ID.nl logo
Review TCL 65C835 - Subtopper met ambities
Huis

Review TCL 65C835 - Subtopper met ambities

Alhoewel vlaggenschepen de grote blikvangers zijn, loont het altijd om een kijkje te nemen bij de subtoppers zoals deze TCL 65C835. Die modellen leveren vaak uitmuntende prestaties voor een heel scherpe prijs. Tijd dus voor een uitgebreide review.

Fantastisch
Conclusie

We vinden deze TCL een opmerkelijk goede all-rounder die ook nog eens prima geprijsd is. Hij levert uitstekend contrast, een belangrijk punt nu OLED-tv’s steeds goedkoper worden. Maar hij combineert dat ook nog eens met zeer helder beeld en rijke kleuren. Daarmee presteert hij in bijna alle kijkomstandigheden uitstekend voor films en tv-reeksen.  Ook sport- en gamingfans zullen in hun nopjes zijn met die prestaties. Zij krijgen bovendien een 120 Hz-paneel met goed bewegingsscherpte, en voor de gamers zijn de HDMI-aansluitingen van alle nodige features voorzien, pc-gamers genieten zelfs van een 144 Hz refreshrate. Onkyo voorzag de tv van een krachtige audio-oplossing en Google TV geeft je toegang tot een nagenoeg alle streaming-apps en features die je maar wenst. 

Plus- en minpunten
  • Uitstekende local dimmig levert mooi contrast
  • Hoge piekhelderheid en ruim kleurbereik
  • Prachtige HDR-beelden
  • Ondersteunt Dolby Vision IQ én HDR10+
  • HDMI 2.1-aansluitingen met veel gaming features
  • Mooie audioprestaties, Dolby Atmos
  • Extra login vereist met TCL-account
  • Google TV is minder goed te personaliseren

TCL 65C835

  • Adviesprijs: 1.499 euro
  • Wat: Ultra HD LCD-tv (miniled, quantum dots, local dimming)
  • Schermformaat: 65 inch (165 cm)
  • Aansluitingen: 4x HDMI (2x v2.0 (18Gbps), 2x v2.1 (48 Gbps), eARC/ARC, ALLM, VRR, HFR 4K120), 1x composiet video + stereo cinch, 1x optisch digitaal uit, 1x USB, 1x hoofdtelefoon, 2x antenne, Bluetooth
  • Extra’s: HDR10, HLG, HDR10+, Dolby Vision IQ, WiFi (802.11ax) ingebouwd, Google TV (11), AirPlay 2, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot
  • Afmetingen: 1.447 x 867 x 320 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 26,3 kg (incl. voet)
  • Verbruik: SDR 136 (G) / HDR 300 watt (G)

Baanbrekende ontwerpen moet je niet zoeken in deze categorie, maar mooi afgewerkt zijn ze vaak wel. De C835 is geen hyperslanke tv, al had je dat misschien gehoopt gezien de naam “miniled”, maar de donker titaniumkleurige afwerking, het subtiele kader en de stevige voet zorgen voor een knap uiterlijk. We merken vooraan ook het Onkyo logo, en achteraan een flinke woofermodule dus we kijken nu al uit naar de audioprestaties.

TCL is zeker niet zuiniger op de aansluitingen dan concurrenten. Van de vier HDMI-aansluitingen zijn er twee die de volledige HDMI 2.1-bandbreedte van 48Gbps leveren. Ze ondersteunen ALLM, VRR (HDMI VRR en AMD Freesync Premium) en 4K120, en hebben een lage input-lag van 17,2 ms (in 4K60) en 7,6 ms (in 2K120). TCL heeft de ARC/eARC functie op een van de HDMI 2.0-aansluitingen geplaatst. Dat is een slimme aanpak, want zo verlies je geen HDMI 2.1-aansluiting als je soundbar aansluit. Het verbaast ons dat concurrenten dat niet doen. 

De lijst bevat verder één USB-aansluiting, een composiet video en stereo cinch audio ingang, optische digitale uitgang en een hoofdtelefoonuitgang. Ethernet, wifi en bluetooth zijn uiteraard ook van de partij. De C835 heeft een enkelvoudige tv-tuner, en hou er rekening mee dat je niet kan opnemen naar USB harde schijf of live tv pauzeren. 

Een kleine opmerking: de stroomkabel is vrij dicht bij de rand geplaatst. We zien die liever wat dieper achter het toestel zodat hij niet per ongeluk voorbij de rand van het scherm zichtbaar is.

