We hebben er zo'n tien jaar op moeten wachten, maar The Last Guardian, de nieuwe game van de makers van ICO en Shadow of the Colossus, komt later dit jaar eindelijk uit op PlayStation 4. Gamer.nl mocht voor het eerst aan de slag met de game op de E3-beurs.

Alleen al de intro van The Last Guardian is subtiel opgebouwd. Tekeningen van verschillende dieren passeren de revue, van een vogel en een tijger, tot een eenhoorn en uiteindelijk Trico, het onweerstaanbare aantrekkingspunt van de game. Trico is een gigantische mengelmoes tussen kat, hond en vogel en spelers sluiten in The Last Guardian een vriendschap met hem. Lees ook: No Man's Sky - Deze game is werkelijk alles.

©PXimport

De mengelmoes Trico speelt een belangrijke rol in The Last Guardian.

Indrukwekkende verschijning

Na de fantasierijke tekeningen zien we hoe een jongetje, de speler, wakker wordt in een grot. Naast hem ligt het grote beest. Wanneer laatstgenoemde ook wakker wordt, gromt, stampt en wild om zich heen schudt, nemen we instinctief wat afstand. Trico is een indrukwekkende verschijning, nog enger gemaakt door het denderende geschreeuw en gestamp dat door de headset die we op hebben heen komt.

Het dier heeft pijn en is zelf ook bang, zo merken we al snel. Hij heeft een aantal houten speren in zijn lichaam zitten en daar zou elk dier agressief van worden. We vinden in de grot wat tonnen met een voor ons onbekend voedsel, dat we van een afstandje naar Trico gooien om te kijken hoe hij reageert. Na veel aarzeling begint hij toch te peuzelen. We herhalen het met wat tonnen en het dier komt eindelijk tot rust. Voorzichtig sluipen we richting het beest, dat nu ligt, om hem uiteindelijk te bevrijden van de houten staken die hem hebben verwond. Wanneer we ze eruit trekken, krijgen we als dank een opdonder die ons bewusteloos ramt tegen een muur van de grot.

©PXimport

Na het bevrijden van Trico wordt er een vertrouwensband gesmeden.

Toch lijkt het beest ons niet kwaadgezind wanneer we weer wakker worden. Het heeft geleerd: het jongetje heeft het beste met mij voor, want hij heeft mij gevoed en de dingen die mij pijn deden weggenomen. Wanneer we ook nog de grote metalen ketting waarmee hij vastgehouden wordt ontkoppelen, is de vertrouwensband compleet en volgt hij ons door de grot, op zoek naar een uitgang.

©PXimport

Je hebt Trico ook daadwerkelijk nodig voor bijzondere puzzels.

Stroeve gameplay

Wat volgt zijn een aantal simpele omgevingspuzzels. We zoeken bovenal een uitgang en de meeste gangen zitten op hogere plekken. Door ons aan Trico vast te klampen en omhoog te klinken, bereiken we die plekken, maar we doen het altijd voorzichtig, constant bang dat de fragiele band die we met hem hebben opgebouwd als sneeuw voor de zon kan verdwijnen. Iets verderop in de demo ontdekken we zelfs een magisch element aan het beest, dat we hier niet willen verklappen, maar dat in ieder geval een extra laag aan de puzzels toevoegt.

Deze ontdekkingstocht die verrijkt wordt met omgevingspuzzels, speelt allerminst soepel. Hoewel de ontwikkelaar inmiddels door het leven gaat als genDesign, is dit overduidelijk een Team ICO-game. Dat betekent dat het spel houterig speelt, we rare knoppencombinaties in moeten drukken om te springen, klimmen en hangen, en dat de camera vaak precies verkeerd gepositioneerd staat. Ook grafisch laat de game wat te wensen over: de game is duidelijk als PlayStation 3-titel begonnen. Toch maakt het ons geen moment uit, simpelweg omdat alles draait om de band die je langzaam met Trico opbouwt. Het voelt alsof een zwerfkat bij je aankomt, eerst nog schichtig, wellicht verpest door voorgaande slechte ervaringen met andere mensen, maar na langdurig proberen zichzelf toch openstelt voor je.

©PXimport

We kunnen niet wachten om de volledige game te spelen.

Uiteindelijk bereiken we via een nauwe spleet de uitgang van de grot. De jongen kijkt achterom en ziet dat Trico er niet doorheen kan. "Bedankt", zegt hij bijna verontschuldigend. Hij wil Trico net zo min achterlaten als wij dat willen. Uiteindelijk neemt het kolossale dier toch geen genoegen en weet hij aan de andere kant van de muur te komen. Dat is maar goed ook, want wanneer we verder lopen zien we dat er een immens complex voor ons ligt waar we alleen nooit door zouden komen. We zijn klaar voor al die avonturen die we met Trico kunnen beleven, onze nieuwe vriend die we in een krappe drie kwartier al in ons hart hebben gesloten. Klaar voor... het einde van de demo. De deuren van E3 sluiten zich die dag, net als de spannende tocht die we met Trico hebben beleefd. We kunnen niet wachten tot we ons hart weer voor hem kunnen openstellen.

The Last Guardian is vanaf 25 oktober verkrijgbaar voor PlayStation 4.

Verzendlijsten in Microsoft Word zijn handig om brieven, documenten en zelfs etiketten te personaliseren. Er is wel een probleem wanneer het gaat om datums, daar zal Word automatisch de Amerikaanse datumnotatie gebruiken en niet de Nederlandse. Op deze manier los je dat op.

