"This is what you're doing", begint Sean Murray, creatief brein achter de game No Man's Sky. Wat volgt is de demo waar iedereen sinds de aankondiging van No Man's Sky op heeft zitten wachten. Het is de opsomming van gameplay-elementen waar we op hoopten bij een oneindige game.

No Man's Sky heeft verhaal. No Man's Sky heeft vreemde talen die je stap voor stap moet leren. No Man's Sky heeft 2001-achtige monoliths met vreemde inscripties. No Man's Sky leeft. No Man's Sky heeft npc's om gesprekken mee te voeren, al kan zo'n gesprek gauw ongemakkelijk worden als je de taal niet begrijpt. No Man's Sky heeft basissen en fabrieken waar je in kunt breken om unieke 'productrecepten' te stelen. Voor drugs, bijvoorbeeld. Lees ook: Alienware Steam Machine review - Je pc als spelcomputer.

Maar No Man's Sky heeft ook een wanted-level à la GTA. Breek je in bij zo'n fabriek, dan worden sentinels gealarmeerd en proberen ze je overhoop te knallen. Knal je hen overhoop, dan stijgt je wanted-level en roepen ze de hulp in van sterkere beschermengelen. Knal je te lang door, dan overhit je ruimtepistool.

No Man's Sky heeft een survival-element. Op sommige planeten is het zo koud dat je ruimtepak niet voldoende bescherming biedt en je dus al gauw bevriest. Op sommige planeten is het zo warm dat je constant de schaduw op moet zoeken om niet in vlammen op te gaan. Is er niet voldoende schaduw, dan gebruik je guns en granaten om een loopgraaf te terraformen. Waar is het veilig? Waar is het onveilig? Welke upgrades heb ik nodig om een Orchids to Dusk-scenario te voorkomen?

©PXimport

Je kunt basissen en fabrieken bezoeken voor recepten.

Veredelde X-Wing

Wat we al wisten is dat je kunt handelen in No Man's Sky. Hoe je dat doet wisten we nog niet. Veel planeten barsten van het leven, levend in procedureel gegenereerde gebouwen, gebouwd in dorpjes. De taal leren om te kunnen handelen is belangrijk. Naar verloop van tijd begin je er goed op te staan bij een ras. Leden van dat ras zijn dan meer geneigd met je te handelen, delen hun technologie en vragen lagere prijzen voor hun producten. Niet elk ras is zo handelswillig overigens; sommige schieten je liever overhoop.

©PXimport

Elke planeet die je bezoekt heeft een eigen klimaat.

Om te handelen, moet je iets te verhandelen hebben. No Man's Sky heeft asteroïden die je mijnt, nederzettingen die je plundert, materialen die je verzamelt op de verschillende planeten. Verzamel je te veel, dan krijg je de lokale sentinels achter je aan. Alle materialen gebruik je om je jumpdrive, je pak, je ruimteschip, je wapens te upgraden. No Man's Sky heeft geen vaste tech-tree, maar blueprints die je gebruikt om upgrades en items te craften. No Man's Sky geeft je geen missies of objectives, maar zonder die jumpdrive kom je je eerste planetenstelsel niet uit.

©PXimport

Elk ruimteschip heeft andere eigenschappen.

No Man's Sky heeft verschillende soorten ruimteschepen. De een is een veredelde X-Wing, de ander meer geschikt voor handel, weer een volgende is een verkenner bij uitstek. No Man's Sky heeft miljarden planeten om te verkennen. Ben je de eerste menselijke speler op zo'n planeet, dan heb jij het recht om die planeet en al zijn flora en fauna namen te geven. No Man's Sky heeft een galaxy map onvergelijkbaar met die van Mass Effect, zo immens. No Man's Sky heeft survival, combat, handel en exploratie. Einde presentatie.

©PXimport

Als je een nieuwe planeet ontdekt, kan je alles wat leeft een naam geven.