Indrukwekkende contrastprestatie

Nu OLED-modellen steeds goedkoper worden is het meer dan ooit de belangrijkste opdracht voor een LCD-tv om een goed contrast voor te leggen. Daarvoor vertrouwt TCL op een VA-paneel en miniLED-achtergrondverlichting met local dimming. De achtergrondverlichting is onderverdeeld in 24x12 (288) zones die door de tv afzonderlijk aangestuurd worden. 

Dat lijken er relatief weinig vergeleken bij andere modellen die richting 1.000 zones gebruiken, maar toch legt de C835 verrassend goede resultaten voor. TCL toont zo dat niet alleen het aantal zones is dat belangrijk is. Op de eerste plaats heeft het VA-paneel zelf al een uitstekend contrast, het beste zelfs dat we ooit al zagen. Daarnaast stuurt de TCL de achtergrondverlichting aan in 12 bit, waardoor het zeer fijne controle heeft over hoeveel licht het uitstuurt in elke zone. 

Die twee factoren samen, gecombineerd met een slim algoritme leveren echt indrukwekkende resultaten. Niet alleen slaagt de tv er in om zonegrenzen bijna volledig te verbergen, hij toont ook erg veel schaduwnuances in donkere beelden. En lichtaccenten in donkere beelden worden niet overduidelijk gedimd. Enkel in HDR, wanneer je echt het uiterste vraagt van het scherm, zoals bijvoorbeeld vuurwerk tegen een nachtelijke hemel, kan je vaag de zonegrenzen zien. 

Houd ook rekening met de kijkhoek. Wie niet centraal voor het scherm zit, kan contrast en helderheid wat zien dalen maar kleur blijft goed bewaard.

Helder en kleurrijk

Maar contrast is zeker niet het enige sterke punt van deze tv. Die miniLEDs kunnen ook flink wat helderheid genereren. De TCL tikt gemakkelijk de 1.500 nits aan, en dat in een goed gekalibreerde beeldmode. Dat is een prestatie waar we twee jaar geleden nog voor naar een topmodel moesten kijken. Zelfs op een volledig wit beeld haalt hij nog ongeveer 640 nits. Voor een breed kleurbereik vertrouwt TCL op quantum dot-technologie, het resultaat van 93% P3 is ruim voldoende voor indrukwekkende HDR-beelden.

Veel licht, veel kleur, en prima contrast, de basis is er. Maar een tv moet dat ook in goede banen leiden om er de beste HDR-beelden uit te halen. Met ondersteuning voor Dolby Vision en HDR10+ zit je alvast gebeiteld voor de beste HDR-formaten. Maar ook voor HDR10 zet de TCL knappe prestaties neer. 

Hij houdt niet alleen rekening met de HDR10-metadata, maar kan dankzij “Dynamic Tonemapping” ook goed inschatten hoe hij het beeld toch nog kan verbeteren. Zo krijg je zeer levendige HDR-beelden met veel schaduwnuance, witdetail en intense kleuren. Tijdens de test verloor de tv nog wat contrast door dynamic tonemapping, maar een software update heeft dat probleem verholpen.

In de Movie-beeldmodus is de kalibratie overigens zowel in SDR als HDR erg goed. De kleine afwijkingen vallen allemaal binnen de aanvaardbare grenzen. In HDR is het beeld een tikje te helder en neigt de kleurtemperatuur naar een wat koel resultaat. Mocht je de TCL willen laten kalibreren, dan kan dat via Portrait Displays Calman zelfs automatisch.

Beeldverwerking met een snufje AI

Elke fabrikant maakt ondertussen gebruik van AI-gebaseerde algoritmes. Ook TCL doet dat, en met goed resultaat. De upscaling haalt erg veel detail uit het beeld, maar zolang je de scherpte op nul laat staan leek het beeld ons iets te zacht. Geef de scherpte daarom een zetje tot aan vijf.

Ruisonderdrukking werkt prima, behalve dan voor MPEG-ruis. Dat is de blokvorming die je ziet in zwaar gecomprimeerde video. Daar weet de processor weinig aan te doen. Een opvallend goed punt is dat de TCL ook kleurbanden in zachte kleurovergangen vrij goed weg werkt. Het 120 Hz-paneel zorgt voor hele mooie bewegingsscherpte die enkel het fijnste detail verbergt omdat bewegende voorwerpen een lichtjes vage rand hebben. 

Er is een Black Frame Insertion techniek beschikbaar om dat laatste detail toch te tonen, maar het beeld heeft dan een irritante flikkering. Wie de panbeelden graag zo vloeiend mogelijk maakt kan motion interpolation activeren, maar de processor kan niet altijd het gestotter weg werken.

