Ga je een nieuwe tv kopen? Als je weet welke specificaties, prijs en merk je belangrijk vindt, kun je bepalen welke je het best kunt aanschaffen. Welke televisie is geschikt voor je woonkamer, de camping of voor de sportzomer? Hieronder hebben we 10 verschillende tv's op een rijtje gezet die volgens ons tot de beste televisies van het moment behoren.

Top 10 beste televisies

Tips voor je televisie

Veelgestelde vragen

©PXimport

Top 10 televisies (oktober 2022)

1. Sony XR-55A95K

De beste QD-OLED9,5Score95

Sony haalt elke gram potentieel uit het nieuwe QD-OLED-paneel, waarmee het meteen bewijst dat de technologie veel potentieel heeft. De tv toont elke nuance in kleur, schaduwen en licht. De beeldverwerking zorgt er voor dat al je bronnen er op hun best uitzien. Kortom, topbeelden om van te smullen. De Acoustic Surface oplossing onderlijnt het beeld met prima geluid. Gamers hadden ongetwijfeld liever gezien dat Sony wat ruimere mogelijkheden bood op HDMI-vlak. 

Lees ook onze volledige Sony XR-55A95K review.

2. Panasonic 55LZW2004

De beste OLED9,5Score95

Deze Panasonic is zowat de helderste OLED-tv op de markt. Enkel de QD-OLED-tv’s kunnen hem nog overtreffen met hun heldere, intense kleuren. Hij levert referentie beeldkwaliteit en ondersteunt alle HDR-formaten. De Technics speakerarray zet een krachtige soundtrack onder je films met meeslepende Dolby Atmos prestaties. Kortom, een echte thuisbioscoop. Ook gamers krijgen veel goeds van Panasonic en My Home Screen 7 levert een vlotte smart tv-omgeving. 

3. Samsung QE65S95B

QD-OLED aan een scherpe prijs9,5Score95

Deze Samsung ligt wat beeldkwaliteit betreft heel dicht bij de Sony A95K, niet zo verwonderlijk vermits ze dezelfde QD-OLED-technologie gebruiken, maar legt iets meer nadruk op helderheid ten koste van fijnere lichtnuances. Desondanks zijn HDR-beelden een echt feest voor het oog. Met vier HDMI 2.1-aansluitingen is hij ook een goede keuze voor gamers. Maar wat echt in het oog springt, is de prijs. Voor een gloednieuwe technologie is deze Samsung helemaal niet duur. 

Lees ook onze volledige Samsung QE65S95B review.

4. Philips 65OLED937

Echte thuisbioscoop9,5Score95

Wil je een toestel dat top beeld- én geluidskwaliteit combineert zodat je niet ook nog een soundbar moet voorzien? Dan moet deze Philips misschien wel bovenaan je lijst staan. De combinatie van het nieuwe OLED-paneel en de Philips P5 AI Dual Picture Engine zorgt voor fantastische beeldkwaliteit. De Bowers & Wilkins luidsprekerbalk geeft veel soundbars het nakijken. Draai het volume gerust open, en dompel de kamer onder in muziek. Je krijgt er ook nog eens Ambilight Plus bij en Android TV! 

Lees ook onze volledige Philips 65OLED937 review. 

5. LG OLED42C24LA

De kleinste OLED-tv9Score90

Zoveel aantrekkelijkheid in een klein formaat! Zoek je een tv voor je bureau, slaapkamer, keuken of wil je gewoon geen reusachtig model in de woonkamer? Dan is deze LG OLED42C24LA echt wel een hebbeding. Alle beeldkwaliteit van OLED, een state-of-the-art beeldprocessor, alle gebruiksgemak van WebOS 22, prima audio en heel wat potentieel voor gamers. Dat lijkt wel een volledig pakket. 

Lees ook onze volledige LG OLED42C24LA review. 

6. TCL 65C835

Grootse beeldprestaties met een klein prijskaartje9Score90

Deze TCL is een opmerkelijk goede all-rounder met Google TV die ook nog eens prima geprijsd is. Hij levert uitstekend contrast, een belangrijk punt nu OLED-tv’s steeds goedkoper worden. Maar hij combineert dat ook nog eens met zeer helder beeld en rijke kleuren. Daarmee presteert hij in bijna alle kijkomstandigheden uitstekend. Ook sport- en gamingfans vinden op deze TCL alles wat ze wensen. 

