Als het buiten koud is, kan er in huis veel vocht ontstaan. Veel mensen kiezen daarom tegenwoordig voor een luchtontvochtiger, maar realiseren zich niet dat deze apparaten behoorlijk wat stroom kunnen verbruiken. Wil je de luchtvochtigheid in huis én je energierekening laag houden, lees dan verder.

Vocht in huis merk je onder andere aan condensvorming op ramen en deuren, rottend hout en een bedompte geur. Dit is niet alleen vervelend, maar ook schadelijk voor je huis en je gezondheid. Zo nestelen schimmels zich tegen vochtige muren en vloeren en brengen daar vervolgens flink wat schade aan. Ook tasten schimmels je luchtwegen aan. Heb je dus last van ademhalingsproblemen en/of allergische klachten en weet je niet waar die vandaan komen, dan zou een overschot aan schimmels in huis daar weleens de oorzaak van kunnen zijn.

©andrei310

Maar hoe kan het dat lage buitentemperaturen de luchtvochtigheid in huis verhogen? Dat heeft vooral te maken met het grote verschil in temperatuur tussen binnen en buiten. Als warme binnenlucht in contact komt met koude oppervlakten zoals ramen en deuren, condenseert het op deze oppervlakten. Vooral slecht geïsoleerde huizen, waarbij warme lucht makkelijk naar buiten trekt, hebben hier last van. 

Daar komt bij dat we er in de winter vaker voor kiezen om ramen en deuren gesloten houden. Hiermee houden we natuurlijk lekker veel warmte binnen, maar dit zorgt er ook voor dat vochtige lucht geen kant op kan. Het gevolg is dat deze lucht zich hecht aan de aanwezige oppervlakten in de ruimte, zoals muren, plafonds en vloeren, maar bijvoorbeeld ook aan meubels.

Lees ook: Vocht, ventilatie en verwarming: drie pijlers voor een gezond binnenklimaat

Luchtontvochtiger

Neemt de hoeveelheid vocht in je huis problematische vormen aan, dan kun je een luchtontvochtiger overwegen. Een luchtontvochtiger is een elektrisch apparaat dat vochtige lucht aanzuigt en laat verdampen, waarna het water wordt opgevangen in een reservoir. Tegelijkertijd blaast het apparaat droge lucht uit, waardoor de luchtvochtigheid in de ruimte verder daalt.

Dat klinkt ideaal, maar op het gebied van energiebesparing is een luchtontvochtiger niet altijd even gunstig. Het gemiddelde vermogen van een luchtontvochtiger is 250 watt, wat neerkomt op 0,25 kilowattuur. Met een gangbaar tarief van 0,40 euro betaal je daarvoor dus 0,10 euro per uur, wat met een dagelijks gebruik van 12 uur over een heel jaar zou uitkomen op 438,- euro per jaar. Laat je het apparaat ook ’s nachts aanstaan, dan betaal je het dubbele. Geen koopje, dus.
Het is sowieso slim om zo'n apparaat alleen in het koude seizoen te gebruiken, wanneer je niet genoeg mogelijkheden hebt voor ventilatie.

©Sue Tansirimas

Hygrometer

Gelukkig beschikken veel luchtontvochtigers over de mogelijkheid om een gewenst vochtpercentage in te stellen. Met behulp van een ingebouwde hygrometer meet het apparaat wanneer dit percentage bereikt is, waarna het zichzelf uitschakelt. Hoeveel stroom een ontvochtiger met ingebouwde hygrometer precies verbruikt, is moeilijk te zeggen, aangezien dit afhankelijk is van factoren als omgevingstemperatuur, luchtvochtigheid, grootte van de ruimte en capaciteit en vermogen van het apparaat. Wel kun je bij de aankoop van een luchtontvochtiger op een aantal dingen letten om het stroomverbruik tot een minimum te beperken.  

Hoe koop ik een energiezuinige luchtontvochtiger? 

Ten eerste is het dus belangrijk dat het apparaat over een ingebouwde hygrometer beschikt. Zo voorkom je dat het apparaat blijft draaien op momenten dat het niet nodig is. En het is misschien een inkoppertje, maar kijk ook altijd naar het vermogen in watt. Dat vind je op het label of de verpakking van het apparaat. De meeste luchtontvochtigers draaien op 250 watt, maar er zijn ook speciale energiezuinige apparaten te koop. Deze verbruiken bijvoorbeeld maar zo’n 150 watt. Draait het apparaat 8 uur per dag op vol vermogen, dan scheelt dit vergeleken met een standaard apparaat ruim honderd euro per jaar.

Houd ook rekening met de grootte van de ruimte waarin je de luchtontvochtiger plaatst. Een klein apparaat dat een groot oppervlak moet ontvochtigen, raakt snel overbelast. Aan de andere kant zal een te groot apparaat in een kleine ruimte waarschijnlijk onnodig veel energie verbruiken. Van vrijwel alle luchtontvochtigers staat hun capaciteit in vierkante meter aangegeven, al wordt dit cijfer vaak wel wat overdreven. We raden daarom altijd aan om een apparaat met een kleine overcapaciteit te kopen. Kies voor een ruimte van 40 vierkante meter bijvoorbeeld voor een apparaat met een capaciteit van 60 vierkante meter. Zo weet je zeker dat het apparaat krachtig genoeg is om voldoende vocht op te vangen.

Let op: de grootte van de ruimte is niet allesbepalend in welke capaciteit nodig is. Ook het aanwezige luchtvochtigheidsniveau speelt een essentiële rol. Een apparaat dat in een erg vochtige omgeving moet draaien, heeft meer capaciteit nodig dan een apparaat dat minder hard hoeft te werken. Wil je weten hoe vochtig de betreffende ruimte is, gebruik dan een losse hygrometer. Een luchtvochtigheidspercentage tussen de 40 en 60 procent is gezond. Is de ruimte slechts een paar procent vochtiger dan dat, kies dan voor een ontvochtiger met een kleine overcapaciteit. Is de ruimte een stuk vochtiger dan het aanbevolen percentage, ga dan voor dubbel zoveel capaciteit (dus een ontvochtiger met een capaciteit van 80 vierkante meter voor een ruimte van 40 vierkante meter).

©Дарья Сахарова

Alternatieve oplossingen

In het ideale geval is een luchtontvochtiger de laatste strohalm bij het aanpakken van een (te) hoge luchtvochtigheid in huis. Je kunt namelijk ook zonder apparaat veel doen om vocht in huis te verwijderen én voorkomen. Zorg bijvoorbeeld voor een constante temperatuur in huis waarbij deze in ieder geval niet tot onder de 15 graden zakt, zodat de kans op condens kleiner wordt en schimmels geen kans krijgen. Ventileer daarnaast het huis voldoende door regelmatig een raam open te zetten; zo kan vochtige lucht ontsnappen en droge lucht van buiten binnenkomen. Zet tot slot tijdens het koken en douchen altijd het afzuigsysteem aan, zodat vochtige lucht niet in huis gaat circuleren.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.