaal 35 A4'tjes goed van pas. Maak op die manier in één klap een (digitale) kopie. De bovenzijde bevat diverse aanraaktoetsen. Start hiermee bijvoorbeeld een scan- of kopieertaak. Dankzij een respectabele resolutie van 4800 × 1200 dpi is de Smart Tank 7605 voor fotoafdrukken een goede keuze. Er is ook nog een fax ingebouwd.

Fijn is dat de inkttankprinter met 2,4GHz- en 5GHz-netwerken uit de voeten kan. Hiermee vergroot je de kans op een stabiele draadloze verbinding. Je kunt trouwens ook een internetkabel in de netwerkpoort prikken. Dankzij AirPrint-ondersteuning maak je vanaf een iPhone, iPad of ander geschikt Apple-apparaat rechtstreeks printjes. Op andere mobiele apparaten kun je de gebruiksvriendelijke HP Smart-app installeren. Mooi meegenomen is de ruime invoerlade voor maximaal 250 vellen. Voorkom zo dat je steeds papier moet bijvullen.

Canon PIXMA G550

Voor (hobby)fotografen is de Canon PIXMA G550 een uitstekende kandidaat. In tegenstelling tot de andere besproken inkttank-printers heeft dit exemplaar niet vier, maar zes navulbare inktreservoirs. Naast zwart, cyaan, magenta en geel zijn er 'vakjes' voor grijze en rode inkt beschikbaar. Daardoor hebben fotoafdrukken natuurgetrouwe kleuren. Canon belooft dat je met een enkele flessenset maar liefst 3800 kiekjes in een standaardformaat van 15 × 10 centimeter kunt afdrukken. Let op: je kunt met deze fotoprinter niet kopiëren en scannen. Op de iets duurdere Canon PIXMA G650 zijn deze functies wél beschikbaar.

Een voordeel is dat de uitgeprinte kiekjes geen witrand hebben. Zelfs fotoafdrukken op A4-formaat zijn randloos. De maximale afdrukresolutie bedraagt 4800 × 1200 dpi. Je kunt de PIXMA G550 met wifi verbinden en vervolgens vanaf een computer, tablet, smartphone of geschikt fototoestel afdrukken. Ondersteuning voor AirPrint en Mopria is ingebakken, waardoor je de Canon PRINT-app in feite links kunt laten liggen. Print in plaats daarvan gewoon vanuit de standaardmenu's van je smartphone of tablet.

De Apple AirPods zijn razend populaire draadloze oordoppen, de Apple TV is dan weer een geslaagde mediaspeler. Voeg de twee samen en je kunt films, tv-series en games beleven in meeslepend 3D-ruimtelijke audio. Dit is hoe je dat doet!

In dit artikel hebben we het over de Ruimtelijke audio-ervaring die je kunt beleven als je bepaalde oordoppen of koptelefoons aan een Apple TV koppelt. Het is enorm indrukwekkend, met geluidseffecten die driedimensionaal rond je worden afgespeeld. Net als in de bioscoop, maar dan bij je thuis. Het werkt even goed of beter dan een soundbar, en is ideaal voor wie alleen tv-kijkt en echt ondergedompeld wil worden in de actie.

Wat kun je verwachten?

Ruimtelijke audio is niet helemaal hetzelfde als Dolby Atmos en ander surroundgeluid. Maar het doel is wel hetzelfde: jezelf onderdompelen in een geluidsbubbel waarbij bijvoorbeeld geluidseffecten van een film 360 graden om je heen te horen zijn. De AirPods voegen daar bovendien headtracking aan toe, waarbij het geluid aan het scherm wordt 'verankerd'. Hierdoor blijven onder meer dialogen altijd uit het beeld komen, wat de kijkervaring realistischer maakt.

Wat heb je nodig?

Ruimtelijke audio (of Spatial Audio) is een Apple-technologie voor hoofdtelefoons die ingebouwd is in de AirPods 3, AirPods 4 (beide modellen) en alle AirPods Pro. Ook de over-ear AirPods Max-hoofdtelefoon is ermee uitgerust. Ruimtelijke audio is er ook bij de Beats Fit Pro, de Beats Studio Pro of de Beats Solo 4. Je hebt dus een van deze toestellen nodig. Om het eenvoudig te houden, spreken we verder in dit artikel alleen over 'AirPods'.

