Vraag de gemiddelde hardcore gamer wat hij van freemium spellen vindt en er zal zich waarschijnlijk schuim om de mond beginnen te vormen. Toch kent deze manier van gamen veel succes. Maar dat freemium gamen is natuurlijk helemaal niet echt gratis.

Freemium games: de ene mobiele gamer wordt er vrolijk van, andere mobiele gamers kruipen in een hoekje om uit te huilen. Het is een gaming model waar jarenlang tegen is geageerd, maar dat toch nog lang niet lijkt te gaan verdwijnen. Sterker nog, het is een model dat naar alle waarschijnlijkheid ook steeds meer geïntroduceerd gaat worden op consoles. Ook makers van 'echte' games hebben doorgekregen dat er geld te verdienen valt met freemium gaming en dat het een adequate manier is om piraterij tegen te gaan. Lees ook: De 5 beste freemium-games voor je iPhone.

Paywall

Het klinkt zo goed. Je kijkt in de App Store of Google Play en ziet daar een nieuwe game staan. Hij lijkt je leuk en, kijk eens aan, hij is gratis! Snel installeren en spelen, maar daar loop je al binnen tien minuten tegen een muur aan, de zogeheten paywall. Je hebt een aantal keer je nieuwe game gespeeld, maar nu zijn de muntjes/diamanten/sleutels op en zul je een uur moeten wachten tot je nieuwe items krijgt waarmee je verder kunt spelen.

Of... Je kunt natuurlijk ook voor een paar euro een zak items kopen, zodat je lekker door kunt spelen. Makkelijk toch? Ach, het is toch maar een paar euro.... Maar dan ben je verder aan het spelen en kom je erachter dat je zelfs met die nieuwe items niet verder kunt spelen, omdat de hogere levels te moeilijk zijn om uit te spelen als je niet eerst een upgrade koopt voor je personage. En verderop in de game loop je weer tegen een nieuwe muur aan. Zo kan 'een paar euro' al snel oplopen tot een flink bedrag en moet je weer een nieuwe iTunes Card kopen omdat dat gratis spelletje je hele kaart heeft leeg getrokken.

©PXimport

Real Racing 3, een van de spellen waarmee het freemiumgedonder echt begon.

Zie hier de belangrijkste reden waarom zoveel mensen een hekel hebben aan freemium games. Deze spellen zijn namelijk helemaal niet gratis en maken het onmogelijk om in je eigen tempo een spel door te spelen. Daar komt bij dat dit soort spellen dusdanig om het freemium model heen zijn gebouwd dat je het amper meer echte spellen kunt noemen.

Neem Gameloft's Disney Magic Kingdoms. Op papier een leuke strategie game waarmee je een eigen Disneyland kunt bouwen, in werkelijkheid een vreselijk irritante `game` waar je praktisch geen vrije keuzes hebt en constant naar nieuwe betaalmuren wordt geleid. We kunnen ons de tijd nog wel herinneren dat Gameloft erom bekend stond console-achtige games naar mobiele apparaten te brengen, maar tegenwoordig lijken ze alleen bezig het freemiummodel zoveel mogelijk te perfectioneren.

En Gameloft is niet eens het ergste op dit gebied, er zijn heel wat ontwikkelaars die hun best doen zoveel mogelijk geld uit je portemonnee te troggelen met hun zogenaamd gratis spellen.

Freemium vs. betaald

©PXimport

Magic Kingdoms, eigenlijk geen spel, maar meer een race van het ene freemium element naar het andere.

Als je op het internet het woord freemium intikt krijg je een waslijst aan websites en artikelen te zien waar wordt geklaagd over deze manier van spellen maken. Het zijn vooral de 'echte' gamers die hun gal spuwen over het free-to-play-model, dat in hun ogen het gamen om zeep helpt. Zij willen meer zogeheten premium games, spellen waar je vooraf een bedrag voor betaalt en waar je dan verder mee kunt spelen tot je bij het einde bent gekomen (of totdat je het zat bent natuurlijk).

