Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: RegistryFinder - Geregistreerd

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Wie een probleem ondervindt met de pc en op internet op zoek gaat naar een oplossing, zal niet zelden een lijst met instructies vinden waarin ergens een registersleutel moet worden gewijzigd. Dit is geen handeling voor onervaren computergebruikers, maar wie weet wat hij doet en betrouwbare instructies opvolgt, kan zonder veel risico een registersleutel aanpassen, aanmaken of verwijderen.

Voor dat doel heeft Windows al sinds jaar en dag Regedit (Register-editor) aan boord en dat voldoet uitstekend. Er zitten echter wel wat haken en ogen aan. Moet je bijvoorbeeld op zoek naar de naam van een programma waar je een probleem mee hebt, en komt die naam meermaals voor, dan springt Regedit van de ene naar de andere vondst. RegistryFinder is in zo’n geval handiger. Met RegistryFinder kun je zoeken in het lokale register, het netwerk en zelfs in een opgeslagen kopie. Wanneer je dat doet, krijg je een overzichtelijke lijst waar de zoekterm allemaal in voorkomt. Vervolgens kun je daarmee de gebruikelijke handelingen verrichten die Regedit ook biedt. Bovendien kun je RegistryFinder aan het contextmenu van Verkenner toevoegen om reg-bestanden mee te openen. Overigens is de vertaler van dit programma zo grondig te werk gegaan dat het programma ineens RegisterZoeker heet als je de taal op Nederlands ingesteld hebt.

©PXimport

Tip 02: Kid3 - Naamgeving

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Er zijn heel wat programma’s om mp3-bestanden mee te taggen. Vaak kunnen ze automatisch gegevens over het album, de titel en artiest uit een onlinedatabase halen, wat natuurlijk veel werk scheelt. Toch zal er de nodige muziek zijn die niet in zo’n database te vinden is en dan zul je toch echt zelf aan de slag moeten. Dat is ook het geval als de meeste muziek op je harde schijf staat, omdat de namen dan meestal niet eenduidig zijn (denk aan het gebruikelijke The Beatles of het database-technisch juistere Beatles, The).

Programma’s die automatisch gegevens kunnen ophalen, bieden uiteraard ook de mogelijkheid om tags handmatig te bewerken, maar een specialist komt daarin toch meer tot zijn recht, en Kid3 is zo’n specialist. Het aardige is dat je met Kid3 in één handeling honderden nummers van een artiest van de juiste naam kunt voorzien. Bovendien tagt Kid3 niet alleen mp3-bestanden, maar een veelheid aan formaten waaronder ook zeer exotische. Ook kan Kid3 converteren tussen verschillende standaarden voor mp3-tags, kun je bestandsnamen uit tags maken en omgekeerd en kun je afspeellijsten exporteren.

©PXimport

Tip 03: Sekaiju - Componist

Geschikt voor: Windows XP, Vista,7, 8.x, 10

Er zijn in principe twee manieren om muziek te produceren op de pc. De ene methode combineert audiobestanden, waarbij het niet uitmaakt of ze zelf opgenomen zijn of al bestaan. De andere methode werkt op basis van midi. Dit is meteen ook de oudste manier, omdat tijdens het ontstaan ervan computers nog niet snel genoeg waren voor het verwerken van grote audiobestanden. Nog steeds wordt heel veel muziek op basis van dit systeem geproduceerd en gebruiken artiesten het om live allerlei apparatuur met elkaar te laten communiceren.

Om dat zelf te kunnen doen, heb je een midi-sequencer nodig. Zoiets als Sekaiju. Alhoewel het programma van Japanse origine is, is het ook beschikbaar in het Engels. Sluit je een midi-keyboard aan op de pc (via usb), dan kun je het programma als meersporenrecorder gebruiken en de ene na de andere partij opnemen. Dat gaat natuurlijk nooit vlekkeloos en dus voorziet het programma ook in de mogelijkheid de ingespeelde partijen achteraf te bewerken. Dat kan zowel via een piaonorol als via de notenbalk. Heb je geen midi-instrument, dan kun je ook rechtstreeks componeren op de pianorol of op de notenbalk. Het afspelen van de gemaakte compositie kan via de vele instrumenten van je geluidskaart of -chip, via de meegeleverde virtuele instrumenten van Korg of Yamaha of je kunt het naar een extern midi-apparaat sturen.

