"This is what you're doing", begint Sean Murray, creatief brein achter de game No Man's Sky. Wat volgt is de demo waar iedereen sinds de aankondiging van No Man's Sky op heeft zitten wachten. Het is de opsomming van gameplay-elementen waar we op hoopten bij een oneindige game.

No Man's Sky heeft verhaal. No Man's Sky heeft vreemde talen die je stap voor stap moet leren. No Man's Sky heeft 2001-achtige monoliths met vreemde inscripties. No Man's Sky leeft. No Man's Sky heeft npc's om gesprekken mee te voeren, al kan zo'n gesprek gauw ongemakkelijk worden als je de taal niet begrijpt. No Man's Sky heeft basissen en fabrieken waar je in kunt breken om unieke 'productrecepten' te stelen. Voor drugs, bijvoorbeeld. Lees ook: Alienware Steam Machine review - Je pc als spelcomputer.

Maar No Man's Sky heeft ook een wanted-level à la GTA. Breek je in bij zo'n fabriek, dan worden sentinels gealarmeerd en proberen ze je overhoop te knallen. Knal je hen overhoop, dan stijgt je wanted-level en roepen ze de hulp in van sterkere beschermengelen. Knal je te lang door, dan overhit je ruimtepistool.

No Man's Sky heeft een survival-element. Op sommige planeten is het zo koud dat je ruimtepak niet voldoende bescherming biedt en je dus al gauw bevriest. Op sommige planeten is het zo warm dat je constant de schaduw op moet zoeken om niet in vlammen op te gaan. Is er niet voldoende schaduw, dan gebruik je guns en granaten om een loopgraaf te terraformen. Waar is het veilig? Waar is het onveilig? Welke upgrades heb ik nodig om een Orchids to Dusk-scenario te voorkomen?

©PXimport

Je kunt basissen en fabrieken bezoeken voor recepten.

Veredelde X-Wing

Wat we al wisten is dat je kunt handelen in No Man's Sky. Hoe je dat doet wisten we nog niet. Veel planeten barsten van het leven, levend in procedureel gegenereerde gebouwen, gebouwd in dorpjes. De taal leren om te kunnen handelen is belangrijk. Naar verloop van tijd begin je er goed op te staan bij een ras. Leden van dat ras zijn dan meer geneigd met je te handelen, delen hun technologie en vragen lagere prijzen voor hun producten. Niet elk ras is zo handelswillig overigens; sommige schieten je liever overhoop.

©PXimport

Elke planeet die je bezoekt heeft een eigen klimaat.

Om te handelen, moet je iets te verhandelen hebben. No Man's Sky heeft asteroïden die je mijnt, nederzettingen die je plundert, materialen die je verzamelt op de verschillende planeten. Verzamel je te veel, dan krijg je de lokale sentinels achter je aan. Alle materialen gebruik je om je jumpdrive, je pak, je ruimteschip, je wapens te upgraden. No Man's Sky heeft geen vaste tech-tree, maar blueprints die je gebruikt om upgrades en items te craften. No Man's Sky geeft je geen missies of objectives, maar zonder die jumpdrive kom je je eerste planetenstelsel niet uit.

©PXimport

Elk ruimteschip heeft andere eigenschappen.

No Man's Sky heeft verschillende soorten ruimteschepen. De een is een veredelde X-Wing, de ander meer geschikt voor handel, weer een volgende is een verkenner bij uitstek. No Man's Sky heeft miljarden planeten om te verkennen. Ben je de eerste menselijke speler op zo'n planeet, dan heb jij het recht om die planeet en al zijn flora en fauna namen te geven. No Man's Sky heeft een galaxy map onvergelijkbaar met die van Mass Effect, zo immens. No Man's Sky heeft survival, combat, handel en exploratie. Einde presentatie.

©PXimport

Als je een nieuwe planeet ontdekt, kan je alles wat leeft een naam geven.

Grondstoffen en nederzettingen

En dan moet je het zelf maar doen. "Planeten hebben geen GameFAQs", lacht Murray. Dus ga je scannen. Op zoek naar nederzettingen, die er misschien wel helemaal niet zijn. Op zoek naar de unieke grondstoffen en diersoorten die de planeet rijk is. Als in Metal Gear grijp je je verrekijker om de horizon af te stropen. Je vindt een observatorium in de verte en vliegt erheen. Je landt, mijnt wat plutonium en ontdekt een nieuwe diersoort die je 'penishoofd' noemt (de uiteindelijke game krijgt een viezewoordenfilter; onze demo had die nog niet).

Je stapt het observatorium binnen en verrek, een

alien heet je welkom. Je begrijpt alleen niks van wat hij zegt. Je gokt een van de vier antwoorden in de hoop op een positieve reactie. Hij heeft geen zin meer om met je te handelen en vraagt torenhoge prijzen voor de wapens die je heel graag wilt hebben. Beter leer je eerst die taal voordat je nog zo'n gesprek aangaat.

