Het elektriciteitsnet raakt verstopt, en dan komt er ook nog eens het groeiende aandeel van de warmtepomp bij. Toch kan deze warmtepomp ook worden ingezet om de overbelasting van het elektriciteitsnet tegen te gaan.

Vorig jaar werden er 150.000 warmtepompen in dit land verkocht. Zoals het nu evolueert, zullen er in 2030 meer dan een miljoen in Nederland draaien. En ondanks een teleurstellend vierde kwartaal groeide het aantal toch verder en nam de verkoop van gasketels af. Ondertussen slaan de netbeheerders alarm. Ze kunnen niet overal de groeiende vraag naar stroom blijven leveren. 

Elektriciteitstransport is nu tweerichtingsverkeer

Toch kunnen we niet beweren dat netcongestie louter wordt veroorzaakt door de vraag naar stroom. Vroeger werkte het elektriciteitstransport als eenrichtingsverkeer. De stroom vertrok van de elektriciteitscentrale naar de industrie en de huishoudens. Door de snelle opkomst van hernieuwbare energie wordt het netwerk vandaag ook belast door wind- en zonneparken die hun stroom op het net zetten, en daardoor is het elektriciteitstransport vandaag de dag tweerichtingsverkeer. Op de capaciteitskaart van Netbeheer Nederland kun je zowel de afname- als terugleveringscapaciteit per gemeente opvragen.

©Netbeheer Nederland

Gedecentraliseerde energieopwekkers

De energieopwekking gebeurt steeds meer gedecentraliseerd. Kijk maar naar het aantal zonnepanelen in onze straten. Als er veel wind en veel zon is, leidt hoge energieopwekking tot piekbelasting van het net. Ten slotte staan de belangrijkste knooppunten van het elektriciteitsnet niet in de buurt van de decentrale energieopwekkers, wat weer een aanslag op de transportcapaciteit betekent.

Ook heeft men onvoldoende rekening gehouden met de snelheid waarmee we plotseling allemaal elektrisch gaan en het tempo waarmee we met zijn allen elektriciteit produceren. Op allerlei manieren probeert de overheid de capaciteit van het elektriciteitsnetwerk op te rekken. Tegelijkertijd stimuleert men de gebruiker om piekbelasting tegen te gaan.  

Meerdere kwalijke gevolgen

Netcongestie heeft verschillende kwalijke gevolgen. De kwaliteit van de geleverde energie kan hierdoor verminderen. Concreet betekent dit dat er schommelingen merkbaar zijn in de spanning en frequentie van de stroom. Duurzame energieprojecten worden on hold gezet en bedrijven moeten veel te lang wachten op aansluitingen of netverzwaring. Het elektriciteitsnet verzwaren is natuurlijk een oplossing, maar dat is een duur en tijdrovend proces.

Impact zonnepanelen en e-mobiliteit is groter

Natuurlijk is de warmtepomp een stroomverbruiker. Maar het probleem was er al vóór de warmtepomp. Het is dus onjuist om met de beschuldigende vinger naar de warmtepomp te wijzen. De impact van zonnepanelen en elektrische voertuigen is veel groter dan die van de warmtepomp. We kloppen onszelf op de borst met cijfers dat Nederland het land is met de meeste laadpalen en zonnepanelen per inwoner. Toch is dat een magere troost als je op een koude winterdag een tijdlang je woning niet kunt verwarmen tijdens een piekvraag.  

©Petro

Hoe hoger de COP, des te lager de piekbelasting

Uiteraard is de warmtepomp afhankelijk van het elektriciteitsnet. Toch is de warmtepomp, voor zover we weten, het enige apparaat dat veel meer energie oplevert dan dat het verbruikt. De efficiëntie van de warmtepomp wordt uitgedrukt in COP (coefficient of performance). Dat is de verhouding tussen de energie die een warmtepomp van het stroomnet opneemt en de energie die dezelfde warmtepomp aan het verwarmingssysteem teruglevert.

Neem bijvoorbeeld een warmtepomp met een COP van 4: die zal 1 kWh stroom verbruiken om 4 kWh warmte te produceren. Hoe hoger de COP, hoe minder elektriciteit er wordt aangesproken voor het produceren van warmte. Een hogere COP betekent dus niet alleen een lagere energierekening, maar ook een lagere piekbelasting van het elektriciteitsnet. 