Lees ook onze volledige TCL 65C835 review.

7. Samsung 55 The Frame QE55LS03B

Een kunstkader of een tv? Allebei!8,5Score85

Dit is een unieke lifestyle tv die je moeiteloos aan de muur hangt. Hij biedt alles wat nodig is voor tv of streaming kijkplezier of een avondje gaming. Maar The Frame is meer dan een tv, het is ook een kunstkader. Het matte scherm wordt niet geplaagd door reflecties, en samen met de goede beeldkwaliteit brengt dat de enorme kunstcollectie waartoe je toegang krijgt prachtig in beeld. Dankzij de verwisselbare kaders integreer je hem perfect in je interieur.

Lees ook onze volledige Samsung 55 The Frame QE55LS03B review.

8. Hisense 55U8HQ

Prima middenklasser8,5Score85

De 55U8HQ voelt zich perfect op zijn gemak in een verlichtte woonkamer waar heldere content overweegt. Daar kan hij zijn stevige helderheid, ruim kleurbereik en universele HDR-ondersteuning optimaal uitspelen. Het scherm heeft bovendien een vrij ruime kijkhoek. De krachtige audioprestaties laten een uitstekende indruk na. VIDAA U is een prima smart tv-systeem, al loopt het nog een beetje achter op de concurrenten als het over ondersteuning van lokale apps gaat.

Lees ook onze volledige Hisense 55U8HQ review.

9. TCL 65C735

Scherp geprijsde prestaties8Score80

De TCL 55C735 toont dat je flink wat beeldkwaliteit kunt kopen voor een bescheiden prijs. Zo krijg je uitstekend contrast, een zeer ruim kleurbereik, accuraat gekalibreerde Film beeldmodes en een 120 Hz-paneel. Enkel de piekhelderheid is wat beperkt maar Dolby Vision IQ, HDR10+ en de uitstekende HDR10-tonemapping compenseren daar gedeeltelijk voor. Voor gamers zijn de noodzakelijke HDMI 2.1-aansluitingen aanwezig.

Lees ook onze volledige TCL 65C735 review.

10. Hisense 55U7HQ

Groot beeld, kleine prijs8Score80

Dolby Vision en HDR10+ zijn goede troeven om uit een middenklasser toch een mooi HDR-beeld te krijgen. De beeldverwerking en het 120 Hz-scherm zorgen voor fijne sportbeelden en de kijkhoek is ruim. De HDMI 2.1-aansluitingen hebben alles wat een gamer kan vragen. VIDAA U levert flink wat internationale en lokale streamingdiensten, al heeft het op dat laatste vlak nog niet alles in huis. Dit is een fijne familie-tv zonder meer.

Lees ook onze volledige Hisense 55U7HQ review.

©PXimport

Tips voor je televisie

Of je nu een filmfanaat, een sportfan, een gamer of gewoon een doorsnee tv-kijker bent, de juiste televisie zoeken kan soms een onmogelijke taak lijken. In deze keuzehulp leiden we je langs de belangrijkste beslissingen. Van OLED tot QLED, van slaapkamertelevisie tot thuisbioscoop.

Het schermformaat is vermoedelijk een van de eerste keuzes die je maakt. Deze maat wordt aangegeven door de beelddiagonaal in inch of cm. Groter is beter horen we dan vaak, maar dat is niet altijd juist. Grotere schermen vullen een groter deel van je blikveld, en zorgen zo voor een meer uitgesproken bioscoopervaring. Maar in een slaapkamer, bureau of keuken is dat niet gewenst en zelfs in de woonkamer hoef je niet steevast voor de grootst mogelijke maat te kiezen.

Hoe vind je de ideale maat voor jouw situatie? Meet de kijkafstand, dat is de afstand tussen de belangrijkste kijkpositie en het scherm. Deel deze afstand (uitgedrukt in cm) door twee. Het resultaat is de gewenste schermdiagonaal (in cm, deel nog eens door 2,54 voor inches). Wil je een meer ontspannen kijkervaring, deel de kijkafstand dan door tweeëneenhalf. Of zoek je meer een filmervaring, deel de kijkafstand dan door anderhalf.