©Apple

Daarnaast moet je beschikken over een Apple TV 4K (alle versies); de nagenoeg identieke Apple TV HD is helaas niet geschikt. Hier ontdek je hoe je het verschil kunt zien. De Ruimtelijke audio-functie is al even beschikbaar, maar voor alle veiligheid kun je via de Instellingen het best even je Apple TV updaten naar de nieuwste versie van tvOS.

©Jamie Biesemans

Hoe moet je alles instellen?

Apple heeft het heel eenvoudig gemaakt om je AirPods met een Apple TV te verbinden. Schakel eerst de Apple-mediaspeler in. Als het hoofdscherm alle apps toont, open je het doosje van je AirPods (of schakel je de hoofdtelefoon in). Bijna onmiddellijk verschijnt er in de bovenhoek een melding. Druk je op de knop met het tv-icoon, dan wordt het geluid van je Apple TV afgespeeld via je oortjes of koptelefoon. Ben je net te laat om de melding te bevestigen? Dan druk je lang op de tv-knop op de Apple-remote en kies je Audio. Hier zie je een lijst van AirPlay-speakers én als het goed is ook je AirPods. 

©Apple

Ruimtelijke audio wordt standaard ingeschakeld. Maar als je zelf in de opties wilt duiken, dan kan dat. Druk opnieuw lang op de tv-knop en klik op het pictogram van de hoofdtelefoon of oortjes (net rechts van de klok). Je ziet dan verschillende opties in een lijst, terwijl de content verder speelt. Zo kun je ook tijdens het bekijken van een film ruisonderdrukking of gespreksdetectie instellen. Iets lager zie je een pictogram van de actieve app (bijvoorbeeld Netflix of Disney+) en in welke kwaliteit audio wordt aangeleverd (bijvoorbeeld Dolby Atmos). Je kunt dan Ruimtelijke audio instellen, met of zonder headtracking. De optie Vast wil zeggen dat je ruimtelijke audio krijgt zonder hoofdtracking. 

©Jamie Biesemans

Welke apps bieden Ruimtelijke audio? 

Niet alle apps en diensten ondersteunen Ruimtelijke audio, maar de meerderheid wél. Nagenoeg alle streamingdiensten, waaronder Netflix, HBO Max en Disney+, bieden deze optie. Via Apple Music op je Apple TV kun je ook veel muziek in surround beleven. Daarnaast zijn er games die het ondersteunen, wat heel fijn werkt. Is de audio die de app levert toch in stereo (bijvoorbeeld oudere muziek), dan kun je nog altijd van ruimtelijke audio genieten door in de Instellingen te kiezen voor Maak stereo ruimtelijk.

©Apple

Zo personaliseer je Ruimtelijke audio

Om geluid realistisch om je heen te creëren, gebruikt het algoritme achter de Ruimtelijke audio-functie een model van het hoofd van een mens. Dat werkt meestal prima. Maar je kunt de ervaring nog natuurlijker maken door het algoritme informatie te geven over jezelf (onder meer over je hoofd- en oorvorm). Dat gebeurt via beelden gemaakt met een TrueDepth-camera. Zo'n camera vind je op recente iPhones (vanaf de iPhone X) waarop minstens iOS 16 draait. 

Het instellen van Gepersonaliseerde ruimtelijke audio doe je door de Instellingen op een geschikte iPhone te openen. Tik op je AirPods of AirPods Pro. Ook de Beats Fit Pro, Beats Solo 4 of Beats Studio Pro zijn compatibel met deze functie. Je ziet vervolgens de optie Gepersonaliseerde ruimtelijke audio. Selecteer dit en kies daarna Personaliseer ruimtelijke audio. Er verschijnt een stappenplan waarbij gevraagd wordt om je gezicht op een afstand van 30 cm in beeld te brengen. Daarna moet je langzaam je hoofd heen en weer bewegen om een afbeelding te maken van je oren. Het klinkt misschien wat merkwaardig, maar met deze informatie kan het Ruimtelijke audio-algoritme een betere inschatting maken van hoe je exact hoort.