Grondstoffen en nederzettingen

En dan moet je het zelf maar doen. "Planeten hebben geen GameFAQs", lacht Murray. Dus ga je scannen. Op zoek naar nederzettingen, die er misschien wel helemaal niet zijn. Op zoek naar de unieke grondstoffen en diersoorten die de planeet rijk is. Als in Metal Gear grijp je je verrekijker om de horizon af te stropen. Je vindt een observatorium in de verte en vliegt erheen. Je landt, mijnt wat plutonium en ontdekt een nieuwe diersoort die je 'penishoofd' noemt (de uiteindelijke game krijgt een viezewoordenfilter; onze demo had die nog niet).

Je stapt het observatorium binnen en verrek, een

alien heet je welkom. Je begrijpt alleen niks van wat hij zegt. Je gokt een van de vier antwoorden in de hoop op een positieve reactie. Hij heeft geen zin meer om met je te handelen en vraagt torenhoge prijzen voor de wapens die je heel graag wilt hebben. Beter leer je eerst die taal voordat je nog zo'n gesprek aangaat.

©PXimport

Sociaal zijn loont in No Man's Sky.

Buiten is het inmiddels donker. Je vindt een zendmast, activeert 'm en een enorm gebied op de planeet wordt gescand. Er verschijnen blauwe, rode, groene icoontjes. Elk icoontje staat voor een interessante plek waar iets te doen is. Maar inmiddels is al een kwartier verstreken van het half uur speeltijd. Dus roep je je ruimteschip op (wat resources kost en alleen mogelijk is bij bepaalde basissen), start je de motoren en vlieg je laadtijdloos door de dampkring het wijde universum in.

Iedereen doet iets anders

Juist wanneer je

begint na te zingen, word je overhoop geknald. Ruimtepiraten. Dacht je dat No Man's Sky je op je gemakje door zijn oneindigheid liet vliegen? Niets is minder waar. De ruimte is een onherbergzame non-plek. Je richt, je lockt, je schiet je belagers overhoop. Sturen is geen kwestie van Elite Dangerous, maar gewoon weggelegd voor iedereen. No Man's Sky is geen hardcore spacesim, maar een arcade-ish ruimtegame. Helaas heb je een handelsschip. Dat kantelt en stuurt net wat minder lekker. Je voelt je walrus in een dogfight.

'Verderop' zijn planeten. No Man's Sky vertelt je dat het een half uur vliegen is naar de dichtstbijzijnde, maar dat half uur heb je niet. Met L1 en R1 activeer je een boost. Terwijl je door je brandstofvoorraad heen brandt arriveer je binnen een halve minuut op je plek van bestemming. Je penetreert de dampkring en bedenkt je: wow, ik had nog uren op die vorige planeet kunnen doorbrengen. Tweede gedachte: wow, No Man's Sky heeft nog wel heel erg last van pop-in. Voor je neus verschijnen grote en kleine details uit het niets; grote vlakken blauw en groen verspringen naar oceaan en dichtbebost gebied. De framerate kakt in. Je schiet een diep gat in de grond en valt door het 'level'. Het is de prijs van de omvang van No Man's Sky. Je hoopt dat de komende vier maanden voldoende zijn om de game af te krijgen.

©PXimport

In No Man's Sky heb je geen levens, maar je verliest spullen wanneer je doodgaat.

Dichter bij de grond zie je helemaal niets. Het gebied wordt geteisterd door heftige zuurregens. Er schieten tentakels uit de grond en als je niet gauw onderdak vindt of weer wegvliegt is je avontuur snel ten einde. "Je hebt oneindig veel levens", vertelt de medewerker van Hello Games, "maar je verliest spullen wanneer je doodgaat."

Je springt snel weer in je vliegtuigje en samen met de ontwikkelaar merk je op dat alle spelers om je heen op compleet andere plekken zijn beland. Iedereen doet iets anders. De één wil alles weten over de planeet waar hij begon, de ander wil zoveel mogelijk planeten bezoeken binnen een half uur. En weer een ander blijft ver weg van de planeten en begeeft zich in de ruimte om handel te drijven, ruimtekaravanen aan te vallen en asteroïden te mijnen. Of gewoon van het uitzicht te genieten. De medewerker vindt het fascinerend: "We zien mensen dingen doen die we zelf nog niet eens hadden bedacht."

