Met de Roam introduceert Sonos zijn goedkoopste luidspreker tot dusver. Voor 179 euro krijg je een draadloze luidspreker voor binnen en buiten, die via wifi goed samenwerkt met het Sonos-ecosysteem maar net zo makkelijk muziek afspeelt via bluetooth. In deze Sonos Roam review lees je of ‘ie bij jouw gebruik past.  

De Sonos Roam is sinds eind april te koop voor een adviesprijs van 179 euro. Je kunt de luidspreker kopen in het zwart en wit en een Sonos-oplader om de luidspreker draadloos op te laden kost 49 euro. Sonos stuurde mij een zwarte luidspreker met draadloze oplader op voor een review. Na drie weken testen lees je hier mijn ervaringen. 

Verpakking en installatie

Sonos levert de Roam in een kartonnen verpakking met een usb-c-kabel. Een oplaadadapter ontbreekt, maar die heb je ongetwijfeld al. De Roam vereist minimaal een 7.5 Watt-adapter (5V/1.5A) en laadt het snelst op met een 15 Watt-adapter (5V/3A). Je kunt ook een draadloze Qi-oplader gebruiken die minimaal 7.5 Watt levert. Later kom ik terug op Sonos’ draadloze oplader. 

©PXimport

Ontwerp

De Roam is de kleinste Sonos-luidspreker ooit en dat is goed merkbaar. Hij heeft het formaat van een 500ml-flesje drinken, weegt 430 gram en past met wat moeite in je broek- of jaszak. In een tas neemt hij weinig ruimte in. In vergelijking met de Sonos One (SL) is de Roam echt een stuk compacter. En bovendien mobieler, want de Roam werkt op een accu. Je kunt hem dus overal gebruiken. Daar is het ontwerp op aangepast. De luidspreker heeft een behuizing van kunststof en rubber die tegen een stootje kan, al is hij niet zo val- en schokbestendig als sommige concurrerende luidsprekers. Wel is de Roam water- en stofdicht met een IP67-certificaat. Dit betekent dat de luidspreker een half uur in het water op één meter diepte moet overleven.

Hoewel het ontwerp gemaakt lijkt voor alle weersomstandigheden, houdt de luidspreker niet van extreme temperaturen. Sonos waarschuwt dat de Roam werkt tussen de 5 en 35 graden. Als je ‘m op een hete zomerdag lange tijd in het zonnetje legt, kan de luidspreker zichzelf uitschakelen om oververhitting te voorkomen. 

©PXimport

De Roam heeft vier drukgevoelige knoppen op de bovenkant. Die knoppen regelen het volume, zetten de spraakassistent aan of uit (waarover zo meer) en pauzeren of hervatten je muziek. Door de pauzeknop meermaals snel in te drukken, ga je naar het vorige of volgende nummer. Als je de knop ingedrukt houdt, activeer je (indien beschikbaar) de multiroomaudio-functie of Group Swap – waarover straks meer.

Op de achterkant van de luidspreker zijn de usb-c-poort en aan- en uitknop geplaatst. De aan- en uitknop had van mij meer feedback mogen geven. Ook mis ik een indicator die het batterijniveau aangeeft. Veel draagbare luidsprekers laten ledjes oplichten voor een snelle indruk van de batterij, maar met de Roam moet je de Sonos-app openen om het batterijniveau te controleren. Grote afwezige op de luidspreker is een 3,5mm-aansluiting om bedraad muziek te luisteren. Jammer, zeker omdat sommige concurrerende luidsprekers ‘m wel hebben. Die zijn echter weer niet geschikt voor luisteren via wifi, een handige functie van de Roam. 

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Verbinding en spraakassistenten

De Sonos Roam ondersteunt wifi op de 2,4 en 5 GHz-frequenties en bluetooth 5.0. Dat maakt ‘m lekker compleet. Helemaal tof is dat de luidspreker automatisch kan schakelen tussen wifi en bluetooth, zodat je muziek niet pauzeert als je van huis weggaat of juist thuiskomt. De bluetooth-verbinding met je toestel blijft op de achtergrond actief, wat weinig stroom verbruikt.

De luidspreker kan – via wifi – ook overweg met Apple AirPlay 2, waar je een geschikt iOS-apparaat voor nodig hebt. In apps als Spotify verschijnt de Roam in de lijst met wifiluidsprekers, zodat je eenvoudig muziek kunt streamen. Sonos heeft de Roam ook voorzien van microfoons en compatibiliteit met de spraakassistenten Google Assistent en Amazon Alexa. Alexa is niet zo nuttig omdat die geen Nederlands spreekt. De Google Assistent wel, maar tijdens het testen kampte de luidspreker nog met een bug die de accu snel laat leeglopen als de Google Assistent is ingeschakeld. Sonos werkt aan een update om dit te verhelpen maar kan mij desgevraagd niet vertellen wanneer die update beschikbaar komt. 

