Heb je een grote collectie films, video’s, foto’s en muziek, maar vind je het lastig om snel de gewenste media te vinden? Gebruik dan Jellyfin: een gratis mediaserver voor je NAS of computer, waarmee je hele collectie voortaan supermakkelijk te doorzoeken en gebruiken is. ID.nl legt stap voor stap uit hoe je met Jellyfin aan de slag kunt..

Er bestaan diverse mediaservers en tot de bekendste horen Kodi, Plex, Emby en Jellyfin. Plex en Emby zijn beide gebruiksvriendelijk, maar voor meer geavanceerde functies moet je helaas de portemonnee trekken. Kodi en Jellyfin zijn beide gratis en opensource, maar Kodi blijkt veel complexer dan Jellyfin. Kortom, wie houdt van opensource, gratis, gebruiksvriendelijk en flexibel komt haast vanzelf bij Jellyfin uit. 

Jellyfin is eigenlijk een afsplitsing van Emby en werd door de Emby-community ontwikkeld uit onvrede met de beslissing om Emby deels closedsource te maken en bepaalde features achter een betaalmuur te plaatsen. Jellyfin is beschikbaar voor uiteenlopende platformen, waaronder diverse Linux-distributies, macOS, Windows. Verder is er een portable versie (voor systemen met een .NET Core-runtime) en een Docker-image. Voor bijna alle platformen is er zowel een stabiele als een minder stabiele maar recentere versie beschikbaar. In dit artikel gaan we aan de slag met de meest recente stabiele versie: Jellyfin 10.8.5. We laten je eerst zien hoe je Jellyfin op een Synology-NAS met Docker-ondersteuning installeert en vervolgens hoe je Jellyfin op een pc met Windows 11 zet. 

Jellyfin installeren op een NAS 

Als je over een NAS met Docker-ondersteuning beschikt, dan is het wel zo handig als je een mediaserver als Jellyfin op dat apparaat installeert. Immers, je NAS is waarschijnlijk (bijna) continu ingeschakeld en makkelijk bereikbaar vanuit je thuisnetwerk – en wellicht ook van buitenaf. We laten je zien hoe je dit voor elkaar krijgt op een Synology-NAS, op een DS220+ met DSM 7.0. 

Start de Docker-app in het Synology Package Center, open het onderdeel Image, klik op Toevoegen en kies Toevoegen van URL. Bij Pagina Hub of opslagplaats-URL kun je jellyfin/jellyfin of linuxserver/jellyfin invullen, afhankelijk van de gewenste image-bron. Wij kozen voor de tweede, omdat we goede ervaringen hebben met de Docker-images van de site linuxserver.io: deze zijn gestandaardiseerd, krijgen regelmatig updates en zijn vaak voorzien van degelijke documentatie. In de praktijk maakt het echter niet zoveel uit welke van beide image-varianten je installeert. Voor wie graag experimenteert: je kunt zelfs beide naast elkaar installeren, weliswaar elk op een andere lokale poort. 

Bevestig je image-keuze met Toevoegen en wacht af tot deze is geladen en je bij Kies tag de gewenste versie kunt installeren. We raden je aan hier latest te selecteren, voor de meest recente stabiele versie. In principe kun je ook voor een ‘nightly version’ gaan, maar weet dat deze wellicht minder stabiel zal zijn. Bevestig met Selecteren en wacht af tot de download compleet is (circa 800 MB voor linuxserver/jellyfin en 946 MB voor jellyfin/jellyfin). 

Configuratie container 

Selecteer het opgehaalde image in de rubriek Image en druk op Starten. Geef de container een naam (bijvoorbeeld linuxserver-jellyfin1) en klik op Geavanceerde instellingen. Op het tabblad Volume klik je op Map toevoegen en verwijs je naar de map waarin je alle media voor Jellyfin wilt plaatsen (desnoods maak je de gewenste map via Map maken). Selecteer deze en vul bij Pad koppelen het gewenste ‘mount path’ in, bij voorkeur /media. Open ook even het tabblad Poortinstellingen. Je zult zien dat de Containerpoort ingesteld staat op 8096 (voor http, voor https is dit 8920). 