©PXimport

Je bent vrij om te gaan en staan waar je wilt.

De prijs van onbegrensde vrijheid

En dan is de tijd op. Je wilt door, maar moet nog wachten tot juni. De vragen beginnen door je hoofd te spelen. Hoe lang blijft dit leuk? Wil je op planten blijven knallen om grondstoffen te verzamelen? Hoe spannend is de vijfde planeet waar je op landt? En de honderdste? En de vijfduizendste? Wanneer slaat de ruimtemoeheid toe? Is No Man's Sky uitdagend genoeg? En: komt de game op tijd af?

Een speelsessie van een half uur en een indrukwekkende presentatie geven op die vragen geen antwoord. Enkele zorgen zijn weggenomen: ja, er is meer dan genoeg te doen in No Man's Sky. Nee, je bent niet alleen maar aan het rondvliegen om planeten gekke namen te geven. Andere spelers kun je tegenkomen, zij het in ghost-vorm.

Voorlopige conclusie

Je weet nu: No Man's Sky is alles. Het is een first-person shooter, rpg, spacesim en nog veel meer. Het is een sandbox groter dan je je ooit voor kunt stellen. Het is onbegrensde vrijheid. Maar hoe leuk is onbegrensde vrijheid? Minecraft roept enthouasiast 'heel leuk!', maar Minecraft draait meer om creativiteit dan No Man's Sky. No Man's Sky vertrouwt op je nieuwsgierigheid. Wie die nieuwsgierigheid ontbeert gaat zich eerder oneindig vervelen.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Gamer.nl

Philips introduceert de Baristina Plus Stainless Steel, een semi-automatische koffiemachine met een roestvrijstalen design en iced coffee-functie. Dit derde apparaat in de Baristina-lijn combineert een robuuste uitstraling met veel gebruiksgemak. Kan er echt niks verkeerd gaan? ID.nl testte het uit.

Ontwerp & specificaties

De Baristina Plus Stainless Steel is een matte, zilverkleurige koffiemachine waarmee je espresso, lungo en cold brew kunt maken van je eigen gewenste soort koffiebonen. In het apparaat zit een grinder die de bonen maalt, de gemalen koffie komt in het portafilter terecht en daarmee zet de Baristina een kop koffie in de gewenste sterkte. De machine is met zijn 5,8 kilo makkelijk te verplaatsen en niet overdreven groot: 35 centimeter hoog, 38 centimeter diep en 15 centimeter breed. De buitenzijde is uitgevoerd in RVS. Smaakvol, maar wel gevoelig voor vingerafdrukken (zoals alle apparaten van roestvrij staal).

©Versuni

Plaats in de Baristina-lijn & techniek

Deze machine is de derde variant in de Baristina-lijn. De eerste, de Baristina, bood in vergelijking met dit apparaat geen ice koffie en was eenvoudiger uitgevoerd. De tweede, de Baristina met Bean swap, bood de gebruikers de keuze om bij elke bak koffie te kiezen tussen twee soorten bonen, of een mix van beide. Dit derde, nieuwe apparaat is een premium-machine die naast een luxe uitstraling de kwaliteit van versgemalen koffie combineert met gebruiksgemak. Als extraatje vergeleken met het instapmodel is er dus de ice coffee-optie. Voor het koffiezetten zet de machine 16 bar pompdruk in voor optimale extractie.

Uitpakken & installatie

De machine zit deugdelijk verpakt in een grote doos met kartonnen bescherming. Er zit geen handleiding bij, alleen een sticker met iconen die aangeven wat er ongeveer moet gebeuren. We vinden dat echt een minpunt; wie nieuw is 'in de koffie' heeft toch wat meer informatie nodig over wat de machine precies kan.

