ID.nl logo
Review Samsung QE55LS03B The Frame – Kunstwerk én tv
© PXimport
Huis

Review Samsung QE55LS03B The Frame – Kunstwerk én tv

Denk je ook wel eens dat zo een grote tv een uitstekend canvas zou zijn om kunst op te bewonderen? Dat idee had Samsung enkele jaren terug ook, en zo werd The Frame geboren. Deze nieuwste versie pakt bovendien uit met een mat scherm, vrij uniek voor tv’s, maar een geweldige keuze in dit geval.

Uitstekend
Conclusie

Samsung is er in geslaagd om een mooie lifestyle tv te maken met een unieke featureset. Het matte scherm wordt niet geplaagd door reflecties, en samen met de goede beeldkwaliteit brengt dat de enorme kunstcollectie prachtig in beeld. De meegeleverde wandbeugel en personaliseerbare kaders zetten dat alleen nog meer in verf.  The Frame levert ook veel tv of streaming kijkplezier en biedt alles wat nodig is voor een avondje gaming, al zouden we het toestel niet aanraden voor hardcore filmfans, die willen vermoedelijk betere contrastprestaties. Voor dat unieke aanbod vraagt Samsung een vrij stevige prijs, een goede kortingsactie afwachten lijkt ons het best.

Plus- en minpunten
  • Toegang (betalend) tot een prachtige kunstcollectie
  • Mat scherm geeft de indruk van echt papier
  • Wandbeugel meegeleverd
  • Degelijk contrast
  • Net genoeg licht en kleur voor HDR-weergave
  • Goede beeldverwerking
  • Eén HDMI 2.1-aansluiting met gaming features
  • Geen Dolby Vision ondersteuning
  • Matige audiokwaliteit
  • Tizen Smart Hub is minder gebruiksvriendelijk

Samsung QE55LS03B The Frame

  • Adviesprijs: 1.799 euro
  • Wat: Ultra HD LED-LCD-tv
  • Schermformaat: 55 inch (139 cm)
  • Aansluitingen: 4x HDMI (1x v2.1 (40 Gbps), eARC, ALLM, VRR, HFR 4K120), 1x optisch digitaal uit, 2x USB, 2x antenne, Bluetooth
  • Extra’s: HDR10, HLG, HDR10+, WiFi (802.11ac) ingebouwd, Tizen 7.0, AirPlay 2, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Neural Quantum 4K Processor, Invisible Connection/One Connect box
  • Afmetingen: 1.238 x 743 x 228 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 17,3 kg (incl. voet)
  • Verbruik: SDR 103 (G) / HDR 191 watt (G)

Kunstkaders hang je aan de muur, dus het hoeft niet te verrassen dat Samsung The Frame specifiek voor wandmontage ontworpen heeft. Niet alleen zit er een slanke muurbeugel in de doos, het toestel zelf is maar 25 mm dik. Zodra je de tv ophangt lijkt hij inderdaad erg op een modern kunstkader. 

Dat kan je nog extra in de verf zetten door te kiezen voor een andere afwerking. Samsung biedt optionele kaders aan in andere kleuren, maar ook met een licht afgeschuinde rand. Zo geef je de tv een passende look voor jouw woonkamer, of mocht je dat wensen zelfs een die mooi bij een bepaald kunstwerk past. De kaders klikken eenvoudig magnetisch vast, dus wisselen is absoluut geen karwei. In de doos vind je ook twee eenvoudige voeten, dus je kan The Frame op een tv-meubel zetten al mis je dan toch een deel van het concept.  

Quasi onzichtbaar aangesloten

Samsung heeft ook al enkele jaren een exclusieve oplossing om alle gedoe met kabels aan je tv te vereenvoudigen: de One Connect Box. En vermits het doel van The Frame is om zo naadloos mogelijk in je interieur te passen kreeg hij ook een One Connect box. Er loopt dus maar een zilverkleurige kabel naar het toestel, die zorgt voor zowel data als stroom. Aan het andere eind van de vijf meter lange kabel vind je de One Connect box waar alle aansluitingen op staan. 

Het is wel niet de nieuwe slanke versie zoals op de QN95B. Stop hem in de kast, samen met je bronapparaten en klaar. Er staan vier HDMI-aansluitingen op, waarvan een met ARC/eARC en een HDMI 2.1-aansluiting met 40Gbps bandbreedte. Die kan dus dienen voor een recente spelconsole of pc en ondersteunt 4K120, ALLM en VRR (HDMI VRR en AMD Freesync). 