Smartgrid-ready

Vooral Smartgrid-ready warmtepompen kunnen bijdragen aan de oplossing van het netcongestieprobleem. De Smartgrid-ready warmtepomp werkt samen met een groot buffervat waarin warm water wordt opgeslagen. Wanneer de temperatuur in het buffervat onder een bepaald punt daalt, komt de warmtepomp in actie. De Smartgrid-functie wordt actief als er een interessante stroomprijs is en wanneer er veel elektriciteitsproductie van de zonnepanelen is. Op die manier werkt het buffervat als warmtebatterij. Een Smartgrid-ready warmtepomp kan zichzelf ook uitschakelen om op die manier het elektriciteitsnet te ontlasten.

©Darius' 4th Life Photography

EMS in de strijd tegen netcongestie

Slimme software helpt eveneens om netcongestie te voorkomen. Een EMS (energiemanagementsysteem) volgt de belangrijkste elektrische apparaten in huis. Deze intelligente verwerkingseenheid monitort via het internet de actuele dynamische energieprijzen en meet voortdurend het verbruik. Zo'n EMS kan een kastje in huis zijn, maar kan ook vanuit de cloud werken. In een volgende fase moet het EMS de belangrijke apparaten zoals de warmtepomp aansturen. Hiervoor is het belangrijk dat de warmtepomp de taal of het protocol van het EMS begrijpt en dat alle slimme warmtepompen dezelfde taal spreken.  

Universele taal tussen apparaten 

Om die reden is het S2-protocol door Europa als standaard uitgeroepen. Hierdoor kunnen apparaten zoals de warmtepomp voortdurend inspelen op het aanbod van duurzame energie in combinatie met dynamische tarieven. Nu is het nog wachten tot de overheden dit protocol verplichten in energie-intensieve apparaten (zoals met usb-c is gebeurd), zodat de fabrikanten het standaard in hun toestellen moeten bouwen.

Het S2-protocol zorgt ervoor dat slimme warmtepompen en andere grootverbruikers met elkaar communiceren en overleggen hoe ze met de beschikbare energie omgaan. Op die manier kan de warmtepomp bijvoorbeeld even wachten met het verzorgen van warm water om te douchen en voorlopig het buffervat aanspreken tot de zonnepanelen het meest produceren. Het gros van de warmtepompen die vandaag de dag worden geïnstalleerd is helaas nog niet slim schakelbaar, en dat is jammer, want die apparaten vergroten het probleem alleen maar.

©Aroma_Art

Slimme regeling beter voor de warmtepomp

Slimme regeling is niet alleen goed om netcongestie tegen te gaan. De regeling monitort tegelijkertijd de werking van de warmtepomp en vermijdt dat er te hoge afgiftetemperaturen ontstaan, waardoor het toestel gaat pendelen. Pendelen betekent dat de warmtepomp voortdurend in- en uitschakelt. Dat is niet alleen funest voor het rendement van de warmtepomp, maar ook voor de levensduur.

De regeling analyseert het elektrisch verbruik van de warmtepomp en speelt in op de beschikbaarheid van hernieuwbare energie, de beschikbare ruimte op het net en de dynamische energieprijzen. Hierdoor voorkomt men netcongestie zonder dat de bewoner aan comfort zal inboeten.

Een lange werkdag achter het scherm eindigt vaak met vermoeide ogen en een stijve nek. macOS biedt gelukkig talloze verborgen opties waarmee je het beeld, de tekst en zelfs de cursor precies op jouw voorkeuren afstemt. Door deze slim te combineren, verbeter je de leesbaarheid van de tekst op je scherm. Je hebt zelfs geen extra software nodig om binnen een paar minuten meer fijner met macOS te werken.

Omdat een te hoge resolutie voor piepkleine letters zorgt en een te lage voor kartelige pictogrammen, begin je met het vinden van de juiste balans - en die is voor iedereen anders. Open Systeeminstellingen via het Apple-logo linksboven of de losse app, kies Beeldschermen en probeer de verschillende opties die je ziet even uit. Elke optie geeft een andere pixelverhouding weer: de uiterst linkse vergroot, de uiterst rechtse verkleint.

Gebruik je een externe monitor? Dan kun je per scherm een andere schaal kiezen, zodat het ingebouwde Retina-scherm loepzuiver blijft terwijl de 4K-monitor comfortabel grote elementen toont. Bij Geavanceerd vind je overigens nog wat instellingen over hoe je muis omgaat met meerdere schermen. Experimenteer een paar minuten en geef je ogen even de tijd om aan een nieuwe instelling te wennen.