©PXimport

Tip 04: VirusTotal Uploader - Bijna alwetend

Geschikt voor: Windows XP, Vista,7, 8.x, 10

Twee weten meer dan één, en dus weten zestig à zeventig nog véél meer. Tijdens het downloaden van een programma zal je virusscanner dat programma automatisch analyseren op ongewenste zaken, maar welke scanner je ook gebruikt, vaak halen ze een score van ‘slechts’ hoog in de 90%. En dus: hoe meer scanners, hoe beter de uitkomst. Het probleem is dat je meerdere virusscanners niet naast elkaar op één pc kunt installeren. En dus vertrouwen we op VirusTotal, de onlinedienst die dat wel kan. Het uploaden van een download naar die dienst vereist echter een aantal stappen die we makkelijk kunnen omzeilen met het handige VirusTotal Uploader. Dit programmaatje wordt weliswaar niet meer bijgewerkt, maar het komt van VirusTotal zelf, is dus betrouwbaar en het werkt nog altijd prima. Het nestelt zich in het contextmenu van de Verkenner, zodat je na het downloaden van een programma er eenvoudig met rechts op kunt klikken en kunt kiezen voor Send to VirusTotal. Vervolgens verschijnt automatisch de webpagina met de scanresulaten. Wie zelfs dat te riskant vindt, kan ook de url van een download vanuit de browser kopiëren, de uploader openen, de link plakken en kiezen voor Get and upload. Let daarbij wel op dat je geen ‘https’ in de url laat staan. Haal de ‘s’ even weg, anders lukt het uploaden niet.

©PXimport

Tip 05: CK-12 Flexbooks - Leerzaam

Geschikt voor: elk systeem

“Hoe meer een mens weet, hoe meer hij beseft dat hij niets weet.” Dat is een uitspraak van Socrates, en wie zijn wij om deze filosoof ongelijk te geven? Toch is het goed om je leven lang te blijven leren. Het zorgt ervoor dat je meer gespreksstof hebt dan alleen het weer en bovendien houdt het de geest scherp.

De Amerikaanse onderwijsorganisatie CK-12 biedt dan ook een gigantisch aantal online cursussen – uiteraard wel in het Engels – over een veelheid aan onderwerpen. Deze worden gepresenteerd in de vorm van zogeheten Flexbooks. Dat zijn interactieve boeken die je vorderingen bijhouden en naast tekst en afbeeldingen vaak ook video’s en overhoringen bevatten. CK-12 biedt lesmateriaal over allerlei onderdelen van de wiskunde, natuurwetenschap, natuur- en scheikunde, biologie en levenswetenschappen, sociologie en filosofie, gezondheid, geschiedenis en zelfs digitale fotografie. Is de beheersing van je Engels onvoldoende voor dergelijke kost, dan zijn er zelfs cursussen om deze taal beter onder de knie te krijgen.

©PXimport

Tip 06: Small Basic - Programmeur

Geschikt voor: elk systeem, Windows 7, 8.x, 10

Wie jarenlang op de bijrijdersstoel heeft gezeten, wil onherroepelijk een keer zelf achter het stuur. En wie altijd alleen maar programma’s van anderen heeft gebruikt, wil er op een dag misschien zelf weleens een maken.

Om de concepten te leren die een rol spelen bij het maken van een programma, bestaan er allerlei visuele programmeeromgevingen, maar echte programmeertalen werken met getypte commando’s, en ja, die moet je leren. Er is echter één taal die al jaren in omloop is en die speciaal bedoeld is als instapmodel, bekend onder de toepasselijke naam Basic. Die bestaat weer uit allerlei dialecten, en één daarvan is Small Basic.

Met Small Basic kun je op je eigen pc een enorm aantal verschillende soorten programma’s maken die gebruik kunnen maken van bedieningselementen als knoppen en invoervelden, grafische objecten, geluid, enzovoort.

Je kunt Small Basic downloaden en op je lokale pc gebruiken, maar je kunt er ook eerst mee experimenteren in de browser. Om de taal te leren zijn er tutorials en is er een Nederlandstalige handleiding.

©PXimport

Tip 07: Living Atlas - Kaartje leggen

Geschikt voor: elk systeem

Het navigatiesysteem in je auto en Google Maps zijn reuzehandig wanneer je een ritje van A naar B moet maken of wanneer je wilt weten waar zich de dichtstbijzijnde geldautomaat bevindt. Er is echter zo veel meer te weten over de omgeving waarin je je bevindt of waar je heen wilt. Zonder twijfel is een van de veelzijdigste bronnen Living Atlas.

Op de site van Living Atlas kun je kaarten bekijken van over de hele wereld en op basis van allerlei thema’s. Deze kaarten kun je bovendien op regio en thema sorteren, zodat je snel vindt wat je zoekt. Kijken we bijvoorbeeld naar eigen land, dan biedt Living Atlas een kadastrale kaart van het volledige land (scheelt weer een bezoek van de Rijdende Rechter), een gedetailleerde adreskaart en een nauwkeurige hoogtekaart. Je kunt in de Atlas ook achterhalen waar zich risicovolle objecten bevinden, hoe het zit met het bodemgebruik en de waterhuishouding. Daarnaast zijn er gedetailleerde luchtfoto’s van verschillende jaren en kun je historische topografische kaarten raadplegen. Verder zijn er kaarten die betrekking hebben op de sociale en gezondheidsaspecten van de samenleving (waaronder kaarten over de verspreiding van het coronavirus) en nog veel meer. En dat is alleen nog maar van ons eigen kikkerlandje! Genoeg te ontdekken dus.

©PXimport

Tip 08: dupeGuru - Opruiming

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, Linux, OS X

Schijfruimte is tegenwoordig zo goedkoop dat we ons nauwelijks nog druk maken om dubbele bestanden. Toch kan het geen kwaad om je opslagmedia een beetje op orde te houden. Het zorgt tenslotte wel voor een soepeler werkende pc.