Makers van premium spellen vinden het alleen moeilijk om hun games aan de man te brengen. Logisch ook, want waarom zou je betalen voor een spel als je iets dergelijks ook voor niks kunt krijgen? Er zijn door de jaren heen dan ook heel wat premium games na een minder succesvolle launchperiode alsnog omgetoverd in freemium spellen, wat de makers op behoorlijk wat kritiek is komen te staan. Het resultaat was voor de makers van deze spellen overwegend wel positief. De inkomsten gingen omhoog, wat hen weer de mogelijkheid gaf om ook aan nieuwe spellen te gaan werken.

Crossy Road

Waarom freemium games nog steeds worden geaccepteerd? Dat heeft diverse redenen. Het blijft aanlokkelijk om een nieuwe game te downloaden die gratis is. Je loopt dan wel regelmatig tegen een muur aan, je kunt toch steeds even een nieuw spel spelen. Zeker gezien het feit dat het vooral de grote spellenmakers zijn die met freemium titels komen, is het ook wel logisch dat mensen erdoor worden aangetrokken.

Het punt is ook dat je verschillende soorten freemium hebt. Je hebt het irritante model waarbij je constant tegen een muur aanloopt, maar ook het model dat we voor het gemak maar even het Crossy Road model noemen. Bij deze immens populaire game kun je gewoon helemaal gratis spelen, zonder ook maar tegen een enkele paywall aan te lopen. Crossy Road-maker Hipster Whale haalt haar inkomsten uit de vele extra personages die je in het spel kunt kopen. Vooral bij Disney Crossy Road is dit een enorme impuls voor gamers om hun portemonnee te trekken en een van hun favoriete personages bij te kopen.

©PXimport

Een vriendelijker manier van freemium, het Crossy Road model.

Dit is een model dat de afgelopen heel wat navolging heeft gezien. Spellen als Dashy Crashy en Landsliders volgen hetzelfde model, wat niet alleen heel wat succes heeft opgeleverd, maar ook veel goodwill heeft gekweekt. Aan goodwill ontbreekt het nog wel eens bij de makers van de andere soort freemium spellen. Deze games, vooral allerlei soorten RPG's, puzzelspelletjes en dergelijken, worden toch gezien als kleine geldfabriekjes waar steeds hogere bedragen worden gevraagd voor extra items om mee verder te kunnen spelen.

Het probleem is echter dat deze spellenmakers heel wat geld te besteden hebben en daarom ook het talent in huis hebben om games te maken die er onweerstaanbaar uitzien. Het lijkt er dan ook niet op dat freemium spellen snel zullen gaan verdwijnen. Sterker nog, volgens analisten zijn het eerder de premium games die over een tijdje een rariteit zullen zijn.

Is dit het einde voor premium games?

Gaan de freemium games de premium games de nek omdraaien? Komt de tijd dat je geen spellen meer compleet kunt kopen, maar dat je ze in stukjes en beetjes als een puzzel bij elkaar koopt dichterbij? Waarschijnlijk niet helemaal. Er zijn nog steeds spellenmakers die een spel tegen een vast bedrag verkopen, zonder dat hier iets bijgekocht kan worden. En hier zitten nog steeds spellen bij die succesvol zijn.

Het hangt er daarbij een beetje vanaf of je als spellenmaker ook buiten het ontwikkelen van het spel je werk hebt gedaan en genoeg mensen enthousiast hebt gemaakt voor je spel. Het zit er dan ook aan te komen dat het Kickstarter model een steeds grotere rol gaat spelen bij premium games. Als spelenmaker pols je hoeveel mensen er interesse hebben in je premium game, en als er genoeg geld bij elkaar is vergaard ga je beginnen met programmeren.

Zijn freemium spellen dan echt alleen maar 'evil'?

Natuurlijk valt er wel te leven met freemium spellen. Zoals hiervoor gezegd zijn het vaak de spellen waar de beste designteams achter zitten en zijn het dan ook vaak echt goede spellen. Het hangt er gewoon een beetje vanaf hoeveel geduld je hebt. Je kunt twintig minuten spelen en dan moet je een paar uur wachten tot je verder kunt, als je jouw portemonnee niet wilt trekken. Maar als je dan meerdere van dit soort spellen op je tablet of smartphone hebt staan wissel je het gewoon af. Loop je bij het ene spel tegen een paywall aan, dan ga je gewoon eerst verder met de volgende game. Daar weer een paywall? Ga dan verder met spel drie. Of lees een boek, maak een wandeling of ga naar de sportschool. Je kunt heel wat quality time doorbrengen terwijl je spelletje aftelt tot je weer verder mag spelen...a

