ID.nl logo
Slim ventileren in de herfst: zo voorkom je vocht en schimmel
© Jelena - stock.adobe.com
Energie

Slim ventileren in de herfst: zo voorkom je vocht en schimmel

Regen, natte jassen, was die niet buiten aan de lijn kan: in de herfst is de luchtvochtigheid in huis al snel hoger. Zonder goede ventilatie merk je dat aan beslagen ramen, muffe lucht of zelfs schimmel. Tijd om slim te ventileren dus: frisse lucht binnenlaten – zonder dat je extra moet stoken om het binnen warm te houden.

Dit artikel in het kort

In dit artikel lees je hoe je in de herfst slim ventileert. We leggen uit waarom het beter is om een paar keer per dag kort en krachtig te luchten dan een raam urenlang op een kier te zetten. Ook lees je meer over ventilatieroosters en mechanische systemen, welke signalen wijzen op te veel vocht in huis en wat balansventilatie kan betekenen. Verder leggen we uit waarom het ook zin heeft te ventileren wanneer het buiten vochtig is en wat je zelf kunt doen om te zorgen het droger blijft in huis.

Lees ook: Waar moet je op letten bij het plaatsen van een centraal ventilatiesysteem?

Waarom ventileren in de herfst belangrijk is

In de herfst zit je vaker binnen en is de lucht buiten vaak vochtig. Toch produceer je binnenshuis het meeste vocht: koken, douchen, wassen, ademen en natte kleding zorgen samen voor meerdere liters waterdamp per dag. Hoeveel dat is, hangt sterk af van de gezinssamenstelling en je dagelijkse gewoonten. Als die vochtige lucht nergens heen kan, ontstaat condens op ramen en muren. Het huis voelt kouder aan en het kost meer energie om de temperatuur aangenaam te houden. Een hoge luchtvochtigheid vergroot bovendien de kans op schimmel en kan leiden tot klachten als benauwdheid of het verergeren van allergieën.

Liever af en toe kort luchten dan raam op een kier

Een raam op een kier zetten lijkt een logische oplossing, maar ís het niet. De lucht stroomt maar langzaam door en ondertussen verdwijnt er warmte. Je kunt beter een paar keer per dag kort en krachtig luchten. Zet ramen of deuren een kwartiertje tegenover elkaar open (of een minuut of vijf, als het buiten erg koud is), zodat er een stevige luchtstroom ontstaat. Vochtige lucht verdwijnt dan snel en maakt plaats voor drogere buitenlucht. Dat is de meest zuinige manier van ventileren. Dat komt doordat muren, vloeren en meubels namelijk warmte opslaan. Staat er de hele dag een raam open, dan koelen die langzaam af. Moet de verwarming daarna weer aan, dan warm je niet alleen de lucht opnieuw op maar ook al die afgekoelde oppervlakken. Dat kost extra energie.

Ventilatieroosters en gebruiken

Ventilatieroosters boven ramen of kleine klepraampjes lijken in de herfst vooral warmteverlies te veroorzaken. Toch is het slim om ze niet dicht te zetten. Ze zorgen voor een constante toevoer van frisse lucht, die nodig is om vocht af te voeren. In goed geïsoleerde huizen is dit zelfs onmisbaar, omdat er anders nauwelijks luchtverversing plaatsvindt.

©Koldunova

Verschil tussen oudere en nieuwere woningen

In oudere huizen met enkel glas en beperkte isolatie zie je vochtproblemen vaak sneller terug in de vorm van condens op de ramen. Hier is extra vaak luchten nodig, omdat warme, vochtige lucht minder waterdamp kan vasthouden zodra die afkoelt. Komt die lucht in contact met een koud oppervlak – zoals enkel glas of een slecht geïsoleerde muur – dan koelt de lucht daar snel af en ontstaat er condens. Dat werkt net als bij een koud blikje frisdrank op een warme dag: de lucht eromheen koelt af en er vormen zich druppeltjes.