De input-lag is verrassend laag: 12,7 ms voor 4K60 en 7,1 ms voor 2K120. Een potje gamen op The Frame: perfect mogelijk. Je vindt ook twee usb-aansluitingen en een optisch digitale audio-uitgang. Er is ethernet, wifi en bluetooth.

©PXimport

Hoe ruim is die kunstcollectie?

The Frame beschikt over een uitgebreide versie van de Ambient Mode die je ook op andere Samsung toestellen vindt. Je kan dus allerlei beelden op het scherm zetten wanneer je geen tv kijkt, zodat de tv de kamer dan toch wat siert. 

De helderheid en kleurtemperatuur kan je manueel aanpassen, maar The Frame beschikt over een ingebouwde lichtsensor en bewegingssensor zodat hij wat slimmer omgaat met energie. Zo merkt de bewegingssensor dat er niemand in de kamer is en schakelt hij na een in te stellen tijd het scherm uit. De lichtsensor past niet enkel de helderheid aan op basis van omgevingslicht, hij merkt ook wanneer het licht volledig uitgaat, en schakelt dan het scherm uit.

Maar de echte meerwaarde van The Frame zit hem in twee specifieke eigenschappen: een mat scherm, en een uitgebreide kunstcollectie. Dat mat scherm is een primeur voor het 2022-model. Ja, een mat scherm is lichtjes nadelig voor het contrast, maar het weegt niet op tegen het effect dat het scherm er veel meer uit ziet als een echt canvas of papier. 

Lastige spiegeleffecten van wat invallend licht, zo typisch op de glossy schermen van andere tv’s, zul je op The Frame nooit zien. Het accentueert met andere woorden heel sterk de kunst-look van The Frame.

©PXimport

De uitgebreide kunstcollectie is de echte blikvanger van The Frame, al moet je er wel een abonnement voor nemen (4,99 euro per maand of 49,90 euro per jaar). Je haalt er meer dan 1.600 kunstwerken mee in huis uit echte top musea en collecties, zoals het Van Gogh museum, het Louvre, het Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, het Prado, Magnum Photos, National Geographic, Yellow Korner en Saatchi Art. 

De werken zijn onderverdeeld in veel verschillende categorieën, zoals onderwerp, kunstvorm, kleur, artiest. Je kan bladeren door het aanbod van een museum, of kijken naar wat populair of nieuw is. Je gekozen werk kan je nog voorzien van een matte, een effen kader waardoor het geheel echt op een kunstwerk lijkt.

De Tizen Smart Hub

Naast die specifieke kunstfunctie kreeg The Frame net zoals de andere 2022-modellen van Samsung de nieuwe Tizen Smart Hub interface die heel het scherm vult. Aan functionaliteit is er dus zeker geen gebrek, denk maar aan Airplay2, Google Cast (voor Netflix en YouTube), Multiview, en natuurlijk een enorm uitgebreid aanbod apps. De witte afstandsbediening is voorzien van een fotovoltaïsch paneel op de achterzijde en een oplaadbare batterij. Voor een snelle boost van de batterijlading is er een usb-c-aansluiting. De remote is eenvoudig maar erg functioneel.

Onze belangrijkste klacht is dat de nieuwe Smart Hub interface een stap achteruit is voor het gebruiksgemak. Hij reageert soms wat sloom, er wordt nogal wat ruimte verspild en de organisatie maakt dat je soms erg veel kliks nodig hebt om ergens te geraken.

©PXimport

Mooie quantum dot-kleuren

Het toestel kan bogen op de goede prestaties van de Quantum Processor 4K. Die zorgt voor mooi upscaling en goede ruisonderdrukking die het enkel moeilijk heeft om kleurstroken in zachte gradiënten weg te werken. De bewegingsscherpte is iets minder goed dan het 120 Hz-paneel doet vermoeden, snel bewegende voorwerpen hebben een duidelijke wazige rand.

The Frame is geen thuisbioscoop tv, maar moet uiteraard wel in staat zijn om kleurrijke kunstwerken weer te geven. En niet te vergeten, je wil er natuurlijk ook tv op kijken. Zijn prestaties plaatsen hem eerder in de middenklasse. 

Het toestel heeft een VA-paneel met edge-led zonder local dimming. Daar haalt hij een meer dan behoorlijk contrast van 4.200:1 mee. Ons testmodel had geen perfecte uniformiteit, in een donker testbeeld was er lichte clouding zichtbaar en op het heldere testbeeld zagen we dat de rand rondom een vage blauwe tint had. Beide problemen waren niet zichtbaar in gewoon beeldmateriaal. 