Onkyo staat in voor de audio

Onkyo koos voor deze TCL een 2.1 opstelling met twee maal tien Watt downfiring luidsprekers en een 20 W subwoofer achteraan. Jammer, het model vorig jaar had een meer prominente voorwaarts gerichte soundbar onder de tv. Toch blijven de prestaties puik. Uit die configuratie haalt de tv heel wat volume, ruim voldoende om je filmsoundtracks de kamer te laten vullen. 

Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar beschikt niet over upfiring speakers. Je hoort dus wel een mooi ruimtelijk effect, maar je zit er niet echt midden in. Er is voldoende bas om klank wat pit te geven. Voor meer gewoon muziekplezier schakel je Dolby Atmos beter uit. 

Met Google TV

Tijdens de installatie van Google TV vraagt TCL je niet alleen om een Google-account (uiteraard nodig voor de Google Play-store) maar ook om een TCL-account. Alhoewel die laatste weinig of geen meerwaarde biedt (je kan de TCL Home app gebruiken) is hij wel verplicht. Dat hadden we, in het kader van privacy en keuzevrijheid, toch liever optioneel gezien. 

De interface navigeert erg vlot en apps starten snel. Google TV levert een heel uitgebreid content-aanbod waardoor je bovendien ook kunt navigeren op basis van genre. De TCL is ook uitgerust met Airplay 2, en is Google Stadia Certified. Gamers krijgen een handige Game Bar om snel instellingen na te kijken en aan te passen. Voor pc-gamers ondersteunt het paneel zelfs 144 Hz refreshrate. Een multiview-functie is ook een leuk extraatje als je beeld van de tv wil combineren met beeld van je smartphone. Maar dat werkt helaas enkel met TCL-telefoons.

De nieuwe TCL remote werkt via bluetooth. Hij is een pak eenvoudiger dan de oude remote (die je overigens ook in de doos vindt) en heel wat handiger voor een moderne tv-kijker die regelmatig streamingdiensten gebruikt.

Conclusie

We vinden deze TCL een opmerkelijk goede all-rounder die ook nog eens prima geprijsd is. Hij levert uitstekend contrast, een belangrijk punt nu OLED-tv’s steeds goedkoper worden. Maar hij combineert dat ook nog eens met zeer helder beeld en rijke kleuren. Daarmee presteert hij in bijna alle kijkomstandigheden uitstekend voor films en tv-reeksen. 

Ook sport- en gamingfans zullen in hun nopjes zijn met die prestaties. Zij krijgen bovendien een 120 Hz-paneel met goed bewegingsscherpte, en voor de gamers zijn de HDMI-aansluitingen van alle nodige features voorzien, pc-gamers genieten zelfs van een 144 Hz refreshrate. Onkyo voorzag de tv van een krachtige audio-oplossing en Google TV geeft je toegang tot een nagenoeg alle streaming-apps en features die je maar wenst. 

▼ Volgende artikel
Zo zorg je ervoor dat jouw vriezer optimaal koelt
© qwartm
Huis

Zo zorg je ervoor dat jouw vriezer optimaal koelt

Een vriezer die goed en efficiënt vriest, heeft allerlei voordelen. Zo is het gunstig voor je gezondheid, omdat bacteriën in een ijskoude vriezer minder kans krijgen. Ook bespaar je energie én hoef je je vriezer minder vaak te ontdooien. Met een paar simpele stappen zorg je ervoor dat jouw vriezer optimaal koelt.

Wil je dat je diepvriesproducten zo lang mogelijk vers blijven en je je vriezer niet steeds hoeft te ontdooien? Dan is het belangrijk dat je vriezer efficiënt koelt, zodat er zo min mogelijk ijsvorming in het vriesvak ontstaat. Dit artikel vertelt je hoe je dat voor elkaar krijgt. • Het instellen van de juiste temperatuur • Slim invriezen • Goed vullen (maar niet te vol) • Regelmatig ontdooien • De condensor schoonmaken

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aankoop van een nieuwe vriezer

De juiste temperatuur

Een goedwerkende vriezer begint met het instellen van de juiste temperatuur. Is je vriezer te warm, dan bederft voedsel sneller en zal er door het overtollige water sneller ijsvorming in het vriesvak ontstaan. In principe zijn alle temperaturen onder de -18°C goed, maar hoe kouder je je vriezer instelt, hoe meer energie hij verbruikt. Met een temperatuur van -18°C bewaar je je voedsel veilig, blijven voedingsstoffen lang behouden én ben je energiezuinig bezig. Veel vriezers beschikken over een ingebouwde thermostaat, vaak in de vorm van een draaiknop, waarop je de temperatuur kunt instellen. Heeft jouw vriezer dit niet, dan kun je een losse thermometer aanschaffen om de temperatuur in je vriezer te controleren.