Monteren is een groot woord voor wat je zelf nog moet doen om je eerste kop koffie te zetten. Je pakt het portafilter uit, spoelt het goed om en vult het waterreservoir van 1,2 liter. Dat kan door het reservoir los te halen uit de machine en onder de kraan te vullen. Handiger is het om het klepje bovenaan even open te doen en dan met een kan of maatbeker het water aan te vullen. Bovenin zit een reservoir voor koffiebonen. Ook dit open je met een klepje en vul je tot de rand. Dat is alles!

Bediening & functies

Dit apparaat is duidelijk ontwikkeld voor de koffieliefhebber die houdt van gemak en kwaliteit. De kwaliteit heb je natuurlijk deels zelf in de hand door het type koffiebonen dat je gebruikt. Het gemak uit zich in de bediening van de machine. Aan de bovenzijde zitten verschillende knoppen: een voor espresso, een voor lungo, een voor koffie waar je een ijskoffiedrank mee wilt maken, en een knop voor extra sterke koffie, voor als de standaardinstelling niet voldoende voor je is. Voor de ice coffee wordt de koffie eerst warm gebouwen waarna het doorstroomproces traag verloopt zodat de koffie langzaam afkoelt tijdens het zetten.

De instelling van de molen is niet aanpasbaar, het volume van de koffie in het kopje wel. Hier uit zich het gemis aan een handleiding, deze functie ontdekten we pas toen we op het YouTube-kanaal van Philips wat filmpjes bekeken over de bediening en functies. HIER vind je de betreffende video.

©Versuni

Workflow: van boon tot kop

Je duwt het portafilter in de gleuf links tot deze vastklikt. Dan kies je de gewenste drank, en beweegt (swipet) het portafilter helemaal naar rechts, waar de grinder zit. Het filter zit dan vast en de machine maalt de koffiebonen. Dat maakt uiteraard geluid, vergelijkbaar met andere koffiezetapparaten. Het filter spring terug naar de beginpositie, en de machine zet de gewenste hoeveelheid koffie. Stopt de keuzeknop met knipperen, dan is je 'bakkie' klaar. Het portafilter kun je dan loshalen, ondersteboven boven de vuilnisbak houden en met een druk op de knop de koffiedrab eruit werpen. Dat is alles.

Hier zie je in een Duitstalige video precies hoe dit werkt:

Praktijktest

Koffiemachines moeten natuurlijk getest worden en het liefst door veel verschillende mensen. Ons testexemplaar beleefde de vuurdoop tijdens een drukke verjaardagsvisite, waarbij alle koffiedrinkende bezoekers een kopje Baristina kregen. De vraag was of de machine snel genoeg zou zijn om mensen niet nodeloos lang te laten wachten, en of het geluid van het malen de gesprekken niet zou overstemmen. Voor beide aspecten slaagde de machine met vlag en wimpel. Iedereen was erg te spreken over de smaak van de koffie. Het waterreservoir van 1,2 liter is natuurlijk na enige tijd leeg, dus moet tijdens zulke bijeenkomsten tussentijds wel worden bijgevuld.

Aandachtspunt

Wel dook er een klein aandachtspunt op. Na enige tijd kwam er nogal waterige koffie met een raar kleurtje uit de machine en klonk het malen ook een beetje gek. De koffiebonen bleken op te zijn. Daar komt verder geen signaal of melding van, maar is iets om in de gaten te houden. Het deksel van het koffiebonen-reservoir is semi-transparant, dus normaliter zou je dat wellicht snel zien. Echter, de machine wordt niet geleverd met een handleiding, maar... met een paarse sticker precies op die plek! Als je die er niet afhaalt, zie je dus niet hoe het gesteld is met de voorraad koffiebonen.