©PXimport

De achtergrondverlichting maakt gebruik van quantum dots en levert een kleurbereik van 87% P3. The Frame haalt een piekhelderheid van 540 nits, zowel op het 10% venster als op het volledig wit scherm. In SDR, toch het belangrijkst voor de kunstweergave, is de Filmmaker mode uitstekend gekalibreerd. In HDR laat hij een beetje punten liggen. 

Net zoals alle Samsung tv’s ondersteunt The Frame HLG, HDR10 en HDR10+ maar geen Dolby Vision. Gezien de populariteit van Dolby Vision is dat jammer, want gezien de helderheid en kleurbereik zou hij daar veel voordeel uit halen. De tonemapping houdt rekening met de HDR10-metadata, maar clipt een klein beetje witnuances weg en maakt de kleurweergave iets te zwak. Ook zwartdetail is een moeilijke opdracht, daar mis je vaak de fijnste nuances.

Prima audioresultaten

Ondanks zijn slanke profiel beschikt The Frame over een 40 Watt audioconfiguratie met Dolby Atmos ondersteuning. The Frame kan het geluid ook aanpassen op basis van je kamerakoestiek. Zo haalt hij heel degelijke resultaten. De klank was aangenaam, met voldoende volume en de luidsprekers gaan niet snel in vervorming. Er is zelfs een hoorbaar surround-effect voor je films. We missen enkel een wat vollere baslijn, maar dat mag je eigenlijk niet verwachten van een dit toestel.

Conclusie

Samsung is er in geslaagd om een mooie lifestyle tv te maken met een unieke featureset. Het matte scherm wordt niet geplaagd door reflecties, en samen met de goede beeldkwaliteit brengt dat de enorme kunstcollectie prachtig in beeld. De meegeleverde wandbeugel en personaliseerbare kaders zetten dat alleen nog meer in verf. 

The Frame levert ook veel tv of streaming kijkplezier en biedt alles wat nodig is voor een avondje gaming, al zouden we het toestel niet aanraden voor hardcore filmfans, die willen vermoedelijk betere contrastprestaties. Voor dat unieke aanbod vraagt Samsung een vrij stevige prijs, een goede kortingsactie afwachten lijkt ons het best.

▼ Volgende artikel
Klaar voor de toekomst met een slimme thuisbatterij
Energie

Klaar voor de toekomst met een slimme thuisbatterij

In 2050 moet het volledige energieverbruik van Nederland afkomstig zijn uit duurzame bronnen. Dat is een mooi streven, maar op dit moment is dat slechts het geval voor 17 procent van de gebruikte energie. Om het doel te halen, moeten we er met z'n allen de schouders onder zetten. Jij kunt daarbij helpen, en dat levert je onder de streep ook nog eens geld op!

Partnerbijdrage - In samenwerking met Zonneplan.

Vol elektriciteitsnet

Bedrijven en huishoudens stappen steeds vaker over op het gebruik van stroom in plaats van gas. Dat is natuurlijk goed, maar het heeft wel als gevolg dat het elektriciteitsnet snel volloopt. Dat is op dit moment al een probleem, en in de toekomst wordt dat probleem alleen maar groter. Er moet namelijk ontzettend veel extra duurzame opwekcapaciteit worden bijgebouwd om de vraag naar stroom met het aanbod te kunnen matchen.

Met de noodzakelijke toename van duurzame stroom op het ene moment (vooral overdag) en de toename van de vraag (vooral 's avonds) wordt een probleem gecreëerd, waarbij stroomopslag de enige manier is om die duurzame energie op een ander moment beschikbaar te stellen. Zonder opslagcapaciteit gaan we op steeds meer momenten duurzame energie 'weggooien', doordat windmolens en/of zonnepanelen uitgeschakeld moeten worden (en wordt het dus ook minder interessant om in dit soort projecten te investeren). Dat is natuurlijk zonde, maar gelukkig is er een oplossing.

Thuisbatterijen kunnen tijdelijk overtollige energie opslaan, energie die op een later moment weer kan worden ingezet. Deze opslagcapaciteit is de enige manier om wind- en zonnestroom over tijd te verplaatsen, waardoor het dus veel efficiënter kan worden gebruikt. Dat zorgt ervoor dat het stroomnet tijdens piekmomenten minder hoeft te worden belast. Op die manier hoeft er minder energie uit gascentrales te komen, en dat is weer goed voor het milieu.

Watch on YouTube

Wat levert een thuisbatterij op?

Een thuisbatterij kan je op dit moment al aardig wat geld opleveren. Dat heeft te maken met de onbalansmarkt. Die zorgt ervoor dat de stroomprijs automatisch omhoog gaat als er een tekort is, en juist lager wordt op momenten van een stroomoverschot. Gedurende een gewone dag kunnen zo grote verschillen ontstaan.