Slim invriezen

Ook de manier waarop je je eten invriest, heeft veel invloed op hoe efficiënt jouw vriezer koelt. Zo laat voedsel dat nog warm is de temperatuur in je vriezer snel stijgen, waardoor voedingsmiddelen sneller bederven en je te maken kunt krijgen met ijsvorming. Het is dus verstandig om je kliekjes eerst op kamertemperatuur te laten komen voor je ze in de vriezer stopt. Om ervoor te zorgen dat het eten snel de juiste temperatuur bereikt, is het daarnaast beter om kleine porties in te vriezen. Let er daarbij op dat je luchtdichte bakjes of zakjes gebruikt, want als ingevroren eten in contact komt met lucht kan er vriesbrand op voedingsmiddelen ontstaan.

©qwartm

Een beetje overzicht in je vriezer is ook wel zo fijn. Zo weet je exact wat waar staat en hoef je de deur van de vriezer niet elke keer onnodig lang open te laten staan. Daarmee maak je het voor je vriezer een stuk makkelijker om de temperatuur vervolgens weer omlaag te krijgen. Je kunt bijvoorbeeld producten die je als eerste gebruikt voorin je vriezer zetten en overige producten meer naar achteren. Of plak labels op je bakjes met de data waarop je de producten hebt ingevroren. Ook kun je regelmatig even kijken welke producten weggegooid kunnen worden, zodat het geen rommeltje wordt in je vriezer.

Handig: invriezen in diepvriesbakjes

Dan kun je lekker stapelen!

Goed vullen (maar niet te vol)

Is jouw vriezer vaak maar voor de helft gevuld? Dat is zonde, want een halfvolle vriezer verbruikt veel onnodige energie. Misschien vind je in je keuken nog wat groente of fruit dat je niet van plan bent om op korte termijn op te eten. Mocht dat niet het geval zijn, dan kun je altijd een paar halfgevulde waterflessen in je vriezer leggen. Voor het afkoelen van producten (massa) hoeft een vriezer namelijk minder hard te werken dan voor het afkoelen van lucht. En omdat producten koude lucht goed vasthouden, gaat er bij het openen van je vriezerdeur minder kou verloren. Let op: een te volle vriezer is ook niet goed, want dit belemmert de luchtcirculatie en veroorzaakt ongelijke temperaturen in je vriezer.

Regelmatig ontdooien

IJsvorming beperkt niet alleen de ruimte in je vriezer, maar maakt ook dat het apparaat minder efficiënt gaat werken. IJs op de wanden van je vriezer werkt namelijk als een soort isolatielaag, waardoor het apparaat minder goed in staat is om warmte naar buiten af te voeren. Daar komt nog bij dat als ijsvorming zich op voedsel nestelt, vooral als dat niet luchtdicht is ingepakt, er vriesbrand op voedingsmiddelen kan ontstaan. Heeft jouw vriezer geen No Frost-functie? Dan moet je helaas zelf regelmatig aan de bak om het ijs uit je vriezer te verwijderen. Om het ontdooiingsproces te versnellen, kun je een bak met heet water in de vriezer plaatsen of het ijs met een föhn verwarmen. Als je je vriezer toch ontdooit, maak 'm dan meteen goed schoon. Ook op vuil in je vriezer kan namelijk ijs of rijp ontstaan.

©Thomas Heitz

De condensor schoonmaken

Maak tot slot, als dat mogelijk is, de condensor van je vriezer regelmatig schoon. De condensor is het zwarte rooster aan de achterkant van je vriezer dat ervoor zorgt dat warmte goed wordt afgevoerd. Zit de condensor vol met stof of vuil, dan blijft warmte in je vriezer circuleren. De condensor kun je eenvoudig schoonmaken met een zachte borstel of met een stofzuiger met borstel-opzetstuk.

▼ Volgende artikel
Android-smartphone zónder Google? Zo doe je dat
© ltyuan - stock.adobe.com
Huis

Android-smartphone zónder Google? Zo doe je dat

Op een smartphone met Android wordt standaard alles aan je Google-account gekoppeld. Daardoor weet het bedrijf heel wat over jou en niet iedereen voelt zich daar goed bij. Gelukkig zijn er ook manieren om Android te gebruiken zonder dat je Google volledige inzicht in je digitale leven geeft, bijvoorbeeld met de alternatieve firmware LineageOS met microG.