Wellicht staat bij Lokale poort de optie Automatisch ingesteld, wat maakt dat je de Jellyfin-server vanaf je netwerk doorgaans op dezelfde poort als de containerpoort kunt bereiken, maar je kunt hier dus zelf ook een andere lokale poort intikken als je hier de voorkeur aan geeft. Dit hebben wij bij wijze van experiment gedaan om de twee image-varianten op verschillende poorten te laten draaien. Bevestig met Toepassen. 

Je vindt het toegevoegde image nu terug in de rubriek Container waar je die kunt in- en uitschakelen. Rechtsklik op je container en kies Details voor alle relevante informatie, op de tabbladen Overzicht, Proces, Logboek en Terminal. 

Als het goed is, kun je de mediaserver nu bereiken vanuit je netwerk door in je browser <ip-adres-nas>:<ingesteld-lokaal-poortnummer> in te tikken, bijvoorbeeld: http://192.168.0.105:8096. Hoe het verdergaat, lees je vanaf paragraaf 4. 

Jellyfin installeren in Windows 

Heb je geen NAS, dan kun je Jellyfin natuurlijk ook op een eventueel wat oudere pc installeren. Die moet dan natuurlijk wel zijn ingeschakeld om media via de server te kunnen streamen. Dit kan zowel op Linux, macOS als Windows. We nemen een pc met Windows 11 als voorbeeld. 

Download het installatiebestand (van de stabiele versie) via Jellyfin Stable Windows Archives en start het met een dubbelklik. Klik op Next en I Agree. In het volgende venster moet je kiezen tussen Basic Install en Install as a Service. Deze laatste is iets handiger aangezien je dan niet bij Windows hoeft aangemeld te zijn om de server toch te kunnen bereiken, maar het maakt het delen van bibliotheken wel iets lastiger (zie ook de volgende paragraaf) en mogelijk werkt hardware-acceleratie dan niet (meer informatie hierover vind je via jellyfin.org. 

Bevestig met Next en stel de installatie- en de datamap in. Had je voor Install as a Service gekozen, dan laat je het best Use Network Service account geselecteerd en plaats je een vinkje bij Start Service after Install. Je start de installatie met de knop Install. 

Als het goed is, laat de mediaserver zich nu vanaf een browser op die pc bereiken via http://localhost:8096. 

Basisconfiguratie van Jellyfin 

De eerste keer dat je de webinterface van Jellyfin start, moet je nog een en ander configureren. Allereerst wordt om de weergavetaal gevraagd. Standaard staat deze ingesteld op English, maar wij kiezen voor Nederlands. Druk op Volgende en vul de velden Gebruikersnaam en Wachtwoord (2x) in voor het beheerdersaccount. Klik op Volgende voor het beheer van je mediabibliotheken. Klik hier op Voeg Media Bibliotheek toe, duid het beoogde Inhoud type aan, zoals Films, Muziek, Series of Foto’s en vul een Weergave naam in. Klik op het plusknopje bij Mappen en verwijs naar de gewenste mediamap(pen) voor deze bibliotheek. Je kunt hier tevens een UNC-pad naar een gedeelde netwerkmap invullen, zoals \\nas\toon\jellyfin\films. 

Verschijnt er een foutmelding over een ontoegankelijk pad, dan heb je wellicht een installatie als een service gekozen. Deze draait namelijk onder een specifiek account (doorgaans Network service) en dit account heeft wellicht geen toegang tot de beoogde map. Dit kun je oplossen door de machtigingen van die map aan te passen door het contextmenu van die map in de Verkenner te openen, Eigenschappen te kiezen en op het tabblad Beveiliging via Toevoegen de gebruiker NETWORK SERVICE de benodigde rechten toe te kennen. Klik op OK om je bibliotheek te maken, waarna je eventueel nog andere bibliotheken kunt toevoegen. 

Bibliotheekconfiguratie 

Een bibliotheek toevoegen kan dus zo eenvoudig zijn, maar dan ga je wel voorbij aan enkele interessante opties en functies. Klik maar even op het knopje met de drie puntjes bij zo’n toegevoegde bibliotheek. Naast opties als Naam wijzigen, Scan bibliotheek en Verwijderen vind je hier ook Bibliotheek beheren. Wanneer je die optie selecteert, kun je mappen verwijderen en toevoegen, maar ook diverse opties instellen, afhankelijk van het eerder ingestelde inhoudstype. We bekijken er enkele. 