Als particulier kun je in principe niet bij die onbalansmarkt, maar met een thuisbatterij en Powerplay van Zonneplan kan dat wel! Je thuisbatterij wordt opgeladen als er een stroomoverschot is en levert weer stroom terug als er een tekort op het landelijke stroomnet dreigt. Zou er niet op deze onbalans gereageerd worden, dan ontstaat er schade aan apparaten of kan de stroom zelfs volledig uitvallen. Jouw bijdrage aan een stabiel net is dus enorm belangrijk en levert daardoor ook flinke vergoedingen op.

Salderingsregeling

De reden dat een thuisbatterij nog geen maximaal rendement levert, is de salderingsregeling. Die regeling houdt in dat de stroom die je opwekt met je zonnepanelen en teruglevert aan het stroomnet mag aftrekken van de netstroom die je op een ander moment gebruikt. Hoe meer stroom je teruglevert, des te meer stroom je later kunt gebruiken, zonder dat je daarvoor hoeft te betalen.

Die regeling is in het leven geroepen om het plaatsen van zonnepanelen te stimuleren. Op dit moment lijkt het er echter op dat de salderingsregeling per 1 januari 2027 wordt afgeschaft. Vanaf dat moment wordt het opslaan van zonnestroom voor eigen gebruik een extra verdienmodel voor thuisbatterijen, aanvullend op de verdienmodellen die nu al bestaan.

Netcongestie oplossen

Los van het stabiliseren van het landelijke net kunnen batterijen ook worden ingezet voor het oplossen van lokale druk, ook wel netcongestie genoemd. Dat komt voor wanneer zonnepanelen in één wijk massaal tegelijk energie terugleveren, of als bijvoorbeeld elektrische auto's en warmtepompen allemaal op hetzelfde moment stroom proberen af te nemen. Thuisbatterijen kunnen op die momenten tegenwicht bieden om de druk van het net te halen.

Op dit moment is daar nog geen markt voor, maar Zonneplan is onlangs wel al een eerste pilot gestart met netbeheerder Liander die daar een oplossing voor kan zijn.

Zonneplan Nexus-thuisbatterij

Een van de populaire thuisbatterijen is de Zonneplan Nexus. Dat is niet zomaar een accu die even wordt opgeladen en weer wordt leeggetrokken. Nee, het is een van de meest geavanceerde batterijen die er op de markt zijn. De opslagcapaciteit van de Nexus ligt tussen de 10 en wel 20 kWh – dat is bijna drie keer het dagelijks verbruik van een gemiddeld gezin.

Ook gaat het opladen en ontladen van de accu razendsnel en op vol vermogen. Daardoor maak je maximaal gebruik van de fluctuerende energieprijzen en haal je zo veel mogelijk rendement uit het op- en ontladen van de accu.

De thuisbatterij wordt volledig voor je geïnstalleerd en updates met nieuwe functies en opties ontvang je gewoon over 4G. Tel daarbij de slimme AI-gestuurde software op en de Zonneplan Nexus is de ideale thuisbatterij, voor nu én voor de toekomst.

©Zonnneplan

Conclusie

De voordelen van een thuisbatterij zijn tweeledig. Enerzijds kun je nu al geld verdienen door een thuisbatterij aan te schaffen. Je voorkomt ermee dat je een duurdere aansluiting nodig hebt, en je kunt meehelpen om het stroomnet in balans te houden, waardoor je je energierekening flink verlaagt of zelfs geld terugkrijgt. Als het voordeel van saldering wegvalt, kun je met een thuisbatterij je eigen stroom opslaan en op een later moment weer gebruiken, bijvoorbeeld als de stroomprijs tijdelijk relatief hoog is.

Met de Nexus-thuisbatterij van Zonneplan en automatische Powerplay-aansturing help je nu al om het stroomnet in balans te houden, en voorzie je je volledige huishouden in de nabije toekomst van jouw zelf opgewekte stroom.

Kijk voor meer informatie over de Zonneplan Nexus op de website van Zonneplan.
▼ Volgende artikel
Op zoek naar een nieuwe laptop? Dit is waar je op moet letten!
© Lek - stock.adobe.com
Huis

Op zoek naar een nieuwe laptop? Dit is waar je op moet letten!

Ga je weer werken na een vakantie, dan voelt dat vaak aan als een frisse start. Net zoals wanneer kinderen weer naar school gaan. Deze ‘back-to-school-periode’ is daarom voor veel gebruikers het moment om op zoek te gaan naar een nieuwe pc of laptop. Wij vertellen je in dit artikel waar je dan op moet letten.