In dit artikel laten we zien hoe je een Android-smartphone in kunt stellen zonder gebruik te maken van Google:

• Installeer LineageOS for microG • Configureer microG • Zorg ervoor dat je pushnotificaties kunt ontvangen • Installeer Local GSM Location zodat apps locatiegegevens kunnen opvragen • Installeer apps via F-Droid en Aurora Store

Mag het iets minder rigoureus? Lees dan: Ontsnap aan Googles ecosysteem

Wanneer je een Android-smartphone of -tablet installeert, is aanmelden met een Google-account een van de eerste dingen die je doet. Vanaf dat moment zijn alle Google-apps zoals Gmail, Google Maps, Chrome, Google Calendar en Google Play op je apparaat aan je account gekoppeld. Handig … maar zo krijgt Google wel heel veel controle over je digitale leven.

In principe kun je op je Android-apparaat gewoon geen Google-account aanmaken en alternatieve apps installeren. Maar omdat het hele besturingssysteem rond Google-componenten is gebouwd, is dat knap lastig. Dan installeer je beter een alternatieve Android-firmware die geen koppeling met het Google-ecosysteem heeft ingebouwd. In dit artikel doen we dat met LineageOS en microG, en hebben we het ook over enkele andere mogelijkheden.

1 Android Open Source Project

Voordat we naar die alternatieven kijken, moeten we het even hebben over hoe die mogelijk zijn als Google-diensten zo nauw met Android verweven zijn. De basis van Android bestaat uit het Android Open Source Project (AOSP). Dit is een volwaardig mobiel besturingssysteem waarvan de broncode beschikbaar is onder een opensource-licentie. Fabrikanten van Android-apparaten voegen hier drivers aan toe om Android op hun hardware te laten werken, en vaak nog eigen aanpassingen. Andere belangrijke componenten die we in een Android-systeem verwachten, zoals Google Play Services, zijn niet opensource. Wanneer je een Android-telefoon koopt, staat daarop dus een besturingssysteem dat door de fabrikant is gecreëerd op basis van AOSP, Google Play Services en eigen aanpassingen.

LineageOS is een project dat de broncode van AOSP neemt en daar extra functionaliteit aan toevoegt, vaak met de focus op aanpasbaarheid, beveiliging en privacy. De nieuwste versie is LineageOS 21, gebaseerd op Android 14. Het biedt voor zo’n tweehonderd apparaten installeerbare images met de drivers van de fabrikanten ingebouwd. Staat je toestel niet in de lijst met apparaten, dan kun je LineageOS helaas niet installeren. De apps van Google zijn (net zoals Google Play Services) hierin niet opgenomen, omdat de licentie dat niet toestaat. Die kun je wel achteraf installeren, waarna je je met een Google-account kunt aanmelden en LineageOS zoals de standaard Android-versie op je telefoon is te gebruiken.

LineageOS ondersteunt zo’n tweehonderd apparaten.

2 MicroG

Nu zou je denken dat je zonder de apps van Google wel verder kunt, maar dat is helaas niet het geval. Google heeft gaandeweg meer en meer functionaliteit van AOSP naar Google Play Services en andere propriëtaire componenten verplaatst. Die vereisen een Google-account of tracken je op een andere manier. En heel wat Android-apps maken van deze propriëtaire componenten gebruik. Als je die apps op LineageOS zonder Google-apps installeert, dan zouden die in het beste geval maar deels werken en in het slechtste geval starten ze niet eens op.

Het project microG biedt hier een oplossing voor. Dit is een opensource-project dat allerlei propriëtaire Android-componenten van Google her-implementeert. Zo biedt GmsCore een alternatieve implementatie voor Google Play Services. Ook Google Cloud Messaging (voor pushnotificaties) en geolocalisatie zijn op deze manier mogelijk. De versies van microG kun je dan op bijvoorbeeld LineageOS gebruiken, waardoor allerlei Android-apps toch weer werken zonder dat je een Google-account of Google-apps nodig hebt.

Het microG-project her-implementeert een deel van Google Play Services.

3 LineageOS met microG

Helaas kun je microG niet zomaar op LineageOS installeren. MicroG werkt namelijk alleen op een Android-versie met ‘signature spoofing’. Die truc zorgt ervoor dat de componenten van microG zich als Google Play Services kunnen voordoen, waardoor apps er mee samenwerken zonder dat ze weten dat het niet om een officiële Google-dienst gaat. Maar de ontwikkelaars van LineageOS hebben om diverse redenen besloten om signature spoofing niet op te nemen.