De OnePlus 15R is een afgeslankte versie van de OnePlus 15, die eerder in 2025 op de markt verscheen. De specificaties liggen wel uit elkaar, maar niet heel ver – terwijl de prijs wel flink naar beneden is gegaan. Wat merk je van die specs in de praktijk? Nou…

Of je nu voor het topmodel kiest of voor de goedkopere versie gaat, je krijgt in beide gevallen een smartphone die er strak uitziet met die hippe platte randen en een stevige behuizing. Het design heeft veel weg van een moderne iPhone, maar door de matte glazen achterkant en het metalen frame voelt het toestel toch heel luxe aan. De Mint Breeze-kleur die we voor deze test gebruiken, springt er echt uit met zijn frisse look. Een leuke extra is de slimme Plus-knop waar je zelf een functie aan kunt koppelen, en je hoeft niet bang te zijn voor een beetje water of stof dankzij de goede bescherming.

Met 6,83 inch is het scherm flink groot, zelfs groter dan dat van de duurdere uitvoering, maar de telefoon ligt desondanks toch prettig in de hand. Door het amoledpaneel zien de kleuren er prachtig uit en is het contrast lekker diep. Wat deze telefoon echt bijzonder maakt, is de verversingssnelheid van 165 Hz. In de praktijk heb je daar vooral bij een aantal games echt iets aan, maar het blijft een unieke feature. De ultrasone vingerafdrukscanner onder het glas werkt bovendien razendsnel, zelfs als je vingers nat zijn. Ook buiten in het felle zonlicht heb je geen problemen, want de hoge helderheid houdt het display goed leesbaar.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Snel, sneller, snelst

Onder de motorkap van de OnePlus 15R vind je de nieuwe Snapdragon 8 Gen 5-chipset. Hoewel dat niet de allersnelste processor op de markt is, merk je daar in het dagelijks gebruik weinig van. Dankzij de royale hoeveelheid werkgeheugen schakel je bovendien moeiteloos tussen zware apps en diensten. En als je vaak games op je smartphone speelt, dan kom je ook hier uit de voeten, want populaire spellen draaien vloeiend op de hoogste instellingen. De OnePlus 15 mag op papier (en in benchmarks) dan indrukwekkender zijn met zijn cpu, in de praktijk merk je weinig verschil.

Het echte paradepaardje is de gigantische batterij met een vermogen van 7400 mAh. Daarmee is dat een van de grootste batterijen die je momenteel in een smartphone aantreft, waardoor je soms wel anderhalf tot twee dagen doorkomt zonder naar de lader te grijpen. Zelfs na een dag vol intensief gebruik houd je vaak nog een flinke reserve over. Is de batterij onverhoopt leeg? Met een snellader van 80 watt zit je binnen een uur weer gewoon op 100 procent. Bij de OnePlus 15R hoef je dus niet te kiezen voor een batterij die het lang uithoudt of een snelle oplaadprestatie.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Beleid en camera's kunnen wat beter

De OnePlus 15R draait ondertussen op het nieuwe OxygenOS 16, precies hetzelfde systeem als de duurdere OnePlus 15. De software voelt rap en vloeiend aan en biedt handige extra's, zoals een aanpasbaar zijmenu voor je widgets. De software-ondersteuning van zes jaar is daarnaast ook heel fijn, al krijg je slechts vier jaar aan Android-upgrades. Dat is wel een beetje mager gezien de krachtige hardware. Verder is en blijft de software gewoon prima voor dagelijkse situaties. Onderdelen staan op logische plekken en alles oogt even gelikt als strak.

De selfiecamera is er daarnaast flink op vooruitgegaan en maakt scherpe foto's dankzij de nieuwe autofocus. En waar de OnePlus 15 met drie premium lenzen echt een alleskunner is, focust de 15R zich vooral op de belangrijkste camera. De beeldbewerking zorgt voor levendige kleuren die er prima uitzien voor sociale media, al missen de foto's soms de speelsheid van het topmodel. Inzoomen is niet altijd een goed idee, maar voor alledaagse kiekjes werkt dit allemaal prima. Over het algemeen biedt het systeem een prettige, vloeiende gebruikservaring.

OnePlus 15R kopen?

