In het uitgebreide productgamma met mesh wifi-systemen van TP-Link is de Deco M4 een van de goedkopere opties. Je creëert er een dekkend draadloos netwerk mee tot 370 vierkante meter met maximaal honderd netwerkapparaten. In deze Deco M4 review lees je hoe goed het systeem presteert.

Dit mesh wifi-systeem voorziet in maximale doorvoersnelheden tot 300 Mbit/s in de 2,4 GHz- en tot 867 Mbit/s in de 5 GHz-frequentieband. De Deco M4-satellieten vormen een zichzelf automatisch configurerend, dekkend draadloos netwerk met één ssid en één wachtwoord. Onderling zijn ze in principe draadloos verbonden, maar het is mogelijk om gigabit ethernet als backbone te gebruiken. De netwerkpoorten dienen echter vooral om bekabelde netwerkapparatuur te koppelen.

Draadloze cliëntapparatuur verbindt zichzelf dankzij de ondersteuning voor naadloos zwerven (‘roamen’) automatisch met de dichtstbijzijnde satelliet. Het draadloos netwerk bedient maximaal 370 vierkante meter. De effectieve dekking hangt af van de plaatsing van de modules én van de aanwezige bouwmaterialen.

Het startpakket bevat drie cilindervormige satellieten met zwarte onder- en bovenkanten. Aan de zijkant heeft het ivoorkeurige kastje een stijlvolle zwarte band eindigend in een brede uitsparing. Daarin bevinden zich twee gigabit-ethernetpoorten. Die configureer je naar keuze als wan- (router-) of als lan- (netwerk of backbone-) aansluiting.

Elke satelliet is functioneel hetzelfde, maar slechts één verbind je als centraal toegangspunt met een router. De overblijvende satellieten configureren zichzelf automatisch als draadloze satelliet in het mesh-netwerk.

Het startpakket is uit te breiden met bijkomende modules die apart of per twee verkocht worden. De Deco M4 is opgebouwd rond een quad-core Qualcomm Atheros-chipset met twee gelijktijdige draadloze zend- en ontvangstkanalen. Elke module heeft intern twee dual-band wifi-antennes. Onderaan is er een kleine resetknop en een stroomaansluiting voor de compacte externe voeding. De stroomkabel werk je netjes weg via een uitsparing achteraan.

Alle Deco's zijn compatibel met andere Deco-modellen. Je kan dus modellen met verschillende specificaties onderling mengen. Via de Deco app kies je zelf welke de hoofdeenheid is in het Deco-netwerk. Bijvoorbeeld als je achteraf een krachtigere TP-Link Deco M9 Plus toevoegt aan de Deco M4 kan je die met behulp van de app tot hoofdmodule bevorderen.

Een vergelijkbare mesh wifi-set is ook verkrijgbaar in de vorm van de enkele euro's goedkopere TP-Link Deco E4 met als belangrijkste verschil de vervanging van gigabit door het tragere fast ethernet.

Deco M4 installeren en gebruiken

De ingebruikname gebeurt met de overzichtelijke, Nederlandstalige Deco app voor Android en iOS. Registratie of inloggen op een bestaande TP-Link-account is verplicht. Je kan achteraf extra systeembeheerders toevoegen.

De app neemt je stap voor stap mee doorheen de installatie, te beginnen met het koppelen van één module aan je router of modem. De app helpt je bij het vinden van een geschikte locatie en bij het inrichten van elke satelliet. De procedure is telkens dezelfde: wachten tot de led op de bovenkant blauw pulseert en dan de instructies van de app volgen. De led brandt wit wanneer de satelliet normaal functioneert; je zet ze via de app in nachtmodus of schakelt ze uit.

Het beheer gebeurt via de app. Daar regel je zaken zoals wps (dit kan alleen in de app, niet via een knop op de satelliet), ddns, of het instellen van een gastnetwerk voor bezoekers. Je vindt er verder geavanceerde wifi-opties zoals het uitschakelen van 'beamforming' en het inschakelen van naadloos roamen.

©PXimport

'Snelle roaming' zoals de Deco app naadloos of 'seamless' roaming (ieee 802.11r) noemt, is standaard uitgeschakeld omdat sommige oudere apparaten er niet mee overweg kunnen.