Er zijn manieren om een al geïnstalleerd Android-systeem te patchen zodat het signature spoofing ondersteunt. MicroG biedt ook zijn eigen versie van LineageOS aan: LineageOS for microG. Die versie heeft een minimale vorm van signature spoofing ingebouwd die alleen geprivilegieerde systeem-apps toelaat om de spoofing-permissie te gebruiken en alleen na toestemming van de gebruiker. LineageOS for microG ondersteunt exact dezelfde apparaten als LineageOS en verspreidt twee keer per maand over-the-air-updates.

LineageOS for microG biedt een opensource Android-versie zonder Google-apps.

Alternatieven voor LineageOS/microG

/e/OS Zo is /e/OS op dezelfde combinatie van LineageOS met microG gebaseerd, maar voegt daar nog een privacygerichte standaardconfiguratie aan toe. Je kunt /e/OS zelf installeren op een ondersteunde telefoon, of een telefoon bij Murena kopen met /e/OS voorgeïnstalleerd. De /e/ Foundation, die /e/OS ontwikkelt, sponsort sinds 2020 de ontwikkeling van microG.   Calyxos Ook Calyxos richt zich op privacybewuste gebruikers. Het heeft microG aan boord en komt met toepassingen zoals de chat-app Signal en Organic Maps, dat kaarten van OpenStreetMap gebruikt. Het ondersteunt wel minder telefoons dan de eerdergenoemde oplossingen, voornamelijk Pixel-telefoons van Google.

GrapheneOS GrapheneOS richt zich op hetzelfde publiek, maar doet dat zonder microG. In plaats daarvan kun je Google Play Services in een afgescheiden sandbox draaien voor de apps die dat nodig hebben. Het besturingssysteem ondersteunt alleen tien Google Pixel-apparaten.

Met /e/OS heb je een Android-systeem zonder Google en een privacygerichte standaardconfiguratie.

Klinkt het als te veel moeite?

De keuze in Android-smartphones is reuze

4 Installeren

De installatie van LineageOS for microG gebeurt exact hetzelfde als bij LineageOS: zoek je toestel op in de lijst met ondersteunde apparaten van de LineageOS Wiki en volg daar de installatiegids. Het enige verschil is dat je de installatiebestanden voor je apparaat niet van de website van LineageOS downloadt, maar van de downloadpagina voor LineageOS for microG. Voor de Fairphone 5 vind je die bijvoorbeeld in de map FP5.

Installeer eerst Android Debug Bridge en fastboot en volg op die pagina ook de instructies om de usb-foutopsporingsmodus op je Android-apparaat in te stellen. Daarna dien je op sommige apparaten de bootloader te ontgrendelen, zodat je alternatieve firmware kunt installeren. De instructies hangen van je apparaat af. Op sommige apparaten moet je ook nog extra partities flashen met fastboot. Let op dat je de downloadbestanden van LineageOS for microG flasht en niet degene waarnaar in de installatie-instructies van LineageOS wordt verwezen.

Daarna flash je het herstelbestand van LineageOS for microG en start je het apparaat in herstelmodus. Voer dan een factory reset uit. Nu kun je eindelijk het zip-bestand met het rootbestandssysteem van LineageOS for microG naar je telefoon flashen met de opdracht adb vanaf je computer. De stap om een Google Apps-add-on te installeren sla je over, want we willen Google juist vermijden. Herstart daarna je telefoon, waarna je in LineageOS for microG opstart.

Volg heel nauwgezet alle waarschuwingen en tips in de installatie-instructies van LineageOS.

5 Configureren

Na de eerste keer opstarten, word je verwelkomd door de configuratiewizard, waarin je onder andere je wifi-netwerk instelt. Maar in tegenstelling tot een normale Android-installatie krijg je nu niet de vraag om een Google-account in te voeren. Wanneer de initiële configuratie van LineageOS is voltooid, open je de app microG Settings. Klik dan op Self-Check. Uiteindelijk moet de hele lijst met controles aangevinkt zijn. Je moet hiervoor diverse permissies aan de app toekennen, zodat microG zijn werk kan doen.