In dit artikel vertellen we je waar je op moet letten als je een nieuwe laptop voor werk of school wilt kopen, zoals:

  • Het besturingssysteem: Windows, MacOS of ChromeOS
  • Het schermformaat: van 13 tot 16 inch
  • Het energieverbruik
  • De processor: AMD of Intel, en dan ook nog welke reeks
  • De hoeveelheid opslagruimte
  • Het aantal en welke aansluitingen
  • En natuurlijk, niet te vergeten, de prijs

Lees ook: Laptopverzekering: is het slim om je laptop te verzekeren?

Voor de meeste gebruikers is hun computer tegenwoordig een laptop. De desktop-pc raakt steeds meer in de vergetelheid en wordt vooral nog gebruikt door mensen die meer kracht nodig hebben dan een gemiddelde laptop kan bieden.

De klassieke laptop is echter niet het enige apparaat dat geschikt is om op te werken. Convertibles, oftewel tablets die je met een toetsenbord kunt gebruiken, hebben de traditionele laptop niet volledig vervangen zoals ooit werd voorspeld. Toch zijn ze vaak erg handig en kunnen ze een prima alternatief vormen, afhankelijk van je behoeften.

Oudere modellen

Na een opleving tijdens de coronaperiode is de verkoop van pc's en laptops sterker gedaald dan verwacht. Hierdoor hebben fabrikanten en winkels nog een flinke voorraad oudere modellen. Zo zijn er nog volop laptops te vinden met een Core-processor van de elfde generatie, chips die al in 2020 op de markt zijn gebracht. Bij AMD zijn er eveneens veel laptops met een Ryzen-processor uit de 5000-serie, uit 2021, beschikbaar.

Dat hoeft echter geen probleem te zijn. Ook iets oudere processors van Intel en AMD zijn nog altijd snel genoeg om comfortabel op te werken. Met een beetje geluk kun je voor een aantrekkelijke prijs een laptop op de kop tikken die nog prima aan je wensen voldoet.

Ergonomisch werken

Waar je met een laptop goed op moet letten, is of je ergonomisch werkt. Bij een desktop-pc, waar je een losse monitor en losse invoerset simpelweg altijd nodig hebt, is dat namelijk veel vanzelfsprekender. Omdat een laptop voorzien is van een ingebouwd scherm en toetsenbord, zijn velen geneigd om daar ook de gehele dag mee te werken, maar dat is geen goed idee.

Wil je voor een ergonomische inrichting van je werkplek zorgen, dan is het belangrijk dat het scherm op de juiste hoogte staat. Dat kan met een laptopstandaard, maar een los scherm (het liefst met een in hoogte verstelbare voet) is vaak een beter idee. Een los scherm is immers al snel groter dan het scherm van je laptop. In combinatie met een los invoersetje heb je dan ook thuis al snel een ergonomische werkplek. En dankzij usb-c zijn dockingstations, waarmee je al je randapparatuur via één kabel op je laptop aansluit, ook geen probleem meer.

©Maanas - iStock

Schermformaat

Het scherm bepaalt in grote mate het formaat van je laptop. Een 13- tot 14inch-scherm biedt wat ons betreft de beste verhouding tussen formaat en draagbaarheid. Toch zijn juist laptops met een 15- tot 16inch-scherm de populairste modellen, wellicht omdat veel gebruikers een laptop vooral thuis gebruiken en draagbaarheid in dat geval geen issue is. Laptops met een 17inch-scherm scharen we onder desktopvervangers. Zo’n groot scherm kan natuurlijk prettig zijn om langer op te werken, maar pas dan wel op dat je niet langdurig in een verkeerde houding zit.

Steeds meer laptops zijn voorzien van een scherm met een beeldverhouding van 16:10 in plaats van 16:9. Hiermee heb je verticaal meer werkruimte, en dat is bij vrijwel alle werkzaamheden prettig.

Een Full-HD-schermresolutie van 1920 × 1080 pixels (of bij een beeldverhouding van 16:10 1920 × 1200 pixels) is tegenwoordig standaard, ook in laptops van zo’n 500 euro vind je een Full-HD-scherm. In duurdere laptops hebben de schermen een hogere resolutie, zoals 2560 × 1440, 2560 × 1600, 2880 × 1800 of 4K.

Windows 11 is geschikt voor aanraakbediening en sommige laptops zijn daarom voorzien van een aanraakscherm. Zo’n aanraakscherm is in de praktijk vooral handig als je het scherm ook kunt omklappen om je laptop op schoot als tablet te gebruiken. Aanraakschermen zijn vrijwel altijd glanzend afgewerkt, iets dat ook voor veel normale schermen geldt. Wil je dat niet, zoek dan specifiek naar een mat afgewerkt scherm.