Zo plaats je het best een vinkje bij Prefereer ingesloten titels boven bestandsnamen wanneer de bestandsnamen van je media de bestandsinhoud niet duidelijk genoeg maakt. Plaats je bij Metadata Opslag een vinkje bij Nfo, dan zal Jellyfin de metadata en de afbeeldingen naar de mappen van je media kopiëren in plaats van die in zijn eigen programmamap te bewaren. Vind je zulke NFO-bestanden wat ontsierend, dan laat je dit vinkje beter weg. 

Verder kun je ook afbeeldingen bij video’s laten downloaden, waarbij je via de optie Afbeeldingen opslaan in mediamappen instelt of die in de mediamappen zelf mogen terechtkomen. 

Onderaan geef je aan wat er met hoofdstukafbeeldingen van video’s en films dient te gebeuren. Plaats je een vinkje bij Inschakelen uitpakken van hoofdstuk afbeeldingen, dan kun je scènes makkelijker herkennen tijdens het voorwaarts spoelen. Houd er wel rekening mee dat het aanmaken van zulke selectiemenu’s behoorlijk intensief is en enkele extra GB’s aan schijfruimte kan vergen. 

Verdere configuratie 

Ben je klaar met je bibliotheken, dan kun je vanuit het venster de bibliotheken op Volgende drukken en de globale taal- en landinstelling selecteren, zoals Dutch; Flemish en Belgium of Netherlands. De landkeuze heeft trouwens ook een effect op de leeftijdscategorie: zie de volgende paragraaf). In het volgende venster geef je aan of je ook connecties op afstand met je Jellyfin-server wilt toestaan. Het vinkje bij Schakel automatisch poort vertalen in (lees: activeer UPnP) laat je het best weg. Het lijkt ons veiliger dat je dan via een VPN-verbinding werkt of dat je zelf de poort in je router gaat doorlussen. Klik op Volgende en rond de configuratie af met Voltooien. Na je aanmelding met je beheerdersaccount klik je dan op het menu (het knopje met de drie streepjes links boven) om het hoofdmenu te openen. 

Gebruikers 

In dit hoofdmenu tref je onder meer de rubriek Administrator aan. Selecteer hier Dashboard voor allerlei technische informatie over je serverinstallatie, zoals het versienummer, het aantal actieve apparaten en gebruikers, het ip-adres, de paden enzovoort. Je vindt hier tevens knoppen om de server af te sluiten en te herstarten. 

Behalve Dashboard vind je in de linkerkolom onder meer het menu Gebruikers. Hiermee kun je extra personen, zoals andere gezinsleden, toegang geven tot de mediabibliotheken van Jellyfin. Klik hiervoor op de plus-knop naast Gebruikers, vul de velden Naam en Wachtwoord in en plaats een vinkje bij de bibliotheken waar de gebruiker toegang tot mag krijgen. Of je plaatst meteen een vinkje bij de optie Toegang tot alle bibliotheken inschakelen. Bevestig met Opslaan. 

Druk op het knopje met de drie puntjes naast een gebruiker en kies Openen om in detail alle rechten en andere opties in te stellen. Zo bepaal je op het tabblad Profiel welke diensten en functies die mag gebruiken, zoals: 

- Externe verbindingen met deze server toestaan; 

- Deze gebruiker kan de server beheren; 

- Media afspelen toestaan; 

- Wissen van media toestaan van [kies bibliotheek] enzovoort. 

Voor kinderen kan het tabblad Ouderlijk toezicht nuttig zijn. In het uitklapmenu bij Maximaal toegestane kijkwijzer classificatie kun je namelijk een leeftijdscategorie instellen, zoals NL-AL, BE-12 enzovoort, afhankelijk van het gekozen land. Bij Blokkeer items met geen of niet herkende beoordelingsinformatie kun je specifieke media als Films en Series blokkeren indien die geen leeftijdsaanbeveling bevatten. 

Extra instellingen en opties 

Er is nog een hele reeks andere instellingen. Zo vind je bij Server / Afspelen onder meer opties om hardware-acceleratie in te schakelen voor het transcoderen van video, althans voor compatibele grafische kaarten van onder meer Nvidia, AMD en Intel. Je zult zelf moeten uitzoeken wat voor de gpu de optimale instellingen zijn. Op het tabblad Streamen stel je eventueel een bitrate-limiet (in Mbps ofwel Mbit/s) in om te vermijden dat externe apparaten die videostreams van je Jellyfin-server opvragen, teveel bandbreedte vereisen. 