Onderhoud & schoonmaak

De machine heeft verder weinig nodig aan energie van de gebruiker. Het lekbakje is afneembaar en kun je periodiek schoonmaken. Als je zorgt voor voldoende water en bonen en het portafilter elke keer leegmaakt na het zetten van een kopje koffie, kun je een tijd vooruit. Overigens: als je vergeet de drab weg te gooien en aan een nieuwe bak koffie wilt beginnen, kun je het portafilter niet naar de grinder bewegen, dan zit 'ie vast. Je kunt dus nooit verse koffie gemaald krijgen over de drab van een eerdere sessie.

©Versuni

Eindoordeel & alternatieven

Deze machine blinkt uit in gebruiksgemak en het robuuste design zal zeker een grote groep koffiedrinkers aanspreken. Het reservoir bevat genoeg water om de dag door te komen, en er kan eigenlijk niets misgaan tijdens het gebruik. De prijs is stevig vergeleken met de eerder uitgebrachte Baristina Bean Swap, die geen optie heeft voor ice koffie, maar wel weer de keuze biedt uit twee soorten koffiebonen. Ben je erg prijsbewust en wil je wel de genoemde functies voor espresso, lungo en ice koffie, maar geef je niks om verse bonen, dan is de L'OR Barista Absolu zeker een optie. Die werkt met cups maar is in functionaliteit identiek. Kies je voor je eigen bonen, stijl en gebruiksgemak, dat is de Baristina Plus Stainless Steel een goede keuze.

☕ Bekijk alle koffieapparaten van Philips op Kieskeurig.nl

Met de huidige energieprijzen letten we allemaal extra op ons stroomverbruik. Zuinig aandoen klinkt logisch, maar is best lastig als je niet weet waar de echte energieslurpers zitten. Soms zitten de kosten in een onverwachte hoek. We zetten vijf apparaten op een rij die meer stroom verbruiken dan je waarschijnlijk denkt.

Altijd doen: energielabel checken of instellingen aanpassen

Als je iets in huis moet vervangen, kijk in de winkel dan altijd eerst naar het energielabel. Dat geeft een duidelijk beeld van het stroomverbruik. Blijf je liever nog even bij je huidige toestel, dan helpt het om zuiniger met de instellingen om te gaan. Denk aan het aanpassen van de standby-stand of het apparaat alleen gebruiken op momenten waarop de stroomprijs lager ligt. Dat levert al snel tientallen euro's voordeel op.

©EPREL

1. Kokendwaterkraan: 133 euro per jaar

Meteen kokend water uit de kraan: wie eenmaal een Quooker heeft, wil niet meer zonder. Maar realiseer je wel dat zo'n kraan het water doorlopend op temperatuur moet houden. En dat zie je terug op je energierekening. Een voorbeeld: een gezin van drie personen gebruikt gemiddeld zo'n 10 liter kokend water per dag via een Quooker. Om dit water te verwarmen, is jaarlijks ongeveer 423 kWh aan energie nodig (bron: ANWB Energie) . Daarnaast kost het op temperatuur houden van het water nog eens 87,5 kWh per jaar. Dit komt neer op een totaal energieverbruik van 511 kWh per jaar. Stel dat je een energiecontract hebt waarbij je gemiddeld 0,26 euro per kWh betaalt, dan kost de kraan je 133 euro per jaar. Je moet dus zelf de afweging maken of je het extra comfort vindt opwegen tegen de extra kosten.

2. Wifi-versterker: 23 euro per jaar

Overal goede wifi in huis: we kunnen niet meer zonder. Zeker wanneer je veel thuis werkt, graag streamt of kids hebt die niet achter hun gameconsole zijn weg te slaan, is een must. Grote kans dus dat je een of meerdere wifi-versterkers of repeaters gebruikt. Omdat die 24/7 hun werk doen, kost dat meer dan je misschien denkt. De gemiddelde wifi-versterker – je hebt ze met verschillende wattages – verbruikt jaarlijks 88 kWh. Dat kost je per jaar dus ongeveer 23 euro per repeater.