Full HD of Ultra HD 4K?

©PXimport

Hoe meer pixels op het scherm, hoe scherper en gedetailleerder het beeld kan zijn, al zijn er natuurlijk limieten aan wat nog zinvol is in een typische woonkamer omgeving. Lange tijd is Full HD (1.920 x 1.080) de meest gebruikte resolutie geweest, maar zo goed als alle recente modellen gebruiken Ultra HD 4K (3.840 x 2.160). Enkel de allerlaagste modellen en kleinere formaten zijn nog verkrijgbaar in Full HD versie. Helaas laat je dan ook vaak features zoals HDR, goede bewegingsscherpte en een degelijk smart tv besturingssysteem liggen. Maak het jezelf eenvoudig en kies dus een Ultra HD 4K model, tenzij je werkelijk nog op zoek bent naar een 32 inch of kleiner.

Laat 8K (7.620 x 2.160) achterwege. Die resolutie levert uiteraard nog meer detail, maar enkel op heel grote schermen (denk dan aan 75 inch en liefst nog groter), en met 8K-beeldmateriaal. Vermits er echter nauwelijks of geen 8K-beeldmateriaal is, en de tv’s ook beduidend duurder zijn, zien we er voorlopig erg weinig meerwaarde in. Bovendien wordt de verkoop van 8K-tv's misschien zelfs wel verboden, in verband met strengere regels voor energielabels.

OLED of LCD?

©PXimport

De belangrijkste keuze die je maakt is of je voor OLED of LCD beeldtechnologie kiest. Beide hebben belangrijke voor- en nadelen.

LCD tv’s zijn beschikbaar in een ruim assortiment maten en prijzen, zodat iedereen ongeacht het budget een model kan vinden dat aan zijn/haar specifieke eisen voldoet. LCD televisies leveren de helderste beelden, wat belangrijk kan zijn voor HDR (zie verder), maar dan moet je wel bij de topmodellen aankloppen. Het belangrijkste zwakke punt van LCD is het beperkt contrast. Door technieken als Local Dimming kan dat echter aanzienlijk verbeterd worden, maar ook dat vind je enkel in topmodellen. Tot slot is de kijkhoek van LCD tv’s soms beperkt. Wie niet recht voor het scherm zit, ziet mogelijk een nog slechter contrast en verwaterde kleuren.

OLED technologie is ondertussen al bijna tien jaar op de markt, en de prijs is aanzienlijk gedaald, maar het blijft voorbehouden voor het ‘premium’ prijssegment. OLED televisies waren aanvankelijk enkel in 55 en 65 inch beeldformaat beschikbaar maar ondertussen kan je ook 42 en 48 inch modellen kopen, en zelfs 77 en 83 inch! Die kleine maten zijn helaas wel nog relatief duur. Dankzij hun werkingsprincipe leveren ze zo goed als perfect zwart, een enorm contrast, en een zeer ruime kijkhoek. De schermen zijn vaak ook flinterdun. Het belangrijkste nadeel van OLED is dat het gevoelig is voor inbranden, al is dat enkel in relatief uitzonderlijke gevallen een probleem. De nieuwste panelen gebruiken ook heel wat technieken om inbranden tegen te gaan.

In 2022 verscheen ook QD-OLED op de markt, een technologie die de voordelen van OLED en quantum dots combineert. De nieuwe technologie heeft perfect contrast en kijkhoek, is helderder dan OLED, en levert nog intensere kleuren.

Hoe maak je de juiste keuze? Als je budget QD-OLED toelaat, dan is het een absolute aanrader voor film- en gamefans, zeker als je bij verduistering of matig licht kijkt. Neig je meer naar sport en/of kijk je vaak bij veel omgevingslicht dan is een top LCD-model vermoedelijk de beste keuze. Is je budget beperkt of wil je iets kleiner dan 42 inch dan is LCD sowieso de enige optie.