Schermtechnologie

Er wordt weleens gezegd dat echt slechte schermen niet meer bestaan, maar bij de goedkoopste laptops vind je soms uitzonderingen die deze regel bevestigen. Dit komt deels door het gebruik van tn (twisted nematic) schermtechnologie. Het voordeel van tn-panelen is de lage prijs en snelle reactietijd, maar de nadelen zijn de relatief beperkte kijkhoeken en minder goede kleurweergave. Toch betekent dat niet dat alle tn-panelen onbruikbaar zijn; sommige laptops met tn-schermen zijn zeker goed genoeg voor alledaags gebruik. Omdat tn-panelen tegenwoordig vooral in goedkopere laptops worden toegepast, zijn het automatisch ook de simpelste schermen op de markt.

Gelukkig zijn steeds meer laptops voorzien van een ips-scherm (in-plane switching), dat goede kleurweergave combineert met brede kijkhoeken. Hoewel er kwaliteitsverschillen bestaan, is een ips-scherm in de meeste gevallen ruim voldoende voor normaal gebruik. De betere (en vaak duurdere) ips-panelen hebben een groter kleurbereik, waardoor ze geschikter zijn voor beeldbewerking.

Een derde schermtechnologie die snel aan populariteit wint, is oled (organic light-emitting diode). Een oledscherm bestaat uit individueel aangestuurde pixels die ook volledig uitgeschakeld kunnen worden. Hierdoor is zwart ook echt zwart, wat zorgt voor een uitstekend contrast en een indrukwekkende beeldkwaliteit.

ASUS VivoBook 15 OLED

Een laptop met een oledscherm

Besturingssysteem

Misschien ben je simpelweg op zoek naar een laptop voorzien van Windows. Andere opties zijn macOS en Chrome OS. MacOS werkt in de basis vergelijkbaar met Windows en veel populaire software is ook voor Apples besturingssysteem beschikbaar.

Wanneer je een laptop alleen gebruikt voor taken die je in een browser kunt uitvoeren, dan kan Chrome OS een interessante keuze zijn. Chrome OS is ontworpen voor online gebruik, maar documenten kun je ook offline bewerken. Daarnaast kun je Android-apps en Linux-software installeren. Een voordeel van Chrome OS is dat het relatief licht is, waardoor het ook op minder krachtige laptops acceptabel presteert. Chromebooks zijn over het algemeen dan ook goedkoper dan laptops waar Windows op draait. Toch geldt dat niet voor iedere Chromebook; er zijn varianten te koop met krachtige hardware vergelijkbaar met luxere Windows-laptops.

Processorreeksen

Met tientallen opties op de markt kan het kiezen van de juiste processor behoorlijk lastig zijn. Zowel Intel als AMD bieden chips aan voor vrijwel elk prijspunt, en daarnaast zijn er nog laptops beschikbaar met processors uit drie verschillende generaties.

Op het eerste gezicht lijkt de keuze overzichtelijk, aangezien zowel Intel als AMD hun processors indelen in verschillende duidelijke reeksen. Intel biedt bijvoorbeeld de Core i3-, i5-, i7- en i9-processors aan, terwijl AMD Ryzen 3, 5, 7 en 9 in het assortiment heeft. Over het algemeen geldt: hoe hoger het getal, des te beter de prestaties van de processor, met meer cores en een hogere kloksnelheid. Intel zal overigens vanaf de volgende generatie (die nog niet te koop is) overstappen op Core 3, 5 en 7 voor reguliere processors, en Core Ultra 5, 7 en 9 voor de snellere varianten.

Bij desktopprocessors is deze indeling vaak al een goede leidraad, maar bij laptopprocessors ligt het wat ingewikkelder. Zowel Intel als AMD delen hun laptopprocessors namelijk verder in op basis van energieverbruik, waardoor het vergelijken van verschillende modellen iets complexer kan zijn.

©Intel Corporation

Lees ook: Kies de juiste processor voor je laptop

Energieverbruik

Het energieverbruik van processors verschilt voornamelijk door het aantal cores en de kloksnelheid, maar bij Intels twaalfde en dertiende generatie Core-processors ook door het type cores. Deze generaties gebruiken een hybride architectuur met twee soorten cores: performance-cores voor hoge prestaties en efficiency-cores die zuiniger zijn.