In nieuwbouwhuizen is de situatie anders: die zijn beter geïsoleerd, maar voor frisse lucht afhankelijk van ventilatieroosters en mechanische systemen. Hier merk je vochtproblemen niet meteen aan condens, maar eerder aan muffe lucht of vochtige plekken in hoeken (hoeken zijn extra gevoelig, omdat de lucht er minder goed circuleert en buitenmuren daar vaak kouder zijn). In beide situaties blijft ventileren belangrijk, maar de aanpak verschilt per type woning.

Mechanische ventilatie gebruiken

In een huis met een centraal ventilatiesysteem kun je dat systeem het best continu laten draaien. Vaak geldt: de laagste stand is geschikt voor normaal gebruik, de middelste of hoogste stand gebruik je op momenten dat er veel vocht vrijkomt, zoals tijdens koken, douchen of wanneer er veel mensen in huis zijn. Twijfel je welke stand bij jouw woning past? Kijk dan in de handleiding van het systeem of vraag advies aan de installateur.

Bij balansventilatie met warmteterugwinning werkt het iets anders: het systeem voert constant lucht af en blaast tegelijk voorverwarmde lucht naar binnen. Zo gaat er nauwelijks warmte verloren. Vergeet niet om de filters schoon te maken of minstens één keer per jaar te vervangen.

Wat is balansventilatie?

Balansventilatie is een systeem dat evenveel lucht afvoert als aanvoert. Terwijl vervuilde lucht naar buiten gaat, wordt verse buitenlucht naar binnen geblazen. Dankzij een warmtewisselaar neemt de koude buitenlucht eerst warmte op uit de afgevoerde lucht, zodat er geen tocht ontstaat en de verwarming minder hard hoeft te werken. Het resultaat: frisse lucht in huis zonder groot warmteverlies.

©amixstudio

Waarom luchten ook werkt als het buiten vochtig is

Het lijkt misschien vreemd om bij regenachtig weer de ramen open te zetten, maar koude buitenlucht bevat meestal minder vocht. Zodra deze verse lucht binnen opwarmt, neemt de hoeveelheid vocht die de lucht kan vasthouden toe en daalt de relatieve luchtvochtigheid in huis. Alleen bij extreem vochtig weer, zoals mist of motregen, werkt dit tijdelijk minder goed. Ook in de herfst en winter helpt ventileren dus om vochtproblemen te voorkomen, zelfs als het buiten nat en klam aanvoelt.

Douchen of koken? Ventilatie (extra) aan!

Veel vochtproblemen ontstaan doordat er in korte tijd veel vocht vrijkomt, bijvoorbeeld tijdens douchen of koken. Zet bij het douchen altijd de afzuiging aan en laat die na afloop nog even draaien. Houd de badkamerdeur dicht, zodat het vocht zich niet door de rest van het huis verspreidt. Tijdens het koken helpt een afzuigkap met afvoer naar buiten. Heb je die niet, zet dan een raam open tijdens het koken, ook al is het maar kort.

©kazoka303030

Hoe herken je dat je onvoldoende ventileert?

Je kunt vaak zelf merken dat de luchtvochtigheid te hoog is. Denk aan beslagen ramen in de ochtend, handdoeken die na een nacht nog steeds klam zijn, een muffe lucht in de slaapkamer of donkere plekken langs kozijnen en in hoeken van muren. Zie je dat soort dingen, dan ventileer je waarschijnlijk niet genoeg.

Luchtvochtigheid meten met een hygrometer

Een hygrometer laat zien hoe vochtig het in huis is. De ideale luchtvochtigheid ligt tussen de 40 en 60 procent. Boven de 60 tot 70 procent, zeker als dit langere tijd zo blijft, neemt de kans op schimmel toe. De exacte grens hangt ook samen met de temperatuur: warme lucht kan meer vocht bevatten dan koude lucht. Een eenvoudig digitaal metertje is al vanaf een paar tientjes verkrijgbaar.

Wat als ventileren niet genoeg is?