Let overigens goed op bij Samsung's QLED-technologie. Hoewel de naam erg veel lijkt op OLED, is het een LCD-technologie met een verhoogd contrast en betere kleurweergave.

High Dynamic Range

©PXimport

Vonken van vuurwerk, de weerspiegeling van de zon op de oceaan of op een chroom bumper, maar zelfs een zonovergoten stadstafereel… Vind je ook dat die er op een televisie maar erg flauw uitzien? De redenen zijn beperkingen van de televisietechnologie én hoe we beeldinformatie opslaan. High Dynamic Range brengt voor beide problemen een oplossing. Deze nieuwe technologie laat toe om beelden op te slaan met een veel hoger contrast, intensere lichtaccenten, rijkere kleurweergave, en verbeterd schaduwdetail.

Uiteraard moet ook je televisie die nieuwe beelden kunnen weergeven, dat vereist een hogere piekhelderheid, ruimer kleurbereik en sterk contrast. En daar zit afhankelijk van het gekozen model vaak groot verschil op.

Een klassieke SDR LCD-tv haalt ongeveer 250 cd/m². Top LCD-modellen pakken uit met helderheden van 2.000 -1.500 cd/m² en meer, top OLED en QD-OLED haalt 1.000 cd/m², en subtop OLEDs zitten rond de 700-800 cd/m², maar middenklassers halen vaak maar 400 cd/m². Iets gelijkaardig zien we bij het kleurbereik en contrast, waar middenklassers soms maar nipt beter zijn dan oudere SDR televisies. Wil je echt ervaren wat HDR kan betekenen, dan moet je dus uitwijken naar duurdere modellen.

HDR-beelden maken gebruik van bepaalde standaarden. HDR10 is de belangrijkste en wordt gebruikt voor streaming, Ultra HD Blu-ray, en gaming. HLG zal vooral belangrijk worden in live tv. Alle toestellen ondersteunen deze twee standaarden. Daarnaast zijn er HDR10+ en Dolby Vision, twee standaarden die gebruik maken van dynamische metadata en die rekening houden met de specificaties van het scherm om nog betere beelden te creëren.

Bewegingsscherpte

©PXimport

Het is je vermoedelijk al opgevallen dat voorwerpen die snel door het beeld bewegen vaak een vage of dubbele rand hebben. Of dat snelle actiescènes er helemaal wat vaag uitzien. Afgezien van artistieke intentie wordt dit veroorzaakt door een te trage refresh-rate. Gamers zijn bekend met het fenomeen, op duurdere monitoren met hogere refresh-rates is het beeld scherper. Dat is ook het geval bij televisies. Televisies komen met 50 Hz en 100 Hz refresh rate. Verschillende motion interpolation technieken zetten het binnenkomend beeldsignaal om van 24 fps naar 50 of 100 fps in het geval van film of van 50 naar 100 fps in het geval van tv beelden. Zo zie je niet alleen meer detail in het beeld, maar vermijd je ook schokken tijdens panbeelden. Motion interpolation kan wel bepaalde beeldfouten veroorzaken, zoals halo’s rond een bewegend object. Bovendien wordt het effect op de beeldkwaliteit niet door iedereen gesmaakt.

Hou er tijdens je aankoop rekening mee dat bewegingsscherpte recht evenredig is met de prijs. Duurdere modellen leveren duidelijk betere resultaten, iets waar vooral gamers en sportliefhebbers rekening mee moeten houden.

Smart TV

©PXimport

Zo goed als elke televisie is tegenwoordig ‘Smart’. Dat betekent dat hij uitgerust is met een besturingssysteem zoals Android, Tizen of WebOS. Zo kan de tv allerlei toepassingen draaien. De meest gebruikte zijn streaming diensten zoals Netflix, Amazon Prime Video, en YouTube en lokale diensten voor uitgesteld kijken zoals NPO, NLZiet, Kijk TV, en RTL XL. Muziekdiensten zoals Deezer en Spotify zijn ook populair, en alle platforms bieden ook games al mag je daar niet te veel van verwachten.

