Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: RegistryFinder - Geregistreerd

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Wie een probleem ondervindt met de pc en op internet op zoek gaat naar een oplossing, zal niet zelden een lijst met instructies vinden waarin ergens een registersleutel moet worden gewijzigd. Dit is geen handeling voor onervaren computergebruikers, maar wie weet wat hij doet en betrouwbare instructies opvolgt, kan zonder veel risico een registersleutel aanpassen, aanmaken of verwijderen.

Voor dat doel heeft Windows al sinds jaar en dag Regedit (Register-editor) aan boord en dat voldoet uitstekend. Er zitten echter wel wat haken en ogen aan. Moet je bijvoorbeeld op zoek naar de naam van een programma waar je een probleem mee hebt, en komt die naam meermaals voor, dan springt Regedit van de ene naar de andere vondst. RegistryFinder is in zo’n geval handiger. Met RegistryFinder kun je zoeken in het lokale register, het netwerk en zelfs in een opgeslagen kopie. Wanneer je dat doet, krijg je een overzichtelijke lijst waar de zoekterm allemaal in voorkomt. Vervolgens kun je daarmee de gebruikelijke handelingen verrichten die Regedit ook biedt. Bovendien kun je RegistryFinder aan het contextmenu van Verkenner toevoegen om reg-bestanden mee te openen. Overigens is de vertaler van dit programma zo grondig te werk gegaan dat het programma ineens RegisterZoeker heet als je de taal op Nederlands ingesteld hebt.

©PXimport

Tip 02: Kid3 - Naamgeving

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Er zijn heel wat programma’s om mp3-bestanden mee te taggen. Vaak kunnen ze automatisch gegevens over het album, de titel en artiest uit een onlinedatabase halen, wat natuurlijk veel werk scheelt. Toch zal er de nodige muziek zijn die niet in zo’n database te vinden is en dan zul je toch echt zelf aan de slag moeten. Dat is ook het geval als de meeste muziek op je harde schijf staat, omdat de namen dan meestal niet eenduidig zijn (denk aan het gebruikelijke The Beatles of het database-technisch juistere Beatles, The).

Programma’s die automatisch gegevens kunnen ophalen, bieden uiteraard ook de mogelijkheid om tags handmatig te bewerken, maar een specialist komt daarin toch meer tot zijn recht, en Kid3 is zo’n specialist. Het aardige is dat je met Kid3 in één handeling honderden nummers van een artiest van de juiste naam kunt voorzien. Bovendien tagt Kid3 niet alleen mp3-bestanden, maar een veelheid aan formaten waaronder ook zeer exotische. Ook kan Kid3 converteren tussen verschillende standaarden voor mp3-tags, kun je bestandsnamen uit tags maken en omgekeerd en kun je afspeellijsten exporteren.

©PXimport

Tip 03: Sekaiju - Componist

Geschikt voor: Windows XP, Vista,7, 8.x, 10

Er zijn in principe twee manieren om muziek te produceren op de pc. De ene methode combineert audiobestanden, waarbij het niet uitmaakt of ze zelf opgenomen zijn of al bestaan. De andere methode werkt op basis van midi. Dit is meteen ook de oudste manier, omdat tijdens het ontstaan ervan computers nog niet snel genoeg waren voor het verwerken van grote audiobestanden. Nog steeds wordt heel veel muziek op basis van dit systeem geproduceerd en gebruiken artiesten het om live allerlei apparatuur met elkaar te laten communiceren.

Om dat zelf te kunnen doen, heb je een midi-sequencer nodig. Zoiets als Sekaiju. Alhoewel het programma van Japanse origine is, is het ook beschikbaar in het Engels. Sluit je een midi-keyboard aan op de pc (via usb), dan kun je het programma als meersporenrecorder gebruiken en de ene na de andere partij opnemen. Dat gaat natuurlijk nooit vlekkeloos en dus voorziet het programma ook in de mogelijkheid de ingespeelde partijen achteraf te bewerken. Dat kan zowel via een piaonorol als via de notenbalk. Heb je geen midi-instrument, dan kun je ook rechtstreeks componeren op de pianorol of op de notenbalk. Het afspelen van de gemaakte compositie kan via de vele instrumenten van je geluidskaart of -chip, via de meegeleverde virtuele instrumenten van Korg of Yamaha of je kunt het naar een extern midi-apparaat sturen.