Blijft de luchtvochtigheid hoog ondanks dat je goed ventileert, dan kan een luchtontvochtiger uitkomst bieden. Zeker in kamers waar vaak was hangt te drogen of in slecht geïsoleerde ruimtes helpt zo’n apparaat. Het kan ook schelen om de was vaker buiten te drogen als het weer het toelaat, of om een warmtepompdroger te gebruiken die het vocht netjes afvoert.

Was drogen in de herfst: wanneer kan het wel en wanneer niet?

Ook in de herfst kun je de was buiten drogen, maar het hangt sterk af van het weer. Een droge dag met wat wind is vaak gunstiger dan een koele windstille dag met zon. Wind zorgt namelijk voor verdamping, ook als de lucht fris aanvoelt. Bij bewolkt maar droog weer droogt de was dus beter dan je misschien denkt. Uiteraard hang je de was niet buiten wanneer het regent of mistig is. Een zonnige herfstdag met wind is het meest ideaal, maar ook bij alleen wind kan de was verrassend goed drogen.

Was buiten drogen? Een briesje +

Zo'n fijne droogmolen!

Wat je zelf kunt doen

Niet alleen techniek, ook je eigen gewoonten bepalen hoeveel vocht er in huis komt. Korter douchen, deksel op de pan tijdens het koken, de was buiten drogen als het kan: het helpt allemaal om de hoeveelheid vocht binnenshuis te beperken.

©GoodMood Photo

Slim omgaan met energie

Een raam dat de hele dag openstaat kan de binnentemperatuur met meerdere graden verlagen, waardoor de verwarming extra moet stoken. Kort en krachtig luchten is veel zuiniger. Tien minuten twee ramen tegen elkaar open kost minder warmte dan acht uur een raam op een kier laten staan.

Conclusie

Door slim te ventileren in de herfst houd je je woning droog en gezond, terwijl je tegelijkertijd niet onnodig hoeft te stoken. Door regelmatig kort te luchten, ventilatieroosters open te houden, mechanische ventilatie goed te gebruiken en vocht meteen af te voeren bij douchen of koken, voorkom je problemen. Met een hygrometer houd je de luchtvochtigheid eenvoudig in de gaten. Wie nu goede gewoonten ontwikkelt en let op eigen gedrag, profiteert in de winter: minder kans op schimmel, een prettiger binnenklimaat en lagere stookkosten.

▼ Volgende artikel
Stapelvraag: droger op wasmachine of wasmachine op droger?
© Leonid Iastremskyi
Huis

Stapelvraag: droger op wasmachine of wasmachine op droger?

Een was-droogzuil is ideaal als je ruimte wilt besparen. Maar hoe stapel je de apparaten op de juiste manier? De regel is simpel: de droger hoort altijd bovenop de wasmachine. Dat doe je met een speciale stapelkit, waarbij je vooraf goed let op gewicht, stabiliteit en ventilatieruimte. Hieronder lees je stap voor stap waar je op moet letten, hoe je de opstelling maakt en welke fouten je beter kunt vermijden.

Je leest waarom de droger altijd bovenop de wasmachine staat, welke voorbereidingen je moet treffen en hoe je de apparaten veilig stapelt. Ook bespreken we onderhoud, handige tips en veelgemaakte fouten die je beter kunt voorkomen.

Lees ook: Bespaar energie met een was-droogcombinatie met warmtepomp

Waarom de droger bovenop hoort

Een wasmachine is gebouwd om enorme krachten op te vangen. Tijdens het centrifugeren draait de trommel met hoge snelheid. Nat wasgoed verdeelt zich daarbij niet altijd gelijkmatig, waardoor de machine flink kan schudden. Om te voorkomen dat de machine omvalt of gaat schuiven, is hij zwaar uitgevoerd: er zitten betonblokken in, hij heeft een laag zwaartepunt en de trommel hangt in veren en schokdempers. Al die onderdelen samen zorgen ervoor dat de wasmachine stevig op zijn plek blijft staan, zelfs bij 1400 of 1600 toeren.

Een droger hoeft zulke krachten niet te verwerken. De trommel draait rustig rond en bevat alleen droog of bijna droog wasgoed. Daarom is de constructie lichter en ontbreekt het extra gewicht van betonblokken of water. Precies om die reden kan een droger niet dienen als stevige basis, maar hoort hij altijd bovenop de wasmachine.