Niet elk systeem biedt dezelfde app-selectie, en die kan bovendien veranderen, dus als bepaalde apps erg belangrijk voor je zijn, kijk dat dan goed na. De verschillende systemen bieden ook uiteenlopend gebruiksgemak, ook dat test je best zelf uit in de winkel.

We zien ook steeds meer ondersteuning opduiken voor stemassistenten zoals Google Assistent en Amazon Alexa. Alhoewel dat handig is voor zoekopdrachten blijft de klassieke afstandsbediening de belangrijkste manier om je tv te bedienen.

Net een nieuwe televisie gekocht? Lees dan hier hoe je hem best installeert voor optimaal beeld en geluid.

©PXimport

Veelgestelde vragen

Wat is LED tv?

LED tv verwijst naar het gebruik van LEDs als lichtbron in een LCD tv. Vroeger werden hiervoor CCFL tubes (buislampen) gebruikt, maar ondertussen gebruiken alle televisies LED als lichtbron. Een LED tv is dus eigenlijk gewoon een LCD tv.

Wat is QLED?

QLED is geen aparte schermtechnologie maar een van de vele varianten van LCD, met dezelfde voor- en nadelen. De benaming stamt van het gebruik van LEDs en een quantum dot-film in de achtergrondverlichting. Die quantum dots zorgen voor een zeer ruim kleurbereik (tot 97% DCI-P3). QLED schermen kunnen ook zeer helder zijn. Maar, QLED is in dit opzicht niet uniek. Andere LCD varianten (zonder quantum dots) kunnen vergelijkbaar kleurbereik en helderheid leveren, maar QLED blijft wel nipt de winnaar. Tegenover OLED heeft QLED een gelijkaardig kleurbereik, maar wint OLED op contrast en QLED op helderheid.

Wat is het verschil tussen IPS LCD en VA LCD?

Deze twee benamingen verwijzen naar het type van het LCD-paneel zelf. IPS panelen leveren een betere kijkhoek maar een matig contrast. VA panelen leveren een beter contrast maar een matige kijkhoek. De beste keuze hangt af van je kijkomgeving. In een doorsnee huiskamer met veel omgevingslicht en zitplaatsen die een ruime kijkhoek innemen is IPS de betere keuze. Kijk je vanuit een beperkt aantal posities en bij weinig omgevingslicht, dan is het betere contrast van VA niet te versmaden.

Wat is het verschil tussen Edge LED en Direct LED?

Bij een Edge LED tv zitten de LEDs van de achtergrondverlichting in de zijkant van het scherm. Bij de Direct LED televisies zitten de LEDs achter het het scherm. Daardoor hebben ze een wat dikker profiel. Ze zijn ook vaak goedkoper, tenzij de achtergrondverlichting heel veel LEDs gebruikt, die modellen zijn net duurder. Beide types kunnen gebruik maken van local dimming om het contrast te verbeteren.

Wat is Local Dimming?

Local Dimming is een techniek om het contrast van een LCD tv te verbeteren. De achtergrondverlichting wordt onderverdeeld is verschillende zones die apart aangestuurd worden. Zijn er te weinig zones (zoals bij een Edge LED of Direct LED met weinig LEDs) dan riskeer je zonegrenzen te zien in het beeld. Local Dimming werkt daarom het best met Direct LED tv’s die erg veel LEDs gebruiken, en dus veel zones hebben (van 100 tot ongeveer 500 zones). Dergelijke modellen noemen we Full Array Local Dimming tv’s (FALD).

Hoe werkt OLED en hoe is dat anders dan LCD?

OLED is een emissieve technologie: elke pixel is zijn eigen lichtbron en wanneer die uitgeschakeld wordt geeft hij geen licht. Daarom heeft een OLED een bijna oneindig contrast. LCD daarentegen is een transmissieve technologie: een pixel laat al dan niet het licht van de achtergrondverlichting door. Het licht perfect afstoppen is helaas onmogelijk, waardoor de zwartwaarde en bijgevolg ook het contrast daalt.