Een handige hulp bij het opsporen van zulke bestanden is dupeGuru. Alhoewel bepaald niet het eerste of enige programma in zijn soort, biedt het wel de nodige voordelen ten opzichte van menig concurrent. We doelen dan vooral op de speciale modus voor muziek en afbeeldingen. Als het om muziek gaat, scant dupeGuru de tags, zodat je met een goed getagde collectie snel duplicaten van hetzelfde nummer terugvindt. Muziek wordt overigens niet inhoudelijk gescand – daarvoor zijn gespecialiseerdere programma’s beschikbaar.

Afbeeldingen worden wel ‘bekeken’ en daardoor is dupeGuru ook in staat om foto’s te vinden die ongeveer hetzelfde zijn.

©PXimport

Tip 09: ManicTime - Spion

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Het is technisch mogelijk om aan de hand van bijvoorbeeld Windows-logboeken en de browsergeschiedenis te achterhalen wat er met een computer is gebeurd in de afgelopen uren, maar echt makkelijk is dat niet. ManicTime biedt echter een oplossing. Dit programma houdt continu bij welke bestanden er zijn geopend, welke programma’s hoeveel procent van de tijd hebben gedraaid en welke websites zijn bezocht. Deze gegevens worden bovendien bij elkaar opgeteld, zodat je aan het eind van de dag bijvoorbeeld precies weet hoeveel uur je aan een bepaald document hebt gewerkt. Dat is handig voor zakelijke gebruikers die op uurbasis moeten factureren en zo snel en automatisch die gegevens kunnen inzien. Het is echter ook handig voor wantrouwige mensen die graag willen weten of er iets met hun pc is gebeurd toen ze even koffie gingen halen.

Alle gegevens worden overigens lokaal opgeslagen, dus je hoeft je geen zorgen te maken over je privacy. De veel uitgebreidere betaalde versie biedt ook de mogelijkheid om het lokale programma af te schermen, zodat echt niemand anders inzicht heeft in de gegevens.

©PXimport

Tip 10: Amateurfilm Platform - Kijkbuis

Geschikt voor: elk systeem

We kennen allemaal YouTube als plek waar je miljoenen video’s kunt bekijken, variërend van informatief en ontroerend tot absurd en overbodig. Maar lang voor de komst van YouTube maakten mensen natuurlijk al (amateur)films. Zij deelden dat werk (of dat van hun voorouders) op Amateurfilm Platform. Hier kun je dan ook allerlei oud beeldmateriaal bekijken dat door landgenoten is gemaakt (dat zijn zo’n 7.500 titels). De video’s zijn onder andere te doorzoeken op locatie en periode. Met name dat laatste leent zich uitstekend voor een nostalgisch tripje naar andere tijden.

©PXimport

Tip 11: Our World in Data - Achtergrond

Geschikt voor: elk systeem

Naast nieuwsprogramma’s en -websites zijn ook kranten een van de bronnen om op de hoogte te blijven van de actualiteit. Kranten willen daarbij gebeurtenissen nog weleens in een historisch perspectief plaatsen, maar in het journaal is daar nauwelijks ruimte voor. Het is daarom maar goed dat we Our World in Data hebben. Deze website haalt al jarenlang statistieken uit allerlei betrouwbare bronnen en laat ze vervolgens door deskundigen duiden en van commentaar voorzien. Soms gaan die statistieken over actuele zaken, zoals de coronapandemie, maar vaker bieden ze algemenere informatie, bijvoorbeeld over de wereldvoedselproductie, transport, oorlogen, enzovoort. Veel gegevens worden getoond op een wereldkaart waarop je geanimeerd de ontwikkeling van het onderwerp door de jaren heen kunt zien. Een bezoek aan deze leerzame site geeft een beter beeld van de wereldse ontwikkeling dan de waan van de dag waarin de hedendaagse media voorzien.

©PXimport

Tip 12: Scratch - Interactief

Geschikt voor: elk systeem

Programmeren doe je niet zomaar even en als je die programma’s dan ook nog interactief wilt maken, wordt het al helemaal een lastige klus. Of niet? De makers van Scratch, van het bekende Massachusetts Institute of Technology (MIT), hebben er in elk geval alles aan gedaan om het karwei zo simpel mogelijk te maken.

Scratch is een visueel programmeersysteem, wat betekent dat je geen commando’s hoeft te typen, maar gebruik kunt maken van kant-en-klare bouwstenen waarin je hooguit zelf nog wat parameters moet instellen.

Een programma bestaat uit grafische objecten die uiterlijkheden worden genoemd en die je binnen het systeem kunt maken of bewerken. Ook kunnen ze geluiden bevatten die je kunt uploaden of via een microfoon kunt maken. Met deze objecten ga je aan de slag door de visuele bouwstenen met programmacode erop los te laten. Deze spreken meestal voor zich. Zo kun je aan een object het blok Ga naar toewijzen en daarin coördinaten invullen.

De vele programmavoorbeelden op de site kun je niet alleen uitvoeren maar ook bewerken, zodat snel duidelijk is hoe een en ander werkt.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