©PXimport

Sociaal zijn loont in No Man's Sky.

Buiten is het inmiddels donker. Je vindt een zendmast, activeert 'm en een enorm gebied op de planeet wordt gescand. Er verschijnen blauwe, rode, groene icoontjes. Elk icoontje staat voor een interessante plek waar iets te doen is. Maar inmiddels is al een kwartier verstreken van het half uur speeltijd. Dus roep je je ruimteschip op (wat resources kost en alleen mogelijk is bij bepaalde basissen), start je de motoren en vlieg je laadtijdloos door de dampkring het wijde universum in.

Iedereen doet iets anders

Juist wanneer je

begint na te zingen, word je overhoop geknald. Ruimtepiraten. Dacht je dat No Man's Sky je op je gemakje door zijn oneindigheid liet vliegen? Niets is minder waar. De ruimte is een onherbergzame non-plek. Je richt, je lockt, je schiet je belagers overhoop. Sturen is geen kwestie van Elite Dangerous, maar gewoon weggelegd voor iedereen. No Man's Sky is geen hardcore spacesim, maar een arcade-ish ruimtegame. Helaas heb je een handelsschip. Dat kantelt en stuurt net wat minder lekker. Je voelt je walrus in een dogfight.

'Verderop' zijn planeten. No Man's Sky vertelt je dat het een half uur vliegen is naar de dichtstbijzijnde, maar dat half uur heb je niet. Met L1 en R1 activeer je een boost. Terwijl je door je brandstofvoorraad heen brandt arriveer je binnen een halve minuut op je plek van bestemming. Je penetreert de dampkring en bedenkt je: wow, ik had nog uren op die vorige planeet kunnen doorbrengen. Tweede gedachte: wow, No Man's Sky heeft nog wel heel erg last van pop-in. Voor je neus verschijnen grote en kleine details uit het niets; grote vlakken blauw en groen verspringen naar oceaan en dichtbebost gebied. De framerate kakt in. Je schiet een diep gat in de grond en valt door het 'level'. Het is de prijs van de omvang van No Man's Sky. Je hoopt dat de komende vier maanden voldoende zijn om de game af te krijgen.

©PXimport

In No Man's Sky heb je geen levens, maar je verliest spullen wanneer je doodgaat.

Dichter bij de grond zie je helemaal niets. Het gebied wordt geteisterd door heftige zuurregens. Er schieten tentakels uit de grond en als je niet gauw onderdak vindt of weer wegvliegt is je avontuur snel ten einde. "Je hebt oneindig veel levens", vertelt de medewerker van Hello Games, "maar je verliest spullen wanneer je doodgaat."

Je springt snel weer in je vliegtuigje en samen met de ontwikkelaar merk je op dat alle spelers om je heen op compleet andere plekken zijn beland. Iedereen doet iets anders. De één wil alles weten over de planeet waar hij begon, de ander wil zoveel mogelijk planeten bezoeken binnen een half uur. En weer een ander blijft ver weg van de planeten en begeeft zich in de ruimte om handel te drijven, ruimtekaravanen aan te vallen en asteroïden te mijnen. Of gewoon van het uitzicht te genieten. De medewerker vindt het fascinerend: "We zien mensen dingen doen die we zelf nog niet eens hadden bedacht."

©PXimport

Je bent vrij om te gaan en staan waar je wilt.

De prijs van onbegrensde vrijheid

En dan is de tijd op. Je wilt door, maar moet nog wachten tot juni. De vragen beginnen door je hoofd te spelen. Hoe lang blijft dit leuk? Wil je op planten blijven knallen om grondstoffen te verzamelen? Hoe spannend is de vijfde planeet waar je op landt? En de honderdste? En de vijfduizendste? Wanneer slaat de ruimtemoeheid toe? Is No Man's Sky uitdagend genoeg? En: komt de game op tijd af?

Een speelsessie van een half uur en een indrukwekkende presentatie geven op die vragen geen antwoord. Enkele zorgen zijn weggenomen: ja, er is meer dan genoeg te doen in No Man's Sky. Nee, je bent niet alleen maar aan het rondvliegen om planeten gekke namen te geven. Andere spelers kun je tegenkomen, zij het in ghost-vorm.

Voorlopige conclusie

Je weet nu: No Man's Sky is alles. Het is een first-person shooter, rpg, spacesim en nog veel meer. Het is een sandbox groter dan je je ooit voor kunt stellen. Het is onbegrensde vrijheid. Maar hoe leuk is onbegrensde vrijheid? Minecraft roept enthouasiast 'heel leuk!', maar Minecraft draait meer om creativiteit dan No Man's Sky. No Man's Sky vertrouwt op je nieuwsgierigheid. Wie die nieuwsgierigheid ontbeert gaat zich eerder oneindig vervelen.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Gamer.nl

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.