©PXimport

Tip 04: VirusTotal Uploader - Bijna alwetend

Geschikt voor: Windows XP, Vista,7, 8.x, 10

Twee weten meer dan één, en dus weten zestig à zeventig nog véél meer. Tijdens het downloaden van een programma zal je virusscanner dat programma automatisch analyseren op ongewenste zaken, maar welke scanner je ook gebruikt, vaak halen ze een score van ‘slechts’ hoog in de 90%. En dus: hoe meer scanners, hoe beter de uitkomst. Het probleem is dat je meerdere virusscanners niet naast elkaar op één pc kunt installeren. En dus vertrouwen we op VirusTotal, de onlinedienst die dat wel kan. Het uploaden van een download naar die dienst vereist echter een aantal stappen die we makkelijk kunnen omzeilen met het handige VirusTotal Uploader. Dit programmaatje wordt weliswaar niet meer bijgewerkt, maar het komt van VirusTotal zelf, is dus betrouwbaar en het werkt nog altijd prima. Het nestelt zich in het contextmenu van de Verkenner, zodat je na het downloaden van een programma er eenvoudig met rechts op kunt klikken en kunt kiezen voor Send to VirusTotal. Vervolgens verschijnt automatisch de webpagina met de scanresulaten. Wie zelfs dat te riskant vindt, kan ook de url van een download vanuit de browser kopiëren, de uploader openen, de link plakken en kiezen voor Get and upload. Let daarbij wel op dat je geen ‘https’ in de url laat staan. Haal de ‘s’ even weg, anders lukt het uploaden niet.

©PXimport

Tip 05: CK-12 Flexbooks - Leerzaam

Geschikt voor: elk systeem

“Hoe meer een mens weet, hoe meer hij beseft dat hij niets weet.” Dat is een uitspraak van Socrates, en wie zijn wij om deze filosoof ongelijk te geven? Toch is het goed om je leven lang te blijven leren. Het zorgt ervoor dat je meer gespreksstof hebt dan alleen het weer en bovendien houdt het de geest scherp.

De Amerikaanse onderwijsorganisatie CK-12 biedt dan ook een gigantisch aantal online cursussen – uiteraard wel in het Engels – over een veelheid aan onderwerpen. Deze worden gepresenteerd in de vorm van zogeheten Flexbooks. Dat zijn interactieve boeken die je vorderingen bijhouden en naast tekst en afbeeldingen vaak ook video’s en overhoringen bevatten. CK-12 biedt lesmateriaal over allerlei onderdelen van de wiskunde, natuurwetenschap, natuur- en scheikunde, biologie en levenswetenschappen, sociologie en filosofie, gezondheid, geschiedenis en zelfs digitale fotografie. Is de beheersing van je Engels onvoldoende voor dergelijke kost, dan zijn er zelfs cursussen om deze taal beter onder de knie te krijgen.

©PXimport

Tip 06: Small Basic - Programmeur

Geschikt voor: elk systeem, Windows 7, 8.x, 10

Wie jarenlang op de bijrijdersstoel heeft gezeten, wil onherroepelijk een keer zelf achter het stuur. En wie altijd alleen maar programma’s van anderen heeft gebruikt, wil er op een dag misschien zelf weleens een maken.

Om de concepten te leren die een rol spelen bij het maken van een programma, bestaan er allerlei visuele programmeeromgevingen, maar echte programmeertalen werken met getypte commando’s, en ja, die moet je leren. Er is echter één taal die al jaren in omloop is en die speciaal bedoeld is als instapmodel, bekend onder de toepasselijke naam Basic. Die bestaat weer uit allerlei dialecten, en één daarvan is Small Basic.

Met Small Basic kun je op je eigen pc een enorm aantal verschillende soorten programma’s maken die gebruik kunnen maken van bedieningselementen als knoppen en invoervelden, grafische objecten, geluid, enzovoort.

Je kunt Small Basic downloaden en op je lokale pc gebruiken, maar je kunt er ook eerst mee experimenteren in de browser. Om de taal te leren zijn er tutorials en is er een Nederlandstalige handleiding.

©PXimport

Tip 07: Living Atlas - Kaartje leggen

Geschikt voor: elk systeem

Het navigatiesysteem in je auto en Google Maps zijn reuzehandig wanneer je een ritje van A naar B moet maken of wanneer je wilt weten waar zich de dichtstbijzijnde geldautomaat bevindt. Er is echter zo veel meer te weten over de omgeving waarin je je bevindt of waar je heen wilt. Zonder twijfel is een van de veelzijdigste bronnen Living Atlas.

Op de site van Living Atlas kun je kaarten bekijken van over de hele wereld en op basis van allerlei thema’s. Deze kaarten kun je bovendien op regio en thema sorteren, zodat je snel vindt wat je zoekt. Kijken we bijvoorbeeld naar eigen land, dan biedt Living Atlas een kadastrale kaart van het volledige land (scheelt weer een bezoek van de Rijdende Rechter), een gedetailleerde adreskaart en een nauwkeurige hoogtekaart. Je kunt in de Atlas ook achterhalen waar zich risicovolle objecten bevinden, hoe het zit met het bodemgebruik en de waterhuishouding. Daarnaast zijn er gedetailleerde luchtfoto’s van verschillende jaren en kun je historische topografische kaarten raadplegen. Verder zijn er kaarten die betrekking hebben op de sociale en gezondheidsaspecten van de samenleving (waaronder kaarten over de verspreiding van het coronavirus) en nog veel meer. En dat is alleen nog maar van ons eigen kikkerlandje! Genoeg te ontdekken dus.

©PXimport

Tip 08: dupeGuru - Opruiming

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, Linux, OS X

Schijfruimte is tegenwoordig zo goedkoop dat we ons nauwelijks nog druk maken om dubbele bestanden. Toch kan het geen kwaad om je opslagmedia een beetje op orde te houden. Het zorgt tenslotte wel voor een soepeler werkende pc.