In het onderdeel ‘Homecare’ regel je het ouderlijk toezicht, de ‘quality of service’ (QoS) en de antivirus en antimalware, geleverd door Trend Micro. Die laatste optie was tijdens onze test voor de Deco M4 echter nog niet beschikbaar, maar zou volgens de website van TP-Link 'vanaf 2020' vrijgegeven worden. Als we dit schrijven is die optie echter nog altijd niet aanwezig; het is niet bekend wanneer ze uiteindelijk effectief wordt toegevoegd.

Het ouderlijk toezicht werkt via profielen die je individueel configureert en op apparaatbasis in- of uitschakelt. Er zijn vier filterniveaus: jonge kinderen, kinderen, tieners en volwassenen. Die blokkeren verschillende categorieën apps/websites, maar per categorie verfijnt en configureer je dit zelf.

Recente firmware voegt een eenvoudige webinterface toe, waarmee je informatie zoals een overzicht van het netwerk opvraagt of firmware-updates uitvoert. Voor het echte beheer heb je toch nog altijd de Deco-app nodig.

De Deco M4 presteert goed, zeker in verhouding tot zijn prijs. Wij haalden draadloze doorvoersnelheden tussen 557,5 en 176,5 Mbit/s, afhankelijk van de testlocatie en de afstand tot de router. Deze doorvoersnelheden verschillen weinig van de iets duurdere TP-Link Deco M5, al biedt die wel een groter bereik dan de Deco M4. Maar in een niet al te grote locatie (tot driehonderd vierkante meter of daaromtrent) kan je dus net zo goed voor de Deco M4 kiezen.

Conclusie

Met de TP-Link Deco M4 creëer je voor weinig geld een goed presterend, zichzelf automatisch configurerend draadloos netwerk met een dekking van ruim driehonderd vierkante meter. Het is een gebruiksvriendelijk product, dat bovendien probleemloos samenwerkt met andere Deco’s. De ingebouwde beveiliging is een extra pluspunt, al hopen we wel dat de beloofde geïntegreerde antimalware effectief zoals beloofd snel aan de Deco M4 wordt toegevoegd.

De Boox Go Color 7 Gen II moet de compacte kleur-e-reader naar een hoger niveau tillen. Met Android 13, stylus-ondersteuning en toegang tot talloze apps lijkt het een veelzijdige upgrade ten opzichte van de eerste generatie. Maar wie hoopt op een spectaculair verschil, ontdekt al snel dat de verbeteringen bescheiden zijn en dat oude minpunten nog steeds aanwezig zijn.

Qua uiterlijk heeft Onyx weinig aangepast. De Gen II is net zo licht en handzaam als zijn voorganger, weegt nog steeds rond de 190 gram en ligt dankzij de matte achterkant prettig in de hand. De brede rand rondom het scherm blijft een slimme keuze, zodat je het apparaat stevig kunt vasthouden zonder per ongeluk het scherm aan te raken. De bladerknoppen lijken iets beter geplaatst en klikken overtuigender dan bij de Gen I, maar het blijft een nuanceverschil. Het formaat is precies in balans: groot genoeg om comfortabel te lezen, maar compact genoeg om gemakkelijk mee te nemen. Dat maakt het een van de grootste troeven van deze serie.

Kleuren overtuigen nog steeds niet

Het 7-inch scherm gebruikt de Kaleido 3-technologie, met 4096 kleuren op 150 ppi en 300 ppi voor zwart-wit. In de praktijk oogt het kleurbeeld nog steeds erg zacht, flets en wollig, met een lichte gelige zweem die vooral opvalt bij bepaalde achtergrondkleuren. Voor strips en grafieken is het prima, maar het haalt het niet bij zelfs de goedkoopste tablets. Het contrast blijft lager dan bij een zwart-wit-e-reader en het lichte screendoor-effect (waarbij je het fijne raster van de pixels op een scherm kunt zien, alsof je door een hor of gaas kijkt) is goed zichtbaar. Ghosting, waarbij oude beeldresten kort blijven hangen, is iets minder storend dan bij zijn voorganger, maar nog altijd aanwezig.