3. Televisie: afhankelijk van grootte en schermresolutie

Niet verrassend: het stroomverbruik van een televisie is afhankelijk van het formaat van het scherm. Een 65inch-televisie verbruikt bijvoorbeeld twee keer zo veel stroom als een 43inch-exemplaar met hetzelfde energielabel. Vooral de resolutie van het scherm maakt veel uit voor het verbruik. Grotere beeldschermen hebben een hogere resolutie om een scherp beeld te krijgen, zoals een 4K- of zelfs 8K-resolutie. 8K-televisies verbruiken flink meer energie dan een 4K-televisie die net zo groot is. Bij televisies wordt daarom ook vaak het stroomverbruik apart vermeld voor zowel de SDR- als de HDR-video. In dit geval staat SDR voor Standard Dynamic Range met een resolutie van 1080p en HDR voor 4K-content.

Doordat er hier zo veel variabelen een rol spelen, kunnen we geen richtbedrag berekenen. Met deze gegevens en de uitleg over verbruik uitrekenen in het kader hierboven kun je dit het beste zelf doen.
Lees ook: Dit zijn de 11 best geteste televisies van 2025

4. Extra koelkast - tussen de 30 en 36 euro

Wanneer ze een nieuwe koelkast kopen, zetten veel mensen hun oude koelkast in de schuur of garage. Handig, maar houd er rekening mee dat oude koelkasten wel een stuk minder zuinig zijn dan nieuwe. Stel dat je een simpele, eendeurs oude koelkast als extra koelruimte gaat gebruiken. Grote kans dat zo'n koelkast dan energielabel D, E of zelfs F heeft. Daarvan is het gemiddelde jaarverbruik respectievelijk 113, 130 en 139 kWh. Dat kost je op jaarbasis al snel tussen de 30 en 36 euro op jaarbasis extra.

Het kan dus slimmer zijn om in plaats daarvan één grotere koelkast in de keuken neer te zetten. Neem een energiezuinig model als de Samsung RB38C607AB1: die heeft een koelinhoud van 273 liter en een vriesinhoud van 114. Verbruik op jaarbasis? 108 kWh, dus ongeveer 28 euro. Dat is dus lager dan die simpele, oude eendeurs koelkasten die we hierboven hebben aangehaald!

Weet je niet zeker of je aan één koelkast genoeg hebt? Veel mensen leggen uit gewoonte alles in de koelkast, maar dat is zonde van de ruimte én de energie. Sommige producten horen er zelfs liever niet in: tomaten, komkommers, avocado's en aubergines verliezen door de kou hun smaak. Daarnaast zijn harde groenten zoals pompoen, knolselderij en winterpeen op een koele plek in huis wekenlang houdbaar zonder koeling. En waarom zou je zes flessen frisdrank tegelijk koelen? Er pas een nieuwe fles in zetten wanneer de oude bijna leeg is werkt net zo goed.

Wil je de tweede koelkast toch houden, zet hem dan alleen aan wanneer je hem echt nodig hebt, bijvoorbeeld wanneer je je hele familie hebt uitgenodigd voor het kerstdiner of wanneer je je verjaardag viert.

5. Consoles en gaming-pc's - tussen de 45 en 365 euro

Ben je een fervent gamer of heb je kinderen die dat zijn? Afhankelijk van het apparaat waarmee er gegamed wordt, kunnen de kosten flink oplopen. Gebeurt dat op een Xbox of PlayStation, dan verbruikt deze tussen de 150 en 160 watt per uur. Game je 3 uur per dag, dan zit je per jaar zo aan de 45 euro.

Maar pas écht in de papieren loopt het met een game-pc: het verbruik zo'n machine komt gemiddeld per jaar – inclusief monitor – uit op ongeveer 1.400 kWh. Je hebt het dan, bij een tarief van 0,26 euro/kWh, over zo'n 365 euro. En dat staat gelijk aan het energieverbruik van drie koelkasten. Wil je echt besparen, dan is een gameconsole dus de betere keuze. En door hem echt uit te zetten in plaats van op stand-by wanneer je hem niet gebruikt, ben je nog voordeliger uit.