In de rubriek Apparaten / DNLA bepaal je of de Jellyfin-server ook als DLNA-server mag optreden, zodat UPnP-compatibele apparaten op je netwerk door de media kunnen navigeren om deze af te spelen. Bij Standaard gebruiker leg je vast van welke gebruiker de bibliotheken standaard op de aangesloten apparaten moeten worden weergegeven. In de rubriek Geavanceerd / Netwerken kun je onder meer het lokale https-poortnummer aanpassen (standaard is dit 8920) en ook het SSL-certificaatpad evenals het bijbehorende wachtwoord invullen. Is hier de optie Externe verbindingen met deze server toestaan aangevinkt, dan kun je bij Externe IP-adressen filter eventueel nog kwijt welke ip-adressen op afstand met je Jellyfin-server mogen verbinden. 

Interessant is tot slot de rubriek Geavanceerd / Logboeken: als de logfunctie is geactiveerd, krijg je hier toegang tot logboeken die op dagelijkse basis worden bijgehouden, wat nuttig kan zijn bij het oplossen van problemen. 

Plug-ins 

Helemaal onderaan vind je ook de rubriek Plug-ins, waar standaard al een handvol plug-ins geïnstalleerd is: AudioDB, MusicBrainz, OMDb, Studio Images en TMDb. Op het tabblad Catalogus zijn er nog dertig plug-ins beschikbaar, opgedeeld in rubrieken als Live TV, Metadata en Notifications. In veel gevallen volstaat het op zo’n plug-in te klikken en daarna op Install te klikken, waarna je de server in de meeste gevallen even moet herstarten. Je vindt de toegevoegde plug-in vervolgens op het tabblad Mijn Plugins, waar je de gewenste server verder kunt configureren via het bijbehorende knopje met de drie puntjes en de optie Instellingen. 

We nemen de plug-in Open Subtitles even als voorbeeld. Klik hierop en klik op Install. Herstart je server, ga naar Plug-ins / Mijn plugins en klik op de drie puntjes bij Open Subtitles. Vul je de velden Gebruikersnaam en Wachtwoord in van je account bij www.opensubtitles.com (zonder API kun je tot twintig ondertitels per dag downloaden). Dit regel je via Bibliotheken, waar je bij een filmbibliotheek op de knop met de drie puntjes klikt en Bibliotheek beheren kiest. Na de installatie van Open Subtitles kun je onderaan alle nodige instellingen kwijt met betrekking tot het downloaden en weergeven van ondertitels. 

Client-app 

Je server is nu helemaal in orde en ook je bibliotheken zijn inmiddels aardig aangevuld. Mooi, maar je wilt natuurlijk van al deze media kunnen genieten. Dit kan vanuit je browser, door te surfen naar <ip-adres-server>:<serverpoort>, bijvoorbeeld http://192.168.0.105:8096. Je hoeft hier maar een bibliotheek te openen en aan te geven wat je wilt afspelen. 

Alleen hoef je dit niet per se vanuit je browser te doen. Er zijn namelijk ook diverse client-apps voor Jellyfin beschikbaar. Je vindt een overzicht op https://jellyfin.org/clients, zowel voor smart-tv’s en mediaspelers als Roku, Android TV, Google Cast en AirPlay, maar ook desktop-apps als Kodi en Jellyfin Media Player, en mobiele apps voor onder meer iOS, iPadOS en Android. 

We nemen de Android-app als voorbeeld. Instaleer Jellyfin vanuit de Google Play Store (deze app vereist wel Jellyfin Server 10.7 of hoger). Start de app. Bevindt je smartphone zich in hetzelfde netwerk als je Jellyfin-server, tik dan op Kies Server. Als het goed is, verschijnt de server bij Beschikbare servers en hoef je die maar te selecteren om, na een correcte aanmelding, de media te kunnen bekijken en af te spelen op je apparaat. 

Je kunt natuurlijk ook handmatig het ip-adres of de hostnaam met de juiste serverpoort intikken om een verbinding te maken. In de app tref je als het goed is tevens de knop Afspelen op aan, waarmee je de media onder meer naar je Google Chromecast kunt streamen. Veel kijk- en luisterplezier met Jellyfin! 

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.