©ER | ID.nl

©ER | ID.nl

Leuk voor stripverhalen, maar met beperkingen

Het kleurenscherm van de Boox Go Color 7 Gen II komt het best tot zijn recht bij het lezen van stripverhalen, manga of comics. Illustraties krijgen immers een subtiele kleurdiepte die prettiger is voor de ogen dan de felle gloed van een tablet, en het compacte 7-inch formaat voelt in de hand bijna als een klein stripboekje. Vooral bij traditionele manga werkt dat prima, zeker als je leest via een sideload-app als Tachiyomi of Perfect Viewer, die je zelf als .apk-bestand kunt installeren.

Bij webtoons of andere digitale strips met lange verticale pagina’s merk je echter dat het e-ink-scherm wat moeite heeft: het scrollen is niet altijd vloeiend en het beeld ververst uiteraard niet zo snel als op een lcd- of oled-scherm. Ook blijft de kleurweergave wat gedempt en mist het geheel de levendigheid van een tablet. Ghosting kan bij intensieve beeldwisselingen eveneens zichtbaar blijven, waardoor het apparaat beter presteert bij rustiger, pagina-gebaseerde content dan bij dynamische visuele media.

©ER | ID.nl

Flexibiliteit met een leercurve

De overstap naar Android 13 zorgt voor een stabielere en iets snellere ervaring dan bij de vorige generatie. Het grote voordeel is de vrijheid om via Google Play vrijwel elke lees-app te installeren, van Kindle tot Kobo en Storytel. Zo kun je vanuit één apparaat bij meerdere aanbieders terecht. Daarnaast kun je per app talloze leesinstellingen aanpassen, tot en met het installeren van specifieke lettertypes zoals een dyslexie­vriendelijk font.

Toch zit daar ook een keerzijde aan. Zowel de knoppen als het touchscreen reageren merkbaar trager dan bij conventionele e-readers, en bij complexe apps merk je dat de hardware het eigenlijk maar moeilijk kan bijbenen. Het apparaat voelt daardoor minder direct en soepel aan, zelfs bij simpele handelingen zoals het invoeren van een pincode.

©ER | ID.nl

Android is een kracht én een valkuil

Doordat het apparaat draait op Android 13 kun je zoals hierboven al genoemd via de Play Store vrijwel elke app installeren. Dat opent een deur naar een breed scala aan toepassingen: naast lees-apps zoals Kindle, Kobo en Storytel kun je er ook allerhande educatieve apps, productiviteitstools en zelfs games op zetten.

In theorie maakt dat van de Go Color 7 Gen II een soort mini-tablet met e-ink-scherm. In de praktijk loop je echter al snel tegen de grenzen van de technologie aan. Bewegende beelden, zoals video's, ogen traag en onscherp, en animaties in apps komen schokkerig over. Games werken technisch gezien, maar de reactiesnelheid van het scherm maakt ze eigenlijk onspeelbaar. Ook voelt de interface minder vloeiend aan dan op een echte tablet, waardoor het apparaat het meest tot zijn recht komt als veelzijdige e-reader, en niet als volwaardige vervanger van je iPad of Android-tablet. Houd dat dus in gedachten.

Kijk nou, een stylus!

De grootste vernieuwing is de ondersteuning voor een stylus. Met de Boox InkSense-pen kun je notities maken, documenten annoteren en zelfs illustraties maken (als je daar de juiste app voor installeert). Dat werkt, maar het schrijf-/tekengevoel is wisselend. Palm rejection is niet altijd betrouwbaar, waardoor er soms ongewenste strepen op het scherm verschijnen als je hand erop rust. Daarnaast verliest de pen soms kortstondig contact, waardoor lijnen of delen van letters ontbreken. Voor snelle krabbels of het markeren van tekst voldoet het, maar voor langdurig schrijf- of tekenwerk of precisie-aantekeningen is de Gen II minder geschikt.