Bij Intel zijn de chips die speciaal ontworpen zijn voor energiezuinige toepassingen voorzien van een 'U' in het typenummer, zoals de Core i5-1235U. Deze processors hebben een standaard energieverbruik (thermal design power, tdp) van maximaal 15 watt, waarbij een hoger verbruik voor betere prestaties slechts kortstondig mogelijk is. Een stap hoger zijn de chips met een 'P' in het typenummer, die een tdp van 28 watt hebben en meer performance-cores bevatten dan de U-varianten.

In de elfde generatie Core-processors worden de energiezuinige varianten aangeduid met een 'G' in de typenaam. Deze generatie gebruikt geen hybride architectuur, maar de tdp kan wel worden ingesteld tussen 15 en 28 watt, wat tot prestatieverschillen leidt.

De krachtigste processors hebben een 'H' in het typenummer (bijvoorbeeld Core i7-13700H) en zijn ontworpen voor een tdp van 45 of 55 watt.

Bij AMD is er een vergelijkbaar systeem. Processors met een 'U' in het typenummer, zoals de Ryzen 5 6600U, zijn afhankelijk van het model ontworpen voor een tdp tussen de 15 en 28 watt, met soms instelbare tdp-opties. De chips met een 'H' in het typenummer (bijvoorbeeld Ryzen 7 7735HS) hebben een configureerbare tdp van 35 tot 45 watt, of zelfs 55 watt voor de krachtigere modellen.

©Intel Corporation

Normaal of meer kracht

In de meeste laptops die voor thuisgebruik interessant zijn, zul je een processor terugvinden die voorzien is van een U in het typenummer (of een G in het geval van een processor uit de elfde generatie Core-processors). Deze vereisen de minste koeling en maken dunne laptops mogelijk. De processors met een wat hoger energieverbruik (bij Intel met een G of P in het typenummer) vind je in de duurdere en luxere dunne laptops waarin een betere koeling mogelijk is.

De snelste chips met een H in het typenummer zul je niet terugvinden in normale laptops, maar worden gebruikt voor doelgroepen die meer kracht nodig hebben, zoals grafische professionals of gamers. Dergelijke laptops of workstations zijn over het algemeen dikker, luidruchtiger en hebben een kortere accuduur dan dunne laptops.

Werken én gamen?

Geschikte laptops vind je op Kieskeurig

Benchmarks In elke modelreeks (bijvoorbeeld Core i5 of Core i7) vind je chips in elke energieklasse. Een Core i5 met een H in het typenummer kan daarbij best sneller zijn dan een Core i7 met een U in het typenummer. Omdat er laptops met drie generaties chips te koop zijn, is de vergelijking op basis van productreeksen in de praktijk nog lastiger. Wil je de beste prestaties voor je geld, dan is het is belangrijk om benchmarks van verschillende processors en beter nog laptops met elkaar te vergelijken. Zo vind je bijvoorbeeld op de website Notebookcheck benchmarkresultaten voor de meeste processors.

Werkgeheugen

Er zijn laptops met 4 GB RAM te koop. Die voldoen weliswaar aan de minimumeisen van Windows 11, maar toch raden we je ten minste 8 GB aan. Wil je ook langere tijd prettig werken, dan is 16 GB vermoedelijk de beste keuze. Twijfel je tussen 8 en 16 GB, ga dan voor 16 GB, omdat het geheugen op steeds meer laptops een vast gegeven is; de geheugenchips zijn immers direct op het moederbord gesoldeerd.

Sommige laptops bieden een combinatie van gesoldeerd geheugen en een geheugenslot, waardoor uitbreiding wél mogelijk is. Al loop je dan al snel tegen de situatie aan dat je moet werken met ongelijke modules, en dat is minder optimaal dan twee gelijke modules. Uiteraard zijn er ook laptops met losse geheugenmodules; dat zijn over het algemeen de duurdere of krachtigere modellen, zoals gamelaptops.

©NIKITA SOBOLKOV

Opslag

Als je weinig lokale opslagruimte nodig hebt, kun je mogelijk uit de voeten met een ssd van 128 GB. Maar zelfs met slechts een paar geïnstalleerde programma's raakt deze capaciteit snel vol, vooral omdat updates ook tijdelijk extra ruimte in beslag nemen. Daarom raden we aan om in de prijsklasse tot ongeveer 500 euro minimaal te kiezen voor 256 GB opslag. Bij duurdere laptops is het verstandig om te gaan voor minimaal 512 GB opslag.

Gelukkig kun je bij de meeste laptops de ssd vervangen, omdat ze vaak zijn uitgerust met een M.2-ssd. Dit maakt het eenvoudig om de opslagruimte te upgraden als dat nodig is.