Een handige hulp bij het opsporen van zulke bestanden is dupeGuru. Alhoewel bepaald niet het eerste of enige programma in zijn soort, biedt het wel de nodige voordelen ten opzichte van menig concurrent. We doelen dan vooral op de speciale modus voor muziek en afbeeldingen. Als het om muziek gaat, scant dupeGuru de tags, zodat je met een goed getagde collectie snel duplicaten van hetzelfde nummer terugvindt. Muziek wordt overigens niet inhoudelijk gescand – daarvoor zijn gespecialiseerdere programma’s beschikbaar.

Afbeeldingen worden wel ‘bekeken’ en daardoor is dupeGuru ook in staat om foto’s te vinden die ongeveer hetzelfde zijn.

©PXimport

Tip 09: ManicTime - Spion

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Het is technisch mogelijk om aan de hand van bijvoorbeeld Windows-logboeken en de browsergeschiedenis te achterhalen wat er met een computer is gebeurd in de afgelopen uren, maar echt makkelijk is dat niet. ManicTime biedt echter een oplossing. Dit programma houdt continu bij welke bestanden er zijn geopend, welke programma’s hoeveel procent van de tijd hebben gedraaid en welke websites zijn bezocht. Deze gegevens worden bovendien bij elkaar opgeteld, zodat je aan het eind van de dag bijvoorbeeld precies weet hoeveel uur je aan een bepaald document hebt gewerkt. Dat is handig voor zakelijke gebruikers die op uurbasis moeten factureren en zo snel en automatisch die gegevens kunnen inzien. Het is echter ook handig voor wantrouwige mensen die graag willen weten of er iets met hun pc is gebeurd toen ze even koffie gingen halen.

Alle gegevens worden overigens lokaal opgeslagen, dus je hoeft je geen zorgen te maken over je privacy. De veel uitgebreidere betaalde versie biedt ook de mogelijkheid om het lokale programma af te schermen, zodat echt niemand anders inzicht heeft in de gegevens.

©PXimport

Tip 10: Amateurfilm Platform - Kijkbuis

Geschikt voor: elk systeem

We kennen allemaal YouTube als plek waar je miljoenen video’s kunt bekijken, variërend van informatief en ontroerend tot absurd en overbodig. Maar lang voor de komst van YouTube maakten mensen natuurlijk al (amateur)films. Zij deelden dat werk (of dat van hun voorouders) op Amateurfilm Platform. Hier kun je dan ook allerlei oud beeldmateriaal bekijken dat door landgenoten is gemaakt (dat zijn zo’n 7.500 titels). De video’s zijn onder andere te doorzoeken op locatie en periode. Met name dat laatste leent zich uitstekend voor een nostalgisch tripje naar andere tijden.

©PXimport

Tip 11: Our World in Data - Achtergrond

Geschikt voor: elk systeem

Naast nieuwsprogramma’s en -websites zijn ook kranten een van de bronnen om op de hoogte te blijven van de actualiteit. Kranten willen daarbij gebeurtenissen nog weleens in een historisch perspectief plaatsen, maar in het journaal is daar nauwelijks ruimte voor. Het is daarom maar goed dat we Our World in Data hebben. Deze website haalt al jarenlang statistieken uit allerlei betrouwbare bronnen en laat ze vervolgens door deskundigen duiden en van commentaar voorzien. Soms gaan die statistieken over actuele zaken, zoals de coronapandemie, maar vaker bieden ze algemenere informatie, bijvoorbeeld over de wereldvoedselproductie, transport, oorlogen, enzovoort. Veel gegevens worden getoond op een wereldkaart waarop je geanimeerd de ontwikkeling van het onderwerp door de jaren heen kunt zien. Een bezoek aan deze leerzame site geeft een beter beeld van de wereldse ontwikkeling dan de waan van de dag waarin de hedendaagse media voorzien.

©PXimport

Tip 12: Scratch - Interactief

Geschikt voor: elk systeem

Programmeren doe je niet zomaar even en als je die programma’s dan ook nog interactief wilt maken, wordt het al helemaal een lastige klus. Of niet? De makers van Scratch, van het bekende Massachusetts Institute of Technology (MIT), hebben er in elk geval alles aan gedaan om het karwei zo simpel mogelijk te maken.

Scratch is een visueel programmeersysteem, wat betekent dat je geen commando’s hoeft te typen, maar gebruik kunt maken van kant-en-klare bouwstenen waarin je hooguit zelf nog wat parameters moet instellen.

Een programma bestaat uit grafische objecten die uiterlijkheden worden genoemd en die je binnen het systeem kunt maken of bewerken. Ook kunnen ze geluiden bevatten die je kunt uploaden of via een microfoon kunt maken. Met deze objecten ga je aan de slag door de visuele bouwstenen met programmacode erop los te laten. Deze spreken meestal voor zich. Zo kun je aan een object het blok Ga naar toewijzen en daarin coördinaten invullen.

De vele programmavoorbeelden op de site kun je niet alleen uitvoeren maar ook bewerken, zodat snel duidelijk is hoe een en ander werkt.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.