Keer terug naar het hoofdvenster van microG Settings. Hier staan allerlei functies standaard uitgeschakeld en het is aan jou om te kiezen welke je inschakelt. Zo kun je hier een Google-account toevoegen, maar dat doen we in het kader van dit artikel juist niet. Exposure Notifications kun je niet hier inschakelen; daarvoor dien je een app te installeren die deze API gebruikt. Google SafetyNet kun je hier wel inschakelen. Sommige apps vereisen deze functie om te controleren of je Android-apparaat wel veilig is. Mocht je zo’n app gebruiken, schakel die functie dan hier in.

Geef microG alle permissies die het nodig heeft om zijn taken uit te voeren.

6 Pushnotificaties

Als je nu apps zou installeren, zou je merken dat je geen pushnotificaties krijgt. Veel apps, onder meer WhatsApp en Slack, maken hiervoor immers gebruik van Google Cloud Messaging. MicroG implementeert dit ook, maar heeft dit standaard uitgeschakeld. Om pushnotificaties naar je apparaat te kunnen sturen, moet Google je apparaat ook kunnen identificeren aan de hand van een uniek apparaat-ID. Ga daarvoor in microG Settings naar Google device registration en schakel Register device in. Standaard (in het profiel Native) genereert microG nu een ID waaruit Google je apparaattype en softwareversie kan afleiden, maar niet het serienummer. Het profiel Real geeft ook het eigenlijke serienummer aan Google door. Er zijn ook profielen om je voor een Google Nexus 5X of Motorola Moto G uit te geven, voor als je zo weinig mogelijk informatie wilt prijsgeven. Als je een Google-account hebt toegevoegd, wordt dit overigens ook bij je apparaatregistratie aan Google doorgegeven.

Nadat je apparaat bij Google is geregistreerd, tik je op Cloud Messaging en vink je Receive push notifications aan. Zodra je apps installeert die van Google Cloud Messaging gebruikmaken, komen ze hier in de lijst te staan. Als je merkt dat je notificaties met vertraging aankomen, tik dan op de drie puntjes bovenaan rechts, dan op Advanced en pas de instellingen voor pushnotificaties per netwerk aan. Zet ze bijvoorbeeld op Ping interval: 60 seconds. Maar dit is alleen nodig als de netwerkkwaliteit laag is, de standaardwaarde Automatic zou op de meeste netwerken voldoende moeten zijn.

Dankzij microG kunnen je apps ook pushnotificaties ontvangen.

7 Locatiemodules

Diverse apps vragen je locatie op, bijvoorbeeld om een relevante selectie van nabije winkels of laadpalen te tonen. Maar als ze daarvoor altijd je gps gebruiken, belast dat de batterij van je telefoon te veel. Bovendien hoeft die locatie niet altijd zo precies te zijn als van je gps. Google heeft daarvoor de component Network Location Provider, die communiceert met servers van Google om bijvoorbeeld op basis van de zichtbare wifi-netwerken te bepalen waar je apparaat zich bevindt.

In de instellingen van microG kun je ook hiervoor een alternatief instellen. Tik daarvoor op Location modules. Standaard bood microG één geolocalisatiemodule die op basis van gsm-netwerken en wifi-toegangspunten in de buurt je locatie bepaalt: Mozilla Location Service. Helaas is die dienst inmiddels stopgezet. Je kunt wel de app Local GSM Location installeren en de locatiedienst die ze aanbiedt daarna hier inschakelen.

MicroG kan ook je locatie bepalen zonder servers van Google.

8 OpenCelliD gebruiken

Tik daarna op de module en dan op Configure. Geef de app toestemming om altijd toegang tot je locatie te krijgen en daarna om bestanden op te slaan. Maak nu een gratis OpenCelliD-account door op www.opencellid.org op Sign Up te klikken. Klik op de verificatielink en dan in het dashboard op Access Tokens. Je ziet daar één toegangstoken. Klik op Show Token en kopieer die.

Open dan op je telefoon weer de configuratie van de locatiemodule, tik linksboven op het menu en dan op Advanced Settings. Vul bij OpenCellID Access Token je token in. Keer terug, open Settings en vink bij Sources de optie OpenCellID aan. Keer weer terug, tik op Database / Create Database. De module downloadt nu de locatiedatabase naar je telefoon. Op een later moment kun je altijd op Update Database tikken om de database bij te werken.

Haal locatiedata uit de database van OpenCelliD.

Geen Google, wel Apple?