Let er wel op dat ook de goedkoopste laptops tegenwoordig voorzien zijn van op flashgeheugen gebaseerde opslag. Soms wordt er echter geen echte ssd gebruikt, maar eMMC-opslag. Dit type opslag is meer vergelijkbaar met een snelle geheugenkaart en is merkbaar trager dan een echte ssd, vooral bij gebruik van een volledig pc-besturingssysteem zoals Windows.

Grafische kaart

Elke laptopprocessor heeft tegenwoordig een geïntegreerde gpu, die voor de meeste dagelijkse werkzaamheden prima voldoet. Hoewel er prestatieverschillen zijn tussen deze geïntegreerde gpu's, is dat voor normaal gebruik meestal niet zo belangrijk. Wanneer je echter grafisch intensieve taken wilt uitvoeren, zoals het spelen van games of het bewerken van video's, heb je al snel een extra (dedicated) gpu nodig.

Mobiele gpu's worden geproduceerd door zowel Nvidia als AMD, maar in de meeste laptops zie je toch voornamelijk Nvidia-gpu's terug.

Voor een gaming-laptop is de minimale aanbevolen gpu de Nvidia GeForce RTX 4050. Hiermee kun je de meeste games spelen in Full HD-resolutie met gemiddelde kwaliteitsinstellingen. De oudere Nvidia RTX 3060 biedt vergelijkbare prestaties als de RTX 4050.

Een RTX 4060 is een goede keuze als je games op hogere instellingen wilt spelen. Voor oudere laptops kun je dan naar een RTX 3070 kijken. De krachtigere RTX 4070 (of de RTX 3080) maakt het mogelijk om vrijwel alle games op de hoogste instellingen te spelen, terwijl een RTX 4080 zelfs gaming in 4K ondersteunt.

Let op de aansluitingen

Uiteraard let je er bij de keuze van een laptop op of het apparaat is voorzien van de door jou gewenste aansluitingen als usb-poorten, HDMI en een kaartlezer. Vrijwel alle moderne laptops zijn tegenwoordig voorzien van in ieder geval één usb-c-aansluiting. Helaas is de ene usb-c-poort de andere niet, want usb-c ondersteunt diverse standaarden.

Het trage usb 2.0 is zeldzaam, maar bij gebruik van usb 3.2 (dat soms nog 3.1 genoemd wordt) kan het om gen 1 of gen 2 gaan met een maximale snelheid van 5 of 10 Gbit/s. De meeste laptops met usb-c laten zich via usb-c opladen, maar dat is niet altijd het geval. Hetzelfde geldt voor een DisplayPort-beeldsignaal. Controleer dit dus goed in de specificaties, want een usb-c-poort die zowel laden, dataoverdracht als een beeldsignaal ondersteunt, is in de praktijk erg handig. Hiermee is het mogelijk om je laptop met één kabel op een keur aan dockingstations aan te sluiten die je al voor enkele tientjes in huis hebt.

Vind je thunderbolt 3 of 4 of usb 4.0 in de specificaties van je laptop, dan heb je automatisch een aansluiting die voorzien is van alle mogelijkheden.

©cronislaw@gmail.com

Prijsklassen

Je haalt al vanaf zo’n 300 euro een nieuwe laptop in huis, maar op dat prijsniveau kun je niet heel veel verwachten. Zo zal de processor een relatief langzame Intel Pentium zijn en zul je 4 GB RAM krijgen in combinatie met een krappe ssd. We raden je daarom aan om minimaal 500 euro voor je nieuwe laptop te reserveren. Voor dat bedrag kun je een laptop kopen die is voorzien van een Intel Core i3- of AMD Ryzen 3-processo in combinatie met 8 GB RAM en 256 GB opslag.

Ben je op zoek naar meer kracht en luxe, dan vind je in de prijscategorie tussen 700 en 800 euro interessante modellen. Voor dit geld is het mogelijk om een laptop met 16 GB RAM in huis te halen in combinatie met een ssd van 512 GB. De processors zullen doorgaans nog een Core i5 of Ryzen 5 van de wat oudere generaties zijn.

Ben je op zoek naar een snelle, moderne en lichte laptop, dan heb je voor zo’n 1000 euro een prima exemplaar in huis voorzien van een moderne processor, 16 GB RAM en 512 GB opslag. Ook een scherm met een resolutie hoger dan Full HD vind je in deze prijsklasse terug.

MacBook Air Wanneer je op zoek bent naar een wat luxere laptop met een prima accuduur, dan biedt Apple met de MacBook Air een interessant model. Deze laptop is snel, dun en door zijn passieve koeling altijd stil. Je kunt deze laptop in veel winkels voor zo’n 1000 euro aanschaffen en daarmee haal je een fraai stuk techniek in huis.