Eerst checken, dan stapelen

Voordat je meteen begint met sjouwen, zijn er een paar dingen belangrijk. Stapelen kan alleen wanneer zowel je wasmachine als je wasdroger voorladers zijn. Logisch: bij een bovenlader-wasmachine zou je de klep niet meer kunnen openen, en een wasdroger met de klep aan de bovenkant: daar kun je in een stapelconstructie eigenlijk niet meer bij zonder huishoudtrapje. Meet daarna de beschikbare ruimte. De standaardbreedte van een wasmachine is zestig centimeter en de droger mag nooit breder zijn dan dat. Ook de beschikbare diepte is van belang: is die minder dan 55 centimeter, dan is stapelen meestal geen goed idee. Let daarnaast op de draairichting van de deuren en op de ventilatie-eisen, vooral bij een warmtepompdroger die voldoende luchttoevoer rondom nodig heeft.

©Samsung

Zo stapel je veilig

Zorg dat de wasmachine stevig staat: stel de stelvoeten af tot hij niet meer wiebelt en test dit met een kort centrifugeprogramma. Pas als de machine stabiel staat, kun je verder. Trek daarna de stekker uit het stopcontact en draai de kraan dicht. Schuif de wasmachine op zijn definitieve plek en monteer de stapelkit volgens de meegeleverde instructies. Bij merkspecifieke kits klik of schroef je onderdelen vast; universele varianten gebruiken vaak antislipstroken en een spanband.

Til de droger met twee personen en plaats hem in de geleiders van de kit. Zet de spanband strak zodat de droger niet kan verschuiven. Sluit vervolgens de droger aan. Bij een condens- of warmtepompdroger kun je de afvoerslang op de waterafvoer aansluiten, zodat je het waterreservoir niet steeds hoeft te legen. Gebruik altijd een geaard stopcontact en gebruik geen stekkerdoos.

Wil je de apparaten liever in een kast plaatsen, gebruik dan een dragende plank die voldoende gewicht aankan en veranker de kast aan de muur

Doe daarna een korte test: laat de wasmachine centrifugeren en controleer of de zuil niet beweegt. Zet vervolgens de droger even aan op lage temperatuur zonder was en luister of er resonantie optreedt. Activeer het kinderslot zodat knoppen niet per ongeluk worden ingedrukt.

Trillingsdempers nodig?

Bekijk het aanbod

Onderhoud en tips

Controleer regelmatig of de spanband nog strak zit en of de wasmachine stabiel staat. Reinig het pluizenfilter van de droger na elke beurt, want een verstopt filter kan zorgen voor hogere temperaturen en extra trillingen. Zorg dat de ventilatie-openingen niet worden geblokkeerd en gebruik geen verlengkabel die niet geschikt is voor zware huishoudelijke apparaten. Sluit de droger altijd rechtstreeks aan op een geaard stopcontact.

Wil je het geluid verminderen? Plaats dan rubberen trillingsdempers of een dempende mat onder de wasmachine. Daarmee voorkom je dat trillingen zich doorzetten naar de vloer en wordt de kans kleiner dat de stapelzuil gaat 'wandelen'. Heb je een houten vloer, dan is zo’n mat eigenlijk onmisbaar. Hout neemt trillingen makkelijker over dan steen of beton, waardoor het geluid harder doorklinkt.

Trilt je wasmachine erg tijdens het centrifugeren, verlaag dan de snelheid en controleer opnieuw of hij waterpas staat en de vloer stevig genoeg is.

Stapelen? Dit moet je onthouden

De volgorde is duidelijk: de droger hoort op de wasmachine. Gebruik altijd een stapelkit, controleer de afmetingen en zorg voor voldoende ventilatieruimte. Plaats de wasmachine waterpas, sluit alles correct aan en test de stabiliteit. Zo win je ruimte zonder in te leveren op veiligheid en levensduur.