Met een iPhone heb je niets te maken met het Google-ecosysteem

9 Apps installeren met F-Droid

LineageOS for microG komt standaard met F-Droid, een appwinkel voor opensource-apps. Zo kun je hiermee de app Local GSM Location installeren, maar ook apps als Aegis Authenticator voor tweefactorauthenticatie, Joplin voor todo-lijstjes, Organic Maps voor offline navigatie, Syncthing voor synchronisatie van je bestanden, apps voor Home Assistant en openHAB, en nog veel meer. Voor veel propriëtaire Android-apps bestaan er opensource-alternatieven die je in F-Droid vindt. Ook apps updaten gebeurt in F-Droid. In de instellingen kun je zelfs automatische updates instellen.

Opvallend is dat F-Droid per app de zogenoemde anti-functies toont, bijvoorbeeld of de app gebruikmaakt van een propriëtaire back-end of je activiteiten aan de makers rapporteert. Ook de door de app gevraagde machtigingen toont F-Droid bij elke app. Zo kun je op basis van de anti-functies en machtigingen beslissen of je de app wel met deze functies wilt gebruiken of voldoende vertrouwt.

F-Droid toont bij elke app de ‘anti-functies’, functies die je misschien minder leuk vindt.

10 Apps installeren met Aurora Store

Op F-Droid vind je alleen opensource-apps. Voor apps als WhatsApp, Slack, Snapchat, Instagram, TikTok, Spotify en meer heb je een andere bron nodig. Maar zonder een Google-account kan dat niet met Google Play Store. Gelukkig bestaat er een alternatief: Aurora Store. Dit is een onofficiële opensource-client voor de Google Play Store. Je kunt hiermee dus apps op de Google Play Store zoeken, downloaden en updaten. Dat kan met een Google-account, maar ook anoniem. Aurora Store koppelt je dan aan een van de vele anonieme gebruikersaccounts. Soms lukt het aanmelden niet. Probeer het dan opnieuw, dan word je aan een willekeurig ander account gekoppeld.

Net zoals in Google Play Store krijg je in Aurora Store apps te zien per categorie, inclusief lijstjes met de populairste apps of apps die voor jou zijn aangeraden. De mogelijkheden zijn minder uitgebreid dan met Google Play Store. Zo kun je geen betaalde apps downloaden of updaten. Bovendien werken heel wat in-app-functies van allerlei apps niet wanneer je Aurora Store anoniem gebruikt. Soms krijg je bepaalde apps ook niet te zien, omdat het anonieme account dat je op dat moment gebruikt van een bepaald land is waar de app niet is toegelaten. Tik in dat geval bovenaan rechts op het tandwiel, dan op Manage your account / Log uit en log weer in als Anoniem. Je krijgt dan een willekeurig ander anoniem account en kunt opnieuw proberen of je de gewenste app vindt.

Met Aurora Store download en update je anoniem apps uit de Google Play Store.

11 Alternatieven voor Google-apps

Nu je een Android-systeem zonder Google-account hebt, moet je uiteraard voor alle Google-apps nog alternatieven zoeken. Wil je onmiddellijk een heel ecosysteem, dan loont het de moeite om naar Proton te kijken. Je kunt gratis een account maken bij deze dienstenprovider die zich focust op privacy en geen toegang heeft tot je gegevens dankzij end-to-end encryptie. Voor wie meer opslag en mogelijkheden wil, biedt Proton ook betaalde abonnementen aan. De apps Proton Mail, Proton Calendar, Proton Drive, Proton VPN en Proton Pass zijn te vinden in F-Droid en Aurora Store.

Maar je hoeft jezelf niet aan één ecosysteem te verbinden. Je kunt perfect losse apps installeren (zoals de mail-app K-9 Mail) of met DAVx5 in combinatie met een CalDAV/CardDAV-server je agenda en contacten in de standaard-apps van LineageOS integreren. Als wachtwoordbeheerder kun je bijvoorbeeld de app van Bitwarden installeren, in combinatie met de server van Bitwarden of je eigen Vaultwarden-server. Voor tweefactorauthenticatie is Aegis Authenticator een goede keuze.

Als je gewend bent om je browsergeschiedenis en -tabs tussen verschillende apparaten te synchroniseren met Google Chrome, dan is er ook daarvoor een alternatief zonder Google-account. Mozilla biedt een vergelijkbare functie voor Firefox aan met Firefox Sync. Als je de Firefox-app op LineageOS installeert en een gratis Mozilla-account aanmaakt, kun je dus ook je tabs synchroniseren. Interessant om te weten is dat dit met end-to-end encryptie werkt. Mozilla krijgt dus niet te zien welke webpagina’s je bezoekt.

Proton biedt een heel ecosysteem aan van diensten met end-to-end encryptie.

Watch on YouTube