Niemand zal achterovergeslagen worden door de OnePlus 15R, en dat is ook precies de bedoeling. Dit toestel is er niet om te imponeren met dikke extra’s, maar om te laten zien welke ervaring overblijft wanneer je het topmodel ontdoet van zijn meest premium features. De focus ligt duidelijk op snelheid, rekenkracht, het scherm en de software. Camera's en updatebeleid waren kennelijk minder belangrijk bij het samenstellen van dit pakket, maar voor minder dan 700 euro (of 100 euro extra voor meer opslag) is het lastig om een betere midranger te vinden.

Je klapt je Chromebook open, drukt op de knop en… niets. Het scherm blijft zwart en er brandt geen enkel lampje. Geen paniek! Voordat je naar de winkel rent voor een nieuwe laptop, zijn er een paar simpele trucs die je zelf kunt proberen om hem weer tot leven te wekken. Vaak is het probleem minder ernstig dan het lijkt.

Begin met loskoppelen

Hardware kan soms in de war raken door een aangesloten accessoire dat een storing of kortsluiting veroorzaakt. De eerste stap is daarom simpelweg het loshalen van alles dat aan je Chromebook hangt. Verwijder de oplader, maar haal ook eventuele usb-sticks, muizen, externe harde schijven en dongels eruit. Vergeet hierbij niet om ook eventuele geheugenkaartjes en je koptelefoon te verwijderen. Probeer de Chromebook nu opnieuw aan te zetten. Start hij op? Dan veroorzaakte een van je randapparaten waarschijnlijk het conflict. Sluit ze daarna één voor één weer aan om de boosdoener te vinden.

De geheime toetscombinatie

Dit is de stap die in veel handleidingen ontbreekt, maar het vaakst werkt bij Chromebooks die 'dood' lijken. Je voert hiermee een zogenoemde 'Hard Reset' uit van de hardware-controller. Dit werkt anders dan bij een Windows-laptop. Zorg dat de Chromebook uit staat en houd de Verversen-toets ingedrukt; dit is de toets met het rondje en de pijl, die je meestal boven de cijfertoetsen 3 of 4 vindt. Terwijl je deze vasthoudt, druk je kort op de Aan/Uit-knop. Laat de Verversen-toets pas los zodra de Chromebook teken van leven geeft. Heb je een tablet-model zonder vast toetsenbord? Druk dan de knop voor 'Volume Omhoog' en de Aan/Uit-knop tegelijkertijd in voor minstens tien seconden.

Controleer de stroom en heb geduld

Als de reset niets uithaalt, kan de accu volledig leeg of zelfs 'diep ontladen' zijn. Sluit de originele lader aan en controleer of het led-lampje aan de zijkant gaat branden. Oranje betekent meestal dat hij oplaadt, wit of groen dat hij vol is. Brandt er geen lampje? Probeer dan een ander stopcontact of, als je die hebt, een andere usb-c-lader van bijvoorbeeld een telefoon. Belangrijk is dat je geduld hebt: als een accu extreem leeg is, kan het tot wel dertig minuten duren voordat het apparaat genoeg stroom heeft om zelfs maar een lampje te laten branden. Laat hem dus even rustig aan de lader liggen. Kijk tot slot ook kritisch in de oplaadpoort. Als hier veel stof in zit, maakt de lader geen contact. Blaas dit voorzichtig weg met perslucht of peuter het er heel voorzichtig uit met een plastic tandenstoker. Belangrijk: gebruik hiervoor nooit een paperclip of een ander metalen voorwerpen!

©ID.nl

Is het scherm misschien het probleem?

Soms staat de Chromebook wel aan, maar zie je het simpelweg niet. Het klinkt flauw, maar het kan gebeuren dat de helderheid per ongeluk naar nul is gedraaid. Druk daarom een paar keer op de toets voor hogere helderheid (het grote zonnetje). Hoor je de ventilator wel blazen of zie je lampjes branden, maar blijft het beeld zwart? Sluit de Chromebook dan eens aan op een televisie of monitor via een HDMI-kabel of usb-kabel. Heb je daar wel beeld, dan is helaas je beeldscherm defect.

Tip: Gebruik je een hoesje met magneten of heb je een magnetisch horlogebandje? Houd die weg bij de Chromebook. Soms raakt de sensor in de war en 'denkt' de laptop dat hij dichtgeklapt is, waardoor het scherm zwart blijft.