Accessoires niet inbegrepen

Wie de Boox Go Color 7 Gen II optimaal wil gebruiken, moet rekening houden met extra kosten. De InkSense-stylus, die nodig is om notities te maken of te tekenen, wordt niet standaard meegeleverd en kost 54,95 euro. Ook de magnetische beschermhoes, geprijsd op 29,95 euro, moet je apart aanschaffen. Die hoes is handig voor bescherming en om de e-reader rechtop te zetten, maar de magneten zijn niet bijzonder krachtig, waardoor het apparaat er vrij gemakkelijk uit kan glijden. Voor wie het complete pakket wil, tikt de totaalprijs dus merkbaar hoger uit dan alleen de aanschaf van het apparaat zelf.

Conclusie: niche-ding voor specifieke gebruikers

De Boox Go Color 7 Gen II is een degelijk apparaat voor wie (een beetje) kleur nodig heeft in een compact formaat, meerdere leesplatforms wil combineren en bereid is tijd te investeren in het instellen van apps en instellingen. De stap vooruit ten opzichte van de Gen I is echter klein. De kleurweergave blijft erg zacht, ghosting is nog steeds aanwezig en de stylus-ervaring wordt beperkt door onnauwkeurigheid en vertraging. Als e-reader voor wie vooral in zwart-wit leest of lekker snel wil kunnen bladeren, zijn er gebruiksvriendelijker en goedkopere alternatieven. En wie denkt hiermee ook meteen een tabletvervanger in huis te halen, zal snel merken dat bewegend beeld en interactieve content (bijvoorbeeld bij het browsen) simpelweg niet prettig werken op e-ink.

Samsung heeft onlangs de Galaxy Buds3 FE uitgebracht, een set draadloze oordopjes met actieve ruisonderdrukking, AI-integratie en slimme bediening voor een scherpe prijs. Deze nieuwe Fan Edition biedt moderne eigenschappen en Galaxy-ecosysteemfunctionaliteit. Lees hieronder wat je zoal kunt verwachten van Samsungs nieuwste oordopjes.

De Buds3 FE onderscheiden zich met een zogenaamd 'blade design', een langgerekte vorm met een matte tweekleurige afwerking en semi-transparante accenten. De oordopjes wegen 5 gram per stuk en de case komt uit op 41,8 gram. Ze zijn verkrijgbaar in zwart en grijs, met IP54-classificatie voor stof- en spatwaterbestendigheid.

Slimme bediening en AI-integratie

Samsung zet met deze dopjes volop in op gebruiksgemak. De Buds3 FE zijn uitgerust met touch-, druk- en nabijheidssensoren, waarmee gebruikers onder meer het volume kunnen regelen, muziek pauzeren of gesprekken aannemen door te tikken of te knijpen. Dankzij Auto Switch kunnen de oordopjes automatisch overschakelen tussen verschillende Galaxy-apparaten. Voor Galaxy-gebruikers komt daar nog een extra laag aan functionaliteit bij in de vorm van Galaxy AI. Daarmee heb je onder meer spraakcommando's, realtime vertalingen en snelle toegang tot persoonlijke content zonder het scherm aan te raken tot je beschikking.

©Samsung

Geluidsfuncties, connectiviteit en accu

De Buds3 FE zijn voorzien van een dynamische 1-weg speaker en drie microfoons per oordopje. Ze ondersteunen actieve ruisonderdrukking (ANC), een ambient sound-modus en Crystal Clear Call-technologie. Die laatste maakt gebruik van een machine-learning-model om stemmen te isoleren tijdens gesprekken. De oordopjes zijn compatibel met bluetooth 5.4 en ondersteunen de codecs AAC, SBC en SSC (Samsung Seamless Codec).

©Samsung

Qua batterijduur belooft Samsung tot 6 uur luisterplezier met ANC ingeschakeld, oplopend tot 8,5 uur zonder. In combinatie met de oplaadcase loopt dat op tot respectievelijk 24 en 30 uur. Voor bellen geldt een maximale gesprekstijd van 4 uur, met een totaal van 18 uur inclusief case. De oplaadcase bevat een 515mAh-accu, de oordopjes zelf hebben elk 53 mAh aan capaciteit.

Beschikbaarheid

De Galaxy Buds3 FE zijn per direct verkrijgbaar in de Benelux voor een adviesprijs van 149 euro. Van 18 augustus tot en met 5 oktober 2025 geldt een lanceringsactie met 50 euro cashback, waarmee de prijs dus tijdelijk op 99 euro uitkomt.