▼ Volgende artikel
Tv-abonnementen worden niet goedkoper, rondkijken naar alternatieven loont
© ID.nl
Huis

Tv-abonnementen worden niet goedkoper, rondkijken naar alternatieven loont

Lineaire televisie raakt uit de gratie en steeds meer mensen kiezen voor uitgesteld tv kijken, bijvoorbeeld via een streamingdienst als NPO Start, KIJK of NLZIET. Loont het nog wel om een televisie-abonnement af te sluiten of te behouden?

Pricewise onderzocht wat er tegenwoordig wordt betaald voor televisie-abonnementen, streamingdiensten en sportzenders. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste mensen nog steeds televisie kijkt via het tv-abonnement dat bij het internetabonnent wordt aangeboden. Gemiddeld wordt hier per maand zo'n 12 euro voor neergeteld als er gebruik wordt gemaakt van een aparte tv-ontvanger. Veel providers bieden echter ook een aparte tv-app aan, zodat je direct televisie kunt kijken op een smart-tv dat is voorzien van een besturingssysteem als Tizen of Google TV. Hiermee wordt per maand gemiddeld zo'n 2 à 3 euro bespaard op de abonnementsprijs.

Prijzen voor een online tv-streamingdienst

TV-streamingdienstPrijs per maand
NPO Plus (NPO-zenders + series en films)Gratis (met reclame) / € 2,95 (zonder reclame)
KIJK (SBS6, NET5, Veronica en SBS9)gratis (met reclames, niet door te spoelen)
NLZIET (alle Nederlandse zenders)€ 7,95 (met reclame) / € 9,95 (zonder reclame)
Videoland (RTL-zenders + films) € 5,99 (met reclame) / 10,99 (zonder reclame)

Televisie minder prominent aanwezig

Er zijn nog weinig mensen die op een vaste tijd voor de televisie gaan zitten om een regelmatig terugkerend programma te kijken, zoals een talkshow, actualiteitenrubriek of het nieuws. Kijk je slechts af en toe een programma? Dan kun je prima overweg met het gratis NPO Start, KIJK of de TV Gemist-functie van Videoland.

Wil je ook andere programma's kunnen terugkijken, dan is de goedkoopste versie van NLZIET de beste keuze. Voor extra buitenlandse zenders zoals BBC1, BBC2, BBC3, BBC4 en diverse themazenders, kun je ook NLZIET Extra overwegen: 11,95 euro per maand.

Met NLZIET Extra krijg je ook BBC-zenders en tal van thema-zenders

TV via kabel neemt af

Het aantal mensen dat een tv-abonnement afneemt via de traditionele kabel-exploitanten is in het eerste kwartaal van 2025 afgenomen met 1,30 procent, blijkt uit cijfers van De ACM Telecommonitor. Daarentegen steeg het aantal tv-abonnementen via glasvezel met 1,35 procent en hebben nu 2,12 miljoen huishoudens een televisie-abonnement bij een glasvezelprovider. Het aantal tv-abonnenten is afgenomen tot 920.000 huishoudens, een afname van 3,24 procent. Het totaal aantal huishoudens met een 'gewoon' televisie-abonnement ligt nu op 6,53 miljoen.



De kosten voor een regulier tv-abonnement liggen bij de internetproviders niet heel ver uit elkaar, gemiddeld ben je tussen de 10 en 12 euro kwijt. Wil je geen internet afnemen, maar alleen televisie kijken? Dat wordt je niet makkelijk gemaakt: allen Ziggo is de enige provider die een los televisie-abonnement aanbiedt. Daar betaal je dan wel gelijk de hoofdprijs voor: 24,61 euro per maand. Je krijgt dan digitale televisie via de traditionele coax-aansluiting, je hebt dan ook een televisie nodig met DVB-C-ondersteuning.

Wat kost een televisie-abonnement?

ProviderPrijs tv-abonnement per maand *
Ziggo€ 14
Delta € 15
KPN€ 12,50
Odido€ 12,50
Budget Internet€ 15
Youfone€ 15

*Op basis van basis tv-abonnement met ontvanger en terugkijken