Schakelopties

Wanneer je in Word een gegevenslijst uit Excel gebruikt om brieven samen te voegen via Afdruk samenvoegen, dan gebeurt er iets vreemds. Alle datums die in Excel correct staan genoteerd (bijvoorbeeld 7 september 2025) worden dan omgedraaid met een slash (bijvoorbeeld 9/7/2025). In de Amerikaanse datumnotatie staat de maand namelijk altijd vooraan. Het gaat om een bug in Word, maar gelukkig kun je dit oplossen met zogenaamde schakelopties. Schakelopties zijn codes die je aan een samenvoegveld toevoegt om de weergave van de gegevens aan te passen. Voor datumnotaties gebruik je de schakeloptie: \@ (de datum/tijd-weergave).

Veldweergave aanpassen

Nadat je de samenvoegvelden in het Word-document hebt geplaatst, klik je met de rechtermuisknop op het samenvoegveld van de datum. In het contextueel menu kies je de opdracht Andere veldweergave. Je kunt ook dit veld ook selecteren met de sneltoets Alt+F9. Hierdoor wordt het datumveld op een andere manier weergegeven. Veronderstel dat het veld de naam «datum» heeft, dan zal het nu verschijnen als {MERGEFIELD “Datum”}. Plaats de cursor achter de naam van het samenvoegveld, maar vóór de accolade } en plak of typ dan de onderstaande code afhankelijk van hoe je de datum wilt zien.

Het eindresultaat ziet er dan bijvoorbeeld als volgt uit: {MERGEFIELD datum \@ “dd-MM-yyyy”}. Voor maanden gebruik je de hoofdletter M, de kleine letter m staat voor minuten.

Voorbeeld bekijken

Daarna klik je opnieuw met de rechtermuisknop op het samenvoegveld en weer selecteer je de opdracht Andere veldweergave. Klik dan nogmaals met de rechtermuisknop op het samenvoegveld en kies de optie Veld bijwerken. In het Lint bij het tabblad Verzendlijsten klik je op de knop Voorbeeld van het resultaat, en nu zul je zien dat de datum correct wordt weergegeven.

De verkiezingen lijken nog ver weg, maar voor je het weet is het 29 oktober. Om te bepalen welke partij het best bij je past, bestaan er al jaren hulpmiddelen als StemWijzer en Kieskompas. Bij de juiste partij uitkomen is misschien niet zo lastig, maar: op welke persoon ga je stemmen? Een nieuwe AI-tool helpt je daarbij door het werk van Kamerleden zelf naast elkaar te zetten.

BeleidsRadar bundelt meer dan een miljoen parlementaire documenten in één omgeving. Denk aan Kamervragen, moties, stemmingen en debatbijdragen. Je kunt daar op twee manieren mee aan de slag: via gestructureerde overzichten per thema, zoals klimaat, zorg of onderwijs, of via een open gesprek met de assistent waarin je je vraag gewoon in het Nederlands stelt. Bij elk antwoord krijg je verwijzingen naar de brondocumenten, zodat je kunt doorklikken en zelf controleren.

De tool richt zich primair op zittende Kamerleden, omdat daarover de meeste concrete parlementaire data beschikbaar is. Voor nieuwe kandidaten zoekt de AI-assistent in andere bronnen, zoals gemeenteraden, Provinciale Staten of verkiezingsprogramma's.

Zo werkt het in de praktijk

Je start op https://beleidsradar.nl/kamerleden. Kies een thema of een Kamerlid, of stel een vraag in natuurlijke taal. Vraag je bijvoorbeeld: "Welke Kamerleden zijn voor verhoging of koppeling van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting?", dan vat de assistent samen welke partijen en Kamerleden zich daar in het verleden voor uitspraken, met links naar wetsvoorstellen, moties en stemmingen. Het gaat dus om wat er daadwerkelijk is ingediend of gesteund, niet om losse uitspraken in de media.

Wil je juist inzoomen op een persoon, dan zie je per Kamerlid waar hij of zij veel aan werkt en hoe er in de afgelopen periode is gestemd. Dat geeft snel gevoel bij iemands dossierkennis en prioriteiten.

Geen kant-en-klaar stemadvies

Verwacht geen pasklare steminstructie als "Ben je voor een lagere pensioenleeftijd, kies dan kandidaat X". De assistent helpt je vooral om relevante stukken te vinden en verbanden te zien. Bij heel specifieke vragen kan het systeem soms nog geen direct antwoord geven. Op een vraag als "Wie stemde vóór de motie van Soepboer en Grinwis over subsidies voor verduurzaming van veerdiensten?" kwam er geen kant-en-klaar overzicht. Je kunt dan wel meteen doorklikken naar de motie zelf, waarna je de stemming handmatig kunt nalopen. Zie de dienst dus als hulpmiddel om je te verdiepen, niet als adviesmachine die vertelt waar je op moet stemmen.

Voor wie is deze tool interessant?

BeleidsRadar is vooral iets voor kiezers die verder willen kijken dan partijprogramma's of campagnebeloftes. Wil je weten wat een Kamerlid in de afgelopen periode concreet heeft gedaan, dan helpt dit systeem om feiten boven tafel te krijgen. Zo kun je je beter oriënteren op de persoon achter de partij.

Transparantie en controle

Kunstmatige intelligentie maakt fouten en is nooit volledig neutraal. Daarom toont BeleidsRadar bij elke reactie de gebruikte bronnen. Dat helpt bij controle en maakt duidelijk waar conclusies vandaan komen. Blijf zelf scherp: vergelijk meerdere documenten, kijk naar de context van een stemverklaring en weeg recente ontwikkelingen mee.

Toegang en periode

De dienst is gratis te gebruiken tot en met 29 oktober. Je kunt dagelijks vijf gesprekken voeren met de assistent en daarnaast door de thematische overzichten bladeren. Beginpunt: https://beleidsradar.nl/kamerleden.