Tekstvergroting in apps

Als de systeemschaal goed staat, maar je in Safari of Mail nog steeds moeite hebt de letters te lezen, kun je ook alleen de tekst vergroten. Start Safari, open een pagina en druk op Cmd+Plusteken (Cmd++) tot de letters prettig groot zijn. Klik vervolgens in de menubalk op Safari en kies Instellingen / Websites en vervolgens Zoomniveau aan de linkerkant. Kies nu voor elke openstaande website het standaard-zoomniveau.

Mail werkt vergelijkbaar: open Mail, kies Instellingen / Lettertype en kleur en klik op Selecteer om het font groter te maken.

Omdat Finder in macOS Ventura is samengevoegd met Voorvertoning, krijg je ook daar consistente resultaten; open een map, druk op Cmd+J en stel onder in het menu bij Tekstgrootte een grotere tekstgrootte in. Door per app te werken, voorkom je het rare effect dat randmenu’s reusachtig worden terwijl artikelkolommen nog onleesbaar klein blijven.

Hoog contrast en kleurfilters

Tekst wordt pas echt leesbaar wanneer het contrast tussen letters en achtergrond groot genoeg is. Ga naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en schakel Verhoog contrast in. MacOS verhoogt dan onmiddellijk het onderscheid tussen wit en zwart, maar behoudt subtiele schaduwen, zodat pictogrammen herkenbaar blijven. Als je liever de kleuren aanpast in plaats van het licht-donkerverschil, activeer dan Keer kleuren om of zet helemaal onderaan de slider bij Kleurfilters aan, open het menu Filtertype en selecteer Protanopie, Deuteranopie of Tritanopie voor specifieke kleurenblindheid. Klik op het uitklapmenu Intensiteit en versleep de schuif tot je zonder moeite rode koppen van blauwe links onderscheidt. De instellingen gelden voor je hele systeem, zodat games, pdf-lezers en zelfs virtuele machinevensters profiteren.

Retina, pixels en puntdichtheid uitgelegd

Bij het afstemmen van leesbaarheid stuit je vaak op termen als Retina en ppi (pixels per inch). Een klassiek lcd-scherm toont tekst met relatief weinig pixels per letter, terwijl een Retina-display het aantal pixels per element verdubbelt of verdrievoudigt, zodat individuele pixels bij normaal gebruik niet meer zichtbaar zijn. MacOS beschrijft resolutie daarom in punten: een punt is de logische eenheid waarop het besturingssysteem interface-elementen tekent. Op een 27inch-iMac wordt één punt bijvoorbeeld gerenderd door twee-bij-twee fysieke pixels, terwijl een niet-Retina externe monitor nog steeds een-bij-een werkt. Wanneer je in Beeldschermen een schaaloptie kiest, rendert macOS de interface op een alternatieve interne resolutie die vervolgens wordt geschaald naar de fysieke pixels, waarbij slimme anti-aliasing wordt toegepast om de scherpte te behouden. Het verklaart ook waarom sommige resoluties in de lijst er wazig uitzien: het zijn tussenwaarden waarbij de pixelverhouding niet gelijk is aan die van het scherm. Kies dus altijd een schaal die tot een exact veelvoud leidt, bijvoorbeeld 1920 × 1080 op een 4K-scherm (dat heeft exact viermaal zoveel pixels). 

Donkere modus, Night Shift en True Tone

De donkere modus vermindert lichtschittering en is daarom onmisbaar bij comfortabel werken in schemerige omgevingen. Open Systeeminstellingen / Weergave en kies bij Weergave voor Donker of Automatisch. Bij die laatste koppelt macOS de omschakeling aan het dag-nachtritme. Ga vervolgens terug naar de instellingen voor Beeldschermen, klik onderaan op Night Shift en zet het dropdown-menu bij Schema op Zonsondergang tot zonsopgang. Het systeem past nu ‘s avonds de kleurtemperatuur warm aan, waardoor blauw licht wordt gefilterd.

Gebruik de schuif Kleurtemperatuur om het effect subtiel te houden; te veel oranje of blauw maakt bijvoorbeeld foto-editing onmogelijk. True Tone is ten slotte de sensorfunctie die witpunten gelijkstelt aan het omgevingslicht. Zet deze optie op dezelfde pagina aan en kijk hoe het scherm minder fel oplicht wanneer een wolk voor de zon schuift.

Vergeet niet dat een externe monitor soms eigen logica heeft voor de kleurtemperatuur; zet in dat geval de fabrieksinstelling op neutraal en laat macOS de rest doen. Door de drie technologieën samen te laten werken, blijft tekst op elk moment van de dag helder maar vriendelijk voor de ogen.