©PXimport

Geluidskwaliteit

Een draagbare luidspreker scoort punten met een goed ontwerp en allerlei mogelijkheden, maar uiteindelijk draait het vooral om zijn geluidskwaliteit. Sonos blaast hoog van de toren over de audiokwaliteiten van de Roam. Na drie weken testen ben ik positief verrast, maar met een nuance. Want hoewel de Roam lekker helder en gebalanceerd klinkt, zijn er in dit prijssegment zeker luidsprekers die even goed klinken. De Roam heeft voldoende bas, maar blijft een kleine luidspreker zonder ruimte voor een serieuze woofer. Dat merk je vooral in vergelijking met grotere draagbare luidsprekers van merken als JBL en Ultimate Ears, die meer bas produceren. De grotere Sonos One is ook geen partij voor de Roam. Is dat erg? Ik vind van niet, want de Roam doet het prima en is zeker geschikt om een werkkamer, dakterras of picknick van een bijpassend muziekje te voorzien.

In de Sonos-app kun je via de equalizer de bas, treble en het volume van de Roam aanpassen. Een fijne extra die ontbreekt op sommige bluetooth-luidsprekers.

Handige Sonos-functies

De Roam is een prettig klinkende luidspreker voor binnen en buiten, maar komt nog beter tot zijn recht in combinatie met andere Sonos-luidsprekers. Heb je thuis één of meerdere Sonos-luidsprekers staan? Dan kun je de nieuwe Sound Swap-functie gebruiken. Als je muziek afspeelt op de Roam en ‘m in de buurt houdt van een andere Sonos-luidspreker, druk je de pauzeknop in tot de muziek binnen een seconde overschakelt naar de andere luidspreker. Dit werkt naadloos.

Wil je je muziek uit al je Sonos-luidsprekers horen, dan kun je de multiroom-functie gebruiken. Houd hiervoor de pauzeknop even ingedrukt en laat ‘m dan los, waarna je favoriete nummer uit alle Sonos-luidsprekers in je huis klinkt. Ook deze functie werkt naar behoren en zonder vertraging.

©PXimport

De bluetooth-ondersteuning van de Roam introduceert bovendien een vernuftige nieuwe mogelijkheid in het Sonos-ecosysteem. Want koppel je de Roam via bluetooth aan een bluetooth-platenspeler, dan kan de Roam die muziek via wifi naar andere Sonos-luidsprekers sturen. Zo kun je dus via bluetooth muziek luisteren op al je Sonos-wifiluidsprekers, besefte ik mij plots toen ik op zaterdagochtend de Volkskrant las.

Handig is dat je twee Roams kunt koppelen als stereopaar. Leuk als je ze een paar meter van elkaar af zet, waardoor het geluid echt van links en rechts komt. Omdat ik één Roam heb, heb ik deze functie niet kunnen testen. Je kunt de Roam overigens niet als stereopaar koppelen met een ander model Sonos-luidspreker. De instellingen van de Roam pas je aan in de Sonos S2-app. Die is overzichtelijk, gebruiksvriendelijk en ondersteunt meer dan honderd streamingsdiensten. 

©PXimport

Accuduur en opladen

De accuduur is een minder sterk punt van de Sonos Roam. Bij luisteren op gemiddeld volume zingt de accu het zo’n negen uur uit. Dat is op zich lang genoeg voor een feestje of dag aan zee, maar betekent wel dat je de luidspreker vaker moet opladen dan concurrerende (bluetooth)luidsprekers. Die houden het doorgaans vijftien tot twintig uur vol. 

De Roam imponeert wel met zijn oplaadmogelijkheden. Met de juiste usb-c-oplader is de accu in een uur of twee weer vol. Een half uurtje opladen betekent dat je weer een paar uur kunt luisteren. Als gezegd kan het opladen ook draadloos via een Qi-oplaadmat met een output van minimaal 7.5 Watt. Dat kan dus een draadloze oplader van je Android-smartphone of iPhone zijn. Sonos verkoopt zelf ook een fraaie draadloze oplader die magnetisch aan de onderkant van de luidspreker klikt. Met 49 euro is die oplader wel prijzig. Ik zou zelf lekker voor twee tientjes een platte 10 of 15 Watt-oplader van een gerenommeerd merk aanschaffen. 

©PXimport

©PXimport

Conclusie: Sonos Roam kopen?

De 179 euro kostende Sonos Roam is een verrassend complete en goed klinkende draagbare luidspreker voor binnen en buiten. Hij doet precies wat hij belooft en is extra interessant als je al in het Sonos-ecosysteem zit. Sonos maakt een goede sier door de luidspreker te voorzien van extra’s als draadloos opladen, die de Roam veelzijdiger maken dan de gemiddelde luidspreker in dit prijssegment. Daar staat tegenover dat dergelijke (bluetooth)luidsprekers langer meegaan op een acculading en vaker een 3,5mm-poort hebben. Maar bluetooth-luidsprekers zijn voor thuis minder interessant omdat je steeds de verbinding moet opzetten en ze niet goed samenwerken met andere audioapparatuur. De Sonos Roam doet dit veel beter en is daarom absoluut het overwegen waard als je een compacte luidspreker voor thuis en onderweg zoekt. 

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.