ChromeOS herstellen

Start de Chromebook wel op, maar krijg je direct de melding 'Chrome OS ontbreekt of is beschadigd'? Dan is de software corrupt geraakt. Je hebt in dat geval een andere computer en een usb-stick van minimaal 8GB nodig. Via Google kun je de Chromebook Recovery Utility downloaden om een herstel-stick te maken. Hiermee installeer je het systeem opnieuw. Houd er wel rekening mee dat je hiermee alle bestanden die lokaal op de harde schijf staan wist.

©ID.nl

Wanneer is een Powerwash nuttig?

Vaak wordt een 'Powerwash' genoemd als oplossing voor problemen, maar dit is eigenlijk alleen relevant als de Chromebook nog wel opstart. Een Powerwash is een fabrieksreset die handig is als het apparaat traag is, vastloopt of softwarefouten vertoont. Krijg je hem met bovenstaande tips weer aan de praat, maar loopt hij daarna direct vast? Dan is zo'n Powerwash wél een goed idee om met een schone lei te beginnen. Doet hij het weer? Check dan direct de gezondheid. Open de app 'Diagnose' (standaard geïnstalleerd op elke Chromebook) om de batterijstatus en het geheugen te testen. Zo zie je meteen of de accu aan vervanging toe is.

Alles geprobeerd?

Heb je de lader gecheckt, de toetscombinaties geprobeerd en het apparaat langdurig aan de stroom gehangen, maar blijft hij niets doen? Dan is waarschijnlijk de accu of het moederbord defect. Valt het apparaat nog binnen de garantie, neem dan contact op met de winkel. Ga niet zelf schroeven, want dan vervalt je recht op garantie. Is het apparaat al wat ouder, dan zijn de reparatiekosten vaak hoger dan de waarde van de laptop en is het waarschijnlijk slimmer om uit te kijken naar een vervanger.

Nieuwe Chromebook kopen? Dit zijn de 5 beste opties van 2025

Acer Chromebook Plus 515: Acer is al jaren heer en meester in de categorie 'gewoon goed' en deze 515-serie bewijst dat opnieuw. Het is met zijn ruime 15,6 inch Full-HD scherm en vlotte processor de ideale laptop voor op de keukentafel. Hij is misschien niet het dunste model op de markt, maar hij is wel ontzettend degelijk en biedt simpelweg de beste specificaties voor een scherpe prijs.

Lenovo IdeaPad Flex 5i Chromebook: Zoek je meer flexibiliteit, dan is deze 'convertible' een uitstekende keuze. Dankzij het slimme scharnier klap je het scherm volledig om tot een tablet of zet je hem in de 'tent-stand' om films te kijken. Lenovo staat bovendien bekend om zijn heerlijke toetsenborden, waardoor je op dit apparaat ook comfortabel langere teksten tikt.

Lenovo IdeaPad Slim 3 Chromebook: Voor wie niet de hoofdprijs wil betalen, is de Slim 3 in december 2025 nog altijd de koning van het budgetsegment. Verwacht geen snelheidsmonster voor zware videobewerking, maar voor Netflix, e-mail en schoolwerk is hij perfect. Het is een lichte 14-inch laptop die, ondanks het lage prijskaartje, toch stevig aanvoelt en een prima accuduur heeft.

Asus Chromebook Plus CX34: Deze laptop ziet er met zijn strakke behuizing niet alleen modern uit, hij kan ook tegen een stootje. Asus test zijn laptops vaak volgens strenge militaire standaarden, wat de CX34 heel betrouwbaar maakt. Daarnaast heeft hij opvallend veel aansluitingen, zodat je zelden met losse verloopstekkertjes of dongels in de weer hoeft.

Acer Chromebook Plus Spin 514: Hoewel het toetsenbord vast zit, kun je het scherm dankzij het 360-graden scharnier volledig omklappen tot een (dikke) tablet. Bovendien is dit een Chromebook Plus: hij is dus gegarandeerd twee keer zo snel als een standaard Chromebook, heeft slimme AI-functies en een betere webcam. Met zijn scherpe 14-inch scherm (met extra werkruimte door de 16:10 verhouding) is dit een razendsnelle alleskunner voor zowel werk als entertainment.