Zoomen, vergroting en Hover Text

 Voor wie regelmatig kleine cijfers in spreadsheets moet controleren, is de ingebouwde zoomfunctie een absolute zegen. Navigeer naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Zoomen en selecteer Schermzoom. Kies bij Stijl de optie Beeld-in-beeld, zodat alleen het vergrootglasvenster inzoomt en de rest van het bureaublad overzichtelijk blijft. Stel met de schuiven Maximale vergroting en Minimale vergroting onder Geavanceerd een comfortabele factor in en bevestig met OK. Vervolgens druk je tijdens het werken op Option+Command+= om in te zoomen en op Option+Command+- om weer uit te zoomen. Loop ook zeker nog even door de rest van de instellingen in het Geavanceerd-scherm.

Je kunt er bijvoorbeeld instellen dat de zoomfactor wordt gereset bij het opnieuw opstarten van je Mac, dat kleuren in het beeld-in-beeld-venster worden omgedraaid voor een beter contrast, of dat het schermpje op een vaste plaats blijft staan, ongeacht de bewegingen van je muis. Je kunt zelfs trackpadgebaren instellen om de cursor te verplaatsen als je ingezoomd bent.

Toegankelijkheid voor iedereen

Toegankelijkheid klinkt misschien als iets dat vooral bedoeld is voor mensen met een visuele of motorische beperking, maar in werkelijkheid profiteert vrijwel iedereen van deze functies. Heb je weleens moeite gehad met het lezen van kleine tekst op een Retina-scherm, of gemerkt dat je ogen vermoeid raken na een paar uur achter je laptop? Dan ben je niet de enige. Situaties zoals fel zonlicht, contrastarme websites of gewoon een lange werkdag kunnen het leescomfort flink beïnvloeden. Toegankelijkheidsinstellingen zoals grotere lettertypes, hogere contrasten, kleurfilters of zelfs schermlezeropties zoals VoiceOver kunnen dan ineens verrassend handig zijn.

Deze functies helpen je niet alleen om beter te lezen, maar zorgen er ook voor dat je productiever en met minder inspanning werkt. Door toegankelijkheid te zien als een vorm van personalisatie, wordt duidelijk dat het niet alleen gaat om toegang in de letterlijke zin, maar ook om comfort, rust en controle over je digitale omgeving.

Muisinstellingen

Een verloren cursor zoeken kost tijd en frustreert, vooral op grote schermen. Open daarom Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en vergroot de aanwijzer met de slider Aanwijzergrootte. Houd het voorbeeldvenster in de gaten totdat de aanwijzer opvalt. Zet vervolgens Schud de muisaanwijzer om deze te vinden aan; een snelle zigzagbeweging vergroot de aanwijspijl tijdelijk, zodat je ‘m makkelijk kunt vinden. Wie contrastrijke muiskleuren wil, kiest bij Contourkleur aanwijzer bijvoorbeeld een fluorescerend groen en bij Vulkleur aanwijzer diepzwart. De combinatie versnelt navigatie in complexe grafische of codeprojecten aanzienlijk.

Spraak, VoiceOver en Live Captions 

Als lezen vermoeiend is, kan luisteren uitkomst bieden. Activeer Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Live spraak. Je ziet nu een schermpje boven in beeld waarin je tekst kunt typen of plakken. Met de Afspeelknop kun je de systeemstem het stuk tekst uit laten spreken. Voor volledige schermnavigatie schakel je onder Toegankelijkheid / VoiceOver de gelijknamige functie in. De snelle rondleiding legt de belangrijkste toetscombinaties uit; onthoud vooral Ctrl+Option+PijltjeRechts om naar de volgende regel te springen.

In videoconferenties kan verminderde gehoorcapaciteit een probleem vormen. Zet dan onder Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Horen de optie Ondertiteling aan. MacOS plaatst automatisch ondertiteling onder elk FaceTime-venster en in vele apps van derden, zolang de taal op Nederlands staat. Let op: niet elke Mac ondersteunt deze functie.

Comfortabeler kijken zit in de details

Met enkele kleine aanpassingen verander je het beeldscherm in een productievere werkomgeving. Door eerst resolutie en tekstgrootte goed te zetten, kun je letters makkelijker lezen. Contrast- en kleurfilters brengen duidelijkheid, terwijl de donkere modus met Night Shift de lichtbelasting verlaagt. Zoom en een opvallende cursor houden details zichtbaar, zelfs bij complexe projecten. VoiceOver en Live Captions geven je ogen rust door teksten te laten uitspreken.  