Hoe werkt QD-OLED en wat is het verschil met OLED

QD-OLED combineert de voordelen van quantum dots (zoals in QLED) en OLED. Deze nieuwe technologie is net zoals OLED emissief. Elke pixel geeft zelf licht en kan perfect uitgeschakeld worden, en dat resulteert in perfect contrast. Maar waar OLED een kleurfilter gebruikt om kleuren te creëren, gebruikt QD-OLED een conversielaag van quantum dots. Daardoor is de technologie efficiënter, heeft ze een bijna perfecte kijkhoek, en levert ze een ruimer kleurbereik en helderdere, intensere kleuren dan OLED.

Is inbranden een belangrijk probleem op OLED?

OLED schermen kunnen gevoelig zijn voor inbranden. Wanneer een beeld gedurende lange tijd onveranderd op het scherm staat (zender logo’s, de interface van games) is het mogelijk dat je na lange tijd een ‘nabeeld’ blijft zien in het scherm. Dit was vooral bij de eerste generaties een probleem, maar fabrikanten bouwen verschillende mechanismes in om dit zo veel mogelijk tegen te gaan. Testen tonen aan dat enkel zeer extreem gebruik duidelijk aanleiding geeft tot permanent inbranden (televisie die bijna 24/7 aan staat op dezelfde zender bijvoorbeeld.) Bij normaal dagelijks gebruikt lijkt het risico beperkt.

Is 4K nuttig? En hoe zit het dan met 8K?

Dat hangt af van je kijkafstand en schermformaat, maar als algemene richtlijn kunnen we meegeven dat je in een gemiddelde woonkamer en met schermformaten groter dan 50 inch absoluut voordeel haalt uit een 4K model. Hou er wel rekening mee dat je voor het beste resultaat ook het best mogelijke beeldmateriaal moet gebruiken. Wie altijd naar DVD kijkt zal maar heel weinig voordeel uit zijn 4K tv halen, ongeacht kijkafstand of schermformaat. Maar met echte 4K content is het resultaat vaak erg indrukwekkend.

De nieuwste topmodellen komen nu met 8K resolutie, en daarvan is de meerwaarde erg beperkt (en soms onbestaand). Bovendien zal het nog lang wachten zijn op 8K content.

Ik lees dat sommige fabrikanten 2000 Hz refreshrate bieden! Hoe kan dat?

Naast de eigenlijke refreshrate van het paneel (50 of 100 Hz) gebruiken fabrikanten nog andere technieken om bewegende beelden scherper te maken. Een voorbeeld is Black Frame Insertion waarbij tussen elke frame het beeld heel kort zwart gemaakt wordt. Een gevorderde variant is Backlight Scanning. Daarbij wordt de achtergrondverlichting onderverdeeld in segmenten die om beurt heel kort zwart worden wanneer de tv een nieuw frame op het scherm zet. Zo kan een paneel met refresh rate van 100hz gemarket worden als 1.000 Hz omdat het een Backlight Scanning van 10 segmenten gebruikt.

Wat is het verschil tussen statische metadata (HDR10) en dynamische metadata (HDR10+ en Dolby Vision)?

HDR beeldmateriaal kan helderheden tot 10.000 nits bevatten. Er is echter geen enkele televisie die deze helderheid kan weergeven. Om dat op te vangen voert de televisie een stap uit waarbij hij de helderheid van het binnenkomende beeldsignaal mapt op zijn eigen maximale helderheid. Die stap noemen we tonemapping. Om de tv te helpen bij die stap levert het HDR-signaal aan het begin van de film metadata aan die de tv vertelt wat de gemiddelde helderheid en de piekhelderheid is. Die data is geldig voor de volledige film. Varieert de helderheid gedurende de film echter sterk, dan kan dat er toe leiden dat sommige beelden te donker worden weergegeven of dat highlights uitgevlakt worden.

Om dat op te lossen gebruiken HDR10+ en Dolby Vision dynamische metadata. Dat betekent dat de metadata in de film per scène of zelfs per beeld anders kan zijn. De televisie beschikt dan over veel meer informatie om de beelden zo goed mogelijk weer te geven. Highlights en schaduwnuance blijven beter bewaard. Het belang van dynamische metadata is des te groter op middenklasse televisies vermits daar de tonemapping stap een veel groter verschil moet overbruggen tussen het binnenkomende signaal en de capaciteiten van de televisie.

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.