Fresh 'n Rebel introduceert de Clam Ace 2, een draadloze over-ear koptelefoon die technologie en comfort slim samenbrengt. Hij klinkt niet alleen goed, maar past zich ook aan jou aan. Met gepersonaliseerd geluid, intelligente noise cancelling en een batterij die het moeiteloos meerdere dagen volhoudt is dit een koptelefoon die meebeweegt met jouw dag.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Fresh 'n Rebel

Stilte wanneer jij dat wilt

Of je nu werkt, reist of ontspant: de Clam Ace 2 helpt je de juiste focus te vinden. Dankzij Adaptive Hybrid Active Noise Cancelling bepaal je zelf hoeveel van de wereld je hoort. De technologie filtert storend geluid weg, en jij bepaalt zelf hoeveel daarvan je wilt dempen. In de My Sound App stel je het niveau eenvoudig bij, afhankelijk van waar je bent – op kantoor, in de trein of thuis op de bank. Zo houd je zelf de controle over wat je wel en niet hoort.

Met de Ambient Sound Mode blijf je alert op wat er om je heen gebeurt. Het omgevingsgeluid wordt subtiel versterkt, zodat je bijvoorbeeld het verkeer hoort of iemand kort kunt aanspreken. De Quick Access-functie maakt het extra handig: houd kort de linkeroorschelp ingedrukt en je schakelt direct over naar hear-through, zonder instellingen te veranderen.

©Fresh ’n Rebel

Geluid dat zich aan jou aanpast

Iedereen hoort anders, en dat merk je pas echt met Personal Sound by Audiodo. Deze technologie, geïntegreerd in de My Sound App, meet met een gehoortest hoe goed jij verschillende frequenties waarneemt. Op basis daarvan wordt een geluidsprofiel aangemaakt dat de muziek afstemt op jouw gehoor. De lage tonen worden iets krachtiger waar nodig, de hoge juist helderder. Zo klinkt elke noot precies goed!

De app geeft bovendien volledige controle over je instellingen. Je kunt de equalizer aanpassen, knoppen een eigen functie geven, het volume begrenzen of batterijbesparing activeren. Alles in één overzichtelijke interface.

©Fresh ’n Rebel

Schakelen zonder onderbreking

De Clam Ace 2 ondersteunt Multipoint Bluetooth, waarmee je twee apparaten tegelijk kunt verbinden. Zo kun je moeiteloos wisselen tussen laptop en smartphone. Een inkomend telefoontje aannemen terwijl je muziek luistert of een video bekijkt? De koptelefoon schakelt automatisch over.

Tijdens gesprekken zorgen twee Environmental Noise Cancelling-microfoons dat je stem helder blijft, zelfs in een rumoerige omgeving. En met Wind Noise Cancelling blijft ook buiten het geluid helder, zelfs als het waait. Dankzij on-ear detectie pauzeert de muziek automatisch als je de koptelefoon afzet, en gaat hij verder zodra je hem weer opzet. Met het volumewieltje en de klikbare knop op de oorschelp bedien je muziek, noise cancelling en spraakassistent zonder je telefoon erbij te hoeven pakken.

©Fresh ’n Rebel

Dagenlang luisteren zonder opladen

Een van de grootste pluspunten van de Clam Ace 2 is de speeltijd. Met meer dan 100 uur luisteren op één lading hoef je nauwelijks nog aan opladen te denken. Zelfs met actieve noise cancelling ingeschakeld haal je nog 60 uur speeltijd, en met tien minuten snelladen heb je alweer acht uur muziek. Handig als je vaak onderweg bent.

Het draagcomfort is net zo goed doordacht. De zachte oorkussens vormen zich naar je oren, terwijl de flexibele hoofdband ook bij lange luistersessies prettig blijft zitten. Na gebruik klap je de Clam Ace 2 eenvoudig in en berg je hem op in het meegeleverde tasje.

Kleur en karakter

Fresh 'n Rebel staat bekend om zijn frisse kleuren, en dat zie je terug in de Clam Ace 2. Van subtiel Ice Grey en Storm Grey tot opvallender Dreamy Lilac, Dried Green, True Blue en Pastel Pink – er is altijd een uitvoering die bij je past. Welke kleur je kiest, maakt voor de prijs geen verschil: die is voor elke tint 99,99 euro.

©Fresh ’n Rebel

Dit maakt de Clam Ace 2 bijzonder

De Clam Ace 2 past zich aan jou aan. Hij filtert storend geluid weg, stemt het geluid af op jouw gehoor met Personal Sound by Audiodo en houdt het moeiteloos dagenlang vol. Een slimme koptelefoon die meedenkt, comfortabel zit en altijd klaarstaat. Zoals het hoort. Zoals jíj het hoort!